1
00:00:00,000 --> 00:00:03,000
Waarschijnlijk kennen veel van jullie het verhaal van de twee verkopers

2
00:00:03,000 --> 00:00:06,000
die naar Afrika gingen in de jaren 1900.

3
00:00:06,000 --> 00:00:08,000
Ze werden gestuurd om te onderzoeken of er een mogelijkheid bestond

4
00:00:08,000 --> 00:00:10,000
om schoenen te verkopen.

5
00:00:10,000 --> 00:00:13,000
Ze schreven telegrammen terug naar Manchester.

6
00:00:13,000 --> 00:00:17,000
Een van hen schreef: "Situatie hopeloos. Stop.

7
00:00:17,000 --> 00:00:18,000
Ze dragen geen schoenen."

8
00:00:18,000 --> 00:00:21,000
En de andere schreef: "Prachtige kans

9
00:00:21,000 --> 00:00:23,000
Ze hebben nog geen schoenen."

10
00:00:23,000 --> 00:00:24,000
(Gelach)

11
00:00:24,000 --> 00:00:27,000
De situatie in de wereld van de klassieke muziek is vergelijkbaar,

12
00:00:28,000 --> 00:00:29,000
want er zijn mensen die denken

13
00:00:29,000 --> 00:00:32,000
dat klassieke muziek aan het uitsterven is.

14
00:00:33,000 --> 00:00:36,000
En sommigen onder ons denken: je hebt nog niet de helft gezien.

15
00:00:36,000 --> 00:00:40,000
En liever dan op statistieken en trends in te gaan

16
00:00:40,000 --> 00:00:42,000
en alles te vertellen over orkesten die ermee stoppen,

17
00:00:42,000 --> 00:00:45,000
of de platenmaatschappijen die zich terugtrekken,

18
00:00:45,000 --> 00:00:49,000
dacht ik dat we een experiment konden doen -- een experiment.

19
00:00:49,000 --> 00:00:53,000
Eigenlijk is het niet echt een experiment, want ik ken de uitkomst al

20
00:00:54,000 --> 00:00:56,000
Maar het lijkt op een experiment. Voordat we --

21
00:00:56,000 --> 00:01:00,000
(Gelach)

22
00:01:00,000 --> 00:01:02,000
-- voordat we beginnen moet ik twee dingen doen.

23
00:01:02,000 --> 00:01:06,000
Ten eerste wil ik u eraan herinneren hoe een zevenjarig kind

24
00:01:07,000 --> 00:01:08,000
klinkt als hij piano speelt.

25
00:01:08,000 --> 00:01:10,000
Misschien heeft u dit kind thuis.

26
00:01:11,000 --> 00:01:12,000
Het klinkt ongeveer zo.

27
00:01:12,000 --> 00:01:32,000
(Piano)

28
00:01:32,000 --> 00:01:34,000
Ik zie dat sommigen van u dit kind herkennen.

29
00:01:34,000 --> 00:01:39,000
Als hij een jaar lang oefent en lessen neemt, hij is nu acht

30
00:01:39,000 --> 00:01:40,000
en klinkt zo.

31
00:01:40,000 --> 00:01:47,000
(Piano)

32
00:01:47,000 --> 00:01:50,000
Dan oefent hij nog een jaar en neemt lessen; hij is nu negen.

33
00:01:50,000 --> 00:01:56,000
(Piano)

34
00:01:56,000 --> 00:01:59,000
Dan oefent hij nog een jaar en neemt lessen; hij is nu tien.

35
00:01:59,000 --> 00:02:06,000
(Piano)

36
00:02:06,000 --> 00:02:07,000
En tegen die tijd geven ze meestal op.

37
00:02:07,000 --> 00:02:09,000
(Gelach)

38
00:02:09,000 --> 00:02:11,000
(Applaus)

39
00:02:11,000 --> 00:02:13,000
Als u gewacht had, als u nog één jaar gewacht had,

40
00:02:14,000 --> 00:02:15,000
dan zou u dit gehoord hebben:

41
00:02:15,000 --> 00:02:24,000
(Piano)

42
00:02:24,000 --> 00:02:27,000
Wat hier gebeurde was misschien niet wat u gedacht had,

43
00:02:27,000 --> 00:02:30,000
namelijk, dat hij plotseling gepassioneerd raakte, gegrepen,

44
00:02:30,000 --> 00:02:33,000
betrokken, dat hij een nieuwe leraar kreeg, in de puberteit kwam, of wat dan ook.

45
00:02:33,000 --> 00:02:37,000
Wat er eigenlijk gebeurde was dat er minder impulsen waren.

46
00:02:38,000 --> 00:02:39,000
Kijk, de eerste keer speelde hij

47
00:02:39,000 --> 00:02:41,000
met nadruk op elke noot.

48
00:02:42,000 --> 00:02:44,000
(Piano)

49
00:02:44,000 --> 00:02:46,000
En de tweede keer met nadruk op elke tweede noot.

50
00:02:47,000 --> 00:02:49,000
(Piano)

51
00:02:49,000 --> 00:02:50,000
U kunt het zien als u naar mijn hoofd kijkt.

52
00:02:51,000 --> 00:02:52,000
(Gelach)

53
00:02:52,000 --> 00:02:54,000
De negenjarige,

54
00:02:54,000 --> 00:02:55,000
legde nadruk op elke vierde noot.

55
00:02:55,000 --> 00:02:57,000
(Piano)

56
00:02:58,000 --> 00:02:59,000
En de tienjarige op elke achtste noot.

57
00:02:59,000 --> 00:03:02,000
(Piano)

58
00:03:02,000 --> 00:03:04,000
En de elfjarige legde nadruk op de hele frase.

59
00:03:04,000 --> 00:03:07,000
(Piano)

60
00:03:08,000 --> 00:03:10,000
Ik heb geen idee hoe ik in deze positie ben geraakt.

61
00:03:10,000 --> 00:03:12,000
(Gelach)

62
00:03:13,000 --> 00:03:15,000
Ik zei niet, ik verplaats nu mijn schouder en beweeg mijn lichaam.

63
00:03:15,000 --> 00:03:17,000
Nee, de muziek duwde me omver,

64
00:03:17,000 --> 00:03:19,000
en dat is waarom ik het spelen op één bil noem.

65
00:03:19,000 --> 00:03:21,000
(Piano)

66
00:03:21,000 --> 00:03:22,000
Het kan ook de andere bil zijn.

67
00:03:22,000 --> 00:03:26,000
(Piano)

68
00:03:26,000 --> 00:03:29,000
Weet u, een man keek eens naar een presentatie die ik gaf

69
00:03:29,000 --> 00:03:30,000
toen ik aan het werk was met een jonge pianist.

70
00:03:31,000 --> 00:03:33,000
Hij was de directeur van een bedrijf in Ohio.

71
00:03:33,000 --> 00:03:35,000
Ik was bezig met deze jonge pianist

72
00:03:36,000 --> 00:03:38,000
en zei: "Het probleem met jou is dat je een speler op twee billen bent.

73
00:03:38,000 --> 00:03:40,000
Je moet een speler op één bil zijn.

74
00:03:40,000 --> 00:03:42,000
En ik verplaatste zijn lichaam op deze manier terwijl hij speelde.

75
00:03:42,000 --> 00:03:44,000
En plotseling kwam de muziek op gang. Ze ging ervan door.

76
00:03:45,000 --> 00:03:47,000
Het publiek was verstomd toen ze het verschil hoorde.

77
00:03:47,000 --> 00:03:49,000
En toen kreeg ik een brief van deze man.

78
00:03:49,000 --> 00:03:50,000
Hij zei, "Ik was zo geraakt

79
00:03:50,000 --> 00:03:52,000
dat ik terug ben gegaan en mijn hele bedrijf heb veranderd

80
00:03:53,000 --> 00:03:54,000
in een bedrijf dat op één bil speelt."

81
00:03:54,000 --> 00:03:57,000
(Gelach)

82
00:03:58,000 --> 00:04:00,000
Het volgende dat ik wilde doen is u iets vertellen over uzelf.

83
00:04:00,000 --> 00:04:03,000
Er zijn hier 1.600 mensen geloof ik.

84
00:04:03,000 --> 00:04:06,000
Ik schat dat er waarschijnlijk 45 onder u

85
00:04:06,000 --> 00:04:08,000
volledig gepassioneerd zijn van klassieke muziek.

86
00:04:09,000 --> 00:04:14,000
U bent dol op klassieke muziek. Uw radio is altijd op een klassieke zender afgestemd.

87
00:04:14,000 --> 00:04:17,000
U heeft cd's in de auto en gaat naar het orkest.

88
00:04:17,000 --> 00:04:18,000
Uw kinderen spelen instrumenten.

89
00:04:18,000 --> 00:04:20,000
U kunt zich geen leven voorstellen zonder klassieke muziek.

90
00:04:21,000 --> 00:04:23,000
Dat is de eerste groep; een tamelijk kleine groep.

91
00:04:23,000 --> 00:04:25,000
Dan is er nog een groep, een grotere groep.

92
00:04:25,000 --> 00:04:27,000
Dat zijn de mensen die klassieke muziek niet vervelend vinden.

93
00:04:27,000 --> 00:04:28,000
(Gelach)

94
00:04:28,000 --> 00:04:30,000
U kent het wel, u komt thuis van een lange dag

95
00:04:30,000 --> 00:04:32,000
neemt een glas wijn en legt uw voeten op tafel.

96
00:04:33,000 --> 00:04:35,000
Een beetje Vivaldi op de achtergrond kan geen kwaad.

97
00:04:35,000 --> 00:04:36,000
(Gelach)

98
00:04:36,000 --> 00:04:37,000
Dat is de tweede groep.

99
00:04:37,000 --> 00:04:38,000
Nu komt de derde groep.

100
00:04:38,000 --> 00:04:40,000
Dat zijn de mensen die nooit naar klassieke muziek luisteren.

101
00:04:40,000 --> 00:04:42,000
Het is simpelweg geen onderdeel van uw leven.

102
00:04:43,000 --> 00:04:45,000
U zult het misschien horen zoals u ook meerookt op het vliegveld,

103
00:04:45,000 --> 00:04:47,000
(Gelach)

104
00:04:47,000 --> 00:04:48,000
en misschien een beetje van een mars uit Aida

105
00:04:48,000 --> 00:04:51,000
als u de gang binnenkomt. Maar anders luistert u er nooit naar.

106
00:04:52,000 --> 00:04:53,000
Dat is waarschijnlijk de grootste groep.

107
00:04:53,000 --> 00:04:55,000
En dan is er een hele kleine groep.

108
00:04:55,000 --> 00:04:58,000
Dat zijn de mensen die denken dat ze toondoof zijn.

109
00:04:58,000 --> 00:05:00,000
Een verbazingwekkend aantal mensen denken dat ze toondoof zijn.

110
00:05:01,000 --> 00:05:03,000
Om precies te zijn, ik hoor vaak "mijn man is toondoof."

111
00:05:03,000 --> 00:05:04,000
(Gelach)

112
00:05:04,000 --> 00:05:07,000
Eigenlijk kun je niet toondoof zijn. Niemand is toondoof.

113
00:05:07,000 --> 00:05:10,000
Als je toondoof zou zijn kon je niet schakelen

114
00:05:10,000 --> 00:05:12,000
in een handgeschakelde auto.

115
00:05:12,000 --> 00:05:14,000
Je zou het het verschil niet kunnen horen

116
00:05:14,000 --> 00:05:16,000
tussen iemand uit Texas en iemand uit Rome.

117
00:05:16,000 --> 00:05:20,000
En de telefoon. De telefoon. Als uw moeder belt

118
00:05:21,000 --> 00:05:23,000
op die waardeloze telefoon, en ze zegt "Hallo,"

119
00:05:23,000 --> 00:05:26,000
dan weet je niet alleen wie het is, maar ook ik welke stemming ze is.

120
00:05:27,000 --> 00:05:30,000
U heeft een fantastisch gehoor. Iedereen heeft een fantastisch gehoor.

121
00:05:30,000 --> 00:05:32,000
Niemand is toondoof.

122
00:05:32,000 --> 00:05:36,000
Maar ik zal u wat vertellen. Het zal niet werken als ik nu verder ga

123
00:05:36,000 --> 00:05:39,000
met zo'n grote kloof tussen diegenen die klassieke muziek

124
00:05:40,000 --> 00:05:42,000
begrijpen, ervan houden en er gepassioneerd voor zijn

125
00:05:42,000 --> 00:05:45,000
en diegenen die er helemaal niets mee hebben.

126
00:05:45,000 --> 00:05:47,000
De toondove mensen, die zijn hier niet langer.

127
00:05:47,000 --> 00:05:51,000
Maar zelfs tussen die drie categorieën is de kloof te groot.

128
00:05:51,000 --> 00:05:55,000
Dus ik ga niet door totdat elke persoon in deze zaal,

129
00:05:55,000 --> 00:06:00,000
hier beneden en in Aspen, en iedereen die maar op zoek is,

130
00:06:01,000 --> 00:06:04,000
van klassieke muziek gaat houden en het gaat begrijpen.

131
00:06:04,000 --> 00:06:06,000
Dus dat is wat we gaan doen.

132
00:06:07,000 --> 00:06:12,000
U merkt dat er geen twijfel bij me opkomt

133
00:06:12,000 --> 00:06:15,000
of dit wel gaat werken als u naar mijn gezicht kijkt, niet?

134
00:06:15,000 --> 00:06:19,000
Dat is een van de eigenschappen van een leider, dat hij geen moment

135
00:06:19,000 --> 00:06:22,000
twijfelt aan de capaciteiten van de mensen die hij leidt

136
00:06:23,000 --> 00:06:25,000
om te realiseren waarvan hij droomt.

137
00:06:25,000 --> 00:06:28,000
Stelt u zich voor als Martin Luther King had gezegd, "I have a dream"

138
00:06:28,000 --> 00:06:30,000
Maar ik weet natuurlijk niet zeker of ze er wel voor in zijn."

139
00:06:30,000 --> 00:06:33,000
(Gelach)

140
00:06:34,000 --> 00:06:36,000
Goed. Dus ik ga een stuk van Chopin spelen.

141
00:06:36,000 --> 00:06:41,000
Het is een prachtige prelude van Chopin. Sommige van jullie zullen haar kennen.

142
00:06:42,000 --> 00:07:10,000
(Muziek)

143
00:07:10,000 --> 00:07:12,000
Weet u wat ik denk dat er waarschijnlijk gebeurde in deze zaal?

144
00:07:13,000 --> 00:07:15,000
Toen ik begon, dacht u, "Wat klinkt dat prachtig."

145
00:07:15,000 --> 00:07:28,000
(Muziek)

146
00:07:29,000 --> 00:07:30,000
"Ik denk niet dat we weer naar dezelfde plek moeten gaan

147
00:07:30,000 --> 00:07:32,000
met de zomervakantie volgend jaar"

148
00:07:32,000 --> 00:07:35,000
(Gelach)

149
00:07:35,000 --> 00:07:38,000
Grappig, niet? Grappig hoe die gedachten

150
00:07:38,000 --> 00:07:41,000
boven komen drijven in je hoofd.

151
00:07:41,000 --> 00:07:42,000
En natuurlijk --

152
00:07:42,000 --> 00:07:45,000
(Applaus)

153
00:07:45,000 --> 00:07:47,000
-- en natuurlijk, als het stuk te lang is en je een lange dag hebt gehad,

154
00:07:48,000 --> 00:07:49,000
dan kan het gebeuren dat je daadwerkelijk afdrijft.

155
00:07:49,000 --> 00:07:51,000
En je partner port je dan in je zij

156
00:07:51,000 --> 00:07:55,000
en zegt, "Wakker worden! Dit is cultuur!" En dan voel je je nog slechter.

157
00:07:55,000 --> 00:07:58,000
Maar is het ooit bij u opgekomen dat de oorzaak dat u zich slaperig voelt

158
00:07:59,000 --> 00:08:01,000
bij klassieke muziek niet bij u ligt, maar bij ons?

159
00:08:01,000 --> 00:08:03,000
Dacht iemand terwijl ik aan het spelen was,

160
00:08:03,000 --> 00:08:05,000
"Waarom legt hij zoveel nadrukken?"

161
00:08:05,000 --> 00:08:08,000
Als ik zo had gedaan met mijn hoofd zou u dat zeker gedacht hebben.

162
00:08:09,000 --> 00:08:14,000
(Muziek)

163
00:08:14,000 --> 00:08:18,000
En voor de rest van uw leven zult u, iedere keer als u klassieke muziek hoort,

164
00:08:18,000 --> 00:08:22,000
in staat zijn te weten of u die nadrukken hoort.

165
00:08:22,000 --> 00:08:24,000
Laten we eens bekijken wat er hier gebeurt.

166
00:08:24,000 --> 00:08:29,000
We hebben een B. Dit is een B. De volgende noot is een C.

167
00:08:29,000 --> 00:08:32,000
En de rol van de C is de B droevig te maken. En dat doet hij, niet?

168
00:08:32,000 --> 00:08:35,000
(Gelach)

169
00:08:35,000 --> 00:08:37,000
Componisten weten dat. Als ze droevige muziek willen

170
00:08:37,000 --> 00:08:38,000
dan spelen ze gewoon deze twee noten.

171
00:08:38,000 --> 00:08:43,000
(Muziek)

172
00:08:43,000 --> 00:08:45,000
Maar in feite is het een B, met vier droevigen.

173
00:08:45,000 --> 00:08:47,000
(Gelach)

174
00:08:48,000 --> 00:08:53,000
Nu gaat hij naar beneden tot A. Nu tot G en dan tot F.

175
00:08:53,000 --> 00:08:57,000
Dus we hebben B, A, G, F. En we hebben B, A, G, F.

176
00:08:58,000 --> 00:09:04,000
Wat verwachten we nu? O, dat zou een vergissing geweest kunnen zijn.

177
00:09:04,000 --> 00:09:10,000
Laten we het nog eens proberen. Ooh, het TED-koor.

178
00:09:10,000 --> 00:09:13,000
(Gelach)

179
00:09:13,000 --> 00:09:17,000
En het is u opgevallen dat niemand toondoof is, toch? Niemand is toondoof.

180
00:09:17,000 --> 00:09:19,000
Weet u, elk dorp in Bangladesh

181
00:09:19,000 --> 00:09:24,000
en elk gehucht in China. Iedereen weet:

182
00:09:25,000 --> 00:09:28,000
da, da, da, da -- da. Iedereen weet dat we die E verwachten.

183
00:09:28,000 --> 00:09:31,000
Nu, Chopin wilde de E daar niet bereiken,

184
00:09:32,000 --> 00:09:34,000
want wat zou er gebeurd zijn? Het zou gedaan zijn, zoals Hamlet.

185
00:09:34,000 --> 00:09:36,000
Herinnert u zich Hamlet? Bedrijf 1, scène 3:

186
00:09:37,000 --> 00:09:38,000
hij ontdekt dat zijn oom zijn vader heeft vermoord.

187
00:09:38,000 --> 00:09:40,000
U herinnert zich dat hij blijft proberen naar zijn oom te gaan

188
00:09:40,000 --> 00:09:41,000
en hem bijna vermoordt. En dan trekt hij zich terug

189
00:09:41,000 --> 00:09:44,000
en gaat weer naar hem terug en hij vermoordt hem bijna.

190
00:09:44,000 --> 00:09:46,000
En de critici, die allemaal op de laatste rij zitten daar,

191
00:09:46,000 --> 00:09:49,000
die moeten een mening hebben, dus ze zeggen, "Hamlet is een treuzelaar."

192
00:09:49,000 --> 00:09:50,000
(Gelach)

193
00:09:50,000 --> 00:09:52,000
Of ze zeggen, "Hamlet heeft een Oedipuscomplex."

194
00:09:53,000 --> 00:09:56,000
Nee, anders zou het stuk over zijn, dommerik.

195
00:09:56,000 --> 00:09:58,000
Dat is waarom Shakespeare al die dingen in Hamlet stopt.

196
00:09:59,000 --> 00:10:01,000
U kent het, Ophelia wordt gek en het spel in het spel,

197
00:10:01,000 --> 00:10:02,000
en Yorick's schedel en de grafdelvers.

198
00:10:03,000 --> 00:10:06,000
Dat is om te vertragen -- tot aan bedrijf 5 en hij hem kan vermoorden.

199
00:10:06,000 --> 00:10:11,000
Met Chopin is het niet anders. Hij staat op het punt om E te bereiken,

200
00:10:11,000 --> 00:10:13,000
en hij zegt, "Oeps, ik kan maar beter terug gaan en het opnieuw doen."

201
00:10:13,000 --> 00:10:16,000
Dus hij doet het opnieuw.

202
00:10:17,000 --> 00:10:20,000
Nu raakt hij opgewonden -- dat is opwinding,

203
00:10:20,000 --> 00:10:21,000
maak je geen zorgen.

204
00:10:22,000 --> 00:10:24,000
Nu komt hij bij F kruis en uiteindelijk gaat hij terug naar E,

205
00:10:24,000 --> 00:10:27,000
maar het is het verkeerde akkoord. Want het akkoord waar hij naar op zoek is

206
00:10:28,000 --> 00:10:31,000
is deze, en in plaats daarvan doet hij ...

207
00:10:31,000 --> 00:10:35,000
we noemen dat een misleidende cadens, omdat het ons misleidt.

208
00:10:36,000 --> 00:10:38,000
Ik vertel altijd aan mijn studenten, "Als er een misleidende cadens is

209
00:10:38,000 --> 00:10:40,000
zorg er dan voor dat je je wenkbrauwen optrekt zodat iedereen het weet."

210
00:10:40,000 --> 00:10:43,000
(Gelach)

211
00:10:43,000 --> 00:10:46,000
(Applaus)

212
00:10:47,000 --> 00:10:49,000
Juist. Dus hij komt bij E, maar het is het verkeerde akkoord.

213
00:10:49,000 --> 00:10:52,000
Nu probeert hij E opnieuw. Dat akkoord werkt niet.

214
00:10:52,000 --> 00:10:55,000
Nu probeert hij E opnieuw. Dat akkoord werkt niet.

215
00:10:55,000 --> 00:10:57,000
Nu probeert hij E opnieuw en dat werkt niet.

216
00:10:58,000 --> 00:11:01,000
En dan uiteindelijk ....

217
00:11:01,000 --> 00:11:05,000
Daar was een man op de eerste rij die zo deed, "Mmm."

218
00:11:06,000 --> 00:11:08,000
Het is hetzelfde gebaar dat hij maakt als hij thuis komt

219
00:11:08,000 --> 00:11:11,000
na een lange dag, hij draait de sleutel om in zijn auto en zegt,

220
00:11:12,000 --> 00:11:15,000
"Aah, Ik ben thuis." Want we weten allemaal waar thuis is.

221
00:11:15,000 --> 00:11:18,000
Dus dit is een stuk dat van ver naar thuis gaat.

222
00:11:18,000 --> 00:11:20,000
Ik zal het helemaal doorspelen

223
00:11:20,000 --> 00:11:23,000
en u gaat het volgen. B, C, B, C, B, C, B --

224
00:11:23,000 --> 00:11:25,000
terug naar A, terug naar G, terug naar F.

225
00:11:25,000 --> 00:11:27,000
Gaat bijna naar E, maar dan zou het stuk uit zijn.

226
00:11:28,000 --> 00:11:30,000
Hij gaat terug omhoog naar B. Hij raakt opgewonden. Gaat naar F kruis. Gaat naar E.

227
00:11:30,000 --> 00:11:32,000
Het is het verkeerde akkoord. Het is het verkeerde akkoord. Het is het verkeerde akkoord.

228
00:11:33,000 --> 00:11:35,000
En uiteindelijk gaat hij naar E, en het is thuis.

229
00:11:35,000 --> 00:11:38,000
En wat u gaat zien is spelen op één bil.

230
00:11:38,000 --> 00:11:41,000
(Gelach)

231
00:11:41,000 --> 00:11:43,000
Want om B bij E te brengen

232
00:11:44,000 --> 00:11:49,000
moet ik stoppen met denken aan elke afzonderlijke noot

233
00:11:49,000 --> 00:11:54,000
en beginnen met denken aan de lange, lange weg van B naar E.

234
00:11:55,000 --> 00:11:59,000
Weet u, we waren pas in Zuid-Afrika, en je kunt gewoon niet naar Zuid-Afrika gaan

235
00:11:59,000 --> 00:12:02,000
zonder aan Mandela te denken die 27 jaar in de gevangenis zat.

236
00:12:03,000 --> 00:12:05,000
Waar dacht hij over na? Lunch?

237
00:12:05,000 --> 00:12:08,000
Nee, hij dacht na over visie voor Zuid-Afrika

238
00:12:09,000 --> 00:12:10,000
en voor de mens. Dat is wat hem weerhield --

239
00:12:10,000 --> 00:12:13,000
dit gaat over visie; het gaat over de lange weg.

240
00:12:13,000 --> 00:12:15,000
Zoals de vogel die over het veld vliegt

241
00:12:15,000 --> 00:12:19,000
en zich geen zorgen maakt over de afscheidingen onder hem, goed?

242
00:12:19,000 --> 00:12:22,000
Dus nu gaat u de weg volgen helemaal van B tot E.

243
00:12:22,000 --> 00:12:26,000
En ik heb een laatste verzoek voordat ik dit stuk helemaal speel.

244
00:12:26,000 --> 00:12:31,000
Wilt u aan iemand denken waar u dol op bent, die er niet meer is?

245
00:12:31,000 --> 00:12:34,000
Een beminde grootmoeder, een minnaar,

246
00:12:35,000 --> 00:12:38,000
iemand in uw leven die u liefheeft met heel uw hart,

247
00:12:38,000 --> 00:12:41,000
maar die niet meer bij u is.

248
00:12:42,000 --> 00:12:45,000
Neem die persoon in gedachten en volg tegelijkertijd

249
00:12:45,000 --> 00:12:49,000
de weg helemaal van B tot E,

250
00:12:49,000 --> 00:12:57,000
dan zult u alles horen wat Chopin te vertellen had.

251
00:12:57,000 --> 00:14:48,000
(Muziek)

252
00:14:48,000 --> 00:14:55,000
(Applaus)

253
00:14:55,000 --> 00:15:00,000
U zult zich misschien afvragen,

254
00:15:00,000 --> 00:15:06,000
u zult zich misschien afvragen waarom ik klap.

255
00:15:06,000 --> 00:15:08,000
Nou, ik deed dit op een school in Boston

256
00:15:08,000 --> 00:15:12,000
met ongeveer 70 zevendeklassers -- 12-jarigen.

257
00:15:12,000 --> 00:15:14,000
En ik deed precies wat ik met u gedaan heb, en ik vertelde ze

258
00:15:14,000 --> 00:15:15,000
en legde hen alles uit.

259
00:15:15,000 --> 00:15:17,000
En aan het einde waren ze door het dolle heen. Ze klapten.

260
00:15:18,000 --> 00:15:19,000
Ik klapte. Zij klapten.

261
00:15:19,000 --> 00:15:21,000
Uiteindelijk zei ik, "Waarom klap ik?"

262
00:15:21,000 --> 00:15:22,000
En een van de kleine kinderen zei, "Omdat wij luisterden."

263
00:15:22,000 --> 00:15:27,000
(Gelach)

264
00:15:28,000 --> 00:15:30,000
Denk er eens over na. 1.600 mensen, drukke mensen,

265
00:15:30,000 --> 00:15:32,000
betrokken bij allerlei verschillende dingen.

266
00:15:33,000 --> 00:15:39,000
Luisterend, begrijpend en geraakt wordend door een stuk van Chopin.

267
00:15:39,000 --> 00:15:40,000
Dat is toch wel wat.

268
00:15:40,000 --> 00:15:43,000
Ik weet zeker dat iedereen het volgde,

269
00:15:43,000 --> 00:15:45,000
begreep, er door geraakt werd. Ik kan het natuurlijk niet zeker weten.

270
00:15:46,000 --> 00:15:47,000
Maar ik zal u vertellen wat mij overkwam.

271
00:15:47,000 --> 00:15:50,000
Ik was in Ierland tijdens 'the Troubles' 10 jaar geleden,

272
00:15:50,000 --> 00:15:53,000
en ik werkte met een paar katholieke en protestantse kinderen

273
00:15:53,000 --> 00:15:57,000
aan het oplossen van geschillen. En dit is wat ik met hen deed.

274
00:15:58,000 --> 00:16:00,000
Het was riskant want het waren straatkinderen.

275
00:16:00,000 --> 00:16:03,000
En een van hen kwam naar me toe de volgende morgen en zei,

276
00:16:04,000 --> 00:16:07,000
"Weet u, ik heb nog nooit in mijn leven naar klassieke muziek geluisterd,

277
00:16:07,000 --> 00:16:08,000
maar toen u dat tjopping stuk speelde..."

278
00:16:08,000 --> 00:16:11,000
(Gelach)

279
00:16:11,000 --> 00:16:15,000
Hij zei, "Mijn broer is neergeschoten afgelopen jaar en ik heb niet om hem gehuild.

280
00:16:16,000 --> 00:16:17,000
Maar gisteravond toen u dat stuk speelde,

281
00:16:17,000 --> 00:16:20,000
toen was hij degene aan wie ik dacht.

282
00:16:20,000 --> 00:16:22,000
En ik voelde de tranen over mijn wangen lopen.

283
00:16:22,000 --> 00:16:25,000
En weet u, het voelde goed om om mijn broer te huilen."

284
00:16:25,000 --> 00:16:27,000
Op dat moment besloot ik voor mezelf

285
00:16:27,000 --> 00:16:34,000
dat klassieke voor iedereen is. Iedereen.

286
00:16:35,000 --> 00:16:37,000
Welnu, hoe zou u lopen -- want weet u,

287
00:16:37,000 --> 00:16:41,000
mijn beroepsgroep, de muziekwereld ziet het anders.

288
00:16:41,000 --> 00:16:44,000
Zij zeggen dat 3 procent van de mensen van klassieke muziek houdt.

289
00:16:44,000 --> 00:16:48,000
Als we dat toch eens naar 4 procent konden krijgen zouden onze problemen voorbij zijn.

290
00:16:49,000 --> 00:16:52,000
Ik zeg, "Hoe zou u lopen? Hoe zou u vertellen? Hoe zou u zijn

291
00:16:52,000 --> 00:16:55,000
als u dacht dat 3 procent van de mensen van klassieke muziek houdt?

292
00:16:56,000 --> 00:16:58,000
Als we het toch naar 4 procent konden krijgen. Hoe zou u lopen?

293
00:16:58,000 --> 00:17:00,000
Hoe zou u vertellen? Hoe zou u zijn

294
00:17:00,000 --> 00:17:02,000
als u dacht dat iedereen van klassieke muziek houdt --

295
00:17:02,000 --> 00:17:04,000
maar ze het alleen nog niet ontdekt hebben."

296
00:17:04,000 --> 00:17:05,000
(Gelach)

297
00:17:05,000 --> 00:17:07,000
Ziet u, dat zijn compleet verschillende werelden.

298
00:17:08,000 --> 00:17:11,000
Ik had een geweldige ervaring. Ik was 45 jaar oud,

299
00:17:11,000 --> 00:17:16,000
Ik dirigeerde al 20 jaar, en plotseling realiseerde ik me iets.

300
00:17:17,000 --> 00:17:20,000
De dirigent van een orkest maakt geen geluid.

301
00:17:20,000 --> 00:17:22,000
Mijn foto komt op de voorkant van de cd --

302
00:17:22,000 --> 00:17:25,000
(Gelach)

303
00:17:25,000 --> 00:17:27,000
-- maar de dirigent maakt geen geluid.

304
00:17:28,000 --> 00:17:32,000
Hij is afhankelijk voor zijn kracht van zijn vermogen andere mensen krachtig te maken.

305
00:17:32,000 --> 00:17:36,000
En dat veranderde alles voor me. Het was volledig levensveranderend.

306
00:17:37,000 --> 00:17:38,000
Mensen in mijn orkest kwamen naar me toe en zeiden,

307
00:17:38,000 --> 00:17:40,000
"Ben, wat is er gebeurd?" Dat is wat er gebeurd is.

308
00:17:40,000 --> 00:17:45,000
I realiseerde me dat het mijn taak was om mensen bewust te maken van hun mogelijkheden.

309
00:17:45,000 --> 00:17:48,000
En ik wilde natuurlijk weten of ik dat echt deed.

310
00:17:48,000 --> 00:17:51,000
Weet u hoe ik daar achter kwam? Ik keek in hun ogen.

311
00:17:51,000 --> 00:17:55,000
Als hun ogen twinkelen dan weet je dat je het doet.

312
00:17:56,000 --> 00:17:57,000
Je kunt een stad verlichten met zijn ogen.

313
00:17:57,000 --> 00:17:59,000
(Gelach)

314
00:17:59,000 --> 00:18:01,000
Juist. Dus als de ogen twinkelen weet je dat je het doet.

315
00:18:01,000 --> 00:18:04,000
Als de ogen niet twinkelen, dan moet je een vraag stellen.

316
00:18:04,000 --> 00:18:05,000
En dit is welke vraag:

317
00:18:05,000 --> 00:18:11,000
Wat voor persoon ben ik dat mijn spelers' ogen niet twinkelen?

318
00:18:12,000 --> 00:18:13,000
We kunnen dat ook met onze kinderen doen.

319
00:18:13,000 --> 00:18:18,000
Wat voor persoon ben ik dat de ogen van mijn kinderen niet schijnen?

320
00:18:19,000 --> 00:18:21,000
Dat is een compleet andere wereld.

321
00:18:21,000 --> 00:18:26,000
We staan op het punt deze magische, op-de-berg-week af te sluiten,

322
00:18:27,000 --> 00:18:28,000
en we gaan terug de wereld in.

323
00:18:28,000 --> 00:18:32,000
En ik zeg, het is gepast om onszelf deze vraag te stellen:

324
00:18:32,000 --> 00:18:37,000
Wat voor persoon zijn we als we terug de wereld ingaan?

325
00:18:37,000 --> 00:18:39,000
En weet u, ik heb een definitie van succes.

326
00:18:40,000 --> 00:18:42,000
Voor mij is het heel eenvoudig. Het gaat niet om rijkdom, roem en macht.

327
00:18:42,000 --> 00:18:45,000
Het gaat om hoeveel twinkelende ogen ik om me heen heb.

328
00:18:46,000 --> 00:18:49,000
Ik heb nog een laatste gedachten, en die is

329
00:18:49,000 --> 00:18:52,000
dat wat we zeggen echt een verschil maakt.

330
00:18:52,000 --> 00:18:54,000
De woorden die uit onze mond komen.

331
00:18:54,000 --> 00:18:58,000
Ik heb dit geleerd van een vrouw die Auschwitz overleefde,

332
00:18:58,000 --> 00:18:59,000
een van de weinige overlevenden.

333
00:18:59,000 --> 00:19:03,000
Ze ging naar Auschwitz toen ze 15 jaar oud was,

334
00:19:04,000 --> 00:19:11,000
haar broer was acht en haar ouders waren verdwenen.

335
00:19:11,000 --> 00:19:16,000
Ze vertelde me dit, ze zei

336
00:19:16,000 --> 00:19:19,000
"We waren in de trein op weg naar Auschwitz en ik keek naar beneden

337
00:19:19,000 --> 00:19:21,000
en ik zag dat mijn broers schoenen misten.

338
00:19:22,000 --> 00:19:25,000
En ik zei, "Waarom ben je zo dom, kun je je spullen niet bij elkaar houden

339
00:19:25,000 --> 00:19:26,000
in vredesnaam?" -- op de manier waarop een oudere zus

340
00:19:26,000 --> 00:19:30,000
kan praten tegen een jongere broer.

341
00:19:30,000 --> 00:19:33,000
Helaas was dat het laatste dat ze ooit tegen hem gezegd heeft

342
00:19:33,000 --> 00:19:37,000
want ze heeft hem nooit meer gezien. Hij heeft het niet overleefd.

343
00:19:37,000 --> 00:19:39,000
En toen ze uit Auschwitz kwam deed ze een gelofte.

344
00:19:40,000 --> 00:19:44,000
Ze vertelde me dit. Ze zei, "Ik liep weg van Auschwitz het leven in

345
00:19:44,000 --> 00:19:49,000
en ik deed een gelofte. De gelofte bestond hieruit, ik zal nooit iets zeggen

346
00:19:50,000 --> 00:19:53,000
dat het laatste wat ik ook zal zeggen niet kan zijn."

347
00:19:53,000 --> 00:19:57,000
Kunnen we dat? Nee. En we zullen de fout ingaan

348
00:19:58,000 --> 00:20:05,000
en anderen zullen de fout in gaan. Maar het is een mogelijkheid ernaar te leven. Dank u.

349
00:20:05,000 --> 00:20:10,000
(Applaus)

350
00:20:11,000 --> 00:20:22,000
Twinkelende ogen, twinkelende ogen.

351
00:20:22,000 --> 00:20:25,000
Dank u, dank u.

352
00:20:26,000 --> 00:20:31,000
(Muziek)