1
00:00:10,105 --> 00:00:11,375
Zdravo.

2
00:00:11,375 --> 00:00:13,352
Moje ime je Metju Vilijams,

3
00:00:13,352 --> 00:00:15,443
i ja sam šampion.

4
00:00:16,390 --> 00:00:18,921
Osvojio sam medalje u tri različita sporta

5
00:00:18,921 --> 00:00:21,220
i nacionalnim igrama u Kanadi,

6
00:00:21,220 --> 00:00:25,035
takmičio se u košarci
na međunarodnom nivou,

7
00:00:25,035 --> 00:00:28,439
i ponosno predstavljao Kanadu

8
00:00:28,464 --> 00:00:30,391
na svetskom terenu.

9
00:00:31,490 --> 00:00:35,279
(Aplauz)

10
00:00:39,111 --> 00:00:42,864
Pet dana nedeljno treniram
košarku i brzo klizanje,

11
00:00:43,389 --> 00:00:45,842
radim sa najkvalitetnijim trenerima

12
00:00:45,867 --> 00:00:48,710
i konsultantima za mentalnu pripremu,

13
00:00:48,710 --> 00:00:51,760
da bih bio najbolji što mogu
u svom sportu.

14
00:00:52,954 --> 00:00:56,559
Usput, sve je ovo
u Specijalnoj Olimpijadi.

15
00:00:56,932 --> 00:00:59,487
Da li to menja vaše mišljenje o meni

16
00:00:59,487 --> 00:01:01,520
i mojim dostignućima?

17
00:01:03,507 --> 00:01:06,970
Svet ne vidi sve ljude kao što sam ja
kao šampione.

18
00:01:07,980 --> 00:01:13,222
Ne tako davno, ljudi kao ja
bili su skrivani i terani.

19
00:01:14,474 --> 00:01:18,959
Od kada je nastala, 1968,
Specijalna Olimpijada se mnogo promenila,

20
00:01:19,380 --> 00:01:21,849
ali u previše slučajeva,

21
00:01:21,849 --> 00:01:25,140
osobe sa intelektualnim smetnjama

22
00:01:25,140 --> 00:01:28,380
su nevidljive široj populaciji.

23
00:01:30,036 --> 00:01:34,630
Ljudi preda mnom koriste reč na slovo "r"
i misle da to nije važno.

24
00:01:35,366 --> 00:01:38,344
To je reč "retard" ili "retardiran",

25
00:01:38,424 --> 00:01:41,193
korišćena u pogrdnom smislu.

26
00:01:41,656 --> 00:01:45,888
Ne razmišljaju o tome
koliko to pogađa mene i moje prijatelje.

27
00:01:48,259 --> 00:01:51,791
Ne želim da mislite da sam ovde
zato što sam socijalni slučaj.

28
00:01:52,061 --> 00:01:56,071
Ovde sam, jer još uvek postoji
veliki problem u načinu

29
00:01:56,182 --> 00:02:00,963
na koji mnogi ljudi vide osobe
sa intelektualnim smetnjama,

30
00:02:01,896 --> 00:02:03,472
ili prečesto,

31
00:02:03,520 --> 00:02:05,440
kako ih uopšte ne vide.

32
00:02:07,289 --> 00:02:10,115
Da li sta znali da su se ove godine
održale Svetske igre?

33
00:02:11,021 --> 00:02:17,040
Bio sam jedan od preko 6.500 sportista
sa intelektualnim smetnjama

34
00:02:17,065 --> 00:02:20,847
iz 165 zemalja, koji su se takmičili
u Los Anđelesu.

35
00:02:22,222 --> 00:02:27,028
Bilo je preko 62.000 gledalaca
na ceremoniji otvaranja,

36
00:02:27,591 --> 00:02:32,028
i prenos uživo na TSN-u i ESPN-u.

37
00:02:32,494 --> 00:02:35,054
Da li ste znali da se to odigralo?

38
00:02:35,877 --> 00:02:38,938
Na šta pomislite kad vidite nekog
kao što sam ja?

39
00:02:40,037 --> 00:02:42,636
Ovde sam danas da vas izazovem

40
00:02:42,754 --> 00:02:45,326
da nas posmatrate kao jednake.

41
00:02:47,381 --> 00:02:51,734
Specijalna Olimpijada transformiše
lični identitet sportista

42
00:02:51,759 --> 00:02:54,073
sa intelektualnim smetnjama

43
00:02:54,098 --> 00:02:57,008
i percepciju svih gledalaca.

44
00:02:58,461 --> 00:03:00,773
Za one među vama koji ne znaju,

45
00:03:00,798 --> 00:03:04,928
Specijalna Olimpijada je za sportiste
sa intelektualnim smetnjama.

46
00:03:07,098 --> 00:03:11,356
Specijalna Olimpijada je odvojena
od Paraolimpijade i Olimpijade.

47
00:03:12,543 --> 00:03:16,119
Mi tokom cele godine nudimo
visoko kvalitetne sportske programe,

48
00:03:16,334 --> 00:03:19,701
za osobe sa intelektualnim smetnjama,

49
00:03:19,726 --> 00:03:22,806
koji menjaju živote i shvatanja.

50
00:03:24,663 --> 00:03:27,128
Ovaj pokret je promenio moj život

51
00:03:27,309 --> 00:03:29,682
i živote mnogih drugih,

52
00:03:29,953 --> 00:03:32,183
i promenio je način

53
00:03:32,208 --> 00:03:35,814
na koji svet vidi osobe
sa intelektualnim smetnjama.

54
00:03:38,192 --> 00:03:42,596
Ja sam rođen sa epilepsijom
i intelektualnom smetnjom.

55
00:03:44,068 --> 00:03:48,677
Tokom odrastanja,
igrao sam hokej do svoje 12. godine.

56
00:03:49,678 --> 00:03:52,319
Što sam bio stariji,

57
00:03:52,344 --> 00:03:55,682
teže mi je bilo da pratim sve ostale

58
00:03:55,707 --> 00:03:58,617
i bio sam ljut i frustriran.

59
00:04:00,506 --> 00:04:04,696
Neko vreme se nisam bavio sportom,

60
00:04:04,700 --> 00:04:07,016
nisam imao mnogo prijatelja,

61
00:04:07,016 --> 00:04:09,510
i osećao sam se izostavljeno i tužno.

62
00:04:11,502 --> 00:04:15,536
Nekada su osobe
sa intelektualnim smetnjama

63
00:04:15,544 --> 00:04:18,563
bile skrivane od društva.

64
00:04:20,158 --> 00:04:23,715
Niko nije mislio da mogu
da učestvuju u sportovima,

65
00:04:23,715 --> 00:04:26,665
a kamoli da budu cenjeni članovi društva.

66
00:04:28,538 --> 00:04:31,860
Šezdesetih godina 20. veka,
dr Frank Hejden,

67
00:04:31,860 --> 00:04:35,274
naučnik na Univerzitetu u Torontu,

68
00:04:35,481 --> 00:04:39,027
proučavao je efekte redovne vežbe

69
00:04:39,320 --> 00:04:43,930
na nivo fizičke spreme dece
sa intelektualnim smetnjama.

70
00:04:45,406 --> 00:04:48,061
Koristeći strogo naučno istraživanje,

71
00:04:48,661 --> 00:04:51,414
dr Hejden i drugi istraživači

72
00:04:51,439 --> 00:04:53,459
došli su do zaključka

73
00:04:53,484 --> 00:04:57,124
da nedostatak prilike za učešće

74
00:04:57,190 --> 00:05:00,604
utiče na nivo fizičke spreme.

75
00:05:02,874 --> 00:05:06,323
Mnogi su sumnjali
da osobe sa intelektualnim smetnjama

76
00:05:07,089 --> 00:05:10,201
mogu da imaju koristi od fitnes programa

77
00:05:10,226 --> 00:05:13,126
i prilika za sportska takmičenja,

78
00:05:14,313 --> 00:05:18,981
ali pioniri kao što su dr Hejden
i Junis Kenedi Šrajver,

79
00:05:19,178 --> 00:05:21,608
osnivač Specijalne Olimpijade,

80
00:05:21,633 --> 00:05:23,027
istrajali su,

81
00:05:23,052 --> 00:05:26,665
i sportisti Specijalne Olimpijade
su dokazali da su bili u pravu,

82
00:05:26,690 --> 00:05:29,800
četiri i po miliona puta.

83
00:05:30,501 --> 00:05:38,509
(Aplauz)

84
00:05:39,932 --> 00:05:42,438
Pre nego što sam se uključio
u Specijalnu Olimpijadu

85
00:05:42,438 --> 00:05:43,644
bio sam nervozan,

86
00:05:43,644 --> 00:05:47,860
jer sam bio mlad, stidljiv, nesiguran,

87
00:05:47,860 --> 00:05:49,540
i nisam imao mnogo prijatelja.

88
00:05:51,100 --> 00:05:54,796
Međutim, kad sam stigao tamo,
svi su me ohrabrivali,

89
00:05:54,820 --> 00:05:58,116
podržavali, dozvolili mi da budem
ono što jesam

90
00:05:58,140 --> 00:05:59,820
i nisu me osuđivali.

91
00:06:01,380 --> 00:06:05,596
Sada se bavim košarkom i brzim klizanjem,

92
00:06:05,620 --> 00:06:09,436
takmičio sam se na pokrajinskim,
nacionalnim takmičenjima,

93
00:06:09,460 --> 00:06:14,156
a ove godine sam otišao
na Svetske letnje igre u Los Anđeles,

94
00:06:14,180 --> 00:06:17,996
gde sam bio deo prvog kanadskog
košarkaškog tima

95
00:06:18,020 --> 00:06:20,436
koji se takmičio na Svetskim igrama.

96
00:06:20,460 --> 00:06:24,300
(Aplauz)

97
00:06:30,660 --> 00:06:35,076
Ja sam jedan od preko 4,5 miliona
sportista iz celog sveta,

98
00:06:35,100 --> 00:06:37,780
i čuo sam mnogo sličnih priča.

99
00:06:38,740 --> 00:06:40,996
To što smo sportisti
Specijalne Olimpijade,

100
00:06:41,020 --> 00:06:44,607
vraća nam ponos i dostojanstvo.

101
00:06:47,100 --> 00:06:51,060
Specijalna Olimpijada se bavi
i važnim zdravstenim potrebama.

102
00:06:52,500 --> 00:06:55,516
Istraživanja pokazuju da u proseku,

103
00:06:55,540 --> 00:06:58,196
muškarci sa intelektualnim smetnjama

104
00:06:58,220 --> 00:07:01,716
umiru 13 godina mlađi
nego muškarci bez smetnji,

105
00:07:01,740 --> 00:07:04,676
a žene sa intelektualnim smetnjama

106
00:07:04,700 --> 00:07:07,580
umiru 20 godina mlađe od žena bez smetnji.

107
00:07:09,860 --> 00:07:12,316
Specijalna Olimpijada nas održava zdravim

108
00:07:12,340 --> 00:07:14,116
tako što nas pokreće

109
00:07:14,140 --> 00:07:15,980
da učestvujemo u sportu.

110
00:07:16,820 --> 00:07:21,980
Naši treneri nas takođe uče
o ishrani i zdravlju.

111
00:07:23,740 --> 00:07:27,236
Specijalna Olimpijada obezbeđuje
i besplatne zdravstvene preglede

112
00:07:27,260 --> 00:07:31,756
za sportiste koji imaju teškoća
u komunikaciji sa svojim lekarom

113
00:07:31,780 --> 00:07:33,700
ili u pristupu zdravstvenoj zaštiti.

114
00:07:36,380 --> 00:07:39,116
Na Svetskim letnjim igrama 2015,

115
00:07:39,140 --> 00:07:43,500
moji drugari iz Tima Kanada i ja
igrali smo protiv nigerijskih košarkaša.

116
00:07:44,900 --> 00:07:46,716
Dan pre naše utakmice,

117
00:07:46,740 --> 00:07:52,396
nigerijski košarkaški tim je otišao na
Pregled zdravih sportista svetskih igara,

118
00:07:52,420 --> 00:07:54,756
gde je sedam od deset članova

119
00:07:54,780 --> 00:07:57,276
dobilo besplatne slušne aparate

120
00:07:57,300 --> 00:08:00,780
i po prvi put su jasno mogli da čuju.

121
00:08:01,300 --> 00:08:09,146
(Aplauz)

122
00:08:10,060 --> 00:08:12,340
Promena na njima je bila neverovatna.

123
00:08:12,940 --> 00:08:17,116
Bili su uzbuđeniji, srećniji i sigurniji,

124
00:08:17,140 --> 00:08:19,820
jer je trener mogao s njima
da komunicira glasovno.

125
00:08:20,540 --> 00:08:22,316
I bili su emotivni,

126
00:08:22,340 --> 00:08:25,196
jer su mogli da čuju zvuke
košarkaške lopte,

127
00:08:25,220 --> 00:08:27,196
zviždaljke,

128
00:08:27,220 --> 00:08:29,996
i bodrenje navijača sa tribina,

129
00:08:30,020 --> 00:08:32,700
zvuke koje mi uzimamo zdravo za gotovo.

130
00:08:34,539 --> 00:08:39,260
Specijalna Olimpijada menja
mnogo više od sportiste u njegovom sportu.

131
00:08:39,860 --> 00:08:43,780
Ona menja njihove živote van terena.

132
00:08:46,679 --> 00:08:49,616
Ove godine, istraživanja su pokazala

133
00:08:49,640 --> 00:08:52,576
da skoro polovina odraslih u SAD-u

134
00:08:52,600 --> 00:08:56,679
ne poznaje nijednu osobu
sa intelektualnim smetnjama,

135
00:08:57,520 --> 00:09:00,056
a 44% Amerikanaca

136
00:09:00,080 --> 00:09:04,496
koji nemaju lični kontakt
sa intelektualnim smetnjama

137
00:09:04,520 --> 00:09:08,518
su mnogo manje pozitivni i prihvatajući.

138
00:09:11,740 --> 00:09:13,876
Onda, tu je i reč na slovo "r",

139
00:09:13,900 --> 00:09:17,156
koja dokazuje da su osobe
sa intelektualnim smetnjama

140
00:09:17,180 --> 00:09:18,996
i dalje nevidljive

141
00:09:19,020 --> 00:09:20,900
prevelikom broju ljudi.

142
00:09:22,700 --> 00:09:25,780
Ljudi je koriste kao uobičajenu reč
ili uvredu.

143
00:09:26,260 --> 00:09:29,460
Prošle godine je tvitovana
više od 9 miliona puta,

144
00:09:29,980 --> 00:09:31,996
i duboko povređuje

145
00:09:32,020 --> 00:09:37,020
mene i ostalih 4,5 miliona
sportista širom sveta.

146
00:09:38,340 --> 00:09:40,676
Ljudi ne misle da je uvredljiva,

147
00:09:40,700 --> 00:09:41,900
ali jeste.

148
00:09:43,380 --> 00:09:48,756
Kao što je sportista i aktivista,
Džon Franklin Stivens, napisao

149
00:09:48,780 --> 00:09:52,196
u otvorenom pismu
jednom politčkom stručnjaku

150
00:09:52,220 --> 00:09:54,500
koji je koristio reč na slovo "r"
kao uvredu:

151
00:09:55,780 --> 00:09:58,650
"Pridružite nam se jednog dana
na Specijalnoj Olimpijadi.

152
00:09:58,820 --> 00:10:02,460
Vidite da li ćete s nje otići
nepromenjenog srca."

153
00:10:04,137 --> 00:10:10,897
(Aplauz)

154
00:10:13,420 --> 00:10:17,636
Ove godine,
na Svetskim letnjim igrama 2015,

155
00:10:17,660 --> 00:10:19,596
judi su satima stajali u redu

156
00:10:19,620 --> 00:10:22,820
da uđu na poslednje veče
takmičenja u dizanju tegova.

157
00:10:23,660 --> 00:10:28,036
Bilo je samo mesta za stajanje,
kada je moj drug iz tima, Džeki Baret,

158
00:10:28,060 --> 00:10:29,836
njufaundlendski los,

159
00:10:29,860 --> 00:10:33,356
podigao 297 kilograma

160
00:10:33,380 --> 00:10:37,020
i iz čučnja podigao 277 kilograma -

161
00:10:37,660 --> 00:10:40,540
(Aplauz)

162
00:10:46,075 --> 00:10:49,795
postavljajući ogromni novi rekord
za Specijalnu Olimpijadu.

163
00:10:51,120 --> 00:10:55,896
Džeki drži rekord među svim
dizačima tegova na Njufaundlendu,

164
00:10:55,920 --> 00:10:59,360
ne samo u Specijalnoj Olimpijadi.

165
00:11:00,920 --> 00:11:03,736
On je bio ogromna zvezda u Los Anđelesu,

166
00:11:03,760 --> 00:11:08,336
a ESPN je uživo tvitovao
njegovo rekordno dizanje

167
00:11:08,860 --> 00:11:11,660
i bili su očarani njegovom izvedbom.

168
00:11:12,980 --> 00:11:18,796
Pre pedeset godina, niko nije mislio
da osobe sa intelektualnim smetnjama

169
00:11:18,820 --> 00:11:20,660
mogu da postignu tako nešto.

170
00:11:22,980 --> 00:11:29,540
Ove godine, 60.000 gledalaca je ispunilo
čuveni Memorijalni koloseum u LA-ju,

171
00:11:30,100 --> 00:11:33,756
da gleda ceremoniju otvaranja
Svetskih igara

172
00:11:33,780 --> 00:11:37,556
i navija za sportiste iz 165 zemalja

173
00:11:37,580 --> 00:11:38,860
širom sveta.

174
00:11:39,940 --> 00:11:42,156
Daleko od skrivanja,

175
00:11:42,180 --> 00:11:44,740
za nas su navijali i slavili nas.

176
00:11:47,100 --> 00:11:49,836
Specijalna Olimpijada uči sportiste

177
00:11:49,860 --> 00:11:52,540
da budu sigurni i ponosni na sebe.

178
00:11:53,860 --> 00:11:56,276
Specijalna Olimpijada uči svet

179
00:11:56,300 --> 00:11:59,116
da osobe sa intelektualnim smetnjama

180
00:11:59,140 --> 00:12:02,020
zaslužuju poštovanje i inkluziju.

181
00:12:04,904 --> 00:12:12,749
(Aplauz)

182
00:12:13,820 --> 00:12:18,196
U svom sportu, imam snove i postignuća,

183
00:12:18,220 --> 00:12:19,836
odlične trenere,

184
00:12:19,860 --> 00:12:21,660
poštovanje i dostojanstvo,

185
00:12:22,300 --> 00:12:23,516
bolje zdravlje

186
00:12:23,540 --> 00:12:26,940
i gradim karijeru ličnog trenera.

187
00:12:27,500 --> 00:12:34,568
(Aplauz)

188
00:12:35,720 --> 00:12:38,696
Više nisam skriven, maltretiran,

189
00:12:38,720 --> 00:12:41,416
i ovde sam, govorim na TEDx-u.

190
00:12:41,440 --> 00:12:49,429
(Aplauz)

191
00:13:49,640 --> 00:13:53,640
Zahvaljući Specijalnoj Olimpijadi,
svet je drugačije mesto,

192
00:13:55,000 --> 00:13:56,920
ali imamo još mnogo da pređemo.

193
00:13:57,720 --> 00:14:01,816
Kada sledeći put vidite nekoga
sa intelektualnom smetnjom,

194
00:14:01,840 --> 00:14:04,254
nadam se da ćete videti
njihovu sposobnost.

195
00:14:04,880 --> 00:14:08,016
Kada sledeći put neko u vašoj blizini
upotrebi reč na slovo "r",

196
00:14:08,040 --> 00:14:10,640
nadam se da ćete im reći koliko to boli.

197
00:14:11,400 --> 00:14:16,200
Nadam se da ćete razmisliti o tome
da se uključite u Specijalnu Olimpijadu.

198
00:14:19,000 --> 00:14:24,904
(Aplauz)

199
00:14:26,340 --> 00:14:29,020
Želim da vas ostavim uz jednu misao.

200
00:14:30,420 --> 00:14:32,076
Nelson Mendela je rekao:

201
00:14:32,100 --> 00:14:34,900
"Sport ima moć da promeni svet."

202
00:14:36,140 --> 00:14:38,996
Specijalna Olimpijada menja svet,

203
00:14:39,020 --> 00:14:42,596
menjajući 4,5 miliona sportista

204
00:14:42,620 --> 00:14:45,396
i dajući nam mesto gde možemo
da budemo sigurni,

205
00:14:45,420 --> 00:14:46,996
upoznamo prijatelje,

206
00:14:47,020 --> 00:14:48,676
da nas ne osuđuju,

207
00:14:48,700 --> 00:14:52,476
i gde možemo da se osećamo
i da budemo šampioni.

208
00:14:52,500 --> 00:14:53,876
Mnogo vam hvala.

209
00:14:53,876 --> 00:14:57,171
(Aplauz)