WEBVTT

00:00:07.410 --> 00:00:12.980
Жил бүр дэлхийд ойролцоогоор 7 сая
хүн зүрхний шигдээсээр нас барж байна.

00:00:12.980 --> 00:00:14.901
Зүрх судасны өвчин буюу

00:00:14.901 --> 00:00:18.060
зүрхний шигдээс, цус харвалт
үүсгэгч өвчнүүд нь

00:00:18.060 --> 00:00:20.500
нас баралтын тэргүүлэх шалтгаан
болж байна.

00:00:20.500 --> 00:00:22.650
Тэгэхээр зүрхний шигдээсийн
шалтгаан юу вэ?

00:00:22.650 --> 00:00:25.140
Хүний булчинтай адил зүрхэнд
хүчилтөрөгч хэрэгтэй.

00:00:25.140 --> 00:00:28.550
Зүрхний шигдээсийн үед хангалттай
хүчилтөрөгч авч чаддаггүй.

00:00:28.550 --> 00:00:30.541
Өөх тос болон өнгөр бөөгнөрч,

00:00:30.541 --> 00:00:33.241
бидний титем судасны ханыг зузааруулдаг.

00:00:33.241 --> 00:00:37.208
Эдгээр судаснууд нь хүчилтөрөгчөөр баялаг
цусыг зүрхэнд дамжуулах үүрэгтэй.

00:00:37.208 --> 00:00:39.490
Өнгөр нь нас ахих тусам томорч

00:00:39.490 --> 00:00:40.760
судасны хананд бүхэлжиж,

00:00:40.760 --> 00:00:41.780
хатуурч,

00:00:41.780 --> 00:00:43.091
эсвэл үрэвсдэг.

00:00:43.091 --> 00:00:45.960
Тэгснээр эдгээр өнгөр судсыг бөглөдөг.

00:00:45.960 --> 00:00:48.791
Эдгээр өнгөрт завсар зай үүсгэхэд

00:00:48.791 --> 00:00:52.169
түүнд орсон цус тэндээ нөжирч улмаар

00:00:52.169 --> 00:00:56.252
артерийн судсыг нийтэд нь бөглөдөг байна.

00:00:56.252 --> 00:00:58.712
Зүрхний булчинд цус хангалттай
хүрэхгүй болсноор

00:00:58.712 --> 00:01:03.061
хэдэн минутын дотор хүчилтөрөгчөөр
дутагдсан эсүүд үхэж эхэлдэг.

00:01:03.061 --> 00:01:05.911
Энэ бол зүрх хаагдах буюу

00:01:05.911 --> 00:01:07.311
зүрхний шигдээс юм.

00:01:07.311 --> 00:01:11.302
Даруй эмчилгээ хийлгэхгүй бол
аюултай үр дүнтэй.

00:01:11.302 --> 00:01:14.712
Гэмтсэн булчин цаашид цус шахах
чадвараа алдаж

00:01:14.712 --> 00:01:17.102
зүрхний хэмнэл алдагдаж эхэлдэг.

00:01:17.102 --> 00:01:21.472
Хамгийн том аюул нь нь зүрхний шигдээс
гэнэтийн үхэлд хүргэх юм.

00:01:21.472 --> 00:01:24.441
Зүрхний шигдээстэй болсон хүнийг
яаж мэдэх вэ?

00:01:24.441 --> 00:01:27.563
Хамгийн түгээмэл шинж тэмдэг бол
хүчилтөрөгчөөр дутагдсан

00:01:27.563 --> 00:01:29.952
зүрхний булчингаас үүдэлтэйгээр
цээжээр өвдөх.


00:01:29.952 --> 00:01:32.822
Өвчтөнүүд үүнийг базаж эсвэл
давчтах мэт гэж дүрсэлдэг.

00:01:32.822 --> 00:01:34.633
Улмаар цаашаа зүүн гар,

00:01:34.633 --> 00:01:35.472
эрүү,

00:01:35.472 --> 00:01:36.241
нуруу,

00:01:36.241 --> 00:01:37.473
хэвлий рүү тархдаг.

00:01:37.473 --> 00:01:41.622
Гэхдээ өвчний явц кинон дээр гардаг шиг
үргэлж гэнэтийн байгаад байдаггүй.

00:01:41.622 --> 00:01:43.513
Зарим хүмүүсийн дотор муухайрна,

00:01:43.513 --> 00:01:44.932
эсвэл амьсгал давчдана.

00:01:44.932 --> 00:01:48.283
Шинж тэмдэүүд эмэгтэй мөн настай
хүмүүст түгээмэл илрэхгүй байж болно.

00:01:48.283 --> 00:01:52.592
Тэдэнд сульдах, амархан ядрах
шинж тэмдгээр илэрч болно.

00:01:52.592 --> 00:01:54.513
Харин хачирхалтайгаар олон хүмүүст

00:01:54.513 --> 00:01:58.642
ялангуяа, өвдөлт мэдэрдэг мэдрэлд
нөлөөлдөг, чихрийн шижинтэй хүмүүст

00:01:58.642 --> 00:02:01.192
зүрхний шигдээс чимээгүй явцтай байдаг.

00:02:01.192 --> 00:02:05.233
Хэрэв та хэн нэгэн зүрхний шигдээсээр
өвдөж байна гэж бодвол

00:02:05.233 --> 00:02:07.163
нэн даруй тусламж үзүүлэх нь чухал.

00:02:07.163 --> 00:02:11.032
Хэрэв та түргэн тусламж дуудах боломжтой
газар байвал тусламж дууд.

00:02:11.032 --> 00:02:13.474
Энэ нь хурдан эмнэлэгт очих
найдвартай арга юм.

00:02:13.474 --> 00:02:15.825
Цус шингэрүүлэх үйлчилгээтэй аспирин,

00:02:15.825 --> 00:02:18.624
эсвэл артерийн судсыг нээж
өгдөг нитроглисерин ууснаар,

00:02:18.624 --> 00:02:21.594
зүрхний шигдээс даамжрахаас сэргийлнэ.

00:02:21.594 --> 00:02:24.933
Түргэн тусламжийн өрөөнд 
эмч зүрхний шигдээсийг оношилж чадна.

00:02:24.933 --> 00:02:27.524
Тэд ихэвчлэн зүрхний бичлэг хийн

00:02:27.524 --> 00:02:30.034
зүрхний цахилгаан идэвхийг хэмжиж,

00:02:30.034 --> 00:02:33.294
цусны шинжилгээгээр зүрхний булчингийн
гэмтлийг тодорхойлно.

00:02:33.294 --> 00:02:36.765
Үүний дараа өвчтөнг зүрхний өрөөнд
аваачин,

00:02:36.765 --> 00:02:40.105
бөглөрлийн байрлалыг тодорхойлох
шинжилгээ хийнэ.

00:02:40.105 --> 00:02:42.734
Зүрхний эмч бөглөрөлийг нээхийн тулд

00:02:42.734 --> 00:02:47.365
шаар үлээдэг, анжиопласти гэх
арга ашиглана.

00:02:47.365 --> 00:02:50.794
Мөн метал, хуванцар суулгац оруулан

00:02:50.794 --> 00:02:53.148
судсыг онгойлгож өгдөг.

00:02:53.148 --> 00:02:57.625
Хүнд хэлбэрийн хаагдалтыг эмчлэхэд
зүрхний судасны хагалгаа хийж болно.

00:02:57.625 --> 00:03:01.730
Биеийн өөр хэсгийн вен юмуу артерийн
судас авч ашиглан,

00:03:01.730 --> 00:03:05.866
зүрхний мэс засалчид бөглөрсөн судаснаас
өөр замаар цус явуулах үйл ажилбар хийдэг.

00:03:05.866 --> 00:03:09.389
Энэ ажилбарууд нь зүрхний булчинд
цусан хангамжийг түгээж,

00:03:09.389 --> 00:03:11.367
зүрхний үйл ажиллагааг сэргээдэг.

00:03:11.367 --> 00:03:13.111
Эмчилгээний арга сайжирч байгаа ч,

00:03:13.111 --> 00:03:15.448
урьдчилан сэргийлэх нь чухал.

00:03:15.448 --> 00:03:19.070
Удмын болон амьдралын хэв маяг
энэ өвчний шалтгаан болж байна.

00:03:19.070 --> 00:03:22.174
Сайн мэдээ гэвэл та амьдралын
хэв маягаа өөрчилж болно.

00:03:22.174 --> 00:03:24.566
Дасгал хөдөлгөөн, эрүүл хооллолт,
жин хасах

00:03:24.566 --> 00:03:27.039
энэ бүрд зүрхний шигдээсийн эрсдэлийг

00:03:27.039 --> 00:03:29.019
туссан болон тусаагүй хүмүүст багасгана.

00:03:29.019 --> 00:03:32.006
Эмч нар долоо хоногт хэдэн удаа
дасгал хөдөлгөөн хийж,

NOTE Paragraph

00:03:32.006 --> 00:03:35.180
аеробек болон хүчний дасгал
хийхийг зөвлөдөг.

00:03:35.180 --> 00:03:38.826
Эрүүл хооллолт нь зүрхний
өвчинд хүргэх магадлалтай

00:03:38.826 --> 00:03:41.096
элсэн чихэр болон өөх тос
багатай байдаг.

00:03:41.096 --> 00:03:42.727
Тэгэхээр та юу идэх
хэрэгтэй вэ?

00:03:42.727 --> 00:03:44.237
Маш их хүнсний ногоо,

00:03:44.237 --> 00:03:46.683
улаан махнаас илүү загас
тахианы мах,

00:03:46.683 --> 00:03:49.946
бүхэл үрийн тариа, алманд болон хушга
мэт самарнууд

00:03:49.946 --> 00:03:52.356
хэрэглэх нь бүгд үр дүнтэй.

00:03:52.356 --> 00:03:56.737
Хоолны дэглэм болон дасгал хөдөлгөөн
таны жинг эрүүл хэмжээнд байлгаж,

00:03:56.737 --> 00:03:59.548
зүрхний шигдээс тусах эрсдэлийг багасгана.

00:03:59.548 --> 00:04:03.167
Мэдээж эмэн эмчилгээгээр
урьдчилан сэргийлж болно.

00:04:03.167 --> 00:04:06.267
Эмч бага тунгаар аспирин уухыг

00:04:06.267 --> 00:04:09.976
зүрхний шигдээс өмнө туссан эсвэл

00:04:09.976 --> 00:04:12.847
өндөр эрсдэлтэй хүмүүст санал болгодог.

00:04:12.847 --> 00:04:14.956
Мөн эрсдэлтэй хүчин зүйлсээс
хамгаалах эм,

00:04:14.956 --> 00:04:18.987
жишээлбэл цусны даралт, хлостерин, чихрийн
шижин бууруулах эм хэрэглэх нь

00:04:18.987 --> 00:04:21.038
эрсдэлийг
бууруулах сайн талтай.

00:04:21.038 --> 00:04:25.057
Зүрхний шигдээс нь түгээмэл өвчин боловч
танд тусахгүй байх арга байна.

00:04:25.057 --> 00:04:26.176
Эрүүл хооллолт,

00:04:26.176 --> 00:04:27.599
тамхи татахаас зайлсхийх,

00:04:27.599 --> 00:04:28.728
дасгал хөдөлгөөн,

00:04:28.728 --> 00:04:31.528
сайн унтаж амарч, инээд
хөөрөөр дүүрэн байснаар

00:04:31.528 --> 00:04:35.769
таны биеийн хамгийн чухал булчинг

00:04:35.769 --> 00:04:37.417
цохилсон хэвээр байлгаж чадна.