Περίπου επτά εκατομμύρια
άνθρωποι στον κόσμο
πεθαίνουν από έμφραγμα κάθε χρόνο,
ενώ οι καρδιαγγειακές παθήσεις,
που προκαλούν εμφράγματα
και άλλα προβλήματα όπως εγκεφαλικά,
είναι η πρώτη αιτία θανάτου στον κόσμο.
Οπότε τι προκαλεί μια καρδιακή προσβολή;
Όπως όλοι οι μύες,
η καρδιά χρειάζεται οξυγόνο
και κατά τη διάρκεια του εμφράγματος
δεν παίρνει αρκετό.
Λιπαρά εναποθέματα ή πλάκες
αναπτύσσονται στα τοιχώματα
των στεφανιαίων μας αρτηριών.
Αυτά είναι τα αγγεία που φέρνουν
οξυγονωμένο αίμα στην καρδιά.
Αυτές οι πλάκες μεγαλώνουν καθώς γερνάμε,
γίνονται ογκώδεις,
σκληρές,
ή φλεγμονώδεις.
Τελικά οι πλάκες
μπορεί να γίνουν φράγματα.
Αν μία από τις πλάκες σπάσει ή ραγίσει,
ένας θρόμβος δημιουργείται εκεί
μέσα σε λίγα λεπτά
και μια μερικώς κλειστή αρτηρία
μπορεί να φράξει εντελώς.
Η ροή του αίματος
προς τον καρδιακό μυ κόβεται
και τα διψασμένα για οξυγόνο κύτταρα
πεθαίνουν μέσα σε λίγα λεπτά.
Αυτό είναι ένα έμφραγμα του μυοκαρδίου,
ή καρδιακή προσβολή.
Η κατάσταση γρήγορα χειροτερεύει
αν δεν υπάρξει αντιμετώπιση.
Ο τραυματισμένος μυς ίσως
να μην μπορεί να αντλήσει αίμα,
και ο ρυθμός του ίσως αποσυντονιστεί.
Στην χειρότερη περίπτωση, ένα έμφραγμα
μπορεί να προκαλέσει αιφνίδιο θάνατο.
Αλλά πώς ξέρουμε ότι κάποιος παθαίνει
καρδιακή προσβολή;
Το πιο σύνηθες σύμπτωμα
είναι πόνος στο στήθος
που προκαλεί ο στερημένος
από οξυγόνο καρδιακός μυς.
Οι ασθενείς τον περιγράφουν
σαν συντριβή ή σφίξιμο.
Μπορεί να εξαπλωθεί στο αριστερό χέρι,
στο σαγόνι,
την πλάτη,
ή την κοιλιά.
Αλλά δεν είναι πάντα τόσο ξαφνικό
και δραματικό όπως στις ταινίες.
Κάποιοι άνθρωποι νιώθουν ναυτία
ή τους κόβεται η ανάσα.
Τα συμπτώματα ίσως είναι λιγότερο εμφανή
σε γυναίκες και ηλικιωμένους.
Γι' αυτούς, αδυναμία και κόπωση
ίσως είναι τα κυριότερα σημάδια.
Παραδόξως, σε πολλούς ανθρώπους,
ιδίως με διαβήτη, ο οποίος επηρεάζει
τα νεύρα που μεταδίδουν τον πόνο,
το έμφραγμα μπορεί να είναι σιωπηλό.
Αν νομίζετε ότι κάποιος παθαίνει έμφραγμα,
το πιο σημαντικό είναι
να αντιδράσετε γρήγορα.
Αν έχετε πρόσβαση
στα επείγοντα, τηλεφωνήστε.
Είναι ο ταχύτερος τρόπος
να φτάσετε σε νοσοκομείο.
Μια ασπιρίνη, η οποία αραιώνει το αίμα,
και νιτρογλυκερίνη,
που ανοίγει την αρτηρία,
μπορούν να βοηθήσουν
να μην χειροτερέψει το έμφραγμα.
Στα επείγοντα, οι γιατροί μπορούν
να διαγνώσουν ένα έμφραγμα.
Συνήθως χρησιμοποιούν
ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα
που μετρά την ηλεκτρική
δραστηριότητα της καρδιάς
και εξέταση αίματος για να αποτιμήσουν
τη ζημιά στον καρδιακό μυ.
Μετά, ο ασθενής μεταφέρεται
σε ειδικά εξοπλισμένο καρδιακό θάλαμο
όπου γίνονται τεστ
για να εντοπιστούν τα φράγματα.
Οι καρδιολόγοι μπορούν
να ανοίξουν τη φραγμένη αρτηρία
φουσκώνοντας την με ένα μπαλόνι σε μια
διαδικασία που λέγεται αγγειοπλαστική.
Συνήθως, εισάγουν κι ένα μεταλλικό
ή πλαστικό πλέγμα, το στεντ.
που θα κρατήσει την αρτηρία ανοιχτή.
Πιο εκτεταμένα φράγματα ίσως χρειαστούν
στεφανιαία αρτηριακή παράκαμψη, μπαϊπάς.
Χρησιμοποιώντας κομμάτι φλέβας ή αρτηρίας
από άλλο μέρος του σώματος,
οι καρδιοχειρουργοί δρομολογούν
τη ροή του αίματος
γύρω από τη φραγμένη αρτηρία.
Αυτές οι διαδικασίες αποκαθιστούν
την κυκλοφορία στον καρδιακό μυ,
επαναφέροντας την καρδιακή λειτουργία.
Η αντιμετώπιση του εμφράγματος
έχει βελτιωθεί,
αλλά η πρόληψη είναι ζωτικής σημασίας.
Γενετικοί παράγοντες και τρόπος ζωής
επηρεάζουν τις πιθανότητες.
Το θετικό είναι ότι μπορείτε
να αλλάξετε τρόπο ζωής.
Άσκηση, υγιεινή διατροφή
και απώλεια βάρους
μειώνουν τον κίνδυνο ενός εμφράγματος,
είτε έχετε πάθει προηγουμένως είτε όχι.
Οι γιατροί συνιστούν άσκηση
αρκετές φορές την εβδομάδα,
με αερόβια γυμναστική και ενδυνάμωση.
Μια σωστή διατροφή για την καρδιά είναι
χαμηλή σε ζάχαρη και κορεσμένα λιπαρά
τα οποία συνδέονται με καρδιακές παθήσεις.
Οπότε τι θα πρέπει να τρώτε;
Πολλές φυτικές ίνες από λαχανικά,
κοτόπουλο και ψάρι αντί για κόκκινο κρέας,
δημητριακά και ξηρούς καρπούς
όπως καρύδια και αμύγδαλα
όλα αυτά φαίνεται να ωφελούν.
Ένα πρόγραμμα σωστής διατροφής και άσκησης
κρατάει το βάρος σε υγιές φάσμα,
το οποίο επίσης μειώνει τον κίνδυνο
ενός εμφράγματος.
Και φυσικά, τα φάρμακα συμβάλλουν επίσης
στην πρόληψη του εμφράγματος.
Οι γιατροί για παράδειγμα,
συχνά γράφουν μικρή δόση ασπιρίνης
ειδικά για ασθενείς που ήδη
έχουν πάθει έμφραγμα
και για όσους βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο.
Τα φάρμακα που μειώνουν
παράγοντες κινδύνου
όπως υψηλή πίεση, χοληστερόλη και διαβήτη,
επίσης κάνουν το έμφραγμα λιγότερο πιθανό.
Τα εμφράγματα μπορεί να είναι συνηθισμένα
αλλά δεν είναι αναπόφευκτα.
Η υγιεινή διατροφή,
η αποφυγή του καπνίσματος,
η καλή φυσική κατάσταση,
αρκετός ύπνος και μπόλικο γέλιο
όλα βοηθούν στο να συνεχίσει να χτυπά
ο σημαντικότερος μυς του σώματος σας.