WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:05.000 Była sobie raz straszna choroba atakująca dzieci. 00:00:05.000 --> 00:00:09.000 Ze wszystkich chorób dziecięcych w tym kraju 00:00:09.000 --> 00:00:12.000 zabijała najwięcej dzieci. 00:00:12.000 --> 00:00:15.000 Pojawił się genialny naukowiec 00:00:15.000 --> 00:00:18.000 który wynalazł metodę częściowego leczenia. 00:00:18.000 --> 00:00:22.000 Niestety, wiele dzieci nadal umierało, 00:00:22.000 --> 00:00:25.000 ale sytuacja wyraźnie się polepszyła. 00:00:25.000 --> 00:00:31.000 Lek szczęśliwie nic nie kosztował 00:00:31.000 --> 00:00:33.000 i bardzo prosty w użyciu. 00:00:33.000 --> 00:00:36.000 Niestety nie było można 00:00:36.000 --> 00:00:40.000 stosować go u niemowląt i rocznych dzieci. NOTE Paragraph 00:00:40.000 --> 00:00:42.000 Dlatego też kilka lat później 00:00:42.000 --> 00:00:44.000 inny naukowiec, 00:00:44.000 --> 00:00:48.000 może nie tak genialny jak poprzedni, 00:00:48.000 --> 00:00:50.000 stworzył nowy lek 00:00:50.000 --> 00:00:53.000 w oparciu o istniejące lekarstwo. 00:00:53.000 --> 00:00:56.000 Nowy lek można było podawać 00:00:56.000 --> 00:01:00.000 niemowlętom i rocznym dzieciom. 00:01:00.000 --> 00:01:05.000 Niestety był on nie tylko drogi, 00:01:05.000 --> 00:01:06.000 ale też trudny w użyciu. 00:01:06.000 --> 00:01:10.000 Choć rodzice próbowali używać go właściwie, 00:01:10.000 --> 00:01:14.000 większości z nich się to nie udawało. 00:01:14.000 --> 00:01:17.000 Ponieważ lek był drogi i trudny w użyciu 00:01:17.000 --> 00:01:20.000 stosowali go tylko u niemowląt i rocznych dzieci. 00:01:20.000 --> 00:01:23.000 W przypadku dwulatków i starszych dzieci 00:01:23.000 --> 00:01:24.000 korzystali z pierwszego lekarstwa. NOTE Paragraph 00:01:24.000 --> 00:01:26.000 Dosyć długo ludzie byli zadowoleni z dwóch leków. 00:01:26.000 --> 00:01:29.000 Pewnego razu 00:01:29.000 --> 00:01:34.000 zmarło dwuletnie dziecko. 00:01:34.000 --> 00:01:38.000 Jego matka zastanawiała się: 00:01:38.000 --> 00:01:42.000 zanim dziecko skończyło dwa lata 00:01:42.000 --> 00:01:47.000 zawsze stosowałam skomplikowany i droższy lek. 00:01:47.000 --> 00:01:48.000 Dopiero po drugich urodzinach 00:01:48.000 --> 00:01:51.000 zmieniłam go na lek tani i łatwy w użyciu". 00:01:51.000 --> 00:01:53.000 Jak każdy rodzic, który stracił dziecko 00:01:53.000 --> 00:01:55.000 zastanawiała się, czy mogła zapobiec tragedii, 00:01:55.000 --> 00:01:59.000 np. nadal stosować drogi i skomplikowany lek. 00:01:59.000 --> 00:02:02.000 Podzieliła się tą myślą z innymi. 00:02:02.000 --> 00:02:04.000 "W jaki sposób coś taniego i prostego 00:02:04.000 --> 00:02:07.000 może być tak samo skuteczne 00:02:07.000 --> 00:02:09.000 jak coś drogiego i skomplikowanego?". 00:02:09.000 --> 00:02:11.000 Ludzie przyznali jej rację 00:02:11.000 --> 00:02:13.000 i uznali, że popełniają błąd 00:02:13.000 --> 00:02:16.000 przerzucając się na prostsze i tańsze rozwiązanie. 00:02:16.000 --> 00:02:19.000 O tej historii usłyszał rząd 00:02:19.000 --> 00:02:22.000 i postanowił wprowadzić nowe prawo 00:02:22.000 --> 00:02:24.000 zakazujące rodzicom 00:02:24.000 --> 00:02:27.000 korzystania z taniego i prostego leku. 00:02:27.000 --> 00:02:29.000 Ludzie byli zadowoleni z decyzji rządu. NOTE Paragraph 00:02:29.000 --> 00:02:32.000 Przez kilka następnych lat wszystko było w porządku. 00:02:32.000 --> 00:02:37.000 Wtedy zjawił się ekonomista z własnymi dziećmi, 00:02:37.000 --> 00:02:44.000 który stosował drogi i skomplikowany lek. 00:02:44.000 --> 00:02:46.000 Wiedział też o prostszym i tańszym. 00:02:46.000 --> 00:02:48.000 Przemyślał sprawę i doszedł do wniosku, 00:02:48.000 --> 00:02:51.000 że drogi i skomplikowany lek nie jest za dobry. 00:02:51.000 --> 00:02:54.000 "Nie znam się na nauce, ale znam się na danych. 00:02:54.000 --> 00:02:56.000 Może jeśli je przeanalizuję, 00:02:56.000 --> 00:03:00.000 uda mi się stwierdzić, czy drogi i skomplikowany lek 00:03:00.000 --> 00:03:03.000 jest naprawdę lepszy od prostszego i tańszego". 00:03:03.000 --> 00:03:05.000 Po przeanalizowaniu danych okazało się, 00:03:05.000 --> 00:03:08.000 że drogi i skomplikowany lek 00:03:08.000 --> 00:03:11.000 nie był wcale lepszy od taniego i prostego, 00:03:11.000 --> 00:03:13.000 przynajmniej dla dwulatków i starszych dzieci. 00:03:13.000 --> 00:03:16.000 Tańszy i prostszy lek nie działał tylko u młodszych. NOTE Paragraph 00:03:16.000 --> 00:03:20.000 Ekonomista postanowił poinformować ludzi 00:03:20.000 --> 00:03:22.000 o swoim odkryciu: 00:03:22.000 --> 00:03:25.000 "Wystarczy stosować tanią i prostą metodę. 00:03:25.000 --> 00:03:28.000 Zaoszczędzimy 300 mln dolarów rocznie 00:03:28.000 --> 00:03:30.000 które mogą pokryć inne wydatki na dzieci". 00:03:30.000 --> 00:03:34.000 Rodzicom nie spodobała się myśl, że tani i prosty lek 00:03:34.000 --> 00:03:36.000 mógłby być lepszy od drogiego i skomplikowanego. 00:03:36.000 --> 00:03:40.000 Rząd również się zdenerwował. 00:03:40.000 --> 00:03:43.000 Najbardziej zdenerwowali się producenci drogiego leku, 00:03:43.000 --> 00:03:45.000 bo jak mogli konkurować 00:03:45.000 --> 00:03:48.000 z darmowym lekiem? 00:03:48.000 --> 00:03:50.000 Bali się, że stracą wszystkich klientów. 00:03:50.000 --> 00:03:53.000 Zdenerwowani ludzie atakowali ekonomistę. 00:03:53.000 --> 00:03:56.000 Ten zdecydował się wyjechać z kraju na kilka dni, 00:03:56.000 --> 00:04:00.000 by poszukać inteligentniejszych i otwartych ludzi 00:04:00.000 --> 00:04:03.000 w mieście zwanym Oxfordem 00:04:03.000 --> 00:04:06.000 i opowiedzieć im tę historię. NOTE Paragraph 00:04:06.000 --> 00:04:10.000 Oto jestem, a ta historia nie jest bajką. 00:04:10.000 --> 00:04:12.000 To opowieść o współczesnym USA, 00:04:12.000 --> 00:04:15.000 a choroba, o której mówię 00:04:15.000 --> 00:04:18.000 to wypadki samochodowe z udziałem dzieci. 00:04:18.000 --> 00:04:24.000 Darmowym lekiem są pasy bezpieczeństwa dla dorosłych. 00:04:24.000 --> 00:04:28.000 Lekiem za 300 mln dolarów rocznie są samochodowe foteliki dla dzieci. 00:04:28.000 --> 00:04:30.000 Chciałbym przedstawić dowody 00:04:30.000 --> 00:04:33.000 potwierdzające moją opinię, 00:04:33.000 --> 00:04:35.000 że w przypadku dwulatków i starszych dzieci 00:04:35.000 --> 00:04:40.000 foteliki nie dają wymiernych korzyści, 00:04:40.000 --> 00:04:45.000 wbrew niewiarogodnym wysiłkom 00:04:45.000 --> 00:04:48.000 poświęconym rozszerzaniu prawa 00:04:48.000 --> 00:04:50.000 i nastawiających opinię publiczną 00:04:50.000 --> 00:04:55.000 przeciwko zapinania dzieci pasami. 00:04:55.000 --> 00:04:56.000 Omówię dowody na to twierdzenie. 00:04:56.000 --> 00:04:59.000 Omówię też trzeci sposób, czyli technologię, 00:04:59.000 --> 00:05:02.000 która prawdopodobnie jest najlepsza ze wszystkiego. 00:05:02.000 --> 00:05:05.000 Ludzie nie podchodzą do niej z entuzjazmem, 00:05:05.000 --> 00:05:07.000 ponieważ są zachwyceni obecnym rozwiązaniem, 00:05:07.000 --> 00:05:10.000 czyli korzystaniem z fotelików samochodowych. NOTE Paragraph 00:05:10.000 --> 00:05:13.000 Analiza danych często pozwala na odkrycie 00:05:13.000 --> 00:05:17.000 złożonych historii. 00:05:17.000 --> 00:05:20.000 Nie jest tak w przypadku "pasy kontra foteliki". 00:05:20.000 --> 00:05:22.000 Od 1975 roku w USA gromadzi się dane 00:05:22.000 --> 00:05:25.000 nt. każdego śmiertelnego wypadku samochodowego. 00:05:25.000 --> 00:05:28.000 Posiadamy informacje dotyczące każdego wypadku, 00:05:28.000 --> 00:05:30.000 w którym zginęła przynajmniej jedna osoba. 00:05:30.000 --> 00:05:33.000 Wystarczy wejść na stronę NHTSA, 00:05:33.000 --> 00:05:35.000 na której dostępne są te dane. 00:05:35.000 --> 00:05:37.000 Okazuje się, że nie ma wystarczających argumentów 00:05:37.000 --> 00:05:41.000 przemawiających za przewagą fotelików 00:05:41.000 --> 00:05:44.000 dla dwulatków i starszych dzieci. 00:05:44.000 --> 00:05:48.000 Oto dane dotyczące dzieci od 2 do 6 lat. 00:05:48.000 --> 00:05:50.000 Powyżej 6 lat właściwie nikt nie używa fotelików. 00:05:50.000 --> 00:05:56.000 Z dzieci, które nie zapięte pasami 00:05:56.000 --> 00:06:00.000 brały udział w wypadku - 29,3% zginęło. 00:06:00.000 --> 00:06:05.000 W fotelikach zginęło 18,2%. 00:06:05.000 --> 00:06:07.000 Przy trzy-punktowych pasach 00:06:07.000 --> 00:06:12.000 zginęło 19,4% dzieci. Co ciekawe, 2-punktowe pasy 00:06:12.000 --> 00:06:14.000 widzimy tylko w 16,7% wypadków śmiertelnych. 00:06:14.000 --> 00:06:17.000 choć według teorii 2-punktowe pasy 00:06:17.000 --> 00:06:18.000 są gorsze niż 3-punktowe. 00:06:18.000 --> 00:06:20.000 Analiza nieprzetworzonych danych 00:06:20.000 --> 00:06:23.000 daje setki problematycznych zmiennych. NOTE Paragraph 00:06:23.000 --> 00:06:28.000 W naszym badaniu przedstawiamy te same dane 00:06:28.000 --> 00:06:31.000 w formie graficznej, dla ułatwienia. 00:06:31.000 --> 00:06:34.000 Żółty słupek to foteliki samochodowe, 00:06:34.000 --> 00:06:38.000 pomarańczowy: pasy 3-punktowe, czerwony: 2-punktowe. 00:06:38.000 --> 00:06:40.000 Wszystkie opcje są względne do braku pasów, 00:06:40.000 --> 00:06:41.000 Im wyższa kolumna, tym lepiej. 00:06:41.000 --> 00:06:43.000 Tak właśnie wyglądają dane. 00:06:43.000 --> 00:06:46.000 Najwyższa kolumna to nasz cel. 00:06:46.000 --> 00:06:50.000 Jesteśmy w stanie kontrolować siłę uderzenia, 00:06:50.000 --> 00:06:54.000 miejsce w którym siedzi dziecko, jego wiek itp. 00:06:54.000 --> 00:06:56.000 To właśnie środkowy zestaw kolumn. 00:06:56.000 --> 00:06:59.000 Pasy 2-punktowe 00:06:59.000 --> 00:07:01.000 zaczynają wyglądać gorzej. 00:07:01.000 --> 00:07:03.000 Ostatni zestaw kolumn 00:07:03.000 --> 00:07:06.000 przedstawia wszystkie możliwe czynniki, 00:07:06.000 --> 00:07:08.000 które mogą mieć wpływ na wypadek: 00:07:08.000 --> 00:07:11.000 50, 75, 100 różnych czynników. NOTE Paragraph 00:07:11.000 --> 00:07:14.000 Otóż w przypadku fotelików i pasów 3-punktowych 00:07:14.000 --> 00:07:18.000 liczba ofiar śmiertelnych jest identyczna. 00:07:18.000 --> 00:07:22.000 Standardowe odchylenia są niewielkie. 00:07:22.000 --> 00:07:25.000 To nie są szacunkowe dane. To wyraźny trend 00:07:25.000 --> 00:07:27.000 w porównaniu z innymi ocenami. 00:07:27.000 --> 00:07:30.000 Co ciekawe, foteliki spisują się nieco lepiej 00:07:30.000 --> 00:07:33.000 w przypadku zderzeń czołowych. 00:07:33.000 --> 00:07:37.000 w przypadku zderzeń czołowych. 00:07:37.000 --> 00:07:39.000 Według mnie nie jest to przypadek. 00:07:39.000 --> 00:07:40.000 Aby fotelik został dopuszczony do użytku, 00:07:40.000 --> 00:07:43.000 musi spełniać pewne standardy. 00:07:43.000 --> 00:07:48.000 Jeden z nich dotyczy zderzenia czołowego. 00:07:48.000 --> 00:07:50.000 W innych rodzajach zderzeń, np. od tyłu, 00:07:50.000 --> 00:07:53.000 foteliki nie wypadają już dobrze. 00:07:53.000 --> 00:07:55.000 Sądzę, że producenci skupiają się na zdaniu testu, 00:07:55.000 --> 00:07:57.000 jak można się spodziewać po ludziach. 00:07:57.000 --> 00:07:59.000 Optymalizują jednoznacznie sformułowane reguły 00:07:59.000 --> 00:08:03.000 określające siły działające na samochód. NOTE Paragraph 00:08:03.000 --> 00:08:04.000 Można też powiedzieć: 00:08:04.000 --> 00:08:06.000 "Foteliki samochodowe są coraz lepsze 00:08:06.000 --> 00:08:09.000 Ponieważ dane obejmują niemal 30 lat 00:08:09.000 --> 00:08:11.000 nie widać ich w niedawnych wypadkach. 00:08:11.000 --> 00:08:13.000 Nowe foteliki wypadają dużo lepiej". 00:08:13.000 --> 00:08:17.000 Najświeższe dane pokazują, 00:08:17.000 --> 00:08:20.000 że pasy 3-punktowe są jeszcze lepsze od fotelików. 00:08:20.000 --> 00:08:23.000 Producenci powiedzą, że to niemożliwe. 00:08:23.000 --> 00:08:25.000 Idąc tą linią rozumowania, rodzice stwierdzają: 00:08:25.000 --> 00:08:28.000 "Foteliki są drogie, skomplikowane 00:08:28.000 --> 00:08:31.000 i mają tyle zatrzasków. 00:08:31.000 --> 00:08:34.000 Muszą być lepsze niż pasy, 00:08:34.000 --> 00:08:36.000 bo są drogie i skomplikowane". 00:08:36.000 --> 00:08:39.000 To ciekawa logika. 00:08:39.000 --> 00:08:42.000 Drugi rodzaj logiki podsuwa: 00:08:42.000 --> 00:08:44.000 "Rząd nie kazałby nam używać fotelików, 00:08:44.000 --> 00:08:46.000 gdyby nie były o niebo lepsze od pasów". NOTE Paragraph 00:08:46.000 --> 00:08:48.000 Jednak decyzje rządu 00:08:48.000 --> 00:08:50.000 nie są zbyt uzasadnione. 00:08:50.000 --> 00:08:53.000 Opierają się na błaganiach rodziców 00:08:53.000 --> 00:08:56.000 którzy stracili ponad-dwuletnie dzieci. 00:08:56.000 --> 00:09:00.000 Na błaganiach, nie na danych. 00:09:00.000 --> 00:09:04.000 Opierając się na tych danych 00:09:04.000 --> 00:09:06.000 liczbowych nie możemy posunąć się dalej. 00:09:06.000 --> 00:09:11.000 Zaprosiłem kiedyś przyjaciół na grilla 00:09:11.000 --> 00:09:14.000 i poprosiłem o pomoc w udowodnieniu mojej tezy. 00:09:14.000 --> 00:09:18.000 Powiedzieli, żebym przeprowadził testy zderzeniowe. 00:09:18.000 --> 00:09:20.000 Pomysł ten bardzo mi się spodobał. 00:09:20.000 --> 00:09:22.000 Próbowałem zlecić wykonanie testów 00:09:22.000 --> 00:09:27.000 i okazało się, że żadna z niezależnych organizacji 00:09:27.000 --> 00:09:30.000 przeprowadzających tego typu testy w USA 00:09:30.000 --> 00:09:32.000 nie chciała go dla nas przeprowadzić. 00:09:32.000 --> 00:09:36.000 Niektórzy wprost, niektórzy pokrętnie powiedzieli, 00:09:36.000 --> 00:09:38.000 że zarabiają na producentach fotelików 00:09:38.000 --> 00:09:42.000 Nie mogą ich zrazić porównując pasy z fotelikami. NOTE Paragraph 00:09:42.000 --> 00:09:46.000 W końcu jedna z firm zgodziła się 00:09:46.000 --> 00:09:49.000 przeprowadzić ten test anonimowo 00:09:49.000 --> 00:09:54.000 za opłatą 1500 dolarów za zniszczony fotelik. 00:09:54.000 --> 00:09:56.000 Pojechaliśmy do Buffalo w stanie Nowy York. 00:09:56.000 --> 00:09:58.000 Tak wygląda prototyp naszego testu. 00:09:58.000 --> 00:10:00.000 Oto manekiny czekające na swoją kolej. 00:10:00.000 --> 00:10:03.000 Oto manekiny czekające na swoją kolej. 00:10:03.000 --> 00:10:05.000 A w taki sposób przeprowadza się test. 00:10:05.000 --> 00:10:08.000 Nie wykorzystuje się w nim całego samochodu. 00:10:08.000 --> 00:10:11.000 To nieopłacalne. 00:10:11.000 --> 00:10:12.000 Manekiny przypina się pasami do foteli, 00:10:12.000 --> 00:10:14.000 które z kolei są przypięte do całej konstrukcji. 00:10:14.000 --> 00:10:16.000 Rzućcie okiem, żeby zrozumieć, 00:10:16.000 --> 00:10:18.000 dlaczego rodzice uważają foteliki za wspaniałe. 00:10:18.000 --> 00:10:20.000 Popatrzcie na dziecko w foteliku samochodowym. 00:10:20.000 --> 00:10:23.000 Wygląda na zadowolone, gotowe i bezpieczne. 00:10:23.000 --> 00:10:25.000 A co powiecie o dziecku siedzącym z tyłu? 00:10:25.000 --> 00:10:28.000 Wygląda jakby miało się udusić jeszcze przed wypadkiem. 00:10:28.000 --> 00:10:31.000 Trudno uwierzyć, że dziecko siedzące z tyłu 00:10:31.000 --> 00:10:33.000 ma takie same szanse na przeżycie wypadku. 00:10:33.000 --> 00:10:35.000 W tym teście 'samochód' 00:10:35.000 --> 00:10:38.000 uderzy w czołowo w ścianę 00:10:38.000 --> 00:10:41.000 z prędkością 48 km/h. NOTE Paragraph 00:10:41.000 --> 00:10:43.000 Zobaczmy, co się stanie. 00:10:43.000 --> 00:10:46.000 To manekiny trzylatków. 00:10:46.000 --> 00:10:48.000 Skupcie się na foteliku. 00:10:48.000 --> 00:10:50.000 Zauważcie, jak głowa pochyla się i uderza w kolana. 00:10:50.000 --> 00:10:52.000 Cały czas mówimy o foteliku. 00:10:52.000 --> 00:10:57.000 Przy odbiciu od ściany, fotelik wylatuje w powietrze. 00:10:57.000 --> 00:10:59.000 Obija się po całym samochodzie. 00:10:59.000 --> 00:11:01.000 Miejmy na uwadze dwie rzeczy. 00:11:01.000 --> 00:11:04.000 Fotelik zainstalowała osoba z doświadczeniem, 00:11:04.000 --> 00:11:07.000 która dobrze wie jak to zrobić. 00:11:07.000 --> 00:11:08.000 Siedzenia zajmujące całą szerokość samochodu 00:11:08.000 --> 00:11:11.000 to najlepsze miejsce do zamontowania fotelika, 00:11:11.000 --> 00:11:14.000 bo płaskie oparcia ułatwiają montaż. 00:11:14.000 --> 00:11:17.000 Czyli test mocno faworyzuje foteliki. 00:11:17.000 --> 00:11:20.000 W wypadku tego rodzaju, dziecko ma się dobrze. NOTE Paragraph 00:11:20.000 --> 00:11:22.000 Zgodnie z federalnymi standardami 00:11:22.000 --> 00:11:24.000 fotelik musi zdobyć mniej niż 1000 punktów 00:11:24.000 --> 00:11:26.000 aby został dopuszczony do użycia w teście. 00:11:26.000 --> 00:11:30.000 Jednostki pomiaru nie są tu istotne. 00:11:30.000 --> 00:11:33.000 Tutaj wynik wynosił 450 punktów. 00:11:33.000 --> 00:11:35.000 Ten fotelik jest lepszy, niż przeciętna 00:11:35.000 --> 00:11:37.000 według Raportu Konsumenta. 00:11:37.000 --> 00:11:40.000 Teraz ten sam manekin, takie samo uderzenie, 00:11:40.000 --> 00:11:45.000 tyle że w pasach. W zasadzie wcale się nie porusza 00:11:45.000 --> 00:11:48.000 w porównaniu z pierwszym dzieckiem. 00:11:48.000 --> 00:11:51.000 Obraz z kamery jest okropny, 00:11:51.000 --> 00:11:53.000 bo jest ustawiona na filmowanie fotelików 00:11:53.000 --> 00:11:55.000 i nie da się skierować na dziecko w trakcie kolizji. 00:11:55.000 --> 00:11:59.000 Okazało się, że w obydwu wypadkach 00:11:59.000 --> 00:12:03.000 trzylatkowi powiodło się gorzej; Dostał 500 punktów 00:12:03.000 --> 00:12:07.000 w stosunku do poprzednich 400 punktów. 00:12:07.000 --> 00:12:10.000 Gdybyśmy pokazali te dane komuś z rządu 00:12:10.000 --> 00:12:13.000 i powiedzieli, że skonstruowaliśmy nowy fotelik 00:12:13.000 --> 00:12:16.000 i chcemy, żeby został dopuszczony do sprzedaży, 00:12:16.000 --> 00:12:19.000 odparłby: "To świetny fotelik. Działa bez zarzutu. 00:12:19.000 --> 00:12:21.000 Dostał tylko 500 punktów a mógł dostać aż 1000". 00:12:21.000 --> 00:12:24.000 Pas bezpieczeństwa, użyty zamiast fotelika, 00:12:24.000 --> 00:12:26.000 zdałby ten egzamin celująco. NOTE Paragraph 00:12:26.000 --> 00:12:28.000 W pewnym sensie sugeruje to, 00:12:28.000 --> 00:12:31.000 że to nie rodzice narażają dzieci na szwank 00:12:31.000 --> 00:12:33.000 przez niewłaściwy montaż fotelików. Chodzi o to, 00:12:33.000 --> 00:12:35.000 że foteliki nie na wiele się przydają. 00:12:35.000 --> 00:12:37.000 Oto nasze wypadki. Oglądając oba filmy jednocześnie widać, 00:12:37.000 --> 00:12:39.000 że gdy samochód odbija się od ściany 00:12:39.000 --> 00:12:41.000 w przypadku fotelika wszystko trwa dłużej. 00:12:41.000 --> 00:12:45.000 Dziecko w pasach przemieszcza się o wiele mniej. 00:12:45.000 --> 00:12:47.000 Rzućmy okiem na wypadki z manekinem sześciolatka. 00:12:47.000 --> 00:12:52.000 Wygląda to okropnie, ale o to chodzi. 00:12:52.000 --> 00:12:57.000 Określiłbym to na jakieś 400 punktów. 00:12:57.000 --> 00:12:58.000 Dzieciak nie odniósłby większych obrażeń. 00:12:58.000 --> 00:13:02.000 Raczej nic by mu się nie stało. 00:13:02.000 --> 00:13:05.000 Oto sześciolatek w pasach. 00:13:05.000 --> 00:13:07.000 praktycznie z tym samym wynikiem. 00:13:07.000 --> 00:13:11.000 W przypadku sześciolatków 00:13:11.000 --> 00:13:15.000 fotelik samochodowy niczego nie wnosi. NOTE Paragraph 00:13:15.000 --> 00:13:18.000 Mogę to udowodnić. 00:13:18.000 --> 00:13:22.000 Pewien naukowiec skrytykował mnie, że badania 00:13:22.000 --> 00:13:24.000 nie można opierać na czterech przypadkach. 00:13:24.000 --> 00:13:28.000 Zapytałem: a czy wystarczy 45,004 przypadki? 00:13:28.000 --> 00:13:30.000 Bo mam dane z 45 tys. prawdziwych wypadków. 00:13:30.000 --> 00:13:34.000 Interesujące, że pomysł wykorzystania 00:13:34.000 --> 00:13:36.000 danych o prawdziwych wypadkach, 00:13:36.000 --> 00:13:38.000 czyli coś, co ekonomiści uznaliby za słuszne, 00:13:38.000 --> 00:13:40.000 nie podoba się naukowcom, 00:13:40.000 --> 00:13:43.000 którzy wolą przeprowadzić badania w laboratorium 00:13:43.000 --> 00:13:45.000 wierząc, że obserwowanie manekinów 00:13:45.000 --> 00:13:49.000 jest lepszym źródłem informacji, niż 30 lat danych 00:13:49.000 --> 00:13:52.000 o wypadkach dzieci przewożonych w fotelikach. NOTE Paragraph 00:13:52.000 --> 00:13:56.000 Sądzę, że wyjaśnieniem zagadki 00:13:56.000 --> 00:13:59.000 jest dużo prostsze rozwiązanie, 00:13:59.000 --> 00:14:02.000 które nikogo nie podnieca, 00:14:02.000 --> 00:14:06.000 bo wszyscy zachwycają się fotelikami. 00:14:06.000 --> 00:14:09.000 Jeśli spojrzymy na to z perspektywy projektanta, 00:14:09.000 --> 00:14:11.000 startującego od zera: 00:14:11.000 --> 00:14:13.000 "Chcę chronić dziecko na tylnym siedzeniu", 00:14:13.000 --> 00:14:15.000 to chyba nikt na sali nie stwierdziłby, 00:14:15.000 --> 00:14:16.000 że najpierw trzeba zrobić 00:14:16.000 --> 00:14:19.000 świetny pas bezpieczeństwa dla dorosłych, 00:14:19.000 --> 00:14:21.000 a potem dodać takie duże urządzenie, 00:14:21.000 --> 00:14:24.000 które trzeba tam podpiąć. 00:14:24.000 --> 00:14:27.000 Kto prócz dzieci siedzi z tyłu? 00:14:27.000 --> 00:14:30.000 Ja mam inny pomysł. 00:14:30.000 --> 00:14:32.000 Nie wiem ile by to kosztowało, 00:14:32.000 --> 00:14:33.000 ale nie wydaje mi się, by wypadło drożej 00:14:33.000 --> 00:14:35.000 od fotelika samochodowego. 00:14:35.000 --> 00:14:39.000 Jest to coś w rodzaju zakładki umieszczonej w oparciu. 00:14:39.000 --> 00:14:41.000 Mamy zwykłe siedzenie, ale po opuszczeniu zakładki 00:14:41.000 --> 00:14:43.000 można przewozić na nim dziecko. 00:14:43.000 --> 00:14:47.000 Moje rozwiązanie nie tylko nie jest drogie, 00:14:47.000 --> 00:14:50.000 ale też sprawdzi się lepiej niż obecne. NOTE Paragraph 00:14:50.000 --> 00:14:55.000 Czy jest szansa na wykorzystanie tego rozwiązania, 00:14:55.000 --> 00:14:57.000 które przypuszczalnie może życie wielu osobom? 00:14:57.000 --> 00:15:01.000 Myślę, że odpowiedź znajduje się w pewnej historii. 00:15:01.000 --> 00:15:05.000 Odpowiedź na pytanie o sukces fotelików 00:15:05.000 --> 00:15:08.000 oraz o to, czy moje rozwiązanie wejdzie w życie, 00:15:08.000 --> 00:15:12.000 znajduje w opowieści mojego ojca. 00:15:12.000 --> 00:15:15.000 Był lekarzem sił powietrznych USA, stacjonujących w Anglii. 00:15:15.000 --> 00:15:17.000 Wtedy wolno było robić rzeczy, które dziś są zabronione. 00:15:17.000 --> 00:15:21.000 Czasem przychodzili do ojca pacjenci, 00:15:21.000 --> 00:15:24.000 którzy, jego zdaniem, wcale nie byli chorzy. 00:15:24.000 --> 00:15:28.000 Miał dla nich wielki słój z tabletkami placebo. 00:15:28.000 --> 00:15:31.000 Dawał tabletkę i kazał przyjść za tydzień w razie potrzeby. 00:15:31.000 --> 00:15:32.000 Większość z nich nie wracała. 00:15:32.000 --> 00:15:34.000 ale kilku wróciło. 00:15:34.000 --> 00:15:38.000 Jeśli ojciec nadal nie wierzył w ich dolegliwość, 00:15:38.000 --> 00:15:43.000 miał dla nich inny słój z olbrzymimi tabletkami. 00:15:43.000 --> 00:15:45.000 Prawie nie dało się ich przełknąć. 00:15:45.000 --> 00:15:49.000 To, moim zdaniem, analogia do fotelików. 00:15:49.000 --> 00:15:53.000 Na widok olbrzymiej tabletki pacjenci myśleli, 00:15:53.000 --> 00:15:55.000 że jeśli to nie pomoże, 00:15:55.000 --> 00:15:58.000 to chyba nic nie da rady. NOTE Paragraph 00:15:58.000 --> 00:16:00.000 Większość pacjentów nie wracała, uleczona. 00:16:00.000 --> 00:16:03.000 Ale raz na jakiś czas 00:16:03.000 --> 00:16:08.000 znów wracał pacjent przekonany o chorobie. 00:16:08.000 --> 00:16:11.000 Ojciec miał dla nich trzeci słój. 00:16:11.000 --> 00:16:13.000 Tabletki, które w nich trzymał 00:16:13.000 --> 00:16:16.000 były najmniejsze, jak się dało. 00:16:16.000 --> 00:16:18.000 Ledwo widoczne. 00:16:18.000 --> 00:16:20.000 Ojciec mówił, że poprzednio dostali dużą 00:16:20.000 --> 00:16:24.000 i trudną do przełknięcia tabletkę, 00:16:24.000 --> 00:16:26.000 ale to właśnie ta maleńka tabletka 00:16:26.000 --> 00:16:28.000 ma silniejsze działanie. 00:16:28.000 --> 00:16:31.000 Podobnie jak tutaj, prawie nic nie widać. NOTE Paragraph 00:16:31.000 --> 00:16:33.000 Otóż żaden z pacjentów, 00:16:33.000 --> 00:16:36.000 którzy dostali maleńką tabletkę, 00:16:36.000 --> 00:16:39.000 nigdy więcej nie wrócił z tą samą dolegliwością. 00:16:39.000 --> 00:16:42.000 Mój ojciec uznał to za dowód na to, 00:16:42.000 --> 00:16:46.000 że najmniejsza tabletka wywoływała największy efekt placebo. 00:16:46.000 --> 00:16:50.000 Jeśli ojciec miał rację, to wydaje mi się, 00:16:50.000 --> 00:16:52.000 że wkrótce zintegrowane fotele samochodowe 00:16:52.000 --> 00:16:56.000 będą powszechnie używane. 00:16:56.000 --> 00:16:59.000 Oczywiście możliwe, że po trzech wizytach u mojego ojca 00:16:59.000 --> 00:17:01.000 pacjent naprawdę się rozchorował 00:17:01.000 --> 00:17:03.000 i poszedł do innego lekarza. 00:17:03.000 --> 00:17:05.000 W takim wypadku wydaje mi się, 00:17:05.000 --> 00:17:08.000 że jeszcze długo będziemy zdani na tradycyjne foteliki samochodowe. 00:17:08.000 --> 00:17:09.000 Dziękuję bardzo. NOTE Paragraph 00:17:09.000 --> 00:17:13.000 (Brawa) NOTE Paragraph 00:17:13.000 --> 00:17:15.000 (Pytanie z widowni: Pasy bezpieczeństwa 00:17:15.000 --> 00:17:18.000 chronią nas nie tylko przed utratą życia, 00:17:18.000 --> 00:17:20.000 ale też przed poważnymi urazami. 00:17:20.000 --> 00:17:24.000 Pana dane dotyczą ofiar śmiertelnych, a nie poważnych urazów. 00:17:24.000 --> 00:17:26.000 Czy są dane, że przy poważnych urazach 00:17:26.000 --> 00:17:29.000 foteliki są mniej lub równie skuteczne jak pasy? 00:17:29.000 --> 00:17:31.000 Myślę, że to poparło by pańskie twierdzenie.) NOTE Paragraph 00:17:31.000 --> 00:17:34.000 Steven Levitt: Świetne pytanie. W tym przypadku zarówno moje dane 00:17:34.000 --> 00:17:37.000 jak i dane o wypadkach z New Jersey 00:17:37.000 --> 00:17:41.000 pokazują niewielką różnicę pomiędzy fotelikami i pasami bezpieczeństwa. 00:17:41.000 --> 00:17:43.000 W przypadku moich danych różnice te są tak małe, 00:17:43.000 --> 00:17:47.000 że nie są statystycznie istotne. 00:17:47.000 --> 00:17:48.000 W danych o wypadkach w New Jersey, 00:17:48.000 --> 00:17:51.000 które obejmują nie tylko wypadki śmiertelne, 00:17:51.000 --> 00:17:53.000 ale wszystkie wypadki w tym regionie, 00:17:53.000 --> 00:17:56.000 różnica ta wynosi 10%. 00:17:56.000 --> 00:17:58.000 Ale na ogół są to niewielkie urazy. 00:17:58.000 --> 00:18:00.000 Co ciekawe, istnieje literatura medyczna, 00:18:00.000 --> 00:18:05.000 którą trudno pogodzić z drugim zestawem danych, 00:18:05.000 --> 00:18:09.000 sugerujących wyższość fotelików. NOTE Paragraph 00:18:09.000 --> 00:18:11.000 Używają zupełnie innej metodologii: 00:18:11.000 --> 00:18:14.000 po wypadku dostają od ubezpieczycieli 00:18:14.000 --> 00:18:16.000 nazwiska ofiar wypadku, 00:18:16.000 --> 00:18:17.000 po czym dzwonią do nich z pytaniem, 00:18:17.000 --> 00:18:18.000 co się wydarzyło. 00:18:18.000 --> 00:18:21.000 Nie umiem tego jeszcze rozwiązać 00:18:21.000 --> 00:18:23.000 i chciałbym nawiązać pracę z tymi badaczami, 00:18:23.000 --> 00:18:26.000 żeby zrozumieć źródło tych różnic, 00:18:26.000 --> 00:18:29.000 które wzajemnie sobie zaprzeczają. 00:18:29.000 --> 00:18:32.000 Jest to decydujące pytanie. 00:18:32.000 --> 00:18:35.000 Czy urazy są na tyle poważne, 00:18:35.000 --> 00:18:38.000 by usprawiedliwić koszty? Trochę to zawiłe. 00:18:38.000 --> 00:18:40.000 Nawet jeśli mają rację, to nadal nie jestem przekonany, 00:18:40.000 --> 00:18:41.000 że foteliki samochodowe są opłacalne.