دو خواهر آزمایش DNA
یکسانی را میگذرانند.
نتایج نشان میدهند که یک خواهر
۱۰% فرانسوی است و دیگری ۰%.
هر دو خواهر دو والد یکسان دارند،
و بنابراین مجموعهای از اجداد یکسان دارند.
پس چگونه ممکن است که یکی ۱۰%
بیشتر از دیگری فرانسوی باشد؟
آزمایشهای مشابه، برای پاسخ به سؤالات
در مورد اجدادمان به DNA ما وابسته هستند،
اما DNA ما در واقع نمیتواند
همه چیز را درباره اینکه
چه کسی هستیم یا اهل کجا هستیم به ما بگوید.
تستهای DNA در پاسخگویی
به برخی سؤالات عالی هستند،
مثلاً چه کسانی والدین شما هستند،
اما ممکن است نتایج گیجکنندهای
برای دیگر سوالات ارائه دهند،
مثلاً آیا شما اجدادی از
منطقهای خاص دارید یا نه.
برای درک دلیل آن
در وهله اول دانستن اینکه
DNA ما از کجا میآید به ما کمک میکند.
DNA هر فرد از حدود ۶ میلیارد
جفت پایه تشکیل شدهاست
که در ۲۳ جفت کروموزوم ذخیره شدهاند --
تعداد کل کروموزومها ۴۶ عدد است.
ممکن است حجم گیجکنندهای
از اطلاعات به نظر برسد،
اما ۹۹% ژنوم ما
بین همهی انسانها مشترک است.
۱% باقیمانده شامل همه موارد متمایز
در مورد اجداد یک فرد است.
آزمایشهای DNA صنعتی، کمتر از ۱%
از آن ۱% را مورد استفاده قرار میدهند.
یک کروموزوم در هر جفت،
از هر والد میآید.
این نیمهها در زمان لقاح به هم میپیوندند:
وقتی یک اسپرم و تخمک،
که هر کدام تنها ۲۳ کروموزوم دارند،
با هم ترکیب میشوند.
داستان اجداد ما قبل از لقاح، مبهم میشود.
دلیلش این است که ۲۳ کروموزوم موجود
در اسپرم یا تخمک
با کروموزومهای سایر
سلولهای بدن یکسان نیستند.
هنگامی که آنها از یک سلول ۴۶ کروموزومی
به یک سلول جنسی ۲۳ کروموزومی میروند،
کروموزومهای موجود در هر جفت
برخی از بخشها را مبادله میکنند.
این فرآیند بازترکیب نامیده میشود،
و بدین معنی است که هر اسپرم یا تخمک
حاوی کروموزومهای منفرد هستند که
یک ترکیب منحصر به فرد از هر جفت است.
بازترکیب به طور منحصر به فردی
در هر سلول جنسی رخ میدهد --
و باعث میشود کروموزومهای دو خواهر
متفاوت باشد، نه تنها از والدینشان،
بلکه با یکدیگر نیز تفاوت داشته باشد.
بازترکیب قبل از لقاح اتفاق میافتد،
بنابراین شما دقیقا نیمی از
DNA خود را از هر والد دریافت میکنید،
اما اگر بیشتر به عقب برگردیم
موضوع کمی پیچیدهتر میشود.
بدون بازترکیب، از پدربزرگ
و مادربزرگتان ۱/۴،
از پدر و مادرِ پدربزرگ و مادربزرگتان ۱/۸
DNA دریافت میکنید، و الی آخر،
اما از آن جا که بازترکیب در هر نسل
اتفاق میافتد، این اعداد تغییر میکنند.
هر چه نسلهای بیشتری به عقب برگردیم
احتمال اینکه اصلا در DNA شما
ظاهر نشوند بیشتر است.
برای مثال، بدون بازترکیب،
تنها ۱/۶۴ از DNA شما از هر یک از
اجدادتان در شش نسل قبل میآید.
به دلیل بازترکیب،
این عدد میتواند بیشتر باشد،
اگر چه به طور دقیق نمیدانیم تا چه حد
بیشتر -- یا میتواند حداقل ۰ باشد.
بنابراین یک خواهر با داشتن
اجداد بیشتری از فرانسه
از خواهر دیگر فرانسوی تر نیست.
در عوض، اجداد فرانسوی
بیشتر در DNA او نمایان میشوند.
اما داستان به همین جا ختم نمیشود.
آزمایشها DNA اجداد فرانسوی
واقعی خواهرها را ردیابی نمی کنند --
ما به ژنوم افراد مردهی نسلهای قبلی
دسترسی نداریم.
در عوض، این نتایج مبتنی بر مقایسهای
با DNA افرادی است که در حال حاضر
در فرانسه زندگی میکنند.
این آزمایشها به دنبال نشانههای ژنتیکی
یا ترکیبی از نشانههای ژنتیکی هستند.
این نشانهها توالیهای کوتاهی هستند که
در مکان های خاصی ظاهر میشوند.
خواهری که به نظر میرسد بیشتر فرانسوی است
دارای نشانههای ژنتیکی مشترک
با افرادی است که در حال حاضر
در فرانسه زندگی میکنند.
گمان میرود این نشانههای مشترک
نمایانگر اجدادی از یک
مکان یکسان باشند: فرانسه.
توجه داشته باشید نتایج
مبتنی بر افرادی است که
توالی ژنوم خود را دارند --
۸۰-۹۰ درصد از آنها از نژاد اروپایی هستند.
هر چند بسیاری از مردمان بومی
به سختی نماینده میشوند.
این آزمایش میراثی را از افرادی که در
پایگاه داده ارائه نشدهاند، نشان نمیدهد،
و نباید برای اثبات نژاد یا قومیت
مورد استفاده قرار گیرد.
و اگر افراد بیشتری توالی DNA خود را
دریافت کنند، نتایج ممکن است تغییر یابند.
اگر بیشتر به عقب برگردیم، ممکن است
مثلا نتیجه ۲% نئاندرتال به دست آورید.
اگرچه نئاندرتالها گونهی
جداگانهای از انسانها بودند،
آن ۲% از همان ۹۹% که بین
همهی انسانها مشترک است نمیآید،
بلکه از همان ۱% میآید که متفاوت است.
به این دلیل که حدود ۴۰,۰۰۰ سال پیش،
برخی از جمعیتهای انسانی نژادشان را
با نئاندرتالها پیوند دادند،
به این معنا که بعضی از افراد
زنده امروزی اجداد نئاندرتال دارند.
بسیاری از اجداد نئاندرتال، در واقع:
در طول ۴۰,۰۰۰ سال
نسلهای بسیاری وجود دارند
و از این رو سهم ژنتیکی یک نئاندرتال
غیرقابل ردیابی است.
شما ممکن است همزمان ۱۰۰% فرانسوی
و ۲% نئاندرتال باشید --
اگرچه هر دو از همان ۱% DNA
حاصل میشوند که ما را متفاوت میکند،
آنها موارد مختلفی را محاسبه میکنند.
جستجوی اثری از اجدادمان در DNA ما
به سرعت پیچیده میشود.
هم نحوه وراثت DNA و هم
اطلاعات موجود برای آزمایش
گفتن برخی موارد را
با اطمینان ۱۰۰% دشوار میکند.