1
00:00:00,623 --> 00:00:02,055
Tôi muốn các bạn tự hỏi mình,

2
00:00:02,973 --> 00:00:06,762
bạn cảm thấy như thế nào
khi nghe cụm từ "Hóa hữu cơ"?

3
00:00:06,786 --> 00:00:08,662
Bạn nghĩ đến điều gì?

4
00:00:08,763 --> 00:00:12,406
Hầu như ở mọi trường đại học
đều có dạy một môn học

5
00:00:12,430 --> 00:00:14,319
tên là Hóa hữu cơ,

6
00:00:14,343 --> 00:00:17,112
với phần mở đầu khó khăn, nặng nề,

7
00:00:18,252 --> 00:00:21,226
quá nhiều kiến thức
làm choáng ngộp sinh viên,

8
00:00:21,250 --> 00:00:22,754
và bạn phải thật xuất sắc

9
00:00:22,754 --> 00:00:26,826
nếu muốn trở thành bác sĩ,
nha sĩ, hay bác sĩ thú y.

10
00:00:26,850 --> 00:00:30,786
Đó là nguyên nhân khiến nhiều sinh viên
nghĩ về môn khoa học này như thế này..

11
00:00:32,127 --> 00:00:34,097
một chướng ngại vật
trên con đường của họ,

12
00:00:34,121 --> 00:00:36,285
sợ và ghét nó,

13
00:00:36,309 --> 00:00:38,452
và gọi nó là môn loại sinh viên.

14
00:00:38,476 --> 00:00:41,301
Môn học này thật khốc liệt
với những người trẻ,

15
00:00:41,325 --> 00:00:42,514
loại họ ra khỏi lớp.

16
00:00:43,538 --> 00:00:47,318
Và suy nghĩ này từ lâu đã trở nên phổ biến
không chỉ ở bậc đại học.

17
00:00:47,342 --> 00:00:51,014
Có một nỗi lo chung
xung quanh cụm từ này.

18
00:00:52,963 --> 00:00:55,389
Vô tình, tôi lại yêu nó,

19
00:00:55,413 --> 00:00:59,693
và tôi nghĩ rằng đặt nó ở vị trí như vậy
là không thể chấp nhận được.

20
00:00:59,702 --> 00:01:03,563
Điều này không tốt cho khoa học,
cũng không tốt cho xã hội,

21
00:01:03,587 --> 00:01:06,154
và tôi nghĩ rằng
không cần phải như vậy.

22
00:01:06,178 --> 00:01:09,659
Ý tôi không phải là
môn này nên dễ hơn.

23
00:01:09,659 --> 00:01:11,069
Nó không nên dễ hơn.

24
00:01:11,819 --> 00:01:15,636
Nhưng cảm nhận của bạn
về những từ này

25
00:01:16,884 --> 00:01:21,273
không nên dựa trên kinh nghiệm
của những người đi trước,

26
00:01:21,297 --> 00:01:24,457
những người, thành thật mà nói,
đã trải qua nhiều lo lắng với nó.

27
00:01:25,280 --> 00:01:26,469
Vì vậy, hôm nay tôi ở đây

28
00:01:26,469 --> 00:01:30,556
vì tôi tin rằng kiến thức cơ bản
trong Hóa hữu cơ rất có giá trị.

29
00:01:30,556 --> 00:01:35,468
và ta có thể làm cho mọi người
dễ tiếp cận với nó hơn,

30
00:01:35,492 --> 00:01:37,905
và hôm nay, tôi muốn
chứng minh điều đó với bạn.

31
00:01:37,929 --> 00:01:39,310
Để tôi thử nhé?

32
00:01:39,334 --> 00:01:40,862
Khán giả: Vâng.

33
00:01:40,886 --> 00:01:43,949
Jakob Magolan: Được rồi,
chúng ta bắt đầu thôi.

34
00:01:43,973 --> 00:01:45,227
(Tiếng cười)

35
00:01:45,251 --> 00:01:48,044
Ở đây tôi có
một bút tiêm EpiPen đắt tiền.

36
00:01:48,540 --> 00:01:51,041
Bên trong nó là một loại thuốc
có tên là epinephrine.

37
00:01:51,250 --> 00:01:54,384
Epinephrine có thể
khiến tim đập trở lại,

38
00:01:54,408 --> 00:01:56,973
hay chống lại phản ứng dị ứng
nguy hiểm đến tính mạng.

39
00:01:56,997 --> 00:02:00,361
Một mũi tiêm
ngay tại đây sẽ làm điều đó.

40
00:02:01,076 --> 00:02:05,241
Nó như khởi động
cơ chế chống trả hay bỏ chạy của cơ thể.

41
00:02:05,249 --> 00:02:09,066
Nhịp tim, huyết áp của tôi sẽ tăng
để đưa máu đến các cơ.

42
00:02:09,090 --> 00:02:12,026
Đồng tử sẽ giãn ra.
Và tôi sẽ cảm thấy sức mạnh tăng vọt.

43
00:02:12,050 --> 00:02:17,200
Với nhiều người, epinephrine tạo ra
sự khác biệt giữa sự sống và cái chết.

44
00:02:17,224 --> 00:02:20,419
Như một ống phép màu nhỏ xíu
trong tay bạn.

45
00:02:21,459 --> 00:02:24,761
Đây là cấu trúc hóa học
của epinephrine.

46
00:02:25,753 --> 00:02:27,960
Hóa hữu cơ trông như thế này.

47
00:02:27,984 --> 00:02:30,245
Nó trông như các đoạn thẳng và kí tự..

48
00:02:31,362 --> 00:02:32,989
Hầu hết mọi người
thấy nó vô nghĩa.

49
00:02:33,740 --> 00:02:36,590
Tôi muốn cho bạn xem
tôi thấy gì khi nhìn vào hình ảnh này.

50
00:02:37,645 --> 00:02:39,484
Tôi thấy một vật thể

51
00:02:41,071 --> 00:02:43,421
có các phần xoay được trong không gian

52
00:02:43,445 --> 00:02:44,674
và nó chuyển động.

53
00:02:46,864 --> 00:02:48,968
Chúng ta gọi chúng
là hợp chất hay phân tử,

54
00:02:48,992 --> 00:02:54,738
và đây là 26 nguyên tử
liên kết với nhau bằng liên kết hóa học.

55
00:02:55,443 --> 00:02:59,911
Sự sắp xếp độc đáo của các nguyên tử này
quyết định đặc tính của epinephrine,

56
00:02:59,935 --> 00:03:02,246
nhưng không ai thực sự
từng nhìn thấy chúng,

57
00:03:02,270 --> 00:03:03,724
vì chúng cực kì nhỏ.

58
00:03:03,748 --> 00:03:06,896
Vì thế ta sẽ gọi đây là
ấn tượng nghệ thuật,

59
00:03:06,920 --> 00:03:09,150
và tôi muốn giải thích
nó nhỏ như thế nào.

60
00:03:10,618 --> 00:03:14,066
Trong đây, có dưới một nửa miligam
epinephrine hòa với nước.

61
00:03:14,066 --> 00:03:16,519
Chúng có khối lượng
bằng với khối lượng một hạt cát.

62
00:03:16,519 --> 00:03:20,319
Số lượng phân tử epinephrine
trong này là một tỷ tỷ.

63
00:03:21,528 --> 00:03:22,987
Đó là 18 số 0.

64
00:03:23,011 --> 00:03:24,583
Con số đó thật khó hình dung.

65
00:03:25,336 --> 00:03:28,021
Bảy tỷ người trên hành tinh?

66
00:03:28,877 --> 00:03:33,632
Có lẽ 400 tỷ ngôi sao
trong thiên hà của chúng ta?

67
00:03:33,656 --> 00:03:34,807
Vẫn chưa bằng một phần.

68
00:03:34,831 --> 00:03:36,928
Nếu bạn muốn tìm được con số gần đúng,

69
00:03:36,952 --> 00:03:39,669
hãy tưởng tượng mọi hạt cát

70
00:03:39,693 --> 00:03:43,289
trên tất cả các bãi biển,
dưới đáy tất cả các đại dương và hồ,

71
00:03:43,313 --> 00:03:46,035
và sau đó, thu nhỏ tất cả
để chúng vừa cái ống này.

72
00:03:47,821 --> 00:03:50,671
Epinephrine là cực kì nhỏ,
ta không bao giờ nhìn thấy được,

73
00:03:50,695 --> 00:03:53,051
kể cả qua kính hiển vi,

74
00:03:53,795 --> 00:03:55,544
nhưng ta biết nó trông như thế nào,

75
00:03:55,568 --> 00:03:59,377
vì nó hiện ra
qua các máy móc tinh vi,

76
00:03:59,401 --> 00:04:01,533
với những cái tên thú vị

77
00:04:01,557 --> 00:04:03,962
như "máy cộng hưởng từ hạt nhân".

78
00:04:05,398 --> 00:04:08,453
Vậy nên, dù thấy hay không,
ta vẫn biết rất rõ về nó.

79
00:04:08,453 --> 00:04:11,196
Ta biết nó được tạo thành
từ bốn loại nguyên tử khác nhau:

80
00:04:11,196 --> 00:04:13,073
hydro, carbon, oxy và nitơ.

81
00:04:13,097 --> 00:04:15,748
Đây là những màu sắc
ta thường dùng để biểu thị chúng.

82
00:04:15,748 --> 00:04:18,515
Vạn vật trong vũ trụ 
được tạo thành từ những quả cầu nhỏ,

83
00:04:18,539 --> 00:04:19,715
gọi là nguyên tử.

84
00:04:19,739 --> 00:04:21,455
Có khoảng một trăm
thành phần chính,

85
00:04:21,455 --> 00:04:23,928
được tạo thành
từ ba loại hạt nhỏ hơn:

86
00:04:23,928 --> 00:04:26,184
proton, neutron, electron.

87
00:04:26,208 --> 00:04:29,120
Ta xếp các nguyên tử này
vào một bảng quen thuộc.

88
00:04:30,755 --> 00:04:32,852
Đặt tên và đánh số chúng.

89
00:04:32,852 --> 00:04:35,328
Nhưng ta đều biết
sự sống không cần tất cả chúng,

90
00:04:35,352 --> 00:04:37,867
chỉ cần một nhóm nhỏ là đủ,
chỉ nhiêu đây.

91
00:04:38,671 --> 00:04:41,974
Và có bốn nguyên tử đặc biệt
nổi bật so với phần còn lại

92
00:04:41,998 --> 00:04:44,031
thành phần chính của sự sống,

93
00:04:44,055 --> 00:04:47,421
và chúng cũng chính là
thành phần của epinephrine:

94
00:04:47,445 --> 00:04:50,483
hydro, carbon, oxy và nitơ.

95
00:04:52,512 --> 00:04:55,427
Tiếp theo là phần quan trọng nhất.

96
00:04:56,393 --> 00:04:59,319
Khi các nguyên tử này
liên kết với nhau để tạo thành phân tử,

97
00:04:59,323 --> 00:05:01,052
chúng tuân theo các quy tắc.

98
00:05:01,076 --> 00:05:03,338
Hydro tạo thành một liên kết,

99
00:05:03,362 --> 00:05:05,108
oxy luôn tạo thành hai liên kết,

100
00:05:05,132 --> 00:05:06,564
nitơ tạo thành ba,

101
00:05:06,588 --> 00:05:08,112
và carbon tạo thành bốn.

102
00:05:08,857 --> 00:05:10,278
Chỉ có vậy.

103
00:05:10,302 --> 00:05:11,987
HONC - một, hai, ba, bốn.

104
00:05:13,962 --> 00:05:17,678
Nếu bạn có thể đếm tới bốn
và đánh vần sai từ " honk" ("tiếng còi")

105
00:05:17,702 --> 00:05:20,370
bạn sẽ nhớ nó suốt đời.

106
00:05:20,394 --> 00:05:22,046
(Tiếng cười)

107
00:05:22,070 --> 00:05:24,493
Ở đây, tôi có bốn bát
chứa những nguyên tử này.

108
00:05:24,517 --> 00:05:27,281
Ta có thể sử dụng chúng
để tạo nên phân tử.

109
00:05:28,828 --> 00:05:30,407
Hãy bắt đầu với epinephrine.

110
00:05:31,204 --> 00:05:34,924
Những liên kết giữa các nguyên tử
được tạo thành từ các electron.

111
00:05:34,924 --> 00:05:38,811
Nguyên tử sử dụng electron như cánh tay
để đưa ra và giữ lấy các nguyên tử kế cận.

112
00:05:38,811 --> 00:05:41,063
Hai electron mỗi liên kết,
như một cái bắt tay,

113
00:05:41,063 --> 00:05:43,168
và như cái bắt tay,
chúng không tồn tại mãi.

114
00:05:43,168 --> 00:05:46,095
Chúng có thể buông ra
và nắm lấy nguyên tử khác.

115
00:05:46,095 --> 00:05:48,111
Đó là phản ứng hóa học,

116
00:05:48,135 --> 00:05:50,996
khi các nguyên tử thay đổi đối tác
và tạo thành phân tử mới.

117
00:05:51,020 --> 00:05:54,605
Cấu trúc epinephrine
chủ yếu được làm từ carbon,

118
00:05:54,629 --> 00:05:55,787
điều đó rất phổ biến.

119
00:05:55,811 --> 00:05:58,494
Carbon là vật liệu quan trọng nhất
để tạo nên sự sống,

120
00:05:58,518 --> 00:06:01,475
vì nó tạo ra nhiều liên kết

121
00:06:01,475 --> 00:06:03,723
và tạo ra liên kết bền.

122
00:06:03,747 --> 00:06:07,468
Đó là lý do ta mô tả Hóa hữu cơ
là ngành nghiên cứu nguyên tử carbon.

123
00:06:08,559 --> 00:06:13,266
Nếu ta tạo ra những phân tử nhỏ nhất
sử dụng những quy tắc này,

124
00:06:13,266 --> 00:06:15,938
chúng làm rõ các quy tắc,
và có những cái tên quen thuộc:

125
00:06:15,938 --> 00:06:19,927
nước, amoniac và metan,
H2O và NH3 và CH4.

126
00:06:21,739 --> 00:06:24,200
Những từ "hydro", "oxy" và "nitơ"--

127
00:06:24,224 --> 00:06:26,492
ta sử dụng những từ đó

128
00:06:26,492 --> 00:06:29,233
để đặt tên cho ba phân tử
được tạo thành từ hai nguyên tử.

129
00:06:29,233 --> 00:06:30,532
Chúng vẫn theo quy tắc,

130
00:06:30,556 --> 00:06:33,224
vì chúng có một, hai và ba liên kết.

131
00:06:33,248 --> 00:06:34,973
Đó là tại sao oxy được gọi là O2.

132
00:06:36,449 --> 00:06:38,394
Tôi có thế chỉ cho bạn thấy sự cháy

133
00:06:39,323 --> 00:06:41,744
Đây là cacbonic, CO2.

134
00:06:41,768 --> 00:06:46,276
Trên nó, hãy đặt nước và oxy,
bên cạnh là một số nhiên liệu dễ cháy.

135
00:06:46,276 --> 00:06:48,922
Những nhiên liệu này
được tạo ra từ hydro và carbon.

136
00:06:48,922 --> 00:06:51,838
Vì vậy, chúng được gọi là hydrocarbon.
Chúng ta thật sáng tạo.

137
00:06:51,838 --> 00:06:53,218
(Tiếng cười)

138
00:06:53,242 --> 00:06:55,089
Khi các phân tử này gặp oxy,

139
00:06:55,089 --> 00:06:59,123
như những gì xảy ra
trong động cơ hoặc lò nướng,

140
00:06:59,841 --> 00:07:02,084
chúng giải phóng năng lượng
và sắp xếp lại.

141
00:07:02,108 --> 00:07:05,100
Cuối cùng, carbon sẽ nằm ở tâm
của phân tử CO2,

142
00:07:05,124 --> 00:07:06,366
liên kết với hai oxy,

143
00:07:06,390 --> 00:07:08,753
và hydro trở thành
một phần của nước,

144
00:07:08,753 --> 00:07:10,855
và mọi phân tử đều
tuân theo các quy tắc này.

145
00:07:10,879 --> 00:07:12,197
Không có lựa chọn ở đây,

146
00:07:12,221 --> 00:07:14,699
các phân tử lớn hơn cũng vậy,

147
00:07:14,723 --> 00:07:16,141
như ba phân tử này.

148
00:07:17,347 --> 00:07:19,522
Đây là loại vitamin được ưa thích,

149
00:07:19,546 --> 00:07:21,196
bên cạnh loại thuốc được ưa thích,

150
00:07:21,220 --> 00:07:22,466
(Tiếng cười)

151
00:07:22,490 --> 00:07:26,229
và morphin là sáng chế quan trọng
trong lịch sử y khoa.

152
00:07:26,253 --> 00:07:29,165
Nó đánh dấu lần đầu tiên y học
chiến thắng nỗi đau thể xác,

153
00:07:29,189 --> 00:07:31,193
và mỗi phân tử có một câu chuyện,

154
00:07:31,217 --> 00:07:32,801
và chúng đều được công bố.

155
00:07:32,825 --> 00:07:36,291
Chúng được các nhà khoa học viết,
và được các nhà khoa học khác đọc,

156
00:07:36,315 --> 00:07:39,390
vậy nên, ta có cách biểu diễn chúng
trên giấy thật nhanh,

157
00:07:39,414 --> 00:07:41,273
tôi phải dạy bạn cách làm điều đó.

158
00:07:41,297 --> 00:07:43,836
Ta đặt epinephrine lên trang giấy,

159
00:07:43,836 --> 00:07:46,776
sau đó, ta thay tất cả các hình cầu
bằng các chữ cái đơn giản,

160
00:07:46,800 --> 00:07:51,085
các liên kết nằm trong mặt phẳng giấy
sẽ trở thành các gạch,

161
00:07:51,085 --> 00:07:54,845
và những liên kết hướng ra trước và sau
trở thành những tam giác nhỏ,

162
00:07:54,851 --> 00:07:56,990
hoặc tô đậm hoặc đứt nét
để biểu thị độ sâu.

163
00:07:57,120 --> 00:07:59,561
Thật ra, ta cũng không vẽ
những nguyên tử carbon.

164
00:07:59,585 --> 00:08:02,396
Ta giấu chúng đi để tiết kiệm thời gian.

165
00:08:02,897 --> 00:08:06,033
Chúng được biểu diễn
bởi các đỉnh liên kết,

166
00:08:06,057 --> 00:08:09,690
ta cũng giấu đi các nguyên tử hydro
liên kết với carbon.

167
00:08:10,583 --> 00:08:11,741
Ta biết chúng ở đó

168
00:08:11,765 --> 00:08:14,663
khi ta thấy một nguyên tử carbon
có ít hơn bốn liên kết.

169
00:08:15,853 --> 00:08:18,789
Cuối cùng là liên kết giữa OH và NH.

170
00:08:19,432 --> 00:08:21,520
Ta bỏ những gạch nối này để nó gọn hơn,

171
00:08:21,544 --> 00:08:23,021
và đó là tất cả.

172
00:08:23,045 --> 00:08:25,625
Đây là cách chuyên nghiệp
để vẽ các phân tử.

173
00:08:25,649 --> 00:08:28,060
Đây là thứ bạn thấy trên Wikipedia.

174
00:08:30,413 --> 00:08:31,749
Cần luyện tập một chút

175
00:08:31,749 --> 00:08:34,579
nhưng tôi nghĩ mọi người ở đây
đều có thể làm được.

176
00:08:34,579 --> 00:08:37,275
Nhưng hôm nay, bạn chỉ cần biết:
đây là epinephrine.

177
00:08:37,436 --> 00:08:40,768
Nó cũng được gọi là adrenaline.
Chúng là một và hoàn toàn giống nhau.

178
00:08:40,768 --> 00:08:42,550
Nó được tạo ra bởi tuyến thượng thận.

179
00:08:42,550 --> 00:08:45,426
Hiện giờ, chúng đang lưu thông
trong cơ thể bạn.

180
00:08:45,450 --> 00:08:47,140
Nó là một hợp chất tự nhiên.

181
00:08:47,164 --> 00:08:51,408
Ống EpiPen này sẽ lập tức
cung cấp cho bạn một tỷ tỷ phân tử này.

182
00:08:51,432 --> 00:08:53,082
(Tiếng cười)

183
00:08:53,106 --> 00:08:56,297
Ta có thể trích xuất epinephrine

184
00:08:56,321 --> 00:08:59,741
từ tuyến thượng thận
của cừu hoặc gia súc,

185
00:08:59,765 --> 00:09:02,099
nhưng ta lấy thứ này không phải từ đó.

186
00:09:02,123 --> 00:09:04,991
Chúng ta tạo ra epinephrine
trong nhà máy

187
00:09:05,015 --> 00:09:08,618
bằng cách nối
các phân tử nhỏ hơn lại với nhau,

188
00:09:08,618 --> 00:09:11,288
chủ yếu có nguồn gốc từ dầu mỏ.

189
00:09:11,322 --> 00:09:13,031
Và đây là 100% nhân tạo.

190
00:09:13,862 --> 00:09:17,115
Có lẽ từ "nhân tạo" làm cho 
một số người cảm thấy không thoải mái.

191
00:09:17,964 --> 00:09:21,259
Không giống như từ "tự nhiên"
tạo cho ta cảm giác an toàn.

192
00:09:21,283 --> 00:09:24,925
Nhưng hai phân tử này
không có gì khác biệt.

193
00:09:26,263 --> 00:09:30,159
Ta không bàn về hai chiếc xe
vừa ra khỏi dây chuyền lắp ráp.

194
00:09:30,183 --> 00:09:32,224
Một chiếc có thể bị trầy xước,

195
00:09:32,248 --> 00:09:34,103
bạn không thể làm trầy nguyên tử.

196
00:09:34,127 --> 00:09:38,675
Hai phân tử này
giống nhau như đúc một cách kì lạ,

197
00:09:38,699 --> 00:09:41,800
Ở mức độ nguyên tử,
toán học gần như không khác với thực tế.

198
00:09:42,128 --> 00:09:43,747
Và một phân tử epinephrine..

199
00:09:44,779 --> 00:09:46,478
không có ký ức về nguồn gốc của nó.

200
00:09:46,502 --> 00:09:47,907
Nó chỉ là nó mà thôi,

201
00:09:47,931 --> 00:09:49,082
và khi bạn dùng nó,

202
00:09:49,106 --> 00:09:53,517
những từ "tự nhiên" và "nhân tạo"
không còn quan trọng nữa,

203
00:09:54,284 --> 00:09:57,496
và thiên nhiên tổng hợp
phân tử này giống như chúng ta,

204
00:09:57,520 --> 00:09:59,807
chỉ là nó làm tốt hơn chúng ta rất nhiều.

205
00:09:59,831 --> 00:10:02,209
Trước khi có sự sống trên Trái Đất,

206
00:10:02,233 --> 00:10:05,240
mọi phân tử đều rất nhỏ, đơn giản:

207
00:10:05,264 --> 00:10:06,915
cacbonic, nước, nitơ,

208
00:10:07,598 --> 00:10:08,772
chỉ những chất đơn giản.

209
00:10:08,772 --> 00:10:11,034
Sự xuất hiện của sự sống
đã thay đổi điều đó.

210
00:10:11,034 --> 00:10:14,400
Sự sống mang đến nhà máy sinh hóa
vận hành bằng ánh sáng mặt trời,

211
00:10:14,424 --> 00:10:17,939
và trong các nhà máy đó,
các phân tử nhỏ va chạm,

212
00:10:17,963 --> 00:10:21,271
và tạo thành phân tử lớn hơn:
carbohydrate, protein, axit nucleic,

213
00:10:21,295 --> 00:10:23,748
và vô số các phân tử ngoạn mục khác.

214
00:10:25,613 --> 00:10:27,938
Thiên nhiên là
nhà hóa học hữu cơ đầu tiên,

215
00:10:28,932 --> 00:10:33,765
và nó đồng thời cũng lấp đầy bầu trời
với oxy ta đang thở, oxy năng lượng cao.

216
00:10:35,597 --> 00:10:38,858
Mặt trời truyền năng lượng
cho các phân tử này.

217
00:10:38,882 --> 00:10:40,350
Chúng lưu trữ nó như pin.

218
00:10:40,810 --> 00:10:43,652
Vì thế, thiên nhiên
được tạo thành từ hóa chất.

219
00:10:44,251 --> 00:10:47,188
Có lẽ bạn có thể giúp tôi 
phục hồi nghĩa của từ "hóa học",

220
00:10:47,212 --> 00:10:49,405
nghĩa của nó đã bị tráo đổi.

221
00:10:49,405 --> 00:10:52,434
Nó không có nghĩa là chất độc
và cũng không có nghĩa là có hại,

222
00:10:52,458 --> 00:10:55,093
và nó không có nghĩa là nhân tạo
hoặc không tự nhiên.

223
00:10:55,117 --> 00:10:58,370
Nó chỉ là "chất", đồng ý chứ?

224
00:10:58,394 --> 00:10:59,915
(Tiếng cười)

225
00:10:59,939 --> 00:11:03,975
Bạn không thể có
than cục không hóa chất.

226
00:11:03,999 --> 00:11:05,209
Thật buồn cười.

227
00:11:05,233 --> 00:11:06,234
(Tiếng cười)

228
00:11:06,258 --> 00:11:08,091
Và tôi muốn nói thêm về một từ.

229
00:11:08,932 --> 00:11:11,607
Từ "tự nhiên" không có nghĩa là "an toàn",

230
00:11:11,631 --> 00:11:14,139
Tất cả mọi người điều biết điều đó.

231
00:11:14,163 --> 00:11:18,646
Nhiều chất trong tự nhiên khá độc hại,

232
00:11:18,670 --> 00:11:21,273
và một số khác rất ngon,

233
00:11:21,297 --> 00:11:23,219
và một số thì cả hai..

234
00:11:23,243 --> 00:11:24,614
(Tiếng cười)

235
00:11:24,638 --> 00:11:26,328
độc và ngon.

236
00:11:26,813 --> 00:11:29,591
Cách duy nhất để biết
một chất có hại

237
00:11:29,615 --> 00:11:31,487
là thử nó,

238
00:11:31,511 --> 00:11:33,669
và ý tôi là không phải các bạn.

239
00:11:33,693 --> 00:11:36,502
Chúng ta có những người
chuyên nghiên cứu về chất độc.

240
00:11:36,526 --> 00:11:38,040
Họ được đào tào chuyên nghiệp,

241
00:11:38,064 --> 00:11:40,066
và bạn nên tin tưởng họ như tôi.

242
00:11:40,773 --> 00:11:42,663
Hợp chất tự nhiên
có mặt ở khắp mọi nơi,

243
00:11:42,687 --> 00:11:44,560
bao gồm cả những chất đã bị phân hủy

244
00:11:44,584 --> 00:11:46,894
trong những hỗn hợp màu đen
ta gọi là dầu hoả.

245
00:11:46,918 --> 00:11:49,148
Ta lọc những phân tử này.

246
00:11:49,695 --> 00:11:51,514
Không có gì không tự nhiên ở chúng.

247
00:11:51,538 --> 00:11:52,688
Ta chưng cất chúng.

248
00:11:54,228 --> 00:11:57,196
Năng lượng của ta phụ thuộc vào chúng,

249
00:11:57,220 --> 00:12:01,229
có nghĩa là mỗi nguyên tử carbon
sẽ biến đổi thành một phân tử CO2.

250
00:12:01,253 --> 00:12:03,981
Đó là khí nhà kính
làm đảo lộn khí hậu.

251
00:12:03,981 --> 00:12:05,106
Có lẽ hiểu phản ứng này

252
00:12:05,106 --> 00:12:08,236
sẽ giúp một số người
chấp nhận thực tế dễ dàng hơn,

253
00:12:08,236 --> 00:12:09,406
tôi cũng không biết nữa,

254
00:12:09,430 --> 00:12:12,143
nhưng các phân tử này
không chỉ là nhiên liệu hóa thạch.

255
00:12:12,523 --> 00:12:15,165
Chúng còn là nguyên liệu thô rẻ nhất

256
00:12:15,189 --> 00:12:17,523
để làm một việc gọi là tổng hợp.

257
00:12:18,195 --> 00:12:20,297
Ta sử dụng chúng
như những khối LEGO.

258
00:12:21,083 --> 00:12:23,194
Ta học cách kết nối và tách rời chúng

259
00:12:23,194 --> 00:12:25,014
với sự kiểm soát tuyệt vời.

260
00:12:25,014 --> 00:12:26,644
Tôi đã làm điều này rất nhiều lần,

261
00:12:26,644 --> 00:12:29,173
và vẫn nghĩ rằng
thật tuyệt vời khi ta có thể làm vậy.

262
00:12:29,173 --> 00:12:32,699
Điều ta làm là giống như lắp ráp LEGO

263
00:12:32,723 --> 00:12:35,755
trộn lẫn chúng lại với nhau,

264
00:12:35,779 --> 00:12:36,928
và nó hoạt động.

265
00:12:36,928 --> 00:12:39,905
Ta có thể tạo ra các hợp chất
giống như các hợp chất tự nhiên,

266
00:12:39,905 --> 00:12:41,345
như epinephrine,

267
00:12:41,345 --> 00:12:43,841
hoặc ta có thể tạo ra
những hợp chất cho riêng mình,

268
00:12:43,841 --> 00:12:45,361
như hai hợp chất sau.

269
00:12:45,361 --> 00:12:49,631
Một chất làm giảm
triệu chứng của bệnh đa xơ cứng,

270
00:12:49,655 --> 00:12:53,442
chất còn lại chữa loại ung thư máu
ta gọi là u lympho tế bào T.

271
00:12:53,466 --> 00:12:55,572
Phân tử với kích thước
và hình dạng thích hợp

272
00:12:55,572 --> 00:12:57,722
như một chiếc chìa khóa nằm trong ổ,

273
00:12:57,722 --> 00:12:58,471
và khi nó vừa,

274
00:12:58,471 --> 00:13:01,221
nó can thiệp vào
tiến trình hóa học của căn bệnh.

275
00:13:01,221 --> 00:13:02,684
Đó là cách mà thuốc hoạt động.

276
00:13:03,580 --> 00:13:05,200
Tự nhiên hay nhân tạo,

277
00:13:05,224 --> 00:13:08,684
chúng đều chỉ là các phân tử
nằm vừa khít ở những nơi quan trọng.

278
00:13:08,708 --> 00:13:11,388
Nhưng thiên nhiên
làm tốt hơn chúng ta nhiều,

279
00:13:11,412 --> 00:13:13,524
hợp chất nó tạo thành
ấn tượng hơn,

280
00:13:13,548 --> 00:13:15,126
như chất này.

281
00:13:15,150 --> 00:13:16,729
Đây là vancomycin.

282
00:13:16,729 --> 00:13:18,745
Thiên nhiên cho
con quái vật khổng lồ này

283
00:13:18,745 --> 00:13:22,175
hai nguyên tử clo
để đeo như một đôi bông tai.

284
00:13:22,175 --> 00:13:27,582
Năm 1953, ta tìm thấy vancomycin
trong vũng bùn của một khu rừng ở Borneo.

285
00:13:27,606 --> 00:13:29,422
Do một loại vi khuẩn tạo ra.

286
00:13:30,355 --> 00:13:33,101
Ta không thể tổng hợp nó trong PTN được
vì nó quá tốn kém.

287
00:13:33,798 --> 00:13:37,901
Nó quá phức tạp,
nhưng ta có thể thu lấy từ tự nhiên,

288
00:13:37,901 --> 00:13:38,978
và ta đã làm vậy,

289
00:13:38,978 --> 00:13:42,348
vì đây là một trong những loại
kháng sinh mạnh nhất.

290
00:13:42,348 --> 00:13:45,343
Và mỗi ngày, đều có các ghi chép
về các phân tử mới được tạo ra.

291
00:13:45,343 --> 00:13:48,557
Ta tạo ra hoặc tìm thấy chúng
ở khắp nơi trên Trái đất.

292
00:13:49,652 --> 00:13:51,237
Và đó là nguồn gốc của thuốc,

293
00:13:51,237 --> 00:13:53,616
và đó là lý do bác sĩ có sức mạnh lớn..

294
00:13:53,616 --> 00:13:54,662
(Tiếng cười)

295
00:13:54,662 --> 00:13:57,218
chữa các bệnh nhiễm trùng chết người
và các bệnh khác.

296
00:13:57,242 --> 00:14:00,957
Một bác sĩ ngày nay
như một hiệp sĩ trong bộ giáp sáng bóng.

297
00:14:01,948 --> 00:14:04,849
Họ chiến đấu với
lòng dũng cảm và sự điềm tĩnh,

298
00:14:04,873 --> 00:14:06,493
và cả sự hỗ trợ của thiết bị tốt.

299
00:14:06,517 --> 00:14:10,535
Đừng quên công người thợ rèn
trong bức tranh này,

300
00:14:10,559 --> 00:14:14,022
vì nếu không có người thợ rèn,
mọi thứ sẽ khác đi một chút..

301
00:14:14,046 --> 00:14:16,139
(Tiếng cười)

302
00:14:16,163 --> 00:14:18,496
Nhưng Hóa hữu cơ rộng hơn y học.

303
00:14:18,520 --> 00:14:24,763
Nó còn là dầu, dung môi, hương vị,
vải, và tất cả các loại nhựa,

304
00:14:24,763 --> 00:14:26,657
các tấm nệm bạn đang ngồi-

305
00:14:26,657 --> 00:14:29,537
đều được sản xuất tại nhà máy,
và thành phần chính là carbon,

306
00:14:29,537 --> 00:14:31,587
do đó, tất cả chúng đều là Hóa hữu cơ.

307
00:14:31,597 --> 00:14:33,805
Đây là môn khoa học rộng lớn.

308
00:14:33,805 --> 00:14:35,688
Hôm nay, tôi đã lược bỏ rất nhiều:

309
00:14:35,688 --> 00:14:39,806
phốt pho, lưu huỳnh và các nguyên tử khác,

310
00:14:39,806 --> 00:14:42,117
và tại sao chúng lại liên kết như vậy,

311
00:14:42,117 --> 00:14:45,236
tính đối xứng,
các electron không liên kết,

312
00:14:45,251 --> 00:14:48,081
các nguyên tử tích điện,
các phản ứng và cơ chế của chúng,

313
00:14:48,081 --> 00:14:49,789
còn rất nhiều nữa,

314
00:14:49,789 --> 00:14:51,963
và mất rất nhiều thời gian
để học sự tổng hợp.

315
00:14:51,973 --> 00:14:54,443
Nhưng tôi không đến đây
để dạy bạn Hóa hữu cơ,

316
00:14:54,443 --> 00:14:56,738
tôi chỉ muốn chỉ cho bạn thấy
nó là như thế nào,

317
00:14:56,738 --> 00:15:01,798
Và chàng trai trẻ Weston Durland
đã giúp đỡ tôi rất nhiều,

318
00:15:01,798 --> 00:15:04,431
bạn đã có dịp thấy cậu ấy rồi.

319
00:15:04,431 --> 00:15:06,597
Cậu ấy là sinh viên ngành hóa học,

320
00:15:06,597 --> 00:15:09,898
và tình cờ, cậu
cũng rất thành thạo đồ họa.

321
00:15:09,898 --> 00:15:11,670
(Tiếng cười)

322
00:15:11,670 --> 00:15:17,217
Weston thiết kế các phân tử chuyển động
bạn thấy hôm nay.

323
00:15:17,217 --> 00:15:20,477
Cậu ấy và tôi muốn dùng
những hình ảnh minh họa,

324
00:15:20,477 --> 00:15:23,317
giúp cho việc trình bày
môn khoa học phức tạp này.

325
00:15:23,317 --> 00:15:25,675
Nhưng mục đích chính
là để cho bạn thấy rằng

326
00:15:25,675 --> 00:15:29,417
Hóa hữu cơ không đáng sợ.

327
00:15:29,417 --> 00:15:32,158
Về bản chất, nó là một cánh cửa sổ

328
00:15:32,158 --> 00:15:35,448
qua đó, ta có thể thấy rõ hơn
vẻ đẹp phong phú của thế giới tự nhiên.

329
00:15:35,448 --> 00:15:37,541
Cám ơn.

330
00:15:37,541 --> 00:15:38,852
(Vỗ tay)