0:00:09.445,0:00:12.117
Gdy ultrafioletowe światło[br]słoneczne pada na skórę,

0:00:12.117,0:00:14.890
na każdego ma trochę inny wpływ.

0:00:14.890,0:00:18.235
Zależnie od koloru skóry,[br]czasem wystarczy chwila na słońcu,

0:00:18.235,0:00:20.585
by ktoś zrobił się różowy jak burak,

0:00:20.585,0:00:24.783
podczas gdy ktoś inny po kilku godzinach[br]zobaczy tylko niewielką różnicę.

0:00:24.783,0:00:26.831
Skąd bierze się ta rozbieżność

0:00:26.831,0:00:31.721
i skąd mamy tyle odcieni skóry?

0:00:31.721,0:00:32.976
Niezależnie od koloru

0:00:32.976,0:00:38.323
skóra opowiada epicką historię[br]o ludzkiej odwadze i przystosowaniu

0:00:38.323,0:00:42.922
i przedstawia tę różnorodność[br]jako funkcję biologiczną.

0:00:42.922,0:00:44.634
Wszystko kręci się wokół melaniny,

0:00:44.634,0:00:47.664
pigmentu nadającego kolor skórze i włosom.

0:00:47.664,0:00:51.192
Ten składnik pochodzi z komórek skórnych,[br]które nazywają się melanocytami,

0:00:51.192,0:00:53.485
i przyjmuje dwie podstawowe formy.

0:00:53.485,0:00:57.637
Pierwsza to eumelanina,[br]dająca bardziej brązowe barwy skóry,

0:00:57.637,0:01:00.823
podobnie jak czarne,[br]brązowe i jasne kolory włosów.

0:01:00.823,0:01:06.000
Druga to feomelanina,[br]odpowiedzialna za piegi i rude włosy.

0:01:06.000,0:01:08.518
Nie zawsze było tyle[br]różnych odcieni skóry.

0:01:08.518,0:01:12.310
Różne barwy są wynikiem[br]procesu ewolucyjnego,

0:01:12.310,0:01:14.435
napędzanego przez Słońce.

0:01:14.435,0:01:19.556
Ten proces zaczął się 50 000 lat temu,[br]kiedy nasi przodkowie migrowali z Afryki

0:01:19.556,0:01:22.356
do Europy i Azji.

0:01:22.356,0:01:27.544
Mieszkali między równikiem[br]a zwrotnikiem Koziorożca,

0:01:27.544,0:01:31.372
na obszarach nasyconych[br]promieniowaniem UV.

0:01:31.372,0:01:34.908
Kiedy skóra przez długi czas jest[br]narażona na promieniowanie,

0:01:34.908,0:01:38.287
światło UV niszczy DNA w komórkach,

0:01:38.287,0:01:40.634
i zaczyna parzyć skórę.

0:01:40.634,0:01:42.342
Jeśli oparzenia są poważne,

0:01:42.342,0:01:44.980
mutacje w komórkach mogą nawet[br]doprowadzić do czerniaka,

0:01:44.980,0:01:49.687
śmiertelnego nowotworu, [br]formowanego w melanocytach.

0:01:49.687,0:01:53.901
Dzisiejsze kremy do opalania [br]nie istniały 50 000 lat temu.

0:01:53.901,0:01:58.179
Jak nasi przodkowie radzili sobie[br]z ciągłym bombardowaniem UV?

0:01:58.179,0:02:01.749
Klucz do przetrwania polegał[br]na ich własnym kremie do opalania,

0:02:01.749,0:02:05.166
wytwarzanym pod skórą: melaninie.

0:02:05.166,0:02:07.613
Rodzaj i ilość melaniny w skórze

0:02:07.613,0:02:11.637
wpływa na to, czy będziesz bardziej,[br]czy mniej chroniony przed słońcem.

0:02:11.637,0:02:15.373
Chodzi o reakcję skóry[br]na światło słoneczne.

0:02:15.373,0:02:17.334
Pod wpływem promieniowania UV

0:02:17.334,0:02:21.070
uruchamia się rodopsyna,[br]specjalny światłoczuły receptor,

0:02:21.070,0:02:25.637
który stymuluje produkcję melaniny,[br]by chronić komórki przed zniszczeniem.

0:02:25.637,0:02:30.598
U osób z jasną skórą, dodatkowa melanina[br]powoduje ściemnienie skóry i opaleniznę.

0:02:30.598,0:02:33.264
Na przestrzeni wieków

0:02:33.264,0:02:36.643
ludzie żyjący w Afryce,[br]na nasłonecznionych obszarach,

0:02:36.643,0:02:39.959
dostosowali się,[br]produkując więcej melaniny,

0:02:39.959,0:02:41.917
i więcej eumelaniny,

0:02:41.917,0:02:44.592
przez co ich skóra stała się ciemniejsza.

0:02:44.592,0:02:48.036
Ta wbudowana tarcza[br]chroniła ich przed czerniakiem,

0:02:48.036,0:02:50.388
dodając przewagi ewolucyjnej

0:02:50.388,0:02:55.127
i zdolności przekazywania [br]tej cechy kolejnym pokoleniom.

0:02:55.127,0:03:00.137
Niektórzy przystosowani przodkowie[br]przenieśli się jednak na północ,

0:03:00.137,0:03:01.718
z dala od tropikalnych obszarów,

0:03:01.718,0:03:04.678
rozprzestrzeniając się po całej Ziemi.

0:03:04.678,0:03:08.316
Im dalej na północ, tym mniej[br]bezpośredniego promieniowania słonecznego.

0:03:08.316,0:03:12.211
To był problem, bo choć[br]promieniowanie UV niszczy skórę,

0:03:12.211,0:03:15.269
równocześnie daje pewną ważną korzyść.

0:03:15.269,0:03:18.227
Promieniowanie UV pomaga ciału[br]wytwarzać witaminę D,

0:03:18.227,0:03:22.251
składnik wzmacniający kości i pomagający[br]wchłaniać niezbędne minerały,

0:03:22.251,0:03:26.384
takie jak wapń, żelazo,[br]magnez, fosforan i cynk.

0:03:26.384,0:03:30.524
Jego brak powoduje poważne[br]zmęczenie i osłabienie kości,

0:03:30.524,0:03:33.783
co może spowodować krzywicę, [br]czyli zapalenie kręgosłupa.

0:03:33.783,0:03:37.706
Choć ciemna skóra skutecznie[br]zatrzymywała promieniowanie,

0:03:37.706,0:03:42.057
niedobór witaminy D mógł być [br]poważnym zagrożeniem na północy.

0:03:42.057,0:03:44.656
Niektórzy produkowali mniej melaniny.

0:03:44.656,0:03:49.232
Dzięki małej ilości światła[br]nie byli tak narażeni na czerniaka,

0:03:49.232,0:03:53.347
a ich jaśniejsza skóra [br]lepiej wchłaniała promienie UV,

0:03:53.347,0:03:55.438
pozwalając odnieść korzyści z witaminy D,

0:03:55.438,0:03:56.666
jak silne kości,

0:03:56.666,0:04:00.657
i żyć wystarczająco długo,[br]by doczekać się zdrowego potomstwa.

0:04:00.657,0:04:02.715
Przez wiele pokoleń doboru naturalnego

0:04:02.715,0:04:05.997
kolor skóry stopniowo jaśniał [br]w tych regionach.

0:04:05.997,0:04:09.509
W wyniku zdolności [br]przystosowania naszych przodków,

0:04:09.509,0:04:13.828
dziś świat jest pełen ludzi[br]o przeróżnych kolorach skóry,

0:04:13.828,0:04:19.165
w okolicach równika, ciemniejszych, [br]bogatych w eumelaninę,

0:04:19.165,0:04:23.869
a im dalej od równika, w regionach[br]o mniejszym nasłonecznieniu.

0:04:23.869,0:04:26.211
tym jaśniejszych, bogatych w feomelaninę,

0:04:26.211,0:04:30.461
Kolor skóry to tylko cecha przystosowawcza

0:04:30.461,0:04:32.551
na skale, która orbituje wokół Słońca.

0:04:32.551,0:04:34.196
Może wchłaniać światło,

0:04:34.196,0:04:37.146
ale z pewnością[br]nie odzwierciedla charakteru.