WEBVTT 00:00:09.445 --> 00:00:12.117 Gdy ultrafioletowe światło słoneczne pada na skórę, 00:00:12.117 --> 00:00:14.890 na każdego ma trochę inny wpływ. 00:00:14.890 --> 00:00:18.235 Zależnie od koloru skóry, czasem wystarczy chwila na słońcu, 00:00:18.235 --> 00:00:20.585 by ktoś zrobił się różowy jak burak, 00:00:20.585 --> 00:00:24.783 podczas gdy ktoś inny po kilku godzinach zobaczy tylko niewielką różnicę. 00:00:24.783 --> 00:00:26.831 Skąd bierze się ta rozbieżność 00:00:26.831 --> 00:00:31.721 i skąd mamy tyle odcieni skóry? 00:00:31.721 --> 00:00:32.976 Niezależnie od koloru 00:00:32.976 --> 00:00:38.323 skóra opowiada epicką historię o ludzkiej odwadze i przystosowaniu 00:00:38.323 --> 00:00:42.922 i przedstawia tę różnorodność jako funkcję biologiczną. 00:00:42.922 --> 00:00:44.634 Wszystko kręci się wokół melaniny, 00:00:44.634 --> 00:00:47.664 pigmentu nadającego kolor skórze i włosom. 00:00:47.664 --> 00:00:51.192 Ten składnik pochodzi z komórek skórnych, które nazywają się melanocytami, 00:00:51.192 --> 00:00:53.485 i przyjmuje dwie podstawowe formy. 00:00:53.485 --> 00:00:57.637 Pierwsza to eumelanina, dająca bardziej brązowe barwy skóry, 00:00:57.637 --> 00:01:00.823 podobnie jak czarne, brązowe i jasne kolory włosów. 00:01:00.823 --> 00:01:06.000 Druga to feomelanina, odpowiedzialna za piegi i rude włosy. 00:01:06.000 --> 00:01:08.518 Nie zawsze było tyle różnych odcieni skóry. 00:01:08.518 --> 00:01:12.310 Różne barwy są wynikiem procesu ewolucyjnego, 00:01:12.310 --> 00:01:14.435 napędzanego przez Słońce. 00:01:14.435 --> 00:01:19.556 Ten proces zaczął się 50 000 lat temu, kiedy nasi przodkowie migrowali z Afryki 00:01:19.556 --> 00:01:22.356 do Europy i Azji. 00:01:22.356 --> 00:01:27.544 Mieszkali między równikiem a zwrotnikiem Koziorożca, 00:01:27.544 --> 00:01:31.372 na obszarach nasyconych promieniowaniem UV. 00:01:31.372 --> 00:01:34.908 Kiedy skóra przez długi czas jest narażona na promieniowanie, 00:01:34.908 --> 00:01:38.287 światło UV niszczy DNA w komórkach, 00:01:38.287 --> 00:01:40.634 i zaczyna parzyć skórę. 00:01:40.634 --> 00:01:42.342 Jeśli oparzenia są poważne, 00:01:42.342 --> 00:01:44.980 mutacje w komórkach mogą nawet doprowadzić do czerniaka, 00:01:44.980 --> 00:01:49.687 śmiertelnego nowotworu, formowanego w melanocytach. 00:01:49.687 --> 00:01:53.901 Dzisiejsze kremy do opalania nie istniały 50 000 lat temu. 00:01:53.901 --> 00:01:58.179 Jak nasi przodkowie radzili sobie z ciągłym bombardowaniem UV? 00:01:58.179 --> 00:02:01.749 Klucz do przetrwania polegał na ich własnym kremie do opalania, 00:02:01.749 --> 00:02:05.166 wytwarzanym pod skórą: melaninie. 00:02:05.166 --> 00:02:07.613 Rodzaj i ilość melaniny w skórze 00:02:07.613 --> 00:02:11.637 wpływa na to, czy będziesz bardziej, czy mniej chroniony przed słońcem. 00:02:11.637 --> 00:02:15.373 Chodzi o reakcję skóry na światło słoneczne. 00:02:15.373 --> 00:02:17.334 Pod wpływem promieniowania UV 00:02:17.334 --> 00:02:21.070 uruchamia się rodopsyna, specjalny światłoczuły receptor, 00:02:21.070 --> 00:02:25.637 który stymuluje produkcję melaniny, by chronić komórki przed zniszczeniem. 00:02:25.637 --> 00:02:30.598 U osób z jasną skórą, dodatkowa melanina powoduje ściemnienie skóry i opaleniznę. 00:02:30.598 --> 00:02:33.264 Na przestrzeni wieków 00:02:33.264 --> 00:02:36.643 ludzie żyjący w Afryce, na nasłonecznionych obszarach, 00:02:36.643 --> 00:02:39.959 dostosowali się, produkując więcej melaniny, 00:02:39.959 --> 00:02:41.917 i więcej eumelaniny, 00:02:41.917 --> 00:02:44.592 przez co ich skóra stała się ciemniejsza. 00:02:44.592 --> 00:02:48.036 Ta wbudowana tarcza chroniła ich przed czerniakiem, 00:02:48.036 --> 00:02:50.388 dodając przewagi ewolucyjnej 00:02:50.388 --> 00:02:55.127 i zdolności przekazywania tej cechy kolejnym pokoleniom. 00:02:55.127 --> 00:03:00.137 Niektórzy przystosowani przodkowie przenieśli się jednak na północ, 00:03:00.137 --> 00:03:01.718 z dala od tropikalnych obszarów, 00:03:01.718 --> 00:03:04.678 rozprzestrzeniając się po całej Ziemi. 00:03:04.678 --> 00:03:08.316 Im dalej na północ, tym mniej bezpośredniego promieniowania słonecznego. 00:03:08.316 --> 00:03:12.211 To był problem, bo choć promieniowanie UV niszczy skórę, 00:03:12.211 --> 00:03:15.269 równocześnie daje pewną ważną korzyść. 00:03:15.269 --> 00:03:18.227 Promieniowanie UV pomaga ciału wytwarzać witaminę D, 00:03:18.227 --> 00:03:22.251 składnik wzmacniający kości i pomagający wchłaniać niezbędne minerały, 00:03:22.251 --> 00:03:26.384 takie jak wapń, żelazo, magnez, fosforan i cynk. 00:03:26.384 --> 00:03:30.524 Jego brak powoduje poważne zmęczenie i osłabienie kości, 00:03:30.524 --> 00:03:33.783 co może spowodować krzywicę, czyli zapalenie kręgosłupa. 00:03:33.783 --> 00:03:37.706 Choć ciemna skóra skutecznie zatrzymywała promieniowanie, 00:03:37.706 --> 00:03:42.057 niedobór witaminy D mógł być poważnym zagrożeniem na północy. 00:03:42.057 --> 00:03:44.656 Niektórzy produkowali mniej melaniny. 00:03:44.656 --> 00:03:49.232 Dzięki małej ilości światła nie byli tak narażeni na czerniaka, 00:03:49.232 --> 00:03:53.347 a ich jaśniejsza skóra lepiej wchłaniała promienie UV, 00:03:53.347 --> 00:03:55.438 pozwalając odnieść korzyści z witaminy D, 00:03:55.438 --> 00:03:56.666 jak silne kości, 00:03:56.666 --> 00:04:00.657 i żyć wystarczająco długo, by doczekać się zdrowego potomstwa. 00:04:00.657 --> 00:04:02.715 Przez wiele pokoleń doboru naturalnego 00:04:02.715 --> 00:04:05.997 kolor skóry stopniowo jaśniał w tych regionach. 00:04:05.997 --> 00:04:09.509 W wyniku zdolności przystosowania naszych przodków, 00:04:09.509 --> 00:04:13.828 dziś świat jest pełen ludzi o przeróżnych kolorach skóry, 00:04:13.828 --> 00:04:19.165 w okolicach równika, ciemniejszych, bogatych w eumelaninę, 00:04:19.165 --> 00:04:23.869 a im dalej od równika, w regionach o mniejszym nasłonecznieniu. 00:04:23.869 --> 00:04:26.211 tym jaśniejszych, bogatych w feomelaninę, 00:04:26.211 --> 00:04:30.461 Kolor skóry to tylko cecha przystosowawcza 00:04:30.461 --> 00:04:32.551 na skale, która orbituje wokół Słońca. 00:04:32.551 --> 00:04:34.196 Może wchłaniać światło, 00:04:34.196 --> 00:04:37.146 ale z pewnością nie odzwierciedla charakteru.