0:00:07.140,0:00:09.820
Кожны год прыблізна 7 мільёнаў чалавек [br]па ўсім свеце

0:00:09.820,0:00:12.250
паміраюць ад інфаркта міякарда,

0:00:12.250,0:00:14.581
і сардэчна-сасудзістае захворванне,

0:00:14.581,0:00:16.801
якое прыводзіць да інфарктаў[br]і іншых праблем,

0:00:16.801,0:00:18.060
як, напрыклад, інсульт,

0:00:18.060,0:00:20.440
з'яўляецца вядучым сусветным "забойцай".

0:00:20.600,0:00:22.650
З-за чаго ж развіваецца інфаркт?

0:00:22.650,0:00:25.140
Як усім мышцам, сэрцу патрэбны кісларод,

0:00:25.140,0:00:28.470
а падчас інфаркту яго не хапае.

0:00:28.470,0:00:30.541
Тлушчавыя адклады, ці бляшкі,

0:00:30.541,0:00:33.241
фарміруюцца на сценках [br]каранарных артэрый.

0:00:33.241,0:00:37.008
Гэта сасуды, якія падаюць [br]насычаную кіслародам кроў да сэрца.

0:00:37.008,0:00:39.360
Гэтыя бляшкі растуць з узростам,

0:00:39.360,0:00:40.820
часам павялічваюцца ў аб'ёмах,

0:00:40.820,0:00:41.780
цвярдзеюць,

0:00:41.780,0:00:43.091
ці запаляюцца.

0:00:43.091,0:00:45.960
У канчатковым выніку бляшкі могуць[br]перарасці ў тромб.

0:00:45.960,0:00:48.791
Калі адна з бляшак разрываецца[br]ці пашкоджваецца,

0:00:48.791,0:00:52.169
вакол гэтага месца праз хвіліны [br]фарміруецца згустак крыві,

0:00:52.169,0:00:56.252
і часткова блакаванная артэрыя[br]блакуецца цалкам.

0:00:56.252,0:00:58.712
Кроў не паступае да сардэчнай мышцы,

0:00:58.712,0:01:03.061
і клеткі без кіслароду пачынаюць паміраць[br]праз некалькі хвілін.

0:01:03.061,0:01:05.911
Гэта інфаркт міякарда,

0:01:05.911,0:01:07.311
ці сардэчны прыступ.

0:01:07.311,0:01:11.302
Без медыцынскай дапамогі сітуацыя[br]можа імкліва пагоршыцца.

0:01:11.302,0:01:14.712
Пашкоджаная мышца можа не перакачваць[br]кроў так добра,

0:01:14.712,0:01:17.102
і яе рытм можа быць парушаны.

0:01:17.102,0:01:21.472
У найгоршым выпадку сардэчны прыступ[br]можа стаць прычынай смерці.

0:01:21.472,0:01:24.441
А як распазнаць, што ў чалавека інфаркт?

0:01:24.441,0:01:26.723
Найбольш распаўсюджаны сімптом – [br]болі ў грудзях,

0:01:26.723,0:01:29.622
выкліканыя недахопам кіслароду [br]ў сардэчнай мышцы.

0:01:29.622,0:01:32.822
Пацыент апісвае гэты боль як інтэнсіўны [br]ці моцны.

0:01:32.822,0:01:34.633
Боль можа аддаваць у левую руку,

0:01:34.633,0:01:35.472
сківіцу,

0:01:35.472,0:01:36.241
спіну,

0:01:36.241,0:01:37.473
ці жывот.

0:01:37.473,0:01:41.622
Але ён не заўсёды такі раптоўны [br]і драматычны, як у кіно.

0:01:41.622,0:01:43.513
Некаторыя адчуваюць млосць

0:01:43.513,0:01:44.932
ці задышку.

0:01:44.932,0:01:48.283
Сімптомы могуць быць менш яўнымі [br]ў жанчын ці сталых людзей.

0:01:48.283,0:01:52.592
Для іх слабасць і стомленнасць могуць быць[br]галоўным сігналам.

0:01:52.592,0:01:54.513
На дзіва, у многіх людзей,

0:01:54.513,0:01:58.642
асабліва хворых на дыябет, які ўплывае[br]на балявыя нервы,

0:01:58.642,0:02:01.192
інфаркт можа быць бязболевым.

0:02:01.192,0:02:03.993
Калі вы лічыце, што ў чалавека інфаркт,

0:02:03.993,0:02:07.163
важней за ўсё хутка рэагаваць.

0:02:07.163,0:02:11.032
Калі ў вас ёсць доступ да службы хуткай[br]медыцынскай дапамогі, выклікайце іх.

0:02:11.032,0:02:13.474
Гэта самы хуткі спосаб[br]трапіць у шпіталь.

0:02:13.474,0:02:15.825
Прыём аспірыну,[br]які разрэджвае кроў,

0:02:15.825,0:02:18.624
і нітрагліцэрын,[br]які адчыняе артэрыю,

0:02:18.624,0:02:21.594
можа дапамагчы не пагоршыць [br]сардэчны прыступ.

0:02:21.594,0:02:24.933
У пункце хуткай дапамогі[br]дактары могуць дыягнаставаць інфаркт.

0:02:24.933,0:02:27.524
Звычайна яны робяць электракардыяграму,

0:02:27.524,0:02:30.034
каб памераць электрычную актыўнасць [br]у сэрцы,

0:02:30.034,0:02:33.194
і аналіз крыві, каб ацаніць[br]ступень пашкоджання сардэчнай мышцы.

0:02:33.194,0:02:36.765
Пацыента змяшчаюць [br]у кардыялагічнае аддзяленне,

0:02:36.765,0:02:40.105
дзе робяцца аналізы[br]для вызначэння месца блакіроўкі.

0:02:40.105,0:02:42.734
Кардыёлагі могуць адчыніць [br]заблакаваную артэрыю,

0:02:42.734,0:02:47.365
надуваючы шарык, пры працэдуры,[br]якая завецца ангіяпластыка.

0:02:47.365,0:02:50.794
Часта яны таксама ўстауляюць[br]металічны ці палімерны стэнт,

0:02:50.794,0:02:53.148
які будзе трымаць артэрыю раскрытай.

0:02:53.148,0:02:57.625
Больш вялікія тромбы могуць патрабаваць[br]аортакаранарнага шунтавання.

0:02:57.625,0:03:01.730
Пры дапамозе часткі вены ці артэрыі[br]з другой часткі цела,

0:03:01.730,0:03:05.866
кардыёхірургі могуць змяніць напрамак [br]крыватоку ў абход тромба.

0:03:05.866,0:03:09.389
Гэтыя працэдуры вяртаюць цыркуляцыю [br]ў сардэчную мышцу,

0:03:09.389,0:03:11.367
аднаўляючы сардэчную функцыю.

0:03:11.367,0:03:13.111
Лячэнне інфаркту прагрэсуе,

0:03:13.111,0:03:15.448
але прадухіленне неабходна.

0:03:15.448,0:03:19.070
Генэтыка і фактары спосабу жыцця[br]ўплываюць на вашу рызыку.

0:03:19.070,0:03:22.174
Добрыя навіны ў тым, што вы можаце[br]змяніць свой уклад жыцця.

0:03:22.174,0:03:24.566
Спорт, здаровае харчаванне[br]і зніжэнне весу

0:03:24.566,0:03:26.779
разам паніжаюць рызыкі інфарктаў,

0:03:26.779,0:03:28.979
незалежна ад таго, [br]ці былі яны ў вас раней.

0:03:28.979,0:03:32.006
Дактары рэкамендуюць займацца спортам[br]некалькі разоў на тыдзень,

0:03:32.006,0:03:35.180
выконваючы і аэробныя, і сілавыя нагрузкі.

0:03:35.180,0:03:38.826
"Сардэчная" дыета ўключае[br]памяншэнне цукру і насычаных тлушчоў,

0:03:38.826,0:03:41.096
якія прыводзяць да сардэчных захворванняў.

0:03:41.096,0:03:42.567
Што ж можна есці?

0:03:42.567,0:03:44.237
Шмат валокан з гародніны,

0:03:44.237,0:03:46.683
птушку і рыбу замест чырвонага мяса,

0:03:46.683,0:03:49.946
цэльныя злакі і арэхі [br]накшталт грэцкіх, ці міндалю –

0:03:49.946,0:03:52.356
ўсё гэта вельмі карысна.

0:03:52.356,0:03:56.737
Добрая дыета і план фізічных нагрузак[br]трымаюць вагу ў здаровым дыяпазоне,

0:03:56.737,0:03:59.548
што таксама зніжае [br]рызыку інфарктаў.

0:03:59.548,0:04:03.167
І вядома, лекі могуць прадухіліць інфаркт.

0:04:03.167,0:04:06.267
Дактары часта выпісваюць слабадазаваны[br]аспірын, напрыклад,

0:04:06.267,0:04:09.976
асабліва пацыентам, у якіх[br]ужо быў інфаркт,

0:04:09.976,0:04:12.497
і тым, хто знаходзіцца ў группе[br]павышанай рызыкі.

0:04:12.497,0:04:15.456
Усе лекі, што дапамагаюць спраўляцца[br]з такімі фактарамі рызыкі,

0:04:15.456,0:04:18.337
як высокі крывяны ціск, [br]халестэрол, і дыябет,

0:04:18.337,0:04:20.750
таксама памяншаюць магчымасць інфарктаў.

0:04:20.750,0:04:23.068
Магчыма, сардэчны прыступ [br]шырока распаўсюджаны,

0:04:23.068,0:04:25.167
але не абавязкова непазбежны.

0:04:25.167,0:04:26.176
Здаровае харчаванне,

0:04:26.176,0:04:27.599
адмова ад курэння,

0:04:27.599,0:04:28.728
добрая фізічная форма,

0:04:28.728,0:04:31.528
доўгі сон і шмат смеху

0:04:31.528,0:04:35.769
маюць вялікі ўплыў на тое,[br]каб самая важная мышца вашага цела

0:04:35.769,0:04:37.417
працягвала працаваць.