0:00:01.460,0:00:02.729
Thật là một việc kì lạ.

0:00:02.729,0:00:06.817
Phần mềm Linux nằm trong [br]hàng triệu máy tính,

0:00:06.841,0:00:10.388
cực kỳ phổ biến trên mạng Internet.

0:00:10.412,0:00:12.175
Và tôi nghĩ rằng

0:00:12.199,0:00:15.544
có khoảng hơn một tỷ rưỡi[br]thiết bị Android đang hoạt động.

0:00:15.568,0:00:18.769
Phần mềm của anh có mặt[br]trong tất cả chúng, từng chiếc một.

0:00:18.808,0:00:19.958
Thật đáng ngạc nhiên.

0:00:19.982,0:00:25.017
Anh chắc phải sở hữu trụ sở chính[br]chuyên thiết kế phần mềm để làm điều đó.

0:00:25.041,0:00:28.347
Đó là điều tôi từng nghĩ,[br]và tôi bị sốc khi thấy bức tranh này.

0:00:28.371,0:00:29.571
Ý tôi là, đây là -

0:00:29.595,0:00:31.845
đây là trụ sở toàn cầu của Linux.

0:00:31.869,0:00:33.859
(Cười)

0:00:33.883,0:00:35.659
(Vỗ tay)

0:00:37.713,0:00:40.439
Linus Torvalds: Không giống những gì[br]anh tưởng tượng lắm.

0:00:40.469,0:00:41.899
Và tôi phải nói,

0:00:41.923,0:00:45.743
điểm thú vị nhất trong bức tranh này,

0:00:45.767,0:00:47.470
điều hầu như ai cũng để ý tới,

0:00:47.494,0:00:48.937
là chiếc bàn biết đi này.

0:00:48.961,0:00:51.660
Đây là điều thú vị nhất [br]trong văn phòng của tôi

0:00:51.684,0:00:53.644
và thật ra tôi không còn dùng nó nữa.

0:00:53.668,0:00:55.960
Và tôi nghĩ có hai thứ liên quan.

0:00:57.206,0:00:59.531
Cách tôi làm việc...

0:01:01.245,0:01:05.594
Tôi không muốn nhận [br]kích thích từ bên ngoài.

0:01:06.170,0:01:11.437
Bạn có thể thấy, trên các bức tường[br]là ánh sáng màu xanh.

0:01:11.461,0:01:15.925
Tôi được biết là các viện tâm thần[br]gắn nó trên các bức tường.

0:01:15.949,0:01:16.996
(Cười)

0:01:17.020,0:01:18.805
Nó tương tự một màu trầm,

0:01:18.829,0:01:21.946
đây không phải điều thật sự động viên bạn.

0:01:23.064,0:01:27.489
Điều bạn không thể thấy là máy tính ở đây,[br]bạn chỉ có thể thấy màn hình,

0:01:27.513,0:01:30.894
nhưng điều tôi lo lắng chủ yếu là [br]chiếc máy tính của mình -

0:01:30.918,0:01:34.253
nó không có lớn và không có mạnh,[br]dù tôi thích như vậy -

0:01:34.277,0:01:37.109
thật không có gì để bàn.

0:01:37.975,0:01:39.986
Tôi biết nhiều người làm việc cho Google

0:01:40.010,0:01:43.217
và họ có trung tâm dữ liệu riêng [br]tại nhà mình,

0:01:43.241,0:01:44.393
và tôi không làm vậy.

0:01:44.417,0:01:48.122
Văn phòng của tôi là nơi chán nhất[br]mà bạn từng gặp.

0:01:48.146,0:01:51.660
Và tôi ngồi đây một mình trong yên lặng.

0:01:52.136,0:01:54.173
Nếu con mèo chạy ngang,

0:01:54.197,0:01:56.034
nó sẽ nhảy lên đùi tôi.

0:01:56.058,0:01:58.248
Và tôi muốn nghe tiếng kêu của nó,

0:01:58.272,0:02:01.446
không phải âm thanh [br]của chiếc quạt trong máy tính.

0:02:01.470,0:02:02.779
Điều này thật là lạ,

0:02:02.803,0:02:05.481
vì làm việc theo kiểu này,

0:02:05.505,0:02:08.493
anh có thể mở cả một đế quốc[br]công nghệ to lớn -

0:02:08.517,0:02:09.738
đây là một đế chế -

0:02:09.762,0:02:13.462
nên đó là bằng chứng đáng ngạc nhiên[br]về năng lượng của mã nguồn mở.

0:02:13.486,0:02:17.662
Hãy kể chúng tôi nghe cách [br]anh hiểu về mã nguồn mở

0:02:17.686,0:02:19.938
và cách nó dẫn tới [br]sự phát triển của Linux.

0:02:21.546,0:02:23.051
Ý là tôi vẫn [br]làm việc một mình.

0:02:23.075,0:02:26.642
Thật ra - tôi làm việc tại nhà của mình,

0:02:26.666,0:02:28.056
tôi thường mặc áo choàng tắm.[br]

0:02:28.080,0:02:30.641
Khi một nhà nhiếp ảnh đến, [br]tôi được lên hình,

0:02:30.665,0:02:31.951
nên tôi mặc quần áo vào.

0:02:31.975,0:02:33.212
(Cười)

0:02:33.236,0:02:35.308
Và đó là cách làm việc của tôi.

0:02:35.332,0:02:37.340
Đây cũng là cách [br]tôi thành lập Linux.

0:02:37.364,0:02:41.013
Tôi không thành lập Linux [br]như một dự án hợp tác.

0:02:41.037,0:02:45.915
Tôi bắt đầu là vì nó là [br]một trong chuỗi dự án

0:02:45.939,0:02:49.896
có lúc tôi từng làm cho riêng mình,

0:02:49.920,0:02:51.822
một phần vì tôi cần [br]kết quả cuối cùng,

0:02:51.846,0:02:54.148
mà thậm chí còn vì [br]tôi chỉ thích lập trình.

0:02:54.172,0:02:58.546
Cho nên đây là chặng cuối [br]của cuộc hành trình,

0:02:58.570,0:03:01.916
mà, 25 năm sau, chúng tôi [br]vẫn chưa đạt được.

0:03:01.940,0:03:05.657
Nhưng thật ra là tôi đang tìm [br]một dự án cho riêng mình

0:03:05.681,0:03:09.510
và thật ra không hề có [br]mã nguồn mở trên máy ra-đa.

0:03:09.988,0:03:12.000
Và điều xảy ra là...

0:03:12.668,0:03:17.220
dự án tiến triển và trở thành thứ [br]mà anh muốn khoe với mọi người.

0:03:18.552,0:03:22.669
Thật ra, chuyện là "Chà, hãy xem [br]những gì tôi đã làm!"

0:03:22.693,0:03:25.248
Tin tôi đi - sau đó[br]chuyện cũng không khá lên là mấy.

0:03:26.128,0:03:28.002
Tôi đã công bố cho mọi người,

0:03:28.026,0:03:30.132
và lúc đó còn không có mã nguồn mở nữa.

0:03:30.156,0:03:35.325
Lúc đó, mã nguồn đã được mở, [br]nhưng không có mục đích

0:03:35.349,0:03:40.463
sau khi dùng phương pháp mã nguồn mở[br]mà chúng ta nghĩ ngày nay

0:03:40.487,0:03:41.638
để cải thiện nó.

0:03:41.662,0:03:42.813
Dường như là,

0:03:42.837,0:03:45.774
"Nhìn xem, tôi từng[br]nghiên cứu được nửa năm,

0:03:46.459,0:03:48.198
tôi thích xem những lời bình luận."

0:03:48.717,0:03:50.717
Và những người khác đã tiếp cận tôi.

0:03:51.217,0:03:52.869
Tại trường đại học Helsinki,

0:03:52.893,0:03:56.608
tôi có người bạn - [br]một trong những mã nguồn mở -

0:03:56.632,0:04:00.288
sau đó nó được gọi là [br]"phần mềm miễn phí" -

0:04:00.312,0:04:04.586
và cậu ấy đã giới thiệu cho tôi [br]quan điểm đó, nè,

0:04:04.610,0:04:09.967
anh có thể dùng những bản quyền [br]mã nguồn mở xung quanh.

0:04:12.114,0:04:14.155
Và tôi từng có suy nghĩ.

0:04:14.179,0:04:17.670
Thật ra tôi lo lắng về [br]những lợi ích thương mại tổng thể.

0:04:17.694,0:04:22.168
Ý tôi là, đó là một trong những lo lắng [br]tôi nghĩ hầu hết mọi người đều mắc phải,

0:04:22.192,0:04:27.152
đó là họ lo ai đó lợi dụng [br]công việc của mình, đúng không?

0:04:27.603,0:04:30.859
Và tôi đã quyết định, [br]"Nó là cái quái gì vậy?"

0:04:31.740,0:04:32.890
Và -

0:04:32.914,0:04:34.209
Và đôi khi,

0:04:34.233,0:04:36.693
ai đó đóng góp mật mã mà anh nghĩ,

0:04:36.717,0:04:39.888
"Chà, điều đó thật thú vị, [br]tôi sẽ không nghĩ về nó nữa.

0:04:39.912,0:04:41.563
Điều này có thể cải thiện được."

0:04:41.587,0:04:44.112
Thậm chí nhiều người đóng góp mật mã[br]còn chưa bắt đầu,

0:04:44.136,0:04:47.115
hơn nữa những người đó [br]bắt đầu đóng góp ý kiến.

0:04:47.748,0:04:50.994
Và thật ra chỉ là ai đó khác nữa[br]chỉ nhìn vào dự án của bạn -

0:04:51.018,0:04:53.566
và tôi chắc chắn đây cũng đúng [br]với những điều khác,

0:04:53.590,0:04:55.427
nhưng hoàn toàn là thật theo luật -

0:04:55.451,0:04:58.950
chính là ai đó khác nữa [br]có hứng thú với mật mã của bạn,

0:04:58.974,0:05:01.496
nhìn nó cũng đủ để cho anh đưa phản hồi

0:05:01.520,0:05:03.409
và cung cấp ý tưởng cho anh.

0:05:03.433,0:05:05.134
Đó là chuyện lớn đối với tôi.

0:05:05.158,0:05:08.350
Lúc đó tôi 21 tuổi, nên tôi vẫn còn trẻ,

0:05:08.374,0:05:11.611
nhưng cơ bản thì tôi đã [br]lập trình cho nửa đời mình,

0:05:12.372,0:05:16.344
Và mỗi dự án trước đó [br]hoàn toàn liên quan cá nhân

0:05:16.368,0:05:19.475
và đó là sự phát hiện khi nhiều người [br]vừa mới bắt đầu bình luận.

0:05:19.499,0:05:22.800
bắt đầu đưa phản hồi về mật mã của anh.

0:05:22.824,0:05:26.596
Và thậm chí trước khi họ [br]bắt đầu trả lại mật mã,

0:05:26.620,0:05:29.361
tôi nghĩ đó là một khoảnh khắc [br]tuyệt vời tôi từng kể,

0:05:29.385,0:05:31.258
"Tôi yêu mọi người!"

0:05:31.282,0:05:32.439
Đừng hiểu lầm tôi -

0:05:32.463,0:05:34.087
TôI không phải [br]người vì mọi người.

0:05:34.111,0:05:35.666
(Cười)

0:05:37.500,0:05:40.052
Tôi thật sự không yêu mọi người -

0:05:40.076,0:05:41.096
(Cười)

0:05:41.120,0:05:42.746
Nhưng tôi yêu máy tính,

0:05:42.770,0:05:44.985
tôi thích tương tác [br]với người khác qua email,

0:05:45.009,0:05:48.341
vì nó cung cấp bộ đệm cho bạn.

0:05:48.365,0:05:54.866
Nhưng tôi yêu những người đưa ra lời bình[br]và tham gia vào dự án của tôi.

0:05:54.890,0:05:56.543
Và còn nhiều hơn thế nữa.

0:05:57.273,0:06:00.107
Vậy có lúc nào anh thấy những gì [br]đang được xây dựng

0:06:00.131,0:06:02.338
và đột nhiên bị trì hoãn,

0:06:02.362,0:06:05.652
và bạn nghĩ, "Chờ một chút, [br]chắc có cái gì đó khổng lồ,

0:06:05.676,0:06:08.588
không chỉ là dự án cá nhân [br]mà tôi nhận phản hồi tích cực,

0:06:08.612,0:06:12.932
mà còn là một sự phát triển đột ngột[br]trong thế giới công nghệ?

0:06:13.821,0:06:14.980
Không hẳn là vậy.

0:06:15.004,0:06:18.576
Ý tôi là, điều quan trọng đối với tôi, [br]thật ra, không phải chuyện lớn lao,

0:06:18.600,0:06:20.734
mà chỉ là chuyện nhỏ mà thôi.

0:06:21.709,0:06:25.226
Điều quan trọng là tôi không có một mình

0:06:25.250,0:06:28.967
và có 10, có lẽ 100 người tham gia -

0:06:28.991,0:06:30.470
đó mới là điều quan trọng.

0:06:30.494,0:06:33.533
Và những chuyện khác thì [br]từng bước từng bước một.

0:06:33.557,0:06:37.816
Từ 100 người lên đến 1 triệu người [br]không phải là vấn đề lớn - với tôi.

0:06:37.840,0:06:39.673
À, ý tôi là, có lẽ nếu anh là -

0:06:39.697,0:06:40.698
(Cười)

0:06:40.722,0:06:43.440
Nếu anh muốn bán kết quả [br]thì đó là chuyện lớn đó -

0:06:43.464,0:06:44.615
đừng hiểu lầm tôi.

0:06:44.639,0:06:46.766
Nhưng nếu anh quan tâm đến công nghệ

0:06:46.790,0:06:48.645
và anh có hứng thú với dự án,

0:06:48.669,0:06:50.550
chủ yếu là hút [br]sự chú ý của công chúng.

0:06:50.574,0:06:52.198
Và cộng đồng sẽ[br]dần dần phát triển.

0:06:52.222,0:06:55.570
Và thật ra đây không chỉ là [br]một vấn đề mà tôi đề cập,

0:06:56.166,0:06:58.342
"Chà, chỉ là bắt chước thôi!" bởi vì nó -

0:06:58.366,0:07:01.690
ý tôi là - gần như phải [br]mất một khoảng thời gian.

0:07:01.714,0:07:04.690
Những chuyên gia công nghệ [br]mà tôi đề cập thật sự có uy tín

0:07:04.714,0:07:07.588
với việc thay đổi hoàn toàn [br]công việc của họ.

0:07:07.612,0:07:09.235
Và đó không phải là Linux,

0:07:09.259,0:07:10.705
mà nó có tên gọi là Git,

0:07:10.729,0:07:14.741
một hệ thống quản lí dành cho [br]sự phát triển phần mềm.

0:07:14.765,0:07:17.550
Hãy kể ngắn gọn với chúng tôi[br]chuyện đó và vai trò của anh.

0:07:18.481,0:07:20.270
Vấn đề mà chúng tôi gặp phải,

0:07:20.294,0:07:23.346
và điều này mất một lúc [br]mới bắt đầu xuất hiện,

0:07:23.370,0:07:24.525
là khi anh...

0:07:25.708,0:07:31.040
Khi anh tăng từ 10 người hoặc 100 người [br]làm việc trong một dự án,

0:07:31.064,0:07:33.452
lên đến 10 000 người, mà -

0:07:33.476,0:07:36.942
ý tôi là, lúc này chúng tôi chỉ [br]tập trung vào nhân của hệ điều hành,

0:07:36.966,0:07:40.140
chúng tôi có 1 000 người tham gia [br]trong từng bộ phận.

0:07:40.164,0:07:43.750
và diễn ra mỗi 2 tháng, [br]khoảng 2 hay 3 tháng.

0:07:44.336,0:07:46.757
Có vài người không làm nhiều như vậy.

0:07:46.781,0:07:49.364
Có nhiều người có [br]những sự thay đổi nho nhỏ.

0:07:49.388,0:07:51.634
Nhưng để duy trì điều này,

0:07:51.658,0:07:54.547
cán cân thay đổi cách anh [br]phải bảo dưỡng nó.

0:07:54.571,0:07:56.969
Và chúng tôi đã phải [br]trải qua nhiều đau đớn.

0:07:58.713,0:08:05.242
Và có nhiều dự án chỉ tập trung[br]bảo trì mã nguồn mở.

0:08:05.266,0:08:08.558
CVS là thứ từng được [br]sử dụng phổ biến nhất,

0:08:08.582,0:08:12.479
và tôi cực kì ghét CVS [br]và từ chối chạm vào nó

0:08:12.503,0:08:15.566
và thử vài thứ khác [br]mang tính cơ bản và thú vị.

0:08:15.590,0:08:18.246
và những người khác cũng ghét.

0:08:19.004,0:08:20.378
(Cười)

0:08:20.402,0:08:22.490
Và chúng tôi nằm trong tình trạng xấu,

0:08:22.514,0:08:25.331
nơi chúng tôi có hàng ngàn người [br]muốn tham gia vào,

0:08:25.355,0:08:30.396
nhưng thử nhiều cách khác nhau,[br]tôi lại là người hay ngừng giữa chừng,

0:08:30.420,0:08:32.944
nơi tôi không thể cân bằng đến điểm

0:08:32.968,0:08:35.768
mà tôi có thể làm việc [br]cùng hàng ngàn người.

0:08:35.792,0:08:38.244
Git là dự án lớn thứ hai của tôi,

0:08:38.268,0:08:42.806
chỉ được tạo ra để tiếp nối [br]dự án lớn đầu tiên của tôi.

0:08:43.433,0:08:45.680
Và đây mới thật sự là [br]cách làm việc của tôi.

0:08:45.704,0:08:48.209
Tôi không viết mật mã -

0:08:48.233,0:08:49.955
à, tôi viết chỉ vì vui mà thôi -

0:08:49.979,0:08:52.360
nhưng tôi muốn giải mã [br]thứ gì đó có ý nghĩa

0:08:52.384,0:08:56.431
nên những dự án tôi từng làm [br]là thứ mà tôi cần

0:08:56.455,0:08:57.831
và -

0:08:57.855,0:09:01.288
Vậy thật ra, cả Linux và Git mới xuất hiện

0:09:01.312,0:09:03.648
gần như là hậu quả khó đoán trước được

0:09:03.672,0:09:06.343
trong mong muốn không phải [br]làm việc với quá nhiều người.

0:09:06.367,0:09:07.518
Hoàn toàn chính xác.

0:09:07.542,0:09:08.622
(Cười)

0:09:08.646,0:09:10.296
CA: Thật là ngạc nhiên.[br]LT: Uh.

0:09:10.320,0:09:11.812
(Vỗ tay)

0:09:11.836,0:09:15.227
Tuy nhiên, anh là người [br]đã chuyển giao công nghệ,

0:09:15.251,0:09:16.568
không chỉ 1 [br]mà những 2 lần,

0:09:16.592,0:09:19.175
và chúng tôi phải cố gắng [br]tìm hiểu nguyên nhân.

0:09:19.199,0:09:20.883
Anh từng đưa vài dẫn chứng, nhưng

0:09:20.907,0:09:25.548
Đây là ảnh hồi còn nhỏ của anh, [br]với khối vuông rubic.

0:09:25.572,0:09:29.692
Anh nói rằng bạn từng lập trình [br]khi anh chỉ mới 10 hay 11 tuổi,

0:09:29.716,0:09:31.081
nửa cuộc đời anh.

0:09:31.105,0:09:34.921
Anh là thiên tài máy tính, [br]anh biết đó, übernerd,

0:09:34.945,0:09:37.430
bạn là ngôi sao trường học [br]có thể làm mọi thứ?

0:09:37.454,0:09:38.986
Lúc nhỏ bạn trông thế nào?

0:09:40.130,0:09:42.623
À, tôi nghĩ tôi là mọt sách chính hiệu.

0:09:42.647,0:09:43.916
Ý tôi là, tôi là...

0:09:45.130,0:09:47.092
Và tôi không phải người vì mọi người.

0:09:47.116,0:09:49.696
Đó là em trai của tôi.

0:09:49.720,0:09:52.507
Thật ra tôi có hứng thú [br]với khối vuông rubic hơn.

0:09:52.531,0:09:54.056
hơn em trai tôi.

0:09:54.080,0:09:55.167
(Cười)

0:09:55.191,0:09:58.311
Em gái tôi, không có trong bức hình này,

0:09:58.335,0:10:00.749
khi chúng tôi họp mặt gia đình -

0:10:00.773,0:10:04.565
tuy không phải một gia đình lớn [br]nhưng tôi cũng có vài người bà con -

0:10:04.589,0:10:07.453
em ấy sẽ giúp tôi chuẩn bị trước.

0:10:07.477,0:10:10.043
Trước khi tôi bước vào phòng, em ấy nói,

0:10:10.067,0:10:12.610
"Được rồi. Chúng ta tiến hành[br]như vầy như vầy..."

0:10:13.925,0:10:16.254
Vì tôi không phải -

0:10:16.278,0:10:17.493
tôi là một kẻ nhàm chán.

0:10:17.517,0:10:18.683
Tôi đam mê máy tính,

0:10:18.707,0:10:19.866
tôi thích Toán,

0:10:19.890,0:10:21.041
tôi yêu Vật Lí,

0:10:21.065,0:10:22.216
tôi giỏi về các môn đó.

0:10:22.240,0:10:25.026
Tôi không nghĩ mình [br]là người đặc biệt gì cả.

0:10:25.554,0:10:27.945
Em gái tôi rõ ràng có nói,

0:10:27.969,0:10:34.820
ưu điểm đặc biệt nhất của tôi [br]đó là tôi sẽ không từ bỏ.

0:10:35.618,0:10:38.175
Được rồi, chúng ta bàn vấn đề này,[br]vì nó rất thú vị.

0:10:38.199,0:10:39.373
Anh sẽ không từ bỏ.

0:10:39.397,0:10:42.262
Không phải chuyện về[br]sự nhàm chán hay thông minh,

0:10:42.286,0:10:45.391
mà là về...sự cố chấp?

0:10:45.415,0:10:46.942
Đúng là về sự cố chấp.

0:10:46.942,0:10:48.330
Đó là chuyện, như là,

0:10:49.093,0:10:51.293
vừa mới bắt đầu

0:10:51.317,0:10:56.767
và không có nói rằng, "Được, tôi xong rồi,[br]hãy làm gì đó khác đi -

0:10:56.791,0:10:57.978
Nhìn kìa: sáng bóng quá!

0:10:58.954,0:11:02.335
Và tôi cũng có chú ý đến nhiều phần khác [br]trong cuộc sống của mình.

0:11:03.470,0:11:06.720
Tôi sống trong thung lũng Silicon [br]khoảng 7 năm.

0:11:06.744,0:11:10.856
Và tôi cũng làm việc cho công ti [br]tương tự thung lũng Silicon,

0:11:10.880,0:11:12.594
suốt một khoảng thời gian.

0:11:12.618,0:11:13.995
Tôi chưa nghe chuyện đó.

0:11:13.995,0:11:16.995
Chuyện không phải cách hoạt động[br]của thung lũng Silicon.

0:11:16.995,0:11:20.574
Điểm tổng thể của thung lũng Silicon[br]đó là những người nhảy việc

0:11:20.598,0:11:23.225
rồi đến những người xáo trộn công ti.

0:11:23.249,0:11:25.129
Và đó không phải con người của tôi.

0:11:25.153,0:11:27.724
Nhưng suốt quá trình [br]phát triển thật sự của Linux,

0:11:27.748,0:11:32.044
thỉnh thoảng sự ngoan cố khiến anh[br]phải cãi nhau với những người khác.

0:11:32.445,0:11:34.099
Hãy nói một chút về điều đó.

0:11:34.123,0:11:39.667
Có cần thiết để duy trì chất lượng [br]của những gì đã được gầy dựng hay không?

0:11:39.691,0:11:41.856
Anh sẽ mô tả chuyện đã [br]diễn ra như thế nào?

0:11:42.392,0:11:44.475
Tôi không biết điều đó [br]có cần thiết không.

0:11:45.239,0:11:48.384
Quay lại với chuyện "Tôi không phải [br]người vì mọi người," -

0:11:48.408,0:11:50.196
thỉnh thoảng tôi cũng...

0:11:52.100,0:11:53.633
chúng ta có thể nói,

0:11:53.657,0:11:57.077
"cận thị" khi diễn ra với cảm giác[br]của những người khác,

0:11:57.667,0:12:02.945
và thỉnh thoảng khiến bạn phải [br]thốt lên lời làm tổn thương người khác.

0:12:02.969,0:12:06.737
Và tôi không tự hào về điều đó.

0:12:06.761,0:12:07.875
(Vỗ tay)

0:12:07.899,0:12:09.697
Nhưng, cùng lúc đó, đó là -

0:12:10.978,0:12:14.054
tôi hiểu những người "[br]hay nói tôi là người tử tế.

0:12:14.796,0:12:20.464
Và khi tôi cố gắng giải thích với họ [br]rằng có lẽ bạn tử tế,

0:12:20.488,0:12:22.742
có lẽ bạn nên táo bạo hơn,

0:12:22.766,0:12:26.308
họ thấy rằng tôi cũng không hề tử tế.

0:12:26.332,0:12:28.442
(Cười)

0:12:28.466,0:12:30.634
Điều tôi muốn nói là[br]chúng ta khác biệt nhau.

0:12:30.658,0:12:32.468
Tôi không phải người vì mọi người;

0:12:32.492,0:12:34.598
không phải điều tôi [br]lấy làm tự hào cho lắm,

0:12:34.622,0:12:36.162
nhưng đó là một phần trong tôi.

0:12:36.186,0:12:38.891
Và một trong những điều tôi [br]thật sự thích về mã nguồn mở

0:12:38.915,0:12:44.707
chính là nó thật sự cho phép [br]mọi người làm việc cùng nhau.

0:12:44.731,0:12:46.455
Chúng ta không phải thích nhau -

0:12:46.479,0:12:48.682
thỉnh thoảng chúng ta cũng[br]không hề thích nhau.

0:12:48.706,0:12:52.193
Thật ra ý tôi là, có rất rất nhiều [br]cuộc tranh luận sôi nổi.

0:12:52.217,0:12:55.209
Nhưng thật ra bạn có thể, [br]bạn có thể tìm thấy -

0:12:56.327,0:12:58.554
thậm chí bạn không thể [br]đồng ý hay bất đồng,

0:12:58.578,0:13:01.624
chỉ là bạn quan tâm nhiều thứ khác nhau.

0:13:01.648,0:13:04.551
Và quay lại điều mà tôi đề cập trước đó

0:13:04.575,0:13:08.868
tôi lo sợ những người buôn bán [br]lợi dụng công việc của bạn,

0:13:08.892,0:13:11.491
hóa ra là, một cách nhanh chóng,

0:13:11.515,0:13:14.481
những người buôn bán đó là những người [br]đáng yêu dễ mến.

0:13:14.505,0:13:18.211
Và họ đã làm mọi thứ[br]tôi không hề có hứng thú tham gia,

0:13:18.235,0:13:20.292
họ có những mục tiêu hoàn toàn khác nhau.

0:13:20.316,0:13:25.639
Và họ đã dùng mã nguồn mở theo cách [br]mà tôi không muốn làm chút nào.

0:13:25.663,0:13:27.925
Vì đây là mã nguồn mở [br]nên họ có thể làm được,

0:13:27.949,0:13:30.301
có thể cùng nhau [br]phối hợp một cách hoàn hảo.

0:13:30.325,0:13:32.349
Và tôi cũng nghĩ nó[br]hoạt động tương tự.

0:13:32.373,0:13:35.578
Anh cần có quan hệ giữa người với người,[br]những người truyền đạt,

0:13:35.602,0:13:37.029
vừa ấm áp vừa thân thiện

0:13:37.053,0:13:38.775
những người như là -

0:13:38.799,0:13:40.241
(Cười)

0:13:40.265,0:13:43.315
thật sự muốn ôm lấy bạn [br]và giúp bạn hòa nhập cộng đồng.

0:13:43.339,0:13:44.910
Nhưng không phải ai cũng vậy.

0:13:44.934,0:13:46.366
Và đó không phải là tôi.

0:13:46.390,0:13:47.847
Tôi quan tâm đến công nghệ.

0:13:47.871,0:13:49.752
Có nhiều người quan tâm về UI.

0:13:49.776,0:13:52.846
Tôi không thể tạo UI để kiếm sống.

0:13:52.870,0:13:55.891
Ý tôi là, nếu tôi bị mắc kẹt [br]trên một hòn đảo

0:13:55.915,0:13:59.315
và cách duy nhất để thoát khỏi hòn đảo [br]là tạo một giao diện UI đẹp

0:13:59.339,0:14:00.502
tôi sẽ chết tại đây.

0:14:00.526,0:14:01.677
(Cười)

0:14:01.701,0:14:03.840
Nên có nhiều loại người khác nhau,

0:14:03.864,0:14:06.729
và tôi không phải biện hộ [br]mà là cố gắng giải thích.

0:14:06.753,0:14:08.419
Điều chúng ta [br]nói trong tuần trước,

0:14:08.443,0:14:10.928
anh đã nói về một vài [br]chân dung khác mà anh có,

0:14:10.952,0:14:12.543
tôi rất hứng thú với điều đó.

0:14:12.567,0:14:13.950
Ý tưởng này là [br]khiếu thẩm mĩ.

0:14:13.974,0:14:15.976
Và tôi vừa mới có vài hình ảnh đây.

0:14:16.354,0:14:20.357
Tôi nghĩ đây là một ví dụ về [br]khiếu thẩm mĩ không tốt trong mã nguồn,

0:14:20.381,0:14:23.372
và cái này có khiểu thẩm mĩ tốt hơn,

0:14:23.396,0:14:25.459
cái mà chúng ta có thể lập tức nhìn thấy.

0:14:25.483,0:14:27.456
Sự khác biệt giữa hai bức ảnh này là gì?

0:14:28.639,0:14:29.821
Và đây là -

0:14:29.845,0:14:32.522
Có bao nhiêu người thật sự có mật mã?

0:14:33.671,0:14:35.191
Ôi Chúa ơi.

0:14:35.215,0:14:36.370
Tôi đảm bảo với anh,

0:14:36.394,0:14:37.939
những người giơ tay lên,

0:14:37.963,0:14:40.584
họ đã từng tạo ra cái gọi là [br]danh sách liên kết đơn.

0:14:40.608,0:14:42.617
Và nó chỉ cho chúng ta -

0:14:43.115,0:14:46.706
Trước tiên không phải [br]cách tiếp cận khiếu thẩm mĩ tốt,

0:14:46.730,0:14:50.797
đây cơ bản là cách nó tiến hành [br]khi anh bắt đầu giải mã.

0:14:50.821,0:14:52.865
Và anh không phải hiểu mật mã này.

0:14:52.889,0:14:54.945
Điều thú vị nhất đối với tôi

0:14:54.969,0:14:57.158
là phần mệnh đề "Nếu" cuối cùng.

0:14:58.933,0:15:01.193
Vì điều diễn ra trong [br]danh sách liên kết đơn -

0:15:01.217,0:15:04.867
nó đang cố gỡ bỏ danh mục[br]còn tồn tại trong danh sách -

0:15:04.891,0:15:08.733
và có một sự khác biệt giữa liệu [br]đây là danh mục đầu tiên

0:15:08.757,0:15:10.756
hay đây là danh mục ở giữa.

0:15:10.780,0:15:12.385
Vì nếu đây là danh mục đầu tiên,

0:15:12.409,0:15:15.425
bạn phải thay đổi con trỏ [br]tới danh mục đầu tiên.

0:15:15.449,0:15:16.647
Nếu là danh mục ở giữa,

0:15:16.671,0:15:19.092
bạn phải thay đổi con trỏ [br]đến danh mục trước nó.

0:15:19.116,0:15:21.140
Chúng là 2 trường hợp [br]hoàn toàn khác biệt.

0:15:21.164,0:15:22.316
Cái đó tốt hơn.

0:15:22.340,0:15:23.521
Cái này tốt hơn.

0:15:23.940,0:15:26.263
Nó không có mệnh đề "nếu".

0:15:26.637,0:15:28.850
Và điều này thật sự không quan trọng -

0:15:28.874,0:15:32.075
tôi không muốn anh hiểu tại sao[br]nó không có mệnh đề "nếu",

0:15:32.099,0:15:33.441
nhưng anh muốn hiểu

0:15:33.465,0:15:36.090
thỉnh thoảng anh có thể gặp [br]một vấn đề theo cách khác

0:15:36.114,0:15:39.468
và biên tập lại để [br]tình huống đặc biệt biến mất

0:15:39.492,0:15:41.369
rồi trở thành tình huống bình thường.

0:15:41.393,0:15:42.932
Và đó là một mật mã tốt.

0:15:43.328,0:15:44.878
Nhưng đây là mật mã đơn giản.

0:15:44.902,0:15:46.251
Đây là CS 101.

0:15:46.275,0:15:49.131
Cái này không quan trọng - mặc dù, [br]chi tiết rất quan trọng.

0:15:49.798,0:15:53.876
Đối với tôi, dấu hiệu từ một người [br]mà tôi thật sự muốn hợp tác

0:15:53.900,0:15:56.573
chính là họ có khiếu thẩm mĩ tốt, [br]cái mà...

0:15:57.295,0:15:58.892
Tôi đã gửi anh[br]một ví dụ ngớ ngẩn

0:15:58.916,0:16:01.260
cái đó không liên quan vì nó quá nhỏ.

0:16:01.743,0:16:03.885
Khiếu thẩm mĩ tốt lớn hơn nhiều.

0:16:03.909,0:16:07.930
Khiếu thẩm mĩ tốt là về [br]cái nhìn những mẫu lớn

0:16:07.954,0:16:12.412
và đại loại như tự mình biết[br]cái nào là cách làm đúng.

0:16:12.436,0:16:15.093
Được rồi, giờ chúng ta đang ghép[br]các mảnh lại với nhau.

0:16:15.736,0:16:17.203
Anh có khiếu thẩm mĩ,

0:16:18.057,0:16:20.394
mà có ý nghĩa với những người[br]thiết kế phần mềm.

0:16:20.418,0:16:21.949
Anh là chiếc máy tính -

0:16:21.949,0:16:23.409
(Cười)

0:16:23.433,0:16:25.994
Tôi nghĩ mọi người có mặt ở đây [br]thật ý nghĩa.

0:16:27.967,0:16:30.884
Anh là một người giải mã máy tính[br]cực kì thông minh,

0:16:30.908,0:16:32.605
và anh cũng cứng đầu kinh khủng.

0:16:33.622,0:16:35.208
Nhưng chắc phải có [br]gì đó khác.

0:16:35.232,0:16:36.855
Ý tôi, anh sẽ [br]thay đổi tương lai.

0:16:36.879,0:16:39.842
Anh chắc là có khả năng [br]thấy trước tương lai.

0:16:39.866,0:16:41.127
Anh là người nhìn xa nhỉ?

0:16:41.151,0:16:43.742
Thật ra tôi cũng thấy có chút [br]không thoải mái tại TED

0:16:43.766,0:16:45.926
trong 2 ngày qua,

0:16:45.950,0:16:48.545
vì có nhiều góc nhìn đang diễn ra, [br]đúng không?

0:16:48.569,0:16:50.266
Tôi không phải người [br]có tầm nhìn xa.

0:16:50.290,0:16:52.519
Tôi không có kế kế hoạch 5 năm.

0:16:52.543,0:16:53.901
Tôi là một kĩ sư.

0:16:53.925,0:16:55.185
Và tôi nghĩ thật ra -

0:16:55.209,0:16:57.528
ý tôi là - tôi hoàn toàn [br]vui vẻ với mọi người

0:16:57.552,0:17:00.303
những ai đang đi dạo và[br]nhìn chăm chăm vào đám mây

0:17:00.327,0:17:03.178
và nhìn lên những vì sao rồi nói rằng[br]"Tôi muốn đi đến đó."

0:17:03.202,0:17:04.654
Nhưng tôi lại nhìn mặt đất,

0:17:04.678,0:17:07.533
và tôi muốn vá ổ gà [br]ngay trước mặt tôi

0:17:07.557,0:17:08.917
trước khi tôi té vào đó.

0:17:08.941,0:17:10.560
Đây chính là con người của tôi.

0:17:10.584,0:17:11.695
(Hoan hô)

0:17:11.719,0:17:13.031
(Vỗ tay)

0:17:13.055,0:17:16.666
Và tuần trước anh đã [br]nói với tôi về 2 chàng trai.

0:17:17.358,0:17:19.793
Họ là ai và anh liên hệ với họ[br]bằng cách nào?

0:17:20.239,0:17:23.841
À, điều này khá là sáo rỗng [br]trong công nghệ,

0:17:23.865,0:17:25.872
cả Tesla hay Edison,

0:17:25.896,0:17:30.837
nơi Tesla được xem như nhà khoa học [br]vừa hiểu biết sâu sắc vừa điên rồ.

0:17:30.861,0:17:33.643
Và mọi người yêu mến Tesla.

0:17:33.667,0:17:36.654
Ý tôi là, có nhiều người đặt tên[br]công ti theo tên ông ấy.

0:17:36.678,0:17:37.828
(Cười)

0:17:39.365,0:17:41.977
Người khác tôi muốn nói đến đó là Edison,

0:17:42.001,0:17:45.508
người được gắn mác xấu[br]đối với khách bộ hành

0:17:45.532,0:17:47.453
và là -

0:17:47.477,0:17:50.199
ý tôi là, câu nói nổi tiếng của ông là,

0:17:50.223,0:17:54.937
"Thiên tài chiếm 1% cảm hứng [br]và 99% cực nhọc."

0:17:55.394,0:17:56.847
Tôi nằm trong[br]đội của Edison,

0:17:56.871,0:17:59.055
thậm chí nếu mọi người [br]không thích ông.

0:17:59.079,0:18:02.098
Vì nếu bạn thật sự so sánh cả hai,

0:18:02.122,0:18:06.655
Tesla có sự nắm bắt nhanh nhạy hiện nay,

0:18:06.679,0:18:08.678
nhưng ai thật sự làm thay đổi thế giới?

0:18:09.853,0:18:13.235
Edison không hẳn là một người tốt đẹp gì,

0:18:13.259,0:18:16.391
nhưng ông đã là nhiều việc -

0:18:16.415,0:18:18.844
ông có lẽ không phải người trí thức,

0:18:18.868,0:18:21.095
nên không có tầm nhìn xa.

0:18:21.119,0:18:24.780
Nhưng tôi nghĩ tôi thích Edision [br]hơn Tesla.

0:18:25.669,0:18:28.107
Chủ đề tại TED tuần này[br]là những giấc mơ -

0:18:28.131,0:18:29.478
ước mơ lớn, [br]táo bạo, dữ dội.

0:18:29.502,0:18:31.304
Anh thật sự không thích chuyện đó.

0:18:31.328,0:18:33.437
Tôi đang cố bình tĩnh chút đây.

0:18:33.461,0:18:34.612
Vậy tốt rồi.

0:18:34.636,0:18:35.716
(Cười)

0:18:35.740,0:18:37.345
Chúng tôi ủng hộ bạn, [br]ủng hộ bạn.

0:18:39.046,0:18:41.795
Nhiều công ti như Google [br]và công ti khác cũng cho rằng

0:18:41.819,0:18:44.025
kiếm được hàng tỉ đô la [br]từ phần mềm của anh.

0:18:44.049,0:18:45.200
Anh có thấy phiền không?

0:18:45.224,0:18:46.375
Không hề.

0:18:46.399,0:18:49.033
Không đâu, tôi không buồn lòng[br]vì những lí do đó.

0:18:49.057,0:18:51.067
Và một lí do đó là, tôi đang làm tốt.

0:18:51.091,0:18:52.387
Tôi thật sự làm rất tốt.

0:18:52.942,0:18:54.526
Nhưng lí do khác là -

0:18:54.550,0:18:59.877
ý tôi là, không dùng mã nguồn mở [br]và giải phóng mọi thứ,

0:18:59.901,0:19:02.127
Linux sẽ không như ngày hôm nay.

0:19:02.151,0:19:07.247
Và điều này đem lại những trải nghiệm [br]tôi không thích nói ra chút nào,

0:19:07.271,0:19:09.422
nhưng vào lúc đó, đó lại là [br]một trải nghiệm.

0:19:09.446,0:19:10.726
Tin tôi đi.

0:19:11.238,0:19:16.381
Có nhiều thứ đang diễn ra khiến tôi [br]trở thành một người đàn ông hạnh phúc

0:19:16.405,0:19:18.934
và tự nghĩ tôi đã đưa ra [br]những lựa chọn đúng đắn.

0:19:18.958,0:19:20.870
Ý tưởng về mã nguồn mở -

0:19:20.894,0:19:22.530
tôi nghĩ chúng ta [br]sẽ dừng ở đây -

0:19:22.554,0:19:26.608
ý tưởng mã nguồn mở có hoàn toàn [br]được thế giới công nhận,

0:19:26.632,0:19:29.650
hay còn nhiều thứ phải xem xét lại,

0:19:29.674,0:19:31.689
có nhiều thứ cần phải cân nhắc?

0:19:32.738,0:19:34.972
Tôi còn đắn đo một chút.

0:19:34.996,0:19:39.482
Tôi nghĩ một nguyên nhân mã nguồn mở [br]hoạt động hiệu quả

0:19:39.506,0:19:41.915
chính là vào cuối ngày,

0:19:41.939,0:19:45.185
mật mã có xu hướng [br]chuyển sang màu trắng đen.

0:19:45.209,0:19:49.366
Cách này thường hiệu quả [br]trong việc đưa ra quyết định,

0:19:49.390,0:19:53.336
liệu nó được tiến hành hoàn hảo hay không.

0:19:53.360,0:19:55.738
Mật mã có hoạt động tốt hay không,

0:19:55.762,0:20:00.370
nghĩa là sẽ có ít cuộc tranh luận [br]về vấn đề này.

0:20:00.394,0:20:04.025
Và chúng ta có nhiều cuộc tranh luận [br]dù cho có lí do, đúng không?

0:20:04.049,0:20:05.964
Ở nhiều lĩnh vực khác -

0:20:05.988,0:20:09.729
ý tôi là, nhiều người bàn về mã nguồn mở[br]và nhiều thứ tương tự vậy -

0:20:09.753,0:20:12.702
và thật sự có nhiều lúc rất khó nói

0:20:12.726,0:20:16.483
đúng, bạn có thể áp dụng công thức[br]tương tự trong vài lĩnh vực khác.

0:20:16.507,0:20:21.946
chỉ vì màu trắng và đen không chỉ [br]chuyển sang màu xám,

0:20:21.970,0:20:23.573
mà là những màu sắc khác nhau.

0:20:24.339,0:20:28.705
Nên, mã nguồn mở trong khoa học rõ ràng [br]là đang quay trở lại.

0:20:28.729,0:20:30.363
Khoa học đã có mặt trước.

0:20:30.387,0:20:33.054
Nhưng sau đó khoa học đã đến khá gần,

0:20:33.078,0:20:36.702
với những bài báo đắc giá [br]và vài thứ khác đang diễn ra.

0:20:36.726,0:20:40.562
Và mã nguồn mở đang [br]quay trở lại ngành khoa học,

0:20:40.586,0:20:44.733
với những thứ như arXiv [br]và những tập san công khai.

0:20:47.262,0:20:49.215
Wikipedia cũng đã thay đổi cả thế giới.

0:20:49.239,0:20:50.693
Còn nhiều ví dụ khác,

0:20:50.717,0:20:52.350
tôi chắc chắn có[br]nhiều thứ cần bàn.

0:20:53.660,0:20:55.227
Nhưng anh không có tầm nhìn xa,

0:20:55.251,0:20:57.204
nên không tùy thuộc [br]anh đặt tên cho chúng.

0:20:57.228,0:20:58.387
Không phải vậy.

0:20:58.411,0:20:59.459
(Cười)

0:20:59.483,0:21:01.447
Tùy các bạn tạo ra chúng thế nào, [br]đúng chứ?

0:21:01.471,0:21:02.734
Chính xác.

0:21:02.758,0:21:03.916
Linus Torvalds,

0:21:03.940,0:21:06.185
cảm ơn Linux, cảm ơn Internet.

0:21:06.209,0:21:08.074
cảm ơn các chiếc điện thoại Android.

0:21:08.098,0:21:11.295
Cảm ơn đã đến với TED [br]và buổi chia sẻ của bản thân.

0:21:11.319,0:21:12.471
Cảm ơn.

0:21:12.495,0:21:13.805
(Vỗ tay)