WEBVTT

00:00:12.296 --> 00:00:15.616
Kur unë isha femijë,
dija që kisha superfuqi.

00:00:18.016 --> 00:00:19.232
Është e vertet.

NOTE Paragraph

00:00:19.256 --> 00:00:20.352
(Të qeshura)

NOTE Paragraph

00:00:20.376 --> 00:00:23.826
Mendoja se isha e mrekullueshme
sepse mund te kuptoja

00:00:23.826 --> 00:00:26.762
dhe të identifikohesha me ndjenjat
e njerëzve bojëkaf,

00:00:26.762 --> 00:00:29.976
si gjyshi im, nje musliman konservator.

00:00:30.456 --> 00:00:35.352
Gjithashtu, mund te kuptoja nënën time
afgane, dhe baban tim pakistan,

00:00:35.376 --> 00:00:39.176
jo shumë fetar por të qetë, mjaft liberal.

00:00:39.776 --> 00:00:41.392
Dhe sigurisht, mund te kuptoja

00:00:41.416 --> 00:00:43.832
dhe të lidhem me ndjenjat e te bardhëve.

00:00:43.856 --> 00:00:45.696
Norvegjezet e bardhë te shtetit tim.

00:00:46.776 --> 00:00:49.352
E keni parasysh;
te bardhë, bojekaf, cilido--

00:00:49.376 --> 00:00:51.192
Unë i doja të gjithë ata.

00:00:51.216 --> 00:00:52.442
Unë i kuptoja te gjithë.

00:00:52.442 --> 00:00:54.952
edhe pse ata shpesh nuk kuptoheshin
me njëri tjetrin;

00:00:54.952 --> 00:00:56.656
ata ishin te gjithë njerëzit e mi.

NOTE Paragraph

00:00:56.896 --> 00:00:59.832
Nga ana tjetër, babai im ishte
gjithmonë në merak.

00:00:59.856 --> 00:01:03.192
Vazhdonte të më thoshte se edhe
me arsimin më të mirë,

00:01:03.216 --> 00:01:06.392
nuk do trajtohesha drejtesisht.

00:01:06.416 --> 00:01:09.832
Sipas tij, do vazhdoja të përballesha
me diskriminime.

00:01:09.856 --> 00:01:12.672
Dhe e vetmja mënyrë për t'u pranur
nga të bardhët

00:01:12.696 --> 00:01:14.872
do të ishte të bëhesha e famshme.

00:01:14.896 --> 00:01:18.896
Tani, ai e beri kete bisedë
me mua kur unë isha vetëm shtatë vjeçe.

00:01:19.736 --> 00:01:22.712
Pra kur isha shtatë vjeçe, ai më thotë,

00:01:22.736 --> 00:01:26.112
"Vendos të hysh në sport ose muzikë".

00:01:26.136 --> 00:01:30.592
Ai nuk dinte shumë nga sportet--
i bekuar qoftë--kështu ra për muzikën.

00:01:30.616 --> 00:01:34.952
Kështu, kur isha shtatë vjeçe, mblodhi
gjithë lodrat e kukullat e mia,

00:01:34.976 --> 00:01:36.576
dhe i hodhi poshtë.

00:01:37.456 --> 00:01:41.312
Në këmbim ai më dha nje tastierë
të vogël Casio dhe--

NOTE Paragraph

00:01:41.336 --> 00:01:42.552
(Të qeshura)

NOTE Paragraph

00:01:42.576 --> 00:01:44.592
Po. Dhe kurse për kanto.

00:01:44.616 --> 00:01:49.392
Dhe më detyroi, me pak fjalë,
të praktikoja për orë të tëra çdo ditë.

00:01:49.416 --> 00:01:53.672
Shumë shpejt, bëri të shfaqesha
për publik gjithmonë më të madh

00:01:53.696 --> 00:01:57.472
dhe çuditërisht, u bëra gati
një lloj si femijë reklamë

00:01:57.496 --> 00:01:59.576
për multikulturalizmin norvegjez.

00:02:00.056 --> 00:02:01.792
U ndjeva shumë krenare, sigurisht.

00:02:01.816 --> 00:02:05.152
Sepse edhe gazetat tani

00:02:05.176 --> 00:02:07.752
fillonin të shkruanin mirë
per njerëzit bojekaf,

00:02:07.776 --> 00:02:10.936
prandaj ndieja që
superfuqia ime po rritej.

NOTE Paragraph

00:02:12.256 --> 00:02:15.232
Kur isha 12 vjeçe,
duke u kthyer në shtëpi nga shkolla,

00:02:15.256 --> 00:02:16.472
bëra një devijim të vogël

00:02:16.496 --> 00:02:19.962
sepse doja të blija ëmbëlsirat
e preferuara, quhen "këmbë të kripura".

00:02:19.986 --> 00:02:21.472
Unë i dua jasht mase.

00:02:21.496 --> 00:02:23.592
Gjatë rrugës për në dyqan,

00:02:23.616 --> 00:02:28.152
ishte nje burrë i bardhë,
tek dera hyrëse që më bllokonte rrugën.

00:02:28.176 --> 00:02:34.112
Kështu provova të ecja rreth tij,
po sapo lëviza ai më ndaloi

00:02:34.136 --> 00:02:35.936
dhe më nguli sytë,

00:02:36.896 --> 00:02:38.832
dhe më pështyti në fytyrë, dhe më tha,

00:02:38.856 --> 00:02:40.072
"Zhduku nga rruga ime

00:02:40.096 --> 00:02:43.352
ti bushtër e zezë,
ti bushtër e vogël pakistane,

00:02:43.376 --> 00:02:45.296
shko nga ku ke ardhur".

00:02:46.296 --> 00:02:49.392
Unë isha tmerrësisht e tmerruar.

00:02:49.416 --> 00:02:50.712
Ia kisha ngulur sytë.

00:02:50.736 --> 00:02:53.656
Isha shume e frikësuar
të fshija pështymën nga fytyra,

00:02:54.536 --> 00:02:56.672
edhe pse po trazohej me lotët e mi.

00:02:56.696 --> 00:03:00.392
Më kujtohet që shikoja rreth e rrotull,
duke shpresuar në çdo çast tani

00:03:00.416 --> 00:03:04.072
një i rritur do të vinte
dhe do të ndalonte këtë burrë.

00:03:04.096 --> 00:03:08.416
Përkundrazi, njerëzit vazhdonin të ecnin
pas meje dhe pretendonin që s'më shikonin.

00:03:08.856 --> 00:03:12.456
Isha shumë e hutuar, sepse mendoja:

00:03:13.336 --> 00:03:16.632
"Njerëzit e mi të bardhë, ejani!
Ku janë ata? Çfarë po ndodh?

00:03:16.656 --> 00:03:18.836
Si mundet të mos vijnë të më shpëtojnë?"

00:03:18.866 --> 00:03:21.712
E panevojshme për t'u thënë,
ëmbëlsirat nuk i bleva.

00:03:21.736 --> 00:03:23.856
Vrapova drejt shtëpisë me sa pata fuqi.

NOTE Paragraph

00:03:24.736 --> 00:03:27.326
Gjërat ishin akoma në rregull,
megjithatë, mendova.

00:03:27.496 --> 00:03:30.592
Me kalimin e kohës, dhe sa më shumë
bëhesha e suksesshme.

00:03:30.616 --> 00:03:34.736
filluan të më ngacmonin bile
dhe njerezit bojekaf.

00:03:36.186 --> 00:03:39.512
Disa burra nga komuniteti i prindërve
mendonin se ishte e pa pranueshme

00:03:39.536 --> 00:03:44.392
dhe jo e ndershme për një grua
të përfshihet në muzikë

00:03:44.416 --> 00:03:46.376
dhe të jetë e pranishme nëpër media.

00:03:48.076 --> 00:03:53.492
Shumë shpejt, nisa të sulmohesha
nëper koncertet e mia.

00:03:53.516 --> 00:03:58.532
Më kujtohet një nga koncertet,
isha në skenë, u përkula drejt publikut

00:03:58.556 --> 00:04:01.812
dhe gjëja e fundit që pashë
ishte fytyra esmere e një të riut

00:04:01.836 --> 00:04:06.052
dhe më pas mbaj mend që një lloj kimikati
u vërvit në sytë e mi

00:04:06.076 --> 00:04:09.292
dhe më kujtohet që nuk mund të shikoja
dhe sytë më lotonin

00:04:09.316 --> 00:04:11.606
po megjithatë vazhdova të këndoja.

00:04:11.635 --> 00:04:16.356
Isha pështyrë në fytyrë në rrugët e Oslos,
kësaj radhe nga aziatikë.

00:04:17.156 --> 00:04:20.372
Tentuan dhe të më rrëmbenin.

00:04:20.396 --> 00:04:22.452
Kercënimet për vdekje ishin të pafundme.

00:04:22.476 --> 00:04:25.732
Kujtoj që një burrë mjekrosh i moshuar
më ndaloi në rrugë njëherë,

00:04:25.756 --> 00:04:27.892
e më tha, "Arsyeja pse të urrej kaq shumë

00:04:27.916 --> 00:04:29.972
është se i bën vajzat tona të mendojnë

00:04:29.996 --> 00:04:31.556
se mund të bëjnë çfarë të duan."

00:04:33.356 --> 00:04:36.172
Një djal më i ri më paralajmëroi
të kisha kujdes.

00:04:36.196 --> 00:04:39.212
Ai tha që muzika është anti-islamike
dhe punë për bushtra,

00:04:39.236 --> 00:04:41.972
nëse vazhdon, do të të përdhunojnë

00:04:41.996 --> 00:04:46.676
stomaku jot do të të pritet
kështu që asnjë kurvë tjetër të lindi më.

NOTE Paragraph

00:04:48.356 --> 00:04:50.052
Përsëri, isha e hutuar.

00:04:50.076 --> 00:04:51.981
Nuk mund të kuptoja çfarë po ndodhte.

00:04:52.005 --> 00:04:55.685
Njerëzit e mi kafe fillonin
të më kërcënonin--si ndodhi?

00:04:56.356 --> 00:04:59.452
Në vënd të bashkoheshin botë, dy botët,

00:04:59.476 --> 00:05:02.476
m'u duk sikur po bija
midis dy botëve të mia.

00:05:02.796 --> 00:05:05.396
Besoj, se për mua,
pështyma ishte kriptonit.

NOTE Paragraph

00:05:07.356 --> 00:05:09.106
Kur isha 17 vjeçe,

00:05:09.106 --> 00:05:12.632
kërcënimet për vdekje ishin të pafunda,
dhe ngacmimet ishin të vazhdueshme.

00:05:12.632 --> 00:05:15.198
Shkoi shumë keq, deri sa mamaja ime
më uli dhe më tha,

00:05:15.222 --> 00:05:18.692
"S'mundemi më të të mbrojmë,
nuk je e sigurt këtu,

00:05:18.716 --> 00:05:20.492
duhet të largohesh prej këtej."

00:05:20.516 --> 00:05:25.916
Bleva një biletë vetëm vajtje për Londër,
bëra valixhet dhe u largova.

00:05:26.956 --> 00:05:30.652
Zemërimi im më i madh në atë kohë
ishte që asnjeri nuk tha gjë.

00:05:30.676 --> 00:05:33.036
Pata një largim publik nga Norvegjia.

00:05:33.916 --> 00:05:37.452
Njerëzit e mi kaf, njerëzit e bardhë--
asnjëri tha gjë.

00:05:37.476 --> 00:05:39.596
Asnjë tha, "Pritni, ky është gabim.

00:05:40.756 --> 00:05:44.452
Përkraheni këtë vajzë, mbrojeni
këtë vajzë, sepse është një prej nesh"

00:05:44.476 --> 00:05:46.092
Asnjë nuk e tha këtë.

00:05:46.116 --> 00:05:49.156
Përkundrazi, u ndjeva--
e keni parasysh në aeroport,

00:05:49.916 --> 00:05:52.706
tek rripi i transportit të valixheve
janë ato valixhet

00:05:52.706 --> 00:05:54.052
që shkojnë rreth e rrotull,

00:05:54.076 --> 00:05:56.572
dhe aty është gjithmonë
një valixhe e mbetur në fund,

00:05:56.596 --> 00:05:59.612
atë që asnjë nuk do,
atë që asnjeri nuk e kërkon.

00:05:59.636 --> 00:06:00.916
U ndieva kështu.

00:06:01.836 --> 00:06:05.236
Kurrë nuk isha ndjerë aq e vetmuar.
Kur nuk isha ndjerë aq e humbur.

NOTE Paragraph

00:06:07.156 --> 00:06:11.156
Kështu pasi erdha në Londër,
vazhdova karrierën e muzikës.

00:06:11.796 --> 00:06:14.996
Vend i ndryshëm, po fatkeqësisht,
e njëjta histori.

00:06:15.636 --> 00:06:19.172
Më kujtohet një mesazh
që më kishin dërguar

00:06:19.196 --> 00:06:22.572
që thoshte se do të më vrisnin
dhe lumenj me gjak do të rridhnin

00:06:22.596 --> 00:06:26.052
dhe unë do të përdhunohesha
shumë herë para se të vdisja.

00:06:26.076 --> 00:06:27.492
Në këtë pikë, dua të them,

00:06:27.516 --> 00:06:29.972
po mësohesha me mesazhe të tilla,

00:06:29.996 --> 00:06:34.276
por çfarë ndryshoi ishte që nisën të 
kërcënonin familjen time.

NOTE Paragraph

00:06:35.556 --> 00:06:40.796
Pra edhe njëherë, bëra valixhen,
lashë muzikën dhe shkova në SHBA.

00:06:41.316 --> 00:06:42.572
Mjaft.

00:06:42.596 --> 00:06:45.212
Nuk doja të kisha të bëja më me këtë gjë.

00:06:45.236 --> 00:06:47.892
Dhe sigurisht nuk do vdisja për diçka

00:06:47.916 --> 00:06:50.766
që nuk ishte as ëndrra ime --
ishte zgjidhja e babait tim.

NOTE Paragraph

00:06:52.996 --> 00:06:56.172
U ndieva pak e humbur.

00:06:56.196 --> 00:06:57.732
U ndieva e shqyer.

00:06:57.756 --> 00:07:00.092
Po vendosa që çfarë unë doja të bëja

00:07:00.116 --> 00:07:03.452
ishte të kaloja vitet e ardhshme
të jetës time

00:07:03.476 --> 00:07:05.132
duke mbështetur njerëzit e rinj

00:07:05.156 --> 00:07:08.052
dhe të provoja të isha
afër tyre në disa mënyra,

00:07:08.076 --> 00:07:09.772
në çfarëdo lloj mënyre mundesha.

00:07:09.796 --> 00:07:13.052
Nisa vullnetarizmin për disa organizata

00:07:13.076 --> 00:07:17.716
që punonin me muslimanët e rinj në Evropë.

00:07:18.876 --> 00:07:21.892
Dhe, për habi, çfarë zbulova ishte

00:07:21.916 --> 00:07:26.396
që shumë nga këta të rinj po vuanin
dhe po luftonin.

00:07:27.236 --> 00:07:30.772
Po përballeshin me shumë probleme me
familjet e komunitetet e tyre

00:07:30.796 --> 00:07:34.412
që dukeshin të interesuar më 
shumë për nderin dhe reputacionin

00:07:34.436 --> 00:07:37.196
se sa për lumturinë
dhe jetën e fëmijëve të tyre.

00:07:38.556 --> 00:07:42.556
Nisa të ndihesha që nuk isha aq e vetmuar,
ndoshta nuk isha aq e çuditshme.

00:07:43.076 --> 00:07:45.386
Ndoshta ka shumë njerëz si unë në botë.

NOTE Paragraph

00:07:45.386 --> 00:07:48.292
Problemi është, që pjesa më e madhe
e njerëzve nuk kuptojnë

00:07:48.316 --> 00:07:52.612
që ka shumë nga ne që jetojnë në Evropë.

00:07:52.636 --> 00:07:55.052
që nuk janë të lirë të jenë vetvetja.

00:07:55.076 --> 00:07:57.156
Nuk na lejohet të jemi kush jemi.

00:07:58.156 --> 00:08:02.212
Nuk jemi të lirë të martohemi

00:08:02.236 --> 00:08:05.096
ose të jemi në një marredhenie
me një njeri që zgjedhim vetë.

00:08:05.096 --> 00:08:07.062
Nuk mund të zgjedhim as karrierën tonë.

00:08:07.062 --> 00:08:10.652
Kjo është normale në epiqëndrën
muslimane të Evropës.

00:08:10.676 --> 00:08:13.756
Edhe në shoqëritë më të lira në botë,
ne nuk jemi të lirë

00:08:14.436 --> 00:08:18.332
Jetët tona, ëndrrat tona,
e ardhmja jonë nuk na përket neve,

00:08:18.356 --> 00:08:21.612
I përket prindërve tanë 
dhe komunitetit tonë.

00:08:21.636 --> 00:08:24.716
Zbulova historira të pafunda të të rinjsh

00:08:25.676 --> 00:08:28.571
që janë të humbura te gjithë ne,

00:08:28.595 --> 00:08:30.581
që janë të padukshme për të gjithë ne,

00:08:30.581 --> 00:08:33.156
po që po vuajnë dhe po vuajnë vetëm.

00:08:34.316 --> 00:08:38.636
Fëmijët që humbim në martesa të detyruara,
në dhunime dhe abuzime në emër të nderit.

NOTE Paragraph

00:08:40.076 --> 00:08:43.772
Përfundimisht, kuptova pas vitesh
që punoja me këta të rinj,

00:08:43.796 --> 00:08:45.812
që nuk do jem më në gjëndje
të vazhdoj të vrapoj.

00:08:45.836 --> 00:08:50.492
Nuk mund të kaloj gjithë jetën time
e frikësuar dhe duke u fshehur

00:08:50.516 --> 00:08:52.956
e që unë duhet të bej me të vërtet diçka.

00:08:54.436 --> 00:08:57.532
Kuptova edhe që heshtja ime, heshtja jonë,

00:08:57.556 --> 00:08:59.876
lejon dhunë si kjo të vazhdojë.

00:09:00.796 --> 00:09:05.292
Kështu vendosa që doja të përdorja
superfuqinë e fëmijërisë time

00:09:05.316 --> 00:09:10.012
për të bërë njerëzit e anëve të ndryshme
të kësaj çështje të kuptojnë

00:09:10.036 --> 00:09:15.156
çfarë është të jesh një i ri i bllokuar
midis familjes dhe shtetit.

NOTE Paragraph

00:09:15.756 --> 00:09:19.276
Kështu fillova të bëja filma,
dhe fillova të tregoja këto histori.

00:09:19.676 --> 00:09:24.092
Unë doja edhe që njerëzit të kuptojnë
pasojat vdekjeprurëse

00:09:24.116 --> 00:09:26.196
e mos marrjes seriozisht të problemeve.

NOTE Paragraph

00:09:26.796 --> 00:09:29.156
Filmi i parë që bëra ishte mbi Banaz-in.

00:09:29.836 --> 00:09:33.076
Ajo ishte një 17-vjeçare kurde në Londër.

00:09:33.916 --> 00:09:36.716
Ajo ishte vajzë e bindur,
bënte çfarë prindërit i thonin.

00:09:37.236 --> 00:09:39.652
Provonte të bënte gjithçka drejt.

00:09:39.676 --> 00:09:42.292
U martua me një djalë
që i zgjodhën prindërit,

00:09:42.316 --> 00:09:45.276
edhe pse ai e rrihte
dhe e përdhunonte vazhdimisht.

00:09:45.316 --> 00:09:48.646
Dhe kur ajo provoi të shkonte tek familja
e saj për ndihmë, ata thanë,

00:09:48.646 --> 00:09:51.372
"Duhet të kthehesh mbrapsht
dhe te bëhesh nuse më e mirë."

00:09:51.396 --> 00:09:54.212
Sepse ata nuk donin
një vajzë të ndarë tek dera e tyre

00:09:54.236 --> 00:09:57.196
sepse, sigurisht, kjo do të sillte
turp në familje.

00:09:58.076 --> 00:10:00.846
Ajo ishte qëlluar aq shumë
saqë nga veshët i dilte gjak,

00:10:01.596 --> 00:10:06.692
dhe kur në fund u largua
dhe gjeti një djalë që ajo zgjodhi

00:10:06.716 --> 00:10:08.532
dhe ra në dashuri,

00:10:08.556 --> 00:10:10.812
komuniteti dhe familja e zbuloi

00:10:10.836 --> 00:10:11.986
dhe ajo u zhduk.

00:10:13.736 --> 00:10:15.576
U gjet tre muaj më vonë.

00:10:16.496 --> 00:10:20.616
E futur në një valixhe
dhe e varrosur nën tokën e shtëpisë.

00:10:25.116 --> 00:10:28.636
E kishin mbytur,
e kishin qëlluar deri në vdekje

00:10:30.236 --> 00:10:34.756
nga tre burra, tre kusherinj,
me urdhërin e babait dhe xhaxhait.

00:10:35.436 --> 00:10:37.612
Tragjedisë të Banaz i shtohet fakti

00:10:37.636 --> 00:10:43.532
që ajo kish shkuar në polici
në Angli pese herë për ndihmë,

00:10:43.556 --> 00:10:46.612
duke i treguar se ajo do të vritej
nga familja e saj.

00:10:46.636 --> 00:10:49.516
Policia nuk e besoi atë
kështu nuk bëri asgjë.

NOTE Paragraph

00:10:50.556 --> 00:10:51.812
Dhe problemi me këtë

00:10:51.836 --> 00:10:56.212
është që jo vetëm janë shumë nga fëmijët
tanë që përballen me këto probleme

00:10:56.236 --> 00:10:59.332
brenda familjeve dhe brenda komuniteteve,

00:10:59.356 --> 00:11:02.996
po ato përballohen me keqkuptime

00:11:04.116 --> 00:11:07.636
dhe apati ne vendet ku rriten.

00:11:09.166 --> 00:11:13.862
Kur familjet e tyre i tradhëtojnë,
ata shikojnë nga ne,

00:11:13.886 --> 00:11:15.942
dhe kur ne nuk kuptojmë,

00:11:15.966 --> 00:11:17.166
ne i humbim ata.

NOTE Paragraph

00:11:18.646 --> 00:11:21.822
Ndërsa po bëja filmin,
disa njerëz më thanë,

00:11:21.846 --> 00:11:24.382
"Mirë, Deeya, ti e di,
kjo është kultura e tyre,

00:11:24.406 --> 00:11:26.827
kjo është çfarë këta njerëz
bëjnë me fëmijët e tyre

00:11:26.827 --> 00:11:28.971
dhe ne nuk mund të ndërhyjmë."

00:11:29.406 --> 00:11:32.606
Unë ju siguroj që të vritesh
nuk është në kulturën time.

00:11:33.806 --> 00:11:34.866
E dini?

00:11:34.866 --> 00:11:36.742
Dhe sigurisht njerëzit që janë si unë,

00:11:36.766 --> 00:11:39.262
gra të reja që vijnë
nga të kaluara si imja,

00:11:39.286 --> 00:11:43.382
duhet të kenë të njëjta të drejta,
të njëjta mbrojtje

00:11:43.406 --> 00:11:46.406
si çdo njeri tjetër në këtë shtet, pse jo?

NOTE Paragraph

00:11:47.886 --> 00:11:52.622
Kështu, për filmin e ardhshëm, 
doja të provoja të kuptoja

00:11:52.646 --> 00:11:55.502
si disa muslimanë të rinj në Evropë

00:11:55.526 --> 00:11:57.606
janë tërhequr nga ekstremizmi dhe dhuna.

00:11:58.406 --> 00:11:59.662
Po me këtë çështje,

00:11:59.686 --> 00:12:02.846
mësova që unë isha duke u përballur
me frikën time më të madhe:

00:12:04.566 --> 00:12:06.166
burrat muslimanë me mjekër.

00:12:08.056 --> 00:12:12.396
Të njëjta burra, o të ngjashëm, me ata që 
më lënduan për pjesën më të madhe të jetës

00:12:13.286 --> 00:12:15.982
Burra që i kisha pasur frikë
tërë jetën time.

00:12:16.006 --> 00:12:18.862
Burra që unë i urreja thellë,

00:12:18.886 --> 00:12:20.326
për shumë, shumë vite.

NOTE Paragraph

00:12:20.886 --> 00:12:24.862
Kështu kalova dy vitet e ardhshme duke 
intervistuar terroristë të dënuar,

00:12:24.886 --> 00:12:27.382
xhihadistë dhe ish ekstremistë.

00:12:27.406 --> 00:12:30.742
Çfarë unë dija,
ishte shumë e qartë tashmë,

00:12:30.766 --> 00:12:35.942
ishte që feja, politika,
e kaluara kolonialiste e Evropës,

00:12:35.966 --> 00:12:40.186
dhe dështimet e politikës të jashtme
të të viteve të kaluara,

00:12:40.186 --> 00:12:42.096
ishin të gjitha pjesë e kuadrit.

00:12:42.096 --> 00:12:45.572
Por çfarë më interesonte më shumë
për të zbuluar ishte kush janë njerëzit,

00:12:45.572 --> 00:12:47.102
cilat janë arsyet personale

00:12:47.126 --> 00:12:51.446
pse disa nga të rinjtë janë të
prekshëm nga grupe si këto.

00:12:52.726 --> 00:12:57.086
Dhe çfarë më surprizoi ishte që gjeta
njerëz të lënduar.

00:12:59.486 --> 00:13:01.942
Në vend të përbindëshave që po kërkoja,

00:13:01.966 --> 00:13:03.342
që doja të gjeja--

00:13:03.366 --> 00:13:06.502
sinqerisht sepse do të kishte qënë
shumë e kënaqshme--

00:13:06.526 --> 00:13:08.126
gjeta njerëz të vuajtur.

00:13:09.246 --> 00:13:10.742
Si Banaz-i,

00:13:10.766 --> 00:13:14.022
zbulova që këta djem të rinj ishin shqyer

00:13:14.046 --> 00:13:16.582
duke provuar të bashkonin boshllëqet

00:13:16.606 --> 00:13:20.086
midis familjeve të tyre
dhe vendit ku ata kishin lindur.

00:13:21.446 --> 00:13:24.822
Dhe çfarë mësova tjetër është
që grupet ekstremiste, terroristët

00:13:24.846 --> 00:13:28.302
përfitonin nga ndjenjat e 
këtyre të rinjëve

00:13:28.326 --> 00:13:32.182
dhe i kanalizonin këtë drejt dhunës.

00:13:32.206 --> 00:13:33.782
"Eja tek ne", thonë ata.

00:13:33.806 --> 00:13:36.782
"Refuzo të dy anët,
familjen tënde dhe shtetin tënd

00:13:36.806 --> 00:13:38.462
sepse ata ty të refuzojnë.

00:13:38.486 --> 00:13:41.582
Për familjen tënde, nderi saj
është më i rëndësishëm se ty

00:13:41.606 --> 00:13:42.862
dhe për shtetin tënd,

00:13:42.886 --> 00:13:48.766
norvegjezi i vërtetë, anglezi ose francezi
do të jetë gjithmonë i bardhë por jo ti."

00:13:49.766 --> 00:13:53.222
Ata po i premtojnë të rinjve
gjërat që dëshirojnë:

00:13:53.246 --> 00:13:57.582
rëndësi, heroizëm,
një arsye për prani dhe qëllim,

00:13:57.606 --> 00:14:00.006
një komunitet që i do dhe i pranon.

00:14:00.926 --> 00:14:03.862
Bëjnë të pafuqishmit
të ndihen të fuqishëm.

00:14:03.886 --> 00:14:08.766
Të padukshmit dhe të heshturit
më në fund shihen e dëgjohen.

00:14:11.746 --> 00:14:14.282
Kjo është çfarë po i bëjnë të rinjëve.

00:14:14.306 --> 00:14:18.146
Pse këto grupe po e bëjnë këtë
për të rinjtë tanë dhe jo ne?

NOTE Paragraph

00:14:20.686 --> 00:14:22.262
E vërteta është,

00:14:22.286 --> 00:14:25.622
nuk dua të justifikoj

00:14:25.646 --> 00:14:29.382
ose të fal asnjë lloj dhune.

00:14:29.406 --> 00:14:32.982
Çfarë dua të them është
që ne duhet të kuptojmë

00:14:33.006 --> 00:14:36.166
sepse disa nga të rinjtë joshen nga kjo.

00:14:37.606 --> 00:14:39.942
Do doja t'ju tregoja, faktikisht--

00:14:39.966 --> 00:14:43.246
këto janë foto fëmijërie
të disa prej burrave të filmit.

00:14:45.466 --> 00:14:48.426
Çfarë më pengon më shumë
është që shumë prej këtyre --

00:14:49.186 --> 00:14:50.842
nuk do ta kisha menduar kurrë--

00:14:50.866 --> 00:14:54.326
po shumë prej këtyre kanë patur mungesë
babai ose një baba të dhunshëm.

00:14:55.026 --> 00:14:56.962
Dhe disa nga këta të rinj

00:14:56.986 --> 00:15:01.122
përfunduan duke kërkuar dashuri
dhe mëshirën e figurës së babait

00:15:01.146 --> 00:15:02.746
brënda grupeve ekstremiste.

00:15:05.346 --> 00:15:08.506
Gjeta edhe burra të brutalizuar
nga dhuna raciale,

00:15:08.576 --> 00:15:11.482
po gjetën një mënyrë për të ndaluar
së ndjeri viktima

00:15:11.506 --> 00:15:13.002
duke u bërë të dhunshëm vet.

00:15:13.026 --> 00:15:18.322
Në fakt, zbulova diçka,
në tmerrin tim, që njojta.

00:15:18.346 --> 00:15:24.666
Zbulova të njëjtat ndjenja që ndieja si
17 vjeçare kur u largova nga Norvegjia.

00:15:25.586 --> 00:15:28.962
Të njejtën hutim, të njëjtën dhimbje,

00:15:28.986 --> 00:15:32.466
dhe të njëjta ndjenja
të të qënit i tradhtuar

00:15:34.137 --> 00:15:35.737
dhe mos përkasjes te asnjë.

00:15:38.516 --> 00:15:41.776
E njëjta ndjenjë e të qënit e humbur
dhe e shqyer midis dy kulturave.

NOTE Paragraph

00:15:42.856 --> 00:15:45.392
E thënë kjo, unë nuk zgjodha shkatërrimin,

00:15:45.416 --> 00:15:48.152
unë zgjodha të mbaja lart një kamera
në vend të një arme.

00:15:48.176 --> 00:15:51.512
Arsyeja pse e bëra këtë
është falë superfuqive të mia.

00:15:51.536 --> 00:15:56.432
Unë mund të shikoja që të kuptuarit
është përgjigjja, në vend të dhunës.

00:15:56.456 --> 00:15:58.152
Të shikosh qëniet njerëzore

00:15:58.176 --> 00:16:01.912
me gjithë virtytet e tyre
dhe gjithë të metat e tyre

00:16:01.936 --> 00:16:03.792
në vënd të vazhduarit karikaturen:

00:16:03.816 --> 00:16:06.472
ne dhe ata, horrët dhe viktimat.

00:16:06.496 --> 00:16:08.592
Më në fund kuptova në fakt

00:16:08.616 --> 00:16:12.272
që dy kulturat nuk duhet të përplasen

00:16:12.296 --> 00:16:15.416
po të bëhet një hapesirë
ku unë gjeta zërin tim.

00:16:15.936 --> 00:16:18.672
Ndalova të ndihesha sikur
duhet të zgjidhja një anë,

00:16:18.696 --> 00:16:20.776
po për këtë mu deshën shumë, shumë vite.

00:16:21.736 --> 00:16:23.752
Ka shumë nga të rinjtë tanë sot

00:16:23.776 --> 00:16:25.792
që po luftojnë me të njëjtat çështje,

00:16:25.816 --> 00:16:27.816
dhe po luftojnë me to vetëm.

00:16:29.536 --> 00:16:32.176
Dhe kjo lë hapur një plagë.

00:16:32.656 --> 00:16:35.712
Dhe për disa, vizioni botëror
i radikalizmit islamik

00:16:35.736 --> 00:16:39.096
bëhet një infeksion
që përhapet në atë plagë.

NOTE Paragraph

00:16:41.208 --> 00:16:44.433
Është një fjalë e urtë afrikane që thotë,

00:16:46.056 --> 00:16:49.072
"Nëse të rinjtë nuk janë
angazhuar në fshat,

00:16:49.096 --> 00:16:51.856
ata do të djegin atë vetëm për ngrohtësi."

00:16:53.336 --> 00:16:54.816
Dua të pyes--

00:16:55.736 --> 00:16:58.272
prindërve musliman
dhe komunitetit musliman,

00:16:58.296 --> 00:17:00.712
i doni ju fëmijët tuaj

00:17:00.736 --> 00:17:03.512
pa i detyruar ata
të përmbushin shpresat tuaja?

00:17:03.536 --> 00:17:05.976
Mund të zgjidhni ata në vënd të nderit?

00:17:06.496 --> 00:17:09.512
Mund të kuptoni pse ata janë kaq
të inatosur dhe të tjetërsuar

00:17:09.536 --> 00:17:11.856
kur ju vini nderin tuaj
para lumturisë së tyre?

00:17:12.616 --> 00:17:15.191
Mundeni ju të bëheni miq me fëmijët tuaj

00:17:15.215 --> 00:17:16.992
që ata të besojnë tek ju

00:17:17.016 --> 00:17:19.312
dhe të ndajnë me ju përvojat e tyre,

00:17:19.336 --> 00:17:21.576
më tepër se t'i kërkojnë
në vënde të tjera?

NOTE Paragraph

00:17:22.455 --> 00:17:25.536
Dhe për të rinjtë tanë të joshur
nga ekstremismi,

00:17:26.720 --> 00:17:30.360
A mundeni të kuptoni që inati juaj është
i ushqyer nga vuajtja?

00:17:31.736 --> 00:17:35.152
A do gjeni forcën të kundërshtoni
ata burra pleq cinik

00:17:35.176 --> 00:17:38.376
që duan të përdorin gjakun
tuaj për interesat e tyre?

00:17:39.136 --> 00:17:41.056
Mund të gjeni një mënyrë për të jetuar?

00:17:41.976 --> 00:17:44.232
Mund të shikoni që hakmarrja më e ëmbël

00:17:44.256 --> 00:17:47.712
është për ju lumturia, dhe jeta e lirë?

00:17:47.736 --> 00:17:50.096
Një jetë e përcaktuar
nga ju dhe asnjë tjetër.

00:17:50.656 --> 00:17:54.336
Pse do të bëhesh një tjetër fëmijë
musliman i vdekur?

00:17:55.176 --> 00:17:59.336
Dhe për të tërë ne, kur do nisim
të dëgjojmë fëmijët tanë?

00:18:00.616 --> 00:18:01.872
Si mund t'i përkrahim

00:18:01.896 --> 00:18:05.856
të drejtojmë dhimbjen
e tyre drejt diçka më konstrutive?

00:18:06.856 --> 00:18:08.312
Ata mendojnë që
ne si pëlqejmë.

00:18:08.336 --> 00:18:11.112
Ata mendojnë që ne nuk
na intereson çfarë i ndodh.

00:18:11.136 --> 00:18:12.912
Ata mendojnë se ne nuk i pranojmë.

00:18:12.936 --> 00:18:15.656
Mund të gjëjmë një mënyrë
për t'i bërë të ndihen ndryshe?

00:18:17.376 --> 00:18:20.312
Çfarë do na kushtonte
t'i shikonim dhe të kujdeseshim për ata

00:18:20.336 --> 00:18:25.272
para se ata të shndërohen në viktima
ose në kryesine e dhunës?

00:18:25.296 --> 00:18:28.872
Mund të bëhemi më të kujdeshëm për ta
dhe t'i konsiderojmë si prej nesh?

00:18:28.896 --> 00:18:33.752
Dhe mos të ndihemi të shqetsuar kur
viktimat e dhunës të na ngjajnë?

00:18:33.776 --> 00:18:38.792
E gjejmë dot një mënyrë për të refuzuar
urrejtjen e të afrojmë ndarjen midis nesh?

00:18:38.816 --> 00:18:42.792
Fakti është që s'mund të përballojmë
të mohojmë veten dhe fëmijët tanë,

00:18:42.816 --> 00:18:44.952
edhe nëse ata na kanë mohuar ne.

NOTE Paragraph

00:18:44.976 --> 00:18:47.152
Ne jemi të gjithë bashkë këtu.

00:18:47.176 --> 00:18:52.656
Me kalimin e kohës, hakmarrja dhe dhuna
nuk do funksionojnë kundër ekstremistëve.

00:18:53.576 --> 00:18:57.352
Terroristët duan që ne të kemi frikë
në shtëpitë tona,

00:18:57.376 --> 00:18:59.552
të mbyllim dyert dhe zemrën tonë.

00:18:59.576 --> 00:19:03.386
Ata duan që ne të hapim më shumë plagë
në shoqërinë tonë

00:19:03.386 --> 00:19:07.002
kështu ata mund ti përdorin për të
shpërndarë infeksionin e tyre sa më shumë.

00:19:07.002 --> 00:19:09.672
Ata duan që ne të bëhemi si ta:

00:19:09.696 --> 00:19:11.936
intolerant, urrejtës dhe mizorë.

NOTE Paragraph

00:19:14.296 --> 00:19:16.752
Një ditë pas sulmit të Parisit,

00:19:16.776 --> 00:19:20.176
një mikja ime më dërgoi
fotografinë e vajzës së saj.

00:19:20.896 --> 00:19:23.352
Kjo është një vajzë e bardhë
dhe një vajzë arabe.

00:19:23.376 --> 00:19:24.576
Ato janë shoqe të ngushta.

00:19:25.216 --> 00:19:28.696
Kjo fotografi është kriptoniti
për ekstremistët.

00:19:31.336 --> 00:19:34.366
Këto dy vajza të vogla
me superfuqitë e tyre

00:19:34.366 --> 00:19:36.032
tregojnë rrugën që duhet të ndjekim

00:19:36.032 --> 00:19:39.336
drejt një shoqërie
që ne duhet të ndërtojmë së bashku,

00:19:40.216 --> 00:19:43.536
një shoqëri që mban dhe mbështet,

00:19:44.576 --> 00:19:46.776
më shumë se të refuzojë fëmijët tanë.

NOTE Paragraph

00:19:47.976 --> 00:19:49.392
Ju falemnderit që më dëgjuat.

NOTE Paragraph

00:19:49.416 --> 00:19:51.556
(Duartrokitje)