[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.64,0:00:08.98,Default,,0000,0000,0000,,Na początku 1863 roku
Dialogue: 0,0:00:08.98,0:00:11.94,Default,,0000,0000,0000,,jeszcze nieczynne londyńskie metro,
Dialogue: 0,0:00:11.94,0:00:16.64,Default,,0000,0000,0000,,pierwsze na świecie,\Nwywołało poruszenie w mieście.
Dialogue: 0,0:00:17.02,0:00:20.45,Default,,0000,0000,0000,,Wykopanie dziury pod miastem\Ni umieszczenie w nim linii kolejowej
Dialogue: 0,0:00:20.45,0:00:22.56,Default,,0000,0000,0000,,wydawało się nierealne.
Dialogue: 0,0:00:22.56,0:00:24.76,Default,,0000,0000,0000,,Bywalcy pubów szydzili z tego pomysłu,
Dialogue: 0,0:00:24.76,0:00:30.06,Default,,0000,0000,0000,,a lokalny pastor oskarżył kolej\No próbę dostania się do piekła.
Dialogue: 0,0:00:30.06,0:00:31.92,Default,,0000,0000,0000,,Większość myślała, że projekt
Dialogue: 0,0:00:31.92,0:00:35.46,Default,,0000,0000,0000,,za ponad 100 milionów dolarów,\Nw przeliczeniu na obecne pieniądze,
Dialogue: 0,0:00:35.46,0:00:37.06,Default,,0000,0000,0000,,nigdy się nie powiedzie.
Dialogue: 0,0:00:37.06,0:00:38.73,Default,,0000,0000,0000,,A jednak udało się.
Dialogue: 0,0:00:38.73,0:00:41.17,Default,,0000,0000,0000,,10 stycznia 1863 roku
Dialogue: 0,0:00:41.17,0:00:46.41,Default,,0000,0000,0000,,30 tysięcy osób przejechało\Npierwszym na świecie metrem
Dialogue: 0,0:00:46.41,0:00:49.65,Default,,0000,0000,0000,,na sześciokilometrowym odcinku w Londynie.
Dialogue: 0,0:00:49.65,0:00:52.68,Default,,0000,0000,0000,,Po trzech latach budowy\Ni kilku niepowodzeniach
Dialogue: 0,0:00:52.68,0:00:56.29,Default,,0000,0000,0000,,Metropolitan Railway była gotowa do pracy.
Dialogue: 0,0:00:56.29,0:00:58.60,Default,,0000,0000,0000,,Władze miasta odczuły dużą ulgę.
Dialogue: 0,0:00:58.60,0:01:00.54,Default,,0000,0000,0000,,Od dawna desperacko szukały sposobu
Dialogue: 0,0:01:00.54,0:01:04.24,Default,,0000,0000,0000,,na zmniejszenie tłoku na drogach.
Dialogue: 0,0:01:04.24,0:01:08.34,Default,,0000,0000,0000,,Londyn, wówczas największe\Ni najbogatsze miasto na świecie,
Dialogue: 0,0:01:08.34,0:01:10.83,Default,,0000,0000,0000,,był w stanie permanentnej blokady.
Dialogue: 0,0:01:10.83,0:01:11.68,Default,,0000,0000,0000,,Wozy,
Dialogue: 0,0:01:11.68,0:01:12.70,Default,,0000,0000,0000,,straganiarze,
Dialogue: 0,0:01:12.70,0:01:13.47,Default,,0000,0000,0000,,krowy
Dialogue: 0,0:01:13.47,0:01:16.28,Default,,0000,0000,0000,,i podróżni blokowali ruch drogowy.
Dialogue: 0,0:01:17.10,0:01:20.16,Default,,0000,0000,0000,,Wiktoriański wizjoner Charles Pearson
Dialogue: 0,0:01:20.16,0:01:23.34,Default,,0000,0000,0000,,jako pierwszy pomyślał\No umieszczeniu kolei pod ziemią.
Dialogue: 0,0:01:23.34,0:01:26.93,Default,,0000,0000,0000,,Lobbował za podziemnymi pociągami\Nw latach 40. XIX wieku,
Dialogue: 0,0:01:26.93,0:01:29.91,Default,,0000,0000,0000,,ale przeciwnicy uznali je\Nza niepraktyczne,
Dialogue: 0,0:01:29.91,0:01:34.59,Default,,0000,0000,0000,,bo ówczesna kolej ograniczała się\Ndo krótkich tuneli pod wzgórzami.
Dialogue: 0,0:01:34.59,0:01:38.59,Default,,0000,0000,0000,,Jak można poprowadzić kolej\Nprzez centrum miasta?
Dialogue: 0,0:01:38.59,0:01:42.03,Default,,0000,0000,0000,,Wystarczyła "metoda odkrywkowa".
Dialogue: 0,0:01:42.03,0:01:44.62,Default,,0000,0000,0000,,Robotnicy wykopywali ogromny rów,
Dialogue: 0,0:01:44.62,0:01:47.35,Default,,0000,0000,0000,,budowali tunel z ceglanych łuków,
Dialogue: 0,0:01:47.35,0:01:51.06,Default,,0000,0000,0000,,a następnie zasypywali dziurę nad tunelem.
Dialogue: 0,0:01:51.06,0:01:52.58,Default,,0000,0000,0000,,Ze względu na inwazyjność
Dialogue: 0,0:01:52.58,0:01:55.60,Default,,0000,0000,0000,,i konieczność wyburzenia\Nbudynków nad tunelami
Dialogue: 0,0:01:55.60,0:01:58.76,Default,,0000,0000,0000,,większość linii biegła\Npod istniejącymi drogami.
Dialogue: 0,0:01:58.76,0:02:01.05,Default,,0000,0000,0000,,Oczywiście zdarzały się wypadki.
Dialogue: 0,0:02:01.05,0:02:04.84,Default,,0000,0000,0000,,Raz ulewa zalała pobliskie kanały
Dialogue: 0,0:02:04.84,0:02:07.36,Default,,0000,0000,0000,,i woda przebiła się przez wykopy,
Dialogue: 0,0:02:07.36,0:02:10.14,Default,,0000,0000,0000,,opóźniając projekt o kilka miesięcy.
Dialogue: 0,0:02:10.14,0:02:13.04,Default,,0000,0000,0000,,Jednak zaraz po otwarciu\NMetropolitan Railway
Dialogue: 0,0:02:13.04,0:02:16.21,Default,,0000,0000,0000,,Londyńczycy zaczęli\Njeździć nowymi pociągami.
Dialogue: 0,0:02:16.21,0:02:20.38,Default,,0000,0000,0000,,Metro szybko stało się\Nważną częścią londyńskiej komunikacji.
Dialogue: 0,0:02:20.38,0:02:22.42,Default,,0000,0000,0000,,Wkrótce zbudowano dodatkowe linie,
Dialogue: 0,0:02:22.42,0:02:25.63,Default,,0000,0000,0000,,a wokół stacji powstały przedmieścia.
Dialogue: 0,0:02:25.63,0:02:28.31,Default,,0000,0000,0000,,Obok linii kolejowej otwarto\Nduże domy towarowe,
Dialogue: 0,0:02:28.31,0:02:31.18,Default,,0000,0000,0000,,a spółka kolejowa\Nstworzyła nawet atrakcje,
Dialogue: 0,0:02:31.18,0:02:34.40,Default,,0000,0000,0000,,jak wysoki na 30 pięter\Ndiabelski młyn w Earls Court,
Dialogue: 0,0:02:34.40,0:02:37.28,Default,,0000,0000,0000,,do którego turystów przywożono pociągiem.
Dialogue: 0,0:02:37.28,0:02:38.62,Default,,0000,0000,0000,,W ciągu 30 lat
Dialogue: 0,0:02:38.62,0:02:41.42,Default,,0000,0000,0000,,długość londyńskiego metra\Nwzrosła do 80 kilometrów,
Dialogue: 0,0:02:41.42,0:02:44.46,Default,,0000,0000,0000,,linie biegły tunelami centrum miasta,
Dialogue: 0,0:02:44.46,0:02:49.01,Default,,0000,0000,0000,,a podmiejskie pociągi jeździły\Nna powierzchni, często na nasypach.
Dialogue: 0,0:02:49.01,0:02:50.84,Default,,0000,0000,0000,,Londyn wciąż się rozrastał,
Dialogue: 0,0:02:50.84,0:02:53.81,Default,,0000,0000,0000,,a dostęp do metra chciał mieć każdy.
Dialogue: 0,0:02:53.81,0:02:55.26,Default,,0000,0000,0000,,Pod koniec lat 80. XIX wieku
Dialogue: 0,0:02:55.26,0:02:59.65,Default,,0000,0000,0000,,miasto z budynkami, kanałami\Ni kablami elektrycznymi
Dialogue: 0,0:02:59.65,0:03:01.90,Default,,0000,0000,0000,,było za gęsto zabudowane\Ndla metody odkrywkowej.
Dialogue: 0,0:03:01.90,0:03:04.46,Default,,0000,0000,0000,,Trzeba było opracować nowy system.
Dialogue: 0,0:03:04.46,0:03:07.32,Default,,0000,0000,0000,,Przy pomocy maszyny Greathead Shield
Dialogue: 0,0:03:07.32,0:03:11.16,Default,,0000,0000,0000,,grupa 12 robotników\Nmogła przewiercić ziemię
Dialogue: 0,0:03:11.16,0:03:15.08,Default,,0000,0000,0000,,i wykopać w londyńskiej glinie\Ngłębokie podziemne tunele.
Dialogue: 0,0:03:15.08,0:03:19.16,Default,,0000,0000,0000,,Te nowe linie, zwane rurami,\Nznajdowały się na różnych głębokościach,
Dialogue: 0,0:03:19.16,0:03:23.42,Default,,0000,0000,0000,,ale zwykle około 25 metrów\Ngłębiej niż linie odkrywkowe.
Dialogue: 0,0:03:23.42,0:03:26.44,Default,,0000,0000,0000,,Dzięki temu ich budowa\Nnie przeszkadzała na powierzchni
Dialogue: 0,0:03:26.44,0:03:29.46,Default,,0000,0000,0000,,i można było kopać pod budynkami.
Dialogue: 0,0:03:29.46,0:03:32.49,Default,,0000,0000,0000,,Pierwsza taka linia,\NCity and South London,
Dialogue: 0,0:03:32.49,0:03:36.05,Default,,0000,0000,0000,,została otwarta w 1890 roku\Ni odniosła taki sukces,
Dialogue: 0,0:03:36.05,0:03:40.14,Default,,0000,0000,0000,,że w ciągu kolejnych 20 lat\Nzbudowano jeszcze pół tuzina takich linii.
Dialogue: 0,0:03:40.62,0:03:44.76,Default,,0000,0000,0000,,Nowej technologii użyto nawet,\Nżeby wykopać kilka linii
Dialogue: 0,0:03:44.76,0:03:47.07,Default,,0000,0000,0000,,pod londyńską Tamizą.
Dialogue: 0,0:03:48.23,0:03:49.80,Default,,0000,0000,0000,,Na początku XX wieku
Dialogue: 0,0:03:49.80,0:03:50.54,Default,,0000,0000,0000,,Budapeszt,
Dialogue: 0,0:03:50.54,0:03:51.26,Default,,0000,0000,0000,,Berlin,
Dialogue: 0,0:03:51.26,0:03:51.96,Default,,0000,0000,0000,,Paryż
Dialogue: 0,0:03:51.96,0:03:52.86,Default,,0000,0000,0000,,i Nowy Jork
Dialogue: 0,0:03:52.86,0:03:55.54,Default,,0000,0000,0000,,miały własne metro.
Dialogue: 0,0:03:55.54,0:03:59.96,Default,,0000,0000,0000,,Dziś, kiedy ponad 160 miast w 55 krajach
Dialogue: 0,0:03:59.96,0:04:03.06,Default,,0000,0000,0000,,zwalcza tłok za pomocą podziemnych linii,
Dialogue: 0,0:04:03.06,0:04:06.80,Default,,0000,0000,0000,,możemy podziękować Charlesowi Pearsonowi\Ni Metropolitan Railway za to,
Dialogue: 0,0:04:06.80,0:04:09.46,Default,,0000,0000,0000,,że zaczęliśmy w dobrym miejscu.