0:00:55.869,0:00:57.046
W ostatnich latach, w oceanach[br]zachodzą dramatyczne zmiany,[br][br]

0:01:00.046,0:01:03.222
nieznane nam od początków historii.

0:01:04.349,0:01:08.238
Aby jednak naprawdę zrozumieć, jak[br]niezbędne są oceany dla życia na Ziemi,[br]

0:01:08.238,0:01:11.221
i jaki my, ludzie, mamy na nie wpływ,[br]musimy najpierw przyjrzeć się[br]

0:01:11.221,0:01:15.416
jednemu z najmniejszych organizmów[br]morskich: fitoplanktonowi.[br]

0:01:16.706,0:01:19.268
Fitoplankton to są mikroskopijne[br]rośliny morskie,

0:01:19.268,0:01:23.115
które produkują niemal 80% tlenu[br]obecnego na naszej planecie.

0:01:23.637,0:01:26.911
Oznacza to, że na każde 10 oddechów,[br]jakie bierzemy,[br]

0:01:26.911,0:01:30.325
osiem zawiera tlen[br]wytworzony w oceanie.

0:01:30.905,0:01:36.234
Jedna szklanka wody morskiej zawiera[br]ok. 100 mln indywidualnego fitoplanktonu.

0:01:36.234,0:01:40.363
Z przestrzeni kosmicznej możemy[br]dostrzec ogromne plamy tych[br]mikroskopijnych roślin,

0:01:40.363,0:01:45.515
które dzielą się, rozmnażają i dryfują[br]z prądami morskimi.

0:01:46.505,0:01:50.145
Te mikroskopijne formy życia są tak[br]ważne w tworzeniu niezbędnych

0:01:50.145,0:01:53.825
warunków do rozwoju dla innych form[br]życia, że jeśli one wymrą,

0:01:53.825,0:01:56.763
to wszystkie inne gatunki wymrą[br]razem z nimi.

0:01:56.763,0:02:00.475
Oceaniczne pH i przepływ wody mają [br]zasadnicze znaczenie dla rozwoju tych

0:02:00.475,0:02:04.503
niewidzialnych roślin i dla produkcji[br]tlenu. Fitoplankton pochłania też CO2,

0:02:04.503,0:02:07.947
a później opada na dno morza i zostaje[br]tam przez tysiące lat.[br]

0:02:08.437,0:02:11.796
Fitoplankton stanowi podstawowe źródło[br]pożywienia dla małych zwierząt morskich i stanowi

0:02:11.796,0:02:15.001
podstawę łańcucha pokarmowego,[br]mając kluczowe znacznie dla

0:02:15.001,0:02:16.753
przetrwania większych drapieżników.

0:02:18.505,0:02:22.842
Podsumowując: im zdrowsze są oceany,[br]tym więcej żyje w nich fitoplanktonu,

0:02:22.842,0:02:26.757
a im więcej fitoplanktonu,[br]tym więcej zwierząt morskich.

0:02:26.757,0:02:30.022
Przykładem relacji symbiotycznej[br]fitoplanktonu są wieloryby.

0:02:30.022,0:02:34.655
Ich dieta składa się z ryb, kryla,[br]planktonu i małych zwierzątek morskich.

0:02:34.655,0:02:37.325
Polują one często w ciemnych głębinach[br]oceanu.

0:02:37.325,0:02:40.860
Ze względu na to, że muszą wynurzać[br]się z oceanu, aby oddychać powietrzem,

0:02:40.860,0:02:44.970
odprowadzają one odżywcze składniki[br]do 'żyznej' górnej warstwy morza,

0:02:44.970,0:02:50.658
w której fitoplankton wykorzystuje[br]ponownie żelazo, azot oraz słońce.

0:02:53.223,0:02:58.770
Na przykład, płetwal błękitny, którego[br]dzienne odchody ważą niemal 3 tony,

0:02:58.770,0:03:03.217
dostarcza w nich żelazo i azot,[br]zapewniając pokarm dla fitoplanktonu.

0:03:03.217,0:03:06.528
Fitoplankton następnie zapewnia[br]pożywienie dla zooplanktonu, ryb, a tym

0:03:06.528,0:03:08.325
samym, ponownie dla wielorybów.

0:03:10.017,0:03:13.757
Ten pionowy ruch morskich zwierząt,[br]w górę i w dół, miesza wody morza i jest

0:03:13.757,0:03:18.114
zadziwiająco mniej więcej taki sam jak[br]ruch powodowany przez wiatr, fale

0:03:18.114,0:03:20.956
i morski przypływ na całym świecie.

0:03:23.445,0:03:29.225
Ludzie, z drugiej strony, biorą wszystko[br]z oceanu i nic nie dają w zamian.

0:03:29.225,0:03:33.069
Rybacy twierdzą, że wieloryby i[br]foki wyjadają im wszystkie ryby, tak więc

0:03:33.069,0:03:36.475
zabijają te zwierzęta, nieświadomi[br]tego, że aby mieć więcej ryb w morzach,

0:03:36.475,0:03:39.900
w oceanach potrzeba więcej wielorybów,[br]więcej fok i innych drapieżników[br]morskich,

0:03:39.900,0:03:44.343
aby utrzymać symbiotyczny związek[br]w równowadze.[br][br][br]

0:03:44.343,0:03:48.066
Ludzie są przyczyną wymierania[br]tych gatunków.

0:03:48.066,0:03:53.255
Naukowcy obecnie szacują, że rocznie[br]aż 650 tysięcy wielorybów, delfinów i fok

0:03:53.255,0:03:57.262
jest zabijanych przez kutry rybackie.[br]Mimo to większość ludzi nadal uważa,

0:03:57.262,0:04:01.309
że to ma minimalny lub nawet żaden[br]wpływ na ekosystem morski.

0:04:01.309,0:04:04.051
Prawda jednak jest taka, że te zwierzęta[br]odgrywają niezastąpioną rolę

0:04:04.051,0:04:07.166
w oceanicznym cyklu życia.[br][br]

0:04:08.435,0:04:11.466
Nie są to jednak jedyne zwierzęta[br]skazane przez nas na wyginięcie.

0:04:11.466,0:04:16.286
Szacuje się, że codziennie zabija się[br]200 tys. rekinów, aby zaspokoić popyt[br]na ich płetwy.

0:04:16.286,0:04:20.345
To oznacza, że zabija się niemal[br]73 miliony rekinów rocznie.

0:04:20.345,0:04:24.202
W międzyczasie, 140 różnych gatunków[br]uważa się za zagrożone lub

0:04:24.202,0:04:26.920
bliskie wyginięciu,[br]według szacunków agencji

0:04:26.920,0:04:29.736
Oceanic Preservation Society.

0:04:30.246,0:04:32.724
Rekiny są najważniejszymi[br]drapieżnikami

0:04:32.724,0:04:35.445
w oceanach, które ukształtowały[br]ewolucję tysięcy gatunków morskich

0:04:35.445,0:04:38.201
w ciągu 400 milionów lat.

0:04:38.201,0:04:42.271
Ich wyginięcie bez wątpienia[br]rozchwieje cały ekosystem.

0:04:42.271,0:04:46.107
Przetrwały one pięć masowych zagład,[br]teraz jednak wyginą

0:04:46.107,0:04:47.853
dzięki ludziom.

0:04:47.853,0:04:52.070
Ale to nie tylko azjatycki popyt na płetwy[br]rekina, sprzedawane za 400$ za pół kilo,

0:04:52.070,0:04:53.435
jest tego przyczyną.

0:04:53.435,0:04:56.944
Rocznie, na całym świecie, ginie[br]ok. 50 milionów rekinów,

0:04:56.944,0:04:59.093
złapanych w sieci przez przypadek.

0:04:59.093,0:05:02.220
Często przez tak zwane metody[br]"zrównoważonego rybołówstwa".

0:05:02.220,0:05:05.353
Tak więc, aby przeciwstawić się[br]zabijaniu rekinów, i aby chronić

0:05:05.353,0:05:09.531
bioróżnorodność oceanów, ludzie muszą[br]całkowicie zaprzestać połowów.

0:05:09.531,0:05:12.971
Kolejnym z zagrożonych gatunków,[br]których liczba tarła maleje, jest

0:05:12.971,0:05:18.738
pacyficzny tuńczyk błękitnopłetwy,[br]którego światowa populacja spadła[br]o 96%. Mimo to,[br]

0:05:18.738,0:05:24.686
firma Mitsubishi, która w 2009r. objęła[br]35-40% światowego handlu tuńczykiem

0:05:24.686,0:05:28.514
i która posiada w magazynach mrożone[br]zapasy tych ryb na 15 lat,[br]

0:05:28.514,0:05:35.524
nadal kontynuuje połowy[br]tego zagrożonego gatunku.

0:05:35.524,0:05:39.339
Firma ta mogłaby zaprzestać połowów[br]przez następne 15 lat, dając tym samym

0:05:39.339,0:05:43.064
wystarczająco czasu na odnowienie[br]populacji, jednak odmówiła takiego

0:05:43.064,0:05:48.372
kroku, ponieważ niedobór zasobów[br]tuńczyka spowodował wzrost cen.

0:05:50.309,0:05:56.227
Rocznie, z 2,7 biliona ryb, które[br]wyławia się z mórz,

0:05:56.227,0:06:00.922
40% wyrzuca się jako przypadkowe,[br]a jedną trzecią przeznacza się na

0:06:00.922,0:06:04.859
karmy dla zwierząt, których[br]mięso, mleko i jaja ludzie jedzą.

0:06:04.859,0:06:10.176
Tak wiele ryb przetwarza się[br]na pelety i karmy dla zwierząt, że świnie,

0:06:10.176,0:06:15.096
krowy i kury stały się najgroźniejszym[br]wrogiem naturalnym ryb morskich.

0:06:15.096,0:06:19.268
Ilość fekaliów, jakie te zwierzęta lądowe[br]produkują, spowodowała powstanie

0:06:19.268,0:06:22.694
500 zalanych azotem martwych stref[br]oceanicznych na całym świecie.

0:06:22.694,0:06:25.523
Obszary te pokrywają[br]95 000 mil kwadratowych

0:06:25.523,0:06:27.801
i są zupełnie pozbawione życia.

0:06:27.801,0:06:30.455
Tak więc jakakolwiek mająca sens[br]dyskusja na temat stanu oceanów

0:06:30.455,0:06:34.318
musi koniecznie zacząć się od[br]uczciwej dyskusji na temat przemysłu

0:06:34.318,0:06:38.973
hodowlanego, co jest jednak dokładnym[br]przeciwieństwem postawy niemal każdej

0:06:38.973,0:06:43.176
grupy konserwatystów, takich jak WWF[br]i Oceana. Organizacje te

0:06:43.176,0:06:47.382
są nadal zakotwiczone w romantycznym[br]promowaniu zrównoważonego rybołówstwa.

0:06:47.382,0:06:50.281
Taka sytuacja utrzymuje konsumentów[br]w komfortowej nieświadomości na temat

0:06:50.281,0:06:53.336
eksploatacji oceanów i ceny, jaką[br]ponoszą zwierzęta. Nie można pominąć

0:06:53.336,0:06:56.972
faktu, że czołowi badacze i naukowcy[br]środowiskowi twierdzą, iż

0:06:56.972,0:07:00.552
"zrównoważone rybołówstwo" jest[br]praktycznie niemożliwe,[br]biorąc pod uwagę ogromny dług

0:07:00.552,0:07:03.760
już zaciągnięty wobec oceanów.

0:07:03.780,0:07:08.004
Spośród wszystkich oceanicznych[br]gatunków, jakie ludzie eksploatują,[br]żaden nie został[br]

0:07:08.004,0:07:10.759
aż tak druzgocąco zredukowany[br]jak krewetki.

0:07:10.759,0:07:15.019
Obecnie, wagowo krewetki stanowią[br]ok. 2% wszystkich łowionych zwierząt [br]

0:07:15.019,0:07:18.189
morskich, ale przy ich połowie ginie[br]aż 1/3 przypadkowych ryb.

0:07:18.189,0:07:22.691
Czasami na 1 kg złapanych krewetek,[br]ginie aż 20 kg innych zwierząt

0:07:22.691,0:07:25.914
złapanych przypadkowo[br]w czasie połowu.

0:07:25.914,0:07:28.890
Poza tym, odkąd jest coraz więcej farm[br]rybnych, w ostatnich latach

0:07:28.890,0:07:32.980
morskie kutry rybackie skupiają się na[br]łowieniu tzw. śmieci rybnych, na które

0:07:32.980,0:07:36.145
składają się młode ryby gatunków[br]ważnych dla środowiska morskiego,

0:07:36.145,0:07:38.298
ktore przeznacza się na pokarm dla ryb.

0:07:38.298,0:07:42.363
I tak z niemal 4 ton złapanych w oceanie[br]ryb przeznaczonych na karmę, otrzymuje się

0:07:42.363,0:07:46.107
tylko pół tony krewetek, które trafią do[br]supermarketów i restauracji

0:07:46.107,0:07:48.554
w USA, Europie i Azji.[br]

0:07:48.554,0:07:52.336
To poważnie wpłynęło na zdolność[br]wielu gatunków od odnowy, dojrzewania

0:07:52.336,0:07:58.059
i rozmnażania. Efekt domina[br]tej destrukcji nigdy się nie kończy.

0:07:58.059,0:08:02.676
W niektórych regionach świata, jak np.[br]płd-wsch. Azja, oceany są[br]tak eksploatowane,

0:08:02.676,0:08:05.669
że chociaż rybacy pracują dużo[br]ciężej niż w przeszłości,

0:08:05.669,0:08:07.770
to łowią coraz mniej ryb.

0:08:07.770,0:08:11.353
Szczególnie w Tajlandii, gdzie[br]rybacy z połowu uzyskują 14% tego, co

0:08:11.353,0:08:14.864
uzyskiwali 50 lat temu.

0:08:14.864,0:08:19.279
Doprowadziło to do utraty zysków,[br]nielegalnych połowów w sanktuariach,

0:08:19.279,0:08:23.432
ciągłych połowów, które nie dają czasu[br]na tarło, a także wzrost pracy niewolniczej,

0:08:23.432,0:08:26.706
opartej na uprowadzaniu młodych[br]mężczyzn i kobiet, którzy najpierw pobici

0:08:26.706,0:08:30.277
do nieprzytomności, są zabierani na[br]kutry, gdzie zmusza się ich do pracy

0:08:30.277,0:08:34.024
przez lata, aby zmniejszyć koszty[br]połowu dla zbrodniczych właścicieli[br]

0:08:34.024,0:08:35.688
statków.

0:08:35.688,0:08:39.316
To jest szokujące, że ok. 33% ryb pochodzi z krajów rozwijających się,

0:08:39.316,0:08:40.316
gdzie niemal nie istnieją[br]regulacje metod połowowych

0:08:42.768,0:08:46.264
i standardy pracy,[br]ale również z regionów

0:08:46.264,0:08:50.614
planety, gdzie zagrożone gatunki[br]rezydują lub do których migrują.

0:08:50.614,0:08:53.966
Duże połowy handlowe[br]zabijają ogromne ilości ryb,

0:08:53.966,0:08:56.545
a także niszczą wiele[br]oceanicznych siedlisk.

0:08:56.545,0:08:58.960
Połów ryb włokiem na dnie jest łączony[br]z masowym wylesianiem,

0:08:58.960,0:09:01.875
jak donosi badacz morski, Brien Brett.

0:09:01.875,0:09:07.066
Wyobraźmy sobie flotę traktorów[br]codziennie ciągnących 30 ton sprzętu

0:09:07.066,0:09:11.389
na obszarze o szerokości 150 m.

0:09:11.389,0:09:14.297
W ciągu paru miesięcy zniszczyłyby one[br]nowy las, a resztę okolicy

0:09:14.297,0:09:16.363
niedługo po tym.[br]

0:09:16.363,0:09:20.163
A tak właśnie traktujemy morze wokół[br]Wielkiej Brytanii, a nawet gorzej,

0:09:20.163,0:09:23.081
bo łodzie wracają ciągle[br]w te same kluczowe obszary.

0:09:23.081,0:09:28.655
Dno morskie nie ma szansy[br]zregenerować się. To jest tragiczne.[br]

0:09:29.305,0:09:32.292
Przed ubojem, ryby[br]czasami są oszołamiane.[br]

0:09:32.292,0:09:35.606
Używa się następujących metod:[br]uderzenie w głowę, elektryczne

0:09:35.606,0:09:40.426
ogłuszanie, zanurzenie w zimnej[br]wodzie, gazowanie dwutlenkiem węgla.

0:09:40.426,0:09:43.133
Gazowanie dwutlenkiem węgla dokonuje[br]się, gdy ryby wtrąca się do wody

0:09:43.133,0:09:46.884
nasyconej dwutlenkiem węgla.[br]Ta nagła zmiana środowiska

0:09:46.884,0:09:49.506
drażni ich skrzela.[br]Ryby szamocą się przez kilka minut,

0:09:49.506,0:09:53.094
zanim utracą możliwość ruchu[br]z wyczerpania i braku tlenu.

0:09:53.094,0:09:56.513
Nie ma dowodów na to, że ryby[br]znieczula się na tym etapie,[br]

0:09:56.513,0:10:00.013
tak więc są one świadome tego, że[br]ich skrzela są odcinane.

0:10:00.013,0:10:03.419
Istnieje wiele różnych metod uboju ryb,[br]bez znacznia czy hodowano je

0:10:03.419,0:10:05.897
na farmie, czy złowiono w morzu.

0:10:05.897,0:10:09.674
Łącznie z asfiksją, kiedy[br]ryby są usuwane z wody,

0:10:09.674,0:10:12.608
ich skrzela się zapadają[br]i duszą się one na śmierć.

0:10:12.608,0:10:14.990
Takie ryby jak pstrągi[br]cierpią przez 10 minut, zanim umrą

0:10:14.990,0:10:17.635
zabijane tą metodą.[br]Obrywanie łuków skrzelowych,

0:10:17.635,0:10:20.297
tak że ryby wykrwawiają się na śmierć,[br]to jest następna metoda.

0:10:20.297,0:10:23.141
Trwa to niemal 4 minuty,[br]zanim ryba umrze.

0:10:23.141,0:10:25.150
Wyciąganie ryb z wody[br]na haku, a następnie

0:10:25.150,0:10:28.449
przebijanie ostrzem mózgu[br]jest często stosowane na tuńczykach.

0:10:28.449,0:10:31.797
Odcięcie głowy to inna metoda,[br]a niektóre ryby są sprzedawane żywe,

0:10:31.797,0:10:37.500
a zabijane przez odbiorcę, czyli[br]w restauracji czy przez konsumenta.

0:10:38.022,0:10:41.321
Niektórzy próbują usprawiedliwić[br]spożywanie ryb, twierdząc, że

0:10:41.321,0:10:45.738
widoczny jest ich brak inteligencji,[br]pamięci i zdolności do odczuwania bólu.

0:10:45.738,0:10:49.376
Badania wykazały, że kilka gatunków ryb[br]ma dokładne wspomnienia,

0:10:49.376,0:10:52.023
które mogą trwać kilka dni, lub nawet[br]kilka lat, na przykład w przypadku

0:10:52.023,0:10:54.989
migracji łososia.[br]Niektóre ryby migrują

0:10:54.989,0:10:58.128
tysiące mil poprzez oceany,[br]aby powrócić na miejsce tarła,[br]

0:10:58.128,0:11:00.251
tam, gdzie same się urodziły.

0:11:00.251,0:11:03.564
Ryby reagują na zagrożenie i na stres[br]poprzez zmianę koloru,

0:11:03.564,0:11:05.731
i poprzez zmianę ruchu;[br]pływają szybciej,[br]

0:11:05.731,0:11:09.057
pozostają w bezruchu, a nawet[br]płyną na inną głębokość.

0:11:09.057,0:11:13.028
Badania wykazały, że niektóre ryby,[br]szczególnie pstrągi, okazują strach[br]

0:11:13.028,0:11:16.578
i unikają nieznanych obiektów,

0:11:16.578,0:11:19.047
i stwierdzono, że nie spieszą się[br]zbliżając się do nieznajomych

0:11:19.047,0:11:22.801
obiektów, a czasem nawet[br]unikają ich całkowicie.

0:11:22.801,0:11:26.514
Ponieważ ryby i skorupiaki żyją w[br]środowisku coraz bardziej[br]zanieczyszczonym,

0:11:26.514,0:11:28.918
związki toksyczne z wody[br]odkładają się w ich ciałach.

0:11:28.918,0:11:31.081
Badania wykazały, że[br]większość ryb na całym świecie

0:11:31.081,0:11:33.954
ma niebezpiecznie wysokie[br]stężenie rtęci.

0:11:33.954,0:11:36.039
Na Wyspach Owczych,[br]gdzie miejscowa ludność[br]

0:11:36.039,0:11:39.067
często dokonuje uboju i konsumpcji[br]grindwali, na temat których

0:11:39.067,0:11:42.494
nie ma zbyt wielu danych, by stwierdzić[br]czy są one zagrożone, czy nie, poziom

0:11:42.494,0:11:45.292
rtęci w ciałach mieszkańców jest wysoki.

0:11:45.292,0:11:48.792
Badania wykazały, że w każdym[br]jednym gramie mięsa wieloryba,

0:11:48.792,0:11:54.095
znajdują się 2 mikrogramy metylortęci,[br]najbardziej toksycznej formy rtęci.

0:11:54.095,0:11:57.029
Ekspozycja na ten metal ma poważne[br]konsekwencje dla zdrowia, w tym

0:11:57.029,0:12:01.093
zwiększone ryzyko zachorowania na[br]raka, choroby serca, a nawet śmierć.

0:12:01.093,0:12:05.156
Ryby zawierają również niebezpieczne[br]poziomy PCB - polichlorowanych bifenyli

0:12:05.156,0:12:08.089
groźnych chemikaliów[br]powodujących problemy neurologiczne

0:12:08.089,0:12:10.949
i wady wrodzone u dzieci,[br]które zostały na nie narażone.

0:12:10.949,0:12:15.687
Dieta roślinna automatycznie zmniejsza[br]ekspozycję na te chemikalia.[br]

0:12:15.687,0:12:19.628
Reklamowane jako zdrowa żywność[br]ryby mają ponoć być zdrowe na serce.

0:12:19.628,0:12:23.342
Ludzie, którzy wybierają dietę rybną, aby[br]chronić serce, często[br]nie zdają sobie sprawy, że

0:12:23.342,0:12:27.835
ryby mogą zawierać dużo cholesterolu.[br]Podczas gdy trzy uncje steku z kością

0:12:27.835,0:12:31.342
zawierają 70 miligramów[br]cholesterolu, to trzy uncje

0:12:31.342,0:12:34.527
krewetek zawierają 161 miligramów.

0:12:34.527,0:12:37.333
Liczne badania wykazały,[br]że dieta wysoka w cholesterol

0:12:37.333,0:12:41.459
zwiększa ryzyko zatoru tętnicy.

0:12:41.459,0:12:45.966
Chociaż ryby zawierają tłuszcze[br]omega 3, to większość tłuszczu rybnego[br]nie jest zdrowa.

0:12:45.966,0:12:50.664
Od 15 - 30% tłuszczu ryb[br]to nasycone tłuszcze,

0:12:50.664,0:12:53.579
które stymulują wątrobę do[br]produkcji cholesterolu.[br]

0:12:53.579,0:12:58.145
Tłusta żywność odpowiada za[br]słabe wyniki zdrowotne serca.

0:12:58.145,0:13:02.122
Dobrą wiadomością jest to, że eliminując[br]pokarmy, które zawierają cholesterol, jak

0:13:02.122,0:13:05.168
ryby, i wybierając naturalną i wolną od[br]cholesterolu żywność roślinną,

0:13:05.168,0:13:09.094
można obniżyć tak poziom cholesterolu[br]jak i ryzyko chorób serca,

0:13:09.094,0:13:11.732
ponieważ badania wykazały, że[br]zmniejszenie spożycia cholesterolu

0:13:11.732,0:13:15.754
o 1 % oznacza zmniejszenie[br]ryzyka choroby serca o 2 %.[br]

0:13:15.754,0:13:21.923
Ryby nie stanowią zrównoważonego,[br]współczującego zdrowego źródła[br]pożywienia, ani dziś, ani w przyszłości.[br]

0:13:21.923,0:13:24.876
Nie ma powodu, abyśmy kontynuowali[br]destrukcyjne metody hodowowli

0:13:24.876,0:13:27.788
zwierząt tylko przez wzgląd[br]na nasze potrzeby żywieniowe.

0:13:27.788,0:13:31.564
Nauka udowodniła poza wszelkie[br]wątpliwości, że nie musimy[br]spożywać zwierząt,[br]

0:13:31.564,0:13:36.683
aby przetrwać, i że w rzeczywistości[br]jest wręcz przeciwnie.[br]

0:13:36.683,0:13:39.294
Nie tylko wyeliminowanie[br]produktów odzwierzęcych jest zdrowe,

0:13:39.294,0:13:42.136
ale jest też niezwykle korzystne tak dla[br]planety jak i dla innych zwierząt,

0:13:42.136,0:13:44.995
z którymi współdzielimy oceany i ziemię.[br]

0:13:44.995,0:13:49.256
Przejście na weganizm i redukcja wagi[br]ciała oraz śladu środowiskowego,[br]jest łatwe.

0:13:49.256,0:13:51.763
Aby uzyskać pomoc w przejściu[br]na dietę wegańską

0:13:51.763,0:13:54.764
możesz odwiedzić te strony,[br]oferujące więcej informacji.

0:13:54.764,0:13:57.696
I, jak zawsze, jeśli ten film okazał się dla[br]ciebie pomocny i pragniesz coś zmienić,

0:13:57.696,0:14:01.033
napisz komentarz, zaprenumeruj,[br]i podziel się nim z innymi.

0:14:01.033,0:14:04.034
Jeśli chcesz pomóc w tworzeniu[br]filmów takich jak ten,

0:14:04.034,0:14:06.173
które wymagają setek godzin pracy,

0:14:06.173,0:14:09.270
możesz odwiedzić moją stronę,[br]aby uzyskać więcej informacji.

0:14:09.270,0:14:11.382
Dziękuję za obejrzenie.