0:00:00.000,0:00:03.000
Muhtemelen bir çoğunuz 1900'lü yıllarda

0:00:03.000,0:00:06.000
Afrika'da geçen, iki satıcı ile ilgili hikayeyi biliyordur.

0:00:06.000,0:00:08.000
Oralarda ayakkabı satmak için bir fırsat

0:00:08.000,0:00:10.000
olup olmadığını öğrenmek amacıyla gönderilmişlerdi.

0:00:10.000,0:00:13.000
Sonrasında Manchester'a telgraf gönderdiler.

0:00:13.000,0:00:17.000
Ve bir tanesi şöyle yazdı: "Durum ümitsiz. Nokta.

0:00:17.000,0:00:18.000
Ayakkabı giymiyorlar."

0:00:18.000,0:00:21.000
Ve diğeri de şöyle yazdı: "Büyük fırsat.

0:00:21.000,0:00:23.000
Henüz ayakkabıları yok."

0:00:23.000,0:00:24.000
(Kahkahalar)

0:00:24.000,0:00:27.000
Şimdi, klasik müzik dünyasında da benzeri bir durum söz konusu,

0:00:28.000,0:00:29.000
çünkü bazı insanlar

0:00:29.000,0:00:32.000
klasik müziğin ölmek üzere olduğunu düşünüyor.

0:00:33.000,0:00:36.000
Ve aramızdan bazıları da henüz bir şey görmediğinizi düşünüyor.

0:00:36.000,0:00:40.000
İstatistik ve modalardan,

0:00:40.000,0:00:42.000
kapanan orkestralardan,

0:00:42.000,0:00:45.000
müzik şirketlerinin iflas etmesinden bahsetmek yerine,

0:00:45.000,0:00:49.000
bu gece bir deney yapmamız gerektiğini düşündüm. Bir deney.

0:00:49.000,0:00:53.000
Aslında bir deney de denemez, çünkü sonucun ne olacağını biliyorum.

0:00:54.000,0:00:56.000
Fakat deneye de benziyor. Şimdi, şey yapmadan önce --

0:00:56.000,0:01:00.000
(Kahkahalar)

0:01:00.000,0:01:02.000
-- başlamadan önce iki şey yapmam gerekiyor.

0:01:02.000,0:01:06.000
İlk olarak size yedi yaşında bir çocuk piyano çalarken,

0:01:07.000,0:01:08.000
müziğin neye benzediğini hatırlatmak istiyorum.

0:01:08.000,0:01:10.000
Belki de bu çocuk evinizde var.

0:01:11.000,0:01:12.000
Müziği şuna benzer.

0:01:12.000,0:01:32.000
(Piyano)

0:01:32.000,0:01:34.000
Bir kısmınızın bu çocuğu anımsadığını görüyorum.

0:01:34.000,0:01:39.000
Şimdi, eğer bir yıl çalışır ve dersler alırsa, şimdi sekiz yaşındadır

0:01:39.000,0:01:40.000
ve müziği şuna benzer.

0:01:40.000,0:01:47.000
(Piyano)

0:01:47.000,0:01:50.000
Ardından bir yıl daha çalışır ve dersler alır, şimdi dokuz yaşındadır.

0:01:50.000,0:01:56.000
(Piyano)

0:01:56.000,0:01:59.000
Sonra bir daha çalışır ve dersler alır, şimdi on yaşındadır.

0:01:59.000,0:02:06.000
(Piyano)

0:02:06.000,0:02:07.000
Bu noktadan sonra genellikle vazgeçerler.

0:02:07.000,0:02:09.000
(Kahkahalar)

0:02:09.000,0:02:11.000
(Alkışlar)

0:02:11.000,0:02:13.000
Şimdi, eğer bekleseydiniz, eğer bir yıl daha bekleseydiniz,

0:02:14.000,0:02:15.000
şunu duymuş olurdunuz:

0:02:15.000,0:02:24.000
(Piyano)

0:02:24.000,0:02:27.000
Şimdi, ne olduğu muhtemelen aklınıza gelen şey değil,

0:02:27.000,0:02:30.000
ki o da, aniden şehvetli, tutkulu, ilgili olduğu

0:02:30.000,0:02:33.000
yeni bir öğretmeninin olduğu, ergenlik çağına girdiği veya her neyse.

0:02:33.000,0:02:37.000
Gerçekte olan şey ise, dürtülerinin azalmış olması.

0:02:38.000,0:02:39.000
Görüyorsunuz, ilk kez çaldığında

0:02:39.000,0:02:41.000
her notada bir tempo tutuyor.

0:02:42.000,0:02:44.000
(Piyano)

0:02:44.000,0:02:46.000
İkincisinde, her ikinci notada bir tempo tutuyor.

0:02:47.000,0:02:49.000
(Piyano)

0:02:49.000,0:02:50.000
Bunu kafamı takip ederek görebilirsiniz.

0:02:51.000,0:02:52.000
(Kahkahalar)

0:02:52.000,0:02:54.000
Dokuz yaşındaki, dokuz yaşındaki,

0:02:54.000,0:02:55.000
her dört notada bir tempo tutar.

0:02:55.000,0:02:57.000
(Piyano)

0:02:58.000,0:02:59.000
Ve on yaşındaki her sekiz notada.

0:02:59.000,0:03:02.000
(Piyano)

0:03:02.000,0:03:04.000
11 yaşındakinde ise tek bir tempo ile bütün bölüm.

0:03:04.000,0:03:07.000
(Piyano)

0:03:08.000,0:03:10.000
Biliyorum -- bu duruşu nasıl aldığımı bilmiyorum.

0:03:10.000,0:03:12.000
(Kahkahalar)

0:03:13.000,0:03:15.000
Omzumu, vücudumu oynatacağımı söylemedim.

0:03:15.000,0:03:17.000
Hayır, müzik beni oynattı,

0:03:17.000,0:03:19.000
bu yüzden bunu, tek-kalçalı çalma olarak adlandırıyorum.

0:03:19.000,0:03:21.000
(Piyano)

0:03:21.000,0:03:22.000
Diğer kalça da olabilir.

0:03:22.000,0:03:26.000
(Piyano)

0:03:26.000,0:03:29.000
Bir keresinde bir beyefendi yapmakta olduğum bir sunumu izliyordu.

0:03:29.000,0:03:30.000
O zamanlar genç bir piyanist ile birlikte çalışıyordum.

0:03:31.000,0:03:33.000
Ohio'da bir şirketin başkanıydı.

0:03:33.000,0:03:35.000
Ve ben bu genç piyanist ile birlikte çalışıyordum

0:03:36.000,0:03:38.000
ve şunu söyledim: "Senin sorunun çift-kalçalı müzisyen olman.

0:03:38.000,0:03:40.000
Tek-kalçalı bir müzisyen olmalısın."

0:03:40.000,0:03:42.000
Ve o çalarken vücudunu bu şekilde kaldırdım.

0:03:42.000,0:03:44.000
Ve bir anda müzik havalandı, uçuşa geçti.

0:03:45.000,0:03:47.000
Farkı duyunca seyirciler nefes nefese kaldı.

0:03:47.000,0:03:49.000
Sonrasında bu beyefendiden bir mektup aldım.

0:03:49.000,0:03:50.000
Şöyle diyordu: "Öyle etkilendim ki,

0:03:50.000,0:03:52.000
geri döndüm ve tüm şirketimi

0:03:53.000,0:03:54.000
tek-kalçalı şirkete dönüştürdüm."

0:03:54.000,0:03:57.000
(Kahkahalar)

0:03:58.000,0:04:00.000
Şimdi, yapmak istediğim bir diğer şey ise size sizden bahsetmek.

0:04:00.000,0:04:03.000
Orada sanıyorum 1600 kişi var.

0:04:03.000,0:04:06.000
Benim tahminim muhtemelen 45'iniz

0:04:06.000,0:04:08.000
klasik müzik konusunda kesinlikle tutkulu.

0:04:09.000,0:04:14.000
Klasik müziğe tapıyorsunuz. Radyonuz her zaman o klasik müzik kanalında.

0:04:14.000,0:04:17.000
Ve arabanızda CD'leri bulunuyor, ve senfonilere gidiyorsunuz.

0:04:17.000,0:04:18.000
Ve çocuklarınız enstrüman çalıyor.

0:04:18.000,0:04:20.000
Hayatınızı klasik müzik olmadan hayal edemiyorsunuz.

0:04:21.000,0:04:23.000
Bu ilk grup, oldukça küçük bir grup.

0:04:23.000,0:04:25.000
Ardından bir diğer grup var, daha büyük bir grup.

0:04:25.000,0:04:27.000
Bunlar ise klasik müziği önemsemeyen insanlar.

0:04:27.000,0:04:28.000
(Kahkahalar)

0:04:28.000,0:04:30.000
Bilirsiniz, evinize uzun bir günün ardından gelirsiniz,

0:04:30.000,0:04:32.000
bir bardak şarabınızı alır ve ayaklarınızı uzatırsınız.

0:04:33.000,0:04:35.000
Arkaplanda biraz Vivaldi'nin zararı olmaz.

0:04:35.000,0:04:36.000
(Kahkahalar)

0:04:36.000,0:04:37.000
Bu da ikinci gruptur.

0:04:37.000,0:04:38.000
Şimdi sıra üçüncü grupta.

0:04:38.000,0:04:40.000
Bunlar ise klasik müziği hiçbir zaman dinlemeyen insanlardır.

0:04:40.000,0:04:42.000
Basitçe hayatınızın bir parçası değildir.

0:04:43.000,0:04:45.000
Hava alanında sigara içme bölümlerinde duyabilirsiniz, fakat --

0:04:45.000,0:04:47.000
(Kahkahalar)

0:04:47.000,0:04:48.000
-- ve belki de koridora girerken Aida'dan

0:04:48.000,0:04:51.000
küçük bir marş. Fakat bunun dışında hiçbir zaman duymazsınız.

0:04:52.000,0:04:53.000
Belki de bu aralarındaki en büyük gruptur.

0:04:53.000,0:04:55.000
Ve bir de çok küçük bir grup vardır.

0:04:55.000,0:04:58.000
Bu insanlar kendilerini ton sağırı sananlardır.

0:04:58.000,0:05:00.000
İnanılmaz sayıda insan ton sağırı olduğu düşünür.

0:05:01.000,0:05:03.000
Aslında, şunu çok duyarım, "Benim kocam ton sağırıdır."

0:05:03.000,0:05:04.000
(Kahkahalar)

0:05:04.000,0:05:07.000
Aslında, ton sağırı olamazsınız. Kimse ton sağırı değildir.

0:05:07.000,0:05:10.000
Eğer ton sağırı olsaydınız, manuel vitesli

0:05:10.000,0:05:12.000
arabanızda vitesi değiştiremezdiniz.

0:05:12.000,0:05:14.000
Texas'taki biri ile

0:05:14.000,0:05:16.000
Roma'daki biri arasındaki farkı anlayamazdınız.

0:05:16.000,0:05:20.000
Ve telefon. Telefon. Eğer anneniz

0:05:21.000,0:05:23.000
o umutsuz telefonda arar, arar ve "Merhaba" derse,

0:05:23.000,0:05:26.000
kim olduğunu bilmekle kalmaz, hangi ruh halinde olduğunu da bilirsiniz.

0:05:27.000,0:05:30.000
Harika kulaklarınız var. Herkesin harika kulakları var.

0:05:30.000,0:05:32.000
Yani kimse ton sağırı değil.

0:05:32.000,0:05:36.000
Fakat size şunu söyleyeyim. Böyle devam etmek benim için işe yaramıyor:

0:05:36.000,0:05:39.000
klasik müziği anlayanlar, sevenler ve

0:05:40.000,0:05:42.000
ona tutkuyla bağlananlar ile

0:05:42.000,0:05:45.000
klasik müzik ile hiçbir alakası olmayanlar arasında bir uçurum yaratmak.

0:05:45.000,0:05:47.000
Ton sağırı insanlar, artık burada değiller.

0:05:47.000,0:05:51.000
Fakat bu üç kategori arasında bile, çok büyük bir uçurum var.

0:05:51.000,0:05:55.000
Bu yüzden bu odadaki, alt kattaki ve Aspen'daki

0:05:55.000,0:06:00.000
her bir insan ve izleyen herkes klasik müziği sevip,

0:06:01.000,0:06:04.000
anlayana kadar gitmeyeceğim.

0:06:04.000,0:06:06.000
Yani, yapacağımız şey bu.

0:06:07.000,0:06:12.000
Şimdi, yüzüme bakarsanız bunun işe yarayacağı ile ilgili

0:06:12.000,0:06:15.000
en ufak bir şüphemin olmadığını fark ediyorsunuz, değil mi?

0:06:15.000,0:06:19.000
Bu, liderlerin vasıflarından bir tanesidir:

0:06:19.000,0:06:22.000
yönettiği insanların, onun hayal ettiği şeyi

0:06:23.000,0:06:25.000
kavramaları konusunda şüphesinin bulunmaması.

0:06:25.000,0:06:28.000
Martin Luther King'in şunu söylediğini düşünün: "Bir hayalim var.

0:06:28.000,0:06:30.000
Elbette, bunu anlayacaklarından emin değilim."

0:06:30.000,0:06:33.000
(Kahkahalar)

0:06:34.000,0:06:36.000
Pekala. Şimdi Chopin'den bir parça çalacağım.

0:06:36.000,0:06:41.000
Bu, Chopin'den güzel bir giriştir. Bazılarınız hatırlayacaktır.

0:06:42.000,0:07:10.000
(Müzik)

0:07:10.000,0:07:12.000
Biraz önce bu odada ne oldu biliyor musunuz?

0:07:13.000,0:07:15.000
Başladığımda, şöyle düşündünüz, "Ne kadar hoş bir melodisi var."

0:07:15.000,0:07:28.000
(Müzik)

0:07:29.000,0:07:30.000
"Seneye yaz tatilimizde

0:07:30.000,0:07:32.000
bence aynı yere gitmeyelim."

0:07:32.000,0:07:35.000
(Kahkahalar)

0:07:35.000,0:07:38.000
Komik, değil mi? Bu fikirlerin kafanıza

0:07:38.000,0:07:41.000
bir anda esmesi çok komik.

0:07:41.000,0:07:42.000
Ve elbette --

0:07:42.000,0:07:45.000
(Alkışlar)

0:07:45.000,0:07:47.000
-- ve elbette, eğer parça uzun ve siz de uzun bir gün geçirdiyseniz,

0:07:48.000,0:07:49.000
bir anda sızabilirsiniz.

0:07:49.000,0:07:51.000
O zaman, eşiniz sizi dürtüp şunu söyleyecektir:

0:07:51.000,0:07:55.000
"Uyan! Kültür bu!" ve sonra daha kötü hissedersiniz.

0:07:55.000,0:07:58.000
Fakat, klasik müzikte bu kadar uykulu hissetmenizin

0:07:59.000,0:08:01.000
sizden değil, bizden kaynaklandığını düşündünüz mü?

0:08:01.000,0:08:03.000
Ben çalarken hiç kimse şöyle düşündü mü:

0:08:03.000,0:08:05.000
"Neden bu kadar çok tempo tutuyor?"

0:08:05.000,0:08:08.000
Eğer başımla şunu yapsaydım, kuşkusuz böyle düşünürdünüz.

0:08:09.000,0:08:14.000
(Müzik)

0:08:14.000,0:08:18.000
Ve hayatınızın geri kalanı boyunca, her klasik müzik dinlediğinizde

0:08:18.000,0:08:22.000
o tempoyu hissedip hissetmediğinizi hep bileceksiniz.

0:08:22.000,0:08:24.000
Şimdi burada neler olduğunu görelim.

0:08:24.000,0:08:29.000
Elimizde B var. Bu B. Sonraki nota ise bir C.

0:08:29.000,0:08:32.000
Ve C'nin görevi, B'yi hüzünlü yapmak. Ve yapıyor, değil mi?

0:08:32.000,0:08:35.000
(Kahkahalar)

0:08:35.000,0:08:37.000
Besteciler bunu bilir. Eğer hüzünlü müzik istiyorlarsa

0:08:37.000,0:08:38.000
sadece o iki notayı çalarlar.

0:08:38.000,0:08:43.000
(Müzik)

0:08:43.000,0:08:45.000
Fakat basitçe bu sadece dört hüzünlü bir B'dir.

0:08:45.000,0:08:47.000
(Kahkahalar)

0:08:48.000,0:08:53.000
Şimdi A'ya doğru düşüyor. Şimdi G'ye ve F'ye.

0:08:53.000,0:08:57.000
Böylece elimizde B, A, G, F var. Ve eğer elimizde B, A, G, F var ise,

0:08:58.000,0:09:04.000
ardından neyi bekleriz? O, bir sürpriz olabilir.

0:09:04.000,0:09:10.000
Tekrar deneyelim. Oo, TED korosu.

0:09:10.000,0:09:13.000
(Kahkahalar)

0:09:13.000,0:09:17.000
Ve kimsenin ton sağırı olmadığını fark ettiniz değil mi? Kimse değil.

0:09:17.000,0:09:19.000
Bilirsiniz, Bangladeş'teki ve

0:09:19.000,0:09:24.000
Çin'deki her köy. Herkes biliyor:

0:09:25.000,0:09:28.000
da, da ,da ,da -- da. Herkes biliyor. Kimler o E'yi bekliyordu?

0:09:28.000,0:09:31.000
Şimdi, Chopin oradaki E'ye hemen gitmek istemedi,

0:09:32.000,0:09:34.000
çünkü ne olurdu? Biterdi, Hamlet gibi.

0:09:34.000,0:09:36.000
Hamlet'i hatırlıyor musunuz? 1. Perde, Sahne 3:

0:09:37.000,0:09:38.000
amcasının babasını öldürdüğünü öğrenir.

0:09:38.000,0:09:40.000
Amcasına doğru gittiğini ve neredeyse onu öldürdüğünü

0:09:40.000,0:09:41.000
hatırlarsınız. Ve birden, geri çekilir

0:09:41.000,0:09:44.000
ardından tekrar ona yönelir ve neredeyse öldürür.

0:09:44.000,0:09:46.000
Ve orada arka sırada oturan eleştirmenlerin neredeyse hepsi,

0:09:46.000,0:09:49.000
bir fikirleri olması gerektiğinden, şöyle derler: "Hamlet bir geciktiricidir."

0:09:49.000,0:09:50.000
(Kahkahalar)

0:09:50.000,0:09:52.000
Veya şunu söylerler: "Hamlet'te Odip kompleksi var."

0:09:53.000,0:09:56.000
Hayır, öteki türlü oyun sona ererdi, aptal.

0:09:56.000,0:09:58.000
Shakespeare'in Hamlet'e tüm o şeyleri koymasının sebebi budur.

0:09:59.000,0:10:01.000
Bilirsiniz, Ophelia'nın delirmesi ve oyun için oyun oynaması,

0:10:01.000,0:10:02.000
ve Yorick'in kafatası, ve mezar kazıcılar.

0:10:03.000,0:10:06.000
Bunlar, Hamlet'in onu öldürmesini 5. perdeye kadar geciktirmek içindir.

0:10:06.000,0:10:11.000
Chopin'de de aynısıdır. Neredeyse E'ye yetişmektedir,

0:10:11.000,0:10:13.000
ve şunu söyler: "Tüh, en iyisi geri dönüp aynısını yapayım."

0:10:13.000,0:10:16.000
Böylece aynısını tekrar yapar.

0:10:17.000,0:10:20.000
Ardından heyecanlanır -- bu heyecanlanmadır,

0:10:20.000,0:10:21.000
dert etmenize gerek yok.

0:10:22.000,0:10:24.000
Sonra F diyeze geçer ve sonunda E'ye doğru iner,

0:10:24.000,0:10:27.000
fakat yanlış tondur. Çünkü aradığı ton şudur,

0:10:28.000,0:10:31.000
ve onun yerine şunu yapar ...

0:10:31.000,0:10:35.000
şimdi, biz buna aldatıcı ritim deriz. Çünkü bizi aldatır.

0:10:36.000,0:10:38.000
Her zaman öğrencilerime şunu söylerim, "Eğer aldatıcı ritminiz var ise

0:10:38.000,0:10:40.000
kaşlarınızı kaldırdığınızdan emin olun, böylece herkes anlayacaktır."

0:10:40.000,0:10:43.000
(Kahkahalar)

0:10:43.000,0:10:46.000
(Alkışlar)

0:10:47.000,0:10:49.000
Evet. Böylece E'ye gelir, fakat yanlış tondur.

0:10:49.000,0:10:52.000
Şimdi tekrar E'yi dener. O ton olmaz.

0:10:52.000,0:10:55.000
Şimdi, tekrar E'yi dener. O ton da olmaz.

0:10:55.000,0:10:57.000
Şimdi, tekrar E'yi dener, ve o ton da olmaz.

0:10:58.000,0:11:01.000
Ve sonunda ....

0:11:01.000,0:11:05.000
Ön sırada şöyle yapan bir beyefendi vardı, "Mmm."

0:11:06.000,0:11:08.000
İşte bu, uzun bir günün ardından eve geldiğinde

0:11:08.000,0:11:11.000
arabasının içindeki anahtarı kapattığında şunu söylerken yaptığı ifadedir:

0:11:12.000,0:11:15.000
"Ohh, evdeyim." Çünkü hepimiz evin neresi olduğunu biliriz.

0:11:15.000,0:11:18.000
Yani bu, uzaktan eve gelen bir parçadır.

0:11:18.000,0:11:20.000
Şimdi parçayı yol boyunca çalacağım,

0:11:20.000,0:11:23.000
ve siz de takip edeceksiniz. B, C, B, C, B, C, B --

0:11:23.000,0:11:25.000
A'ya doğru aşağı, G'ye doğru aşağı, F'ye doğru aşağı.

0:11:25.000,0:11:27.000
Neredeyse E'ye gidiyor, fakat müzik biterdi.

0:11:28.000,0:11:30.000
B'ye tekrar çıkıyor. Heyecanlanıyor, F diyeze geliyor. E'ye geliyor.

0:11:30.000,0:11:32.000
Yanlış ton. Yanlış ton. Yanlış ton.

0:11:33.000,0:11:35.000
Ve sonunda E'ye geliyor. Artık evde.

0:11:35.000,0:11:38.000
Ve şimdi göreceğiniz şey ise tek-kalçalı çalmadır.

0:11:38.000,0:11:41.000
(Kahkahalar)

0:11:41.000,0:11:43.000
Çünkü benim için, B'yi E ile birleştirmek için,

0:11:44.000,0:11:49.000
yoldaki her tek notayı düşünmeyi bırakıp,

0:11:49.000,0:11:54.000
B'den E'ye olan uzun yolu düşünmeye başlamam gerekir.

0:11:55.000,0:11:59.000
Daha yeni Güney Afrika'daydık, ve Güney Afrika'ya

0:11:59.000,0:12:02.000
Mandela'nın hapisteki 27 yılını düşünmeden gidemezsiniz.

0:12:03.000,0:12:05.000
Neyi düşünüyordu? Yemek mi?

0:12:05.000,0:12:08.000
Hayır, Güney Afrika ve insanoğlu için gerekli

0:12:09.000,0:12:10.000
vizyonu düşünüyordu. İşte bu onu meşgul etti --

0:12:10.000,0:12:13.000
bu vizyon ile ilgilidir; bu uzun yol ile ilgilidir.

0:12:13.000,0:12:15.000
Tıpkı tarlanın üzerinde uçan,

0:12:15.000,0:12:19.000
aşağıda bulunan çitleri umursamayan kuş gibi, değil mi?

0:12:19.000,0:12:22.000
Yani, şimdi B'den E'ye doğru olan bütün yolu takip edeceksiniz.

0:12:22.000,0:12:26.000
Ve bu parçayı yol boyunca çalmadan önce son bir isteğim var.

0:12:26.000,0:12:31.000
Çok sevdiğiniz ve artık yanınızda olmayan birisini düşünün.

0:12:31.000,0:12:34.000
Sevgili büyükanneniz, bir sevgili,

0:12:35.000,0:12:38.000
hayatınızda bulunan ve sizin tüm kalbinizle sevdiğiniz,

0:12:38.000,0:12:41.000
fakat artık sizinle olmayan birisi.

0:12:42.000,0:12:45.000
Bu insanı aklınıza getirin, ve aynı zamanda

0:12:45.000,0:12:49.000
B'den E'ye doğru olan yolu takip edin,

0:12:49.000,0:12:57.000
ve Chopin'in söylemek istediği her şeyi duyacaksınız.

0:12:57.000,0:14:48.000
(Müzik)

0:14:48.000,0:14:55.000
(Alkışlar)

0:14:55.000,0:15:00.000
Şimdi, merak edebilirsiniz,

0:15:00.000,0:15:06.000
neden alkışladığımı merak edebilirsiniz.

0:15:06.000,0:15:08.000
Bunu Boston'daki bir okulda yaptım,

0:15:08.000,0:15:12.000
yaklaşık 70 tane yedinci sınıf çocukları ile -- 12 yaşındalar.

0:15:12.000,0:15:14.000
Ve sizinle yaptığımın aynısını onlarla da yaptım, ve her şeyi

0:15:14.000,0:15:15.000
onlara anlattım ve açıkladım.

0:15:15.000,0:15:17.000
Ve sonunda delicesine alkışlamaya başladılar. Alkışlıyorlardı.

0:15:18.000,0:15:19.000
Ben de alkışlıyordum. Onlar da alkışlıyordu.

0:15:19.000,0:15:21.000
Sonunda, şunu söyledim: "Ben neden alkışlıyorum?"

0:15:21.000,0:15:22.000
Ve küçük çocuklardan biri şöyle dedi: "Çünkü biz dinliyorduk."

0:15:22.000,0:15:27.000
(Kahkahalar)

0:15:28.000,0:15:30.000
Düşünün. 1600 kişi, meşgul insanlar,

0:15:30.000,0:15:32.000
her türlü farklı şeyle ilgililer.

0:15:33.000,0:15:39.000
Chopin'in bir parçasını dinliyor, anlıyor ve etkileniyorlar.

0:15:39.000,0:15:40.000
İşte bu bir şeydir.

0:15:40.000,0:15:43.000
Şimdi, her bir insanın bunu takip ettiğinden emin miyim,

0:15:43.000,0:15:45.000
anladığından ve etkilendiğinden? Elbette emin olamam.

0:15:46.000,0:15:47.000
Fakat başıma gelen bir olayı anlatayım.

0:15:47.000,0:15:50.000
Sorunların olduğu sırada, 10 yıl önce İrlanda'daydım,

0:15:50.000,0:15:53.000
ve bazı Katolik ve Protestan çocuklarla

0:15:53.000,0:15:57.000
fikir ayrılığı çözümüyle ilgili çalışıyorduk. Ve bunu onlarla yaptım.

0:15:58.000,0:16:00.000
Yapılan riskli bir şeydi, çünkü onlar sokak çocuklarıydı.

0:16:00.000,0:16:03.000
Ve sonraki sabah onlardan bir tanesi bana geldi ve şunu söyledi:

0:16:04.000,0:16:07.000
"Biliyor musun, ben hayatımda hiç klasik müzik dinlemedim,

0:16:07.000,0:16:08.000
fakat sen şu şopping (İngilizce alışveriş) parçasını çaldığında..."

0:16:08.000,0:16:11.000
(Kahkahalar)

0:16:11.000,0:16:15.000
Şunu söyledi, "Kardeşim geçen yıl vuruldu ve onun için ağlamadım.

0:16:16.000,0:16:17.000
Fakat geçen gece sen bu parçayı çaldığında,

0:16:17.000,0:16:20.000
aklıma gelen kişi o idi.

0:16:20.000,0:16:22.000
Ve gözyaşlarımın yüzümden aşağı doğru aktığını hissettim.

0:16:22.000,0:16:25.000
Ve bilirsin, kardeşim için ağlamak gerçekten güzel bir histi."

0:16:25.000,0:16:27.000
Böylece o anda aklıma koydum,

0:16:27.000,0:16:34.000
klasik müzik herkes içindir. Herkes.

0:16:35.000,0:16:37.000
Şimdi, nasıl yürüyordunuz -- çünkü bilirsiniz,

0:16:37.000,0:16:41.000
benim mesleğim, müzik mesleği bunu bu şekilde görmüyor.

0:16:41.000,0:16:44.000
Nüfusun yüzde üçünün klasik müziği sevdiğini söylüyorlar.

0:16:44.000,0:16:48.000
"Eğer bunu yüzde dörde çıkarırsak sorunlarımız biterdi" diyorlar.

0:16:49.000,0:16:52.000
Ben ise şunu söylüyorum: " Nasıl yürürdünüz? Nasıl konuşurdunuz? Nasıl olurdunuz?"

0:16:52.000,0:16:55.000
Eğer nüfusun yüzde üçünün klasik müzik sevdiğini düşünseydiniz?

0:16:56.000,0:16:58.000
Sadece yüzde dörde çıkarabilseydik. Nasıl yürürdünüz?

0:16:58.000,0:17:00.000
Nasıl konuşurdunuz? Nasıl olurdunuz?

0:17:00.000,0:17:02.000
Eğer herkesin klasik müziği sevdiğini --

0:17:02.000,0:17:04.000
ve sadece onların bunu keşfetmediğini düşünseydiniz.

0:17:04.000,0:17:05.000
(Kahkahalar)

0:17:05.000,0:17:07.000
Gördüğünüz üzere, bunlar tamamiyle farklı dünyalar.

0:17:08.000,0:17:11.000
Şimdi, ben harika bir tecrübe yaşadım. 45 yaşındaydım,

0:17:11.000,0:17:16.000
20 yıldır şeflik yapıyordum, ve aniden bir şeyi idrak ettim.

0:17:17.000,0:17:20.000
Bir orkestra şefi hiçbir sesi çıkarmaz.

0:17:20.000,0:17:22.000
Bir CD'nin ön yüzünde benim resmim görünüyor --

0:17:22.000,0:17:25.000
(Kahkahalar)

0:17:25.000,0:17:27.000
-- fakat şef bir tek ses çıkarmıyor.

0:17:28.000,0:17:32.000
Gücünü, başkalarını güçlü yapma yeteneğine dayandırıyor.

0:17:32.000,0:17:36.000
Ve bu benim için her şeyi değiştirdi. Tamamiyle hayat değiştiren bir şeydi.

0:17:37.000,0:17:38.000
Orkestramdaki insanlar bana geldi ve şöyle dedi,

0:17:38.000,0:17:40.000
"Ben, ne oldu?" Olan şuydu:

0:17:40.000,0:17:45.000
Fark ettim ki, benim görevim insanların içindeki yetenekleri harekete geçirmekti.

0:17:45.000,0:17:48.000
Ve elbette, bunu yapıp yapmadığımı bilmek istedim.

0:17:48.000,0:17:51.000
Bunun nasıl anlarsınız biliyor musunuz? Gözlerine bakarsınız.

0:17:51.000,0:17:55.000
Eğer gözleri parıldıyorsa, bunu yaptığınızı bilirsiniz.

0:17:56.000,0:17:57.000
Bu adamın gözleriyle, bir köyü aydınlatabilirsiniz.

0:17:57.000,0:17:59.000
(Kahkahalar)

0:17:59.000,0:18:01.000
Evet. Yani eğer gözleri parıldıyorsa, başarmışsınızdır.

0:18:01.000,0:18:04.000
Eğer gözler parıldamıyorsa, bir soru sorma hakkınız vardır.

0:18:04.000,0:18:05.000
Ve soru budur:

0:18:05.000,0:18:11.000
Ben kim oluyorum ki oyuncularımın gözleri parıldamıyor?

0:18:12.000,0:18:13.000
Bunu çocuklarımız için de yapabiliriz.

0:18:13.000,0:18:18.000
Ben kim oluyorum ki, çocuklarımın gözleri parıldamıyor?

0:18:19.000,0:18:21.000
O ise tamamiyle farklı bir dünyadır.

0:18:21.000,0:18:26.000
Şimdi, hepimiz bu büyülü, dağ üzerindeki haftayı sona erdirmek üzereyiz,

0:18:27.000,0:18:28.000
ve dünyaya geri dönüyoruz.

0:18:28.000,0:18:32.000
Ve ben de şunu söylüyorum, şu soruyu sormak bizim için uygundur:

0:18:32.000,0:18:37.000
Dünyaya geri dönerken biz kim oluyoruz?

0:18:37.000,0:18:39.000
Ve biliyor musunuz, bende başarının tanımı var.

0:18:40.000,0:18:42.000
Benim için bu çok basit. Zenginlik, şöhret ve güç ile ilgili değil.

0:18:42.000,0:18:45.000
Bu benim için etrafımda ne kadar parıldayan gözler olduğu ile ilgili.

0:18:46.000,0:18:49.000
Şimdi aklımda son bir düşünce var, o da

0:18:49.000,0:18:52.000
söylediğimiz şeylerin gerçekten bir fark yarattığı.

0:18:52.000,0:18:54.000
Ağzımızdan çıkan kelimelerin.

0:18:54.000,0:18:58.000
Bunu Auschwitz'den kurtulan bir kadından öğrendim,

0:18:58.000,0:18:59.000
nadir kurtulanlardan bir tanesi.

0:18:59.000,0:19:03.000
15 yaşındayken Auschwitz'e gitmiş,

0:19:04.000,0:19:11.000
ve erkek kardeşi de 8 yaşındaymış, ebeveynleri ise kayıpmış.

0:19:11.000,0:19:16.000
Ve bana şunu söyledi:

0:19:16.000,0:19:19.000
"Auschwitz'e giden trenin içindeydik ve aşağı doğru baktım

0:19:19.000,0:19:21.000
ve kardeşimin ayakkabılarının kayıp olduğu gördüm.

0:19:22.000,0:19:25.000
Ve şunu söyledim, büyük bir ablanın küçük erkek kardeşine söylediği şekilde:

0:19:25.000,0:19:26.000
"Allah aşkına, neden bu kadar aptalsın,

0:19:26.000,0:19:30.000
eşyalarını bir arada tutamıyor musun?"

0:19:30.000,0:19:33.000
Maalesef, bu ona söylediği son şey oldu,

0:19:33.000,0:19:37.000
çünkü onu bir daha hiç görmedi. O kurtulamadı.

0:19:37.000,0:19:39.000
Sonrasında Auschwitz'den çıktığında, bir söz verdi.

0:19:40.000,0:19:44.000
Bana şunu söyledi: "Auschwitz'den yaşama doğru yürüdüm

0:19:44.000,0:19:49.000
ve bir söz verdim. Bu söz,

0:19:50.000,0:19:53.000
hayatımın son sözü olamayacak bir laf etmemekti."

0:19:53.000,0:19:57.000
Peki, bunu yapabilir miyiz? Hayır. Ve kendi hatalarımızı yapacağız,

0:19:58.000,0:20:05.000
başkalarına da hata yapacağız. Fakat bu uğruna yaşanması gereken bir olasılıktır. Teşekkürler.

0:20:05.000,0:20:10.000
(Alkışlar)

0:20:11.000,0:20:22.000
Parıldayan gözler, parıldayan gözler.

0:20:22.000,0:20:25.000
Teşekkürler, teşekkürler.

0:20:26.000,0:20:31.000
(Müzik)