WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:03.000
Mörg ykkar þekkja söguna
af sölumönnunum tveimur

00:00:03.000 --> 00:00:06.000
sem fóru til Afríku í
upphafi síðustu aldar.

00:00:06.000 --> 00:00:08.477
Þeir voru sendir þangað til
að athuga hvort þar væru

00:00:08.501 --> 00:00:10.000
tækifæri í skósölu.

00:00:10.000 --> 00:00:13.000
Og þeir sendu skeyti heim til Manchester.

00:00:13.000 --> 00:00:17.000
Annar þeirra skrifaði:
"Vonlaus staða. Stopp.

00:00:17.000 --> 00:00:18.000
Þeir ganga ekki í skóm."

00:00:18.000 --> 00:00:21.000
Og hinn skrifaði: "Stórkostleg tækifæri.

00:00:21.000 --> 00:00:23.000
Þeir hafa enn ekki eignast skó."

00:00:23.000 --> 00:00:24.000
Þeir hafa enn ekki eignast skó."

NOTE Paragraph

00:00:24.000 --> 00:00:27.000
Nú er svipuð staða uppi í
heimi klassískrar tónlistar,

00:00:27.850 --> 00:00:29.000
því sumt fólk heldur

00:00:29.000 --> 00:00:32.000
að klassísk tónlist sé deyjandi.

00:00:33.000 --> 00:00:36.000
Og svo eru það sum okkar sem
halda að því fari fjarri.

00:00:36.000 --> 00:00:40.000
Og í stað þess að hella okkur
út í tölfræði og stefnur

00:00:40.000 --> 00:00:42.000
og segja ykkur frá öllum hljómsveitunum
sem eru að leggja upp laupana

00:00:42.000 --> 00:00:45.000
og plötuútgáfunum sem
eru að fara á hausinn

00:00:45.000 --> 00:00:49.000
þá datt mér í hug að við myndum
gera smá tilraun í kvöld - tilraun.

00:00:49.000 --> 00:00:53.000
Reyndar, er þetta ekki raunveruleg
tilraun því ég veit hvernig hún fer.

NOTE Paragraph

00:00:54.000 --> 00:00:56.191
En þetta er svona tilraunalíki.
En áður en við

00:00:56.215 --> 00:01:00.000
En þetta er svona tilraunalíki.
En áður en við

00:01:00.000 --> 00:01:02.143
áður en við byrjum þarf
ég að gera tvo hluti.

00:01:02.167 --> 00:01:06.167
Í fyrsta lagi vil ég minna
ykkur á hvernig sjö ára barn

00:01:06.850 --> 00:01:08.422
hljómar þegar það spilar á píanó.

00:01:08.446 --> 00:01:10.446
Kannski eigið þið þetta barn heima.

00:01:10.850 --> 00:01:12.470
Hann hljómar nokkurn veginn svona.

00:01:12.494 --> 00:01:32.000
(Píanóleikur)

00:01:32.000 --> 00:01:34.191
Ég sé að einhver ykkur
kannast við þetta barn.

00:01:34.215 --> 00:01:39.000
Ef það æfir sig í heilt ár og mætir í
tíma, er það núna orðið átta ára gamalt

00:01:39.000 --> 00:01:40.000
og hljómar svona.

00:01:40.000 --> 00:01:47.000
(Píanóleikur)

00:01:47.000 --> 00:01:50.334
Svo æfir það sig í annað ár og mætir
í tíma, nú er það níu ára gamalt.

00:01:50.358 --> 00:01:56.000
--

00:01:56.000 --> 00:01:59.000
Svo æfir það sig í annað ár og
mætir í tíma, nú er það tíu ára.

00:01:59.000 --> 00:02:06.000
(Píanóleikur)

00:02:06.000 --> 00:02:07.000
Á þeim punkti gefast þau venjulega upp.

00:02:07.000 --> 00:02:09.143
Á þessum tímapunkti
gefast þau venjulega upp.

00:02:09.167 --> 00:02:11.000
(Fagnaðarlæti)

00:02:11.000 --> 00:02:13.286
En ef þú hefðir beðið,
beðið í eitt ár í viðbót,

00:02:13.850 --> 00:02:15.000
hefðirðu heyrt þetta:

00:02:15.000 --> 00:02:24.000
(Píanóleikur)

NOTE Paragraph

00:02:24.000 --> 00:02:27.000
Það sem gerðist var kannski
ekki það sem þið hélduð,

00:02:27.000 --> 00:02:30.048
sem er að hann hefði skyndilega
orðið ástríðufullur, áhugasamur,

00:02:30.048 --> 00:02:33.048
æft sig, fengið nýjan kennara,
orðið kynþroska eða hvað sem er.

00:02:33.048 --> 00:02:37.000
Það sem gerðist í raun
var að áherslurnar minnkuðu.

00:02:37.850 --> 00:02:39.708
Sjáðu til, fyrsta sinn sem hann spilaði

00:02:39.732 --> 00:02:41.732
var áhersla á hvern tón.

00:02:42.000 --> 00:02:44.000
var áhersla á hvern tón.

00:02:44.000 --> 00:02:46.143
Og annað árið var áhersla
á aðra hverja nótu.

00:02:47.000 --> 00:02:49.143
Og annað árið var áhersla
á aðra hverja nótu.

00:02:49.167 --> 00:02:50.358
Það sést á hausnum á mér.

00:02:50.809 --> 00:02:52.000
Það sést á hausnum á mér.

00:02:52.000 --> 00:02:54.000
Níu ára, níu ára

00:02:54.000 --> 00:02:55.000
setur áherslu á fjórðu hverju nótu.

00:02:55.000 --> 00:02:57.000
setur áherslu á fjórðu hverju nótu.

00:02:57.850 --> 00:02:59.565
Og sá tíu ára á áttundu hverja nótu.

00:02:59.589 --> 00:03:02.000
Og sá tíu ára á áttundu hverja nótu.

00:03:02.000 --> 00:03:04.239
En sá ellefu ára setur
áherslu á allan frasann.

00:03:04.263 --> 00:03:07.263
En sá ellefu ára setur
áherslu á allan frasann.

NOTE Paragraph

00:03:08.000 --> 00:03:10.524
Ég veit - ég veit ekki hvernig
ég komst í þessa stöðu

00:03:10.548 --> 00:03:12.548
Ég veit - ég veit ekki hvernig
ég komst í þessa stöðu

00:03:13.000 --> 00:03:15.000
Ég sagði ekki að ég myndi færa
axlirnar yfir, færa líkamann.

00:03:15.000 --> 00:03:17.000
Nei, tónlistin hrinti mér,

00:03:17.000 --> 00:03:19.000
og þess vegna kalla ég
þetta einnar kinnar leik.

00:03:19.000 --> 00:03:21.286
og þess vegna kalla ég
þetta einnar kinnar leik.

00:03:21.286 --> 00:03:22.286
Það má vera hin rasskinnin.

00:03:22.286 --> 00:03:26.000
Það má vera hin rasskinnin.

00:03:26.000 --> 00:03:29.000
Vitiði, einu sinni var herra
sem sá fyrirlestur hjá mér

00:03:29.000 --> 00:03:30.953
þegar ég var að vinna með ungum píanista.

00:03:31.000 --> 00:03:33.000
Hann var forstjóri fyrirtækis í Ohio.

00:03:33.000 --> 00:03:35.000
Og ég var að vinna með ungum píanista

00:03:36.000 --> 00:03:38.000
og ég sagði: "Vandinn við þig er að
þú ert tveggja-kinna leikari.

00:03:38.000 --> 00:03:40.000
þú ætti að vera einnar-kinnar leikari.

00:03:40.000 --> 00:03:42.429
Og ég ýtti við honum svona
þegar hann var að spila.

00:03:42.453 --> 00:03:44.834
Og allt í einu tók músíkin
á loft, hún tók flugið.

00:03:45.000 --> 00:03:47.000
Áhorfendur gripu andann á lofti
þegar þeir heyrðu muninn.

00:03:47.000 --> 00:03:49.000
Og svo fékk ég bréf frá þessum herra.

00:03:49.000 --> 00:03:50.000
Hann sagði: "Ég var svo hrærður.

00:03:50.000 --> 00:03:52.000
Ég kom heim og umbreytti fyrirtækinu mínu

00:03:52.850 --> 00:03:54.089
í einnar-kinnar fyrirtæki.

00:03:54.113 --> 00:03:57.113
í einnar-kinnar fyrirtæki.

NOTE Paragraph

00:03:58.000 --> 00:04:00.000
Hitt sem mig langaði að gera er að
segja ykkur nokkuð um ykkur sjálf.

00:04:00.000 --> 00:04:03.000
Það eru 1600 manns hér, held ég.

00:04:03.000 --> 00:04:06.000
Ég hugsa að um líklega 45 ykkar

00:04:06.000 --> 00:04:08.000
eru mjög ástríðusöm um klassíska tónlist.

00:04:09.000 --> 00:04:14.000
Þið dáið klassíska tónlist. Útvarpið
er alltaf stillt á klassísku stöðina.

00:04:14.000 --> 00:04:17.000
Og þið eruð með geisladiska í
bílnum og þið farið á synfóníuna.

00:04:17.000 --> 00:04:18.000
Og börnin ykkar spila á hljóðfæri.

00:04:18.000 --> 00:04:20.858
Þið getið ekki ímyndað ykkur
lífið án klassískrar tónlistar.

00:04:20.952 --> 00:04:23.000
Það er fyrsti hópurin,
hann er frekar smár.

00:04:23.000 --> 00:04:25.000
Síðan er það annar hópur, mun stærri.

00:04:25.000 --> 00:04:27.000
Þetta er fólk sem er alveg
sama um klassíska tónlist.

00:04:27.000 --> 00:04:28.000
Þetta er fólk sem er alveg
sama um klassíska tónlist.

00:04:28.000 --> 00:04:30.000
Skiljiði, þið komið heim eftir langan dag

00:04:30.000 --> 00:04:32.000
og þið fáið ykkur vínglas og hallið ykkur.

00:04:33.000 --> 00:04:35.000
Smá Vivaldi í bakgrunni spillir ekki.

00:04:35.000 --> 00:04:36.000
Smá Vivaldi í bakgrunni spillir ekki.

00:04:36.000 --> 00:04:37.000
Það er annar hópurinn.

00:04:37.000 --> 00:04:38.000
Og þá er það þriðji hópurinn.

00:04:38.000 --> 00:04:40.715
Það er fólk sem hefur aldrei
hlustað á klassíska tónlist.

00:04:40.739 --> 00:04:42.739
Það er bara ekki partur af ykkar lífi.

00:04:43.000 --> 00:04:45.000
Þið kannski heyrið það eins og
óbeinar reykingar á flugvelli, en

00:04:45.000 --> 00:04:47.000
Þið kannski heyrið það eins og
óbeinar reykingar á flugvelli, en

00:04:47.000 --> 00:04:48.000
-- kannski smá mars úr Aídu.

00:04:48.000 --> 00:04:51.000
þegar þið gangið niður ganginn.
Annars heyrið þið hana aldrei.

00:04:51.850 --> 00:04:53.374
Það er líklega stærsti hópurinn.

NOTE Paragraph

00:04:53.398 --> 00:04:55.000
Og síðan er það mjög smár hópur.

00:04:55.000 --> 00:04:58.000
Það er fólkið sem heldur
að það sé laglaust.

00:04:58.000 --> 00:05:00.334
Ótrúlegur fjöldi fólks
heldur að það sé laglaust.

00:05:01.000 --> 00:05:03.000
Reyndar, heyri ég oft,
"Maðurinn minn er laglaus."

00:05:03.000 --> 00:05:04.000
Reyndar, heyri ég oft,
"Maðurinn minn er laglaus."

00:05:04.000 --> 00:05:07.000
En í raun getið þið ekki verið laglaus.
Enginn er laglaus.

00:05:07.000 --> 00:05:10.000
Ef þið væruð laglaus þá
gætuð þið ekki skipt um gír

00:05:10.000 --> 00:05:12.000
á beinskiptum bíl.

00:05:12.000 --> 00:05:14.000
Þið gætuð ekki þekkt muninn á einhverjum

00:05:14.000 --> 00:05:16.000
frá Texas og einhverjum frá Róm.

00:05:16.000 --> 00:05:20.000
Og síminn. Síminn. Ef móðir ykkar hringir

00:05:21.000 --> 00:05:23.810
úr einhverjum ömurlegum síma,
hún hringir og segir "Halló,"

00:05:23.834 --> 00:05:27.358
og þið vitið ekki bara hver þetta er,
þið vitið líka í hvaða skapi hún er.

00:05:27.382 --> 00:05:30.000
Þið eruð með frábært eyra.
Allir eru með frábært eyra.

00:05:30.000 --> 00:05:32.000
Það er enginn laglaus.

NOTE Paragraph

00:05:32.000 --> 00:05:36.000
En vitiði hvað. Ég get
ekki haldið áfram þar sem

00:05:36.000 --> 00:05:39.000
er svona stór gjá milli þeirra sem skilja,

00:05:40.000 --> 00:05:42.239
elska og hafa ástríðu
fyrir klassískri tónlist,

00:05:42.263 --> 00:05:45.000
og þeirra sem hafa
ekkert samband við hana.

00:05:45.000 --> 00:05:47.000
Þessi laglausu, þeir eru ekki lengur hér.

00:05:47.000 --> 00:05:51.000
En jafnvel milli þessara
þriggja hópa, er of stór gjá.

00:05:51.000 --> 00:05:55.000
Svo ég ætla ekki að halda áfram fyrr
en hver einasta manneskja í herberginu

00:05:55.000 --> 00:06:00.000
hérna niðri og í Aspen, og
allir aðrir sem á horfa

00:06:01.000 --> 00:06:04.000
elskar og skilur klassíska tónlist.

00:06:04.000 --> 00:06:06.048
Þannig að það er það
sem við ætlum að gera.

NOTE Paragraph

00:06:07.000 --> 00:06:12.000
Takið eftir að það er ekki
nokkur vafi í huga mér

00:06:12.000 --> 00:06:15.334
að þetta komi til með að ganga, sem
þið sjáið framan í mér, ekki satt?

00:06:15.358 --> 00:06:19.000
Það er eitt af einkennum
leiðtoga að hann efast ekki

00:06:19.000 --> 00:06:22.000
í augnablik um getu
fólksins sem hann leiðir

00:06:23.000 --> 00:06:25.000
til að láta drauma hans rætast.

00:06:25.000 --> 00:06:28.000
Hugsið ykkur ef Martin Luther
King hefði sagt, "Ég á mér draum.

00:06:28.000 --> 00:06:30.858
En ég er bara ekki viss hvort
þau geti gert eitthvað í því."

00:06:30.882 --> 00:06:33.882
En ég er bara ekki viss hvort
þau geti gert eitthvað í því."

NOTE Paragraph

00:06:34.000 --> 00:06:36.858
Allt í lagi. Þannig að ég ætla
að leika stykki eftir Chopin.

00:06:36.882 --> 00:06:41.882
Þetta er fallega prelúdía eftir Chopin.
Sum ykkar þekkja hana.

00:06:42.000 --> 00:07:10.000
--

00:07:10.000 --> 00:07:12.239
Vitiði hvað gerðist líklega
hérna í herberginu?

00:07:13.000 --> 00:07:15.000
Þegar ég byrjaði, hugsuðuð þið,
"En hvað þetta hljómar fallega."

00:07:15.000 --> 00:07:28.000
Þegar ég byrjaði, hugsuðuð þið,
"En hvað þetta hljómar fallega."

00:07:28.850 --> 00:07:30.803
"Við ættum ekki að fara aftur á sama stað

00:07:30.827 --> 00:07:32.000
í sumarfrí á næsta ári."

00:07:32.000 --> 00:07:35.000
í sumarfrí á næsta ári."

00:07:35.000 --> 00:07:38.000
Merkilegt, finnst ykkur ekki.
Merkilegt hvernig þessar hugsanir

00:07:38.000 --> 00:07:41.000
fljóta allt í einu inn í hugann.

00:07:41.000 --> 00:07:42.000
Og auðvitað

00:07:42.000 --> 00:07:45.000
--

00:07:45.000 --> 00:07:47.858
-- auðvitað ef stykkið er langt
og þið hafið átt langan dag,

00:07:48.000 --> 00:07:49.000
er möguleiki á að þið dottið.

00:07:49.000 --> 00:07:51.096
Þá gefur sessunautur
ykkar ykkur olnbogaskot

00:07:51.120 --> 00:07:55.000
og segir, "Vaknaðu! Þetta er menning!"
Og lætur ykkur líða enn verr.

NOTE Paragraph

00:07:55.000 --> 00:07:58.715
En hefur ykkur einhverntíman dottið í hug
að ástæðan fyrir því að ykkur syfjar

00:07:59.000 --> 00:08:01.000
undir klassískri tónlistin, er ekki
ykkar vegna, heldur okkar vegna?

00:08:01.000 --> 00:08:03.000
Hugsaði eitthvert ykkar meðan ég lék,

00:08:03.000 --> 00:08:05.143
"Af hverju notar hann
svona margar áherslur?"

00:08:05.167 --> 00:08:08.167
Ef ég hefði hreyft höfuðið
hefðuð þið tekið eftir því.

00:08:09.000 --> 00:08:14.000
Ef ég hefði hreyft höfuðið
hefðuð þið tekið eftir því.

00:08:14.000 --> 00:08:18.000
Og það sem eftir lifir, í hvert sinn
sem þið heyrið klassíska tónlist

00:08:18.000 --> 00:08:22.000
munið þið alltaf vita að þið
getið heyrt þessar áherslur.

NOTE Paragraph

00:08:22.000 --> 00:08:24.191
Við skulum sjá hvað er í
raun að gerast hérna.

00:08:24.215 --> 00:08:29.000
Við erum með H. Þetta er H.
Næsti tónn er C.

00:08:29.000 --> 00:08:32.000
Og hlutverk C er að gera H sorgmætt.
Og það virkar, ekki satt?

00:08:32.000 --> 00:08:35.000
Og hlutverk C er að gera H sorgmætt.
Og það virkar, ekki satt?

00:08:35.000 --> 00:08:37.381
Tónskáld vita það. Ef þeir
vilja sorgmædda tónlist

00:08:37.381 --> 00:08:38.381
leika þeir bara þessa tvo tóna.

00:08:38.381 --> 00:08:43.000
--

00:08:43.000 --> 00:08:45.334
En í raun er þetta bara
H, með fjórum sorgmæddum.

00:08:45.358 --> 00:08:47.692
En í raun er þetta bara
H, með fjórum sorgmæddum.

00:08:48.000 --> 00:08:53.000
Og nú sígur það niður í
A, svo G og að lokum F.

00:08:53.000 --> 00:08:57.000
Þannig að við erum með H, A, G, F.
Og ef við höfum H, A G, F,

00:08:58.000 --> 00:09:04.000
hverju eigum við þá von á næst? Bíddu,
þetta gæti hafa verið tilviljun.

00:09:04.000 --> 00:09:10.000
Prófum aftur. Ó, TED kórinn!

00:09:10.000 --> 00:09:13.000
--

00:09:13.000 --> 00:09:17.000
Og tókuð þið eftir að
enginn er laglaus. Enginn.

00:09:17.000 --> 00:09:19.000
Vitiði, hver bær í Bangladesh

00:09:19.000 --> 00:09:24.000
og hvert kot í Kína. Allir vita:

00:09:25.000 --> 00:09:28.000
da, da, da, da - da. Allir vita
að þeir eiga von á þessu Ei.

NOTE Paragraph

00:09:28.000 --> 00:09:31.000
En Chopin vildi ekki ná niður á E strax,

00:09:32.000 --> 00:09:34.000
því hvað hefði þá gerst? Því þá hefði
lagið verið búið, eins og Hamlet.

00:09:34.000 --> 00:09:36.286
Muniði eftir Hamlet? Fyrsti
þáttur, þriðja svið:

00:09:36.850 --> 00:09:38.000
hann uppgötvar að frændi
hans drap föður hans.

00:09:38.000 --> 00:09:40.429
Þið munið að hann er alltaf
að koma upp að frændanum

00:09:40.429 --> 00:09:41.429
og næstum því drepa hann.
Og svo hörfar hann

00:09:41.429 --> 00:09:44.000
og fer aftur að honum
og drepur hann næstum.

00:09:44.000 --> 00:09:46.000
Og gagnrýnendurnir, sem
sitja allir í öftustu röð

00:09:46.000 --> 00:09:49.000
þeir verða að hafa skoðun svo þeir
segja, "Hamlet kemur engu í verk."

00:09:49.000 --> 00:09:50.000
þeir verða að hafa skoðun svo þeir
segja, "Hamlet kemur engu í verk."

00:09:50.000 --> 00:09:52.286
Eða þeir segja, "Hamlet
er með Ödipusarkomplex."

00:09:53.000 --> 00:09:56.000
Nei, annars væri leikritið búið, bjánar.

00:09:56.000 --> 00:09:58.524
Þess vegna treður Shakespear
öllu þessu dóti í Hamlet

00:09:59.000 --> 00:10:01.000
Þið vitið, Ófelía missir vitið og
svo er leikritið í leikritinu,

00:10:01.000 --> 00:10:02.477
og kúpa Jóreks, og grafararnir.

00:10:03.000 --> 00:10:06.096
Það er til að tefja - þar til í
fimmta þætti að hann drepur hann.

NOTE Paragraph

00:10:06.120 --> 00:10:11.000
Sama með Chopin. Hann
er um það bil að ná E

00:10:11.000 --> 00:10:13.810
og hann segir, "Úps, förum aftur
upp og gerum þetta aftur."

00:10:13.834 --> 00:10:16.834
Þannig að hann gerir þetta aftur.

00:10:17.000 --> 00:10:20.000
Nú er hann orðinn æstur
- þetta er æsingur,

00:10:20.000 --> 00:10:21.286
hafið ekki áhyggjur af því.

00:10:22.000 --> 00:10:24.143
Nú nær hann niður á Fís
og loksins niður á E,

00:10:24.167 --> 00:10:27.596
en þetta er ekki réttur hljómur. Af
því að hljómurinn sem hann leitar að

00:10:28.000 --> 00:10:31.000
er þessi, þannig að í staðinn

00:10:31.000 --> 00:10:35.000
þetta köllum við falskur endir
af því að það blekkir okkur.

00:10:36.000 --> 00:10:38.000
Ég segi við stúdentana mína,
"Ef þið eruð með falskan endi

00:10:38.000 --> 00:10:40.477
skulið þið lyfta augabrúnunum
svo að fólk viti það."

00:10:40.501 --> 00:10:43.000
skulið þið lyfta augabrúnunum
svo að fólk viti það."

00:10:43.000 --> 00:10:46.000
--

00:10:47.000 --> 00:10:49.000
Einmitt. Svo hann kemst niður á
E, en það er ekki réttur hljómur.

00:10:49.000 --> 00:10:52.000
Svo hann prófar E aftur.
Hljómurinn virkar ekki.

00:10:52.000 --> 00:10:55.000
Svo hann prófar E aftur.
Hljómurinn virkar ekki.

00:10:55.000 --> 00:10:57.286
Svo hann prófar E aftur.
Hljómurinn virkar ekki.

00:10:58.000 --> 00:11:01.000
Og svo loksins...

00:11:01.000 --> 00:11:05.000
Það var herra hérna í fyrstu
röðinni sem andvarpaði.

00:11:06.000 --> 00:11:08.000
Það gerir hann líka þegar hann kemur heim

00:11:08.000 --> 00:11:11.000
eftir langan dag, drepur
á bílnum og segir,

00:11:12.000 --> 00:11:15.191
"Aaaah, ég er kominn heim." Því við
vitum öll hvar við eigum heima.

NOTE Paragraph

00:11:15.215 --> 00:11:18.000
Þannig að þetta er stykki sem
kemur úr fjarska og heim.

00:11:18.000 --> 00:11:20.000
Og ég ælta að spila það í gegn.

00:11:20.000 --> 00:11:23.000
og þið fylgið eftir.
H, C, H, C, H, C, H --

00:11:23.000 --> 00:11:25.000
niður á A, niður á G, niður á F.

00:11:25.000 --> 00:11:27.286
Næstum niður á E, en annars
væri leikritið búið.

00:11:28.000 --> 00:11:30.905
Hann fer aftur upp á H. Verður voða æstur.
Fer á Fís. Fer á E.

00:11:30.929 --> 00:11:32.929
Það er rangur hljómur. Það er rangur
hljómur. Það er rangur hljómur.

00:11:33.000 --> 00:11:35.000
Og loksins fer hann á E og er kominn heim.

00:11:35.000 --> 00:11:38.000
Og það sem þið komið til með að
sjá er einnar-kinnar leikur.

00:11:38.000 --> 00:11:41.000
Og það sem þið komið til með að
sjá er einnar-kinnar leikur.

00:11:41.000 --> 00:11:43.048
Af því að fyrir mig,
til að tengja H við E,

00:11:44.000 --> 00:11:49.000
verð ég að hætta að hugsa
um hverja nótu á leiðinni

00:11:49.000 --> 00:11:54.000
og byrja að hugsa um
leiðina löngu frá H til E.

NOTE Paragraph

00:11:55.000 --> 00:11:59.143
Þið vitið, við vorum nýlega í Suður Afríku
og það er ekki hægt að fara til Suður Afríku

00:11:59.167 --> 00:12:02.167
án þess að minnast Mandela
í 27 ár í fangelsi.

00:12:03.000 --> 00:12:05.000
Hvað var hann að hugsa um? Hádegismat?

00:12:05.000 --> 00:12:08.000
Nei, hann var að hugsa um
framtíðarsýn fyrir Suður Afríku

00:12:08.809 --> 00:12:10.000
og mannkynið. Það hélt --

00:12:10.000 --> 00:12:13.000
það er um framtíðarsýn, um leiðina löngu.

00:12:13.000 --> 00:12:15.000
Eins og fuglar sem fljúga yfir mörkina

00:12:15.000 --> 00:12:19.000
og kæra sig kollótta um girðingar
á jörðu niðri, ekki satt?

00:12:19.000 --> 00:12:22.000
Þannig að nú skulið þið fylgja
línunni alla leið frá H til E.

00:12:22.000 --> 00:12:26.000
Og ég er með eina ósk að lokum
áður ein ég spila stykkið í gegn.

00:12:26.000 --> 00:12:31.000
Mynduð þið hugsa um einhvern sem þið
dáið, sem ekki er lengur til staðar?

00:12:31.000 --> 00:12:34.000
Ástkær amma, elskhugi,

00:12:35.000 --> 00:12:38.000
einhver í lífi ykkar sem
þið elskið af öllu hjarta,

00:12:38.000 --> 00:12:41.000
en sú manneskja er ekki lengur til staðar.

00:12:42.000 --> 00:12:45.000
Hugsið til þeirrar
manneskju og á sama tíma

00:12:45.000 --> 00:12:49.000
fylgið leiðinni alla leið frá H til E

00:12:49.000 --> 00:12:57.000
og þá heyrið þið allt sem
Chopin hafði að segja.

00:12:57.000 --> 00:14:48.000
--

00:14:48.000 --> 00:14:55.000
--

NOTE Paragraph

00:14:55.000 --> 00:15:00.000
Nú eruð þið að velta fyrir ykkur

00:15:00.000 --> 00:15:06.000
þið eruð líklega að velta fyrir
ykkur af hverju ég er að klappa.

00:15:06.000 --> 00:15:08.286
Jæja, ég gerði þetta einu
sinni í skóla í Boston

00:15:08.310 --> 00:15:12.000
með um það bil 70
sjöundu-bekkingum - 12 ára.

00:15:12.000 --> 00:15:14.000
Og ég gerði einmitt þetta
sem ég gerði núna við ykkur

00:15:14.000 --> 00:15:15.000
og ég sagði frá og útskýrði
fyrir þeim og allt það.

00:15:15.000 --> 00:15:17.239
Eftir á trylltust þau í lófataki.
Þau klöppuðu.

00:15:17.761 --> 00:15:19.000
Ég klappaði. Þau klöppuðu.

00:15:19.000 --> 00:15:21.239
Að lokum sagði ég, "Af
hverju er ég að klappa?"

00:15:21.239 --> 00:15:22.239
Og einn af litlu krökkunum sagði,
"Af því að við hlustuðum."

00:15:22.239 --> 00:15:27.000
Og einn af litlu krökkunum sagði,
"Af því að við hlustuðum."

00:15:28.000 --> 00:15:30.000
Hugsið ykkur. 1600 manns, upptekið fólk.

00:15:30.000 --> 00:15:32.000
viðriðin allskonar verkefni.

00:15:33.000 --> 00:15:39.000
Að hlusta, skilja og hrífast
af stykki eftir Chopin.

00:15:39.000 --> 00:15:40.000
Það er nú þónokkuð.

00:15:40.000 --> 00:15:43.048
Nú, get ég verið viss um að hver
einasta manneskja fylgdi eftir,

00:15:43.072 --> 00:15:45.692
skyldi og hreifst með? Auðvitað
get ég ekki verið viss.

00:15:45.850 --> 00:15:47.000
En ég skal segja ykkur frá
nokkru sem kom fyrir mig.

NOTE Paragraph

00:15:47.000 --> 00:15:50.000
Ég var á Írlandi meðan á
átökunum stóð fyrir 10 árum,

00:15:50.000 --> 00:15:53.000
og ég var að vinna með kaþólskum
og mótmælandatrúar börnum

00:15:53.000 --> 00:15:57.000
við að leysa ágreining. Og ég
fór í gegnum þetta með þeim.

00:15:58.000 --> 00:16:00.143
Áhættusamt vegna þess
að þetta voru götubörn.

00:16:00.167 --> 00:16:03.167
Og eitt þeirra kom til mín
morguninn eftir og sagði,

00:16:04.000 --> 00:16:07.000
"Veistu, ég hef aldrei hlustað
áður á klassíska tónlist

00:16:07.000 --> 00:16:08.000
en þegar þú lékst þetta sjoppustykki..."

00:16:08.000 --> 00:16:11.000
en þegar þú lékst þetta sjoppustykki..."

00:16:11.000 --> 00:16:15.000
Hann sagði, "Bróðir minn var skotinn
í fyrra og ég grét hann ekki.

00:16:15.850 --> 00:16:17.612
En í gær þegar þú lékst þetta stykki,

00:16:17.636 --> 00:16:20.000
var ég að hugsa um hann.

00:16:20.000 --> 00:16:22.000
Og ég fann tárin streyma niður andlitið.

00:16:22.000 --> 00:16:25.000
Og veistu, það var mjög
gott að gráta bróður minn."

00:16:25.000 --> 00:16:27.000
Og ég ákvað á því augnabliki

00:16:27.000 --> 00:16:34.000
að klassísk tónlist er fyrir alla. Alla.

NOTE Paragraph

00:16:35.000 --> 00:16:37.334
En já, hvernig mynduð þið
bera ykkur -- þið vitið

00:16:37.358 --> 00:16:41.000
í mínum geira, tónlistargeirinn
skilur þetta ekki svona.

00:16:41.000 --> 00:16:44.000
Þau segja að 3 prósent almennings
líki klassísk tónlist.

00:16:44.000 --> 00:16:48.000
Ef aðeins væri hægt að auka það í 4 prósent
væru öll okkar vandamál úr sögunni.

00:16:49.000 --> 00:16:52.000
Ég segi, "Hvernig mynduð þig bera ykkur? Hvernig
mynduð þið mæla? Hvernig mynduð þið vera

00:16:52.000 --> 00:16:55.000
ef þið hélduð að 3 prósent
almennings líki klassísk tónlist?

00:16:56.000 --> 00:16:58.000
Ef hægt væri að auka það í 4 prósent.
Hvernig mynduð þið bera ykkur?

00:16:58.000 --> 00:17:00.000
Hvernig mynduð þið mæla?
Hvernig mynduð þið vera

00:17:00.000 --> 00:17:02.000
ef þið hélduð að allir
elskuðu klassíska tónlist

00:17:02.000 --> 00:17:04.000
þeir hafa bara ekki fattað það ennþá."

00:17:04.000 --> 00:17:05.000
þeir hafa bara ekki fattað það ennþá."

00:17:05.000 --> 00:17:07.000
Sjáiði, þetta eru gerólíkir heimar.

NOTE Paragraph

00:17:08.000 --> 00:17:11.000
Ég átti stórkostlega upplifun.
Ég var 45 ára.

00:17:11.000 --> 00:17:16.000
Ég hafði verið hljómsveitarstjóri í 20 ár
og allt í einu rann það upp fyrir mér.

00:17:17.000 --> 00:17:20.000
Hljómsveitarstjórar gefa
ekki frá sér neitt hljóð.

00:17:20.000 --> 00:17:22.096
Það er mynd af mér framan
á geisladisknum --

00:17:22.120 --> 00:17:25.000
Það er mynd af mér framan
á geisladisknum --

00:17:25.000 --> 00:17:27.381
-- en hljómsveitarstjóri
gefur ekki frá sér hljóð.

00:17:28.000 --> 00:17:32.000
Hann stólar á mátt sinn til
að gera annað fólk máttugt.

00:17:32.000 --> 00:17:36.000
Og þetta breytti öllu fyrir mig.
Þetta breytti lífi mínu.

00:17:36.850 --> 00:17:38.000
Hljómsveitarmeðlimir
komu til mín og sögðu,

00:17:38.000 --> 00:17:40.334
"Ben, hvað gerðist?" Þetta
er það sem að gerðist.

00:17:40.358 --> 00:17:45.000
Ég áttaði mig á því að mitt starf var að
draga fram það besta í öðru fólki.

00:17:45.000 --> 00:17:48.000
Og vitanlega vildi ég vita
hvort ég væri að standa mig.

00:17:48.000 --> 00:17:51.048
Og vitiði hvernig maður finnur það út?
Þú horfir í augun í þeim.

00:17:51.072 --> 00:17:55.072
Ef augun tindra, þá veistu
að þú ert að standa þig.

00:17:55.850 --> 00:17:57.000
Þú gætir lýst upp þorp
með augum þessa manns.

00:17:57.000 --> 00:17:59.143
Þú gætir lýst upp þorp
með augum þessa manns.

00:17:59.143 --> 00:18:01.143
Einmitt. Þannig að ef augun
tindra þá stendur þú þig.

00:18:01.143 --> 00:18:04.000
Ef þau tindra ekki þá ferðu
að spyrja einnar spurningar.

00:18:04.000 --> 00:18:05.000
Og þetta er spurningin:

00:18:05.000 --> 00:18:11.000
Hvernig er ég fyrst að augu
leikarans míns tindra ekki?

00:18:11.850 --> 00:18:13.898
Við getum líka gert
þetta við börnin okkar.

00:18:13.922 --> 00:18:18.922
Hvernig er ég fyrst að augu
barnanna minna tindra ekki?

00:18:19.000 --> 00:18:21.000
Það er allt annar heimur.

NOTE Paragraph

00:18:21.000 --> 00:18:26.000
Nú er að koma að lokum að
þessari töfraviku á fjallinu.

00:18:26.850 --> 00:18:28.000
og við höldum aftur út í raunveruleikann.

00:18:28.000 --> 00:18:32.000
Og ég segi, það er viðeigandi að við
spyrjum okkur þessari spurningu:

00:18:32.000 --> 00:18:37.000
Hvernig erum við þegar við höldum
aftur út í raunveruleikann?

00:18:37.000 --> 00:18:39.000
Og vitiði, ég hef skilgreint velgengni.

00:18:40.000 --> 00:18:42.000
Fyrir mér er þetta mjög einfalt. Það
snýst ekki um auðæfi, frægð og völd.

00:18:42.000 --> 00:18:45.000
Það snýst um hversu mörg tindrandi
augu ég hef í kringum mig.

NOTE Paragraph

00:18:46.000 --> 00:18:49.286
Svo að lokum langar mig að skilja
ykkur eftir með eina hugmynd sem er

00:18:49.310 --> 00:18:52.000
að það skiptir máli hvað við segjum.

00:18:52.000 --> 00:18:54.000
Orðin sem við látum út úr okkur.

00:18:54.000 --> 00:18:58.000
Ég lærði þetta af konu
sem lifði af Auschwitz,

00:18:58.000 --> 00:18:59.000
einn af fáum eftirlifendum.

00:18:59.000 --> 00:19:03.000
Hún fór til Auschwitz
þegar hún var 15 ára,

00:19:04.000 --> 00:19:11.000
og bróðir hennar var átta
og foreldrarnir týndir.

00:19:11.000 --> 00:19:16.000
Og hún sagði mér þetta, hún sagði,

00:19:16.000 --> 00:19:19.000
"Við vorum í lestinni á leið
til Auschwitz og ég leit niður

00:19:19.000 --> 00:19:21.000
og ég sá að skór bróðir míns voru horfnir.

00:19:22.000 --> 00:19:25.000
Og ég sagði, "Af hverju ertu svona vitlaus,
geturðu ekki passað upp á dótið þitt

00:19:25.000 --> 00:19:26.000
í guðanna bænum?" -- á
þann hátt sem eldri systir

00:19:26.000 --> 00:19:30.000
talar við yngri bróður sinn.

00:19:30.000 --> 00:19:33.000
Því miður var þetta það síðasta
sem hún sagði við hann

00:19:33.000 --> 00:19:37.000
af því að hún sá hann aldrei aftur.
Hann lifði ekki af.

00:19:37.000 --> 00:19:39.524
Þannig að þegar hún kom út
úr Auschwitz, sór hún eið.

00:19:40.000 --> 00:19:44.000
Hún sagði mér þetta. Hún sagði, "Ég
gekk út úr Auschwitz inn í lífið

00:19:44.000 --> 00:19:49.000
og ég sór eið. Og eiðurinn var,
að ég myndi aldrei segja neitt

00:19:50.000 --> 00:19:53.000
sem gæti ekki staðið sem
það síðasta sem ég segði."

00:19:53.000 --> 00:19:57.000
Getum við gert það? Nei. Og
við bregðumst okkur sjálfum

00:19:58.000 --> 00:20:05.000
og öðrum. En þetta er markmið að sem
við getum lifað upp í. Takk fyrir.

00:20:05.000 --> 00:20:10.000
og öðrum. En þetta er markmið að sem
við getum lifað upp í. Takk fyrir.

00:20:11.000 --> 00:20:22.000
Tindrandi augu, tindrandi augu.

00:20:22.000 --> 00:20:25.000
Takk fyrir, takk fyrir.

00:20:26.000 --> 00:20:31.000
--