[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:08.57,0:00:11.97,Default,,0000,0000,0000,,W. Shakespeare'in dili\Neserleriyle ilk karşılaşan birine Dialogue: 0,0:00:11.97,0:00:14.54,Default,,0000,0000,0000,,garip gelebilir. Dialogue: 0,0:00:14.54,0:00:17.62,Default,,0000,0000,0000,,Fakat bunu değerlendirmenin\Nbir sırrı var. Dialogue: 0,0:00:17.62,0:00:23.38,Default,,0000,0000,0000,,Oyunlarıyla ünlü olmasına rağmen\NShakespeare, öncelikle bir şairdir. Dialogue: 0,0:00:23.38,0:00:26.20,Default,,0000,0000,0000,,Shakespeare'in dilinin en önemli\Nşeylerinden biri Dialogue: 0,0:00:26.20,0:00:28.74,Default,,0000,0000,0000,,vurguyu kullanma şeklidir. Dialogue: 0,0:00:28.74,0:00:30.15,Default,,0000,0000,0000,,Öyle sıradan vurgu değil, Dialogue: 0,0:00:30.15,0:00:34.50,Default,,0000,0000,0000,,kelimelerdeki belli heceleri diğerlerinden\Ndaha fazla vurgulamaktır. Dialogue: 0,0:00:34.50,0:00:38.28,Default,,0000,0000,0000,,Bunu yapmaya öyle alışığız ki,\Nilk bakışta fark etmeyebiliriz. Dialogue: 0,0:00:38.28,0:00:42.46,Default,,0000,0000,0000,,Fakat kelimeyi yavaşça söylerseniz\Nkolaylıkla fark edebilirsiniz. Dialogue: 0,0:00:42.46,0:00:48.27,Default,,0000,0000,0000,,Oyun yazarı, bilgisayar, telefon. Dialogue: 0,0:00:48.27,0:00:50.64,Default,,0000,0000,0000,,Şairler, şiirlerinde ritim oluşturmak için Dialogue: 0,0:00:50.64,0:00:52.61,Default,,0000,0000,0000,,vurgulu ve vurgusuz hecelerin Dialogue: 0,0:00:52.61,0:00:55.60,Default,,0000,0000,0000,,düzeni ve sayısıyla \Nuzun denemeler yapıp onları Dialogue: 0,0:00:55.60,0:01:00.52,Default,,0000,0000,0000,,farklı şekillerde bir araya getirdikleri\Niçin bu vurguların oldukça farkındadır. Dialogue: 0,0:01:00.52,0:01:01.58,Default,,0000,0000,0000,,Şarkı yazarları gibi Dialogue: 0,0:01:01.58,0:01:06.30,Default,,0000,0000,0000,,şairler de düşüncelerini sık sık\Nbu ritimlerin fark edilir tekrarı Dialogue: 0,0:01:06.30,0:01:08.96,Default,,0000,0000,0000,,veya şiir ölçüsüyle ifade ederler. Dialogue: 0,0:01:08.96,0:01:09.99,Default,,0000,0000,0000,,Müzikte olduğu gibi Dialogue: 0,0:01:09.99,0:01:14.11,Default,,0000,0000,0000,,şiirin de bunu tanımlamak için\Nbir dizi terimi vardır. Dialogue: 0,0:01:14.11,0:01:15.62,Default,,0000,0000,0000,,Bir dizede Dialogue: 0,0:01:15.62,0:01:19.25,Default,,0000,0000,0000,,vezin, belirli bir ölçü oluşturan\Nvurgulu ve vurgusuz hecelerin Dialogue: 0,0:01:19.25,0:01:21.41,Default,,0000,0000,0000,,sayısıdır, Dialogue: 0,0:01:21.41,0:01:25.74,Default,,0000,0000,0000,,tıpkı müzikal bir ölçü gibi\Nbelli sayıda vuruşlardan oluşur. Dialogue: 0,0:01:25.74,0:01:29.50,Default,,0000,0000,0000,,Bir dize genellikle birkaç\Nvezinden oluşur. Dialogue: 0,0:01:29.50,0:01:33.80,Default,,0000,0000,0000,,Örneğin, "üçlü hece" üç heceli, Dialogue: 0,0:01:33.80,0:01:37.98,Default,,0000,0000,0000,,birincisi vurgulu, iki ve üçüncüsü\Nvurgusuz vezindir. Dialogue: 0,0:01:37.98,0:01:41.16,Default,,0000,0000,0000,,Üçlü heceler, Robert Browning'in\N"The Lost Leader" şiirindeki gibi Dialogue: 0,0:01:41.16,0:01:44.54,Default,,0000,0000,0000,,hızlı geçilen ve etki uyandıran\Ndizeler oluşturabilir. Dialogue: 0,0:01:44.54,0:01:51.50,Default,,0000,0000,0000,,"Just for a handful of silver he left us.\NJust for a rib and to stick in his coat." Dialogue: 0,0:01:51.50,0:01:54.40,Default,,0000,0000,0000,,Bir diğer ölçü türü, \Niki heceli uzun ölçü, yani Dialogue: 0,0:01:54.40,0:01:57.62,Default,,0000,0000,0000,,vurgulu bir hecenin ardından\Nvurgusuz bir hecenin gelmesidir. Dialogue: 0,0:01:57.62,0:02:00.48,Default,,0000,0000,0000,,Shakespeare'in Makbet'inden \Nalınan bu dizelerdeki ikili hece Dialogue: 0,0:02:00.48,0:02:04.22,Default,,0000,0000,0000,,cadıların şarkılarına kötülük çağıran\Nve ürkütücü bir ton katar. Dialogue: 0,0:02:04.22,0:02:10.75,Default,,0000,0000,0000,,"Double, double, toil and trouble;\Nfire burn and cauldron bubble." Dialogue: 0,0:02:10.75,0:02:13.67,Default,,0000,0000,0000,,Fakat Shakespear'de\Nhepsi "iamb"dir. Dialogue: 0,0:02:13.67,0:02:16.81,Default,,0000,0000,0000,,İki heceli vezin, vurgulu-vurgusuz \Niki heceli veznin tersi gibidir Dialogue: 0,0:02:16.81,0:02:20.49,Default,,0000,0000,0000,,yani ilk hece vurgusuz\Nikinci hece vurguludur; Dialogue: 0,0:02:20.49,0:02:24.22,Default,,0000,0000,0000,,"To be, or not to be."de olduğu gibi. Dialogue: 0,0:02:24.22,0:02:28.42,Default,,0000,0000,0000,,Shakespeare'in özellikle \Ntercih ettiği ölçü, Dialogue: 0,0:02:28.42,0:02:31.83,Default,,0000,0000,0000,,her dizenin beş ikili heceden oluştuğu\Ntoplamda on heceli olan Dialogue: 0,0:02:31.83,0:02:34.95,Default,,0000,0000,0000,,beşli hece (iambic pentameter) ölçüsüdür. Dialogue: 0,0:02:34.95,0:02:38.36,Default,,0000,0000,0000,,Shakespeare'in en meşhur\Ndizelerinin çoğunda kullanılmıştır: Dialogue: 0,0:02:38.36,0:02:42.60,Default,,0000,0000,0000,,"Shall I compare thee\Nto a summer's day?" Dialogue: 0,0:02:42.60,0:02:46.96,Default,,0000,0000,0000,,"Arise fair sun, \Nand kill the envious moon." Dialogue: 0,0:02:46.96,0:02:51.41,Default,,0000,0000,0000,,İkili hecelerin hem noktalamayı hem de\Nheceleri nasıl böldüğüne bakın. Dialogue: 0,0:02:51.41,0:02:55.55,Default,,0000,0000,0000,,Ölçü sestedir, hecelemede değil. Dialogue: 0,0:02:55.55,0:02:58.37,Default,,0000,0000,0000,,Beşli hece ölçüsü teknik görünebilir, Dialogue: 0,0:02:58.37,0:03:01.42,Default,,0000,0000,0000,,fakat ne olduğunu anlamanın\Nkolay bir yolu var. Dialogue: 0,0:03:01.42,0:03:05.67,Default,,0000,0000,0000,,"iamb" kelimesi tıpkı\N"I am" gibi telaffuz edilir. Dialogue: 0,0:03:05.67,0:03:07.98,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi de bunu beşli ölçü olacak şekilde Dialogue: 0,0:03:07.98,0:03:11.16,Default,,0000,0000,0000,,bir cümleye uyarlayalım. Dialogue: 0,0:03:11.16,0:03:15.31,Default,,0000,0000,0000,,"Ben tahta ayaklı bir korsanım." Dialogue: 0,0:03:15.31,0:03:17.55,Default,,0000,0000,0000,,Korsan ancak iki adımda bir yürüyebilir, Dialogue: 0,0:03:17.55,0:03:20.68,Default,,0000,0000,0000,,Shakespeare'in tercih ettiği ölçüyü\Nhatırlatıcı bir örnek. Dialogue: 0,0:03:20.68,0:03:24.43,Default,,0000,0000,0000,,Beşli ölçü korsan on adım attığında olur. Dialogue: 0,0:03:24.43,0:03:27.76,Default,,0000,0000,0000,,Korsan arkadaşımız bize bunun\Nnasıl gösterildiğini de hatırlatır, Dialogue: 0,0:03:27.76,0:03:32.17,Default,,0000,0000,0000,,terk edilmiş bir ada kumsalı boyunca\Nbıraktığı ayak izlerini düşünürsek: Dialogue: 0,0:03:32.17,0:03:37.86,Default,,0000,0000,0000,,Vurgusuz hece için bir kavis ve\Nvurgulu için bir ayakkabı izi. Dialogue: 0,0:03:37.86,0:03:42.29,Default,,0000,0000,0000,,"If music be the food of love, play on." Dialogue: 0,0:03:42.29,0:03:44.72,Default,,0000,0000,0000,,Tabii ki, Shakespeare'in oyunlarında\Nsatırların çoğu Dialogue: 0,0:03:44.72,0:03:46.82,Default,,0000,0000,0000,,nesir türündedir. Dialogue: 0,0:03:46.82,0:03:48.17,Default,,0000,0000,0000,,Fakat dikkatli okursanız Dialogue: 0,0:03:48.17,0:03:51.09,Default,,0000,0000,0000,,Shakespeare'in karakterlerinin, şiire Dialogue: 0,0:03:51.09,0:03:53.76,Default,,0000,0000,0000,,ve özellikle beşli hece ölçüsüne\Nbaşvurduğunu görürsünüz, Dialogue: 0,0:03:53.76,0:03:57.78,Default,,0000,0000,0000,,tıpkı kendi hayatımızda benzer sebeplerden\Ndolayı şiire yöneldiğimiz gibi. Dialogue: 0,0:03:57.78,0:04:03.30,Default,,0000,0000,0000,,Tutkulu, içe dönük veya \Nderin duygular hissetmek. Dialogue: 0,0:04:03.30,0:04:06.81,Default,,0000,0000,0000,,Hamlet'in var oluşunu düşünmesi Dialogue: 0,0:04:06.81,0:04:09.10,Default,,0000,0000,0000,,veya Romeo'nun aşkını ilan etmesi olsun, Dialogue: 0,0:04:09.10,0:04:12.85,Default,,0000,0000,0000,,karakterler duygularından ve dünyada\Nbulunma amaçlarından bahsederken Dialogue: 0,0:04:12.85,0:04:15.29,Default,,0000,0000,0000,,beşli ölçüye döner. Dialogue: 0,0:04:15.29,0:04:18.41,Default,,0000,0000,0000,,Bu ise bir soru işareti bırakır. Dialogue: 0,0:04:18.41,0:04:22.04,Default,,0000,0000,0000,,Neden Shakespeare bu anlarda\Nbir vurgulu bir vurgusuz altılı hece Dialogue: 0,0:04:22.04,0:04:26.67,Default,,0000,0000,0000,,veya bir vurgulu iki vurgusuz üçlü\Nhecedense beşli hece ölçüsünü seçmiştir? Dialogue: 0,0:04:26.67,0:04:30.14,Default,,0000,0000,0000,,Beşli hece ölçüsü İngiliz diline \Ndoğal bir uyum gösterdiği için, Dialogue: 0,0:04:30.14,0:04:31.80,Default,,0000,0000,0000,,oyuncularının ezberlemesi ve Dialogue: 0,0:04:31.80,0:04:36.18,Default,,0000,0000,0000,,izleyicilerin anlamasının \Nkolay olduğu söylenir. Dialogue: 0,0:04:36.18,0:04:38.13,Default,,0000,0000,0000,,Ancak başka bir sebebi de olabilir. Dialogue: 0,0:04:38.13,0:04:40.86,Default,,0000,0000,0000,,Bir daha,\NShakespeare'in karakterlerine Dialogue: 0,0:04:40.86,0:04:44.04,Default,,0000,0000,0000,,birden şiir okutan türden\Ncoşkun bir hisse kapıldığınızda Dialogue: 0,0:04:44.04,0:04:47.55,Default,,0000,0000,0000,,elinizi göğsünüzün sol tarafına koyun. Dialogue: 0,0:04:47.55,0:04:49.25,Default,,0000,0000,0000,,Ne hissediyorsunuz? Dialogue: 0,0:04:49.25,0:04:52.18,Default,,0000,0000,0000,,Bir vurgusuz bir vurgulu atan kalbinizi. Dialogue: 0,0:04:52.18,0:04:58.05,Default,,0000,0000,0000,,Da duhm, da duhm, \Nda duhm, da duhm, da duhm. Dialogue: 0,0:04:58.05,0:05:02.13,Default,,0000,0000,0000,,Shakespeare'in en şiirsel dizeleri\Nsadece kalbe dair şeyler anlatmaz. Dialogue: 0,0:05:02.13,0:05:04.29,Default,,0000,0000,0000,,Kalbin ritmine de uyar.