[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.62,0:00:02.24,Default,,0000,0000,0000,,Gustaríame que vos preguntásedes
Dialogue: 0,0:00:02.97,0:00:06.76,Default,,0000,0000,0000,,que sentides ao escoitar as palabras\N"química orgánica"
Dialogue: 0,0:00:06.79,0:00:07.95,Default,,0000,0000,0000,,Que se vos vén á cabeza?
Dialogue: 0,0:00:08.76,0:00:12.41,Default,,0000,0000,0000,,Case tódalas universidades\Nofrecen un curso
Dialogue: 0,0:00:12.43,0:00:14.32,Default,,0000,0000,0000,,que se titula Química Orgánica,
Dialogue: 0,0:00:14.34,0:00:17.11,Default,,0000,0000,0000,,unha dura e pesada introdución á materia,
Dialogue: 0,0:00:18.25,0:00:21.23,Default,,0000,0000,0000,,unha avalancha de contidos\Nque afoga aos estudantes
Dialogue: 0,0:00:21.25,0:00:25.44,Default,,0000,0000,0000,,e nos que hai que ser un ás \Npara converterse en médico ou dentista
Dialogue: 0,0:00:25.46,0:00:26.83,Default,,0000,0000,0000,,ou veterinario.
Dialogue: 0,0:00:26.85,0:00:30.79,Default,,0000,0000,0000,,Por iso moitos estudantes\Nven así esta ciencia:
Dialogue: 0,0:00:32.13,0:00:34.10,Default,,0000,0000,0000,,como un atranco no camiño,
Dialogue: 0,0:00:34.12,0:00:36.28,Default,,0000,0000,0000,,e témena e ódiana
Dialogue: 0,0:00:36.31,0:00:38.45,Default,,0000,0000,0000,,e considérana un curso "peneira".
Dialogue: 0,0:00:38.48,0:00:41.30,Default,,0000,0000,0000,,Que cruel que unha materia\Nlle faga iso á xente nova,
Dialogue: 0,0:00:41.32,0:00:42.51,Default,,0000,0000,0000,,que os peneire.
Dialogue: 0,0:00:43.54,0:00:47.32,Default,,0000,0000,0000,,E hai moito que esta percepción\Nse estendeu alén dos campus.
Dialogue: 0,0:00:47.34,0:00:51.01,Default,,0000,0000,0000,,Esas dúas palabras \Ncausan angustia universal.
Dialogue: 0,0:00:52.96,0:00:55.39,Default,,0000,0000,0000,,Acontece que eu adoro esta ciencia,
Dialogue: 0,0:00:55.41,0:00:57.91,Default,,0000,0000,0000,,e considero que a situación\Nna que a puxemos
Dialogue: 0,0:00:57.94,0:00:59.68,Default,,0000,0000,0000,,é imperdoable.
Dialogue: 0,0:00:59.70,0:01:03.56,Default,,0000,0000,0000,,Non é bo para a ciencia\Ne non é bo para a sociedade,
Dialogue: 0,0:01:03.59,0:01:06.15,Default,,0000,0000,0000,,e penso que non ten por que ser así.
Dialogue: 0,0:01:06.18,0:01:10.86,Default,,0000,0000,0000,,Non quero dicir que ese curso\Ndebería ser máis doado. Non tal.
Dialogue: 0,0:01:11.82,0:01:15.64,Default,,0000,0000,0000,,Pero a nosa percepción desas dúas palabras
Dialogue: 0,0:01:16.88,0:01:21.27,Default,,0000,0000,0000,,non debera depender da experiencia\Nde estudantes de medicina
Dialogue: 0,0:01:21.30,0:01:24.46,Default,,0000,0000,0000,,que sinceramente pasan por unha etapa\Nanguriosa das súas vidas.
Dialogue: 0,0:01:25.72,0:01:28.18,Default,,0000,0000,0000,,Así que hoxe estou aquí porque penso
Dialogue: 0,0:01:28.20,0:01:31.08,Default,,0000,0000,0000,,que ter coñecementos básicos\Nde química orgánica é moi útil,
Dialogue: 0,0:01:31.08,0:01:35.47,Default,,0000,0000,0000,,e penso que se poden facer accesibles\Npara todo o mundo,
Dialogue: 0,0:01:35.49,0:01:37.90,Default,,0000,0000,0000,,e hoxe gustaríame demostrárvolo.
Dialogue: 0,0:01:37.93,0:01:39.31,Default,,0000,0000,0000,,Permitídesme que o intente?
Dialogue: 0,0:01:39.33,0:01:40.86,Default,,0000,0000,0000,,Audiencia: Si!
Dialogue: 0,0:01:40.89,0:01:43.95,Default,,0000,0000,0000,,Jakob Magolan: De acordo, imos aló.
Dialogue: 0,0:01:43.97,0:01:45.23,Default,,0000,0000,0000,,(Risas)
Dialogue: 0,0:01:45.25,0:01:48.04,Default,,0000,0000,0000,,Este é un deses carísimos\Nautoinxectores Epipens.
Dialogue: 0,0:01:48.54,0:01:50.82,Default,,0000,0000,0000,,Contén un fármaco chamado epinefrina.
Dialogue: 0,0:01:51.25,0:01:54.38,Default,,0000,0000,0000,,A epinefrina pode reiniciar\Nos latexos do meu corazón
Dialogue: 0,0:01:54.41,0:01:56.97,Default,,0000,0000,0000,,ou deter unha reacción alérxica mortal.
Dialogue: 0,0:01:56.100,0:02:00.36,Default,,0000,0000,0000,,Abonda cunha inxección disto xusto aquí.
Dialogue: 0,0:02:01.08,0:02:03.17,Default,,0000,0000,0000,,Sería como darlle ao interruptor
Dialogue: 0,0:02:03.20,0:02:05.22,Default,,0000,0000,0000,,da maquinaria corporal de loita ou fuxida.
Dialogue: 0,0:02:05.25,0:02:09.07,Default,,0000,0000,0000,,Subirían o ritmo cardíaco e a tensión\Npara que o sangue chegase aos músculos.
Dialogue: 0,0:02:09.09,0:02:12.03,Default,,0000,0000,0000,,Dilataríanseme as pupilas.\NDe súpeto sentiríame moi forte.
Dialogue: 0,0:02:12.05,0:02:17.20,Default,,0000,0000,0000,,A epinefrina leva sido para moitos\Na diferenza entre vivir ou morrer.
Dialogue: 0,0:02:17.22,0:02:20.42,Default,,0000,0000,0000,,É coma un pequeno milagre\Nque che cabe na man.
Dialogue: 0,0:02:21.46,0:02:24.76,Default,,0000,0000,0000,,E esta é a estrutura química\Nda epinefrina.
Dialogue: 0,0:02:25.75,0:02:27.96,Default,,0000,0000,0000,,Este é o aspecto da química orgánica.
Dialogue: 0,0:02:27.98,0:02:30.24,Default,,0000,0000,0000,,Semellan liñas e letras...
Dialogue: 0,0:02:31.36,0:02:32.96,Default,,0000,0000,0000,,Sen significado para a maioría.
Dialogue: 0,0:02:33.74,0:02:36.59,Default,,0000,0000,0000,,Gustaríame amosarvos o que vexo eu\Ncando miro esa imaxe.
Dialogue: 0,0:02:37.64,0:02:39.48,Default,,0000,0000,0000,,Vexo un obxecto físico
Dialogue: 0,0:02:41.07,0:02:43.42,Default,,0000,0000,0000,,con profundidade e partes que rotan
Dialogue: 0,0:02:43.44,0:02:44.67,Default,,0000,0000,0000,,e que está en movemento.
Dialogue: 0,0:02:46.86,0:02:48.97,Default,,0000,0000,0000,,É o que chamamos un composto ou molécula,
Dialogue: 0,0:02:48.99,0:02:54.74,Default,,0000,0000,0000,,e consta de 26 átomos unidos\Npor enlaces atómicos.
Dialogue: 0,0:02:55.44,0:02:59.91,Default,,0000,0000,0000,,A disposición única destes átomos\Ndálle á epinefrina a súa identidade,
Dialogue: 0,0:02:59.94,0:03:02.25,Default,,0000,0000,0000,,pero en realidade ninguén viu isto nunca,
Dialogue: 0,0:03:02.27,0:03:03.72,Default,,0000,0000,0000,,porque é algo moi pequeno,
Dialogue: 0,0:03:03.75,0:03:06.90,Default,,0000,0000,0000,,así que ímolo tomar como\Nunha representación artística
Dialogue: 0,0:03:06.92,0:03:09.15,Default,,0000,0000,0000,,e quérovos explicar\Nata que punto é pequeno.
Dialogue: 0,0:03:10.62,0:03:14.76,Default,,0000,0000,0000,,Aquí teño menos de medio miligramo\Ndisolto en auga.
Dialogue: 0,0:03:14.79,0:03:16.36,Default,,0000,0000,0000,,Ten a masa dun gran de area.
Dialogue: 0,0:03:16.38,0:03:20.32,Default,,0000,0000,0000,,O número de moléculas de epinefrina\Nque hai aquí é un trillón.
Dialogue: 0,0:03:21.53,0:03:22.99,Default,,0000,0000,0000,,Son 18 ceros.
Dialogue: 0,0:03:23.01,0:03:24.75,Default,,0000,0000,0000,,É unha cifra difícil de visualizar.
Dialogue: 0,0:03:25.34,0:03:28.02,Default,,0000,0000,0000,,Os sete mil millóns que somos no planeta?
Dialogue: 0,0:03:28.88,0:03:33.50,Default,,0000,0000,0000,,En torno a 400.000 millóns\Nde estrelas na galaxia?
Dialogue: 0,0:03:33.50,0:03:34.81,Default,,0000,0000,0000,,Nin sequera nos achegamos.
Dialogue: 0,0:03:34.83,0:03:36.93,Default,,0000,0000,0000,,Para facer unha estimación máis precisa,
Dialogue: 0,0:03:36.95,0:03:39.67,Default,,0000,0000,0000,,temos que imaxinar\Nata o último gran de area
Dialogue: 0,0:03:39.69,0:03:43.29,Default,,0000,0000,0000,,que hai en tódalas praias e\Nbaixo tódolos océanos e lagos
Dialogue: 0,0:03:43.31,0:03:46.04,Default,,0000,0000,0000,,e comprimilos todos para metelos aquí.
Dialogue: 0,0:03:47.82,0:03:50.67,Default,,0000,0000,0000,,A epinefrina é tan pequena que nunca\Nchegaremos a vela,
Dialogue: 0,0:03:50.70,0:03:53.05,Default,,0000,0000,0000,,nin sequera a través do microscopio,
Dialogue: 0,0:03:53.100,0:03:55.54,Default,,0000,0000,0000,,pero sabemos como é,
Dialogue: 0,0:03:55.57,0:03:59.38,Default,,0000,0000,0000,,porque se mostra por medio de\Nsofisticados aparatos
Dialogue: 0,0:03:59.40,0:04:01.53,Default,,0000,0000,0000,,de nomes rebuscados
Dialogue: 0,0:04:01.56,0:04:04.10,Default,,0000,0000,0000,,como "espectrómetros de resonancia\Nmagnética nuclear".
Dialogue: 0,0:04:05.40,0:04:08.60,Default,,0000,0000,0000,,O caso é que, visible ou non,\Ncoñecemos esta molécula moi ben.
Dialogue: 0,0:04:08.60,0:04:11.27,Default,,0000,0000,0000,,Sabemos que se compón de catro\Ntipos distintos de átomos,
Dialogue: 0,0:04:11.27,0:04:13.24,Default,,0000,0000,0000,,hidróxeno, carbono, osíxeno e nitróxeno.
Dialogue: 0,0:04:13.24,0:04:15.86,Default,,0000,0000,0000,,Estas son as cores \Nque adoitamos usar para cada un.
Dialogue: 0,0:04:15.89,0:04:18.62,Default,,0000,0000,0000,,Todo no noso universo está feito\Nde pequenas esferas
Dialogue: 0,0:04:18.62,0:04:19.72,Default,,0000,0000,0000,,que chamamos átomos.
Dialogue: 0,0:04:19.75,0:04:21.83,Default,,0000,0000,0000,,Existen uns cen\Ndestes ingredientes básicos.
Dialogue: 0,0:04:21.84,0:04:24.38,Default,,0000,0000,0000,,e todos están feitos\Nde tres partículas máis pequenas:
Dialogue: 0,0:04:24.38,0:04:26.18,Default,,0000,0000,0000,,protóns, neutróns e electróns.
Dialogue: 0,0:04:26.21,0:04:29.12,Default,,0000,0000,0000,,Organizamos estes átomos\Npor medio desta táboa ben coñecida.
Dialogue: 0,0:04:30.76,0:04:32.78,Default,,0000,0000,0000,,Dámoslle un nome e un número a cada un.
Dialogue: 0,0:04:32.78,0:04:35.46,Default,,0000,0000,0000,,Pero a vida tal e como a coñecemos\Nnon require todo isto,
Dialogue: 0,0:04:35.46,0:04:37.87,Default,,0000,0000,0000,,só un subconxunto, só estes.
Dialogue: 0,0:04:38.67,0:04:41.97,Default,,0000,0000,0000,,E catro átomos en concreto\Ndistínguense do resto
Dialogue: 0,0:04:41.100,0:04:44.03,Default,,0000,0000,0000,,por seren os elementos esenciais da vida.
Dialogue: 0,0:04:44.06,0:04:47.42,Default,,0000,0000,0000,,E son os mesmos que atopamos\Nna epinefrina:
Dialogue: 0,0:04:47.44,0:04:50.48,Default,,0000,0000,0000,,hidróxeno, carbono, nitróxeno\Ne osíxeno.
Dialogue: 0,0:04:52.51,0:04:55.43,Default,,0000,0000,0000,,Mais o que vos vou contar agora\Né a parte máis importante.
Dialogue: 0,0:04:56.44,0:04:59.30,Default,,0000,0000,0000,,Cando estes átomos se asocian\Npara formar moléculas,
Dialogue: 0,0:04:59.32,0:05:01.05,Default,,0000,0000,0000,,seguen unha serie de normas.
Dialogue: 0,0:05:01.08,0:05:03.34,Default,,0000,0000,0000,,O hidróxeno forma un enlace,
Dialogue: 0,0:05:03.36,0:05:05.11,Default,,0000,0000,0000,,o osíxeno sempre forma dous,
Dialogue: 0,0:05:05.13,0:05:06.56,Default,,0000,0000,0000,,o nitróxeno, tres
Dialogue: 0,0:05:06.59,0:05:08.11,Default,,0000,0000,0000,,e o carbono, catro.
Dialogue: 0,0:05:08.86,0:05:10.28,Default,,0000,0000,0000,,E xa está.
Dialogue: 0,0:05:10.30,0:05:11.99,Default,,0000,0000,0000,,HONC: un, dous, tres, catro.
Dialogue: 0,0:05:14.19,0:05:17.68,Default,,0000,0000,0000,,Se sabedes contar ata catro\Ne sodes quen de escribir mal "honk",
Dialogue: 0,0:05:17.70,0:05:20.37,Default,,0000,0000,0000,,ides lembrar isto para o resto\Nda vosa vida.
Dialogue: 0,0:05:20.39,0:05:22.05,Default,,0000,0000,0000,,(Risas)
Dialogue: 0,0:05:22.07,0:05:24.49,Default,,0000,0000,0000,,Ben, aquí teño catro cuncas\Ncon estes ingredientes.
Dialogue: 0,0:05:24.52,0:05:27.28,Default,,0000,0000,0000,,Podemos usalos para facer moléculas.
Dialogue: 0,0:05:28.83,0:05:30.41,Default,,0000,0000,0000,,Comecemos pola epinefrina.
Dialogue: 0,0:05:31.46,0:05:35.64,Default,,0000,0000,0000,,Ben, estes enlaces entre átomos\Nestán feitos de electróns.
Dialogue: 0,0:05:36.14,0:05:39.49,Default,,0000,0000,0000,,Os átomos usan os electróns a modo\Nde brazos para agarrar aos veciños.
Dialogue: 0,0:05:39.49,0:05:41.84,Default,,0000,0000,0000,,Dous electróns en cada enlace,\Ncomo dándose a man,
Dialogue: 0,0:05:41.84,0:05:44.15,Default,,0000,0000,0000,,e coma unha aperta de mans,\Nnon son permanentes.
Dialogue: 0,0:05:44.15,0:05:46.18,Default,,0000,0000,0000,,Poden soltar un átomo\Ne agarrar outro.
Dialogue: 0,0:05:46.20,0:05:48.11,Default,,0000,0000,0000,,É o que chamamos unha reacción química,
Dialogue: 0,0:05:48.14,0:05:50.100,Default,,0000,0000,0000,,na que os átomos cambian de parella\Ne crean moléculas novas.
Dialogue: 0,0:05:51.02,0:05:54.60,Default,,0000,0000,0000,,O eixe central da epinefrina está formado\Nsobre todo por átomos de carbono,
Dialogue: 0,0:05:54.63,0:05:55.79,Default,,0000,0000,0000,,o que é moi común.
Dialogue: 0,0:05:55.81,0:05:58.49,Default,,0000,0000,0000,,O carbono é o material de construción\Nfavorito da vida,
Dialogue: 0,0:05:58.52,0:06:01.69,Default,,0000,0000,0000,,porque dá unha boa cantidade\Nde apertas de mans
Dialogue: 0,0:06:01.72,0:06:03.72,Default,,0000,0000,0000,,coa forza xusta.
Dialogue: 0,0:06:03.75,0:06:07.47,Default,,0000,0000,0000,,Por iso definimos a química orgánica\Ncomo o estudo das moléculas de carbono.
Dialogue: 0,0:06:08.56,0:06:13.44,Default,,0000,0000,0000,,As moléculas máis pequenas que podemos\Nconstruír segundo as nosas regras
Dialogue: 0,0:06:13.52,0:06:16.29,Default,,0000,0000,0000,,poñen de relevo esas regras\Ne teñen nomes familiares:
Dialogue: 0,0:06:16.29,0:06:19.93,Default,,0000,0000,0000,,auga, amoníaco e metano,\NH2O e NH3 e CH4.
Dialogue: 0,0:06:21.74,0:06:24.20,Default,,0000,0000,0000,,As palabras "hidróxeno", "osíxeno"\Ne "nitróxeno"...
Dialogue: 0,0:06:24.22,0:06:26.49,Default,,0000,0000,0000,,usamos as mesmas palabras
Dialogue: 0,0:06:26.49,0:06:29.26,Default,,0000,0000,0000,,para nomear estas tres moléculas\Nde dous átomos cada unha.
Dialogue: 0,0:06:29.26,0:06:30.53,Default,,0000,0000,0000,,Tamén cumpren as regras,
Dialogue: 0,0:06:30.56,0:06:33.22,Default,,0000,0000,0000,,porque teñen un, dous e tres\Nenlaces entre eles.
Dialogue: 0,0:06:33.25,0:06:34.97,Default,,0000,0000,0000,,Por iso ao osíxeno se lle chama O2.
Dialogue: 0,0:06:36.45,0:06:38.39,Default,,0000,0000,0000,,Podo amosarvos a combustión.
Dialogue: 0,0:06:39.32,0:06:41.74,Default,,0000,0000,0000,,Isto é dióxido de carbono, CO2.
Dialogue: 0,0:06:41.77,0:06:46.30,Default,,0000,0000,0000,,Poñemos enriba auga e osíxeno,\Ne ao pé, combustibles.
Dialogue: 0,0:06:46.30,0:06:48.100,Default,,0000,0000,0000,,Estes combustibles constan\Nsó de hidróxeno e carbono
Dialogue: 0,0:06:49.02,0:06:51.74,Default,,0000,0000,0000,,Por iso lles chamamos hidrocarburos.\NSomos moi creativos.
Dialogue: 0,0:06:51.76,0:06:53.22,Default,,0000,0000,0000,,(Risas)
Dialogue: 0,0:06:53.24,0:06:55.38,Default,,0000,0000,0000,,Así que cando chocan\Ncon moléculas de osíxeno,
Dialogue: 0,0:06:55.41,0:06:59.12,Default,,0000,0000,0000,,como no motor do voso coche\Nou na barbacoa,
Dialogue: 0,0:07:00.09,0:07:02.08,Default,,0000,0000,0000,,liberan enerxía e reagrúpanse,
Dialogue: 0,0:07:02.11,0:07:05.10,Default,,0000,0000,0000,,e cada átomo de carbono acaba\Nno centro dunha molécula de CO2,
Dialogue: 0,0:07:05.12,0:07:06.37,Default,,0000,0000,0000,,agarrado a dous osíxenos,
Dialogue: 0,0:07:06.39,0:07:08.96,Default,,0000,0000,0000,,e os hidróxenos acaban como\Nparte de moléculas de auga
Dialogue: 0,0:07:08.96,0:07:10.86,Default,,0000,0000,0000,,e todo o mundo segue as regras.
Dialogue: 0,0:07:10.88,0:07:12.20,Default,,0000,0000,0000,,Non son optativas.
Dialogue: 0,0:07:12.22,0:07:14.70,Default,,0000,0000,0000,,E tampouco o son\Npara as moléculas de maior tamaño
Dialogue: 0,0:07:14.72,0:07:16.14,Default,,0000,0000,0000,,como estas tres.
Dialogue: 0,0:07:17.35,0:07:19.52,Default,,0000,0000,0000,,Esta é a nosa vitamina preferida,
Dialogue: 0,0:07:19.55,0:07:21.20,Default,,0000,0000,0000,,a carón da nosa menciña preferida.
Dialogue: 0,0:07:21.22,0:07:22.47,Default,,0000,0000,0000,,(Risas)
Dialogue: 0,0:07:22.49,0:07:26.23,Default,,0000,0000,0000,,O da morfina é un dos relatos\Nmáis importantes da historia da medicina.
Dialogue: 0,0:07:26.25,0:07:29.16,Default,,0000,0000,0000,,Sinala o primeiro verdadeiro triunfo\Nsobre a dor física,
Dialogue: 0,0:07:29.19,0:07:31.19,Default,,0000,0000,0000,,e cada molécula ten a súa historia,
Dialogue: 0,0:07:31.22,0:07:32.80,Default,,0000,0000,0000,,e todas están publicadas.
Dialogue: 0,0:07:32.82,0:07:36.29,Default,,0000,0000,0000,,Escribíronas científicos,\Ne lenas outros científicos
Dialogue: 0,0:07:36.32,0:07:39.59,Default,,0000,0000,0000,,así que temos boas representacións\Ná man para facer isto nunha folla
Dialogue: 0,0:07:39.59,0:07:41.27,Default,,0000,0000,0000,,e teño que ensinarvos a facelo.
Dialogue: 0,0:07:41.30,0:07:44.07,Default,,0000,0000,0000,,Dispoñemos a epinefrina\Nno plano da páxina
Dialogue: 0,0:07:44.10,0:07:46.78,Default,,0000,0000,0000,,e substituímos todas as esferas\Npor simples letras,
Dialogue: 0,0:07:46.80,0:07:49.30,Default,,0000,0000,0000,,e logo os enlaces que figuran\Nna superficie da páxina
Dialogue: 0,0:07:49.32,0:07:51.07,Default,,0000,0000,0000,,convértense en simples liñas,
Dialogue: 0,0:07:51.07,0:07:53.46,Default,,0000,0000,0000,,e os enlaces que apuntan\Ncara a adiante ou atrás
Dialogue: 0,0:07:53.46,0:07:54.81,Default,,0000,0000,0000,,convértense en trianguliños,
Dialogue: 0,0:07:54.85,0:07:56.99,Default,,0000,0000,0000,,sólidos ou raiados para indicar\Nprofundidade.
Dialogue: 0,0:07:57.33,0:07:59.56,Default,,0000,0000,0000,,En realidade, non debuxamos\Nestes carbonos.
Dialogue: 0,0:07:59.58,0:08:02.40,Default,,0000,0000,0000,,Aforramos tempo simplemente\Nocultándoos.
Dialogue: 0,0:08:02.90,0:08:06.03,Default,,0000,0000,0000,,Están representados polos ángulos\Nentre os enlaces,
Dialogue: 0,0:08:06.06,0:08:09.69,Default,,0000,0000,0000,,e tamén agachamos todos os hidróxenos\Nunidos a carbonos.
Dialogue: 0,0:08:10.58,0:08:11.74,Default,,0000,0000,0000,,Sabemos que están aí
Dialogue: 0,0:08:11.76,0:08:14.66,Default,,0000,0000,0000,,cando un carbono nos mostra\Nmenos de catro enlaces.
Dialogue: 0,0:08:15.85,0:08:18.79,Default,,0000,0000,0000,,O último que se pon son os enlaces\Nentre OH e NH.
Dialogue: 0,0:08:19.43,0:08:21.52,Default,,0000,0000,0000,,Librámonos deles para que quede\Nmáis limpo
Dialogue: 0,0:08:21.54,0:08:23.02,Default,,0000,0000,0000,,e iso é todo.
Dialogue: 0,0:08:23.04,0:08:25.62,Default,,0000,0000,0000,,Este é o modo profesional\Nde debuxar moléculas.
Dialogue: 0,0:08:25.65,0:08:28.06,Default,,0000,0000,0000,,É o que atopades nas páxinas da Wikipedia.
Dialogue: 0,0:08:30.79,0:08:34.56,Default,,0000,0000,0000,,Require algo de práctica, pero penso\Nque calquera podería facelo,
Dialogue: 0,0:08:34.58,0:08:37.30,Default,,0000,0000,0000,,pero por hoxe, temos aquí a epinefrina.
Dialogue: 0,0:08:37.89,0:08:40.81,Default,,0000,0000,0000,,Tamén se lle chama adrenalina.\NSon exactamente o mesmo.
Dialogue: 0,0:08:40.84,0:08:42.45,Default,,0000,0000,0000,,Segrégana as glándulas adrenais.
Dialogue: 0,0:08:42.47,0:08:45.43,Default,,0000,0000,0000,,Agora mesmo tedes esta molécula\Nflotando polo corpo.
Dialogue: 0,0:08:45.45,0:08:47.14,Default,,0000,0000,0000,,É unha molécula natural.
Dialogue: 0,0:08:47.16,0:08:51.41,Default,,0000,0000,0000,,Este EpiPen inxectaríavos nun instante\Noutro trillón delas.
Dialogue: 0,0:08:51.43,0:08:53.08,Default,,0000,0000,0000,,(Risas)
Dialogue: 0,0:08:53.11,0:08:56.30,Default,,0000,0000,0000,,Podemos extraer epinefrina
Dialogue: 0,0:08:56.32,0:08:59.74,Default,,0000,0000,0000,,das glándulas adrenais de ovellas\Nou gando vacún,
Dialogue: 0,0:08:59.76,0:09:02.10,Default,,0000,0000,0000,,pero non é de aí de onde procede\Nesta substancia.
Dialogue: 0,0:09:02.12,0:09:04.99,Default,,0000,0000,0000,,Esta epinefrina fabricámola
Dialogue: 0,0:09:05.02,0:09:10.25,Default,,0000,0000,0000,,xuntando moléculas máis pequenas\Nque saen sobre todo do petróleo.
Dialogue: 0,0:09:11.32,0:09:13.03,Default,,0000,0000,0000,,Isto é totalmente sintético.
Dialogue: 0,0:09:13.86,0:09:17.12,Default,,0000,0000,0000,,E esa palabra, "sintético",\Nincomódanos a algúns.
Dialogue: 0,0:09:17.96,0:09:21.26,Default,,0000,0000,0000,,Non é como a palabra "natural",\Nque nos fai sentir seguros.
Dialogue: 0,0:09:21.28,0:09:24.92,Default,,0000,0000,0000,,Mais estas dúas moléculas\Nnon se distinguen unha da outra.
Dialogue: 0,0:09:26.26,0:09:30.16,Default,,0000,0000,0000,,Aquí non falamos de dous coches\Nque saen dunha cadea de montaxe.
Dialogue: 0,0:09:30.18,0:09:32.22,Default,,0000,0000,0000,,Un coche pode ter unha rascadura,
Dialogue: 0,0:09:32.25,0:09:34.10,Default,,0000,0000,0000,,pero non se pode rascar un átomo.
Dialogue: 0,0:09:34.13,0:09:38.68,Default,,0000,0000,0000,,Estas dúas son idénticas nun sentido\Nsurrealista, case matemático.
Dialogue: 0,0:09:38.70,0:09:41.80,Default,,0000,0000,0000,,A escala atómica, as matemáticas\Nconvértense na realidade.
Dialogue: 0,0:09:42.13,0:09:43.75,Default,,0000,0000,0000,,E a molécula da epinefrina
Dialogue: 0,0:09:44.78,0:09:46.48,Default,,0000,0000,0000,,non garda memoria da súa orixe.
Dialogue: 0,0:09:46.50,0:09:47.91,Default,,0000,0000,0000,,É simplemente o que é,
Dialogue: 0,0:09:47.93,0:09:49.08,Default,,0000,0000,0000,,e unha vez que a temos,
Dialogue: 0,0:09:49.11,0:09:53.52,Default,,0000,0000,0000,,as palabras "natural" e "sintética"\Nxa non importan,
Dialogue: 0,0:09:54.28,0:09:57.50,Default,,0000,0000,0000,,e a natureza sintetiza esta molécula\Ndo mesmo xeito ca nós,
Dialogue: 0,0:09:57.52,0:09:59.81,Default,,0000,0000,0000,,só que a natureza faino moito mellor.
Dialogue: 0,0:09:59.83,0:10:02.21,Default,,0000,0000,0000,,Antes de que houbese vida na terra,
Dialogue: 0,0:10:02.23,0:10:05.24,Default,,0000,0000,0000,,tódalas moléculas eran pequenas, simples:
Dialogue: 0,0:10:05.26,0:10:07.30,Default,,0000,0000,0000,,dióxido de carbono, auga, nitróxeno,
Dialogue: 0,0:10:08.02,0:10:09.17,Default,,0000,0000,0000,,só cousas simples.
Dialogue: 0,0:10:09.19,0:10:11.14,Default,,0000,0000,0000,,A aparición da vida cambiou iso.
Dialogue: 0,0:10:11.16,0:10:14.40,Default,,0000,0000,0000,,A vida trouxo fábricas biosintéticas\Nalimentadas pola luz solar,
Dialogue: 0,0:10:14.42,0:10:17.94,Default,,0000,0000,0000,,e nestas fábricas as pequenas moléculas\Nchocan entre si e convértense
Dialogue: 0,0:10:17.96,0:10:21.27,Default,,0000,0000,0000,,noutras máis grandes: carbohidratos,\Nproteínas, ácidos nucleicos,
Dialogue: 0,0:10:21.30,0:10:23.75,Default,,0000,0000,0000,,unha morea de creacións espectaculares.
Dialogue: 0,0:10:25.61,0:10:27.94,Default,,0000,0000,0000,,A natureza foi\No primeiro químico orgánico,
Dialogue: 0,0:10:28.93,0:10:32.36,Default,,0000,0000,0000,,e a súa construción tamén enche o ceo\Ndese aire que respiramos,
Dialogue: 0,0:10:32.38,0:10:34.04,Default,,0000,0000,0000,,ese osíxeno cargado de enerxía.
Dialogue: 0,0:10:35.60,0:10:38.86,Default,,0000,0000,0000,,Todas estas moléculas están impregnadas\Nda enerxía do sol
Dialogue: 0,0:10:38.88,0:10:40.35,Default,,0000,0000,0000,,Almacénana coma baterías.
Dialogue: 0,0:10:40.81,0:10:43.65,Default,,0000,0000,0000,,Así que a natureza componse\Nde substancias químicas.
Dialogue: 0,0:10:44.02,0:10:47.32,Default,,0000,0000,0000,,Se cadra podedes axudarme a reclamar\Nese termo, substancia "química",
Dialogue: 0,0:10:47.32,0:10:49.71,Default,,0000,0000,0000,,porque nolo roubaron.
Dialogue: 0,0:10:49.74,0:10:52.43,Default,,0000,0000,0000,,Non significa tóxico, nin nocivo,
Dialogue: 0,0:10:52.46,0:10:55.09,Default,,0000,0000,0000,,non significa fabricado ou artificial.
Dialogue: 0,0:10:55.12,0:10:58.37,Default,,0000,0000,0000,,Significa simplemente "substancia",\Nestamos?
Dialogue: 0,0:10:58.39,0:10:59.92,Default,,0000,0000,0000,,(Risas)
Dialogue: 0,0:10:59.94,0:11:03.98,Default,,0000,0000,0000,,Non existe o carbón vexetal\Nsen substancias químicas.
Dialogue: 0,0:11:03.100,0:11:05.21,Default,,0000,0000,0000,,Iso é ridículo.
Dialogue: 0,0:11:05.23,0:11:06.23,Default,,0000,0000,0000,,(Risas)
Dialogue: 0,0:11:06.26,0:11:08.09,Default,,0000,0000,0000,,E quero comentar unha palabra máis.
Dialogue: 0,0:11:08.93,0:11:11.61,Default,,0000,0000,0000,,"Natural" non significa "seguro",
Dialogue: 0,0:11:11.63,0:11:14.14,Default,,0000,0000,0000,,e todos sabedes iso.
Dialogue: 0,0:11:14.16,0:11:18.65,Default,,0000,0000,0000,,Moitas das substancias da natureza\Nson bastante tóxicas,
Dialogue: 0,0:11:18.67,0:11:21.27,Default,,0000,0000,0000,,e outras son deliciosas,
Dialogue: 0,0:11:21.30,0:11:23.22,Default,,0000,0000,0000,,e algunhas son ámbalas dúas cousas,
Dialogue: 0,0:11:23.24,0:11:24.61,Default,,0000,0000,0000,,(Risas)
Dialogue: 0,0:11:24.64,0:11:26.33,Default,,0000,0000,0000,,tóxicas e deliciosas.
Dialogue: 0,0:11:26.81,0:11:29.59,Default,,0000,0000,0000,,O único xeito de saber se algo é nocivo
Dialogue: 0,0:11:29.62,0:11:31.49,Default,,0000,0000,0000,,é analizándoo,
Dialogue: 0,0:11:31.51,0:11:33.67,Default,,0000,0000,0000,,e non me refiro a vós,
Dialogue: 0,0:11:33.69,0:11:36.50,Default,,0000,0000,0000,,senón a toxicólogos profesionais.\NExisten.
Dialogue: 0,0:11:36.53,0:11:38.04,Default,,0000,0000,0000,,Son persoas moi preparadas,
Dialogue: 0,0:11:38.06,0:11:40.07,Default,,0000,0000,0000,,e deberiades confiar neles como fago eu.
Dialogue: 0,0:11:40.37,0:11:42.66,Default,,0000,0000,0000,,As moléculas da natureza\Nestán por todas partes,
Dialogue: 0,0:11:42.69,0:11:44.56,Default,,0000,0000,0000,,incluso as que se descompuxeron
Dialogue: 0,0:11:44.58,0:11:46.89,Default,,0000,0000,0000,,nesas misturas negras\Nque chamamos petróleo.
Dialogue: 0,0:11:46.92,0:11:49.15,Default,,0000,0000,0000,,Refinamos esas moléculas.
Dialogue: 0,0:11:49.70,0:11:51.51,Default,,0000,0000,0000,,Non teñen nada de artificial.
Dialogue: 0,0:11:51.54,0:11:52.69,Default,,0000,0000,0000,,Purificámolas.
Dialogue: 0,0:11:54.23,0:11:57.20,Default,,0000,0000,0000,,Ben, a nosa dependencia delas\Ncomo fonte de enerxía,
Dialogue: 0,0:11:57.22,0:12:01.23,Default,,0000,0000,0000,,iso significa que cada un deses carbonos\Nvaise converter nunha molécula de CO2.
Dialogue: 0,0:12:01.25,0:12:04.20,Default,,0000,0000,0000,,É un gas de efecto invernadoiro\Nque está a estragar o clima.
Dialogue: 0,0:12:04.22,0:12:07.91,Default,,0000,0000,0000,,Pode que saber de química faga\Na realidade máis doada de aceptar
Dialogue: 0,0:12:07.94,0:12:09.41,Default,,0000,0000,0000,,para algúns, non sei,
Dialogue: 0,0:12:09.43,0:12:11.94,Default,,0000,0000,0000,,pero estas moléculas non son\Nsó combustibles fósiles.
Dialogue: 0,0:12:12.40,0:12:15.24,Default,,0000,0000,0000,,Son tamén as materias primas\Nmáis baratas das que dispoñemos
Dialogue: 0,0:12:15.24,0:12:17.52,Default,,0000,0000,0000,,para facer iso que chamamos síntese.
Dialogue: 0,0:12:18.20,0:12:20.30,Default,,0000,0000,0000,,Usámolas como pezas de LEGO.
Dialogue: 0,0:12:21.08,0:12:25.18,Default,,0000,0000,0000,,Aprendemos a conectalas ou separalas\Nde forma moi controlada.
Dialogue: 0,0:12:25.18,0:12:26.90,Default,,0000,0000,0000,,Eu mesmo fíxeno moitas veces
Dialogue: 0,0:12:26.90,0:12:29.37,Default,,0000,0000,0000,,e sigo pensando que é sorprendente\Nque sexa posible.
Dialogue: 0,0:12:29.40,0:12:32.70,Default,,0000,0000,0000,,O que facemos vén ser\Ncomo ensamblar pezas de LEGO
Dialogue: 0,0:12:32.72,0:12:35.76,Default,,0000,0000,0000,,botando caixas delas nunha lavadora,
Dialogue: 0,0:12:35.78,0:12:37.08,Default,,0000,0000,0000,,pero funciona.
Dialogue: 0,0:12:37.11,0:12:41.32,Default,,0000,0000,0000,,Podemos facer moléculas que son copias\Nexactas da natureza, coma a epinefrina,
Dialogue: 0,0:12:41.34,0:12:45.34,Default,,0000,0000,0000,,ou elaborar creacións propias\Npartindo de cero, coma estas dúas.
Dialogue: 0,0:12:45.36,0:12:49.63,Default,,0000,0000,0000,,Unha delas alivia os síntomas\Nda esclerose múltiple;
Dialogue: 0,0:12:49.66,0:12:53.44,Default,,0000,0000,0000,,a outra cura un tipo de cancro no sangue\Ndenominado linfoma das células T.
Dialogue: 0,0:12:53.47,0:12:57.70,Default,,0000,0000,0000,,Unha molécula do tamaño e forma correctos\Ne coma unha chave para unha pechadura,
Dialogue: 0,0:12:57.72,0:13:01.20,Default,,0000,0000,0000,,e cando encaixa, interfire nos procesos\Nquímicos dunha enfermidade.
Dialogue: 0,0:13:01.22,0:13:02.73,Default,,0000,0000,0000,,Así funcionan os medicamentos.
Dialogue: 0,0:13:03.58,0:13:05.11,Default,,0000,0000,0000,,Sexan naturais ou sintéticos,
Dialogue: 0,0:13:05.11,0:13:08.68,Default,,0000,0000,0000,,non son máis que moléculas que resulta\Nque encaixan nalgún lugar importante.
Dialogue: 0,0:13:08.71,0:13:11.36,Default,,0000,0000,0000,,Só que a natureza fainas\Nmoito mellor ca nós,
Dialogue: 0,0:13:11.36,0:13:13.69,Default,,0000,0000,0000,,así que as súas son\Nmáis espectaculares cás nosas,
Dialogue: 0,0:13:13.69,0:13:15.13,Default,,0000,0000,0000,,como esta de aquí.
Dialogue: 0,0:13:15.15,0:13:17.10,Default,,0000,0000,0000,,Chámase vancomicina.
Dialogue: 0,0:13:17.12,0:13:20.18,Default,,0000,0000,0000,,Regaloulle a esta besta maxestosa\Ndous átomos de cloro
Dialogue: 0,0:13:20.21,0:13:22.39,Default,,0000,0000,0000,,para que os usase de pendentes.
Dialogue: 0,0:13:22.42,0:13:27.58,Default,,0000,0000,0000,,Atopamos a vancomicina nunha lameira\Nna selva de Borneo en 1953.
Dialogue: 0,0:13:27.61,0:13:29.42,Default,,0000,0000,0000,,Faina unha bacteria.
Dialogue: 0,0:13:30.36,0:13:33.10,Default,,0000,0000,0000,,Non se pode sintetizar nun laboratorio\Nde forma rendible.
Dialogue: 0,0:13:33.80,0:13:38.12,Default,,0000,0000,0000,,Para nós é demasiado complicado, pero\Npodemos obtela da súa fonte natural,
Dialogue: 0,0:13:38.14,0:13:42.32,Default,,0000,0000,0000,,e así o facemos, porque é un\Ndos nosos antibióticos máis potentes.
Dialogue: 0,0:13:42.35,0:13:45.30,Default,,0000,0000,0000,,E nas nosas publicacións infórmase\Na diario de novas moléculas.
Dialogue: 0,0:13:45.33,0:13:48.56,Default,,0000,0000,0000,,Facémolas ou atopámolas\Nen cada recuncho do planeta.
Dialogue: 0,0:13:49.75,0:13:51.33,Default,,0000,0000,0000,,E de aí saen os medicamentos,
Dialogue: 0,0:13:51.33,0:13:53.94,Default,,0000,0000,0000,,razón pola que os nosos médicos\Nteñen poderes incribles
Dialogue: 0,0:13:53.97,0:13:54.80,Default,,0000,0000,0000,,(Risas)
Dialogue: 0,0:13:54.80,0:13:56.97,Default,,0000,0000,0000,,para curar infeccións mortais\Ne todo o demais.
Dialogue: 0,0:13:56.97,0:14:00.96,Default,,0000,0000,0000,,Ser médico hoxe en día é coma ser\Nun cabaleiro de relucente armadura.
Dialogue: 0,0:14:01.95,0:14:04.85,Default,,0000,0000,0000,,Libran batallas con coraxe e compostura,
Dialogue: 0,0:14:04.87,0:14:06.49,Default,,0000,0000,0000,,pero tamén con bo equipo.
Dialogue: 0,0:14:06.52,0:14:10.54,Default,,0000,0000,0000,,Non esquezamos o papel do ferreiro\Nnesta imaxe,
Dialogue: 0,0:14:10.56,0:14:14.02,Default,,0000,0000,0000,,porque sen o ferreiro,\Nas cousas serían un pouquiño distintas...
Dialogue: 0,0:14:14.05,0:14:16.14,Default,,0000,0000,0000,,(Risas)
Dialogue: 0,0:14:16.16,0:14:18.50,Default,,0000,0000,0000,,Pero esta ciencia é moito\Nmáis que a medicina.
Dialogue: 0,0:14:18.52,0:14:24.74,Default,,0000,0000,0000,,Son os aceites e os disolventes e\Nos aromas, as teas, tódolos plásticos,
Dialogue: 0,0:14:24.76,0:14:26.94,Default,,0000,0000,0000,,o coxín enriba do que sentades,
Dialogue: 0,0:14:26.94,0:14:29.47,Default,,0000,0000,0000,,son todos manufacturados,\Ne son esencialmente carbono,
Dialogue: 0,0:14:29.47,0:14:31.64,Default,,0000,0000,0000,,o que converte todo iso\Nen química orgánica.
Dialogue: 0,0:14:31.64,0:14:33.79,Default,,0000,0000,0000,,É unha ciencia moi rica.
Dialogue: 0,0:14:33.81,0:14:35.67,Default,,0000,0000,0000,,Hoxe deixei moitas cousas fóra:
Dialogue: 0,0:14:35.69,0:14:38.88,Default,,0000,0000,0000,,o fósforo e o xofre e os outros átomos,
Dialogue: 0,0:14:39.81,0:14:42.10,Default,,0000,0000,0000,,e por que se enlazan como o fan
Dialogue: 0,0:14:42.12,0:14:43.38,Default,,0000,0000,0000,,e a simetría
Dialogue: 0,0:14:43.40,0:14:45.22,Default,,0000,0000,0000,,e os electróns libres
Dialogue: 0,0:14:45.24,0:14:46.79,Default,,0000,0000,0000,,e os átomos que se cargan,
Dialogue: 0,0:14:46.81,0:14:49.91,Default,,0000,0000,0000,,e as reaccións e os seus mecanismos,\Netcétera, etcétera
Dialogue: 0,0:14:49.93,0:14:51.94,Default,,0000,0000,0000,,e a síntese leva moito aprendela.
Dialogue: 0,0:14:51.97,0:14:54.85,Default,,0000,0000,0000,,Pero eu non vin aquí aprendervos\Nquímica orgánica.
Dialogue: 0,0:14:54.87,0:14:56.71,Default,,0000,0000,0000,,Só quería amosárvola,
Dialogue: 0,0:14:56.74,0:15:01.78,Default,,0000,0000,0000,,E niso axudoume moito hoxe\Nun rapaz chamado Weston Durland,
Dialogue: 0,0:15:01.80,0:15:03.28,Default,,0000,0000,0000,,a quen vós xa vistes.
Dialogue: 0,0:15:04.43,0:15:06.58,Default,,0000,0000,0000,,É un estudante do grao de Química,
Dialogue: 0,0:15:06.60,0:15:09.88,Default,,0000,0000,0000,,a quen resulta que se lle dan moi ben\Nos gráficos por ordenador.
Dialogue: 0,0:15:09.90,0:15:11.64,Default,,0000,0000,0000,,(Risas)
Dialogue: 0,0:15:11.66,0:15:15.75,Default,,0000,0000,0000,,Así que Weston foi quen deseñou\Ntodas as moléculas en movemento
Dialogue: 0,0:15:15.78,0:15:17.19,Default,,0000,0000,0000,,que vistes hoxe.
Dialogue: 0,0:15:17.21,0:15:20.15,Default,,0000,0000,0000,,El e mais eu queriamos probar\No uso de gráficos coma estes
Dialogue: 0,0:15:20.15,0:15:23.12,Default,,0000,0000,0000,,como apoio para alguén que queira\Nfalar desta complexa ciencia.
Dialogue: 0,0:15:23.27,0:15:25.81,Default,,0000,0000,0000,,Pero o principal obxectivo era\Nsimplemente mostrarvos
Dialogue: 0,0:15:25.81,0:15:28.64,Default,,0000,0000,0000,,que a química orgánica non é\Nalgo que haxa que temer.
Dialogue: 0,0:15:29.42,0:15:32.61,Default,,0000,0000,0000,,É, en esencia, unha xanela
Dialogue: 0,0:15:32.63,0:15:36.34,Default,,0000,0000,0000,,a través da cal a beleza do mundo natural\Nsemella aínda máis rica.
Dialogue: 0,0:15:36.36,0:15:37.52,Default,,0000,0000,0000,,Grazas.
Dialogue: 0,0:15:37.54,0:15:40.81,Default,,0000,0000,0000,,(Aplausos)