1
00:00:06,836 --> 00:00:11,726
Tầm ảnh hưởng của một vụ nổ hạt nhân
gần như là không thể tưởng tượng được.

2
00:00:11,726 --> 00:00:16,726
May thay, sẽ không ai phải trải qua
sự cố thảm khốc này một lần nào nữa.

3
00:00:16,726 --> 00:00:20,621
Dựa trên nền tảng khoa học,
có một kế hoạch ứng phó

4
00:00:20,621 --> 00:00:22,931
có thể cứu 
hàng trăm ngàn mạng sống

5
00:00:22,931 --> 00:00:25,911
tại những vùng quanh vụ nổ hạt nhân.

6
00:00:25,911 --> 00:00:27,411
Vậy kế hoạch này là gì?

7
00:00:27,411 --> 00:00:30,241
Và chính xác, nó sẽ bảo vệ 
chúng ta khỏi thứ gì?

8
00:00:30,241 --> 00:00:32,491
Để tạo ra vụ nổ cực mạnh,

9
00:00:32,491 --> 00:00:35,951
những vũ khí này sử dụng
năng lượng phân hạch hạt nhân,

10
00:00:35,951 --> 00:00:39,431
trong đó, một hạt nhân nguyên tử
được phân tách ra làm hai.

11
00:00:39,431 --> 00:00:42,871
Quá trình này tạo ra
năng lượng vô cùng lớn,

12
00:00:42,871 --> 00:00:46,871
và trong một số vật chất,
neutron tạo ra bởi phản ứng phân hạch

13
00:00:46,871 --> 00:00:49,331
được hấp thụ bởi các nguyên tử gần đó,

14
00:00:49,331 --> 00:00:51,581
phân tách các hạt nhân mới.

15
00:00:51,581 --> 00:00:55,641
Phản ứng dây chuyền này
có thể tạo ra sự bùng nổ hàng loạt,

16
00:00:55,641 --> 00:01:00,327
tương đương với
vụ nổ của 10.000 tấn thuốc nổ.

17
00:01:00,327 --> 00:01:02,997
Một vụ nổ như thế này sẽ tạo ra

18
00:01:02,997 --> 00:01:06,777
một quả cầu lửa
có khả năng hủy hoại một vài dãy nhà

19
00:01:06,777 --> 00:01:10,877
và sóng xung kích phá hủy
các tòa nhà cách đó vài kí-lô-mét.

20
00:01:10,877 --> 00:01:13,308
Đau lòng thay,
ta không thể làm được gì

21
00:01:13,308 --> 00:01:15,938
để cứu những người
trong phạm vi bán kính quả cầu lửa.

22
00:01:15,938 --> 00:01:19,347
Tuy nhiên, với những người
ở vùng sóng xung kích và xa hơn,

23
00:01:19,347 --> 00:01:23,357
khoa học có giao thức hỗ trợ
có thể giúp cứu được mạng người.

24
00:01:23,357 --> 00:01:25,607
Và dù nghe có vẻ kì lạ,

25
00:01:25,607 --> 00:01:30,567
cách tốt nhất để được an toàn
trong suốt vụ nổ hạt nhân,

26
00:01:30,567 --> 00:01:32,688
là tìm nơi trú ẩn.

27
00:01:32,688 --> 00:01:36,408
Cũng giống việc tự bảo vệ
trước lốc xoáy hoặc bão,

28
00:01:36,408 --> 00:01:39,238
vào trong và ở yên
trong một tòa nhà vững chắc

29
00:01:39,238 --> 00:01:43,928
sẽ bảo vệ bạn khỏi
sóng xung kích, nhiệt, và bức xạ.

30
00:01:43,928 --> 00:01:46,508
Năng lượng của sóng xung kích 
di chuyển

31
00:01:46,508 --> 00:01:50,708
từ bán kính quả cầu lửa ra xa
vài kí-lô-mét trong vài giây đầu tiên.

32
00:01:50,708 --> 00:01:55,238
Các tòa nhà vững chắc trong phạm vi đó
có thể chịu được sóng xung kích,

33
00:01:55,238 --> 00:01:58,791
và ở yên tại trung tâm và tầng hầm
của những tòa nhà này

34
00:01:58,791 --> 00:02:03,438
cũng giúp bảo vệ 
khỏi nhiệt và các vật thể bay.

35
00:02:03,438 --> 00:02:08,828
Tìm nơi trú ẩn là vô cùng quan trọng
nếu quả cầu lửa xảy ra gần mặt đất,

36
00:02:08,828 --> 00:02:12,290
vụ nổ sẽ kéo theo
hàng ngàn tấn bụi và các mảnh vỡ

37
00:02:12,290 --> 00:02:15,270
vào bầu khí quyển vài kí-lô-mét.

38
00:02:15,270 --> 00:02:17,050
Khi quả cầu lửa nguội đi,

39
00:02:17,050 --> 00:02:21,280
những nguyên tử không ổn định 
được tạo ra bởi phản ứng phân hạch

40
00:02:21,280 --> 00:02:25,830
hòa vào các mảnh vỡ
gây ra tác động lâu dài nguy hiểm nhất:

41
00:02:25,830 --> 00:02:29,303
các phân tử phóng xạ 
gọi là bụi phóng xạ.

42
00:02:29,303 --> 00:02:33,413
Những hạt nhỏ như cát này
phát ra bức xạ ion hóa,

43
00:02:33,413 --> 00:02:37,291
có khả năng tách electron
khỏi phân tử và nguyên tử.

44
00:02:37,291 --> 00:02:41,851
Phơi nhiễm với lượng lớn bức xạ này
có thể dẫn đến tổn thương tế bào,

45
00:02:41,851 --> 00:02:47,058
bỏng phóng xạ, nhiễm xạ,
ung thư, và thậm chí tử vong.

46
00:02:47,058 --> 00:02:49,298
Được tạo ra ở vài kí-lô-mét trên không,

47
00:02:49,298 --> 00:02:51,768
mật độ của vật liệu nguy hiểm này

48
00:02:51,768 --> 00:02:54,798
phụ thuộc vào gió
ở thượng tầng khí quyển,

49
00:02:54,798 --> 00:02:57,768
dẫn đến độ nguy hiểm
của bụi phóng xạ

50
00:02:57,768 --> 00:03:01,728
có thể lên đến
hàng chục kí-lô-mét theo chiều gió.

51
00:03:01,738 --> 00:03:05,466
Rất may, các tòa nhà
cho ta trú ẩn sau vụ nổ,

52
00:03:05,466 --> 00:03:08,796
thậm chí, còn bảo vệ tốt hơn 
trước bụi phóng xạ.

53
00:03:08,796 --> 00:03:12,943
Bức xạ giảm khi nó đi xuyên qua
không gian và vật thể có khối lượng.

54
00:03:12,943 --> 00:03:15,473
Vì vậy, trong khi một cửa sổ bị hỏng
và một cửa sổ kín

55
00:03:15,473 --> 00:03:18,493
cùng có một mức độ giảm bức xạ
không đáng kể,

56
00:03:18,493 --> 00:03:22,393
các lớp thép dày, bê tông,
và các khối đất

57
00:03:22,393 --> 00:03:24,733
lại cho ta sự bảo vệ thực sự.

58
00:03:24,733 --> 00:03:26,202
Và vì bụi phóng xạ phát ra

59
00:03:26,202 --> 00:03:28,562
một nửa năng lượng của nó
trong giờ đầu tiên,

60
00:03:28,562 --> 00:03:30,992
và 80% trong ngày đầu tiên,

61
00:03:30,992 --> 00:03:34,452
ở yên tại nơi trú ẩn 
trong vòng 24 giờ đầu

62
00:03:34,452 --> 00:03:38,752
giúp giảm đáng kể
mức độ ảnh hưởng của bức xạ.

63
00:03:38,752 --> 00:03:42,712
Sau vụ nổ, sẽ có
ít nhất 15 phút để tìm nơi trú ẩn

64
00:03:42,712 --> 00:03:45,092
trước khi trận bụi phóng xạ bắt đầu.

65
00:03:45,092 --> 00:03:48,082
Vì các hạt bụi phóng xạ nguy hiểm nhất
là nặng nhất,

66
00:03:48,082 --> 00:03:49,962
chúng lắng trong không khí

67
00:03:49,962 --> 00:03:52,322
và tích tụ lại trên đường phố và mái nhà,

68
00:03:52,322 --> 00:03:54,382
nơi trú ẩn lý tưởng nhất là

69
00:03:54,382 --> 00:03:57,842
dưới lòng đất
hoặc giữa các tòa nhà cao tầng.

70
00:03:57,842 --> 00:04:00,562
Nhưng nếu ai đó
bị kẹt trong đám bụi phóng xạ,

71
00:04:00,562 --> 00:04:02,842
vẫn có những biện pháp
họ có thể thực hiện.

72
00:04:02,842 --> 00:04:04,472
Sau khi tìm được nơi an toàn,

73
00:04:04,472 --> 00:04:07,252
họ nên tháo giày
và các lớp quần áo bên ngoài,

74
00:04:07,252 --> 00:04:09,432
rửa sạch những vùng da bị tiếp xúc,

75
00:04:09,432 --> 00:04:12,582
và để quần áo bị nhiễm xạ ra xa.

76
00:04:12,582 --> 00:04:14,522
Khi đã vào bên trong,

77
00:04:14,522 --> 00:04:17,132
lên kế hoạch ở lại đó
trong ít nhất 24 giờ.

78
00:04:17,132 --> 00:04:20,792
Nếu nơi trú ẩn quá tồi tàn,
hoặc ai đó bên trong cần cấp cứu,

79
00:04:20,792 --> 00:04:23,829
hãy thử tìm kiếm
sự giúp đỡ bên ngoài sau một giờ.

80
00:04:23,829 --> 00:04:26,079
Nhưng lý tưởng nhất là

81
00:04:26,079 --> 00:04:30,369
ở trong và theo dõi để biết thêm thông tin
từ những nhân viên ứng phó đầu tiên.

82
00:04:30,369 --> 00:04:33,712
Dù điện, các dịch vụ di động,
và Internet sẽ bị cắt đứt,

83
00:04:33,712 --> 00:04:36,152
hầu hết sóng radio 
đều còn hoạt động.

84
00:04:36,152 --> 00:04:38,612
Vì vậy, hãy nghe theo đội cứu hộ

85
00:04:38,612 --> 00:04:41,572
để xác định lộ trình an toàn nhất
trong tương lai.

86
00:04:41,572 --> 00:04:46,332
Vũ khí hạt nhân là một trong những công cụ
hủy diệt khủng khiếp nhất trên Trái đất,

87
00:04:46,332 --> 00:04:49,944
và có vẻ ngây thơ khi đặt niềm tin vào
những biện pháp bảo vệ đơn giản.

88
00:04:49,944 --> 00:04:53,494
Nhưng nghiên cứu
và mô phỏng nhiều lần cho thấy

89
00:04:53,494 --> 00:04:55,604
lợi ích của việc trú ẩn.

90
00:04:55,604 --> 00:04:58,034
Vì vậy, dù hy vọng
sẽ chẳng bao giờ cần đến nó,

91
00:04:58,034 --> 00:05:02,394
hãy nhớ rằng
vào bên trong, ở yên và theo dõi radio.