0:00:01.274,0:00:06.690
शिक्षणाचे भविष्य काय असणार आहे?

0:00:06.690,0:00:08.970
माझ्याकडे एक योजना आहे .

0:00:08.970,0:00:12.050
पण ती काय आहे हे तुम्हाला सांगण्यापूर्वी

0:00:12.050,0:00:15.020
मला तुम्हाला एक छोटी गोष्ट सांगावी लागेल

0:00:15.020,0:00:17.866
ज्यामुळे तुम्हाला पार्श्वभूमी समजायला मदत होईल

0:00:17.866,0:00:19.653
मी शोधण्याचा प्रयत्न केला

0:00:19.653,0:00:23.060
शाळेत आपण ज्या पद्धतीचं शिक्षण घेतो,

0:00:23.060,0:00:25.330
त्याचे मूळ कोठे आहे?

0:00:25.330,0:00:27.762
आणि तुम्ही भूतकाळामध्ये डोकावून बघू शकता,

0:00:27.762,0:00:31.575
पण तुम्ही जर सध्याच्या काळातले शिक्षण बघितले

0:00:31.575,0:00:35.277
त्याचा उगम शोधणे सहज शक्य आहे.

0:00:35.277,0:00:39.225
त्याचा उगम आहे तीनशे वर्षापूर्वीचा,

0:00:39.225,0:00:41.442
आणि तो आहे पृथ्वीवरच्या

0:00:41.442,0:00:44.410
शेवटच्या आणि सर्वात मोठ्या राजवटीमधे. (ब्रिटीश महासत्ता)

0:00:44.410,0:00:46.755
कल्पना करा एवढा मोठा डोलारा पेलायचाय

0:00:46.755,0:00:49.163
पूर्ण जग चाललवाचेय

0:00:49.163,0:00:52.987
संगणक नाही, दूरध्वनी नाही,

0:00:52.987,0:00:57.119
हाताने माहिती कागदावर लिहिलेय

0:00:57.119,0:01:00.669
बोटीद्वारे ती माहिती पोहोचतेय

0:01:00.669,0:01:02.823
पण त्यांनी ते करून दाखवले.

0:01:02.823,0:01:05.991
त्यांनी केले ते अद्भूत होते.

0:01:05.991,0:01:09.303
त्यांनी एक वैश्विक संगणक तयार केला

0:01:09.303,0:01:12.359
माणसांचा

0:01:12.359,0:01:14.152
जो आजही आपल्यासोबत आहे

0:01:14.152,0:01:20.131
ती आहे नोकरशाही शासन व्यवस्था.

0:01:20.131,0:01:23.458
ती व्यवस्था चालवायला

0:01:23.458,0:01:26.659
तुम्हाला बरीच माणसे लागतात

0:01:26.659,0:01:31.018
आणि ती माणसे तयार करण्यासाठी त्यांनी दुसरे यंत्र तयार केले

0:01:31.018,0:01:33.914
ज्याचं नाव आहे शाळा.

0:01:33.914,0:01:36.691
शाळा ही माणसे तयार करते

0:01:36.691,0:01:40.540
जी बनतात एक भाग

0:01:40.540,0:01:43.925
या नोकरशाही शासन व्यवस्थेचा.

0:01:43.925,0:01:48.315
ते एकसमानच असले पाहिजेत.

0:01:48.315,0:01:50.472
त्यांना तीन गोष्टी यायला हव्यातः

0:01:50.472,0:01:53.512
हस्ताक्षर चांगले हवे, कारण माहिती हातानं लिहायची असते;

0:01:53.512,0:01:55.667
त्यांना वाचता यायला हवे;

0:01:55.667,0:01:57.946
आणि त्यांना जमले पाहिजे गुणाकार,

0:01:57.946,0:02:01.609
भागाकार, बेरीज, आणि वजाबाकी तोंडी करायला.

0:02:01.609,0:02:05.136
ते इतके एकसारखे असायला हवेत की, तुम्ही न्यूझीलंडमधून एक माणूस घेतला

0:02:05.136,0:02:07.471
आणि पाठवला कॅनडा देशात

0:02:07.471,0:02:11.552
तर तिथेही त्याने ताबडतोब काम सुरु केले पाहिजे.

0:02:11.552,0:02:14.421
इंग्रज हुशार अभियंते होते.

0:02:14.421,0:02:17.910
त्यांनी अशी मजबूत व्यवस्था तयार केली

0:02:17.910,0:02:20.365
जी आजही आपल्यासोबत आहे,

0:02:20.365,0:02:24.341
सतत एकसारखी माणसे तयार करणारी

0:02:24.341,0:02:29.157
एका अशा यंत्राकरता, जे आता अस्तित्वातच नाही.

0:02:29.157,0:02:32.085
ब्रिटीश राजवट गेलीय,

0:02:32.085,0:02:34.989
मग आपण या रचनेचे काय करीत आहोत,

0:02:34.989,0:02:37.358
जी एकसारखी माणसे घडवते,

0:02:37.358,0:02:40.261
आणि आपण यापुढे काय करणार आहोत

0:02:40.261,0:02:44.181
जर आपण तिचं आणखी काही करणार असूच तर?

0:02:44.181,0:02:45.871
"शाळा आता कालबाह्य झाल्यात"

0:02:45.871,0:02:47.763
तर हे एक जबरदस्त विधान आहे.

0:02:47.763,0:02:51.557
मी म्हणालो कि आपण सध्या ज्या स्वरुपात शाळा पाहतो त्या कालबाह्य झाल्या आहेत

0:02:51.557,0:02:53.291
मी असे नाही म्हणत की त्या खराब झाल्या आहेत.

0:02:53.291,0:02:56.288
शिक्षणव्यवस्था कोलमडलीय असे म्हणायची जणू फॅशनच झालीये आता.

0:02:56.288,0:02:59.939
ती कोलमडलेली नाहीये. ती आश्चर्यकारकरित्या बनवली आहे.

0:02:59.939,0:03:06.165
फक्त एवढेच की तिची आता आपल्याला गरज नाही. ती सध्या कालबाह्य झाली आहे.

0:03:06.165,0:03:08.572
सध्या आपल्याकडे कशा प्रकारच्या नोकर्या आहेत?

0:03:08.572,0:03:10.706
लिपिक (कारकून) म्हणून संगणक आहेत.

0:03:10.706,0:03:13.237
प्रत्येक ऑफीसमधे हजारोंच्या संख्येने आहेत.

0:03:13.237,0:03:16.442
आणि त्या कॉम्प्युटर्सना सूचना देणारे लोकही आहेत

0:03:16.442,0:03:18.919
त्यांची कारकुनी कामे करण्यासाठी.

0:03:18.919,0:03:22.183
त्यांचं हस्ताक्षर सुंदर असण्याची गरज नाही.

0:03:22.183,0:03:25.215
त्यांनी तोंडी हिशेब करायची गरज नाही.

0:03:25.215,0:03:27.487
त्यांना वाचता येण्याचीही गरज नाही.

0:03:27.487,0:03:31.637
खरेतर त्यांना नेमके चाणाक्षपणे वाचता येण्याची गरज आहे.

0:03:31.637,0:03:34.744
तर ही सद्यस्थिती आहे, पण आपल्याला माहित नाही

0:03:34.744,0:03:37.303
भविष्यातल्या नोकर्यांची काय गरज असेल.

0:03:37.303,0:03:39.947
आपल्याला हे माहित आहे की माणसे त्यांना हवे तिथून काम करू शकतील,

0:03:39.947,0:03:43.145
त्यांना वाटेल तेव्हा, वाटेल त्या पद्धतीने.

0:03:43.145,0:03:47.333
वर्तमानकाळातील शाळा त्यांना यासाठी कसे तयार करणार आहेत

0:03:47.333,0:03:49.876
त्या जगाकरता?

0:03:49.876,0:03:54.924
या सर्व गोष्टीकडे मी अचानक वळलो.अपघाती वळण म्हणू हवे तर

0:03:54.924,0:03:57.556
मी लोकांना संगणक परवली (कॉम्पुटर प्रोग्राम) कसा करायचे ते शिकवायचो

0:03:57.556,0:04:00.020
दिल्लीत असताना १४ वर्षापूर्वी

0:04:00.020,0:04:03.777
आणि मी काम करायचो त्याच्या समोरच एक झोपडपट्टी होती

0:04:03.777,0:04:06.364
मला वाटायचे ,या मुलांना कॉम्पुटर प्रोग्राम करणे कसे जमेल ,

0:04:06.364,0:04:08.884
जमेल तरी का

0:04:08.884,0:04:11.964
कि नाही

0:04:11.964,0:04:14.581
त्याच वेळी आमच्याकडे काही पालक मंडळी होती

0:04:14.581,0:04:17.012
जी श्रीमंत होती.त्यांच्याकडे संगणक होता

0:04:17.012,0:04:20.143
ती मला सांगायची ,"माझा छोकरा

0:04:20.143,0:04:22.332
देवदत्त देणगी आहे तो त्याला

0:04:22.332,0:04:25.206
काय काय करतो कॉम्पुटर वरती

0:04:25.206,0:04:29.182
आणि माझी मुलगी अतिशय हुशार आहे ती

0:04:29.182,0:04:31.290
आणखी असेच काहीतरी.आणि मग माझ्या लक्षात आले

0:04:31.290,0:04:33.086
सर्व श्रीमंताना

0:04:33.086,0:04:35.227
एवढी असामान्य प्रतिभाशाली मुले कशी असतात ?

0:04:35.227,0:04:37.142
(हशा )

0:04:37.142,0:04:39.966
गरीब लोकांनी काय चूक केलीये ?

0:04:39.966,0:04:42.969
मी कुंपणावरच्या भिंतीत छिद्र केले

0:04:42.969,0:04:45.001
मी माझ्या ऑफिसच्या जवळच्या झोपडपट्टीला लागून असलेल्या कुम्पणावरच्या भिंतीत एक छिद्र केले

0:04:45.001,0:04:47.745
आणि त्याच्या अलीकडे एक संगणक ठेवला काय होईल ते बघण्यासाठी केवळ कुतूहल म्हणून

0:04:47.745,0:04:50.729
ज्यांच्याकडे संगणक नाही त्यांना तो दिला तर काय होईल ते पाहण्यासाठी

0:04:50.729,0:04:54.065
ज्यांना इंग्लिश माहित नाही ,महाजाल(इंटरनेट) काय आहे ते माहीत नाही

0:04:54.065,0:04:55.017
मुले पळत आली

0:04:55.017,0:04:57.187
जमिनीपासून सुमारे तीन फुनटाच्या उंचीवर होते आणि त्यांनी मला विचारले कि हे काय आहे

0:04:57.187,0:05:00.171
मी म्हणालो कि मला माहित नाही

0:05:00.171,0:05:02.387
हशा

0:05:02.387,0:05:04.943
ते म्हणाले कि मग तुम्ही हे इथे का ठेवलाय

0:05:04.943,0:05:06.158
मी म्हणालो असेच

0:05:06.158,0:05:09.167
त्यांनी विचारले कि आम्ही हे हाताळू शकतो का ?मी म्हणालो कि जर तुमाची इच्छा असेल तर

0:05:09.167,0:05:11.544
आणि मी तिथून निघून गेलो

0:05:11.544,0:05:13.288
आणि मी आठ तासांनी तिथे गेलो

0:05:13.288,0:05:16.243
आम्ही त्यांना महाजालावर (इंटरनेट) सर्फिंग (माहिती न्याहाळताना) पहिले

0:05:16.243,0:05:18.740
आणि ते परस्परांना शिकवत होते

0:05:18.740,0:05:22.281
हे कसे शक्य आहे ? त्यांना तर हे माहितहि नव्हते

0:05:22.281,0:05:25.145
माझे सहकारी म्हणाले ,"साधे आहे. "

0:05:25.145,0:05:27.968
तुझा कोणीतरी विद्यार्थी जात असेल

0:05:27.968,0:05:30.063
त्याने त्यांना संगणक ((माऊस) कसा वापरायचा ते शिकवले असेल

0:05:30.063,0:05:31.586
मी म्हणालो ," शक्य आहे."

0:05:31.586,0:05:34.645
म्हणून मी हा प्रयोग दिल्लीपासून ३०० मैल दूर असलेल्या गावी करून पहिला

0:05:34.645,0:05:36.636
खूप लाम्बचे गाव होते ते

0:05:36.636,0:05:40.428
तिथे एखादा संगणक अभियंता येण्याची शक्यता

0:05:40.428,0:05:44.844
खूप कमी होती

0:05:44.844,0:05:47.507
तिथे मी तो प्रयोग केला

0:05:47.507,0:05:49.794
तिथे राहायला जागा नव्हती म्हणून मी तिथे संगणक ठेवला

0:05:49.794,0:05:51.994
आणि निघून गेलो. दोन महिन्यानंतर परत आलो

0:05:51.994,0:05:53.689
तेव्हा मुलांना त्यावर खेळ खेळताना पहिले

0:05:53.689,0:05:54.640
त्यांनी मला पहिले आणि ते मला म्हणाले

0:05:54.640,0:05:57.122
,"आम्हाला चांगला प्रोसेसर पाहिजे ."

0:05:57.122,0:06:01.416
(हशा)

0:06:01.416,0:06:04.825
मी विचारले ," तुम्हाला हे कसे काय जमले ?"

0:06:04.825,0:06:07.280
त्यांनी मला एक महत्वाची गोष्ट सांगितली

0:06:07.280,0:06:08.945
थोडाश्या त्रासिक आवाजात त्या मुलांनी सांगितले

0:06:08.945,0:06:11.498
तुम्ही आम्हाला फक्त इंग्लिश मध्ये काम करणारे यंत्र दिलेय

0:06:11.498,0:06:17.583
त्यामुळे आम्हाला इंग्लिश शिकावे लागले

0:06:17.583,0:06:19.560
तेव्हा मी पहिल्यांदा शिक्षक म्हणून

0:06:19.560,0:06:24.651
एवढ्या सहजतेने " स्वतः शिकावे " लागले हा शब्दप्रयोग ऐकला होता

0:06:24.651,0:06:28.253
हा त्या घटनांचा ओझरता आढावा आहे

0:06:28.253,0:06:30.900
हा भिंतीमध्ये संगणक ठेवला तो दिवस

0:06:30.900,0:06:33.138
तुमच्या उजवीकडे आठ वर्षाचा मुलगा आहे

0:06:33.138,0:06:38.858
त्याच्या डावीकडे त्याची विध्यार्थीनी आहे.ती ६ वर्षाची आहे

0:06:38.858,0:06:42.455
तो तिला ब्राउझ कसे करायचे ते शिकवत आहे

0:06:42.455,0:06:45.741
नंतर मी देशातील इतर भागांमध्ये

0:06:45.741,0:06:48.024
मी हा प्रयोग परत करून पहिला

0:06:48.024,0:06:51.469
आणि आम्हाला तसेच निश्कर्ष दिसून आले

0:06:51.469,0:06:55.396
होल इन द वाल चित्रपट -१९९९

0:06:55.396,0:06:59.661
एक आठ वर्षाची चिमुरडी तिच्या मोठ्या बहिणीला काय करावे ते सांगतेय

0:07:04.460,0:07:10.017
आणि शेवटी हि मुलगी मराठी मध्ये सांगतेय कि हे काय आहे

0:07:10.017,0:07:14.266
त्यामध्ये प्रोसेसर आहे

0:07:14.266,0:07:16.759
म्हणून मी छापायाला सुरुवात केली

0:07:16.759,0:07:19.314
मी सगळीकडे छापले. मी लिहिले आणि सर्व काही मोजले.

0:07:19.314,0:07:21.516
आणि नऊ महिन्यामध्ये मुले

0:07:21.516,0:07:24.214
कोणत्याही भाषेतला संगणकासोबत मोकळे सोडल्यावर

0:07:24.214,0:07:28.729
पश्चिम देशातील कार्यालातील सेक्रेटरीएवढ्या पातळीवर येऊ शकतो

0:07:28.729,0:07:33.489
मी या गोष्टी नेहमी घडताना पहिल्या आहेत

0:07:33.489,0:07:36.221
मला वाटले ,हि मुले अजून बरेच काही करू शकतील

0:07:36.221,0:07:38.461
जर त्यांना इतके सध्या शक्य आहे

0:07:38.461,0:07:40.989
मी इतर गोष्टीमध्ये प्रयोग करायला सुरुवात केली

0:07:40.989,0:07:43.957
जसे कि ,उच्चार

0:07:43.957,0:07:46.405
दक्षिण भारतामध्ये एक समुदाय आहे

0:07:46.405,0:07:49.173
ज्याचा इंग्लिश उच्चार बराच खराब असतो

0:07:49.173,0:07:52.693
आणि त्याचा उच्चार चांगले असणे आवश्यक होते ,त्यामुळे त्यांचा कामाचा दर्जा वाढला असता

0:07:52.693,0:07:56.771
मी त्यांना भाषेचे शब्दामध्ये रुपांतर करणारी प्रणाली असणारा संगणक दिला

0:07:56.771,0:08:00.045
आणि त्यांना सांगितले ," जोपर्यंत संगणक तुम्ही सांगितलेला शब्द येईपर्यंत बोलत राहा ."

0:08:00.045,0:08:04.677
हशा

0:08:04.677,0:08:09.861
त्यांनी तसे केले. हे बघा

0:08:09.861,0:08:15.373
संगणक :-भेटून आनंद झाला मुलगा :- भेटून आनंद झाला

0:08:15.373,0:08:17.644
मी हा चेहरा इथे दाखवण्यासाठी निवडला

0:08:17.644,0:08:21.461
तो या सुंदर महिलेचा आहे जो तुम्ही ओळखत असाल

0:08:21.461,0:08:24.957
एक हैदराबाद इथे कौल सेंटर मध्ये काम करत आहे

0:08:24.957,0:08:29.679
आणि कदाचित हिने तुम्हाला तुमच्या क्रेडीट कार्डच्या बिलाकरता त्रासही दिला असेल

0:08:29.679,0:08:34.452
सुस्पष्ट अश्या इंग्लिश ठेवणीत बोलून

0:08:34.452,0:08:38.829
म्हणून जेव्हा लोक मला विचारतात ," ह्या सगळ्या गोष्टीचे भविष्य काय ?"

0:08:38.829,0:08:40.399
हे कुठे थांबणार आहे

0:08:40.399,0:08:43.762
मी ठरवले कि माझे सिंध्धांत मला मोडीत काढायचे आहे

0:08:43.762,0:08:46.266
एक वेगळा विचित्र म्हणता येईल असा प्रस्ताव तयार करून

0:08:46.266,0:08:50.154
हास्यास्पद गृहीतक मांडून

0:08:50.154,0:08:51.958
तमिळ हि दक्षिण भारतीय भाषा आहे ,माझ्या डोक्यात विचार आला

0:08:51.958,0:08:54.603
दक्षिण भारतात खेड्यात राहणारी व तमिळ बोलणारी मुले

0:08:54.603,0:08:58.108
डी एन ए पुन्राव्रुत्तिकरण इंग्लिश मध्ये शिकू शकतील का

0:08:58.108,0:09:00.355
एका रस्त्यावरच्या संगणकापासून

0:09:00.355,0:09:02.540
मी म्हणालो ठीक आहे. प्रयोग करून पाहू. फार तर त्यांना शुन्य मिळेल

0:09:02.540,0:09:05.594
मी ते काही महिन्याकरता ठेवेन काही महिने खर्च होतील

0:09:05.594,0:09:07.898
मी परत येईन . त्यांना परत शुन्य मिळेल

0:09:07.898,0:09:12.254
मी प्रयोगशाळेत परत येईल आणि सांगेल ," आपल्याला शिक्षक लागतील ."

0:09:12.254,0:09:16.317
मला असे एक गाव भेटले .काल्लीकुप्पाम त्या गावाचे नाव

0:09:16.317,0:09:18.994
मी तिथे भित्ती संगणक ठेवला

0:09:18.994,0:09:22.681
आणि संगणकावर डी एन ए पुन्राव्रुत्तिकरण बद्दल जे काय काय मिळेल ते डाउनलोड करून ठेवले

0:09:22.681,0:09:25.986
ज्यापैकी बरेचसे मलाही माहित नव्हते

0:09:25.986,0:09:28.963
मुले पळत आली . त्यांनी विचारले ," हे काय आहे ".

0:09:28.963,0:09:33.971
हे फार महत्वाचे आहे . पण सर्व इंग्लिश मध्ये आहे

0:09:33.971,0:09:37.325
ते म्हणाले आम्हाला एवढे मोठे इंग्लिश शब्द कसे कळतील

0:09:37.325,0:09:39.403
आणि रसायनशास्त्रहि आहे. आकृत्या आहेत

0:09:39.403,0:09:42.227
आता मला एक महान अध्यापन शास्त्रातील कला कळली होती ती मी वापरली .

0:09:42.227,0:09:45.111
मी म्हणालो ," मला हि कल्पना नाही बुवा".

0:09:45.111,0:09:48.306
(हशा)

0:09:48.306,0:09:51.256
आणि हो ,मी चाललोय बर का

0:09:51.256,0:09:55.624
(हशा)

0:09:55.624,0:09:59.213
तर असे दोन महिने गेले

0:09:59.213,0:10:01.848
त्यांची परीक्षा घेतल्यावर त्यांना शुन्य मिळाला.

0:10:01.848,0:10:02.772
मी दोन महिन्यानंतर तिथे गेलो

0:10:02.772,0:10:06.432
मुलांचा घोळका जमला त्यांनी मला सांगितले ,"आम्हाला काहीही कळले नाही"

0:10:06.432,0:10:08.507
मी म्हणालो ,"मला काय अपेक्षित होते ?"

0:10:08.507,0:10:12.592
मी म्हणालो ," ठीक आहे. पण किती वेळ लागला ?

0:10:12.592,0:10:15.353
तुम्हाला कळायला कि तुम्हाला काहीही कळत नाही.

0:10:15.353,0:10:17.301
नंतर ती मुले म्हणाली ," आम्ही काही प्रयत्न सोडलेला नाही."

0:10:17.301,0:10:19.277
आम्ही दररोज सकाळी हे बघतो

0:10:19.277,0:10:21.742
मग तुम्हाला पडद्यावर काय चाललेय ते काळात नाही का

0:10:21.742,0:10:24.446
आणि तुम्ही गेली दोन महिने हे बघताय.का बरं

0:10:24.446,0:10:26.959
तेव्हा हि चिमुरडी ती तुम्ही आता पाहताय

0:10:26.959,0:10:29.691
तिने हात वर केला. आणि ती तोडक्या मोडक्या तमिळ आणि इंग्लिशमध्ये म्हणाली

0:10:29.691,0:10:31.888
ती म्हणाली ," एक गोष्ट जी आम्हाला कळली

0:10:31.888,0:10:35.039
ती हि कि डी एन ए च्या चुकीच्या पुनारावृत्तीकरणामुळे आजार होतो

0:10:35.039,0:10:37.560
त्या शिवाय आम्हाला काहीही कळले नाही

0:10:37.560,0:10:43.272
(हशा आणि टाळ्या)

0:10:43.272,0:10:47.392
मग मी त्यांची परीक्षा घेतली

0:10:47.392,0:10:50.664
शैक्षणिकदृष्ट्या अशक्य वाटणारी गोष्ट झाली होती शून्यापासून तीस टक्क्यापर्यंत

0:10:50.664,0:10:52.968
उष्ण कटीबंधीय प्रदेशातील गरमीतील दोन महिन्यात

0:10:52.968,0:10:56.408
एक झाडाखालच्या संगणकासोबत तो अश्या भाषेत जी या मुलांना कळत नाही

0:10:56.408,0:10:59.480
त्याच्या वयाच्या दहा वर्षा नंतरचे

0:10:59.480,0:11:04.857
असंगत आहे. पण मी प्रचलित शिक्षणव्यवस्थेचे पालन करायला हवे.

0:11:04.857,0:11:08.257
३० टक्के म्हणजे नापास

0:11:08.257,0:11:11.193
त्यांना पास तर करायला हवे.त्यासाठी २० टक्के अधिक गुण मिळायला हवेत

0:11:11.193,0:11:16.030
मला शिक्षक तर मिळाला नाही.पण मला त्या मुलांची एक मैत्रीण मिळाली

0:11:16.030,0:11:18.416
ती २२ वर्षाची हिशेबनीस तरुणी होती

0:11:18.416,0:11:20.864
ती त्यांच्यासोबतच असायची

0:11:20.864,0:11:22.985
मी तिला विचारले ," तू ह्या मुलांना मदत करू शकशील का ?"

0:11:22.985,0:11:25.256
ती म्हणाली ," बिलकुल नाही ."

0:11:25.256,0:11:28.333
मी शाळेत विज्ञान शिकले नाही मला ह्या गोष्टींची काहीही कल्पना नाही

0:11:28.333,0:11:32.862
कि हि झाडाखाली दिवसभर काय करतात ? मी मदत करू शकत नाही

0:11:32.862,0:11:37.393
मी म्हणालो ," मी सांगतो. तू आजीबाईची पद्धत वापर ."

0:11:37.393,0:11:38.723
ती म्हणाली ," ती काय आहे ?"

0:11:38.723,0:11:40.110
मी म्हणालो ," तू त्यांच्या पाठीमागे थांब."

0:11:40.110,0:11:41.716
ते जेव्हा कोणती गोष्ट करतील तेव्हा फक्त म्हण

0:11:41.732,0:11:44.513
अरे वा ! कसे केले हे

0:11:44.529,0:11:47.625
नंतर काय. अं अं . मी तुमच्या वयाची होते तेव्हा मला हे बिलकुल जमले नसते

0:11:47.625,0:11:50.547
तुम्हाला माहिती आहे कि आजी काय करते ते

0:11:50.547,0:11:52.721
तिने तसेच दोन महिने केले

0:11:52.721,0:11:55.635
आणि गुणांची टक्केवारी पन्नास टक्क्यावर आली

0:11:55.635,0:11:57.289
कललीकुप्पमचा निकाल

0:11:57.289,0:11:59.167
हा माझ्या

0:11:59.167,0:12:03.303
दिल्लीतल्या श्रीमंत खाजगी शाळेतल्या मुलांएवढा आला होता

0:12:03.303,0:12:08.140
मी जेव्हा हा आलेख पाहिला तेव्हा मला वाटले शिक्षणातील दरी दूर करण्याचा एक आशेचा किरण आहे

0:12:08.140,0:12:10.236
तो म्हणजे कल्लिकुप्पम

0:12:10.236,0:12:18.431
चेतापेशी. त्यांच्यातील संवाद

0:12:18.431,0:12:22.122
मी कॅमेरा चुकीचा घेतलाय. बाळबोध म्हणता येईल

0:12:22.122,0:12:24.618
पण ती जे बोलतेय, त्याचा अर्थ तुम्हाला कळू शकेल

0:12:24.618,0:12:27.025
ती चेतापेशी आणि तिच्या हातवारे सांगतायत

0:12:27.025,0:12:30.581
चेतापेशिंतील परस्पर संवादाबद्दल बोलतेय

0:12:30.581,0:12:33.925
१२ वर्षाची आहे ती

0:12:33.925,0:12:37.135
तर मी काय म्हणत होतो भविष्यात काम कसे असेल ?

0:12:37.135,0:12:39.426
आपल्याला सध्या माहित आहे ते कसे आहे

0:12:39.426,0:12:41.764
शिक्षण कसे असेल ? सध्या कसे आहे ते आपल्याला माहित आहे

0:12:41.764,0:12:44.817
भ्रमणध्वनीवर तुटून पडणारी मुले आणि

0:12:44.817,0:12:48.590
आणि शाळेत जायचे असेल तर कंटाळा करत पुस्तके उचलणारी मुले..

0:12:48.590,0:12:52.549
भविष्य कसे असेल

0:12:52.549,0:12:57.449
आपल्याला शाळेत जायची गरजच उरणार नाही का

0:12:57.449,0:13:00.989
असे होईल का कि एखादी गोष्ट तुम्हाला माहित करून घ्यायची आहे तर ती

0:13:00.989,0:13:04.309
तुम्हाला दोन मिनिटात कळेल.

0:13:04.309,0:13:08.414
असे होईल का ? भयानक प्रश्न आहे ना ? :)

0:13:08.414,0:13:11.206
हा प्रश्न माझ्याकरत निकोलस नीग्रोपान्तेने सुरेखपणे मांडून ठेवला आहे

0:13:11.206,0:13:14.245
असे आहे का कि आपण अश्या भाविशायाकडे वाटचाल करतोय जिथे

0:13:14.245,0:13:17.605
जिथे शिकणे हि संकल्पना कालबाह्य होणार आहे?

0:13:17.605,0:13:20.138
पण हे जरा जास्तच होते असे वाटतंय का तुम्हाला. :) . आपण बुद्धीमानव आहोत

0:13:20.138,0:13:24.055
ज्ञान आपल्याला इतर वानरापासून वेगळे करते

0:13:24.055,0:13:25.832
जर थोडा वेगळा विचार करून पहा

0:13:25.832,0:13:28.378
निसर्गाला १००० कोटी वर्ष लागली

0:13:28.378,0:13:30.514
वानरांना सरळ उभे करण्यासाठी

0:13:30.514,0:13:32.698
आणि त्यांना बुद्धीमानव बनण्यासाठी

0:13:32.698,0:13:36.394
पण आपल्याला ज्ञानार्जनाची संकल्पना हद्दपार करण्यासाठी फक्त १० ००० वर्षे लागलीत

0:13:36.394,0:13:38.576
हि एक खरीच मोठी उपलब्धी आहे.

0:13:38.576,0:13:42.603
पण आपल्याला आपल्या भविष्यामध्ये हि गोष्ट समाविष्ट करून घ्यावी लागणार आहे

0:13:42.603,0:13:45.562
प्रोत्साहन हे महत्वाचे आहे.

0:13:45.562,0:13:46.772
जर तुम्ही कुप्पम कडे पहिले ?

0:13:46.772,0:13:49.586
तिथे मी केलेले प्रयोग पहिले

0:13:49.586,0:13:56.721
तर तुम्हाला अरे वा ! निश्चितच म्हणावे वाटेल

0:13:56.721,0:13:59.115
चेतनाशास्त्रआत (नुरोसायंस) या गोष्टीला पुरावा आहे

0:13:59.115,0:14:02.317
आपल्या मेंदूचा जो सरीसृप प्राण्यापासून आलेला भाग आहे जो आपल्या मेंदूच्या मधोमध असतो

0:14:02.317,0:14:06.053
जेव्हा त्याला भीती वाटते तेव्हा तो सर्व काही बंद करून टाकतो,

0:14:06.053,0:14:09.731
पुर्वललाटी बह्याक(प्रीफ्रोनटल कोर्टेक्स ) तो बंद करतो .

0:14:09.731,0:14:12.475
जो आपल्याला शिकवतो तो हे सर्व बंद करून टाकतो.

0:14:12.475,0:14:16.623
शिक्षा आणि परीक्षा या धमकी समजल्या जातात.

0:14:16.623,0:14:20.248
आपण आपली मुलांना त्यांचा मेंदू बंद करायला लावतो

0:14:20.248,0:14:22.944
आणि म्हणतो ," आता काम करून दाखवा ."

0:14:22.944,0:14:26.425
आपण अशी व्यवस्था का तयार केली ?

0:14:26.425,0:14:28.071
कारण ती गरज होती

0:14:28.071,0:14:30.656
साम्राज्याच्या कालावधीत एक काळ असा होता

0:14:30.656,0:14:34.926
तिथे तुम्हाला भीतीच्या वातावरणात काम करावे लागत असे.

0:14:34.926,0:14:37.193
तिथे तुम्हाला खंदकात दिवसभर थांबावे लागत असे

0:14:37.193,0:14:41.224
जर तुम्ही तेवढे सहन करू शकलात तर तुम्ही पास झालात

0:14:41.224,0:14:44.197
जर नाही तर तुम्ही नापास झालात

0:14:44.197,0:14:46.853
पण ते साम्राज्ययुग आता गेलेय.

0:14:46.853,0:14:50.491
सृजनशीलतेला काय झालेय आपल्या काळात ?

0:14:50.491,0:14:53.506
तो तोल आता आपल्याला परत मिळवायचाय

0:14:53.506,0:14:56.915
भीतीपासून आनंदात यायचेय.

0:14:56.915,0:15:00.867
मी इथे इंग्लंडमध्ये आजीबाईनच्या शोधात आलो

0:15:00.867,0:15:03.884
मी वर्तमानपत्रात जाहिराती दिल्या

0:15:03.884,0:15:07.304
त्यामध्ये असे लिहिले होते ,"तुम्ही ब्रिटीश आजीबाई असाल. जर तुमच्याकडे ब्रोडबॉण्ड असेल आणि वेब कामेरा असेल."

0:15:07.304,0:15:10.531
तुम्ही मला एक आठवड्यातील एक तास देऊ शकाल का ?

0:15:10.531,0:15:12.643
पहिल्या दोन आठवड्यात दोनशे आजी मिळाल्या.

0:15:12.643,0:15:17.551
मला जगातल्या कोणत्याही माणसापेक्षा जास्त ब्रिटीश आजीबाई माहिती आहेत

0:15:17.551,0:15:21.366
त्याला मी 'ग्रांनी क्लाउड " म्हणते.

0:15:21.366,0:15:23.096
ग्रांनी क्लाउड इंटरनेट वर असतो.

0:15:23.096,0:15:27.470
जेव्हा एखाद्या मुलाला गरज भासते तेव्हा आम्ही आजीबाइशी संपर्क साधतो

0:15:27.470,0:15:31.039
आजी स्काईपवर जाते आणि मुलांना प्रोब्लेम सोडवून देते.

0:15:31.039,0:15:34.658
मी त्यांना डिगल्स नावाच्या गावातून हे करताना पहिले आहे

0:15:34.658,0:15:36.703
हे उत्तरपश्चिम इंग्लंड मध्ये आहे

0:15:36.703,0:15:40.007
तमिळ नाडू तील दूरच्या खेडेगावात जे कि

0:15:40.007,0:15:42.247
६००० मैल दूर आहे

0:15:42.247,0:15:45.823
ती ह्या एका प्राचीन हातवार्याने करते

0:15:45.823,0:15:47.538
शश !

0:15:47.538,0:15:50.263
ठीक आहे

0:15:50.263,0:15:51.799
हे बघा

0:15:51.799,0:15:56.055
यु कान्ट काच मी. यु से इट[br](आजी : तुम्ही मला पकडू शकत नाहीत. हे म्हणा)

0:15:56.055,0:15:59.823
यु कान्ट काच मी

0:15:59.823,0:16:02.791
यु कान्ट काच मी

0:16:02.791,0:16:08.373
आजीबाई :-आय आम जिंजर्ब्रेड मैन.मुलगा : आय आम जिंजर्ब्रेड मैन

0:16:08.373,0:16:12.963
आजीबाई :- शाबास. वेरी गुड

0:16:12.963,0:16:15.421
इथे काय घडतेय?

0:16:15.421,0:16:17.265
मला वाटते कि इथे गरज आहे

0:16:17.265,0:16:19.646
गरज आहे कि शिक्षणाकडे बघायची

0:16:19.646,0:16:24.234
शैक्षणिक स्वयं संगठन आहे

0:16:24.234,0:16:27.079
जर आपण शैक्षणिक प्रक्रियेला स्वंयशासीत केले

0:16:27.079,0:16:29.570
तेव्हा शिक्षण सुरु होते.

0:16:29.570,0:16:31.963
इथे शिक्षण कृत्रिमरित्या लादले जाऊ नये.

0:16:31.963,0:16:34.179
तर शिक्षण उमलू द्यायला हवे

0:16:34.179,0:16:37.452
शिक्षक रोपटे लावते.

0:16:37.452,0:16:40.171
आणि ती बाजूला होते.

0:16:40.171,0:16:42.539
आणि बघते जसे शिक्षण सुरु होते

0:16:42.539,0:16:45.492
हे सर्व इथेच दिशानिर्देश करते आहे.

0:16:45.492,0:16:48.244
पण हे कसे कळेल ? आपल्याला कसे कळेल ?

0:16:48.244,0:16:49.919
माझी इच्छा आहे.मला बनवायचे आहे ती एक

0:16:49.919,0:16:53.220
स्वयं शासित शैक्षिणिक संस्था

0:16:53.220,0:16:56.905
मुलभूत आहे ती ब्रोडबंड ,सहयोग

0:16:56.905,0:16:59.298
प्रोत्साहन सर्व सोबत असेल

0:16:59.298,0:17:01.004
मी हे पुष्कळ शाळांत अनुभवलेय

0:17:01.004,0:17:03.539
जगात बर्याच ठिकाणी हा प्रयत्न केलाय आणि शिक्षक

0:17:03.539,0:17:07.165
थोडे अश्चर्यचकित होतात आणि म्हणतात ," हे आपोआप होते ?"

0:17:07.165,0:17:10.282
आणि मी म्हणतो ," हे आपोआप होते . तुम्हाला हे कसे माहित आहे ?"

0:17:10.282,0:17:13.775
मी म्हणालो " हे ज्यांनी मला सांगितले ती मुले कोण हे तुम्हाला सांगितले तर विश्वास बसणार नाही."

0:17:13.775,0:17:16.703
आणि ते कुठून आहेत ?

0:17:16.703,0:17:19.447
हे बघा

0:17:19.447,0:17:25.556
मुले बोलताना

0:17:25.556,0:17:31.845
हे इंग्लंडमध्ये आहे

0:17:31.845,0:17:35.611
हा मुले शांत ठेवतो

0:17:35.611,0:17:44.126
कारण इथे शिक्षक नाहीये

0:17:46.096,0:17:49.999
मुली ;इलेक्ट्रोनची बेरीज हि प्रोटोनच्या बेरजे एवढी नसते.ऑस्ट्रेलिया

0:17:49.999,0:17:56.734
त्यामुळे एकूण धन भार देतो ऋण भाराऐवजी

0:17:56.734,0:18:00.318
आयनावरती असलेला भार हा एकूण धन भार

0:18:00.318,0:18:03.611
त्यातून ऋण भार काढून टाकेल एवढा असतो

0:18:03.611,0:18:06.660
तिच्या वयाच्या दशकापुढचे

0:18:06.660,0:18:10.263
मला वाटते, आपल्याकडे एक प्रश्नाचा अभ्यासक्रम असायला हवा

0:18:10.263,0:18:12.469
तुम्ही ते आधीही ऐकलय. तुम्हाला माहिती आहे त्याची

0:18:12.469,0:18:15.870
एक वेळ होती जेव्हा अश्मयुगीन मानव आणि स्त्री

0:18:15.870,0:18:17.974
मोकळ्या आकाशा खाली बघायचे आणि म्हणायचे

0:18:17.974,0:18:20.453
"हे चमकते दिवे कुठले?"

0:18:20.453,0:18:25.247
त्यांनी हा पहिला अभ्यासक्रम बनवला .पण आपण ह्या अद्भुत अभ्यासक्रमाचा मार्ग चुकलो आहोत

0:18:25.247,0:18:29.377
आपण त्याला टेन्जंट ऑफ एंगल बनवलाय

0:18:29.377,0:18:33.085
पण हे एवढे भारी नाहीये

0:18:33.085,0:18:36.046
तुम्ही एक ९ वर्षाच्या मुलाला सांगितले कि

0:18:36.046,0:18:39.199
एक धुमकेतू पृथ्वीला टक्कर देणार आहे

0:18:39.199,0:18:42.597
तर तो पृथ्विला धडकेल कि नाही हे तुम्ही कसे सांगणार ?

0:18:42.597,0:18:45.157
तर तो म्हणेल ," अस. हे कसे शोधात येईल ? कुठे शोधत येईल ? "

0:18:45.157,0:18:48.142
मग तुम्ही सांगता ,'" त्याकरता एका जादुई शद्ब तुम्हाला कळला पाहिजे. तो आहे टेन्जंट ऑफ एंगल ."

0:18:48.142,0:18:51.013
आणि त्याला मोकळे सोडून द्या . तो शोधेल

0:18:51.013,0:18:55.471
हे स.ओ.ल इ तले काही चित्रे आहेत

0:18:55.471,0:19:01.060
मी आश्चर्य कारक प्रश्न इथे आणण्याचा प्रयत्न केलाय

0:19:01.060,0:19:05.348
जग केव्हा बनले ? केव्हा संपणार आहे ते ?

0:19:05.348,0:19:07.293
९ वर्षाच्या मुलांसाठी

0:19:07.293,0:19:10.269
हा आहे आपण श्वास घेतो त्या हवे संबधी काय होते त्या हवेचे आपण श्वास घेतल्यावर

0:19:10.269,0:19:15.227
हे मुलांनी स्वतः केलेय शिक्षकांची मदत न घेता

0:19:15.227,0:19:17.611
शिक्षक फक्त प्रश्न विचारतात

0:19:17.611,0:19:21.275
नंतर बाजूला होतात आणि दिलेल्या उत्तरांची प्रशंसा करतात

0:19:21.275,0:19:25.011
माझी इच्छा काय आहे ?

0:19:25.011,0:19:27.227
माझी इच्छा आहे

0:19:27.227,0:19:31.541
कि आपण शिक्षणाचे भविष्य लिहावे

0:19:31.541,0:19:33.507
आपण एक सुटे बाग नाही आहोत

0:19:33.507,0:19:35.899
एका प्रचंड मानवी संगणकाचे

0:19:35.899,0:19:39.555
म्हणून आपल्याला हे भविष्य लिहावे लागेल

0:19:39.555,0:19:41.191
आणि मला एक मिनिट

0:19:41.191,0:19:43.891
मला हे एकदम बरोबर करावे लागेल

0:19:43.891,0:19:46.535
कारण तुम्हाला माहिती आहे . हे खूप महत्वाचे आहे

0:19:46.535,0:19:48.851
माझी इच्छा आहे कि भविष्य बनवावे

0:19:48.851,0:19:51.085
ज्यामध्ये जगाभरातल्या मुलांना सहाय्य केले जाईल

0:19:51.085,0:19:54.131
त्याच्या जिज्ञासेला खतपाणी घालून आणि त्यांचा एकत्र काम करण्याच्या कसबाला ओळखून

0:19:54.131,0:19:56.363
मला हि शाळा बांधायला मदत करा

0:19:56.363,0:19:59.699
ती कलाउड मधली शाळा असेल

0:19:59.699,0:20:04.772
त्या शाळेमध्ये मुले बोद्धिक साहसाच्या सफरीवर निघतील

0:20:04.772,0:20:08.629
मोठे प्रश्नाची उकल करायला जो त्यांचा मध्यस्थ त्यांना देईल

0:20:08.629,0:20:10.900
मला हे कसे करायचे आहे

0:20:10.900,0:20:15.260
एक अशी शाळा बनवायची कि जिथे मी हे शिकू शकेन

0:20:15.260,0:20:18.060
अशी शाळा जी जवळपास मानवरहित असेल

0:20:18.060,0:20:19.827
एक आजीबाई असतील

0:20:19.827,0:20:22.268
त्या तब्येतीची आणि सुरक्षेची काळजी घेतील

0:20:22.268,0:20:23.701
बाकी सर्व क्लाउड वर असेल

0:20:23.701,0:20:25.616
क्लाउडद्वारे दिवे बंद होतील उघडतील

0:20:25.616,0:20:27.644
सर्व काही क्लाउड करेल

0:20:27.644,0:20:30.869
पण मला तुम्ही वेगळ्या कारणाकरता पाहिजे

0:20:30.869,0:20:33.628
तुम्ही स्वयंशासित शैक्षणिक वातावरण तयार करू शकता

0:20:33.628,0:20:38.644
घरी, शाळेत, घराबाहेर,क्लबमध्ये

0:20:38.644,0:20:40.772
हे खूप सोपे आहे .एक छान

0:20:40.772,0:20:42.660
दस्तऐवज तयार केलाय टी .इ डी ने

0:20:42.660,0:20:46.036
जर तुम्ही कृपा करून हे केलेत

0:20:46.036,0:20:48.401
पाची खंडामध्ये हे करा

0:20:48.401,0:20:50.612
आणि मला माहिती पाठवा

0:20:50.612,0:20:54.116
मी ते सर्व एकत्र करेन क्लाउडच्या शाळेत ठेवेन

0:20:54.116,0:20:57.380
आणि शिक्षणाचे भविष्य घडवेन

0:20:57.380,0:20:59.172
हि माझी इच्छा आहे

0:20:59.172,0:21:00.595
आणि हो एक शेवटचे

0:21:00.595,0:21:03.188
मी तुम्हाला हिमालयाच्या टोकाजवळ नेईन

0:21:03.188,0:21:06.491
१२००० फुट उन्चीवरती जिथे हवा विरळ होते

0:21:06.491,0:21:09.476
तिथे मी दोन भित्ती संगणक ठेवले होते

0:21:09.476,0:21:10.931
आणि मुलांनी गर्दी केली

0:21:10.931,0:21:13.828
आणि एक छोटी मुलगी होती. ती माझ्या मागे येत होती.

0:21:13.828,0:21:18.544
मी तिला म्हणालो ," तुला माहितेय, मला जगातल्या सर्व मुलांना संगणक द्यायचाय

0:21:18.544,0:21:20.945
पण मला माहिती नाही मी काय करू ते

0:21:20.945,0:21:24.976
मी तिचा चुपचाप फोटो काढायाचा प्रयत्न करत होतो

0:21:24.976,0:21:29.032
तीने अचानक तिचा हात हा असा बाहेर काढला आणि म्हणाली

0:21:29.032,0:21:30.921
मग करून टाक ने ते . त्यात काय

0:21:30.921,0:21:42.785
हशा

0:21:42.785,0:21:44.646
मला वाटत कि तो चांगला सल्ला होता

0:21:44.646,0:21:46.714
मी तो सल्ला ऐकतो आणि बोलणे थांबवतो

0:21:46.714,0:21:50.704
आभारी आहे . मनापासून आभारी आहे

0:21:50.704,0:21:54.455
(टाळयाचा गजर)

0:21:54.455,0:22:02.779
आभारी आहे

0:22:02.779,0:22:09.194
मनापासून आभारी आहे. (टाळ्या)