1
00:00:00,000 --> 00:00:05,000
Była sobie raz straszna choroba atakująca dzieci.

2
00:00:05,000 --> 00:00:09,000
Ze wszystkich chorób dziecięcych w tym kraju

3
00:00:09,000 --> 00:00:12,000
zabijała najwięcej dzieci.

4
00:00:12,000 --> 00:00:15,000
Pojawił się genialny naukowiec

5
00:00:15,000 --> 00:00:18,000
który wynalazł metodę częściowego leczenia.

6
00:00:18,000 --> 00:00:22,000
Niestety, wiele dzieci nadal umierało,

7
00:00:22,000 --> 00:00:25,000
ale sytuacja wyraźnie się polepszyła.

8
00:00:25,000 --> 00:00:31,000
Lek szczęśliwie nic nie kosztował

9
00:00:31,000 --> 00:00:33,000
i bardzo prosty w użyciu.

10
00:00:33,000 --> 00:00:36,000
Niestety nie było można

11
00:00:36,000 --> 00:00:40,000
stosować go u niemowląt i rocznych dzieci.

12
00:00:40,000 --> 00:00:42,000
Dlatego też kilka lat później

13
00:00:42,000 --> 00:00:44,000
inny naukowiec,

14
00:00:44,000 --> 00:00:48,000
może nie tak genialny jak poprzedni,

15
00:00:48,000 --> 00:00:50,000
stworzył nowy lek

16
00:00:50,000 --> 00:00:53,000
w oparciu o istniejące lekarstwo.

17
00:00:53,000 --> 00:00:56,000
Nowy lek można było podawać

18
00:00:56,000 --> 00:01:00,000
niemowlętom i rocznym dzieciom.

19
00:01:00,000 --> 00:01:05,000
Niestety był on nie tylko drogi,

20
00:01:05,000 --> 00:01:06,000
ale też trudny w użyciu.

21
00:01:06,000 --> 00:01:10,000
Choć rodzice próbowali używać go właściwie,

22
00:01:10,000 --> 00:01:14,000
większości z nich się to nie udawało.

23
00:01:14,000 --> 00:01:17,000
Ponieważ lek był drogi i trudny w użyciu

24
00:01:17,000 --> 00:01:20,000
stosowali go tylko u niemowląt i rocznych dzieci.

25
00:01:20,000 --> 00:01:23,000
W przypadku dwulatków i starszych dzieci

26
00:01:23,000 --> 00:01:24,000
korzystali z pierwszego lekarstwa.

27
00:01:24,000 --> 00:01:26,000
Dosyć długo ludzie byli zadowoleni z dwóch leków.

28
00:01:26,000 --> 00:01:29,000
Pewnego razu

29
00:01:29,000 --> 00:01:34,000
zmarło dwuletnie dziecko.

30
00:01:34,000 --> 00:01:38,000
Jego matka zastanawiała się:

31
00:01:38,000 --> 00:01:42,000
zanim dziecko skończyło dwa lata

32
00:01:42,000 --> 00:01:47,000
zawsze stosowałam skomplikowany i droższy lek.

33
00:01:47,000 --> 00:01:48,000
Dopiero po drugich urodzinach

34
00:01:48,000 --> 00:01:51,000
zmieniłam go na lek tani i łatwy w użyciu".

35
00:01:51,000 --> 00:01:53,000
Jak każdy rodzic, który stracił dziecko

36
00:01:53,000 --> 00:01:55,000
zastanawiała się, czy mogła zapobiec tragedii,

37
00:01:55,000 --> 00:01:59,000
np. nadal stosować drogi i skomplikowany lek.

38
00:01:59,000 --> 00:02:02,000
Podzieliła się tą myślą z innymi.

39
00:02:02,000 --> 00:02:04,000
"W jaki sposób coś taniego i prostego

40
00:02:04,000 --> 00:02:07,000
może być tak samo skuteczne

41
00:02:07,000 --> 00:02:09,000
jak coś drogiego i skomplikowanego?".

42
00:02:09,000 --> 00:02:11,000
Ludzie przyznali jej rację

43
00:02:11,000 --> 00:02:13,000
i uznali, że popełniają błąd

44
00:02:13,000 --> 00:02:16,000
przerzucając się na prostsze i tańsze rozwiązanie.

45
00:02:16,000 --> 00:02:19,000
O tej historii usłyszał rząd

46
00:02:19,000 --> 00:02:22,000
i postanowił wprowadzić nowe prawo

47
00:02:22,000 --> 00:02:24,000
zakazujące rodzicom

48
00:02:24,000 --> 00:02:27,000
korzystania z taniego i prostego leku.

49
00:02:27,000 --> 00:02:29,000
Ludzie byli zadowoleni z decyzji rządu.

50
00:02:29,000 --> 00:02:32,000
Przez kilka następnych lat wszystko było w porządku.

51
00:02:32,000 --> 00:02:37,000
Wtedy zjawił się ekonomista z własnymi dziećmi,

52
00:02:37,000 --> 00:02:44,000
który stosował drogi i skomplikowany lek.

53
00:02:44,000 --> 00:02:46,000
Wiedział też o prostszym i tańszym.

54
00:02:46,000 --> 00:02:48,000
Przemyślał sprawę i doszedł do wniosku,

55
00:02:48,000 --> 00:02:51,000
że drogi i skomplikowany lek nie jest za dobry.

56
00:02:51,000 --> 00:02:54,000
"Nie znam się na nauce, ale znam się na danych.

57
00:02:54,000 --> 00:02:56,000
Może jeśli je przeanalizuję,

58
00:02:56,000 --> 00:03:00,000
uda mi się stwierdzić, czy drogi i skomplikowany lek

59
00:03:00,000 --> 00:03:03,000
jest naprawdę lepszy od prostszego i tańszego".

60
00:03:03,000 --> 00:03:05,000
Po przeanalizowaniu danych okazało się,

61
00:03:05,000 --> 00:03:08,000
że drogi i skomplikowany lek

62
00:03:08,000 --> 00:03:11,000
nie był wcale lepszy od taniego i prostego,

63
00:03:11,000 --> 00:03:13,000
przynajmniej dla dwulatków i starszych dzieci.

64
00:03:13,000 --> 00:03:16,000
Tańszy i prostszy lek nie działał tylko u młodszych.

65
00:03:16,000 --> 00:03:20,000
Ekonomista postanowił poinformować ludzi

66
00:03:20,000 --> 00:03:22,000
o swoim odkryciu:

67
00:03:22,000 --> 00:03:25,000
"Wystarczy stosować tanią i prostą metodę.

68
00:03:25,000 --> 00:03:28,000
Zaoszczędzimy 300 mln dolarów rocznie

69
00:03:28,000 --> 00:03:30,000
które mogą pokryć inne wydatki na dzieci".

70
00:03:30,000 --> 00:03:34,000
Rodzicom nie spodobała się myśl, że tani i prosty lek

71
00:03:34,000 --> 00:03:36,000
mógłby być lepszy od drogiego i skomplikowanego.

72
00:03:36,000 --> 00:03:40,000
Rząd również się zdenerwował.

73
00:03:40,000 --> 00:03:43,000
Najbardziej zdenerwowali się producenci drogiego leku,

74
00:03:43,000 --> 00:03:45,000
bo jak mogli konkurować

75
00:03:45,000 --> 00:03:48,000
z darmowym lekiem?

76
00:03:48,000 --> 00:03:50,000
Bali się, że stracą wszystkich klientów.

77
00:03:50,000 --> 00:03:53,000
Zdenerwowani ludzie atakowali ekonomistę.

78
00:03:53,000 --> 00:03:56,000
Ten zdecydował się wyjechać z kraju na kilka dni,

79
00:03:56,000 --> 00:04:00,000
by poszukać inteligentniejszych i otwartych ludzi

80
00:04:00,000 --> 00:04:03,000
w mieście zwanym Oxfordem

81
00:04:03,000 --> 00:04:06,000
i opowiedzieć im tę historię.

82
00:04:06,000 --> 00:04:10,000
Oto jestem, a ta historia nie jest bajką.

83
00:04:10,000 --> 00:04:12,000
To opowieść o współczesnym USA,

84
00:04:12,000 --> 00:04:15,000
a choroba, o której mówię

85
00:04:15,000 --> 00:04:18,000
to wypadki samochodowe z udziałem dzieci.

86
00:04:18,000 --> 00:04:24,000
Darmowym lekiem są
pasy bezpieczeństwa dla dorosłych.

87
00:04:24,000 --> 00:04:28,000
Lekiem za 300 mln dolarów rocznie
są samochodowe foteliki dla dzieci.

88
00:04:28,000 --> 00:04:30,000
Chciałbym przedstawić dowody

89
00:04:30,000 --> 00:04:33,000
potwierdzające moją opinię,

90
00:04:33,000 --> 00:04:35,000
że w przypadku dwulatków i starszych dzieci

91
00:04:35,000 --> 00:04:40,000
foteliki nie dają wymiernych korzyści,

92
00:04:40,000 --> 00:04:45,000
wbrew niewiarogodnym wysiłkom

93
00:04:45,000 --> 00:04:48,000
poświęconym rozszerzaniu prawa

94
00:04:48,000 --> 00:04:50,000
i nastawiających opinię publiczną

95
00:04:50,000 --> 00:04:55,000
przeciwko zapinania dzieci pasami.

96
00:04:55,000 --> 00:04:56,000
Omówię dowody na to twierdzenie.

97
00:04:56,000 --> 00:04:59,000
Omówię też trzeci sposób, czyli technologię,

98
00:04:59,000 --> 00:05:02,000
która prawdopodobnie jest najlepsza ze wszystkiego.

99
00:05:02,000 --> 00:05:05,000
Ludzie nie podchodzą do niej z entuzjazmem,

100
00:05:05,000 --> 00:05:07,000
ponieważ są zachwyceni obecnym rozwiązaniem,

101
00:05:07,000 --> 00:05:10,000
czyli korzystaniem z fotelików samochodowych.

102
00:05:10,000 --> 00:05:13,000
Analiza danych często pozwala na odkrycie

103
00:05:13,000 --> 00:05:17,000
złożonych historii.

104
00:05:17,000 --> 00:05:20,000
Nie jest tak w przypadku "pasy kontra foteliki".

105
00:05:20,000 --> 00:05:22,000
Od 1975 roku w USA gromadzi się dane

106
00:05:22,000 --> 00:05:25,000
nt. każdego śmiertelnego wypadku samochodowego.

107
00:05:25,000 --> 00:05:28,000
Posiadamy informacje dotyczące każdego wypadku,

108
00:05:28,000 --> 00:05:30,000
w którym zginęła przynajmniej jedna osoba.

109
00:05:30,000 --> 00:05:33,000
Wystarczy wejść na stronę NHTSA,

110
00:05:33,000 --> 00:05:35,000
na której dostępne są te dane.

111
00:05:35,000 --> 00:05:37,000
Okazuje się, że nie ma wystarczających argumentów

112
00:05:37,000 --> 00:05:41,000
przemawiających za przewagą fotelików

113
00:05:41,000 --> 00:05:44,000
dla dwulatków i starszych dzieci.

114
00:05:44,000 --> 00:05:48,000
Oto dane dotyczące dzieci od 2 do 6 lat.

115
00:05:48,000 --> 00:05:50,000
Powyżej 6 lat właściwie nikt nie używa fotelików.

116
00:05:50,000 --> 00:05:56,000
Z dzieci, które nie zapięte pasami

117
00:05:56,000 --> 00:06:00,000
brały udział w wypadku - 29,3% zginęło.

118
00:06:00,000 --> 00:06:05,000
W fotelikach zginęło 18,2%.

119
00:06:05,000 --> 00:06:07,000
Przy trzy-punktowych pasach

120
00:06:07,000 --> 00:06:12,000
zginęło 19,4% dzieci. Co ciekawe, 2-punktowe pasy

121
00:06:12,000 --> 00:06:14,000
widzimy tylko w 16,7% wypadków śmiertelnych.

122
00:06:14,000 --> 00:06:17,000
choć według teorii 2-punktowe pasy

123
00:06:17,000 --> 00:06:18,000
są gorsze niż 3-punktowe.

124
00:06:18,000 --> 00:06:20,000
Analiza nieprzetworzonych danych

125
00:06:20,000 --> 00:06:23,000
daje setki problematycznych zmiennych.

126
00:06:23,000 --> 00:06:28,000
W naszym badaniu przedstawiamy te same dane

127
00:06:28,000 --> 00:06:31,000
w formie graficznej, dla ułatwienia.

128
00:06:31,000 --> 00:06:34,000
Żółty słupek to foteliki samochodowe,

129
00:06:34,000 --> 00:06:38,000
pomarańczowy: pasy 3-punktowe, czerwony: 2-punktowe.

130
00:06:38,000 --> 00:06:40,000
Wszystkie opcje są względne do braku pasów,

131
00:06:40,000 --> 00:06:41,000
Im wyższa kolumna, tym lepiej.

132
00:06:41,000 --> 00:06:43,000
Tak właśnie wyglądają dane.

133
00:06:43,000 --> 00:06:46,000
Najwyższa kolumna to nasz cel.

134
00:06:46,000 --> 00:06:50,000
Jesteśmy w stanie kontrolować siłę uderzenia,

135
00:06:50,000 --> 00:06:54,000
miejsce w którym siedzi dziecko, jego wiek itp.

136
00:06:54,000 --> 00:06:56,000
To właśnie środkowy zestaw kolumn.

137
00:06:56,000 --> 00:06:59,000
Pasy 2-punktowe

138
00:06:59,000 --> 00:07:01,000
zaczynają wyglądać gorzej.

139
00:07:01,000 --> 00:07:03,000
Ostatni zestaw kolumn

140
00:07:03,000 --> 00:07:06,000
przedstawia wszystkie możliwe czynniki,

141
00:07:06,000 --> 00:07:08,000
które mogą mieć wpływ na wypadek:

142
00:07:08,000 --> 00:07:11,000
50, 75, 100 różnych czynników.

143
00:07:11,000 --> 00:07:14,000
Otóż w przypadku fotelików i pasów 3-punktowych

144
00:07:14,000 --> 00:07:18,000
liczba ofiar śmiertelnych jest identyczna.

145
00:07:18,000 --> 00:07:22,000
Standardowe odchylenia są niewielkie.

146
00:07:22,000 --> 00:07:25,000
To nie są szacunkowe dane. To wyraźny trend

147
00:07:25,000 --> 00:07:27,000
w porównaniu z innymi ocenami.

148
00:07:27,000 --> 00:07:30,000
Co ciekawe, foteliki spisują się nieco lepiej

149
00:07:30,000 --> 00:07:33,000
w przypadku zderzeń czołowych.

150
00:07:33,000 --> 00:07:37,000
w przypadku zderzeń czołowych.

151
00:07:37,000 --> 00:07:39,000
Według mnie nie jest to przypadek.

152
00:07:39,000 --> 00:07:40,000
Aby fotelik został dopuszczony do użytku,

153
00:07:40,000 --> 00:07:43,000
musi spełniać pewne standardy.

154
00:07:43,000 --> 00:07:48,000
Jeden z nich dotyczy zderzenia czołowego.

155
00:07:48,000 --> 00:07:50,000
W innych rodzajach zderzeń, np. od tyłu,

156
00:07:50,000 --> 00:07:53,000
foteliki nie wypadają już dobrze.

157
00:07:53,000 --> 00:07:55,000
Sądzę, że producenci skupiają się na zdaniu testu,

158
00:07:55,000 --> 00:07:57,000
jak można się spodziewać po ludziach.

159
00:07:57,000 --> 00:07:59,000
Optymalizują jednoznacznie sformułowane reguły

160
00:07:59,000 --> 00:08:03,000
określające siły działające na samochód.

161
00:08:03,000 --> 00:08:04,000
Można też powiedzieć:

162
00:08:04,000 --> 00:08:06,000
"Foteliki samochodowe są coraz lepsze

163
00:08:06,000 --> 00:08:09,000
Ponieważ dane obejmują niemal 30 lat

164
00:08:09,000 --> 00:08:11,000
nie widać ich w niedawnych wypadkach.

165
00:08:11,000 --> 00:08:13,000
Nowe foteliki wypadają dużo lepiej".

166
00:08:13,000 --> 00:08:17,000
Najświeższe dane pokazują,

167
00:08:17,000 --> 00:08:20,000
że pasy 3-punktowe są jeszcze lepsze od fotelików.

168
00:08:20,000 --> 00:08:23,000
Producenci powiedzą, że to niemożliwe.

169
00:08:23,000 --> 00:08:25,000
Idąc tą linią rozumowania, rodzice stwierdzają:

170
00:08:25,000 --> 00:08:28,000
"Foteliki są drogie, skomplikowane

171
00:08:28,000 --> 00:08:31,000
i mają tyle zatrzasków.

172
00:08:31,000 --> 00:08:34,000
Muszą być lepsze niż pasy,

173
00:08:34,000 --> 00:08:36,000
bo są drogie i skomplikowane".

174
00:08:36,000 --> 00:08:39,000
To ciekawa logika.

175
00:08:39,000 --> 00:08:42,000
Drugi rodzaj logiki podsuwa:

176
00:08:42,000 --> 00:08:44,000
"Rząd nie kazałby nam używać fotelików,

177
00:08:44,000 --> 00:08:46,000
gdyby nie były o niebo lepsze od pasów".

178
00:08:46,000 --> 00:08:48,000
Jednak decyzje rządu

179
00:08:48,000 --> 00:08:50,000
nie są zbyt uzasadnione.

180
00:08:50,000 --> 00:08:53,000
Opierają się na błaganiach rodziców

181
00:08:53,000 --> 00:08:56,000
którzy stracili ponad-dwuletnie dzieci.

182
00:08:56,000 --> 00:09:00,000
Na błaganiach, nie na danych.

183
00:09:00,000 --> 00:09:04,000
Opierając się na tych danych

184
00:09:04,000 --> 00:09:06,000
liczbowych nie możemy posunąć się dalej.

185
00:09:06,000 --> 00:09:11,000
Zaprosiłem kiedyś przyjaciół na grilla

186
00:09:11,000 --> 00:09:14,000
i poprosiłem o pomoc w udowodnieniu mojej tezy.

187
00:09:14,000 --> 00:09:18,000
Powiedzieli, żebym przeprowadził testy zderzeniowe.

188
00:09:18,000 --> 00:09:20,000
Pomysł ten bardzo mi się spodobał.

189
00:09:20,000 --> 00:09:22,000
Próbowałem zlecić wykonanie testów

190
00:09:22,000 --> 00:09:27,000
i okazało się, że żadna z niezależnych organizacji

191
00:09:27,000 --> 00:09:30,000
przeprowadzających tego typu testy w USA

192
00:09:30,000 --> 00:09:32,000
nie chciała go dla nas przeprowadzić.

193
00:09:32,000 --> 00:09:36,000
Niektórzy wprost, niektórzy pokrętnie powiedzieli,

194
00:09:36,000 --> 00:09:38,000
że zarabiają na producentach fotelików

195
00:09:38,000 --> 00:09:42,000
Nie mogą ich zrazić porównując pasy z fotelikami.

196
00:09:42,000 --> 00:09:46,000
W końcu jedna z firm zgodziła się

197
00:09:46,000 --> 00:09:49,000
przeprowadzić ten test anonimowo

198
00:09:49,000 --> 00:09:54,000
za opłatą 1500 dolarów za zniszczony fotelik.

199
00:09:54,000 --> 00:09:56,000
Pojechaliśmy do Buffalo w stanie Nowy York.

200
00:09:56,000 --> 00:09:58,000
Tak wygląda prototyp naszego testu.

201
00:09:58,000 --> 00:10:00,000
Oto manekiny czekające na swoją kolej.

202
00:10:00,000 --> 00:10:03,000
Oto manekiny czekające na swoją kolej.

203
00:10:03,000 --> 00:10:05,000
A w taki sposób przeprowadza się test.

204
00:10:05,000 --> 00:10:08,000
Nie wykorzystuje się w nim całego samochodu.

205
00:10:08,000 --> 00:10:11,000
To nieopłacalne.

206
00:10:11,000 --> 00:10:12,000
Manekiny przypina się pasami do foteli,

207
00:10:12,000 --> 00:10:14,000
które z kolei są przypięte do całej konstrukcji.

208
00:10:14,000 --> 00:10:16,000
Rzućcie okiem, żeby zrozumieć,

209
00:10:16,000 --> 00:10:18,000
dlaczego rodzice uważają foteliki za wspaniałe.

210
00:10:18,000 --> 00:10:20,000
Popatrzcie na dziecko w foteliku samochodowym.

211
00:10:20,000 --> 00:10:23,000
Wygląda na zadowolone, gotowe i bezpieczne.

212
00:10:23,000 --> 00:10:25,000
A co powiecie o dziecku siedzącym z tyłu?

213
00:10:25,000 --> 00:10:28,000
Wygląda jakby miało się udusić 
jeszcze przed wypadkiem.

214
00:10:28,000 --> 00:10:31,000
Trudno uwierzyć, że dziecko siedzące z tyłu

215
00:10:31,000 --> 00:10:33,000
ma takie same szanse na przeżycie wypadku.

216
00:10:33,000 --> 00:10:35,000
W tym teście 'samochód'

217
00:10:35,000 --> 00:10:38,000
uderzy w czołowo w ścianę

218
00:10:38,000 --> 00:10:41,000
z prędkością 48 km/h.

219
00:10:41,000 --> 00:10:43,000
Zobaczmy, co się stanie.

220
00:10:43,000 --> 00:10:46,000
To manekiny trzylatków.

221
00:10:46,000 --> 00:10:48,000
Skupcie się na foteliku.

222
00:10:48,000 --> 00:10:50,000
Zauważcie, jak głowa pochyla się i uderza w kolana.

223
00:10:50,000 --> 00:10:52,000
Cały czas mówimy o foteliku.

224
00:10:52,000 --> 00:10:57,000
Przy odbiciu od ściany, fotelik wylatuje w powietrze.

225
00:10:57,000 --> 00:10:59,000
Obija się po całym samochodzie.

226
00:10:59,000 --> 00:11:01,000
Miejmy na uwadze dwie rzeczy.

227
00:11:01,000 --> 00:11:04,000
Fotelik zainstalowała osoba z doświadczeniem,

228
00:11:04,000 --> 00:11:07,000
która dobrze wie jak to zrobić.

229
00:11:07,000 --> 00:11:08,000
Siedzenia zajmujące całą szerokość samochodu

230
00:11:08,000 --> 00:11:11,000
to najlepsze miejsce do zamontowania fotelika,

231
00:11:11,000 --> 00:11:14,000
bo płaskie oparcia ułatwiają montaż.

232
00:11:14,000 --> 00:11:17,000
Czyli test mocno faworyzuje foteliki.

233
00:11:17,000 --> 00:11:20,000
W wypadku tego rodzaju, dziecko ma się dobrze.

234
00:11:20,000 --> 00:11:22,000
Zgodnie z federalnymi standardami

235
00:11:22,000 --> 00:11:24,000
fotelik musi zdobyć mniej niż 1000 punktów

236
00:11:24,000 --> 00:11:26,000
aby został dopuszczony do użycia w teście.

237
00:11:26,000 --> 00:11:30,000
Jednostki pomiaru nie są tu istotne.

238
00:11:30,000 --> 00:11:33,000
Tutaj wynik wynosił 450 punktów.

239
00:11:33,000 --> 00:11:35,000
Ten fotelik jest lepszy, niż przeciętna

240
00:11:35,000 --> 00:11:37,000
według Raportu Konsumenta.

241
00:11:37,000 --> 00:11:40,000
Teraz ten sam manekin, takie samo uderzenie,

242
00:11:40,000 --> 00:11:45,000
tyle że w pasach. W zasadzie wcale się nie porusza

243
00:11:45,000 --> 00:11:48,000
w porównaniu z pierwszym dzieckiem.

244
00:11:48,000 --> 00:11:51,000
Obraz z kamery jest okropny,

245
00:11:51,000 --> 00:11:53,000
bo jest ustawiona na filmowanie fotelików

246
00:11:53,000 --> 00:11:55,000
i nie da się skierować na dziecko w trakcie kolizji.

247
00:11:55,000 --> 00:11:59,000
Okazało się, że w obydwu wypadkach

248
00:11:59,000 --> 00:12:03,000
trzylatkowi powiodło się gorzej; Dostał 500 punktów

249
00:12:03,000 --> 00:12:07,000
w stosunku do poprzednich 400 punktów.

250
00:12:07,000 --> 00:12:10,000
Gdybyśmy pokazali te dane komuś z rządu

251
00:12:10,000 --> 00:12:13,000
i powiedzieli, że skonstruowaliśmy nowy fotelik

252
00:12:13,000 --> 00:12:16,000
i chcemy, żeby został dopuszczony do sprzedaży,

253
00:12:16,000 --> 00:12:19,000
odparłby: "To świetny fotelik. Działa bez zarzutu.

254
00:12:19,000 --> 00:12:21,000
Dostał tylko 500 punktów a mógł dostać aż 1000".

255
00:12:21,000 --> 00:12:24,000
Pas bezpieczeństwa, użyty zamiast fotelika,

256
00:12:24,000 --> 00:12:26,000
zdałby ten egzamin celująco.

257
00:12:26,000 --> 00:12:28,000
W pewnym sensie sugeruje to,

258
00:12:28,000 --> 00:12:31,000
że to nie rodzice narażają dzieci na szwank

259
00:12:31,000 --> 00:12:33,000
przez niewłaściwy montaż fotelików. Chodzi o to,

260
00:12:33,000 --> 00:12:35,000
że foteliki nie na wiele się przydają.

261
00:12:35,000 --> 00:12:37,000
Oto nasze wypadki.
Oglądając oba filmy jednocześnie widać,

262
00:12:37,000 --> 00:12:39,000
że gdy samochód odbija się od ściany

263
00:12:39,000 --> 00:12:41,000
w przypadku fotelika wszystko trwa dłużej.

264
00:12:41,000 --> 00:12:45,000
Dziecko w pasach przemieszcza się o wiele mniej.

265
00:12:45,000 --> 00:12:47,000
Rzućmy okiem na wypadki
z manekinem sześciolatka.

266
00:12:47,000 --> 00:12:52,000
Wygląda to okropnie, ale o to chodzi.

267
00:12:52,000 --> 00:12:57,000
Określiłbym to na jakieś 400 punktów.

268
00:12:57,000 --> 00:12:58,000
Dzieciak nie odniósłby większych obrażeń.

269
00:12:58,000 --> 00:13:02,000
Raczej nic by mu się nie stało.

270
00:13:02,000 --> 00:13:05,000
Oto sześciolatek w pasach.

271
00:13:05,000 --> 00:13:07,000
praktycznie z tym samym wynikiem.

272
00:13:07,000 --> 00:13:11,000
W przypadku sześciolatków

273
00:13:11,000 --> 00:13:15,000
fotelik samochodowy niczego nie wnosi.

274
00:13:15,000 --> 00:13:18,000
Mogę to udowodnić.

275
00:13:18,000 --> 00:13:22,000
Pewien naukowiec skrytykował mnie, że badania

276
00:13:22,000 --> 00:13:24,000
nie można opierać na czterech przypadkach.

277
00:13:24,000 --> 00:13:28,000
Zapytałem: a czy wystarczy 45,004 przypadki?

278
00:13:28,000 --> 00:13:30,000
Bo mam dane z 45 tys. prawdziwych wypadków.

279
00:13:30,000 --> 00:13:34,000
Interesujące, że pomysł wykorzystania

280
00:13:34,000 --> 00:13:36,000
danych o prawdziwych wypadkach,

281
00:13:36,000 --> 00:13:38,000
czyli coś, co ekonomiści uznaliby za słuszne,

282
00:13:38,000 --> 00:13:40,000
nie podoba się naukowcom,

283
00:13:40,000 --> 00:13:43,000
którzy wolą przeprowadzić badania w laboratorium

284
00:13:43,000 --> 00:13:45,000
wierząc, że obserwowanie manekinów

285
00:13:45,000 --> 00:13:49,000
jest lepszym źródłem informacji, niż 30 lat danych

286
00:13:49,000 --> 00:13:52,000
o wypadkach dzieci przewożonych w fotelikach.

287
00:13:52,000 --> 00:13:56,000
Sądzę, że wyjaśnieniem zagadki

288
00:13:56,000 --> 00:13:59,000
jest dużo prostsze rozwiązanie,

289
00:13:59,000 --> 00:14:02,000
które nikogo nie podnieca,

290
00:14:02,000 --> 00:14:06,000
bo wszyscy zachwycają się fotelikami.

291
00:14:06,000 --> 00:14:09,000
Jeśli spojrzymy na to z perspektywy projektanta,

292
00:14:09,000 --> 00:14:11,000
startującego od zera:

293
00:14:11,000 --> 00:14:13,000
"Chcę chronić dziecko na tylnym siedzeniu",

294
00:14:13,000 --> 00:14:15,000
to chyba nikt na sali nie stwierdziłby,

295
00:14:15,000 --> 00:14:16,000
że najpierw trzeba zrobić

296
00:14:16,000 --> 00:14:19,000
świetny pas bezpieczeństwa dla dorosłych,

297
00:14:19,000 --> 00:14:21,000
a potem dodać takie duże urządzenie,

298
00:14:21,000 --> 00:14:24,000
które trzeba tam podpiąć.

299
00:14:24,000 --> 00:14:27,000
Kto prócz dzieci siedzi z tyłu?

300
00:14:27,000 --> 00:14:30,000
Ja mam inny pomysł.

301
00:14:30,000 --> 00:14:32,000
Nie wiem ile by to kosztowało,

302
00:14:32,000 --> 00:14:33,000
ale nie wydaje mi się, by wypadło drożej

303
00:14:33,000 --> 00:14:35,000
od fotelika samochodowego.

304
00:14:35,000 --> 00:14:39,000
Jest to coś w rodzaju zakładki
umieszczonej w oparciu.

305
00:14:39,000 --> 00:14:41,000
Mamy zwykłe siedzenie, ale po opuszczeniu zakładki

306
00:14:41,000 --> 00:14:43,000
można przewozić na nim dziecko.

307
00:14:43,000 --> 00:14:47,000
Moje rozwiązanie nie tylko nie jest drogie,

308
00:14:47,000 --> 00:14:50,000
ale też sprawdzi się lepiej niż obecne.

309
00:14:50,000 --> 00:14:55,000
Czy jest szansa na wykorzystanie tego rozwiązania,

310
00:14:55,000 --> 00:14:57,000
które przypuszczalnie może życie wielu osobom?

311
00:14:57,000 --> 00:15:01,000
Myślę, że odpowiedź znajduje się w pewnej historii.

312
00:15:01,000 --> 00:15:05,000
Odpowiedź na pytanie o sukces fotelików

313
00:15:05,000 --> 00:15:08,000
oraz o to, czy moje rozwiązanie wejdzie w życie,

314
00:15:08,000 --> 00:15:12,000
znajduje w opowieści mojego ojca.

315
00:15:12,000 --> 00:15:15,000
Był lekarzem sił powietrznych USA, 
stacjonujących w Anglii.

316
00:15:15,000 --> 00:15:17,000
Wtedy wolno było robić rzeczy, 
które dziś są zabronione.

317
00:15:17,000 --> 00:15:21,000
Czasem przychodzili do ojca pacjenci,

318
00:15:21,000 --> 00:15:24,000
którzy, jego zdaniem, wcale nie byli chorzy.

319
00:15:24,000 --> 00:15:28,000
Miał dla nich wielki słój z tabletkami placebo.

320
00:15:28,000 --> 00:15:31,000
Dawał tabletkę i kazał przyjść za tydzień 
w razie potrzeby.

321
00:15:31,000 --> 00:15:32,000
Większość z nich nie wracała.

322
00:15:32,000 --> 00:15:34,000
ale kilku wróciło.

323
00:15:34,000 --> 00:15:38,000
Jeśli ojciec nadal nie wierzył w ich dolegliwość,

324
00:15:38,000 --> 00:15:43,000
miał dla nich inny słój 
z olbrzymimi tabletkami.

325
00:15:43,000 --> 00:15:45,000
Prawie nie dało się ich przełknąć.

326
00:15:45,000 --> 00:15:49,000
To, moim zdaniem, analogia do fotelików.

327
00:15:49,000 --> 00:15:53,000
Na widok olbrzymiej tabletki pacjenci myśleli,

328
00:15:53,000 --> 00:15:55,000
że jeśli to nie pomoże,

329
00:15:55,000 --> 00:15:58,000
to chyba nic nie da rady.

330
00:15:58,000 --> 00:16:00,000
Większość pacjentów nie wracała, uleczona.

331
00:16:00,000 --> 00:16:03,000
Ale raz na jakiś czas

332
00:16:03,000 --> 00:16:08,000
znów wracał pacjent przekonany o chorobie.

333
00:16:08,000 --> 00:16:11,000
Ojciec miał dla nich trzeci słój.

334
00:16:11,000 --> 00:16:13,000
Tabletki, które w nich trzymał

335
00:16:13,000 --> 00:16:16,000
były najmniejsze, jak się dało.

336
00:16:16,000 --> 00:16:18,000
Ledwo widoczne.

337
00:16:18,000 --> 00:16:20,000
Ojciec mówił, że poprzednio dostali dużą

338
00:16:20,000 --> 00:16:24,000
i trudną do przełknięcia tabletkę,

339
00:16:24,000 --> 00:16:26,000
ale to właśnie ta maleńka tabletka

340
00:16:26,000 --> 00:16:28,000
ma silniejsze działanie.

341
00:16:28,000 --> 00:16:31,000
Podobnie jak tutaj, prawie nic nie widać.

342
00:16:31,000 --> 00:16:33,000
Otóż żaden z pacjentów,

343
00:16:33,000 --> 00:16:36,000
którzy dostali maleńką tabletkę,

344
00:16:36,000 --> 00:16:39,000
nigdy więcej nie wrócił z tą samą dolegliwością.

345
00:16:39,000 --> 00:16:42,000
Mój ojciec uznał to za dowód na to,

346
00:16:42,000 --> 00:16:46,000
że najmniejsza tabletka 
wywoływała największy efekt placebo.

347
00:16:46,000 --> 00:16:50,000
Jeśli ojciec miał rację, to wydaje mi się,

348
00:16:50,000 --> 00:16:52,000
że wkrótce zintegrowane fotele samochodowe

349
00:16:52,000 --> 00:16:56,000
będą powszechnie używane.

350
00:16:56,000 --> 00:16:59,000
Oczywiście możliwe,
że po trzech wizytach u mojego ojca

351
00:16:59,000 --> 00:17:01,000
pacjent naprawdę się rozchorował

352
00:17:01,000 --> 00:17:03,000
i poszedł do innego lekarza.

353
00:17:03,000 --> 00:17:05,000
W takim wypadku wydaje mi się,

354
00:17:05,000 --> 00:17:08,000
że jeszcze długo będziemy zdani 
na tradycyjne foteliki samochodowe.

355
00:17:08,000 --> 00:17:09,000
Dziękuję bardzo.

356
00:17:09,000 --> 00:17:13,000
(Brawa)

357
00:17:13,000 --> 00:17:15,000
(Pytanie z widowni:
Pasy bezpieczeństwa

358
00:17:15,000 --> 00:17:18,000
chronią nas nie tylko przed utratą życia,

359
00:17:18,000 --> 00:17:20,000
ale też przed poważnymi urazami.

360
00:17:20,000 --> 00:17:24,000
Pana dane dotyczą ofiar śmiertelnych,
a nie poważnych urazów.

361
00:17:24,000 --> 00:17:26,000
Czy są dane, że przy poważnych urazach

362
00:17:26,000 --> 00:17:29,000
foteliki są mniej lub równie skuteczne jak pasy?

363
00:17:29,000 --> 00:17:31,000
Myślę, że to poparło by pańskie twierdzenie.)

364
00:17:31,000 --> 00:17:34,000
Steven Levitt: Świetne pytanie.
W tym przypadku zarówno moje dane

365
00:17:34,000 --> 00:17:37,000
jak i dane o wypadkach z New Jersey

366
00:17:37,000 --> 00:17:41,000
pokazują niewielką różnicę pomiędzy
fotelikami i pasami bezpieczeństwa.

367
00:17:41,000 --> 00:17:43,000
W przypadku moich danych 
różnice te są tak małe,

368
00:17:43,000 --> 00:17:47,000
że nie są statystycznie istotne.

369
00:17:47,000 --> 00:17:48,000
W danych o wypadkach w New Jersey,

370
00:17:48,000 --> 00:17:51,000
które obejmują nie tylko wypadki śmiertelne,

371
00:17:51,000 --> 00:17:53,000
ale wszystkie wypadki w tym regionie,

372
00:17:53,000 --> 00:17:56,000
różnica ta wynosi 10%.

373
00:17:56,000 --> 00:17:58,000
Ale na ogół są to niewielkie urazy.

374
00:17:58,000 --> 00:18:00,000
Co ciekawe, istnieje literatura medyczna,

375
00:18:00,000 --> 00:18:05,000
którą trudno pogodzić
z drugim zestawem danych,

376
00:18:05,000 --> 00:18:09,000
sugerujących wyższość fotelików.

377
00:18:09,000 --> 00:18:11,000
Używają zupełnie innej metodologii:

378
00:18:11,000 --> 00:18:14,000
po wypadku dostają od ubezpieczycieli

379
00:18:14,000 --> 00:18:16,000
nazwiska ofiar wypadku,

380
00:18:16,000 --> 00:18:17,000
po czym dzwonią do nich z pytaniem,

381
00:18:17,000 --> 00:18:18,000
co się wydarzyło.

382
00:18:18,000 --> 00:18:21,000
Nie umiem tego jeszcze rozwiązać

383
00:18:21,000 --> 00:18:23,000
i chciałbym nawiązać pracę z tymi badaczami,

384
00:18:23,000 --> 00:18:26,000
żeby zrozumieć źródło tych różnic,

385
00:18:26,000 --> 00:18:29,000
które wzajemnie sobie zaprzeczają.

386
00:18:29,000 --> 00:18:32,000
Jest to decydujące pytanie.

387
00:18:32,000 --> 00:18:35,000
Czy urazy są na tyle poważne,

388
00:18:35,000 --> 00:18:38,000
by usprawiedliwić koszty? Trochę to zawiłe.

389
00:18:38,000 --> 00:18:40,000
Nawet jeśli mają rację, to nadal nie jestem przekonany,

390
00:18:40,000 --> 00:18:41,000
że foteliki samochodowe są opłacalne.