[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Waarschijnlijk kennen veel van jullie het verhaal van de twee verkopers Dialogue: 0,0:00:03.00,0:00:06.00,Default,,0000,0000,0000,,die naar Afrika gingen in de jaren 1900. Dialogue: 0,0:00:06.00,0:00:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze werden gestuurd om te onderzoeken of er een mogelijkheid bestond Dialogue: 0,0:00:08.00,0:00:10.00,Default,,0000,0000,0000,,om schoenen te verkopen. Dialogue: 0,0:00:10.00,0:00:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze schreven telegrammen terug naar Manchester. Dialogue: 0,0:00:13.00,0:00:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Een van hen schreef: "Situatie hopeloos. Stop. Dialogue: 0,0:00:17.00,0:00:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze dragen geen schoenen." Dialogue: 0,0:00:18.00,0:00:21.00,Default,,0000,0000,0000,,En de andere schreef: "Prachtige kans Dialogue: 0,0:00:21.00,0:00:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze hebben nog geen schoenen." Dialogue: 0,0:00:23.00,0:00:24.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:00:24.00,0:00:27.00,Default,,0000,0000,0000,,De situatie in de wereld van de klassieke muziek is vergelijkbaar, Dialogue: 0,0:00:28.00,0:00:29.00,Default,,0000,0000,0000,,want er zijn mensen die denken Dialogue: 0,0:00:29.00,0:00:32.00,Default,,0000,0000,0000,,dat klassieke muziek aan het uitsterven is. Dialogue: 0,0:00:33.00,0:00:36.00,Default,,0000,0000,0000,,En sommigen onder ons denken: je hebt nog niet de helft gezien. Dialogue: 0,0:00:36.00,0:00:40.00,Default,,0000,0000,0000,,En liever dan op statistieken en trends in te gaan Dialogue: 0,0:00:40.00,0:00:42.00,Default,,0000,0000,0000,,en alles te vertellen over orkesten die ermee stoppen, Dialogue: 0,0:00:42.00,0:00:45.00,Default,,0000,0000,0000,,of de platenmaatschappijen die zich terugtrekken, Dialogue: 0,0:00:45.00,0:00:49.00,Default,,0000,0000,0000,,dacht ik dat we een experiment konden doen -- een experiment. Dialogue: 0,0:00:49.00,0:00:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Eigenlijk is het niet echt een experiment, want ik ken de uitkomst al Dialogue: 0,0:00:54.00,0:00:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar het lijkt op een experiment. Voordat we -- Dialogue: 0,0:00:56.00,0:01:00.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:01:00.00,0:01:02.00,Default,,0000,0000,0000,,-- voordat we beginnen moet ik twee dingen doen. Dialogue: 0,0:01:02.00,0:01:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Ten eerste wil ik u eraan herinneren hoe een zevenjarig kind Dialogue: 0,0:01:07.00,0:01:08.00,Default,,0000,0000,0000,,klinkt als hij piano speelt. Dialogue: 0,0:01:08.00,0:01:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Misschien heeft u dit kind thuis. Dialogue: 0,0:01:11.00,0:01:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Het klinkt ongeveer zo. Dialogue: 0,0:01:12.00,0:01:32.00,Default,,0000,0000,0000,,(Piano) Dialogue: 0,0:01:32.00,0:01:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik zie dat sommigen van u dit kind herkennen. Dialogue: 0,0:01:34.00,0:01:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Als hij een jaar lang oefent en lessen neemt, hij is nu acht Dialogue: 0,0:01:39.00,0:01:40.00,Default,,0000,0000,0000,,en klinkt zo. Dialogue: 0,0:01:40.00,0:01:47.00,Default,,0000,0000,0000,,(Piano) Dialogue: 0,0:01:47.00,0:01:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Dan oefent hij nog een jaar en neemt lessen; hij is nu negen. Dialogue: 0,0:01:50.00,0:01:56.00,Default,,0000,0000,0000,,(Piano) Dialogue: 0,0:01:56.00,0:01:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Dan oefent hij nog een jaar en neemt lessen; hij is nu tien. Dialogue: 0,0:01:59.00,0:02:06.00,Default,,0000,0000,0000,,(Piano) Dialogue: 0,0:02:06.00,0:02:07.00,Default,,0000,0000,0000,,En tegen die tijd geven ze meestal op. Dialogue: 0,0:02:07.00,0:02:09.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:02:09.00,0:02:11.00,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus) Dialogue: 0,0:02:11.00,0:02:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Als u gewacht had, als u nog één jaar gewacht had, Dialogue: 0,0:02:14.00,0:02:15.00,Default,,0000,0000,0000,,dan zou u dit gehoord hebben: Dialogue: 0,0:02:15.00,0:02:24.00,Default,,0000,0000,0000,,(Piano) Dialogue: 0,0:02:24.00,0:02:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat hier gebeurde was misschien niet wat u gedacht had, Dialogue: 0,0:02:27.00,0:02:30.00,Default,,0000,0000,0000,,namelijk, dat hij plotseling gepassioneerd raakte, gegrepen, Dialogue: 0,0:02:30.00,0:02:33.00,Default,,0000,0000,0000,,betrokken, dat hij een nieuwe leraar kreeg, in de puberteit kwam, of wat dan ook. Dialogue: 0,0:02:33.00,0:02:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat er eigenlijk gebeurde was dat er minder impulsen waren. Dialogue: 0,0:02:38.00,0:02:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Kijk, de eerste keer speelde hij Dialogue: 0,0:02:39.00,0:02:41.00,Default,,0000,0000,0000,,met nadruk op elke noot. Dialogue: 0,0:02:42.00,0:02:44.00,Default,,0000,0000,0000,,(Piano) Dialogue: 0,0:02:44.00,0:02:46.00,Default,,0000,0000,0000,,En de tweede keer met nadruk op elke tweede noot. Dialogue: 0,0:02:47.00,0:02:49.00,Default,,0000,0000,0000,,(Piano) Dialogue: 0,0:02:49.00,0:02:50.00,Default,,0000,0000,0000,,U kunt het zien als u naar mijn hoofd kijkt. Dialogue: 0,0:02:51.00,0:02:52.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:02:52.00,0:02:54.00,Default,,0000,0000,0000,,De negenjarige, Dialogue: 0,0:02:54.00,0:02:55.00,Default,,0000,0000,0000,,legde nadruk op elke vierde noot. Dialogue: 0,0:02:55.00,0:02:57.00,Default,,0000,0000,0000,,(Piano) Dialogue: 0,0:02:58.00,0:02:59.00,Default,,0000,0000,0000,,En de tienjarige op elke achtste noot. Dialogue: 0,0:02:59.00,0:03:02.00,Default,,0000,0000,0000,,(Piano) Dialogue: 0,0:03:02.00,0:03:04.00,Default,,0000,0000,0000,,En de elfjarige legde nadruk op de hele frase. Dialogue: 0,0:03:04.00,0:03:07.00,Default,,0000,0000,0000,,(Piano) Dialogue: 0,0:03:08.00,0:03:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik heb geen idee hoe ik in deze positie ben geraakt. Dialogue: 0,0:03:10.00,0:03:12.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:03:13.00,0:03:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik zei niet, ik verplaats nu mijn schouder en beweeg mijn lichaam. Dialogue: 0,0:03:15.00,0:03:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Nee, de muziek duwde me omver, Dialogue: 0,0:03:17.00,0:03:19.00,Default,,0000,0000,0000,,en dat is waarom ik het spelen op één bil noem. Dialogue: 0,0:03:19.00,0:03:21.00,Default,,0000,0000,0000,,(Piano) Dialogue: 0,0:03:21.00,0:03:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Het kan ook de andere bil zijn. Dialogue: 0,0:03:22.00,0:03:26.00,Default,,0000,0000,0000,,(Piano) Dialogue: 0,0:03:26.00,0:03:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Weet u, een man keek eens naar een presentatie die ik gaf Dialogue: 0,0:03:29.00,0:03:30.00,Default,,0000,0000,0000,,toen ik aan het werk was met een jonge pianist. Dialogue: 0,0:03:31.00,0:03:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Hij was de directeur van een bedrijf in Ohio. Dialogue: 0,0:03:33.00,0:03:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik was bezig met deze jonge pianist Dialogue: 0,0:03:36.00,0:03:38.00,Default,,0000,0000,0000,,en zei: "Het probleem met jou is dat je een speler op twee billen bent. Dialogue: 0,0:03:38.00,0:03:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Je moet een speler op één bil zijn. Dialogue: 0,0:03:40.00,0:03:42.00,Default,,0000,0000,0000,,En ik verplaatste zijn lichaam op deze manier terwijl hij speelde. Dialogue: 0,0:03:42.00,0:03:44.00,Default,,0000,0000,0000,,En plotseling kwam de muziek op gang. Ze ging ervan door. Dialogue: 0,0:03:45.00,0:03:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Het publiek was verstomd toen ze het verschil hoorde. Dialogue: 0,0:03:47.00,0:03:49.00,Default,,0000,0000,0000,,En toen kreeg ik een brief van deze man. Dialogue: 0,0:03:49.00,0:03:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Hij zei, "Ik was zo geraakt Dialogue: 0,0:03:50.00,0:03:52.00,Default,,0000,0000,0000,,dat ik terug ben gegaan en mijn hele bedrijf heb veranderd Dialogue: 0,0:03:53.00,0:03:54.00,Default,,0000,0000,0000,,in een bedrijf dat op één bil speelt." Dialogue: 0,0:03:54.00,0:03:57.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:03:58.00,0:04:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Het volgende dat ik wilde doen is u iets vertellen over uzelf. Dialogue: 0,0:04:00.00,0:04:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn hier 1.600 mensen geloof ik. Dialogue: 0,0:04:03.00,0:04:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik schat dat er waarschijnlijk 45 onder u Dialogue: 0,0:04:06.00,0:04:08.00,Default,,0000,0000,0000,,volledig gepassioneerd zijn van klassieke muziek. Dialogue: 0,0:04:09.00,0:04:14.00,Default,,0000,0000,0000,,U bent dol op klassieke muziek. Uw radio is altijd op een klassieke zender afgestemd. Dialogue: 0,0:04:14.00,0:04:17.00,Default,,0000,0000,0000,,U heeft cd's in de auto en gaat naar het orkest. Dialogue: 0,0:04:17.00,0:04:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Uw kinderen spelen instrumenten. Dialogue: 0,0:04:18.00,0:04:20.00,Default,,0000,0000,0000,,U kunt zich geen leven voorstellen zonder klassieke muziek. Dialogue: 0,0:04:21.00,0:04:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat is de eerste groep; een tamelijk kleine groep. Dialogue: 0,0:04:23.00,0:04:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Dan is er nog een groep, een grotere groep. Dialogue: 0,0:04:25.00,0:04:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat zijn de mensen die klassieke muziek niet vervelend vinden. Dialogue: 0,0:04:27.00,0:04:28.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:04:28.00,0:04:30.00,Default,,0000,0000,0000,,U kent het wel, u komt thuis van een lange dag Dialogue: 0,0:04:30.00,0:04:32.00,Default,,0000,0000,0000,,neemt een glas wijn en legt uw voeten op tafel. Dialogue: 0,0:04:33.00,0:04:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Een beetje Vivaldi op de achtergrond kan geen kwaad. Dialogue: 0,0:04:35.00,0:04:36.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:04:36.00,0:04:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat is de tweede groep. Dialogue: 0,0:04:37.00,0:04:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Nu komt de derde groep. Dialogue: 0,0:04:38.00,0:04:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat zijn de mensen die nooit naar klassieke muziek luisteren. Dialogue: 0,0:04:40.00,0:04:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is simpelweg geen onderdeel van uw leven. Dialogue: 0,0:04:43.00,0:04:45.00,Default,,0000,0000,0000,,U zult het misschien horen zoals u ook meerookt op het vliegveld, Dialogue: 0,0:04:45.00,0:04:47.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:04:47.00,0:04:48.00,Default,,0000,0000,0000,,en misschien een beetje van een mars uit Aida Dialogue: 0,0:04:48.00,0:04:51.00,Default,,0000,0000,0000,,als u de gang binnenkomt. Maar anders luistert u er nooit naar. Dialogue: 0,0:04:52.00,0:04:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat is waarschijnlijk de grootste groep. Dialogue: 0,0:04:53.00,0:04:55.00,Default,,0000,0000,0000,,En dan is er een hele kleine groep. Dialogue: 0,0:04:55.00,0:04:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat zijn de mensen die denken dat ze toondoof zijn. Dialogue: 0,0:04:58.00,0:05:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Een verbazingwekkend aantal mensen denken dat ze toondoof zijn. Dialogue: 0,0:05:01.00,0:05:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Om precies te zijn, ik hoor vaak "mijn man is toondoof." Dialogue: 0,0:05:03.00,0:05:04.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:05:04.00,0:05:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Eigenlijk kun je niet toondoof zijn. Niemand is toondoof. Dialogue: 0,0:05:07.00,0:05:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Als je toondoof zou zijn kon je niet schakelen Dialogue: 0,0:05:10.00,0:05:12.00,Default,,0000,0000,0000,,in een handgeschakelde auto. Dialogue: 0,0:05:12.00,0:05:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Je zou het het verschil niet kunnen horen Dialogue: 0,0:05:14.00,0:05:16.00,Default,,0000,0000,0000,,tussen iemand uit Texas en iemand uit Rome. Dialogue: 0,0:05:16.00,0:05:20.00,Default,,0000,0000,0000,,En de telefoon. De telefoon. Als uw moeder belt Dialogue: 0,0:05:21.00,0:05:23.00,Default,,0000,0000,0000,,op die waardeloze telefoon, en ze zegt "Hallo," Dialogue: 0,0:05:23.00,0:05:26.00,Default,,0000,0000,0000,,dan weet je niet alleen wie het is, maar ook ik welke stemming ze is. Dialogue: 0,0:05:27.00,0:05:30.00,Default,,0000,0000,0000,,U heeft een fantastisch gehoor. Iedereen heeft een fantastisch gehoor. Dialogue: 0,0:05:30.00,0:05:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Niemand is toondoof. Dialogue: 0,0:05:32.00,0:05:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar ik zal u wat vertellen. Het zal niet werken als ik nu verder ga Dialogue: 0,0:05:36.00,0:05:39.00,Default,,0000,0000,0000,,met zo'n grote kloof tussen diegenen die klassieke muziek Dialogue: 0,0:05:40.00,0:05:42.00,Default,,0000,0000,0000,,begrijpen, ervan houden en er gepassioneerd voor zijn Dialogue: 0,0:05:42.00,0:05:45.00,Default,,0000,0000,0000,,en diegenen die er helemaal niets mee hebben. Dialogue: 0,0:05:45.00,0:05:47.00,Default,,0000,0000,0000,,De toondove mensen, die zijn hier niet langer. Dialogue: 0,0:05:47.00,0:05:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar zelfs tussen die drie categorieën is de kloof te groot. Dialogue: 0,0:05:51.00,0:05:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus ik ga niet door totdat elke persoon in deze zaal, Dialogue: 0,0:05:55.00,0:06:00.00,Default,,0000,0000,0000,,hier beneden en in Aspen, en iedereen die maar op zoek is, Dialogue: 0,0:06:01.00,0:06:04.00,Default,,0000,0000,0000,,van klassieke muziek gaat houden en het gaat begrijpen. Dialogue: 0,0:06:04.00,0:06:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus dat is wat we gaan doen. Dialogue: 0,0:06:07.00,0:06:12.00,Default,,0000,0000,0000,,U merkt dat er geen twijfel bij me opkomt Dialogue: 0,0:06:12.00,0:06:15.00,Default,,0000,0000,0000,,of dit wel gaat werken als u naar mijn gezicht kijkt, niet? Dialogue: 0,0:06:15.00,0:06:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat is een van de eigenschappen van een leider, dat hij geen moment Dialogue: 0,0:06:19.00,0:06:22.00,Default,,0000,0000,0000,,twijfelt aan de capaciteiten van de mensen die hij leidt Dialogue: 0,0:06:23.00,0:06:25.00,Default,,0000,0000,0000,,om te realiseren waarvan hij droomt. Dialogue: 0,0:06:25.00,0:06:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Stelt u zich voor als Martin Luther King had gezegd, "I have a dream" Dialogue: 0,0:06:28.00,0:06:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar ik weet natuurlijk niet zeker of ze er wel voor in zijn." Dialogue: 0,0:06:30.00,0:06:33.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:06:34.00,0:06:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Goed. Dus ik ga een stuk van Chopin spelen. Dialogue: 0,0:06:36.00,0:06:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is een prachtige prelude van Chopin. Sommige van jullie zullen haar kennen. Dialogue: 0,0:06:42.00,0:07:10.00,Default,,0000,0000,0000,,(Muziek) Dialogue: 0,0:07:10.00,0:07:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Weet u wat ik denk dat er waarschijnlijk gebeurde in deze zaal? Dialogue: 0,0:07:13.00,0:07:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Toen ik begon, dacht u, "Wat klinkt dat prachtig." Dialogue: 0,0:07:15.00,0:07:28.00,Default,,0000,0000,0000,,(Muziek) Dialogue: 0,0:07:29.00,0:07:30.00,Default,,0000,0000,0000,,"Ik denk niet dat we weer naar dezelfde plek moeten gaan Dialogue: 0,0:07:30.00,0:07:32.00,Default,,0000,0000,0000,,met de zomervakantie volgend jaar" Dialogue: 0,0:07:32.00,0:07:35.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:07:35.00,0:07:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Grappig, niet? Grappig hoe die gedachten Dialogue: 0,0:07:38.00,0:07:41.00,Default,,0000,0000,0000,,boven komen drijven in je hoofd. Dialogue: 0,0:07:41.00,0:07:42.00,Default,,0000,0000,0000,,En natuurlijk -- Dialogue: 0,0:07:42.00,0:07:45.00,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus) Dialogue: 0,0:07:45.00,0:07:47.00,Default,,0000,0000,0000,,-- en natuurlijk, als het stuk te lang is en je een lange dag hebt gehad, Dialogue: 0,0:07:48.00,0:07:49.00,Default,,0000,0000,0000,,dan kan het gebeuren dat je daadwerkelijk afdrijft. Dialogue: 0,0:07:49.00,0:07:51.00,Default,,0000,0000,0000,,En je partner port je dan in je zij Dialogue: 0,0:07:51.00,0:07:55.00,Default,,0000,0000,0000,,en zegt, "Wakker worden! Dit is cultuur!" En dan voel je je nog slechter. Dialogue: 0,0:07:55.00,0:07:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar is het ooit bij u opgekomen dat de oorzaak dat u zich slaperig voelt Dialogue: 0,0:07:59.00,0:08:01.00,Default,,0000,0000,0000,,bij klassieke muziek niet bij u ligt, maar bij ons? Dialogue: 0,0:08:01.00,0:08:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Dacht iemand terwijl ik aan het spelen was, Dialogue: 0,0:08:03.00,0:08:05.00,Default,,0000,0000,0000,,"Waarom legt hij zoveel nadrukken?" Dialogue: 0,0:08:05.00,0:08:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Als ik zo had gedaan met mijn hoofd zou u dat zeker gedacht hebben. Dialogue: 0,0:08:09.00,0:08:14.00,Default,,0000,0000,0000,,(Muziek) Dialogue: 0,0:08:14.00,0:08:18.00,Default,,0000,0000,0000,,En voor de rest van uw leven zult u, iedere keer als u klassieke muziek hoort, Dialogue: 0,0:08:18.00,0:08:22.00,Default,,0000,0000,0000,,in staat zijn te weten of u die nadrukken hoort. Dialogue: 0,0:08:22.00,0:08:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Laten we eens bekijken wat er hier gebeurt. Dialogue: 0,0:08:24.00,0:08:29.00,Default,,0000,0000,0000,,We hebben een B. Dit is een B. De volgende noot is een C. Dialogue: 0,0:08:29.00,0:08:32.00,Default,,0000,0000,0000,,En de rol van de C is de B droevig te maken. En dat doet hij, niet? Dialogue: 0,0:08:32.00,0:08:35.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:08:35.00,0:08:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Componisten weten dat. Als ze droevige muziek willen Dialogue: 0,0:08:37.00,0:08:38.00,Default,,0000,0000,0000,,dan spelen ze gewoon deze twee noten. Dialogue: 0,0:08:38.00,0:08:43.00,Default,,0000,0000,0000,,(Muziek) Dialogue: 0,0:08:43.00,0:08:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar in feite is het een B, met vier droevigen. Dialogue: 0,0:08:45.00,0:08:47.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:08:48.00,0:08:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Nu gaat hij naar beneden tot A. Nu tot G en dan tot F. Dialogue: 0,0:08:53.00,0:08:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus we hebben B, A, G, F. En we hebben B, A, G, F. Dialogue: 0,0:08:58.00,0:09:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat verwachten we nu? O, dat zou een vergissing geweest kunnen zijn. Dialogue: 0,0:09:04.00,0:09:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Laten we het nog eens proberen. Ooh, het TED-koor. Dialogue: 0,0:09:10.00,0:09:13.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:09:13.00,0:09:17.00,Default,,0000,0000,0000,,En het is u opgevallen dat niemand toondoof is, toch? Niemand is toondoof. Dialogue: 0,0:09:17.00,0:09:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Weet u, elk dorp in Bangladesh Dialogue: 0,0:09:19.00,0:09:24.00,Default,,0000,0000,0000,,en elk gehucht in China. Iedereen weet: Dialogue: 0,0:09:25.00,0:09:28.00,Default,,0000,0000,0000,,da, da, da, da -- da. Iedereen weet dat we die E verwachten. Dialogue: 0,0:09:28.00,0:09:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Nu, Chopin wilde de E daar niet bereiken, Dialogue: 0,0:09:32.00,0:09:34.00,Default,,0000,0000,0000,,want wat zou er gebeurd zijn? Het zou gedaan zijn, zoals Hamlet. Dialogue: 0,0:09:34.00,0:09:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Herinnert u zich Hamlet? Bedrijf 1, scène 3: Dialogue: 0,0:09:37.00,0:09:38.00,Default,,0000,0000,0000,,hij ontdekt dat zijn oom zijn vader heeft vermoord. Dialogue: 0,0:09:38.00,0:09:40.00,Default,,0000,0000,0000,,U herinnert zich dat hij blijft proberen naar zijn oom te gaan Dialogue: 0,0:09:40.00,0:09:41.00,Default,,0000,0000,0000,,en hem bijna vermoordt. En dan trekt hij zich terug Dialogue: 0,0:09:41.00,0:09:44.00,Default,,0000,0000,0000,,en gaat weer naar hem terug en hij vermoordt hem bijna. Dialogue: 0,0:09:44.00,0:09:46.00,Default,,0000,0000,0000,,En de critici, die allemaal op de laatste rij zitten daar, Dialogue: 0,0:09:46.00,0:09:49.00,Default,,0000,0000,0000,,die moeten een mening hebben, dus ze zeggen, "Hamlet is een treuzelaar." Dialogue: 0,0:09:49.00,0:09:50.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:09:50.00,0:09:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Of ze zeggen, "Hamlet heeft een Oedipuscomplex." Dialogue: 0,0:09:53.00,0:09:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Nee, anders zou het stuk over zijn, dommerik. Dialogue: 0,0:09:56.00,0:09:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat is waarom Shakespeare al die dingen in Hamlet stopt. Dialogue: 0,0:09:59.00,0:10:01.00,Default,,0000,0000,0000,,U kent het, Ophelia wordt gek en het spel in het spel, Dialogue: 0,0:10:01.00,0:10:02.00,Default,,0000,0000,0000,,en Yorick's schedel en de grafdelvers. Dialogue: 0,0:10:03.00,0:10:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat is om te vertragen -- tot aan bedrijf 5 en hij hem kan vermoorden. Dialogue: 0,0:10:06.00,0:10:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Met Chopin is het niet anders. Hij staat op het punt om E te bereiken, Dialogue: 0,0:10:11.00,0:10:13.00,Default,,0000,0000,0000,,en hij zegt, "Oeps, ik kan maar beter terug gaan en het opnieuw doen." Dialogue: 0,0:10:13.00,0:10:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus hij doet het opnieuw. Dialogue: 0,0:10:17.00,0:10:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Nu raakt hij opgewonden -- dat is opwinding, Dialogue: 0,0:10:20.00,0:10:21.00,Default,,0000,0000,0000,,maak je geen zorgen. Dialogue: 0,0:10:22.00,0:10:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Nu komt hij bij F kruis en uiteindelijk gaat hij terug naar E, Dialogue: 0,0:10:24.00,0:10:27.00,Default,,0000,0000,0000,,maar het is het verkeerde akkoord. Want het akkoord waar hij naar op zoek is Dialogue: 0,0:10:28.00,0:10:31.00,Default,,0000,0000,0000,,is deze, en in plaats daarvan doet hij ... Dialogue: 0,0:10:31.00,0:10:35.00,Default,,0000,0000,0000,,we noemen dat een misleidende cadens, omdat het ons misleidt. Dialogue: 0,0:10:36.00,0:10:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik vertel altijd aan mijn studenten, "Als er een misleidende cadens is Dialogue: 0,0:10:38.00,0:10:40.00,Default,,0000,0000,0000,,zorg er dan voor dat je je wenkbrauwen optrekt zodat iedereen het weet." Dialogue: 0,0:10:40.00,0:10:43.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:10:43.00,0:10:46.00,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus) Dialogue: 0,0:10:47.00,0:10:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Juist. Dus hij komt bij E, maar het is het verkeerde akkoord. Dialogue: 0,0:10:49.00,0:10:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Nu probeert hij E opnieuw. Dat akkoord werkt niet. Dialogue: 0,0:10:52.00,0:10:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Nu probeert hij E opnieuw. Dat akkoord werkt niet. Dialogue: 0,0:10:55.00,0:10:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Nu probeert hij E opnieuw en dat werkt niet. Dialogue: 0,0:10:58.00,0:11:01.00,Default,,0000,0000,0000,,En dan uiteindelijk .... Dialogue: 0,0:11:01.00,0:11:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Daar was een man op de eerste rij die zo deed, "Mmm." Dialogue: 0,0:11:06.00,0:11:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is hetzelfde gebaar dat hij maakt als hij thuis komt Dialogue: 0,0:11:08.00,0:11:11.00,Default,,0000,0000,0000,,na een lange dag, hij draait de sleutel om in zijn auto en zegt, Dialogue: 0,0:11:12.00,0:11:15.00,Default,,0000,0000,0000,,"Aah, Ik ben thuis." Want we weten allemaal waar thuis is. Dialogue: 0,0:11:15.00,0:11:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus dit is een stuk dat van ver naar thuis gaat. Dialogue: 0,0:11:18.00,0:11:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik zal het helemaal doorspelen Dialogue: 0,0:11:20.00,0:11:23.00,Default,,0000,0000,0000,,en u gaat het volgen. B, C, B, C, B, C, B -- Dialogue: 0,0:11:23.00,0:11:25.00,Default,,0000,0000,0000,,terug naar A, terug naar G, terug naar F. Dialogue: 0,0:11:25.00,0:11:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Gaat bijna naar E, maar dan zou het stuk uit zijn. Dialogue: 0,0:11:28.00,0:11:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Hij gaat terug omhoog naar B. Hij raakt opgewonden. Gaat naar F kruis. Gaat naar E. Dialogue: 0,0:11:30.00,0:11:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is het verkeerde akkoord. Het is het verkeerde akkoord. Het is het verkeerde akkoord. Dialogue: 0,0:11:33.00,0:11:35.00,Default,,0000,0000,0000,,En uiteindelijk gaat hij naar E, en het is thuis. Dialogue: 0,0:11:35.00,0:11:38.00,Default,,0000,0000,0000,,En wat u gaat zien is spelen op één bil. Dialogue: 0,0:11:38.00,0:11:41.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:11:41.00,0:11:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Want om B bij E te brengen Dialogue: 0,0:11:44.00,0:11:49.00,Default,,0000,0000,0000,,moet ik stoppen met denken aan elke afzonderlijke noot Dialogue: 0,0:11:49.00,0:11:54.00,Default,,0000,0000,0000,,en beginnen met denken aan de lange, lange weg van B naar E. Dialogue: 0,0:11:55.00,0:11:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Weet u, we waren pas in Zuid-Afrika, en je kunt gewoon niet naar Zuid-Afrika gaan Dialogue: 0,0:11:59.00,0:12:02.00,Default,,0000,0000,0000,,zonder aan Mandela te denken die 27 jaar in de gevangenis zat. Dialogue: 0,0:12:03.00,0:12:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Waar dacht hij over na? Lunch? Dialogue: 0,0:12:05.00,0:12:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Nee, hij dacht na over visie voor Zuid-Afrika Dialogue: 0,0:12:09.00,0:12:10.00,Default,,0000,0000,0000,,en voor de mens. Dat is wat hem weerhield -- Dialogue: 0,0:12:10.00,0:12:13.00,Default,,0000,0000,0000,,dit gaat over visie; het gaat over de lange weg. Dialogue: 0,0:12:13.00,0:12:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Zoals de vogel die over het veld vliegt Dialogue: 0,0:12:15.00,0:12:19.00,Default,,0000,0000,0000,,en zich geen zorgen maakt over de afscheidingen onder hem, goed? Dialogue: 0,0:12:19.00,0:12:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus nu gaat u de weg volgen helemaal van B tot E. Dialogue: 0,0:12:22.00,0:12:26.00,Default,,0000,0000,0000,,En ik heb een laatste verzoek voordat ik dit stuk helemaal speel. Dialogue: 0,0:12:26.00,0:12:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Wilt u aan iemand denken waar u dol op bent, die er niet meer is? Dialogue: 0,0:12:31.00,0:12:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Een beminde grootmoeder, een minnaar, Dialogue: 0,0:12:35.00,0:12:38.00,Default,,0000,0000,0000,,iemand in uw leven die u liefheeft met heel uw hart, Dialogue: 0,0:12:38.00,0:12:41.00,Default,,0000,0000,0000,,maar die niet meer bij u is. Dialogue: 0,0:12:42.00,0:12:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Neem die persoon in gedachten en volg tegelijkertijd Dialogue: 0,0:12:45.00,0:12:49.00,Default,,0000,0000,0000,,de weg helemaal van B tot E, Dialogue: 0,0:12:49.00,0:12:57.00,Default,,0000,0000,0000,,dan zult u alles horen wat Chopin te vertellen had. Dialogue: 0,0:12:57.00,0:14:48.00,Default,,0000,0000,0000,,(Muziek) Dialogue: 0,0:14:48.00,0:14:55.00,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus) Dialogue: 0,0:14:55.00,0:15:00.00,Default,,0000,0000,0000,,U zult zich misschien afvragen, Dialogue: 0,0:15:00.00,0:15:06.00,Default,,0000,0000,0000,,u zult zich misschien afvragen waarom ik klap. Dialogue: 0,0:15:06.00,0:15:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Nou, ik deed dit op een school in Boston Dialogue: 0,0:15:08.00,0:15:12.00,Default,,0000,0000,0000,,met ongeveer 70 zevendeklassers -- 12-jarigen. Dialogue: 0,0:15:12.00,0:15:14.00,Default,,0000,0000,0000,,En ik deed precies wat ik met u gedaan heb, en ik vertelde ze Dialogue: 0,0:15:14.00,0:15:15.00,Default,,0000,0000,0000,,en legde hen alles uit. Dialogue: 0,0:15:15.00,0:15:17.00,Default,,0000,0000,0000,,En aan het einde waren ze door het dolle heen. Ze klapten. Dialogue: 0,0:15:18.00,0:15:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik klapte. Zij klapten. Dialogue: 0,0:15:19.00,0:15:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Uiteindelijk zei ik, "Waarom klap ik?" Dialogue: 0,0:15:21.00,0:15:22.00,Default,,0000,0000,0000,,En een van de kleine kinderen zei, "Omdat wij luisterden." Dialogue: 0,0:15:22.00,0:15:27.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:15:28.00,0:15:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Denk er eens over na. 1.600 mensen, drukke mensen, Dialogue: 0,0:15:30.00,0:15:32.00,Default,,0000,0000,0000,,betrokken bij allerlei verschillende dingen. Dialogue: 0,0:15:33.00,0:15:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Luisterend, begrijpend en geraakt wordend door een stuk van Chopin. Dialogue: 0,0:15:39.00,0:15:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat is toch wel wat. Dialogue: 0,0:15:40.00,0:15:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik weet zeker dat iedereen het volgde, Dialogue: 0,0:15:43.00,0:15:45.00,Default,,0000,0000,0000,,begreep, er door geraakt werd. Ik kan het natuurlijk niet zeker weten. Dialogue: 0,0:15:46.00,0:15:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar ik zal u vertellen wat mij overkwam. Dialogue: 0,0:15:47.00,0:15:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik was in Ierland tijdens 'the Troubles' 10 jaar geleden, Dialogue: 0,0:15:50.00,0:15:53.00,Default,,0000,0000,0000,,en ik werkte met een paar katholieke en protestantse kinderen Dialogue: 0,0:15:53.00,0:15:57.00,Default,,0000,0000,0000,,aan het oplossen van geschillen. En dit is wat ik met hen deed. Dialogue: 0,0:15:58.00,0:16:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Het was riskant want het waren straatkinderen. Dialogue: 0,0:16:00.00,0:16:03.00,Default,,0000,0000,0000,,En een van hen kwam naar me toe de volgende morgen en zei, Dialogue: 0,0:16:04.00,0:16:07.00,Default,,0000,0000,0000,,"Weet u, ik heb nog nooit in mijn leven naar klassieke muziek geluisterd, Dialogue: 0,0:16:07.00,0:16:08.00,Default,,0000,0000,0000,,maar toen u dat tjopping stuk speelde..." Dialogue: 0,0:16:08.00,0:16:11.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:16:11.00,0:16:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Hij zei, "Mijn broer is neergeschoten afgelopen jaar en ik heb niet om hem gehuild. Dialogue: 0,0:16:16.00,0:16:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar gisteravond toen u dat stuk speelde, Dialogue: 0,0:16:17.00,0:16:20.00,Default,,0000,0000,0000,,toen was hij degene aan wie ik dacht. Dialogue: 0,0:16:20.00,0:16:22.00,Default,,0000,0000,0000,,En ik voelde de tranen over mijn wangen lopen. Dialogue: 0,0:16:22.00,0:16:25.00,Default,,0000,0000,0000,,En weet u, het voelde goed om om mijn broer te huilen." Dialogue: 0,0:16:25.00,0:16:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Op dat moment besloot ik voor mezelf Dialogue: 0,0:16:27.00,0:16:34.00,Default,,0000,0000,0000,,dat klassieke voor iedereen is. Iedereen. Dialogue: 0,0:16:35.00,0:16:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Welnu, hoe zou u lopen -- want weet u, Dialogue: 0,0:16:37.00,0:16:41.00,Default,,0000,0000,0000,,mijn beroepsgroep, de muziekwereld ziet het anders. Dialogue: 0,0:16:41.00,0:16:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Zij zeggen dat 3 procent van de mensen van klassieke muziek houdt. Dialogue: 0,0:16:44.00,0:16:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Als we dat toch eens naar 4 procent konden krijgen zouden onze problemen voorbij zijn. Dialogue: 0,0:16:49.00,0:16:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik zeg, "Hoe zou u lopen? Hoe zou u vertellen? Hoe zou u zijn Dialogue: 0,0:16:52.00,0:16:55.00,Default,,0000,0000,0000,,als u dacht dat 3 procent van de mensen van klassieke muziek houdt? Dialogue: 0,0:16:56.00,0:16:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Als we het toch naar 4 procent konden krijgen. Hoe zou u lopen? Dialogue: 0,0:16:58.00,0:17:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Hoe zou u vertellen? Hoe zou u zijn Dialogue: 0,0:17:00.00,0:17:02.00,Default,,0000,0000,0000,,als u dacht dat iedereen van klassieke muziek houdt -- Dialogue: 0,0:17:02.00,0:17:04.00,Default,,0000,0000,0000,,maar ze het alleen nog niet ontdekt hebben." Dialogue: 0,0:17:04.00,0:17:05.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:17:05.00,0:17:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Ziet u, dat zijn compleet verschillende werelden. Dialogue: 0,0:17:08.00,0:17:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik had een geweldige ervaring. Ik was 45 jaar oud, Dialogue: 0,0:17:11.00,0:17:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik dirigeerde al 20 jaar, en plotseling realiseerde ik me iets. Dialogue: 0,0:17:17.00,0:17:20.00,Default,,0000,0000,0000,,De dirigent van een orkest maakt geen geluid. Dialogue: 0,0:17:20.00,0:17:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Mijn foto komt op de voorkant van de cd -- Dialogue: 0,0:17:22.00,0:17:25.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:17:25.00,0:17:27.00,Default,,0000,0000,0000,,-- maar de dirigent maakt geen geluid. Dialogue: 0,0:17:28.00,0:17:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Hij is afhankelijk voor zijn kracht van zijn vermogen andere mensen krachtig te maken. Dialogue: 0,0:17:32.00,0:17:36.00,Default,,0000,0000,0000,,En dat veranderde alles voor me. Het was volledig levensveranderend. Dialogue: 0,0:17:37.00,0:17:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Mensen in mijn orkest kwamen naar me toe en zeiden, Dialogue: 0,0:17:38.00,0:17:40.00,Default,,0000,0000,0000,,"Ben, wat is er gebeurd?" Dat is wat er gebeurd is. Dialogue: 0,0:17:40.00,0:17:45.00,Default,,0000,0000,0000,,I realiseerde me dat het mijn taak was om mensen bewust te maken van hun mogelijkheden. Dialogue: 0,0:17:45.00,0:17:48.00,Default,,0000,0000,0000,,En ik wilde natuurlijk weten of ik dat echt deed. Dialogue: 0,0:17:48.00,0:17:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Weet u hoe ik daar achter kwam? Ik keek in hun ogen. Dialogue: 0,0:17:51.00,0:17:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Als hun ogen twinkelen dan weet je dat je het doet. Dialogue: 0,0:17:56.00,0:17:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Je kunt een stad verlichten met zijn ogen. Dialogue: 0,0:17:57.00,0:17:59.00,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:17:59.00,0:18:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Juist. Dus als de ogen twinkelen weet je dat je het doet. Dialogue: 0,0:18:01.00,0:18:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Als de ogen niet twinkelen, dan moet je een vraag stellen. Dialogue: 0,0:18:04.00,0:18:05.00,Default,,0000,0000,0000,,En dit is welke vraag: Dialogue: 0,0:18:05.00,0:18:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat voor persoon ben ik dat mijn spelers' ogen niet twinkelen? Dialogue: 0,0:18:12.00,0:18:13.00,Default,,0000,0000,0000,,We kunnen dat ook met onze kinderen doen. Dialogue: 0,0:18:13.00,0:18:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat voor persoon ben ik dat de ogen van mijn kinderen niet schijnen? Dialogue: 0,0:18:19.00,0:18:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat is een compleet andere wereld. Dialogue: 0,0:18:21.00,0:18:26.00,Default,,0000,0000,0000,,We staan op het punt deze magische, op-de-berg-week af te sluiten, Dialogue: 0,0:18:27.00,0:18:28.00,Default,,0000,0000,0000,,en we gaan terug de wereld in. Dialogue: 0,0:18:28.00,0:18:32.00,Default,,0000,0000,0000,,En ik zeg, het is gepast om onszelf deze vraag te stellen: Dialogue: 0,0:18:32.00,0:18:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat voor persoon zijn we als we terug de wereld ingaan? Dialogue: 0,0:18:37.00,0:18:39.00,Default,,0000,0000,0000,,En weet u, ik heb een definitie van succes. Dialogue: 0,0:18:40.00,0:18:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Voor mij is het heel eenvoudig. Het gaat niet om rijkdom, roem en macht. Dialogue: 0,0:18:42.00,0:18:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Het gaat om hoeveel twinkelende ogen ik om me heen heb. Dialogue: 0,0:18:46.00,0:18:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik heb nog een laatste gedachten, en die is Dialogue: 0,0:18:49.00,0:18:52.00,Default,,0000,0000,0000,,dat wat we zeggen echt een verschil maakt. Dialogue: 0,0:18:52.00,0:18:54.00,Default,,0000,0000,0000,,De woorden die uit onze mond komen. Dialogue: 0,0:18:54.00,0:18:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik heb dit geleerd van een vrouw die Auschwitz overleefde, Dialogue: 0,0:18:58.00,0:18:59.00,Default,,0000,0000,0000,,een van de weinige overlevenden. Dialogue: 0,0:18:59.00,0:19:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze ging naar Auschwitz toen ze 15 jaar oud was, Dialogue: 0,0:19:04.00,0:19:11.00,Default,,0000,0000,0000,,haar broer was acht en haar ouders waren verdwenen. Dialogue: 0,0:19:11.00,0:19:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze vertelde me dit, ze zei Dialogue: 0,0:19:16.00,0:19:19.00,Default,,0000,0000,0000,,"We waren in de trein op weg naar Auschwitz en ik keek naar beneden Dialogue: 0,0:19:19.00,0:19:21.00,Default,,0000,0000,0000,,en ik zag dat mijn broers schoenen misten. Dialogue: 0,0:19:22.00,0:19:25.00,Default,,0000,0000,0000,,En ik zei, "Waarom ben je zo dom, kun je je spullen niet bij elkaar houden Dialogue: 0,0:19:25.00,0:19:26.00,Default,,0000,0000,0000,,in vredesnaam?" -- op de manier waarop een oudere zus Dialogue: 0,0:19:26.00,0:19:30.00,Default,,0000,0000,0000,,kan praten tegen een jongere broer. Dialogue: 0,0:19:30.00,0:19:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Helaas was dat het laatste dat ze ooit tegen hem gezegd heeft Dialogue: 0,0:19:33.00,0:19:37.00,Default,,0000,0000,0000,,want ze heeft hem nooit meer gezien. Hij heeft het niet overleefd. Dialogue: 0,0:19:37.00,0:19:39.00,Default,,0000,0000,0000,,En toen ze uit Auschwitz kwam deed ze een gelofte. Dialogue: 0,0:19:40.00,0:19:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze vertelde me dit. Ze zei, "Ik liep weg van Auschwitz het leven in Dialogue: 0,0:19:44.00,0:19:49.00,Default,,0000,0000,0000,,en ik deed een gelofte. De gelofte bestond hieruit, ik zal nooit iets zeggen Dialogue: 0,0:19:50.00,0:19:53.00,Default,,0000,0000,0000,,dat het laatste wat ik ook zal zeggen niet kan zijn." Dialogue: 0,0:19:53.00,0:19:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Kunnen we dat? Nee. En we zullen de fout ingaan Dialogue: 0,0:19:58.00,0:20:05.00,Default,,0000,0000,0000,,en anderen zullen de fout in gaan. Maar het is een mogelijkheid ernaar te leven. Dank u. Dialogue: 0,0:20:05.00,0:20:10.00,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus) Dialogue: 0,0:20:11.00,0:20:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Twinkelende ogen, twinkelende ogen. Dialogue: 0,0:20:22.00,0:20:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Dank u, dank u. Dialogue: 0,0:20:26.00,0:20:31.00,Default,,0000,0000,0000,,(Muziek)