WEBVTT

00:00:00.623 --> 00:00:02.245
Gustaríame que vos preguntásedes

00:00:02.973 --> 00:00:06.762
que sentides ao escoitar as palabras
"química orgánica"

00:00:06.786 --> 00:00:07.952
Que se vos vén á cabeza?

00:00:08.763 --> 00:00:12.406
Case tódalas universidades
ofrecen un curso

00:00:12.430 --> 00:00:14.319
que se titula Química Orgánica,

00:00:14.343 --> 00:00:17.112
unha dura e pesada introdución á materia,

00:00:18.252 --> 00:00:21.226
unha avalancha de contidos
que afoga aos estudantes

00:00:21.250 --> 00:00:25.440
e nos que hai que ser un ás 
para converterse en médico ou dentista

00:00:25.464 --> 00:00:26.826
ou veterinario.

00:00:26.850 --> 00:00:30.786
Por iso moitos estudantes
ven así esta ciencia:

00:00:32.127 --> 00:00:34.097
como un atranco no camiño,

00:00:34.121 --> 00:00:36.285
e témena e ódiana

00:00:36.309 --> 00:00:38.452
e considérana un curso "peneira".

00:00:38.476 --> 00:00:41.301
Que cruel que unha materia
lle faga iso á xente nova,

00:00:41.325 --> 00:00:42.514
que os peneire.

00:00:43.538 --> 00:00:47.318
E hai moito que esta percepción
se estendeu alén dos campus.

00:00:47.342 --> 00:00:51.014
Esas dúas palabras 
causan angustia universal.

NOTE Paragraph

00:00:52.963 --> 00:00:55.389
Acontece que eu adoro esta ciencia,

00:00:55.413 --> 00:00:57.913
e considero que a situación
na que a puxemos

00:00:57.937 --> 00:00:59.678
é imperdoable.

00:00:59.702 --> 00:01:03.563
Non é bo para a ciencia
e non é bo para a sociedade,

00:01:03.587 --> 00:01:06.154
e penso que non ten por que ser así.

00:01:06.178 --> 00:01:10.860
Non quero dicir que ese curso
debería ser máis doado. Non tal.

00:01:11.819 --> 00:01:15.636
Pero a nosa percepción desas dúas palabras

00:01:16.884 --> 00:01:21.273
non debera depender da experiencia
de estudantes de medicina

00:01:21.297 --> 00:01:24.457
que sinceramente pasan por unha etapa
anguriosa das súas vidas.

00:01:25.720 --> 00:01:28.175
Así que hoxe estou aquí porque penso

00:01:28.199 --> 00:01:31.082
que ter coñecementos básicos
de química orgánica é moi útil,

00:01:31.082 --> 00:01:35.468
e penso que se poden facer accesibles
para todo o mundo,

00:01:35.492 --> 00:01:37.905
e hoxe gustaríame demostrárvolo.

00:01:37.929 --> 00:01:39.310
Permitídesme que o intente?

NOTE Paragraph

00:01:39.334 --> 00:01:40.862
Audiencia: Si!

NOTE Paragraph

00:01:40.886 --> 00:01:43.949
Jakob Magolan: De acordo, imos aló.

NOTE Paragraph

00:01:43.973 --> 00:01:45.227
(Risas)

NOTE Paragraph

00:01:45.251 --> 00:01:48.044
Este é un deses carísimos
autoinxectores Epipens.

00:01:48.540 --> 00:01:50.821
Contén un fármaco chamado epinefrina.

00:01:51.250 --> 00:01:54.384
A epinefrina pode reiniciar
os latexos do meu corazón

00:01:54.408 --> 00:01:56.973
ou deter unha reacción alérxica mortal.

00:01:56.997 --> 00:02:00.361
Abonda cunha inxección disto xusto aquí.

00:02:01.076 --> 00:02:03.171
Sería como darlle ao interruptor

00:02:03.195 --> 00:02:05.225
da maquinaria corporal de loita ou fuxida.

00:02:05.249 --> 00:02:09.066
Subirían o ritmo cardíaco e a tensión
para que o sangue chegase aos músculos.

00:02:09.090 --> 00:02:12.026
Dilataríanseme as pupilas.
De súpeto sentiríame moi forte.

00:02:12.050 --> 00:02:17.200
A epinefrina leva sido para moitos
a diferenza entre vivir ou morrer.

00:02:17.224 --> 00:02:20.419
É coma un pequeno milagre
que che cabe na man.

NOTE Paragraph

00:02:21.459 --> 00:02:24.761
E esta é a estrutura química
da epinefrina.

00:02:25.753 --> 00:02:27.960
Este é o aspecto da química orgánica.

00:02:27.984 --> 00:02:30.245
Semellan liñas e letras...

00:02:31.362 --> 00:02:32.959
Sen significado para a maioría.

00:02:33.740 --> 00:02:36.590
Gustaríame amosarvos o que vexo eu
cando miro esa imaxe.

00:02:37.645 --> 00:02:39.484
Vexo un obxecto físico

00:02:41.071 --> 00:02:43.421
con profundidade e partes que rotan

00:02:43.445 --> 00:02:44.674
e que está en movemento.

00:02:46.864 --> 00:02:48.968
É o que chamamos un composto ou molécula,

00:02:48.992 --> 00:02:54.738
e consta de 26 átomos unidos
por enlaces atómicos.

00:02:55.443 --> 00:02:59.911
A disposición única destes átomos
dálle á epinefrina a súa identidade,

00:02:59.935 --> 00:03:02.246
pero en realidade ninguén viu isto nunca,

00:03:02.270 --> 00:03:03.724
porque é algo moi pequeno,

00:03:03.748 --> 00:03:06.896
así que ímolo tomar como
unha representación artística

00:03:06.920 --> 00:03:09.150
e quérovos explicar
ata que punto é pequeno.

00:03:10.618 --> 00:03:14.762
Aquí teño menos de medio miligramo
disolto en auga.

00:03:14.786 --> 00:03:16.359
Ten a masa dun gran de area.

00:03:16.383 --> 00:03:20.319
O número de moléculas de epinefrina
que hai aquí é un trillón.

00:03:21.528 --> 00:03:22.987
Son 18 ceros.

00:03:23.011 --> 00:03:24.753
É unha cifra difícil de visualizar.

00:03:25.336 --> 00:03:28.021
Os sete mil millóns que somos no planeta?

00:03:28.877 --> 00:03:33.496
En torno a 400.000 millóns
de estrelas na galaxia?

00:03:33.496 --> 00:03:34.807
Nin sequera nos achegamos.

00:03:34.831 --> 00:03:36.928
Para facer unha estimación máis precisa,

00:03:36.952 --> 00:03:39.669
temos que imaxinar
ata o último gran de area

00:03:39.693 --> 00:03:43.289
que hai en tódalas praias e
baixo tódolos océanos e lagos

00:03:43.313 --> 00:03:46.035
e comprimilos todos para metelos aquí.

NOTE Paragraph

00:03:47.821 --> 00:03:50.671
A epinefrina é tan pequena que nunca
chegaremos a vela,

00:03:50.695 --> 00:03:53.051
nin sequera a través do microscopio,

00:03:53.995 --> 00:03:55.544
pero sabemos como é,

00:03:55.568 --> 00:03:59.377
porque se mostra por medio de
sofisticados aparatos

00:03:59.401 --> 00:04:01.533
de nomes rebuscados

00:04:01.557 --> 00:04:04.102
como "espectrómetros de resonancia
magnética nuclear".

00:04:05.398 --> 00:04:08.603
O caso é que, visible ou non,
coñecemos esta molécula moi ben.

00:04:08.603 --> 00:04:11.266
Sabemos que se compón de catro
tipos distintos de átomos,

00:04:11.266 --> 00:04:13.243
hidróxeno, carbono, osíxeno e nitróxeno.

00:04:13.243 --> 00:04:15.864
Estas son as cores 
que adoitamos usar para cada un.

00:04:15.888 --> 00:04:18.625
Todo no noso universo está feito
de pequenas esferas

00:04:18.625 --> 00:04:19.715
que chamamos átomos.

00:04:19.749 --> 00:04:21.831
Existen uns cen
destes ingredientes básicos.

00:04:21.835 --> 00:04:24.384
e todos están feitos
de tres partículas máis pequenas:

00:04:24.384 --> 00:04:26.184
protóns, neutróns e electróns.

00:04:26.208 --> 00:04:29.120
Organizamos estes átomos
por medio desta táboa ben coñecida.

00:04:30.755 --> 00:04:32.782
Dámoslle un nome e un número a cada un.

00:04:32.782 --> 00:04:35.458
Pero a vida tal e como a coñecemos
non require todo isto,

00:04:35.458 --> 00:04:37.867
só un subconxunto, só estes.

00:04:38.671 --> 00:04:41.974
E catro átomos en concreto
distínguense do resto

00:04:41.998 --> 00:04:44.031
por seren os elementos esenciais da vida.

00:04:44.055 --> 00:04:47.421
E son os mesmos que atopamos
na epinefrina:

00:04:47.445 --> 00:04:50.483
hidróxeno, carbono, nitróxeno
e osíxeno.

00:04:52.512 --> 00:04:55.427
Mais o que vos vou contar agora
é a parte máis importante.

00:04:56.443 --> 00:04:59.299
Cando estes átomos se asocian
para formar moléculas,

00:04:59.323 --> 00:05:01.052
seguen unha serie de normas.

00:05:01.076 --> 00:05:03.338
O hidróxeno forma un enlace,

00:05:03.362 --> 00:05:05.108
o osíxeno sempre forma dous,

00:05:05.132 --> 00:05:06.564
o nitróxeno, tres

00:05:06.588 --> 00:05:08.112
e o carbono, catro.

00:05:08.857 --> 00:05:10.278
E xa está.

00:05:10.302 --> 00:05:11.987
HONC: un, dous, tres, catro.

00:05:14.192 --> 00:05:17.678
Se sabedes contar ata catro
e sodes quen de escribir mal "honk",

00:05:17.702 --> 00:05:20.370
ides lembrar isto para o resto
da vosa vida.

NOTE Paragraph

00:05:20.394 --> 00:05:22.046
(Risas)

NOTE Paragraph

00:05:22.070 --> 00:05:24.493
Ben, aquí teño catro cuncas
con estes ingredientes.

00:05:24.517 --> 00:05:27.281
Podemos usalos para facer moléculas.

00:05:28.828 --> 00:05:30.407
Comecemos pola epinefrina.

00:05:31.464 --> 00:05:35.645
Ben, estes enlaces entre átomos
están feitos de electróns.

00:05:36.144 --> 00:05:39.491
Os átomos usan os electróns a modo
de brazos para agarrar aos veciños.

00:05:39.491 --> 00:05:41.843
Dous electróns en cada enlace,
como dándose a man,

00:05:41.843 --> 00:05:44.154
e coma unha aperta de mans,
non son permanentes.

00:05:44.154 --> 00:05:46.181
Poden soltar un átomo
e agarrar outro.

00:05:46.205 --> 00:05:48.111
É o que chamamos unha reacción química,

00:05:48.135 --> 00:05:50.996
na que os átomos cambian de parella
e crean moléculas novas.

00:05:51.020 --> 00:05:54.605
O eixe central da epinefrina está formado
sobre todo por átomos de carbono,

00:05:54.629 --> 00:05:55.787
o que é moi común.

00:05:55.811 --> 00:05:58.494
O carbono é o material de construción
favorito da vida,

00:05:58.518 --> 00:06:01.691
porque dá unha boa cantidade
de apertas de mans

00:06:01.715 --> 00:06:03.723
coa forza xusta.

00:06:03.747 --> 00:06:07.468
Por iso definimos a química orgánica
como o estudo das moléculas de carbono.

NOTE Paragraph

00:06:08.559 --> 00:06:13.436
As moléculas máis pequenas que podemos
construír segundo as nosas regras

00:06:13.516 --> 00:06:16.288
poñen de relevo esas regras
e teñen nomes familiares:

00:06:16.288 --> 00:06:19.927
auga, amoníaco e metano,
H2O e NH3 e CH4.

00:06:21.739 --> 00:06:24.200
As palabras "hidróxeno", "osíxeno"
e "nitróxeno"...

00:06:24.224 --> 00:06:26.486
usamos as mesmas palabras

00:06:26.486 --> 00:06:29.257
para nomear estas tres moléculas
de dous átomos cada unha.

00:06:29.257 --> 00:06:30.532
Tamén cumpren as regras,

00:06:30.556 --> 00:06:33.224
porque teñen un, dous e tres
enlaces entre eles.

00:06:33.248 --> 00:06:34.973
Por iso ao osíxeno se lle chama O2.

NOTE Paragraph

00:06:36.449 --> 00:06:38.394
Podo amosarvos a combustión.

00:06:39.323 --> 00:06:41.744
Isto é dióxido de carbono, CO2.

00:06:41.768 --> 00:06:46.296
Poñemos enriba auga e osíxeno,
e ao pé, combustibles.

00:06:46.296 --> 00:06:48.998
Estes combustibles constan
só de hidróxeno e carbono

00:06:49.022 --> 00:06:51.738
Por iso lles chamamos hidrocarburos.
Somos moi creativos.

NOTE Paragraph

00:06:51.762 --> 00:06:53.218
(Risas)

NOTE Paragraph

00:06:53.242 --> 00:06:55.385
Así que cando chocan
con moléculas de osíxeno,

00:06:55.409 --> 00:06:59.123
como no motor do voso coche
ou na barbacoa,

00:07:00.091 --> 00:07:02.084
liberan enerxía e reagrúpanse,

00:07:02.108 --> 00:07:05.100
e cada átomo de carbono acaba
no centro dunha molécula de CO2,

00:07:05.124 --> 00:07:06.366
agarrado a dous osíxenos,

00:07:06.390 --> 00:07:08.959
e os hidróxenos acaban como
parte de moléculas de auga

00:07:08.959 --> 00:07:10.855
e todo o mundo segue as regras.

00:07:10.879 --> 00:07:12.197
Non son optativas.

00:07:12.221 --> 00:07:14.699
E tampouco o son
para as moléculas de maior tamaño

00:07:14.723 --> 00:07:16.141
como estas tres.

00:07:17.347 --> 00:07:19.522
Esta é a nosa vitamina preferida,

00:07:19.546 --> 00:07:21.196
a carón da nosa menciña preferida.

NOTE Paragraph

00:07:21.220 --> 00:07:22.466
(Risas)

NOTE Paragraph

00:07:22.490 --> 00:07:26.229
O da morfina é un dos relatos
máis importantes da historia da medicina.

00:07:26.253 --> 00:07:29.165
Sinala o primeiro verdadeiro triunfo
sobre a dor física,

00:07:29.189 --> 00:07:31.193
e cada molécula ten a súa historia,

00:07:31.217 --> 00:07:32.801
e todas están publicadas.

00:07:32.825 --> 00:07:36.291
Escribíronas científicos,
e lenas outros científicos

00:07:36.315 --> 00:07:39.590
así que temos boas representacións
á man para facer isto nunha folla

00:07:39.590 --> 00:07:41.273
e teño que ensinarvos a facelo.

NOTE Paragraph

00:07:41.297 --> 00:07:44.072
Dispoñemos a epinefrina
no plano da páxina

00:07:44.096 --> 00:07:46.776
e substituímos todas as esferas
por simples letras,

00:07:46.800 --> 00:07:49.295
e logo os enlaces que figuran
na superficie da páxina

00:07:49.319 --> 00:07:51.072
convértense en simples liñas,

00:07:51.072 --> 00:07:53.465
e os enlaces que apuntan
cara a adiante ou atrás

00:07:53.465 --> 00:07:54.808
convértense en trianguliños,

00:07:54.851 --> 00:07:56.990
sólidos ou raiados para indicar
profundidade.

00:07:57.330 --> 00:07:59.561
En realidade, non debuxamos
estes carbonos.

00:07:59.585 --> 00:08:02.396
Aforramos tempo simplemente
ocultándoos.

00:08:02.897 --> 00:08:06.033
Están representados polos ángulos
entre os enlaces,

NOTE Paragraph

00:08:06.057 --> 00:08:09.690
e tamén agachamos todos os hidróxenos
unidos a carbonos.

00:08:10.583 --> 00:08:11.741
Sabemos que están aí

00:08:11.765 --> 00:08:14.663
cando un carbono nos mostra
menos de catro enlaces.

00:08:15.853 --> 00:08:18.789
O último que se pon son os enlaces
entre OH e NH.

00:08:19.432 --> 00:08:21.520
Librámonos deles para que quede
máis limpo

00:08:21.544 --> 00:08:23.021
e iso é todo.

00:08:23.045 --> 00:08:25.625
Este é o modo profesional
de debuxar moléculas.

00:08:25.649 --> 00:08:28.060
É o que atopades nas páxinas da Wikipedia.

NOTE Paragraph

00:08:30.793 --> 00:08:34.555
Require algo de práctica, pero penso
que calquera podería facelo,

00:08:34.579 --> 00:08:37.305
pero por hoxe, temos aquí a epinefrina.

00:08:37.886 --> 00:08:40.814
Tamén se lle chama adrenalina.
Son exactamente o mesmo.

00:08:40.838 --> 00:08:42.450
Segrégana as glándulas adrenais.

00:08:42.474 --> 00:08:45.426
Agora mesmo tedes esta molécula
flotando polo corpo.

00:08:45.450 --> 00:08:47.140
É unha molécula natural.

00:08:47.164 --> 00:08:51.408
Este EpiPen inxectaríavos nun instante
outro trillón delas.

NOTE Paragraph

00:08:51.432 --> 00:08:53.082
(Risas)

NOTE Paragraph

00:08:53.106 --> 00:08:56.297
Podemos extraer epinefrina

00:08:56.321 --> 00:08:59.741
das glándulas adrenais de ovellas
ou gando vacún,

00:08:59.765 --> 00:09:02.099
pero non é de aí de onde procede
esta substancia.

00:09:02.123 --> 00:09:04.991
Esta epinefrina fabricámola

00:09:05.015 --> 00:09:10.254
xuntando moléculas máis pequenas
que saen sobre todo do petróleo.

00:09:11.322 --> 00:09:13.031
Isto é totalmente sintético.

00:09:13.862 --> 00:09:17.115
E esa palabra, "sintético",
incomódanos a algúns.

00:09:17.964 --> 00:09:21.259
Non é como a palabra "natural",
que nos fai sentir seguros.

00:09:21.283 --> 00:09:24.925
Mais estas dúas moléculas
non se distinguen unha da outra.

00:09:26.263 --> 00:09:30.159
Aquí non falamos de dous coches
que saen dunha cadea de montaxe.

00:09:30.183 --> 00:09:32.224
Un coche pode ter unha rascadura,

00:09:32.248 --> 00:09:34.103
pero non se pode rascar un átomo.

00:09:34.127 --> 00:09:38.675
Estas dúas son idénticas nun sentido
surrealista, case matemático.

00:09:38.699 --> 00:09:41.800
A escala atómica, as matemáticas
convértense na realidade.

00:09:42.128 --> 00:09:43.747
E a molécula da epinefrina

00:09:44.779 --> 00:09:46.478
non garda memoria da súa orixe.

00:09:46.502 --> 00:09:47.907
É simplemente o que é,

00:09:47.931 --> 00:09:49.082
e unha vez que a temos,

00:09:49.106 --> 00:09:53.517
as palabras "natural" e "sintética"
xa non importan,

00:09:54.284 --> 00:09:57.496
e a natureza sintetiza esta molécula
do mesmo xeito ca nós,

00:09:57.520 --> 00:09:59.807
só que a natureza faino moito mellor.

NOTE Paragraph

00:09:59.831 --> 00:10:02.209
Antes de que houbese vida na terra,

00:10:02.233 --> 00:10:05.240
tódalas moléculas eran pequenas, simples:

00:10:05.264 --> 00:10:07.295
dióxido de carbono, auga, nitróxeno,

00:10:08.018 --> 00:10:09.168
só cousas simples.

00:10:09.192 --> 00:10:11.140
A aparición da vida cambiou iso.

00:10:11.164 --> 00:10:14.400
A vida trouxo fábricas biosintéticas
alimentadas pola luz solar,

00:10:14.424 --> 00:10:17.939
e nestas fábricas as pequenas moléculas
chocan entre si e convértense

00:10:17.963 --> 00:10:21.271
noutras máis grandes: carbohidratos,
proteínas, ácidos nucleicos,

00:10:21.295 --> 00:10:23.748
unha morea de creacións espectaculares.

00:10:25.613 --> 00:10:27.938
A natureza foi
o primeiro químico orgánico,

00:10:28.932 --> 00:10:32.355
e a súa construción tamén enche o ceo
dese aire que respiramos,

00:10:32.379 --> 00:10:34.037
ese osíxeno cargado de enerxía.

NOTE Paragraph

00:10:35.597 --> 00:10:38.858
Todas estas moléculas están impregnadas
da enerxía do sol

00:10:38.882 --> 00:10:40.350
Almacénana coma baterías.

00:10:40.810 --> 00:10:43.652
Así que a natureza componse
de substancias químicas.

00:10:44.021 --> 00:10:47.318
Se cadra podedes axudarme a reclamar
ese termo, substancia "química",

00:10:47.318 --> 00:10:49.711
porque nolo roubaron.

00:10:49.735 --> 00:10:52.434
Non significa tóxico, nin nocivo,

00:10:52.458 --> 00:10:55.093
non significa fabricado ou artificial.

00:10:55.117 --> 00:10:58.370
Significa simplemente "substancia",
estamos?

NOTE Paragraph

00:10:58.394 --> 00:10:59.915
(Risas)

NOTE Paragraph

00:10:59.939 --> 00:11:03.975
Non existe o carbón vexetal
sen substancias químicas.

00:11:03.999 --> 00:11:05.209
Iso é ridículo.

NOTE Paragraph

00:11:05.233 --> 00:11:06.234
(Risas)

NOTE Paragraph

00:11:06.258 --> 00:11:08.091
E quero comentar unha palabra máis.

00:11:08.932 --> 00:11:11.607
"Natural" non significa "seguro",

00:11:11.631 --> 00:11:14.139
e todos sabedes iso.

00:11:14.163 --> 00:11:18.646
Moitas das substancias da natureza
son bastante tóxicas,

00:11:18.670 --> 00:11:21.273
e outras son deliciosas,

00:11:21.297 --> 00:11:23.219
e algunhas son ámbalas dúas cousas,

NOTE Paragraph

00:11:23.243 --> 00:11:24.614
(Risas)

NOTE Paragraph

00:11:24.638 --> 00:11:26.328
tóxicas e deliciosas.

NOTE Paragraph

00:11:26.813 --> 00:11:29.591
O único xeito de saber se algo é nocivo

00:11:29.615 --> 00:11:31.487
é analizándoo,

00:11:31.511 --> 00:11:33.669
e non me refiro a vós,

00:11:33.693 --> 00:11:36.502
senón a toxicólogos profesionais.
Existen.

00:11:36.526 --> 00:11:38.040
Son persoas moi preparadas,

00:11:38.064 --> 00:11:40.066
e deberiades confiar neles como fago eu.

NOTE Paragraph

00:11:40.373 --> 00:11:42.663
As moléculas da natureza
están por todas partes,

00:11:42.687 --> 00:11:44.560
incluso as que se descompuxeron

00:11:44.584 --> 00:11:46.894
nesas misturas negras
que chamamos petróleo.

00:11:46.918 --> 00:11:49.148
Refinamos esas moléculas.

00:11:49.695 --> 00:11:51.514
Non teñen nada de artificial.

00:11:51.538 --> 00:11:52.688
Purificámolas.

00:11:54.228 --> 00:11:57.196
Ben, a nosa dependencia delas
como fonte de enerxía,

00:11:57.220 --> 00:12:01.229
iso significa que cada un deses carbonos
vaise converter nunha molécula de CO2.

00:12:01.253 --> 00:12:04.197
É un gas de efecto invernadoiro
que está a estragar o clima.

00:12:04.221 --> 00:12:07.912
Pode que saber de química faga
a realidade máis doada de aceptar

00:12:07.936 --> 00:12:09.406
para algúns, non sei,

00:12:09.430 --> 00:12:11.943
pero estas moléculas non son
só combustibles fósiles.

00:12:12.403 --> 00:12:15.235
Son tamén as materias primas
máis baratas das que dispoñemos

00:12:15.235 --> 00:12:17.523
para facer iso que chamamos síntese.

00:12:18.195 --> 00:12:20.297
Usámolas como pezas de LEGO.

00:12:21.083 --> 00:12:25.184
Aprendemos a conectalas ou separalas
de forma moi controlada.

00:12:25.184 --> 00:12:26.904
Eu mesmo fíxeno moitas veces

00:12:26.904 --> 00:12:29.373
e sigo pensando que é sorprendente
que sexa posible.

00:12:29.397 --> 00:12:32.699
O que facemos vén ser
como ensamblar pezas de LEGO

00:12:32.723 --> 00:12:35.755
botando caixas delas nunha lavadora,

00:12:35.779 --> 00:12:37.084
pero funciona.

NOTE Paragraph

00:12:37.108 --> 00:12:41.321
Podemos facer moléculas que son copias
exactas da natureza, coma a epinefrina,

00:12:41.345 --> 00:12:45.337
ou elaborar creacións propias
partindo de cero, coma estas dúas.

00:12:45.361 --> 00:12:49.631
Unha delas alivia os síntomas
da esclerose múltiple;

00:12:49.655 --> 00:12:53.442
a outra cura un tipo de cancro no sangue
denominado linfoma das células T.

00:12:53.466 --> 00:12:57.698
Unha molécula do tamaño e forma correctos
e coma unha chave para unha pechadura,

00:12:57.722 --> 00:13:01.197
e cando encaixa, interfire nos procesos
químicos dunha enfermidade.

00:13:01.221 --> 00:13:02.734
Así funcionan os medicamentos.

00:13:03.580 --> 00:13:05.114
Sexan naturais ou sintéticos,

00:13:05.114 --> 00:13:08.684
non son máis que moléculas que resulta
que encaixan nalgún lugar importante.

NOTE Paragraph

00:13:08.708 --> 00:13:11.362
Só que a natureza fainas
moito mellor ca nós,

00:13:11.362 --> 00:13:13.694
así que as súas son
máis espectaculares cás nosas,

00:13:13.694 --> 00:13:15.126
como esta de aquí.

00:13:15.150 --> 00:13:17.095
Chámase vancomicina.

00:13:17.119 --> 00:13:20.182
Regaloulle a esta besta maxestosa
dous átomos de cloro

00:13:20.206 --> 00:13:22.391
para que os usase de pendentes.

00:13:22.415 --> 00:13:27.582
Atopamos a vancomicina nunha lameira
na selva de Borneo en 1953.

00:13:27.606 --> 00:13:29.422
Faina unha bacteria.

00:13:30.355 --> 00:13:33.101
Non se pode sintetizar nun laboratorio
de forma rendible.

00:13:33.798 --> 00:13:38.117
Para nós é demasiado complicado, pero
podemos obtela da súa fonte natural,

00:13:38.141 --> 00:13:42.324
e así o facemos, porque é un
dos nosos antibióticos máis potentes.

00:13:42.348 --> 00:13:45.303
E nas nosas publicacións infórmase
a diario de novas moléculas.

00:13:45.327 --> 00:13:48.557
Facémolas ou atopámolas
en cada recuncho do planeta.

00:13:49.752 --> 00:13:51.327
E de aí saen os medicamentos,

00:13:51.327 --> 00:13:53.942
razón pola que os nosos médicos
teñen poderes incribles

NOTE Paragraph

00:13:53.966 --> 00:13:54.802
(Risas)

NOTE Paragraph

00:13:54.802 --> 00:13:56.972
para curar infeccións mortais
e todo o demais.

NOTE Paragraph

00:13:56.972 --> 00:14:00.957
Ser médico hoxe en día é coma ser
un cabaleiro de relucente armadura.

00:14:01.948 --> 00:14:04.849
Libran batallas con coraxe e compostura,

00:14:04.873 --> 00:14:06.493
pero tamén con bo equipo.

00:14:06.517 --> 00:14:10.535
Non esquezamos o papel do ferreiro
nesta imaxe,

00:14:10.559 --> 00:14:14.022
porque sen o ferreiro,
as cousas serían un pouquiño distintas...

NOTE Paragraph

00:14:14.046 --> 00:14:16.139
(Risas)

NOTE Paragraph

00:14:16.163 --> 00:14:18.496
Pero esta ciencia é moito
máis que a medicina.

00:14:18.520 --> 00:14:24.739
Son os aceites e os disolventes e
os aromas, as teas, tódolos plásticos,

00:14:24.763 --> 00:14:26.937
o coxín enriba do que sentades,

00:14:26.937 --> 00:14:29.471
son todos manufacturados,
e son esencialmente carbono,

00:14:29.471 --> 00:14:31.635
o que converte todo iso
en química orgánica.

00:14:31.635 --> 00:14:33.788
É unha ciencia moi rica.

NOTE Paragraph

00:14:33.812 --> 00:14:35.666
Hoxe deixei moitas cousas fóra:

00:14:35.690 --> 00:14:38.875
o fósforo e o xofre e os outros átomos,

00:14:39.812 --> 00:14:42.097
e por que se enlazan como o fan

00:14:42.121 --> 00:14:43.376
e a simetría

00:14:43.400 --> 00:14:45.221
e os electróns libres

00:14:45.245 --> 00:14:46.789
e os átomos que se cargan,

00:14:46.813 --> 00:14:49.909
e as reaccións e os seus mecanismos,
etcétera, etcétera

00:14:49.933 --> 00:14:51.943
e a síntese leva moito aprendela.

NOTE Paragraph

00:14:51.967 --> 00:14:54.848
Pero eu non vin aquí aprendervos
química orgánica.

00:14:54.872 --> 00:14:56.714
Só quería amosárvola,

00:14:56.738 --> 00:15:01.777
E niso axudoume moito hoxe
un rapaz chamado Weston Durland,

00:15:01.801 --> 00:15:03.277
a quen vós xa vistes.

00:15:04.427 --> 00:15:06.578
É un estudante do grao de Química,

00:15:06.602 --> 00:15:09.880
a quen resulta que se lle dan moi ben
os gráficos por ordenador.

NOTE Paragraph

00:15:09.904 --> 00:15:11.641
(Risas)

NOTE Paragraph

00:15:11.665 --> 00:15:15.753
Así que Weston foi quen deseñou
todas as moléculas en movemento

00:15:15.777 --> 00:15:17.189
que vistes hoxe.

00:15:17.213 --> 00:15:20.147
El e mais eu queriamos probar
o uso de gráficos coma estes

00:15:20.147 --> 00:15:23.115
como apoio para alguén que queira
falar desta complexa ciencia.

00:15:23.266 --> 00:15:25.807
Pero o principal obxectivo era
simplemente mostrarvos

00:15:25.807 --> 00:15:28.640
que a química orgánica non é
algo que haxa que temer.

00:15:29.418 --> 00:15:32.608
É, en esencia, unha xanela

00:15:32.632 --> 00:15:36.341
a través da cal a beleza do mundo natural
semella aínda máis rica.

NOTE Paragraph

00:15:36.365 --> 00:15:37.516
Grazas.

NOTE Paragraph

00:15:37.540 --> 00:15:40.807
(Aplausos)