1
00:00:00,000 --> 00:00:03,000
Prawdopodobnie większość z Was zna historię o dwóch sprzedawcach

2
00:00:03,000 --> 00:00:06,000
którzy wybrali się do Afryki.

3
00:00:06,000 --> 00:00:08,000
Byli oni wysłani aby sprawdzić możliwości

4
00:00:08,000 --> 00:00:10,000
sprzedaży butów.

5
00:00:10,000 --> 00:00:13,000
Po przyjechaniu obaj napisali telegramy do Manchesteru

6
00:00:13,000 --> 00:00:17,000
Jeden z nich napisał: "Jest beznadziejnie. Stop.

7
00:00:17,000 --> 00:00:18,000
Nikt tu nie nosi butów."

8
00:00:18,000 --> 00:00:21,000
Drugi napisał: "Wspaniałe możliwości.

9
00:00:21,000 --> 00:00:23,000
Nik z nich nie ma jeszsze butów."

10
00:00:23,000 --> 00:00:24,000
(Śmiech)

11
00:00:24,000 --> 00:00:27,000
Podobna sytuacja dotyczy muzyki klasycznej,

12
00:00:28,000 --> 00:00:29,000
ponieważ część ludzi uważa,

13
00:00:29,000 --> 00:00:32,000
że muzyka klasyczna umiera.

14
00:00:33,000 --> 00:00:36,000
a część z nas uważa, że najlepsze dopiero przed nami.

15
00:00:36,000 --> 00:00:40,000
I zamiast teraz przytaczać statystyki i trendy

16
00:00:40,000 --> 00:00:42,000
i mówić na temat upadzających orkiestr,

17
00:00:42,000 --> 00:00:45,000
i zamykanych firm płytowych,

18
00:00:45,000 --> 00:00:49,000
Pomyślałem sobie, żeby przeprowadzić dziś eksperyment.

19
00:00:49,000 --> 00:00:53,000
W zasadzie to nie jest tak na prawdę eksperyment, bo ja znam jego wynik.

20
00:00:54,000 --> 00:00:56,000
Ale to jest "tak jakby" esperyment.

21
00:00:56,000 --> 00:01:00,000
(Śmiech)

22
00:01:00,000 --> 00:01:02,000
Zanim zaczniemy potrzebuję zrobić dwie rzeczy.

23
00:01:02,000 --> 00:01:06,000
Jedna polega na tym, aby przypomnieć nam jak wygląda

24
00:01:07,000 --> 00:01:08,000
siedmiolatek grający na pianinie.

25
00:01:08,000 --> 00:01:10,000
Może macie właśne takie dziecko w domu.

26
00:01:11,000 --> 00:01:12,000
To będzie brzmiało mniej więcej tak.

27
00:01:12,000 --> 00:01:32,000
(Fortepian)

28
00:01:32,000 --> 00:01:34,000
Widzę, że niektórzy z was rozpoznali to dziecko.

29
00:01:34,000 --> 00:01:39,000
Teraz, dziecko ćwiczy jeszcze jeden rok, ma teraz lat osiem.

30
00:01:39,000 --> 00:01:40,000
i jego gra wygląda mniej więcej tak.

31
00:01:40,000 --> 00:01:47,000
(Fortepian)

32
00:01:47,000 --> 00:01:50,000
Potem ćwiczy jescze rok, chodzi na lekcje; teraz ma dziewięć lat.

33
00:01:50,000 --> 00:01:56,000
(Fortepian)

34
00:01:56,000 --> 00:01:59,000
Potem jeszcze jeden rok, kolejne lekcje; teraz ma dziesięć lat.

35
00:01:59,000 --> 00:02:06,000
(Fortepian)

36
00:02:06,000 --> 00:02:07,000
I na tym etapie zazwyczaj poddaje się.

37
00:02:07,000 --> 00:02:09,000
(Śmiech)

38
00:02:09,000 --> 00:02:11,000
(Brawa)

39
00:02:11,000 --> 00:02:13,000
Gdybyśmy poczekali jeszcze jeden rok,

40
00:02:14,000 --> 00:02:15,000
usłyszelibyśmy coś takiego:

41
00:02:15,000 --> 00:02:24,000
(Fortepian)

42
00:02:24,000 --> 00:02:27,000
To co się stało nie było tym, o czym pewnie myślicie.

43
00:02:27,000 --> 00:02:30,000
Uczeń nie stał się nagle pasjonatem, nie dostał nowego zastrzyka motywacji

44
00:02:30,000 --> 00:02:33,000
nie zmienił mu się nauczyciel, zaczął dojrzewać, czy coś takiego.

45
00:02:33,000 --> 00:02:37,000
To co się stało polega na zmiejszeniu ilości akcentów.

46
00:02:38,000 --> 00:02:39,000
Pierwszy raz gdy obserwowaliśmy grę

47
00:02:39,000 --> 00:02:41,000
akcentowana była każda nuta

48
00:02:42,000 --> 00:02:44,000
(Fortepian)

49
00:02:44,000 --> 00:02:46,000
Później akceptowana była co druga nuta.

50
00:02:47,000 --> 00:02:49,000
(Fortepian)

51
00:02:49,000 --> 00:02:50,000
Możecie to zaobserować, patrząć na ruchy mojej głowy.

52
00:02:51,000 --> 00:02:52,000
(Śmiech)

53
00:02:52,000 --> 00:02:54,000
Dziewięciolatek

54
00:02:54,000 --> 00:02:55,000
akcentuje co czwartą nutę.

55
00:02:55,000 --> 00:02:57,000
(Fortepian)

56
00:02:58,000 --> 00:02:59,000
A dziesięciolatek co ósmą.

57
00:02:59,000 --> 00:03:02,000
(Fortepian)

58
00:03:02,000 --> 00:03:04,000
Jedenastolatek stawia akcent na całą frazę.

59
00:03:04,000 --> 00:03:07,000
(Fortepian)

60
00:03:08,000 --> 00:03:10,000
Nie wiem, jak znalazłem się w tej pozycji.

61
00:03:10,000 --> 00:03:12,000
(Śmiech)

62
00:03:13,000 --> 00:03:15,000
Nie planowałem przesunąć ręki.

63
00:03:15,000 --> 00:03:17,000
Nie, to muzyka mnie przesunęła,

64
00:03:17,000 --> 00:03:19,000
i dlatego nazywam to "grą na jednym pośladku".

65
00:03:19,000 --> 00:03:21,000
(Fortepian)

66
00:03:21,000 --> 00:03:22,000
Może też być drugi pośladek.

67
00:03:22,000 --> 00:03:26,000
(Fortepian)

68
00:03:26,000 --> 00:03:29,000
Wiecie, kiedyś moją prezentację obserowował pewien mężczyzna.

69
00:03:29,000 --> 00:03:30,000
Pracowałem wtedy z młodym pianistą.

70
00:03:31,000 --> 00:03:33,000
Ten mężczyzna był prezesem firmy w Ohio.

71
00:03:33,000 --> 00:03:35,000
Kiedy pracowałem z tym młodym pianistą,

72
00:03:36,000 --> 00:03:38,000
powiedziałem: "kłopot w tym, że grasz na dwóch pośladkach.

73
00:03:38,000 --> 00:03:40,000
Powinieneś grać na jednym".

74
00:03:40,000 --> 00:03:42,000
I przesunąłem go tak w trakcie gry.

75
00:03:42,000 --> 00:03:44,000
Wtedy nagle muzyka zaczęła płynąć.

76
00:03:45,000 --> 00:03:47,000
Widzowie usłyszeli różnicę.

77
00:03:47,000 --> 00:03:49,000
Później dostałem list od tego mężczyzny.

78
00:03:49,000 --> 00:03:50,000
On pisał: "Byłem tak poruszony,

79
00:03:50,000 --> 00:03:52,000
że kiedy wróciłem do firmy, zmieniłem ją całą

80
00:03:53,000 --> 00:03:54,000
w firmę na jednym pośladku".

81
00:03:54,000 --> 00:03:57,000
(Śmiech)

82
00:03:58,000 --> 00:04:00,000
Chciałem też powiedzieć Wam o Was.

83
00:04:00,000 --> 00:04:03,000
Muślę, że jest nas tu 1600 osób.

84
00:04:03,000 --> 00:04:06,000
Szacuję, że 45 z Was

85
00:04:06,000 --> 00:04:08,000
jestest pasjonatami muzyki klasycznej.

86
00:04:09,000 --> 00:04:14,000
Uwielbiacie muzykę klasyczną. Wasze radio jest zawsze nastawione na klasykę.

87
00:04:14,000 --> 00:04:17,000
Macie płyty kompaktowe w samochodzie, chodzicie do filharmonii.

88
00:04:17,000 --> 00:04:18,000
A Wasze dzieci grają na instrumentach.

89
00:04:18,000 --> 00:04:20,000
Nie wyobrażacie sobie życia bez muzyki klasycznej.

90
00:04:21,000 --> 00:04:23,000
To jedna grupa, dosyć mała.

91
00:04:23,000 --> 00:04:25,000
Jest też inna grupa, większa.

92
00:04:25,000 --> 00:04:27,000
Składa się z tych, którym muzyka klasyczna nie przeszkadza.

93
00:04:27,000 --> 00:04:28,000
(Śmiech)

94
00:04:28,000 --> 00:04:30,000
Now wiecie, wracacie do domu po długim dniu

95
00:04:30,000 --> 00:04:32,000
bierzecie lampkę wina, kładziecie nogi na kanapę.

96
00:04:33,000 --> 00:04:35,000
wtedy odrobina Vivaldiego w tle nie zaszkodzi.

97
00:04:35,000 --> 00:04:36,000
(Śmiech)

98
00:04:36,000 --> 00:04:37,000
To jest druga grupa.

99
00:04:37,000 --> 00:04:38,000
Teraz trzecia.

100
00:04:38,000 --> 00:04:40,000
Ludzie, którzy nigdy nie słuchają muzyki klasycznej.

101
00:04:40,000 --> 00:04:42,000
Nie ma takiej części w ich życiu.

102
00:04:43,000 --> 00:04:45,000
Może słuchają biernie, jak bierni palacze.

103
00:04:45,000 --> 00:04:47,000
(Śmiech)

104
00:04:47,000 --> 00:04:48,000
Może marsz z Aidy.

105
00:04:48,000 --> 00:04:51,000
Ale najczęściej wogóle jej nie słyszą.

106
00:04:52,000 --> 00:04:53,000
To jest prawdopodobnie największa grupa.

107
00:04:53,000 --> 00:04:55,000
I jest jeszcze jedna, bardzo mała grupa.

108
00:04:55,000 --> 00:04:58,000
To jest grupa ludzi, którzy myślą, że nie mają słuchu.

109
00:04:58,000 --> 00:05:00,000
Niesamowicie wielu ludzi tak myśli.

110
00:05:01,000 --> 00:05:03,000
Często słyszę: "Mąż nie ma słuchu".

111
00:05:03,000 --> 00:05:04,000
(Śmiech)

112
00:05:04,000 --> 00:05:07,000
Ale prawda jest taka, że każdy ma słuch.

113
00:05:07,000 --> 00:05:10,000
Bez tego nie moglibyście zmienić biegu

114
00:05:10,000 --> 00:05:12,000
w samochodzie z ręczną skrzynią biegów.

115
00:05:12,000 --> 00:05:14,000
Nie moglibyście odróżnić

116
00:05:14,000 --> 00:05:16,000
kogoś z Texasu od kogoś z Rzymu.

117
00:05:16,000 --> 00:05:20,000
A kiedy dzwoni mama,

118
00:05:21,000 --> 00:05:23,000
żeby przekazać złą wiadomość,

119
00:05:23,000 --> 00:05:26,000
rozpoznajesz, kto dzwoni i w jakim jest nastroju.

120
00:05:27,000 --> 00:05:30,000
Wszyscy mają fantastyczny słuch.

121
00:05:30,000 --> 00:05:32,000
Więc nie ma ludzi bez słuchu.

122
00:05:32,000 --> 00:05:36,000
Ja nie akceptuję tej

123
00:05:36,000 --> 00:05:39,000
przepaści pomiędzy tymi, którzy rozumieją,

124
00:05:40,000 --> 00:05:42,000
kochają, pasjonują się muzyką klasyczną,

125
00:05:42,000 --> 00:05:45,000
i tymi, którym jest ona obojętna.

126
00:05:45,000 --> 00:05:47,000
Ludzie bez słuchu nie istnieją.

127
00:05:47,000 --> 00:05:51,000
Więc nawet biorąc te trzy kategorie, przepaść jest za duża.

128
00:05:51,000 --> 00:05:55,000
Więc ja nie poddam się, dopókiwszyscy w tej sali,

129
00:05:55,000 --> 00:06:00,000
tam na dole i w Aspen, każdy, który nas ogląda

130
00:06:01,000 --> 00:06:04,000
pokochają i zrozumieją muzykę klasyczną.

131
00:06:04,000 --> 00:06:06,000
Tak właśnie zrobię.

132
00:06:07,000 --> 00:06:12,000
Widzicie, że nia mam cienia wątpliwości

133
00:06:12,000 --> 00:06:15,000
że tak właście będzie.

134
00:06:15,000 --> 00:06:19,000
To jest jedna z cech lidera: Nigdy nie wątpić

135
00:06:19,000 --> 00:06:22,000
w zdolność ludzi, którym przewodzi

136
00:06:23,000 --> 00:06:25,000
do zrealizowania czegokolwiek, co on wymarzy.

137
00:06:25,000 --> 00:06:28,000
Co gdyby King powiedział "Mam marzenie.

138
00:06:28,000 --> 00:06:30,000
Tylko czy oni podołają?"

139
00:06:30,000 --> 00:06:33,000
(Śmiech)

140
00:06:34,000 --> 00:06:36,000
Teraz zagram kawałek muzyki Chopina.

141
00:06:36,000 --> 00:06:41,000
Przepiękne preludium, niektórzy może rozpoznają.

142
00:06:42,000 --> 00:07:10,000
(Muzyka)

143
00:07:10,000 --> 00:07:12,000
Myślę, że wiem, o czym myśleliście.

144
00:07:13,000 --> 00:07:15,000
Kiedy zacząłem: "Ale pięknie to brzmi."

145
00:07:15,000 --> 00:07:28,000
(Muzyka)

146
00:07:29,000 --> 00:07:30,000
"Mam ochotę pojechać na fajne wakacje".

147
00:07:30,000 --> 00:07:32,000
"Mam ochotę pojechać na fajne wakacje".

148
00:07:32,000 --> 00:07:35,000
(Śmiech)

149
00:07:35,000 --> 00:07:38,000
To zabawne, prawda?

150
00:07:38,000 --> 00:07:41,000
Takie myśli same przychodzą.

151
00:07:41,000 --> 00:07:42,000
I oczywiście...

152
00:07:42,000 --> 00:07:45,000
(Brawa)

153
00:07:45,000 --> 00:07:47,000
Jeśli frament muzyki jest dostatecznie długi,

154
00:07:48,000 --> 00:07:49,000
to można odpłynąć.

155
00:07:49,000 --> 00:07:51,000
Sąsiad was szturchnie.

156
00:07:51,000 --> 00:07:55,000
"Obudź się, to przecież kultura!" I poczujecie się gorzej.

157
00:07:55,000 --> 00:07:58,000
Ale może ta senność przy muzyce klasycznej

158
00:07:59,000 --> 00:08:01,000
to nie wasza, ale nasza wina?

159
00:08:01,000 --> 00:08:03,000
Kiedy grałem, czy pomyślał ktoś:

160
00:08:03,000 --> 00:08:05,000
"Czemu on używa tylu akcentów?"

161
00:08:05,000 --> 00:08:08,000
Gdybym jeszcze machał głową, na pewno byście tak pomyśleli.

162
00:08:09,000 --> 00:08:14,000
(Muzyka)

163
00:08:14,000 --> 00:08:18,000
I tak do końca życia, słuchając muzyki klasycznej

164
00:08:18,000 --> 00:08:22,000
będziecie słyszeć te akcenty.

165
00:08:22,000 --> 00:08:24,000
O co tu naprawdę chodzi?

166
00:08:24,000 --> 00:08:29,000
Mamy tu H. Następna nuta to C.

167
00:08:29,000 --> 00:08:32,000
Zadaniem C jest, aby H brzmiało smutnie. I brzmi, co?

168
00:08:32,000 --> 00:08:35,000
(Śmiech)

169
00:08:35,000 --> 00:08:37,000
Żeby zrobić smutną muzykę, kompozytor gra te dwie nuty.

170
00:08:37,000 --> 00:08:38,000
Żeby zrobić smutną muzykę, kompozytor gra te dwie nuty.

171
00:08:38,000 --> 00:08:43,000
(Muzyka)

172
00:08:43,000 --> 00:08:45,000
Więc mamy tu H, z czterema smutkami.

173
00:08:45,000 --> 00:08:47,000
(Śmiech)

174
00:08:48,000 --> 00:08:53,000
Teraz niżej, do A. Teraz do G, a potem do F.

175
00:08:53,000 --> 00:08:57,000
I kiedy mamy H, A, G, F,

176
00:08:58,000 --> 00:09:04,000
czego się spodziewamy? O, teraz ktoś miał fuksa.

177
00:09:04,000 --> 00:09:10,000
Spróbujmy jeszcze raz. O, chór TED.

178
00:09:10,000 --> 00:09:13,000
(Śmiech)

179
00:09:13,000 --> 00:09:17,000
Widzicie, że nie ma osób bez słuchu?

180
00:09:17,000 --> 00:09:19,000
W każdej wiosce w Bangladeszu

181
00:09:19,000 --> 00:09:24,000
i każdej wiosce w Chinach każdy wie:

182
00:09:25,000 --> 00:09:28,000
Da, da... Każdy wie, kto spodziewa się E.

183
00:09:28,000 --> 00:09:31,000
Ale Chopin nie chciał dojść do E tutaj,

184
00:09:32,000 --> 00:09:34,000
bo byłby koniec, jak w Hamlecie.

185
00:09:34,000 --> 00:09:36,000
Pamiętacie Hamleta? Akt 1, scena 3:

186
00:09:37,000 --> 00:09:38,000
dowiaduje się, że ojca zabił wujek.

187
00:09:38,000 --> 00:09:40,000
Wciąż podchodzi do wujka, żeby zabić, ale wycofuje się.

188
00:09:40,000 --> 00:09:41,000
Wciąż podchodzi do wujka, żeby zabić, ale wycofuje się.

189
00:09:41,000 --> 00:09:44,000
I znowu podchodzi i znowu prawie go zabija.

190
00:09:44,000 --> 00:09:46,000
I wszyscy krytycy

191
00:09:46,000 --> 00:09:49,000
muszą mieć jakieś zdanie, więc mówią, "Hamlet jest typem zwlekającym"

192
00:09:49,000 --> 00:09:50,000
(Śmiech)

193
00:09:50,000 --> 00:09:52,000
Albo mówią: " Hamlet ma kompleks Edypa".

194
00:09:53,000 --> 00:09:56,000
Nie, inaczej sztuka by się skończyła.

195
00:09:56,000 --> 00:09:58,000
To dlatego Szekspir umieścił tyle tego w Hamlecie.

196
00:09:59,000 --> 00:10:01,000
Ofelia wariuje, potem sztuka w sztuce,

197
00:10:01,000 --> 00:10:02,000
Czaszka Yoryka i grabarze.

198
00:10:03,000 --> 00:10:06,000
Chodzi o to, aby przeciągnąć aż do Aktu 5, gdzie w końcu on może go zabić.

199
00:10:06,000 --> 00:10:11,000
Tak samo jest z Chopinem. Prawie dociera do E,

200
00:10:11,000 --> 00:10:13,000
i mówi: "Lepiej wrócić i zrobić to jeszcze raz".

201
00:10:13,000 --> 00:10:16,000
I robi to jeszcze raz.

202
00:10:17,000 --> 00:10:20,000
Teraz się rozpala. (Fortepian) Podniecenie,

203
00:10:20,000 --> 00:10:21,000
nie musicie się o to martwić.

204
00:10:22,000 --> 00:10:24,000
Dochodzi do F i w końcu wraca do E.

205
00:10:24,000 --> 00:10:27,000
Ale to jest zły akord, bo akord, którego szuka,

206
00:10:28,000 --> 00:10:31,000
jest tu. (Fortepian) Ale zamiast tego...

207
00:10:31,000 --> 00:10:35,000
(Fortepian) Teraz oszukuje nas podstępną kadencją.

208
00:10:36,000 --> 00:10:38,000
Powtarzam uczniom, żeby przy podstępnej kadencji

209
00:10:38,000 --> 00:10:40,000
podnosili brwi, żeby dać sygnał publiczności.

210
00:10:40,000 --> 00:10:43,000
(Śmiech)

211
00:10:43,000 --> 00:10:46,000
(Brawa)

212
00:10:47,000 --> 00:10:49,000
Tak. Więc on dochodzi do E, i znowu zły dźwięk.

213
00:10:49,000 --> 00:10:52,000
Znowu próbuje. Ten dźwięk też nie działa.

214
00:10:52,000 --> 00:10:55,000
Znów próbuje E. I ten dźwięk nie działa.

215
00:10:55,000 --> 00:10:57,000
I jeszcze raz. Znów nie działa.

216
00:10:58,000 --> 00:11:01,000
I w końcu ...

217
00:11:01,000 --> 00:11:05,000
Widzę, że pan w pierwszym rzędzie zrobił "Mmmm".

218
00:11:06,000 --> 00:11:08,000
Jak myślę, że on robi taki sam gest jak wraca do domu

219
00:11:08,000 --> 00:11:11,000
po długim dniu, wyjmuje kluczyki ze stacyjki i mówi,

220
00:11:12,000 --> 00:11:15,000
"A, wreszcie w domu." Ponieważ wszyscy wiemy gdzie jest nasz dom.

221
00:11:15,000 --> 00:11:18,000
Ten utwór jest o wracaniu z oddali do domu.

222
00:11:18,000 --> 00:11:20,000
Zagram ten utwór jeszcze raz od początku do końca,

223
00:11:20,000 --> 00:11:23,000
a Wy śledźcie B, C, B, C, B, C, B --

224
00:11:23,000 --> 00:11:25,000
w dół do A, w dół do G, w dół do F.

225
00:11:25,000 --> 00:11:27,000
Prawie do E. Prawie, bo inaczej utwór by się skończył.

226
00:11:28,000 --> 00:11:30,000
Wracamy do góry, do B. Ekscytuje się. Wraca do F. I do E.

227
00:11:30,000 --> 00:11:32,000
Zły dźwięk. Zły dźwięk. Zły dźwięk.

228
00:11:33,000 --> 00:11:35,000
i w końcu E. Przybyliśmy do domu.

229
00:11:35,000 --> 00:11:38,000
I za chwilę zobaczycie wersję "na jednym pośladku".

230
00:11:38,000 --> 00:11:41,000
(śmiech)

231
00:11:41,000 --> 00:11:43,000
Poniewaź dla mnie, aby połączyć B z E,

232
00:11:44,000 --> 00:11:49,000
muszę przestać myśleć o tych wszystkich nutach po drodze

233
00:11:49,000 --> 00:11:54,000
a zacząć myśleć o jednej długiej, długiej lini od B do E.

234
00:11:55,000 --> 00:11:59,000
Niedawno odwiedzaliśmy Południową Afrykę. I nie można tam jechać

235
00:11:59,000 --> 00:12:02,000
i nie pomyśleć o Mandeli, który spędził w więzieniu 27 lat.

236
00:12:03,000 --> 00:12:05,000
O czym o myślał? O obiedzie?

237
00:12:05,000 --> 00:12:08,000
Nie, on myślał o wizji dla Południowej Afryki

238
00:12:09,000 --> 00:12:10,000
i dla ludzi. To było właście --

239
00:12:10,000 --> 00:12:13,000
to jest o wizji, to jest o długiej linii.

240
00:12:13,000 --> 00:12:15,000
Jak ptak lecący nad polami

241
00:12:15,000 --> 00:12:19,000
nie przejmując się płotami, nad którymi leci, prawda?

242
00:12:19,000 --> 00:12:22,000
Teraz prześledzimy tę linię, całą drogę od B do E.

243
00:12:22,000 --> 00:12:26,000
Mam jeszcze jedną prośbę zanim zagram cały ten utwór.

244
00:12:26,000 --> 00:12:31,000
Pomyślcie proszę o kimś kogo podziwiacie, a kto już odszedł, kogo już nie ma.

245
00:12:31,000 --> 00:12:34,000
kochana babcia, ktoś ukochany,

246
00:12:35,000 --> 00:12:38,000
ktoś w Waszym życiu kogo kochać całym swoim sercem,

247
00:12:38,000 --> 00:12:41,000
ale tej osoby już z Wami nie ma.

248
00:12:42,000 --> 00:12:45,000
Przywołajcie tę osobę w pamięci i w tym samym czasie

249
00:12:45,000 --> 00:12:49,000
śledźcie linię, drogę od B do E,

250
00:12:49,000 --> 00:12:57,000
a usłyszycie wszystko co Chopin miał do powiedzenia.

251
00:12:57,000 --> 00:14:48,000
(muzyka)

252
00:14:48,000 --> 00:14:55,000
(brawa)

253
00:14:55,000 --> 00:15:00,000
Możecie się zastanawiać,

254
00:15:00,000 --> 00:15:06,000
możecie się zastanawiać dlaczego klaszczę?

255
00:15:06,000 --> 00:15:08,000
No cóż, zrobiłem tak w szkole w Bostonie

256
00:15:08,000 --> 00:15:12,000
z grupą 6-klasistów - 12-latków.

257
00:15:12,000 --> 00:15:14,000
Zrobiłem dla nich to samo co dla Was i powiedziałem im

258
00:15:14,000 --> 00:15:15,000
i wyjaśniłem im cały temat.

259
00:15:15,000 --> 00:15:17,000
Na samym końcu oni klaskali jak zwariowani. Oni klaskali.

260
00:15:18,000 --> 00:15:19,000
Ja klaskałem. Oni klaskali.

261
00:15:19,000 --> 00:15:21,000
W końcu powiedziałem "dlaczego klaszczę?"

262
00:15:21,000 --> 00:15:22,000
I wtedy jeden z maluchów powiedział: "bo my słuchaliśmy".

263
00:15:22,000 --> 00:15:27,000
(śmiech)

264
00:15:28,000 --> 00:15:30,000
Pomyślcie o tym. 1.600 ludzi, zajętych ludzi,

265
00:15:30,000 --> 00:15:32,000
zaangażowanych w wiele różnych spraw.

266
00:15:33,000 --> 00:15:39,000
Słuchający, rozumiejący i będący poruszeni dziełem Chopina.

267
00:15:39,000 --> 00:15:40,000
To jest coś.

268
00:15:40,000 --> 00:15:43,000
Jestem pewien, że każdy kto

269
00:15:43,000 --> 00:15:45,000
zrozumiał, był tym poruszony. Oczywiście nie mogę być tego pewien,

270
00:15:46,000 --> 00:15:47,000
ale mogę powiedzieć Wam co mi się wydarzyło.

271
00:15:47,000 --> 00:15:50,000
10 lat temu bylem w Irlandii, podczas rozruchów.

272
00:15:50,000 --> 00:15:53,000
pracowałem z grupą katolickich i protestanckich dzieci

273
00:15:53,000 --> 00:15:57,000
nad rozwiązaniem konfliktu. I zrobiłem dla nich to samo.

274
00:15:58,000 --> 00:16:00,000
To było ryzykowne, bo to były dzieci wychowane na ulicy.

275
00:16:00,000 --> 00:16:03,000
Jedno z nich podeszło do mniej następnego ranka i powiedziało,

276
00:16:04,000 --> 00:16:07,000
"Wiesz, nigdy nie słuchałem muzyki klasycznej w swoim życiu,

277
00:16:07,000 --> 00:16:08,000
ale kiedy zagrałem ten utwór szopa ..."

278
00:16:08,000 --> 00:16:11,000
(śmiech)

279
00:16:11,000 --> 00:16:15,000
On powiedział: "mój brat został zastrzelony w zeszłym roku a ja nigdy za nim nie płakałem".

280
00:16:16,000 --> 00:16:17,000
A wczoraj wieczorem kiedy grałeś ten utwór,

281
00:16:17,000 --> 00:16:20,000
myślałem właśnie o nim.

282
00:16:20,000 --> 00:16:22,000
I czułem łzy lecące po moich policzkach.

283
00:16:22,000 --> 00:16:25,000
I wiesz co? Czułem się naprawdę dobrze płacząc za nim."

284
00:16:25,000 --> 00:16:27,000
Wtedy utwierdziłem się w przekonaniu, że

285
00:16:27,000 --> 00:16:34,000
muzyka klasyczna jest dla wszystkich. Wszystkich.

286
00:16:35,000 --> 00:16:37,000
No, a teraz jakbyście chodzili - bo wiecie,

287
00:16:37,000 --> 00:16:41,000
w moim zawodzie, zawodzie muzyka, nie wszyscy widzą to w ten sposób.

288
00:16:41,000 --> 00:16:44,000
Oni mówią - 3% społeczeństwa ludzi muzyką klasyczną.

289
00:16:44,000 --> 00:16:48,000
Gdybyśmy mogli zwiększyć do do 4% - rozwiązałoby to nasze problemy.

290
00:16:49,000 --> 00:16:52,000
A ja pytam: "Jakbyś chodził? Jakbyś mówił? Kim byś był?

291
00:16:52,000 --> 00:16:55,000
myśląc, że 3% społeczeństwa lubi muzykę klasyczną?

292
00:16:56,000 --> 00:16:58,000
Gdybyśmy podnieśli to do 4%. Jakbyś chodził?

293
00:16:58,000 --> 00:17:00,000
Jakbyś mówił? Kim byś był?

294
00:17:00,000 --> 00:17:02,000
myśląć, że wszyscy kochają muzykę klasyczną --

295
00:17:02,000 --> 00:17:04,000
ale jeszcze nie mieli okazji się o tym dowiedzieć."

296
00:17:04,000 --> 00:17:05,000
(śmiech)

297
00:17:05,000 --> 00:17:07,000
To są dwa zupełnie inne od siebie światy.

298
00:17:08,000 --> 00:17:11,000
Kiedy miałem 45 lat doświadczyłem czegoś bardzo wyjątkowego.

299
00:17:11,000 --> 00:17:16,000
Dyrygowałem już od 20 lat, i nagle odkryłem.

300
00:17:17,000 --> 00:17:20,000
Dyrygent nie wydaje żadnego dźwięku.

301
00:17:20,000 --> 00:17:22,000
Moje zdjęcie pojawia się na okładkach płyt -

302
00:17:22,000 --> 00:17:25,000
(śmiech)

303
00:17:25,000 --> 00:17:27,000
-- ale dyrygent nie wydaje dźwięku.

304
00:17:28,000 --> 00:17:32,000
Jego siła zależy od umiejętności uczynienia innych silnymi.

305
00:17:32,000 --> 00:17:36,000
I to doświadczenie wszystko zmieniło. Całe moje życie.

306
00:17:37,000 --> 00:17:38,000
Ludzie w mojej orkiestrze przychodzili do mnie i mówili.

307
00:17:38,000 --> 00:17:40,000
"Ben, co się stało?" To się właśnie stało.

308
00:17:40,000 --> 00:17:45,000
Zrozumiałem, że moja praca polega na budzeniu możliwości w innych ludziach.

309
00:17:45,000 --> 00:17:48,000
Wtedy bardzo chciałem wiedzieć czy mi to wychodzi?

310
00:17:48,000 --> 00:17:51,000
Jak się o tym dowiedzieć? Patrząc w ich oczy.

311
00:17:51,000 --> 00:17:55,000
Kiedy ich oczy błyszczą to znaczy, że dobrze Ci idzie.

312
00:17:56,000 --> 00:17:57,000
Możnaby podpalić wiosnę ogniem oczu tych ludzi.

313
00:17:57,000 --> 00:17:59,000
(śmiech)

314
00:17:59,000 --> 00:18:01,000
Tak. Kiedy oczy błyszczą, wtedy wiesz, że dobrze Ci idzie.

315
00:18:01,000 --> 00:18:04,000
A kiedy oczy się nie błyszczą, wtedy zadaj sobie pytanie.

316
00:18:04,000 --> 00:18:05,000
Brzmi ono tak:

317
00:18:05,000 --> 00:18:11,000
Kim, jaki ja jestem, że oczy grających w mojej orkiestrze się nie świecą?

318
00:18:12,000 --> 00:18:13,000
Możemy tak postępować również z naszymi dziećmi.

319
00:18:13,000 --> 00:18:18,000
Kim, jaki jestem, że oczy moich dzieci się nie świecą?

320
00:18:19,000 --> 00:18:21,000
To jest całkiem inny świat.

321
00:18:21,000 --> 00:18:26,000
Za niedługo skończy się ten magiczny tydzień w górach,

322
00:18:27,000 --> 00:18:28,000
wrócim z powrotem do świata.

323
00:18:28,000 --> 00:18:32,000
Uważam, że warto jest sobie zadawać pytanie:

324
00:18:32,000 --> 00:18:37,000
Kim, jacy jesteśmy powracając do świata?

325
00:18:37,000 --> 00:18:39,000
Mam swoją definicję sukcesu.

326
00:18:40,000 --> 00:18:42,000
Dla mnie to proste. Nie chodzi tu o bogactwo, sławę czy władzę.

327
00:18:42,000 --> 00:18:45,000
Chodzi tu o ilość błyszczacych oczu dookoła mnie.

328
00:18:46,000 --> 00:18:49,000
Ostatnia myśl:

329
00:18:49,000 --> 00:18:52,000
że to naprawdę ważne co wypowiadamy.

330
00:18:52,000 --> 00:18:54,000
Słowa, które opuszczają nasze usta.

331
00:18:54,000 --> 00:18:58,000
Powiedziała mi to pewna kobieta, która przetrwała Auschwitz,

332
00:18:58,000 --> 00:18:59,000
jedna z niewielu, która przetrwała.

333
00:18:59,000 --> 00:19:03,000
Zabrano ja do obozu, gdy miała 15 lat,

334
00:19:04,000 --> 00:19:11,000
jej brat miał 8 lat. Oboje rodzice już nie żyli.

335
00:19:11,000 --> 00:19:16,000
Powiedziała mi kiedyś:

336
00:19:16,000 --> 00:19:19,000
Transportowano nas pocigiem do Auschwitz, popatrzałam w dół

337
00:19:19,000 --> 00:19:21,000
i zobaczyłam, że mój brat zgubił buty.

338
00:19:22,000 --> 00:19:25,000
Wtedy powiedziałam: "Dlaczego jesteś taki głupi? Nie umiesz upilnować

339
00:19:25,000 --> 00:19:26,000
swoich rzeczy? -- w sposób jak starsza siostra

340
00:19:26,000 --> 00:19:30,000
potrafi odezwać się do młodszego brata.

341
00:19:30,000 --> 00:19:33,000
Niestety, była to ostatnia rzecz, którą jemu powiedziała,

342
00:19:33,000 --> 00:19:37,000
ponieważ nigdy więcej go nie zobaczyła. On nie przeżył.

343
00:19:37,000 --> 00:19:39,000
Kiedy ona wyszła z Auschwitz złożyła postanowienie

344
00:19:40,000 --> 00:19:44,000
Powiedziała tak: "Kiedy wyszłam z Auschwitz do życia

345
00:19:44,000 --> 00:19:49,000
podjęłam postanowienie. Nigdy nie powiem niczego

346
00:19:50,000 --> 00:19:53,000
co nie mogłoby być ostatnią przeze mnie wypowiedzianą rzeczą".

347
00:19:53,000 --> 00:19:57,000
Czy takie postanowienie jest realne? Nie. Skazalibyśmy siebie i innych na

348
00:19:58,000 --> 00:20:05,000
porażkę. Ale jest możliwość życia tym. Dziękuję.

349
00:20:05,000 --> 00:20:10,000
(brawa)

350
00:20:11,000 --> 00:20:22,000
Blyszczące oczy, błyszczące oczy.

351
00:20:22,000 --> 00:20:25,000
Dziękuję, dziękuję.

352
00:20:26,000 --> 00:20:31,000
(muzyka)