1
00:00:00,720 --> 00:00:04,656
Geleceğin evrensel dili kodlardır.

2
00:00:04,680 --> 00:00:08,856
Yetmişli yıllarda, tüm nesli
yönlendiren şey punk müzikti.

3
00:00:08,880 --> 00:00:11,336
Seksenli yıllarda, muhtemelen paraydı.

4
00:00:11,360 --> 00:00:13,696
Fakat benim neslim için,

5
00:00:13,720 --> 00:00:18,536
yazılım, hayal gücümüz
ve dünyamızın arayüzüdür.

6
00:00:18,560 --> 00:00:20,256
Bu da demek oluyor ki

7
00:00:20,280 --> 00:00:23,536
tamamıyla farklı
insanlara ihtiyacımız var.

8
00:00:23,560 --> 00:00:25,336
Bu ürünleri üretmek için,

9
00:00:25,360 --> 00:00:30,296
bilgisayarları; mekanik, yalnız,
sıkıcı ve büyülü görmemek için,

10
00:00:30,320 --> 00:00:32,296
onları kurcalanabilen, altüst edilip

11
00:00:32,320 --> 00:00:34,760
dönüştürülebilen şeyler
olarak görmek için.

12
00:00:35,720 --> 00:00:39,496
Programlama ve teknoloji dünyasına
kişisel yolculuğum

13
00:00:39,520 --> 00:00:42,496
daha 14 yaşımdayken başladı.

14
00:00:42,520 --> 00:00:46,616
Ergenlik döneminde benden
büyük bir adama delice âşık oldum

15
00:00:46,640 --> 00:00:48,976
ve söz konusu adam daha sonra


16
00:00:49,000 --> 00:00:53,416
Birleşik Devletler'in Başkan
Yardımcısı olan Bay Al Gore.

17
00:00:53,440 --> 00:00:56,496
Ben de her genç kızın
yapmak istediği şeyi yaptım.

18
00:00:56,520 --> 00:00:58,736
Bir şekilde aşkımı göstermek istedim

19
00:00:58,760 --> 00:01:01,336
ve ona şu web sitesini açtım.

20
00:01:01,360 --> 00:01:04,296
2001 yılında, Tumblr yoktu,

21
00:01:04,319 --> 00:01:06,576
Facebook yoktu,
Pinterest yoktu.

22
00:01:06,600 --> 00:01:08,736
Bu arzuyu ve aşkı göstermek için

23
00:01:08,760 --> 00:01:12,136
kodlamayı öğrenmem gerekiyordu.

24
00:01:12,160 --> 00:01:14,496
Programlamaya da işte böyle başladım.

25
00:01:14,520 --> 00:01:17,056
Bir kendini ifade şekli olarak başladı.

26
00:01:17,080 --> 00:01:20,696
Tıpkı küçükken boya ve lego kullanmak,

27
00:01:20,720 --> 00:01:25,320
büyüdüğündeyse gitar dersleri almak
ve tiyatroya katılmak gibi.

28
00:01:25,920 --> 00:01:28,896
Fakat sonra, heyecan duyulacak
başka şeyler çıktı,

29
00:01:28,920 --> 00:01:31,336
şiir ve çorap örme,

30
00:01:31,360 --> 00:01:34,656
Fransızca düzensiz fiilleri çekimlemek,

31
00:01:34,680 --> 00:01:36,536
hayalî dünyalar kurmak

32
00:01:36,560 --> 00:01:39,696
ve Bertrand Russel ve felsefesi gibi.

33
00:01:39,720 --> 00:01:42,226
Bilgisayarların sıkıcı, teknik ve

34
00:01:42,226 --> 00:01:45,320
yalnız olduğunu düşünen
insanlardan olmaya başladım.

35
00:01:46,120 --> 00:01:47,936
Bugün ise düşüncem şu:

36
00:01:47,960 --> 00:01:52,016
Küçük kızlar bilgisayarları sevmek zorunda
olmadıklarını bilmiyorlar.

37
00:01:52,040 --> 00:01:53,296
Küçük kızlar harikadır.

38
00:01:53,320 --> 00:01:58,656
Bir şeyler üzerine odaklanmada
çok iyi ve kesindirler.

39
00:01:58,656 --> 00:02:01,766
"Ne?", "Neden?", "Nasıl?" ve "Ne yapmalı?"

40
00:02:01,766 --> 00:02:03,336
gibi harika sorular sorarlar.

41
00:02:03,360 --> 00:02:07,040
Bilgisayarları sevmek zorunda
olmadıklarını bilmiyorlar.

42
00:02:07,760 --> 00:02:09,696
Bunu bilen ebeveynlerdir.

43
00:02:09,720 --> 00:02:11,015
Biz ebeveynler

44
00:02:11,039 --> 00:02:16,136
bilgisayar biliminin anlaşılması zor,
garip bir bilimsel disiplin olduğunu ve

45
00:02:16,160 --> 00:02:19,816
sadece gizemli üreticilere
ait olduğunu düşünürüz.

46
00:02:19,840 --> 00:02:22,576
Öyle ki, neredeyse nükleer fizik gibi

47
00:02:22,600 --> 00:02:25,136
günlük hayatımızdan çıkarılmıştır.

48
00:02:25,160 --> 00:02:27,616
Bu konuda kısmen haklılardır.

49
00:02:27,640 --> 00:02:31,136
Programlamada çok fazla sözdizimi,
kontrol ve veri yapıları,

50
00:02:31,160 --> 00:02:33,816
algoritmalar ve uygulamalar,

51
00:02:33,840 --> 00:02:36,416
protokoller ve paradigmalar var.

52
00:02:36,440 --> 00:02:40,736
Toplum olarak, bilgisayarları
küçülttükçe küçülttük.

53
00:02:40,760 --> 00:02:43,440
İnsan ve makine arasında

54
00:02:43,440 --> 00:02:46,816
birbiri üzerinde soyut
katmanlar inşa ettik,

55
00:02:46,840 --> 00:02:50,636
öyle ki artık bilgisayarların nasıl çalıştığı
veya onlarla nasıl konuşulacağına dair

56
00:02:50,636 --> 00:02:52,256
hiçbir fikrimiz kalmadı.

57
00:02:52,280 --> 00:02:55,056
Çocuklarımıza insan vücudunun
nasıl çalıştığını öğretiyoruz,

58
00:02:55,080 --> 00:02:58,176
yanmalı motorun nasıl çalıştığını
onlara öğretiyoruz

59
00:02:58,200 --> 00:03:01,216
ve hatta gerçekten astronot
olmak istiyorlarsa


60
00:03:01,240 --> 00:03:02,696
olabileceklerini bile söylüyoruz.

61
00:03:02,720 --> 00:03:04,896
Fakat çocuk bize gelip:

62
00:03:04,920 --> 00:03:07,656
"Kabarcık sıralaması nedir?"

63
00:03:07,680 --> 00:03:11,520
veya "Bilgisayar 'oynat' düğmesine
basınca ne olacağını,

64
00:03:11,520 --> 00:03:13,976
hangi videoyu göstereceğini
nereden biliyor?" veya

65
00:03:14,000 --> 00:03:16,576
"Linda, İnternet bir mekan mıdır?"
diye sorduklarında

66
00:03:16,600 --> 00:03:19,320
yetişkinler olarak garip bir
sessizliğe bürünüyoruz.

67
00:03:20,400 --> 00:03:22,856
Kimimiz "Büyülü bir şey." diyoruz.

68
00:03:22,880 --> 00:03:25,600
Kimimiz "Çok karmaşık." diyoruz.

69
00:03:26,520 --> 00:03:28,016
Aslında ikisi de değil.

70
00:03:28,040 --> 00:03:30,616
Ne büyülü, ne de karmaşık.

71
00:03:30,640 --> 00:03:34,256
Her şey çok ama çok hızlı oldu.

72
00:03:34,280 --> 00:03:37,666
Bilgisayar bilimcileri bu hayret verici,
güzel makineleri inşa ettiler

73
00:03:37,666 --> 00:03:39,936
fakat bilgisayarları bize 
ve kullandığımız dile

74
00:03:39,936 --> 00:03:41,856
çok ama çok yabancılaştırdılar,

75
00:03:41,880 --> 00:03:44,896
öyle ki, artık süslü
kullanıcı arayüzleri olmadan

76
00:03:44,920 --> 00:03:47,416
bilgisayarlarla nasıl
konuşulacağını bilmiyoruz.

77
00:03:47,440 --> 00:03:49,016
Bu yüzden de, hiç kimse

78
00:03:49,040 --> 00:03:51,736
ben Fransızca düzensiz
fiilleri çekimlerken

79
00:03:51,760 --> 00:03:55,016
örüntü tanıma becerimi
çalıştırdığımı fark etmedi.

80
00:03:55,040 --> 00:03:57,336
Örme konusunda heyecan duyarken,

81
00:03:57,360 --> 00:04:00,896
aslında içinde döngüler olan bir dizi

82
00:04:00,920 --> 00:04:02,656
sembolik komutları takip ediyordum.

83
00:04:02,680 --> 00:04:05,096
Bertrand Russell'in
hayatı boyunca süren

84
00:04:05,120 --> 00:04:09,096
İngilizce ve matematik
arasında bir dil bulma arayışı

85
00:04:09,120 --> 00:04:11,440
bir bilgisayar içinde evini buldu.

86
00:04:12,080 --> 00:04:14,400
Bir programcıydım,
fakat bunu kimse bilmiyordu.

87
00:04:15,080 --> 00:04:19,536
Günümüz çocukları, dünyayı tıklayarak,
kaydırarak ve mıncıklayarak geziyor.

88
00:04:19,560 --> 00:04:22,776
Fakat eğer onlara bilgisayarla
çalışabilecekleri araçları vermezsek,

89
00:04:22,800 --> 00:04:26,736
üreticiler yerine
tüketiciler yetiştirmiş oluruz.

90
00:04:26,760 --> 00:04:29,296
Tüm bu arayış beni küçük bir kıza ulaştırdı.

91
00:04:29,320 --> 00:04:31,696
Adı Ruby, altı yaşında.

92
00:04:31,720 --> 00:04:35,816
Tamamen korkusuz, hayalperest
ve biraz da otoriter.

93
00:04:35,840 --> 00:04:38,296
Ve kendime programlama
öğretmeye çalışırken

94
00:04:38,320 --> 00:04:40,576
ne zaman bir sorunla karşılaşsam

95
00:04:40,600 --> 00:04:44,576
"Nesneye dayalı tasarım veya
çöp toplama nedir?" gibi sorularla

96
00:04:44,600 --> 00:04:49,016
altı yaşındaki bir kızın sorunu
nasıl açıklayacağını düşünmeye çalışırdım.

97
00:04:49,040 --> 00:04:51,696
Onun hakkında bir kitap yazdım
ve bunu çizdim.

98
00:04:51,720 --> 00:04:54,096
Ruby bana çok şey öğretti.

99
00:04:54,120 --> 00:04:56,450
Ruby bana yatağın altındaki böcekten

100
00:04:56,450 --> 00:04:57,976
korkmamam gerektiğini öğretti.

101
00:04:58,000 --> 00:05:00,056
Ve en büyük sorunlar bile

102
00:05:00,080 --> 00:05:03,576
küçük sorunların
bir araya gelmiş hâlidir.

103
00:05:03,600 --> 00:05:06,336
Ruby ayrıca beni
arkadaşlarıyla tanıştırdı,

104
00:05:06,360 --> 00:05:09,256
İnternet kültürünün renkli tarafıyla.

105
00:05:09,280 --> 00:05:11,786
Güzel ama diğer çocuklarla
oynamak istemeyen

106
00:05:11,786 --> 00:05:14,096
kar leoparı gibi arkadaşları vardı.

107
00:05:14,120 --> 00:05:18,736
Dost canlısı ama çok dağınık olan
yeşil robot arkadaşları var.

108
00:05:18,760 --> 00:05:20,936
Aşırı verimli fakat anlaşılması zor olan

109
00:05:20,960 --> 00:05:24,616
Linux pengueni gibi arkadaşları vardı.

110
00:05:24,640 --> 00:05:26,880
Ve idealist tilkiler ve diğerleri.

111
00:05:27,880 --> 00:05:31,536
Ruby'nin dünyasında, teknolojiyi
oynayarak öğrenirsiniz.

112
00:05:31,560 --> 00:05:34,776
Örneğin, bilgisayarlar bir şeyleri
tekrar etmede çok iyidir,

113
00:05:34,800 --> 00:05:37,696
bu yüzden Ruby döngüleri şöyle öğretiyor.

114
00:05:37,720 --> 00:05:39,680
Bu, Ruby'nin en sevdiği dans hareketi,

115
00:05:39,680 --> 00:05:42,616
"Alkış, alkış, vur, vur,
alkış, alkış ve zıpla."

116
00:05:42,640 --> 00:05:46,656
Bunu dört kere tekrar ederek
sayaç döngülerini öğrenirsin.

117
00:05:46,680 --> 00:05:49,496
Tek ayak üzerinde dururken
o diziyi tekrar ederek

118
00:05:49,520 --> 00:05:51,296
while döngüsünü öğrenirsin.

119
00:05:51,320 --> 00:05:54,616
Annen gerçekten kızana kadar
o diziyi tekrar ederek

120
00:05:54,640 --> 00:05:56,696
until döngüsünü öğrenirsin.

121
00:05:56,720 --> 00:05:57,736
(Gülüşmeler)

122
00:05:57,760 --> 00:06:01,480
Çoğunuz, hazır cevapların
olmadığını öğrenirsiniz.

123
00:06:02,320 --> 00:06:05,056
Ruby'nin dünyasındaki
müfredatı hazırlarken

124
00:06:05,080 --> 00:06:08,376
çocuklara dünyayı nasıl gördüklerini

125
00:06:08,400 --> 00:06:10,416
ve ne tür soruları olduğunu
sormam gerekti

126
00:06:10,440 --> 00:06:12,520
ve oyunlu
test oturumları yapıyorum.

127
00:06:13,360 --> 00:06:15,920
Çocuklara bu dört resmi
göstererek başlıyorum.

128
00:06:16,480 --> 00:06:18,816
Bir araba resmi gösteriyorum,

129
00:06:18,840 --> 00:06:21,256
bir market, bir köpek ve bir tuvalet.

130
00:06:21,280 --> 00:06:24,520
"Hangisinin bir bilgisayar olduğunu
düşünüyorsunuz?" diye soruyorum.

131
00:06:25,480 --> 00:06:28,216
Çocuklar da oldukça tutucu davranarak

132
00:06:28,240 --> 00:06:30,016
"Hiçbirisi bilgisayar değil.

133
00:06:30,040 --> 00:06:31,696
Bilgisayarın ne olduğunu biliyorum:

134
00:06:31,720 --> 00:06:33,056
Annemle babamın

135
00:06:33,080 --> 00:06:36,696
önünde çokça vakit harcadığı
parlayan bir kutudur." diyor.

136
00:06:36,720 --> 00:06:38,216
Fakat sonra konuşunca

137
00:06:38,240 --> 00:06:41,056
aslında arabanın da bir
bilgisayar olduğunu keşfediyoruz,

138
00:06:41,080 --> 00:06:43,456
içinde yönlendirme sistemi var.

139
00:06:43,480 --> 00:06:46,256
Ve köpek -- köpek
bilgisayar olmayabilir,

140
00:06:46,280 --> 00:06:47,496
ama tasması var

141
00:06:47,520 --> 00:06:50,136
ve tasmasının içinde bilgisayar olabilir.

142
00:06:50,160 --> 00:06:53,616
Ve marketlerde
çok çeşitli bilgisayarlar var,

143
00:06:53,640 --> 00:06:57,030
kasa sistemi ve hırsız alarmı gibi.

144
00:06:57,030 --> 00:06:58,476
Çocuklar, biliyor musunuz?

145
00:06:58,476 --> 00:07:00,976
Japonya'da, tuvaletler bilgisayarlı

146
00:07:01,000 --> 00:07:03,376
ve hatta sistemlerini kıran
insanlar bile var.

147
00:07:03,376 --> 00:07:04,696
(Gülüşmeler)

148
00:07:04,720 --> 00:07:05,936
Daha da ilerliyoruz,

149
00:07:05,960 --> 00:07:09,176
onlara üzerinde aç/kapat düğmeleri
olan çıkartmalar veriyorum.

150
00:07:09,200 --> 00:07:12,816
Çocuklara: "Bugün bu odadaki her şeyi

151
00:07:12,840 --> 00:07:16,456
bilgisayara çevirme gücünüz var." diyorum.

152
00:07:16,480 --> 00:07:17,816
Çocuklar yine:

153
00:07:17,840 --> 00:07:20,736
"Zor gibi gözüküyor,
doğru cevabı bilmiyorum." diyor.

154
00:07:20,760 --> 00:07:22,336
Ben de onlara: "Merak etmeyin,

155
00:07:22,360 --> 00:07:24,936
ebeveynleriniz de doğru cevabı
bilmiyor." diyorum.

156
00:07:24,960 --> 00:07:27,176
Nesnelerin İnterneti denen şeyi

157
00:07:27,200 --> 00:07:29,416
daha yeni duymaya başladılar.

158
00:07:29,440 --> 00:07:31,416
Ama çocuklar, her şeyin

159
00:07:31,440 --> 00:07:35,816
bilgisayar olduğu bir dünyada
yaşayanlar sizler olacaksınız.

160
00:07:35,840 --> 00:07:38,056
Bir seferinde küçük bir kız yanıma geldi

161
00:07:38,080 --> 00:07:39,376
ve elinde bisiklet lambası vardı.

162
00:07:39,400 --> 00:07:43,616
Şöyle dedi: "Bu bisiklet lambası
bilgisayar olsaydı,

163
00:07:43,640 --> 00:07:45,656
renk değiştirirdi."

164
00:07:45,680 --> 00:07:48,696
Ben de: "Bu çok iyi bir fikir,
başka ne olabilirdi?" diye sordum.

165
00:07:48,720 --> 00:07:50,456
Düşündü, düşündü

166
00:07:50,480 --> 00:07:54,496
ve: "Bu bisiklet lambası
bilgisayar olsaydı,

167
00:07:54,520 --> 00:07:57,256
babamla bisiklet gezisine gidebilir

168
00:07:57,280 --> 00:07:58,896
ve çadırın içinde uyuyabilirdik

169
00:07:58,920 --> 00:08:02,760
ve bu bisiklet lambası da
film yansıtıcısı olabilirdi." dedi.

170
00:08:03,640 --> 00:08:05,600
Beklediğim an oydu.

171
00:08:06,400 --> 00:08:07,976
O anda çocuk dünyanın henüz


172
00:08:08,000 --> 00:08:10,376
kesinlikle hazır olmadığını,

173
00:08:10,400 --> 00:08:13,376
dünyayı daha hazır hâle
getirmenin en harika yolunun

174
00:08:13,400 --> 00:08:15,530
teknoloji geliştirmek olduğunu ve

175
00:08:15,530 --> 00:08:18,400
hepimizin bu değişimin bir parçası
olabileceğini fark ediyor.

176
00:08:19,200 --> 00:08:22,256
Son hikâye, bir bilgisayar da yaptık.

177
00:08:22,280 --> 00:08:26,490
Patron CPU ve hatırlamaya yardım eden

178
00:08:26,490 --> 00:08:28,456
yardımsever RAM ve ROM ile tanıştık.

179
00:08:28,480 --> 00:08:31,416
Daha sonra bilgisayarımızı topladık,

180
00:08:31,440 --> 00:08:34,096
onun için bir uygulama da tasarladık.

181
00:08:34,120 --> 00:08:36,135
En sevdiğim hikâyeyse küçük bir çocuğunki,

182
00:08:36,159 --> 00:08:37,416
altı yaşında

183
00:08:37,440 --> 00:08:40,559
ve dünyadaki en büyük arzusu
astronot olmak.

184
00:08:41,120 --> 00:08:43,376
Çocuğun kocaman kulaklıkları var

185
00:08:43,400 --> 00:08:46,656
ve tamamen küçük kâğıt
bilgisayarına dalmış,

186
00:08:46,680 --> 00:08:48,696
çünkü kendi galaksiler arası gezegensel

187
00:08:48,720 --> 00:08:53,016
yönlendirme uygulamasını geliştirmiş.

188
00:08:53,040 --> 00:08:56,176
Babası, Mars yörüngesindeki
yalnız astronot,

189
00:08:56,200 --> 00:08:58,056
odanın diğer kenarında

190
00:08:58,080 --> 00:08:59,696
ve çocuğun önemli görevi

191
00:08:59,720 --> 00:09:02,640
babasını sağ salim dünyaya geri getirmek.

192
00:09:03,760 --> 00:09:07,216
Bu çocukların dünyaya ve teknoloji
ile onu geliştirmemize bakışları

193
00:09:07,240 --> 00:09:09,640
çok daha engin olacak.

194
00:09:10,840 --> 00:09:14,696
Son olarak, dünya teknolojisini
daha ulaşılabilir,

195
00:09:14,720 --> 00:09:18,096
daha kucaklayıcı ve daha çeşitli yaptıkça

196
00:09:18,120 --> 00:09:22,096
dünya da o kadar renkli ve
iyi gözükecektir.

197
00:09:22,120 --> 00:09:24,696
Benimle birlikte bir anlığına hayal edin.

198
00:09:24,720 --> 00:09:27,296
Öyle bir dünya ki,
bir şeylerin nasıl yapıldığını

199
00:09:27,320 --> 00:09:29,260
anlattığımız hikâyelerde

200
00:09:29,260 --> 00:09:32,776
sadece yirmili yaşlardaki
Silikon Vadisi gençleri değil de

201
00:09:32,800 --> 00:09:37,200
Kenyalı kız öğrenciler ve Norveçli
kütüphaneciler de var.

202
00:09:38,000 --> 00:09:42,216
1 ve 0'ların kalıcı gerçekliği
içinde yaşayan

203
00:09:42,240 --> 00:09:45,456
ve büyüdüğünde teknoloji konusunda
çok iyimser ve cesur olan

204
00:09:45,480 --> 00:09:50,096
yarının Ada Lovelace'inin olduğu
bir dünya hayal edin.

205
00:09:50,120 --> 00:09:53,496
Dünya'nın güçlerini, fırsatlarını

206
00:09:53,520 --> 00:09:55,120
ve sınırlarını kucaklıyorlar.

207
00:09:55,680 --> 00:10:01,496
Harika, acayip fikirli ve az biraz da
tuhaf bir teknoloji dünyası.

208
00:10:03,120 --> 00:10:04,616
Küçük bir kızken

209
00:10:04,640 --> 00:10:06,656
öykücü olmak isterdim.

210
00:10:06,680 --> 00:10:08,256
Hayalî dünyalara bayılırdım

211
00:10:08,280 --> 00:10:09,896
ve en sevdiğim şey

212
00:10:09,920 --> 00:10:13,976
sabahları Moomin Vadisi'nde uyanmaktı.

213
00:10:14,000 --> 00:10:17,120
Öğlenleri, Totooines'te dolanırdım.

214
00:10:17,120 --> 00:10:20,000
Akşamları, Narnia'da uykuya dalardım.

215
00:10:21,400 --> 00:10:24,600
Anladım ki programlama
benim için biçilmiş kaftan.

216
00:10:25,720 --> 00:10:27,656
Hâlâ dünyalar yaratıyorum.

217
00:10:27,680 --> 00:10:30,640
Hikâyeler yerine,
bunları kodlarla yapıyorum.

218
00:10:31,640 --> 00:10:34,696
Programlama bana kendi kuralları,

219
00:10:34,720 --> 00:10:37,096
paradigmaları ve uygulamalarıyla

220
00:10:37,120 --> 00:10:41,080
kendi küçük evrenimi
inşa etme gücü veriyor.

221
00:10:42,120 --> 00:10:46,080
Mantığın saf gücüyle
ortaya bir şeyler çıkarın.

222
00:10:46,920 --> 00:10:48,136
Teşekkür ederim.

223
00:10:48,160 --> 00:10:50,600
(Alkış)