1
00:00:01,086 --> 00:00:02,086
Upload:MrDaky78

2
00:00:02,087 --> 00:00:03,087
Upload.MrDaky78

3
00:00:03,088 --> 00:00:09,328
Polučovek - polubik, čudovište
zatvoreno u ogromnom lavirintu

4
00:00:09,888 --> 00:00:13,048
iščekuje sledeći obrok
ljudskog mesa.

5
00:00:14,328 --> 00:00:21,168
Ovo je mit o Minotauru,
gnevnoj i svirepoj nakazi,

6
00:00:21,248 --> 00:00:27,648
večnom simbolu zveri
koja postoji u svakom čoveku.

7
00:00:28,488 --> 00:00:32,488
Iza ove priče kriju
se neke stvarne činjenice.

8
00:00:32,607 --> 00:00:37,688
Stvarni svet ljudskih žrtava,
surovosti, rata

9
00:00:37,768 --> 00:00:40,568
i ostaci pravog lavirinta.

10
00:00:40,968 --> 00:00:43,608
Ovo je mit o Minotauru

11
00:00:46,328 --> 00:00:48,448
i istini koja se
krije iza ovog mita.

12
00:00:49,328 --> 00:00:54,448
SUKOB BOGOVA

13
00:00:56,728 --> 00:00:59,648
Teška vrata
zatvaraju se uz tresak.

14
00:01:00,768 --> 00:01:04,128
Pred vama je
splet mračnih hodnika.

15
00:01:05,488 --> 00:01:09,968
U vazduhu se oseća
težak zadah smrti.

16
00:01:14,088 --> 00:01:18,828
Zarobljeni ste u
Minotaurovom lavirintu.

17
00:01:20,008 --> 00:01:23,288
Izlaza nema.

18
00:01:33,568 --> 00:01:39,808
Za stare Grke mit o Minotauru
je bio priča strave i užasa.

19
00:01:41,168 --> 00:01:43,088
Lavirint je bio mesto smrti.

20
00:01:43,128 --> 00:01:45,888
Oni koji bi dospeli u njega
znali su da im je suđeno

21
00:01:45,923 --> 00:01:50,948
da ih proždere užasna,
gladna zver - ljudožder.

22
00:01:58,328 --> 00:02:04,208
Ovaj polučovek - poluzver
raskomadao bi vas i pojeo.

23
00:02:15,088 --> 00:02:20,248
Minotaur je dete žene,
ali otac mi je bik.

24
00:02:20,728 --> 00:02:26,608
Ima telo neverovatno
snažnog čoveka

25
00:02:26,648 --> 00:02:30,968
i glavu bika sa rogovima.

26
00:02:32,488 --> 00:02:37,008
Jednim delom on je gladna,
proždrljiva zver

27
00:02:37,048 --> 00:02:40,408
koja ubija ljude da bi
se hranila njihovim mesom.

28
00:02:40,448 --> 00:02:45,408
Sa druge strane, Minotaur je
polučovek i to ga čini ranjivim,

29
00:02:45,443 --> 00:02:48,998
a njegova ljudskost je
zarobljena u telu životinje.

30
00:02:49,008 --> 00:02:55,008
U suštini, ovaj mit prikazuje
borbu razuma i svireposti,

31
00:02:55,088 --> 00:02:57,998
borbu između reda i haosa.

32
00:03:00,368 --> 00:03:03,448
Antički Grci, koji
su smislili ovu priču,

33
00:03:03,483 --> 00:03:06,528
ponosili su se
time da su civilizovani.

34
00:03:06,548 --> 00:03:12,168
Grci su verovali da je ljudski
um sposoban za velika dela.

35
00:03:12,528 --> 00:03:15,528
Minotaur je neprijatelj razuma,

36
00:03:17,048 --> 00:03:22,528
simbol životinjskih instinkta
kojih ima u svakom čoveku.

37
00:03:23,928 --> 00:03:28,568
Minotaur, čudovište, predstavljao
je ono divlje u ljudskoj prirodi

38
00:03:28,608 --> 00:03:30,848
koje su Grci bezuspešno
pokušavali da suzbiju.

39
00:03:30,888 --> 00:03:33,728
To je nešto što
nisu uspevali da ukrote.

40
00:03:39,568 --> 00:03:45,568
Prema ovom mitu,
Minotaur je živeo na ostrvu Krit.

41
00:03:46,368 --> 00:03:50,728
U vreme ove priče, Krit
je neprikosnoveno gospodario

42
00:03:50,768 --> 00:03:54,708
grčkim svetom, onako kako
je Minotaur vladao lavirintom.

43
00:03:54,768 --> 00:03:57,888
U kasno bronzano doba,

44
00:03:57,898 --> 00:04:02,733
Krit je bio največa sila
u tom delu Mediterana.

45
00:04:02,768 --> 00:04:07,728
Atina i Sparta, najuticajnije
sile klasičnog perioda,

46
00:04:08,808 --> 00:04:13,568
u to vreme upošte
još nisu bile značajne.

47
00:04:13,608 --> 00:04:17,058
Šta više, morale su
da plaćaju poreze Kritu

48
00:04:17,093 --> 00:04:20,507
pošto je on bio
najmoćnija sila u regionu.

49
00:04:20,728 --> 00:04:26,208
Prema mitu, Minotaur je stvoren
kao kazna kritskom kralju Minosu,

50
00:04:26,243 --> 00:04:28,648
koji je pokušao da prevari boga.

51
00:04:29,528 --> 00:04:34,408
Svake godine, Minos
je žrtvovao najboljeg bika

52
00:04:34,448 --> 00:04:38,248
Posejdonu, bogu mora.

53
00:04:38,968 --> 00:04:42,440
Međutim, jedne godine u
njegovom stadu otelilo se tele

54
00:04:42,448 --> 00:04:46,518
tako lepo i savršeno, da Minos
nije mogao da se rastane od njega.

55
00:04:46,528 --> 00:04:49,688
Umesto njega,
žrtvovao je drugog bika.

56
00:04:50,528 --> 00:04:53,508
Posejdon je to posmatrao.

57
00:04:53,688 --> 00:04:55,573
Po grčkoj mitologiji,

58
00:04:55,608 --> 00:04:59,048
svaki put kada pokušate da
nadmudrite boga - izgubićete.

59
00:04:59,168 --> 00:05:01,488
Kada je Posejdon
to video, upitao je:

60
00:05:01,523 --> 00:05:04,688
Zar ti se
toliko dopada taj bik?

61
00:05:04,728 --> 00:05:07,828
Neka se onda
dopadne i tvojoj ženi!

62
00:05:07,848 --> 00:05:12,288
Učinio je da Minosova žena
oseti požudu prema biku.

63
00:05:14,208 --> 00:05:18,368
Minosova supruga, Pasifaja,
zaljubila se u bika.

64
00:05:19,688 --> 00:05:24,288
Pasifajina strast prema biku
simbol je životinjske požude.

65
00:05:24,328 --> 00:05:28,878
Svi mi volimo da mislimo
o sebi kao racionalnim bićima,

66
00:05:28,888 --> 00:05:33,848
ali smo svesni da duboko u nama
postoje životinjske strasti.

67
00:05:35,088 --> 00:05:38,808
Kraljica smisli
kako da zavede bika.

68
00:05:39,288 --> 00:05:44,288
Prebacila je
preko sebe kravlju kožu,

69
00:05:44,368 --> 00:05:48,800
otišla na pašnjak i
čekala da joj se bik približi.

70
00:05:48,808 --> 00:05:54,748
To je vrlo neobičan mit
jer se Pasifaja upušta u sodomiju.

71
00:05:55,088 --> 00:05:59,328
Zaljubljena je u bika
i želi da vodi ljubav s njim.

72
00:06:02,048 --> 00:06:05,048
Izgleda da su
stari Grci i Rimljani

73
00:06:05,088 --> 00:06:08,288
bili opsednuti određenim
oblicima seksualnog ponašanja.

74
00:06:08,328 --> 00:06:11,358
Polni odnos sa
životinjama je tabu

75
00:06:11,368 --> 00:06:15,868
koji je bogato zastupljen
u njihovoj mitologiji.

76
00:06:17,528 --> 00:06:20,533
U stvarnosti, znamo
da su se takve mitske scene,

77
00:06:20,568 --> 00:06:24,288
poznati prizori bestijalnosti
odigravali u Koloseumu,

78
00:06:24,528 --> 00:06:28,568
gde su robinje bile prisiljavane
da opšte sa bikovima

79
00:06:28,608 --> 00:06:30,928
radi zabave gledalaca.

80
00:06:34,128 --> 00:06:38,168
Tokom ovih antičkih spektakala,
često je dolazilo do odnosa

81
00:06:38,203 --> 00:06:41,168
kakav je kraljica
Pasifaja imala sa bikom.

82
00:06:41,248 --> 00:06:45,448
Po predanju je njena
strategija ubrzo urodila plodom.

83
00:06:46,048 --> 00:06:50,328
Bik je zapazi, obuzme ga
erotska želja i popne se na nju.

84
00:06:50,363 --> 00:06:54,648
Nakon devet meseci,
rodio se Minotaur.

85
00:07:02,288 --> 00:07:09,008
Često je rođenje čudovišta
posledica greha ili prestupa.

86
00:07:09,048 --> 00:07:11,708
Ovde su u pitanju
dva nedela:

87
00:07:11,728 --> 00:07:15,048
Pošto se Minos
nije držao dogovora,

88
00:07:15,088 --> 00:07:18,608
a Pasifaja popustila
pred neprirodnom strašću,

89
00:07:18,643 --> 00:07:22,188
rodilo se čudovišno
i deformisano dete.

90
00:07:22,368 --> 00:07:26,168
Dečak je bio
polučovek - polubik.

91
00:07:26,248 --> 00:07:29,168
Predodređen da
postane strah i trepet.

92
00:07:29,248 --> 00:07:31,968
Nama je znan kao čudovište,

93
00:07:32,008 --> 00:07:37,893
ali u isto vreme
on je i žrtva sudbine

94
00:07:37,928 --> 00:07:40,528
i zato imam pomešana
osećenja u vezi sa njim.

95
00:07:40,568 --> 00:07:42,488
Ne mogu da ga
stvarno osuđujem.

96
00:07:42,608 --> 00:07:44,888
Minotaurovo ime je neobično.

97
00:07:44,968 --> 00:07:50,048
Minos nije njegov otac, mada
je prvi deo imena dobio po njemu.

98
00:07:50,088 --> 00:07:52,968
Drugi deo imena, "taurus"
na grčkom znači bik.

99
00:07:53,008 --> 00:07:56,288
Minotaur dakle znači - Minosov bik.

100
00:07:57,448 --> 00:08:01,648
Za ljude antičkog doba
ovaj melez čoveka i bika

101
00:08:01,688 --> 00:08:05,008
bio je moćan
i zastrašujući pojam.

102
00:08:05,088 --> 00:08:08,248
Bikovi su zauzimali značajno
mesto u grčkoj civilizaciji.

103
00:08:09,128 --> 00:08:13,008
Poštovali su ih kao bogove.

104
00:08:13,128 --> 00:08:16,888
Rituali i brojna žrtvovanja
vezani za kult bika

105
00:08:16,928 --> 00:08:19,888
bili su rasprostranjeni
širom istočnog Sredozemlja.

106
00:08:19,928 --> 00:08:23,048
Bik predstavlja mušku
plodnost i snagu.

107
00:08:23,088 --> 00:08:26,528
Bik je tačno to
u religijskom smislu -

108
00:08:26,568 --> 00:08:32,548
simbol muške potencije i
plodnosti, velike snage i moći.

109
00:08:34,528 --> 00:08:36,528
Sećanje na snagu bika

110
00:08:36,568 --> 00:08:39,783
očuvano je sve do
judeohrišćanskih vremena,

111
00:08:39,818 --> 00:08:43,883
tako da na slikama
Isusovog rođenja vidimo

112
00:08:43,918 --> 00:08:47,948
kako bik udahnjuje
životnu snagu bebi Isusu.

113
00:08:50,968 --> 00:08:56,828
Prema mitu, tiranin Minos je
pobesneo kada je Minotaur rođen

114
00:08:56,848 --> 00:08:59,998
i odlučio da ga upotrebi
kao oružje protiv bilo koga

115
00:09:00,033 --> 00:09:03,648
ko se usudi da
ugrozi njegovu vladavinu.

116
00:09:03,808 --> 00:09:08,808
On smišlja opak plan da izgradi
najstrašniji mogući zatvor

117
00:09:08,848 --> 00:09:13,668
u kome će njegov ljudožderski
pastorak biti čuvar.

118
00:09:15,488 --> 00:09:21,808
Minos gradnju poverava svom
genijalnom dvorskom inžinjeru, Dedalu.

119
00:09:24,488 --> 00:09:27,293
Dedal je bio najslavniji
antički graditelj.

120
00:09:27,328 --> 00:09:30,928
On je poput Tomasa Edisona
i Frenka Lojda u jednoj osobi.

121
00:09:32,168 --> 00:09:36,848
Bio je u stanju da
projektuje divne građevine

122
00:09:36,888 --> 00:09:41,288
i napravu za letenje,
ta čuda antičke tehnike.

123
00:09:42,128 --> 00:09:46,408
Dedal projektuje zatvor
koji nema ćelije sa rešetkama -

124
00:09:46,448 --> 00:09:48,568
samo ogroman, zamršen lavirint.

125
00:09:48,608 --> 00:09:52,448
Bio je toliko velik i u
njemu se bilo tako teško snaći,

126
00:09:52,488 --> 00:09:55,648
da bi čak i on sam
jedva izašao živ iz njega.

127
00:09:57,088 --> 00:10:02,648
U srcu lavirinta, vrebajući
plen, čekao je Minotaur.

128
00:10:03,208 --> 00:10:06,768
Lavirint je bio splet
hodnika i stepeništa,

129
00:10:06,848 --> 00:10:12,048
toliko mističan i čudan,
da se oni koji se nađu u njemu

130
00:10:12,088 --> 00:10:16,768
ubrzo zbune i izgube pojam
o tome gde se tačno nalaze.

131
00:10:17,848 --> 00:10:22,888
Mračan i zbinjujući, koban.

132
00:10:23,368 --> 00:10:27,168
Ovaj mitski lavirint
bio je zastrašujući.

133
00:10:27,768 --> 00:10:31,998
Ipak, da li je
to zaista samo mit?

134
00:10:35,448 --> 00:10:38,968
Na Kritu i danas
postoji podzemni lavirint

135
00:10:39,003 --> 00:10:42,968
koji podseća na Minotaurov.

136
00:10:43,248 --> 00:10:45,998
Pećina Mesara.

137
00:10:48,008 --> 00:10:52,408
Taj drevni rudnik je
prema lokalnim predanjima

138
00:10:52,428 --> 00:10:55,528
možda inspirisao mit.

139
00:10:55,768 --> 00:11:00,928
Krivudavi prolazi, bez ikakvog
reda, protežu se preko 3 km.

140
00:11:01,008 --> 00:11:06,808
Oni koji se usude da uđu u njega
nose uže, da se ne uzgube.

141
00:11:07,168 --> 00:11:13,088
Istu taktiku koristile su
po predanju i Minotaurove žrtve.

142
00:11:17,008 --> 00:11:21,408
Tragovi klesanja u tunelima
kazuju da su pećine

143
00:11:21,418 --> 00:11:25,688
napravljene ljudskom rukom,
da su iskopane prastarim alatima.

144
00:11:25,888 --> 00:11:28,808
Vekovima su posetioci koji
su ulazili da istraže ove pećine

145
00:11:28,843 --> 00:11:32,808
bili ubeđeni da su pronašli
mitski dom Minotaura

146
00:11:33,168 --> 00:11:36,998
i mnogi od nih su
ostavili sopstveni trag.

147
00:11:40,408 --> 00:11:45,648
Istraživači se i danas prihvataju
izazova snalaženja u lavirintu

148
00:11:47,248 --> 00:11:49,808
u cilju da dospeju do središta

149
00:11:49,848 --> 00:11:53,368
gde je nekada po
predanju obitavao Minotaur.

150
00:11:53,448 --> 00:11:56,648
Dolaze ovamo da bi
pobedili svoje strahove

151
00:11:56,683 --> 00:11:59,848
i ako uspeju,
ukoliko stignu do cilja,

152
00:11:59,888 --> 00:12:03,288
oni upisuju svoja imena
i izlaze zadovoljni.

153
00:12:05,688 --> 00:12:09,008
Bilo bi zaista lepo
da je ovo nekadašnji lavirint.

154
00:12:09,048 --> 00:12:13,568
Svi žele da saznaju
odakle potiče ideja o lavirintu

155
00:12:13,608 --> 00:12:15,493
jer kada vidite ovakve pećine,

156
00:12:15,528 --> 00:12:21,928
odmah pomislite da ovo možda
jeste Minotaurovo skrovište.

157
00:12:22,528 --> 00:12:25,948
Prastari lavirint,
napravljen ljudskom rukom,

158
00:12:25,968 --> 00:12:29,188
nalazi se na istom ostrvu
na kome se odvija radnja mita.

159
00:12:29,208 --> 00:12:35,488
Ovo mesto je savršen kandidat za
Minotaurov lavirint, sem u jednom.

160
00:12:35,608 --> 00:12:39,688
Većina stručnjaka veruje da je
mit stariji od lavirinta u pećini.

161
00:12:39,768 --> 00:12:43,213
Prokopan je u
grčko-rimskom periodu

162
00:12:43,248 --> 00:12:48,448
i postoje zapisi da su ga u to
vreme posetili mnogi hodočasnici.

163
00:12:48,608 --> 00:12:55,168
Međutim, mit o lavirintu i
Minotauru nastao je mnogo ranije.

164
00:12:55,888 --> 00:13:01,688
Ukoliko Mesara nije inspirisala
nastanak mita - šta jeste?

165
00:13:02,168 --> 00:13:06,688
Potraga za odgovorima
vraća nas na samo predanje.

166
00:13:13,608 --> 00:13:17,668
Kada je zastrašujući
lavirint bio završen,

167
00:13:17,678 --> 00:13:22,768
kralj Minos se usredsredio
na potragu za prvim žrtvama.

168
00:13:25,208 --> 00:13:29,248
One će postati hrana za Minotaura.

169
00:13:34,128 --> 00:13:36,368
Prema drevnom mitu,

170
00:13:36,408 --> 00:13:41,168
ostrvo Krit bilo je dom
čudovišta, polučoveka - polubika

171
00:13:41,208 --> 00:13:44,528
koje je vrebalo
iz tame lavirinta.

172
00:13:45,168 --> 00:13:47,768
Lavirint je toliko zamršen,

173
00:13:47,808 --> 00:13:52,408
da čak i njegov tvorac
jedva uspeva da pronađe izlaz.

174
00:13:53,048 --> 00:13:59,488
U njemu Minotaur, željan ljudskog
mesa, čeka svoje prve žrtve.

175
00:14:06,728 --> 00:14:11,848
Za to vreme, 320 km severnije,
u malom gradu-državi Atini,

176
00:14:13,328 --> 00:14:18,808
okupile su se atlete
sa čitavog Sredozemlja

177
00:14:18,848 --> 00:14:23,208
na velikom sportskom takmičenju,
preteči Olimpiskih igara.

178
00:14:24,088 --> 00:14:28,928
Među takmičarima je
i princ Androgej,

179
00:14:28,968 --> 00:14:33,108
sin kritskog kralja Minosa,
Minotaurov polubrat.

180
00:14:33,168 --> 00:14:36,888
Minosov sin Androgej
pobeđuje u svim disciplinama -

181
00:14:36,928 --> 00:14:41,568
trčanju, bacanju, pevanju.
On je zvezda.

182
00:14:41,608 --> 00:14:45,988
To je razbesnelo jednu skupinu
pijanih atinskih mladića,

183
00:14:46,023 --> 00:14:50,128
koji su izazvali tuču
i ubili ga.

184
00:14:55,928 --> 00:15:00,208
Kraljev sin je
hladnokrvno ubijen.

185
00:15:00,888 --> 00:15:03,508
To znači rat.

186
00:15:04,168 --> 00:15:08,648
Kada je vest stigla do Minosa,
preplavili su ga bol i bes

187
00:15:08,688 --> 00:15:12,728
i on žudi za osvetom.

188
00:15:13,128 --> 00:15:18,128
Kralj Minos odlučuje da kazni
Atinjane na najgori mogući način.

189
00:15:18,848 --> 00:15:21,928
Njima će hraniti Minotaura.

190
00:15:22,808 --> 00:15:28,808
Kritska mornarica se usidrila
kraj Atine i postavila ultimatum.

191
00:15:31,728 --> 00:15:38,408
Minos zahteva da mu pošalju
sedam mladića i sedam devica

192
00:15:38,448 --> 00:15:40,608
koje će žrtvovati Minotauru.

193
00:15:41,488 --> 00:15:44,888
Device su bile veoma
cenjene u antičkom svetu

194
00:15:44,928 --> 00:15:49,448
jer se verovalo da ih
čistota približava bogovima.

195
00:15:52,888 --> 00:15:57,848
Ukrcaće ih na brod i
u ponižavajućim uslovima

196
00:15:57,883 --> 00:16:02,368
odvesti na Krit.

197
00:16:02,408 --> 00:16:06,488
Doveli su ih uplakane

198
00:16:08,448 --> 00:16:13,608
i bacili u lavirint,
da ih pojede čudovište.

199
00:16:14,848 --> 00:16:19,868
Tako kaže predanje,
ali ima li u tome istine?

200
00:16:23,968 --> 00:16:28,928
Ova priča je simbol
stvarnog istorijskog sukoba -

201
00:16:30,008 --> 00:16:35,688
epsku borbu supersile
u opadanju i države u usponu.

202
00:16:36,728 --> 00:16:41,208
U ranoj istoriji Grčke, Atina i
Krit su zaista bili neprijatelji.

203
00:16:41,288 --> 00:16:46,008
Krit je imao jaku flotu i zbog
toga je bio u velikoj prednosti.

204
00:16:46,688 --> 00:16:51,493
I mit i stvarnost govore
o borbi Davida i Golijata.

205
00:16:51,528 --> 00:16:56,728
Mit o Minotauru jasno, mada
simbolično, prikazuje istoriju.

206
00:16:56,768 --> 00:17:01,288
Krit je bio moćna civilizacija
koja je ostvarila prevlast

207
00:17:01,328 --> 00:17:04,328
nad gradovima-državama
na grčkom kopnu.

208
00:17:04,488 --> 00:17:10,808
Minosov nečuveni zahtev
odraz prevlasti Krita

209
00:17:10,848 --> 00:17:14,048
nad čitavim regionom.

210
00:17:16,688 --> 00:17:20,928
Atinjani su priču o Minotauru
iskoristili kao političku propagandu.

211
00:17:21,167 --> 00:17:24,887
Minotaur predstavlja
tiraniju Krita,

212
00:17:26,768 --> 00:17:30,928
a lavitint njegovu
neospornu nadmoć.

213
00:17:30,968 --> 00:17:36,088
Žrtve su simbol patnje Atine.

214
00:17:37,728 --> 00:17:42,288
Svrha mita da se Krićani
predstave kao zli varvari.

215
00:17:42,528 --> 00:17:43,968
I uspelo je.

216
00:17:44,088 --> 00:17:48,768
Za Grke je ova priča
koju su vekovima doterivali

217
00:17:48,808 --> 00:17:51,133
bila važan dokaz

218
00:17:51,168 --> 00:17:56,248
da su oni, njihovi bogovi
i racionalno razmišljanje

219
00:17:56,283 --> 00:18:01,328
superiorniji od Krićana,
njihovih bikova i čudovišta.

220
00:18:04,968 --> 00:18:09,368
Prema legendi, Atina je bila
primorana da svakih devet godina

221
00:18:09,378 --> 00:18:12,648
šalje mladiće i devojke
da budu žrtvovani Minotauru,

222
00:18:12,683 --> 00:18:15,168
ukoliko ne žele
da zarate sa Kritom.

223
00:18:16,008 --> 00:18:18,768
Ali zašto na
svakih devet godina?

224
00:18:18,888 --> 00:18:21,928
Prema njihovim zapisima,
možemo da zaključimo

225
00:18:21,968 --> 00:18:26,808
da su pratili kretanje Meseca
kroz različita sazvežđa,

226
00:18:26,848 --> 00:18:29,368
a taj ciklus je trajao
upravo oko devet godina.

227
00:18:29,408 --> 00:18:34,248
Na tome se zasnivalo
žrtvovanje svakih devet godina.

228
00:18:34,288 --> 00:18:37,328
Svaki put kada se pun Mesec
poklopi sa ravnodnevnicom,

229
00:18:37,363 --> 00:18:41,528
vreme je za novo žrtvovanje.

230
00:18:48,128 --> 00:18:51,648
U vreme kada su prve
žrtve zatvorene u lavirint,

231
00:18:51,688 --> 00:18:55,248
preko mora se odigravao
jedan važan događaj.

232
00:18:55,848 --> 00:18:58,528
U malom kraljevstvu,
udaljenom 80 km od Atine,

233
00:18:58,568 --> 00:19:03,448
Rodio se dečak.
Njegovo ime je Tezej,

234
00:19:03,488 --> 00:19:07,088
jedan od prvih heroja
grčke mitilogije.

235
00:19:07,568 --> 00:19:11,848
Predodređen
da izazove Minotaura.

236
00:19:13,088 --> 00:19:17,808
Tezejevo rođenje
je od izuzetnog značaja

237
00:19:17,848 --> 00:19:20,848
za stvaranje nacionalnog
identiteta Atinjana.

238
00:19:21,448 --> 00:19:24,488
Tezej je junak starog kova.

239
00:19:24,568 --> 00:19:30,848
Odlikuju ga neverovatna snaga,
izuzetna hrabrost i mudrost.

240
00:19:31,328 --> 00:19:34,768
Tezej je sin
prelepe grčke princeze

241
00:19:34,808 --> 00:19:38,648
i ne jednog,
več dva moćna oca.

242
00:19:38,688 --> 00:19:42,408
U noći kada ga je začela,
njegova majka spavala je

243
00:19:42,448 --> 00:19:47,368
sa Egejem, kraljem Atine
i sa Posejdonom, bogom mora.

244
00:19:47,608 --> 00:19:52,648
Često je slučaj da majka
u kratkom vremenskom periodu

245
00:20:01,528 --> 00:20:05,808
Dvojno očinstvo omogućilo je
Tezeju da nasledi Egejev presto,

246
00:20:05,848 --> 00:20:10,608
ali i da stekne posebnu
naklonost boga Posejdona.

247
00:20:11,408 --> 00:20:16,048
Motiv dva oca uobičajen je
u antičkim mitovima.

248
00:20:16,608 --> 00:20:21,608
Čak i u stvarnom životu vladari
su to često tvrdili za sebe.

249
00:20:22,248 --> 00:20:27,048
Možda je najpoznatiji
takav primer Aleksandar Veliki,

250
00:20:27,088 --> 00:20:31,048
koji je veličao samog sebe
tvrdeći da je božanskog porekla.

251
00:20:31,088 --> 00:20:37,768
Docnije su rimski carevi, počev
od Avgusta, tvrdili da su bogovi.

252
00:20:38,208 --> 00:20:43,808
Tvrdnja da ste sin boga
daje vam značajan autoritet.

253
00:20:47,888 --> 00:20:51,828
Mit veli da je kralj Egej,
kada se Tezej rodio,

254
00:20:51,863 --> 00:20:55,768
zakopao svoj mač i
sandale ispod velikog kamena.

255
00:20:55,808 --> 00:21:00,288
Rekao je Tezejevoj majci da,
kada dečak ojača i pomeri kamen,

256
00:21:00,328 --> 00:21:05,628
može da zatraži ono što
mu pripada kao princu Atine.

257
00:21:09,728 --> 00:21:14,288
Devet godina kasnije, Krit
ponovo zahteva sedam mladića

258
00:21:14,323 --> 00:21:18,848
i devojaka koji će biti žrtvovani
u Minotaurovom lavirintu.

259
00:21:20,928 --> 00:21:23,448
Kraljevstvu je potreban heroj.

260
00:21:30,808 --> 00:21:35,928
Kada je Krit treći put zatražio
danak, Tezej je bio spreman.

261
00:21:39,248 --> 00:21:41,568
Napokon je dovoljno
snažan da pomeri kamen

262
00:21:41,608 --> 00:21:44,208
ispod koga su
očev mač i sandale.

263
00:21:46,888 --> 00:21:52,088
Zaklinje se da će ući
u lavirint, pobediti Minotaura

264
00:21:52,168 --> 00:21:56,008
i osloboditi Atinu
kritske tiranije.

265
00:21:57,008 --> 00:22:00,688
Ovo je klasičan sukob
čudovišta i heroja.

266
00:22:03,808 --> 00:22:08,808
Novi dokazi otkrivaju
da u legendi ima istine.

267
00:22:14,088 --> 00:22:16,568
Atina je u žalosti.

268
00:22:19,008 --> 00:22:23,788
Opet je vreme da se Minotauru
prinesu ljudske žrtve.

269
00:22:25,608 --> 00:22:30,848
Kralj Minos, kritski tiranin,
zahteva nevine žrtve.

270
00:22:34,208 --> 00:22:37,528
Odabrane čeka sigurna smrt.

271
00:22:38,168 --> 00:22:41,528
Postoji neko ko se zakleo
da će izazvati sudbinu -

272
00:22:41,808 --> 00:22:45,528
atinski princ, Tezej.

273
00:22:45,968 --> 00:22:50,988
Želi da dokaže hrabrost
i oslobodi svoje kraljevstvo.

274
00:22:51,368 --> 00:22:56,008
Svi junaci moraju da izvrše
velika dela, da se dokažu.

275
00:22:56,043 --> 00:23:00,099
I on mora da učini nešto
izuzetno - da oslobodi

276
00:23:00,128 --> 00:23:05,248
Atinjane pokornosti Minosu
i slanja dece Minotauru.

277
00:23:07,848 --> 00:23:09,528
Pozornica je spremna.

278
00:23:11,688 --> 00:23:15,288
Tezej, simbol junaštva
i svega najboljeg u čoveku,

279
00:23:15,328 --> 00:23:21,128
protiv Minotaura - divljačkog
odraza onog najgoreg u ljudima.

280
00:23:27,608 --> 00:23:30,008
Pre nego što se Tezej
otisnuo ka Kritu,

281
00:23:30,048 --> 00:23:32,968
otac mu daje važan nalog.

282
00:23:33,008 --> 00:23:35,718
Kada se i ako
bude vraćao na Atiku,

283
00:23:35,728 --> 00:23:39,168
treba da podigne
belo jedro umesto crnog.

284
00:23:39,208 --> 00:23:42,518
tako će kralj, čim
se brod pojavi na horizontu,

285
00:23:42,528 --> 00:23:45,948
znati da mu je sin živ i zdrav.

286
00:23:52,368 --> 00:23:56,368
Mit kaže da se
Tezej uputio ovamo.

287
00:23:57,248 --> 00:24:02,208
U Knosos, prestonicu
Krita i kralja Minosa.

288
00:24:02,648 --> 00:24:06,608
Stari Grci verovali su
da je tamo Minotaurov dom,

289
00:24:07,368 --> 00:24:10,528
mesto užasnih zločina
protiv čovečnosti.

290
00:24:10,568 --> 00:24:13,533
Među ostacima ovog grada

291
00:24:13,568 --> 00:24:16,888
i danas ima tragova
onoga što se krije iza legende.

292
00:24:20,128 --> 00:24:25,448
Na vrhuncu moći Krita,
između 1700. i 1450. godine pne,

293
00:24:25,528 --> 00:24:29,528
Knosos je imao 100000 stanovnika.

294
00:24:30,368 --> 00:24:34,848
U centru grada nalazila se
ogromna palata složene arhiteture.

295
00:24:35,688 --> 00:24:40,488
Neki stručnjaci smatraju da je
ona poslužila kao inspiracija

296
00:24:40,528 --> 00:24:42,288
za mit o lavirintu.

297
00:24:43,528 --> 00:24:48,488
Sigurno je bilo veoma teško
snaći se u toj prostranoj palati

298
00:24:48,528 --> 00:24:54,048
sa oko hiljadu odaja,
na pet nivoa u nekim delovima.

299
00:24:54,408 --> 00:24:58,328
Bilo je mnogo prolaza,
ali bez velikih dvorana.

300
00:24:58,408 --> 00:25:02,328
Hodnici su vodili iz
jedne male odaje u drugu,

301
00:25:02,368 --> 00:25:05,888
tako da nikuda niste mogli
da dođete po pravoj liniji.

302
00:25:05,928 --> 00:25:10,428
Pretpostavljam da je
ovo bilo zbunjujuće za Grke

303
00:25:10,463 --> 00:25:14,928
i da je iz toga proizašla
ideja o lavirintu.

304
00:25:15,288 --> 00:25:21,248
Zamišljali su ga kao
mračan i zamršen splet hodnika

305
00:25:21,288 --> 00:25:26,208
koji je vređao
grčki smisao za sklad.

306
00:25:26,248 --> 00:25:28,998
Grci su voleli simetriju.

307
00:25:29,328 --> 00:25:31,773
Skorašnja iskopavanja
na lokalitetu palate

308
00:25:31,808 --> 00:25:35,608
iznela su na videlo nove dokaze
o njenoj povezanosti sa mitom.

309
00:25:36,288 --> 00:25:40,848
Na sve strane postoje
dokazi obožavanja bika.

310
00:25:42,648 --> 00:25:48,408
Jedna freska u palati prikazuje
borbu mladića sa bikom.

311
00:25:48,968 --> 00:25:53,608
Ta scena kao da je
neposredno proizašla iz mita.

312
00:25:53,928 --> 00:25:57,998
Slika iz palate u Knososu
prikazuje kako nag mladić

313
00:25:58,008 --> 00:26:01,638
preskače bika tik
iznad ogromnih rogova,

314
00:26:01,648 --> 00:26:05,248
a bik deluje razjareno
i kao da ga napada.

315
00:26:09,008 --> 00:26:15,248
Drevna palata nalik lavirintu
puna je artefakata vezanih za bika.

316
00:26:16,248 --> 00:26:20,288
Lako je razumeti da je ovo
mesto bilo inspiracija za mit.

317
00:26:20,608 --> 00:26:23,528
Ipak, njihova povezanost
se tu ne završava.

318
00:26:24,128 --> 00:26:30,368
Arhaeolozi su pronašli dokaz da
je kralj Minos zaista postojao.

319
00:26:31,328 --> 00:26:35,608
Prestona dvorana sa
potpuno očuvanim tronom.

320
00:26:36,008 --> 00:26:41,488
Ovo je najstariji presto u
Evropi, star preko 3500 godina.

321
00:26:42,608 --> 00:26:45,888
Takođe je pronađen
zapis na drevnom jeziku

322
00:26:45,968 --> 00:26:49,008
U kome se čak pominje
i kraljevo ime.

323
00:26:49,408 --> 00:26:53,988
U arhivama hrama na Kritu
pronađene su kamene tablice

324
00:26:53,998 --> 00:26:56,988
na kojima je uklesan zapis

325
00:26:56,998 --> 00:27:02,048
koji bi mogao da se
odnosi na ime kralja Minosa.

326
00:27:02,088 --> 00:27:07,968
Jedna reč je "mi-nu-te"
a druga, "mi-nu ro-ja"

327
00:27:08,008 --> 00:27:13,928
što bi moglo da znači Kralj Minos,
"roja" je naziv za kralja.

328
00:27:14,728 --> 00:27:18,568
Ovo potkrepljuje tvrdnje da
je kralj Minos zaista postojao.

329
00:27:19,128 --> 00:27:22,368
Međutim, najzanimljivija
veza sa mitom o Minotauru

330
00:27:22,408 --> 00:27:26,128
pojavila se na drugoj
tablici sa istog lokaliteta.

331
00:27:26,608 --> 00:27:32,008
Na njoj je opisano žrtvovanje
tzv. gospodarici lavirinta.

332
00:27:34,288 --> 00:27:40,008
To je direktna veza u pisanoj
formi sa Minotaurovim lavirintom.

333
00:27:40,528 --> 00:27:45,448
Da li to neosporno povezuje
grad Knosos sa mitom?

334
00:27:47,168 --> 00:27:50,688
Ali ko je gospodarica lavirinta?

335
00:27:51,808 --> 00:27:55,288
Njen identitet je
obavijen velom tajne.

336
00:27:57,608 --> 00:28:01,808
Naučnici veruju da je ta žena
imala veliki uticaj u palati,

337
00:28:01,848 --> 00:28:06,368
kao visoka sveštenica
ili čak kraljeva kći.

338
00:28:06,888 --> 00:28:10,848
Po predanju,
kći Minosa, Arijadna

339
00:28:10,928 --> 00:28:15,248
odigrala je važnu
ulogu u daljem toku priče.

340
00:28:15,488 --> 00:28:18,128
<i>Ne znamo ko je bila
ljubavnica lavirinta,</i>

341
00:28:18,168 --> 00:28:21,828
ali Ariadna je to mogla biti,

342
00:28:21,868 --> 00:28:28,528
s obzirom da je kao najstarija
kraljeva kći bila sveštenica hrama.

343
00:28:34,568 --> 00:28:38,601
Od trenutka kada je stigao
na Krit kako bi bio žrtvovan,

344
00:28:38,608 --> 00:28:41,688
Tezej je privukao
pažnju princeze Arijadne.

345
00:28:42,088 --> 00:28:47,408
Arijadna zapazi Tezejevo
držanje, pogled, njegovu hrabrost

346
00:28:47,448 --> 00:28:49,888
i istoga časa
postane očarana njime.

347
00:28:50,568 --> 00:28:55,773
Obuzeta snažnim osećanjem
ljubavi, ona bez razmišljanja

348
00:28:55,808 --> 00:29:00,998
odluči da mu pomogne, da ne
strada u lavirintu poput ostalih.

349
00:29:03,448 --> 00:29:05,968
Arijadna mora da dela brzo.

350
00:29:06,088 --> 00:29:09,728
Pronalazi Dedala,
arhitektu lavirinta

351
00:29:09,808 --> 00:29:13,208
i preklinje ga da
joj otkrije način za beg.

352
00:29:13,488 --> 00:29:16,488
On joj daje klupko kanapa.

353
00:29:16,528 --> 00:29:19,293
U starom engleskom
prevodu ovog mita,

354
00:29:19,328 --> 00:29:22,648
reč koja označava nit vodilju
ili putokaz, takođe znači i kanap.

355
00:29:22,688 --> 00:29:25,968
Upravo to Dedal dale Arijadni.

356
00:29:26,008 --> 00:29:30,088
Odatle potiče savremen
izraz za putokaz ili trag.

357
00:29:30,208 --> 00:29:34,368
Dedal joj kaže: Zašto
prosto ne upotrebiš kanap?

358
00:29:34,408 --> 00:29:39,248
Veži jedan njegov kraj za ulaz
i zatim ga odmotavaj kroz lavirint.

359
00:29:39,288 --> 00:29:44,608
Možeš da pronađeš put
iz središta prateći nit.

360
00:29:44,648 --> 00:29:48,848
I danas se klupko kanapa koristi
u podvodnim istraživanjima.

361
00:29:48,888 --> 00:29:54,248
Ronioci vežu uže za otvor kroz
koji ulaze u olupinu ili pećinu

362
00:29:54,288 --> 00:29:58,288
i prateći uže vraćaju se
do izlaza nakon istraživanja.

363
00:30:00,528 --> 00:30:03,118
Razum, koji su Grci
cenili više od svega,

364
00:30:03,128 --> 00:30:06,268
upravo je ono čime
se savladavaju teškoće.

365
00:30:06,288 --> 00:30:11,788
Ovo je vrlo jednostavno rešenje
naizgled nerešive situacije.

366
00:30:15,448 --> 00:30:19,208
Arijadna tajno poseti Tezeja
u tamnici u kojoj je bio zatvoren

367
00:30:19,248 --> 00:30:22,888
i ponudi mu klupko,
ali pod jednim uslovom:

368
00:30:22,928 --> 00:30:26,768
ukoliko preživi,
mora da se oženi njome.

369
00:30:27,368 --> 00:30:31,168
Tezej je bio u nevolji
kada je sreo Arijadnu.

370
00:30:31,208 --> 00:30:36,928
Trebalo je da uđe u lavirint
u kome će ga Minotaur pojesti

371
00:30:36,968 --> 00:30:41,128
i kada mu je Arijadna ponudila
pomoć, on nije imao mnogo izbora.

372
00:30:41,168 --> 00:30:45,238
Učiniće ono što ona traži
i iskoristiti priliku

373
00:30:45,248 --> 00:30:48,398
ili je neće iskoristiti.

374
00:30:58,408 --> 00:31:03,528
Sledećeg jutra, 14 žrtava
zatvoreno je u lavirint.

375
00:31:05,168 --> 00:31:07,528
Jagnjad za klanje.

376
00:31:12,288 --> 00:31:18,048
Sa klupkom kanapa u rukama,
Tezej se probija kroz lavirint.

377
00:31:20,568 --> 00:31:23,808
Tezej vezuje kanap
za vrata i korak po korak

378
00:31:23,848 --> 00:31:28,208
kreće mračnim,
memljivim hodnicima.

379
00:31:29,568 --> 00:31:33,128
Tezej je određen da
postane ljudska žrtva.

380
00:31:33,688 --> 00:31:38,488
Danas nam se taj koncept
čini užasnim, ali dokazi govore

381
00:31:38,528 --> 00:31:42,488
da stari Krićani ne samo
da su prinosili ljudske žrtve,

382
00:31:42,528 --> 00:31:45,568
već su i jeli njihovo meso.

383
00:31:51,008 --> 00:31:56,968
Tezej, atinski princ, predvodi
sapatnike sve dublje u lavirint

384
00:31:57,008 --> 00:32:00,468
pošto je odlučio da
se sukobi sa Minotaurom.

385
00:32:01,528 --> 00:32:07,728
Odmotava klupko,
da bi mogao da pronađe izlaz.

386
00:32:10,248 --> 00:32:15,908
Minotaurova rika je sve glasnija,
ali Tezej je nepokolebljiv.

387
00:32:15,943 --> 00:32:19,768
Svi ostali su premrli od straha.

388
00:32:20,408 --> 00:32:26,088
Zamislite samo prestrašene
žrtve koje hodaju kroz lavirint.

389
00:32:26,128 --> 00:32:30,328
Pomislite samo kako biste
se osećali na tom mračnom mestu,

390
00:32:30,368 --> 00:32:34,008
dok tumarate ne videći
ni prst pred nosom.

391
00:32:34,528 --> 00:32:39,528
Znali su da se negde
u lavirintu nalazi

392
00:32:39,568 --> 00:32:45,408
taj stravični ljudožder
koji će ih požderati.

393
00:32:54,448 --> 00:32:58,368
U bilo kom trenutku
su mogli da nalete na njega.

394
00:33:03,168 --> 00:33:06,888
Duboko u lavirintu,
Minotaur se uznemirio.

395
00:33:10,408 --> 00:33:14,288
Osluškuje krike preplašenih
žrtava koje se približavaju.

396
00:33:16,368 --> 00:33:20,248
Sprema se da se
počasti njihovim mesom.

397
00:33:24,248 --> 00:33:26,928
Ovo je neprijatelj
koga Tezej mora da pobedi

398
00:33:26,968 --> 00:33:30,448
kako bi oslobodio Atinu
kritske tiranije.

399
00:33:32,208 --> 00:33:36,968
Tako kaže mit, ali u
kakvoj je on vezi sa stvarnošću?

400
00:33:39,588 --> 00:33:44,918
Postoje čvrsti dokazi da su
tokom bronzanog doba Atina i Krit

401
00:33:44,928 --> 00:33:46,718
bili u zategnutim odnosima.

402
00:33:46,728 --> 00:33:51,488
Zar su Krićani zaista bili
takvi divljaci kako mit veli?

403
00:33:55,208 --> 00:33:59,088
Tokom iskopavanja, u palati
u Knososu pronađeni su dokazi

404
00:33:59,128 --> 00:34:02,688
koji potvrđuju da u
ovom predanju ima istine.

405
00:34:04,728 --> 00:34:09,088
Prema nekim tumačenjima, zapisi
pronađeni na ovom lokalitetu

406
00:34:09,123 --> 00:34:13,900
ukazuju na to da su bogovima
prinošene ljudske žrtve.

407
00:34:14,648 --> 00:34:19,668
Postoje zapisi o
žrtvovanju jedne sluškinje

408
00:34:19,678 --> 00:34:22,688
i deset muškaraca.

409
00:34:23,768 --> 00:34:28,848
U stvarnom životu, ljudi
su zaista prinošeni na žrtvu,

410
00:34:28,928 --> 00:34:31,308
baš kao u mitu.

411
00:34:34,248 --> 00:34:37,128
Sve to nas navodi na
zaključak da je na Kritu

412
00:34:37,168 --> 00:34:40,648
zaista praktikovano
žrtvovanje ljudi.

413
00:34:40,888 --> 00:34:44,328
Dokazi se ne nalaze
samo u zapisima.

414
00:34:45,928 --> 00:34:51,208
Pronađene su i kosti
sa jasnim tragovima ubistva.

415
00:34:53,248 --> 00:34:59,088
Godine 1979, u Knososu ih
je iskopano više od tri stotine.

416
00:34:59,123 --> 00:35:03,128
Prosto je neverovatno
da su sve bile dečije.

417
00:35:07,088 --> 00:35:11,848
Skoro letvrtina je imala
useke od finog sečiva.

418
00:35:11,888 --> 00:35:16,088
Takve tragove bi ostavio nož
kojim se skida meso sa kostiju.

419
00:35:16,128 --> 00:35:19,808
Na kostima su
ostali tragovi noža,

420
00:35:19,843 --> 00:35:22,968
zarezi na površini kostiju,

421
00:35:23,008 --> 00:35:27,213
tako da ne možemo
da zanemarimo činjenicu

422
00:35:27,248 --> 00:35:32,368
da se radi o kasapljenju,
možda čak i o kanibalizmu.

423
00:35:33,248 --> 00:35:37,168
Ne znam kako da drugačije
protumačim ovakve dokaze.

424
00:35:37,968 --> 00:35:42,728
Zajedno sa ljudskim,
pronađene su i ovčije kosti.

425
00:35:42,768 --> 00:35:45,688
Sve su ogoljene na sličan način.

426
00:35:46,448 --> 00:35:50,928
Ovi zarezi veoma
liče na one koji nastaju

427
00:35:50,968 --> 00:35:53,968
kada se meso životinja
priprema za jelo.

428
00:35:54,728 --> 00:35:57,448
Iz toga možemo da zaključimo

429
00:35:57,478 --> 00:36:01,368
da Krićani nisu samo žrtvovali
ljude, nego su ih i jeli.

430
00:36:03,568 --> 00:36:06,648
Znači li to da je Minotaurova
glad za ljudskim mesom

431
00:36:06,683 --> 00:36:09,608
metafora postojećeg kanibalizma?

432
00:36:09,728 --> 00:36:14,288
To je najodbojniji i najgrozniji
zločin koji se može zamisliti.

433
00:36:14,328 --> 00:36:18,008
To je savršen način da se neko
demonizuje i pretpostavljamo

434
00:36:18,048 --> 00:36:21,488
da su stari Grci pripovedali o
svojim neprijateljima Krićanima

435
00:36:21,528 --> 00:36:27,098
da ne samo što su grozni ljudi,
već su i čudovišta - kanibali.

436
00:36:31,128 --> 00:36:33,088
Priča se nastavlja.

437
00:36:34,688 --> 00:36:38,208
Hodnici lavirinta
obavijeni su tamom.

438
00:36:39,688 --> 00:36:43,568
Tezej ne može da se osloni
na vid da bi pronašao put,

439
00:36:44,408 --> 00:36:48,328
ali Minotaurova
rika postaje sve glasnija

440
00:36:48,408 --> 00:36:51,928
i Tezej se upravlja prema njoj.

441
00:36:52,768 --> 00:36:56,328
Njegovo klupko se
smanjilo na četvrtinu

442
00:36:56,368 --> 00:37:00,888
od kako je ušao u lavirint.

443
00:37:01,288 --> 00:37:04,088
Zver je blizu.

444
00:37:05,888 --> 00:37:08,053
Oseća zadah krvi sa zidova,

445
00:37:08,088 --> 00:37:11,128
opaža kosti nesrećnika koji
su ranije postali žrtve zveri.

446
00:37:13,048 --> 00:37:16,408
Iza ugla primeti usnulu zver.

447
00:37:19,528 --> 00:37:22,933
Čak ga Minotaurov dah
ispunjava strahom.

448
00:37:22,968 --> 00:37:26,008
Međutim, u tome je razlika
između junaka i običnih ljudi.

449
00:37:26,048 --> 00:37:31,528
Heroj oseti strah,
nadvlada ga i učini podvig.

450
00:37:35,088 --> 00:37:39,608
Tezej napreduje u tišini,
hvata zver u polusnu.

451
00:37:39,643 --> 00:37:44,128
Tezej navali, a Minotaur
iznenađen skače i napada.

452
00:37:44,163 --> 00:37:47,928
Sekira sreće mač
dok se čovek bori sa zveri.

453
00:37:47,968 --> 00:37:52,528
Budućnost Atine i Krita
zavisi od njih.

454
00:38:04,648 --> 00:38:10,048
U praskozorje, zvuci
borbe prolamaju se kroz mrak.

455
00:38:11,768 --> 00:38:16,608
U lavirintu, Tezej je
saterao Minotaura u ćošak.

456
00:38:17,888 --> 00:38:20,568
Okomio se na njega, napada...

457
00:38:27,608 --> 00:38:29,973
Pre nego što je zver
i shvatila šta je snašlo,

458
00:38:30,008 --> 00:38:36,768
Tezej je stekao prednost.
Minotaur se batrga i dahće.

459
00:38:41,128 --> 00:38:44,328
Heroj mu zadaje
smrtonosan udarac.

460
00:38:55,768 --> 00:39:01,808
Minotaur - ta izmučena
i zarobljena duša je mrtav.

461
00:39:03,088 --> 00:39:07,368
Tezej, sin Posejdona
i atinski princ,

462
00:39:07,408 --> 00:39:10,648
prekinuo je
prokletstvo kralja Minosa.

463
00:39:10,728 --> 00:39:14,168
Zamislite kako mu je srce snažno
tuklo, preplavljen adrenalinom,

464
00:39:14,203 --> 00:39:17,118
prekriven prljavštinom
i krvlju mrtve zveri

465
00:39:17,128 --> 00:39:22,448
i svih onih kojima se
hranila tokom proteklih godina.

466
00:39:23,208 --> 00:39:29,048
Sile razuma otelotvorene
u Tezeju odnele su pobedu

467
00:39:29,088 --> 00:39:34,088
nad odsustvom razuma
koje predstavlja Minotaur.

468
00:39:35,568 --> 00:39:41,328
On nema vremena da slavi pobedu.
Bliži se svitanje.

469
00:39:41,528 --> 00:39:45,628
Tezej mora brzo da
umakne Minosovom gnevu.

470
00:39:45,663 --> 00:39:49,728
Iako je ubio Minotaura,
nije sve gotovo.

471
00:39:49,768 --> 00:39:52,548
Naravno da se Minos
ovome neće obradovati

472
00:39:52,558 --> 00:39:58,298
i zato Tezej mora da pronađe put
iz lavirinta i vrati se na brod.

473
00:40:03,888 --> 00:40:06,948
Vraća se po sopstvenom tragu

474
00:40:06,978 --> 00:40:11,488
i izvodi preživele mlade
Atinjane iz lavirinta.

475
00:40:12,348 --> 00:40:16,078
Mogu samo da zamislim kakva
je radost obuzela tu decu

476
00:40:16,113 --> 00:40:20,220
kada su shvatila da ih ne čeka
zla kob koju su očekivali

477
00:40:20,255 --> 00:40:24,328
i da je njihovu sudbinu
promenio ovaj junački podvig.

478
00:40:31,308 --> 00:40:36,008
Arijadna, kritska princeza,
provodi besanu noć osluškujući,

479
00:40:36,018 --> 00:40:39,448
iščekujući znak
da je Tezej preživeo.

480
00:40:39,488 --> 00:40:43,048
Obećao je da će se oženiti njome
ako umakne Minotauru

481
00:40:43,088 --> 00:40:46,088
i ona namerava da ga drži za reč.

482
00:40:47,088 --> 00:40:52,408
Pridružuje mu se uoči svitanja
i brod isplovljava za Atinu.

483
00:40:54,248 --> 00:40:57,848
Ovo je značajan momenat
u grčkoj mitologiji.

484
00:40:57,888 --> 00:41:02,768
Tezej koji ubija Minotaura -
čin je pun snažne simbolike

485
00:41:02,803 --> 00:41:07,648
jer tim činom atinski junak
konačno zbacuje kritski jaram.

486
00:41:07,688 --> 00:41:12,348
To je simbol
grčke pobede nad Kritom.

487
00:41:12,688 --> 00:41:17,168
To je simbol
hrabrosti i oštroumlja,

488
00:41:17,208 --> 00:41:21,133
što znači da su sve te
priče bile nadahnuće mladima

489
00:41:21,168 --> 00:41:28,128
da budu odani svojoj zemlji,
da se žrtvuju u slavu svoga grada

490
00:41:28,168 --> 00:41:33,308
i da napokon postanu
građani demokratskog društva.

491
00:41:36,968 --> 00:41:39,648
Tezej napušta Krit kao heroj,

492
00:41:39,688 --> 00:41:43,248
ali putovanje kući
će se tragično okončati.

493
00:41:44,288 --> 00:41:48,648
Kada je krenuo da
se sukobi sa Minotaurom,

494
00:41:48,688 --> 00:41:51,828
obećao je svom ovozemaljskom
ocu kralju Egeju,

495
00:41:51,868 --> 00:41:55,448
da će, ako se živ vrati,
podići belo jedro u znak pobede.

496
00:41:57,668 --> 00:42:03,128
Mesecima je Egej svakoga jutra
odlazio na jednu stenu na obali

497
00:42:03,163 --> 00:42:06,208
ne bi li opazio sinovljev brod.

498
00:42:06,688 --> 00:42:11,768
Kada se konačno pojavio na
horizontu, jedro je bilo crno.

499
00:42:13,968 --> 00:42:16,373
Kralj je neutešan,

500
00:42:16,408 --> 00:42:20,248
uveren da mu je
sina požderao Minotaur.

501
00:42:20,768 --> 00:42:25,848
U očajanju, Egej se
ubije bacivši se u more.

502
00:42:28,928 --> 00:42:32,808
Egejsko more od tada
nosi ime po njemu,

503
00:42:32,843 --> 00:42:35,168
Tezejevom ocu.

504
00:42:37,488 --> 00:42:40,008
Tezej je zaboravio
da raširi belo jedro,

505
00:42:40,048 --> 00:42:44,808
ali prvobitna priča ne kaže
zbog čega se to dogodilo.

506
00:42:44,888 --> 00:42:47,048
Prema izvornom mitu,

507
00:42:47,088 --> 00:42:51,088
čini se da je razlog
mladalačka bezbrižnost.

508
00:42:52,128 --> 00:42:53,848
To je najjednostavnije
objašnjenje -

509
00:42:53,888 --> 00:42:57,848
bio je uzbuđen zbog pobede,
vraćao se kući

510
00:42:57,858 --> 00:42:59,998
i prosto zaboravio da to uradi.

511
00:43:03,001 --> 00:43:07,008
Egejeva iznenadna smrt
sve je promenila.

512
00:43:07,248 --> 00:43:11,288
Tezej se iskrcao na obalu
ne samo kao oslobodilac Atine,

513
00:43:11,328 --> 00:43:13,328
već i kao njen novi kralj.

514
00:43:13,728 --> 00:43:16,648
Kralj, koji će prema predanju

515
00:43:16,688 --> 00:43:21,928
pretvoriti provincijski gradić
u regionalnu super silu.

516
00:43:22,608 --> 00:43:27,813
Prema ovom mitu, uspon
Atine pripisuje se Tezeju.

517
00:43:27,848 --> 00:43:32,248
Čini se da je mit nastao
delom kako bi se to dokazalo.

518
00:43:32,288 --> 00:43:35,638
Proglasivši Tezeja
za svog heroja - utemeljivača

519
00:43:35,648 --> 00:43:37,568
Atinjani su ustvari
tvrdili nešto drugo.

520
00:43:37,608 --> 00:43:41,728
Na taj način su objavili da
je duga prevlast Krita okončana

521
00:43:41,768 --> 00:43:44,768
i da se pojavila
nova velika sila - Atina.

522
00:43:46,888 --> 00:43:51,708
Atina će postati vodeći
grad-država u grčkom svetu.

523
00:43:52,288 --> 00:43:55,288
Krit propada i biva porobljen.

524
00:43:55,528 --> 00:43:59,228
Dugo nakon što su oba
kraljevstva otišla u istoriju,

525
00:43:59,248 --> 00:44:03,488
mit o Tezeju i Minotauru
nastavio je da traje.

526
00:44:03,568 --> 00:44:08,168
Kao i svaki dobar mit,
on daje uvid u ljudsku prirodu,

527
00:44:08,203 --> 00:44:13,608
isto tako jasno
kao i pre 3000 godina.

528
00:44:14,408 --> 00:44:19,168
Mnogo toga se može izvući
iz priče o Minotauru.

529
00:44:19,208 --> 00:44:22,368
Lavirint možete da
posmatrate kao ljudski um,

530
00:44:22,408 --> 00:44:26,728
kao mračno mesto koje
neprekidno svesno istražujemo -

531
00:44:26,768 --> 00:44:30,968
sopstvenu životinjsku prirodu
koja nas nagoni da ubijamo.

532
00:44:32,228 --> 00:44:35,718
Mitovi nam na jedinstven
i snažan način otkrivaju

533
00:44:35,728 --> 00:44:38,328
one delove našeg bića
koji su inače duboko potisnuti -

534
00:44:38,363 --> 00:44:40,128
skrivene porive i žudnje,

535
00:44:40,168 --> 00:44:43,248
skrivena značenja naših
odnosa sa svetom oko sebe.

536
00:44:43,608 --> 00:44:47,648
To je u suštini borba sa
onim najdubljim u ljudskom duhu.

537
00:44:47,808 --> 00:44:51,848
- prevod LjubicaSP -
ljubpet@gmail.com