[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:02.76,0:00:08.50,Default,,0000,0000,0000,,Ang Internet | Mga Kawad, Kable at Wi-Fi
Dialogue: 0,0:00:08.50,0:00:12.78,Default,,0000,0000,0000,,Ako si Tess Winlock, ako ay software engineer
Dialogue: 0,0:00:12.78,0:00:17.74,Default,,0000,0000,0000,,sa Google. Narito ang tanong: Paano naipapadala\Nang larawan, mensaheng text, o email mula sa isang device
Dialogue: 0,0:00:17.74,0:00:25.05,Default,,0000,0000,0000,,papunta sa isa pa? Hindi ito mahika, ito ang Internet.\NIsang mahahawakan, pisikal na sistema na ginawa upang ilipat ang impormasyon.
Dialogue: 0,0:00:25.05,0:00:29.66,Default,,0000,0000,0000,,Ang Internet ay katulad na katulad ng serbisyo sa koreo,\Npero ang pisikal na bagay na naipapadala ay
Dialogue: 0,0:00:29.66,0:00:36.91,Default,,0000,0000,0000,,naiiba nang kaunti. Sa halip na mga kahon at\Nsobre, ipinapadala ng Internet ang binary na impormasyon.
Dialogue: 0,0:00:36.91,0:00:41.36,Default,,0000,0000,0000,,Impormasyon ay gawa sa mga bit. Ang isang bit ay maaaring\Nmailarawan bilang anumang pares ng mga magkasalungat: nakasindi o
Dialogue: 0,0:00:41.36,0:00:49.33,Default,,0000,0000,0000,,nakapatay, oo o hindi. Tipikal na ginagamit natin ang 1 na ibig sabihin ay nakasindi, o 0 ibig sabihin nakapatay. Dahil ang bit ay may dalawang
Dialogue: 0,0:00:49.33,0:00:56.15,Default,,0000,0000,0000,,posibleng estado tinatawag natin itong binary code. 8\Nbit na pinagsama-sama ay bumubuo ng 1 byte. 1000 byte
Dialogue: 0,0:00:56.15,0:01:01.70,Default,,0000,0000,0000,,na pinagsama ay isang kilobyte. 1000 kilobyte\Nay isang megabyte. Ang isang kanta ay karaniwang na-encode
Dialogue: 0,0:01:01.70,0:01:07.94,Default,,0000,0000,0000,,gamit ang halos 3-4MB. Hindi mahalaga kung ito'y\Nlarawan, video o kanta, lahat
Dialogue: 0,0:01:07.94,0:01:12.86,Default,,0000,0000,0000,,sa Internet ay kinakatawan at ipinapadala bilang mga bit.\NAng mga ito ang mga atom ng impormasyon.
Dialogue: 0,0:01:12.86,0:01:16.82,Default,,0000,0000,0000,,Pero hindi ito tulad ng pisikal na nagpapadala tayo\Nng mga 1 at 0 mula sa isang lugar sa isa pa o isang
Dialogue: 0,0:01:16.82,0:01:22.20,Default,,0000,0000,0000,,tao sa isa pa. Kaya ano ang pisikal\Nna bagay na totoong naipapadala sa mga kawad
Dialogue: 0,0:01:22.20,0:01:25.92,Default,,0000,0000,0000,,at sa ere? Buweno, tingnan natin ang isang maliit\Nna halimbawa dito kung paano pisikal na makikipag-usap
Dialogue: 0,0:01:25.92,0:01:30.75,Default,,0000,0000,0000,,ang mga tao upang magpadala ng isang bit ng impormasyon\Nmula sa isang lugar papunta sa isa pa. Sabihin nating
Dialogue: 0,0:01:30.75,0:01:36.59,Default,,0000,0000,0000,,masisindi natin ang ilaw ng 1 o mapapatay ng 0. O gumamit ng mga beep o mga katulad na uri ng mga bagay
Dialogue: 0,0:01:36.59,0:01:42.00,Default,,0000,0000,0000,,sa Morse code. Gumagana ang mga paraang ito pero\Ntalagang napakakupad nila, madalas nagkakamali, at nakadepende nang buo
Dialogue: 0,0:01:42.00,0:01:46.61,Default,,0000,0000,0000,,sa mga tao. Kung ano ang talagang kailangan natin ay isang makina. Sa buong kasaysayan, gumawa tayo ng maraming sistema
Dialogue: 0,0:01:46.61,0:01:51.21,Default,,0000,0000,0000,,na maaaring totoong makapagpadala ng binary na impormasyong ito sa iba't ibang uri ng mga pisikal na medium.
Dialogue: 0,0:01:51.21,0:02:00.25,Default,,0000,0000,0000,,Sa ngayon, pisikal nating ipinapadala ang mga bit sa pamamagitan ng kuryente, liwanag, at mga radio wave. Upang makapagpadala ng bit sa kuryente,
Dialogue: 0,0:02:00.25,0:02:04.80,Default,,0000,0000,0000,,isipin na may dalawa kang bombilya na konektado\Nng kawad na tanso. Kung ang operator ng device ay
Dialogue: 0,0:02:04.80,0:02:09.28,Default,,0000,0000,0000,,sinisindihan ang kuryente saka umiilaw ang bombilya.\NWalang kuryente, kung gayon walang ilaw. Kung ang
Dialogue: 0,0:02:09.28,0:02:14.14,Default,,0000,0000,0000,,mga operator sa dalawang bahagi ay sumang-ayon na ang nakasinding ilaw ay 1 at nakapatay na ilaw ay 0, kung gayon mayroon tayong
Dialogue: 0,0:02:14.14,0:02:19.60,Default,,0000,0000,0000,,sistema sa pagpapadala ng mga bit ng impormasyon mula sa isang tao papunta sa isa pa gamit ang kuryente. Pero
Dialogue: 0,0:02:19.60,0:02:24.100,Default,,0000,0000,0000,,mayroon tayong maliit na problema, kung kailangan mong magpadala ng 0 limang beses na sunod-sunod, buweno paano
Dialogue: 0,0:02:24.100,0:02:29.99,Default,,0000,0000,0000,,mo magagawa iyan sa paraan na sinumang\Ntao ay totoong mabibilang ang numero ng mga 0?
Dialogue: 0,0:02:29.99,0:02:34.60,Default,,0000,0000,0000,,Buweno ang solusyon ay maglagay ng relo\No timer. Maaaring sumang-ayon ang mga operator na ang
Dialogue: 0,0:02:34.60,0:02:38.77,Default,,0000,0000,0000,,sender ay magpapadala ng 1 bit kada segundo at ang receiver ay uupo at i-record ang bawat isang
Dialogue: 0,0:02:38.77,0:02:43.98,Default,,0000,0000,0000,,segundo at tingnan kung ano ang nasa linya. Upang ipadala ang limang 0 na sunod-sunod, papatayin mo lang ang ilaw,
Dialogue: 0,0:02:43.98,0:02:48.20,Default,,0000,0000,0000,,maghintay ng 5 segundo, ang tao sa kabilang dulo ng linya ay isusulat ang lahat sa 5 segundo.
Dialogue: 0,0:02:48.20,0:02:53.91,Default,,0000,0000,0000,,Para sa limang 1 na sunod-sunod, sindihan ito, maghintay ng 5 segundo, isulat ang bawat segundo. Halatang gusto nating
Dialogue: 0,0:02:53.91,0:02:57.63,Default,,0000,0000,0000,,ipadala ang mga bagay na mas mabilis ng kaunti kaysa isang\Nbit kada segundo, kaya kailangan nating pataasin ang ating
Dialogue: 0,0:02:57.63,0:03:04.26,Default,,0000,0000,0000,,bandwidth - ang maximum na transmisyon na kapasidad\Nng isang device. Sinusukat ang bandwidth sa bitrate,
Dialogue: 0,0:03:04.26,0:03:08.84,Default,,0000,0000,0000,,na siyang numero ng mga bit na maaari nating totoong ipadala\Nsa loob ng ibinigay na yugto ng panahon na kadalasang sinusukat
Dialogue: 0,0:03:08.84,0:03:13.98,Default,,0000,0000,0000,,sa mga segundo. Isang naiibang pagsukat ng tulin ay ang\Nlatency, o ang dami ng oras na maaabot
Dialogue: 0,0:03:13.98,0:03:21.74,Default,,0000,0000,0000,,ng isang bit ng pagbiyahe mula sa isang lugar papunta sa isa pa,\Nmula sa isang pinagmulan papunta sa humihiling na device.
Dialogue: 0,0:03:21.74,0:03:26.56,Default,,0000,0000,0000,,Sa ating analohiya sa tao, ang isang bit kada segundo ay napakabilis pero parang mahirap sa isang tao na
Dialogue: 0,0:03:26.56,0:03:31.42,Default,,0000,0000,0000,,sabayan. Sabihin natin na totoong gusto\Nmo na mag-download ng 3 MB na kanta sa 3 segundo,
Dialogue: 0,0:03:31.42,0:03:37.08,Default,,0000,0000,0000,,sa 8 milyon na bit kada megabyte na ibig sabihin isang\Nbit rate na halos 8 milyon bit kada segundo.
Dialogue: 0,0:03:37.08,0:03:40.95,Default,,0000,0000,0000,,Halatang hindi makapagpapadala o makatatanggap ng 8\Nmilyong bit kada segundo ang mga tao pero magagawa iyan
Dialogue: 0,0:03:40.95,0:03:45.37,Default,,0000,0000,0000,,ng isang makina. Pero ngayon may\Ntanong din kung anong uri ng kable na padadalhan ng mga
Dialogue: 0,0:03:45.37,0:03:50.06,Default,,0000,0000,0000,,mensaheng ito at gaano kabilis ang mga signal na\Ntatakbo. Gamit ang ethernet wire, ang uri na mahahanap
Dialogue: 0,0:03:50.06,0:03:55.94,Default,,0000,0000,0000,,mo sa bahay, opisina o paaralan makikita mo\Nang masusukat na pagkawala ng signal o interference sa
Dialogue: 0,0:03:55.94,0:04:01.06,Default,,0000,0000,0000,,ilang daang talampakan lang. Para sa Internet\Nupang gumana sa buong mundo, kailangan nating magkaroon
Dialogue: 0,0:04:01.06,0:04:06.14,Default,,0000,0000,0000,,ng isang alternatibong paraan upang ipadala ang mga bit sa talagang malayong distansiya. Pinag-uusapan natin ang pagtawid
Dialogue: 0,0:04:06.14,0:04:11.40,Default,,0000,0000,0000,,sa mga karagatan. Kaya ano pa ang magagamit natin? Ano ang\Nalam natin na gumagalaw na mas mabilis kaysa kuryente
Dialogue: 0,0:04:11.40,0:04:17.72,Default,,0000,0000,0000,,sa isang kawad? Liwanag. Maaari nating ipadala nang totoo\Nang mga bit bilang mga beam ng liwanag mula sa isang lugar papunta sa isa pa
Dialogue: 0,0:04:17.72,0:04:22.55,Default,,0000,0000,0000,,gamit ang fiber optic cable. Ang isang fiber optic cable\Nay isang sinulid ng babasagin na ginawa upang magpaaninag ng
Dialogue: 0,0:04:22.55,0:04:27.09,Default,,0000,0000,0000,,liwanag. Kapag nagpapadala ka ng isang beam ng liwanag\Nsa kable, tumatalbog ang liwanag pataas pababa sa haba
Dialogue: 0,0:04:27.09,0:04:31.24,Default,,0000,0000,0000,,ng kable hanggang sa matanggap ito sa kabilang\Ndulo. Depende sa anggulo ng pagtalbog, maaari nating
Dialogue: 0,0:04:31.24,0:04:36.09,Default,,0000,0000,0000,,totoong ipadala ang maraming bit nang sabay-sabay.\Nlahat sila naglalakbay sa bilis ng liwanag.
Dialogue: 0,0:04:36.09,0:04:41.03,Default,,0000,0000,0000,,Kaya ang fiber ay talagang napakabilis. Pero ang mas mahalaga\Nang signal ay hindi humihina ang kalidad sa mga mahabang
Dialogue: 0,0:04:41.03,0:04:45.48,Default,,0000,0000,0000,,distansiya. Ito ang paano ka maglalakbay daan-daang\Nmilya na walang pagkawala ng signal. Ito ang dahilan
Dialogue: 0,0:04:45.48,0:04:50.26,Default,,0000,0000,0000,,ginagamit natin ang mga kable ng fiber optic na tinatawid\Nang mga sabig ng karagatan upang ikonekta ang isa pang kontinente sa isa pa.
Dialogue: 0,0:04:50.26,0:04:56.36,Default,,0000,0000,0000,,Noong 2008 may kable na tunay\Nna naputol malapit sa Alexandria, Egypt na talagang gumambala
Dialogue: 0,0:04:56.36,0:05:00.55,Default,,0000,0000,0000,,sa Internet sa karamihan ng Middle East at \NIndia. Binabalewala natin ang bagay na Internet na ito
Dialogue: 0,0:05:00.55,0:05:05.21,Default,,0000,0000,0000,,ngunit talagang marupok ito na \Npisikal na sistema. At ang fiber ay napakagaling pero
Dialogue: 0,0:05:05.21,0:05:09.11,Default,,0000,0000,0000,,sobrang mahal nito at mahirap na katrabaho.\NPara sa karamihan ng mga layunin, mahahanap mo
Dialogue: 0,0:05:09.11,0:05:16.97,Default,,0000,0000,0000,,ang kable ng tanso. Pero napapagalaw ba natin ang mga bagay na walang mga kawad? Paano natin ipinapadala ang mga bagay nang wireless? Radyo.
Dialogue: 0,0:05:16.97,0:05:21.13,Default,,0000,0000,0000,,Ang mga makina na nagpapadala ng bit nang walang kawad ay karaniwang gumagamit ng signal ng radyo upang magpadala ng mga bit mula sa isang lugar
Dialogue: 0,0:05:21.13,0:05:27.93,Default,,0000,0000,0000,,papunta sa isa pa. Kailangang isalin ng mga makina\Nang mga 1 at 0 bilang mga radio wave na may
Dialogue: 0,0:05:27.93,0:05:32.37,Default,,0000,0000,0000,,iba't ibang lakas. Binabaligtad ng mga tumatanggap na makina\Nang proseso at ikonokumberte ito pabalik sa
Dialogue: 0,0:05:32.37,0:05:37.52,Default,,0000,0000,0000,,binary sa computer mo. Kaya ginawa ng wireless na mobile ang ating Internet. Pero ang signal ng radyo ay hindi
Dialogue: 0,0:05:37.52,0:05:41.78,Default,,0000,0000,0000,,naglalakbay sa ganoong kalayo bago ganap \Nna wala sa ayos. Sa paraang ito hindi mo makukuha ang signal
Dialogue: 0,0:05:41.78,0:05:48.08,Default,,0000,0000,0000,,ng istasyon ng radyo sa Los Angeles sa Chicago. Kahit na\Nmagaling ang wireless, sa ngayon umaasa pa rin ito
Dialogue: 0,0:05:48.08,0:05:52.19,Default,,0000,0000,0000,,sa Internet na may kawad. Kung nasa coffee shop\Nka gamit ang wifi, ipinapadala ang mga bit sa
Dialogue: 0,0:05:52.19,0:05:56.17,Default,,0000,0000,0000,,wireless na router na ito at saka inililipat \Nsa pamamagitan ng pisikal na kawad upang magbiyahe sa totoong
Dialogue: 0,0:05:56.17,0:06:01.05,Default,,0000,0000,0000,,malalayong distansiya ng Internet. Ang pisikal na\Nparaan ng pagpapadala ng mga bit ay maaaring magbago sa
Dialogue: 0,0:06:01.05,0:06:06.10,Default,,0000,0000,0000,,hinaharap, maging mga laser nito na ipinapadala sa pagitan ng mga satellite o radio wave sa mga lobo, o drone, pero
Dialogue: 0,0:06:06.10,0:06:10.97,Default,,0000,0000,0000,,ang pangunahing binary na pagkakatawan sa impormasyon\Nat ang mga protocol sa pagpapadala ng impormasyong iyan
Dialogue: 0,0:06:10.97,0:06:15.13,Default,,0000,0000,0000,,at pagtanggap sa impormasyong iyan ay hindi nagbago. Lahat sa Internet,
Dialogue: 0,0:06:15.13,0:06:20.58,Default,,0000,0000,0000,,maging mga salita man ito , email, imahen, video ng pusa, video ng tuta, lahat ay binubuo lang ng mga 1
Dialogue: 0,0:06:20.58,0:06:25.85,Default,,0000,0000,0000,,at 0 na inihahatid ng mga elektronikong pulso, beam ng liwanag, radio wave at maraming maraming pagmamahal.