WEBVTT

00:00:06.325 --> 00:00:08.924
Begin 1863

00:00:08.924 --> 00:00:11.935
bracht het nog niet onthulde
metrosysteem van Londen --

00:00:11.935 --> 00:00:16.864
het allereerste ter wereld --
de stad in opschudding.

00:00:16.864 --> 00:00:20.424
Het aanleggen van een ondergrondse 
tunnel met daarin een spoorlijn

00:00:20.424 --> 00:00:22.397
bleek de ideale droom.

00:00:22.397 --> 00:00:24.575
Kroeglopers vonden 
het een belachelijk idee

00:00:24.575 --> 00:00:27.405
en de lokale minister beschuldigde 
het spoorbedrijf ervan

00:00:27.405 --> 00:00:29.925
dat ze een doorgang probeerden
te maken naar de hel.

00:00:29.925 --> 00:00:32.123
Veel mensen dachten 
simpelweg dat het project,

00:00:32.123 --> 00:00:35.305
dat tegenwoordig meer dan 
100 miljoen dollar zou kosten,

00:00:35.305 --> 00:00:36.994
niet goed zou uitpakken.

NOTE Paragraph

00:00:36.994 --> 00:00:38.552
Maar toch lukte het.

00:00:38.552 --> 00:00:41.107
Op 10 januari 1863

00:00:41.107 --> 00:00:46.434
waagden 30.000 mensen het erop om 
met de eerste metro ter wereld te reizen

00:00:46.434 --> 00:00:49.654
op een ruim zes kilometer 
lang traject in Londen.

00:00:49.654 --> 00:00:52.746
Na drie jaar constructiewerk 
en een paar technische tegenvallers

00:00:52.746 --> 00:00:56.197
was de Metropolitan Railway 
klaar voor gebruik.

00:00:56.197 --> 00:00:58.605
De stadsambtenaren waren erg opgelucht.

00:00:58.605 --> 00:01:00.425
Ze hadden radeloos een manier gezocht

00:01:00.425 --> 00:01:03.876
om de vreselijke verkeersopstoppingen 
op de wegen te verminderen.

00:01:04.413 --> 00:01:08.195
Londen -- destijds de grootste 
en meest welvarende stad ter wereld --

00:01:08.195 --> 00:01:10.836
zat permanent muurvast

00:01:10.836 --> 00:01:11.735
door boerenwagens,

00:01:11.735 --> 00:01:12.573
straatverkopers,

00:01:12.573 --> 00:01:13.281
koeien

00:01:13.281 --> 00:01:16.803
en forenzen die al het verkeer opstopten.

NOTE Paragraph

00:01:16.803 --> 00:01:20.163
Een Victoriaanse visionair 
genaamd Charles Pearson

00:01:20.163 --> 00:01:23.335
was de conceptuele bedenker 
van ondergrondse spoorlijnen.

00:01:23.335 --> 00:01:26.932
Hij pleitte voor ondergrondse 
treinen in de jaren 1840,

00:01:26.932 --> 00:01:29.897
maar tegenstanders vonden 
het idee onuitvoerbaar,

00:01:29.897 --> 00:01:34.434
omdat het spoor toen alleen
door heuveltunnels ging.

00:01:34.434 --> 00:01:38.164
Hoe kan je een spoorlijn 
midden in een stad aanleggen?

NOTE Paragraph

00:01:38.164 --> 00:01:42.033
Het antwoord was een simpel systeem 
dat 'openbouwputtunnel' heet.

00:01:42.033 --> 00:01:44.625
Werklui groeven een gigantische geul,

00:01:44.625 --> 00:01:47.354
metselden een bakstenen boogtunnel

00:01:47.354 --> 00:01:50.945
en dichtten de geul over
de nieuwgebouwde tunnel heen.

00:01:50.945 --> 00:01:52.654
Doordat dit trillingen veroorzaakte

00:01:52.654 --> 00:01:55.775
en schade toebracht
aan gebouwen boven de tunnels,

00:01:55.775 --> 00:01:58.823
voerde de spoorlijn grotendeels 
onder bestaande wegen door.

00:01:58.823 --> 00:02:01.116
Natuurlijk vonden er ongevallen plaats.

00:02:01.116 --> 00:02:05.070
Er overstroomde eens een vlakbij 
gelegen riolering door een hevige regenbui

00:02:05.070 --> 00:02:07.263
en barstte uit in de bouwput,

00:02:07.263 --> 00:02:09.973
waardoor het project maanden stil lag.

NOTE Paragraph

00:02:09.973 --> 00:02:13.036
Maar zodra de Metropolitan 
Railway werd geopend

00:02:13.036 --> 00:02:15.887
stormden de Londenaren 
enthousiast de nieuwe treinen in.

00:02:15.887 --> 00:02:18.461
De Metropolitan werd direct
een belangrijk onderdeel

00:02:18.461 --> 00:02:20.521
van het Londense vervoersysteem.

00:02:20.521 --> 00:02:22.554
Al snel werden er 
nieuwe lijnen aangelegd

00:02:22.554 --> 00:02:25.626
en groeiden er nieuwe buitenwijken 
rondom de stations.

00:02:25.626 --> 00:02:28.312
Grote warenhuizen openden 
hun deuren naast de spoorlijn

00:02:28.312 --> 00:02:31.184
en het spoorbedrijf 
bouwde zelfs attracties,

00:02:31.184 --> 00:02:34.615
zoals een 94 meter hoog
reuzenrad in Earls Court

00:02:34.615 --> 00:02:37.275
om zo meer toeristen 
met de trein te laten reizen.

NOTE Paragraph

00:02:37.275 --> 00:02:40.164
Binnen 30 jaar breidde 
de Londense metro zich uit

00:02:40.164 --> 00:02:41.295
tot 80 kilometer

00:02:41.295 --> 00:02:44.543
via spoorlijnen die in het centrum 
door ondergrondse tunnels voerden

00:02:44.543 --> 00:02:47.314
en die in buitenwijken 
bovengronds gingen;

00:02:47.314 --> 00:02:48.984
vaak langs oeverstroken.

NOTE Paragraph

00:02:48.984 --> 00:02:50.840
Maar Londen groeide gestaag door

00:02:50.840 --> 00:02:53.734
en iedereen wilde deel 
uitmaken van het systeem.

00:02:53.734 --> 00:02:56.925
Eind jaren 1880 was de stad 
te dichtbebouwd geraakt

00:02:56.925 --> 00:02:59.736
met gebouwen, riolering
en elektriciteitskabels

00:02:59.736 --> 00:03:01.775
voor de openbouwputtunnel techniek

00:03:01.775 --> 00:03:04.155
waardoor een nieuw systeem 
ontworpen moest worden.

00:03:04.155 --> 00:03:07.484
Met een tunnelboormachine 
die 'the Greathead Shield' heette,

00:03:07.484 --> 00:03:11.164
kon een team van slechts 
twaalf man door de aarde boren

00:03:11.164 --> 00:03:15.075
en diepe ondergrondse tunnels 
door de Londense klei vervaardigen.

NOTE Paragraph

00:03:15.075 --> 00:03:17.415
Deze nieuwe lijnen --
letterlijk 'buizen' --

00:03:17.415 --> 00:03:19.156
lagen op verschillende dieptes,

00:03:19.156 --> 00:03:23.326
maar vaak circa 25 meter dieper 
dan de openbouwputtunnel-lijnen.

00:03:23.326 --> 00:03:26.476
Zo verstoorde de bouw
het grondoppervlak niet

00:03:26.476 --> 00:03:29.485
en zodoende was het mogelijk
om onder gebouwen te graven.

00:03:29.485 --> 00:03:32.494
De eerste metrolijn,
the City and South London,

00:03:32.494 --> 00:03:36.054
opende in 1890 en bleek zo'n succes

00:03:36.054 --> 00:03:40.033
dat er twintig jaar later
nog eens zes lijnen aangelegd werden.

00:03:40.033 --> 00:03:44.755
Deze slimme innovatie werd zelfs gebruikt
om diverse lijnen te graven

00:03:44.755 --> 00:03:48.303
onder de Londense rivier, de Theems.

NOTE Paragraph

00:03:48.303 --> 00:03:49.584
Begin 20ste eeuw

00:03:49.584 --> 00:03:50.366
hadden Budapest,

00:03:50.366 --> 00:03:51.097
Berlijn,

00:03:51.097 --> 00:03:51.825
Parijs

00:03:51.825 --> 00:03:55.625
en New York allemaal
hun eigen metro gebouwd.

00:03:55.625 --> 00:03:59.785
Nu, met meer dan 160 steden in 55 landen

00:03:59.785 --> 00:04:03.245
die ondergrondse lijnen gebruiken
tegen verkeersopstoppingen,

00:04:03.245 --> 00:04:06.895
kunnen we Charles Pearson 
en de Metropolitan Railway bedanken

00:04:06.895 --> 00:04:09.490
dat ze ons op het goede 
spoor hebben gezet.