1
00:00:01,274 --> 00:00:06,690
Kia iĝos la maniero lerni?

2
00:00:06,690 --> 00:00:08,970
Mi ja havas planon por tio,

3
00:00:08,970 --> 00:00:12,050
sed por klarigi ĝin al vi

4
00:00:12,050 --> 00:00:15,020
mi rakontu historieton,

5
00:00:15,020 --> 00:00:17,866
kiu klarigos, pri kio temas.

6
00:00:17,866 --> 00:00:19,653
Mi provis ekscii,

7
00:00:19,653 --> 00:00:23,060
de kie venas

8
00:00:23,060 --> 00:00:25,330
nia lerneja metodo lerni.

9
00:00:25,330 --> 00:00:27,762
Eblas serĉi en fora pasinteco,

10
00:00:27,762 --> 00:00:31,575
sed tre klaras,

11
00:00:31,575 --> 00:00:35,277
de kie venas la nuna lerna metodo.

12
00:00:35,277 --> 00:00:39,225
Ĝi aĝas proksimume 300 jarojn,

13
00:00:39,225 --> 00:00:41,442
ĝi ekestis en la lasta, plej granda imperio

14
00:00:41,442 --> 00:00:44,410
en la mondo, la brita imperio.

15
00:00:44,410 --> 00:00:46,755
Imagu, ke vi provu regi

16
00:00:46,755 --> 00:00:49,163
tutan planedon

17
00:00:49,163 --> 00:00:52,987
sen komputiloj, sen telefonoj,

18
00:00:52,987 --> 00:00:57,119
per manskribitaj dokumentoj

19
00:00:57,119 --> 00:01:00,669
vojaĝante ŝipe.

20
00:01:00,669 --> 00:01:02,823
La viktorinanoj efektive plenumis tion.

21
00:01:02,823 --> 00:01:05,991
Estis mirinda afero.

22
00:01:05,991 --> 00:01:09,303
Ili kreis tutmondan komputilon

23
00:01:09,303 --> 00:01:12,359
kiu konsistis el homoj.

24
00:01:12,359 --> 00:01:14,152
Ĝi ankoraŭ ekzistas.

25
00:01:14,152 --> 00:01:20,131
Ni nomas ĝin la burokrata administra maŝino.

26
00:01:20,131 --> 00:01:23,458
Por funkciigi tiun maŝinon

27
00:01:23,458 --> 00:01:26,659
necesas multegaj homoj.

28
00:01:26,659 --> 00:01:31,018
Por produkti tiujn homojn

29
00:01:31,018 --> 00:01:33,914
ili faris alian maŝinon: la lernejo.

30
00:01:33,914 --> 00:01:36,691
La lernejoj produktis la homojn,

31
00:01:36,691 --> 00:01:40,540
kiuj iĝos partoj

32
00:01:40,540 --> 00:01:43,925
de la burokrata administra maŝino.

33
00:01:43,925 --> 00:01:48,315
Ili devis esti identaj.

34
00:01:48,315 --> 00:01:50,472
Ili devis scipovi tri aferojn:

35
00:01:50,472 --> 00:01:53,512
- havi bonan manskribon por noti la donitaĵojn

36
00:01:53,512 --> 00:01:55,667
- scipovi legi

37
00:01:55,667 --> 00:01:57,946
- kapabli enkape multipliki, ...

38
00:01:57,946 --> 00:02:01,609
... dividi, adicii kaj subtrahi.

39
00:02:01,609 --> 00:02:05,136
Ili estu tiel identaj, por povi preni iun el Nov-Zelando

40
00:02:05,136 --> 00:02:07,471
kaj transporti lin al Kanado,

41
00:02:07,471 --> 00:02:11,552
kie li estu tuj funkcianta.

42
00:02:11,552 --> 00:02:14,421
La viktorinanoj estis elstaraj inĝenieroj.

43
00:02:14,421 --> 00:02:17,910
Ili elpensis sistemon tiel fortikan,

44
00:02:17,910 --> 00:02:20,365
ke ĝi estas ankoraŭ uzata.

45
00:02:20,365 --> 00:02:24,341
Ĝi produktadas identajn homojn

46
00:02:24,341 --> 00:02:29,157
por maŝino, kiu ne plu ekzistas.

47
00:02:29,157 --> 00:02:32,085
La monda imperio malaperis.

48
00:02:32,085 --> 00:02:34,989
Kion ni do faru per projekto,

49
00:02:34,989 --> 00:02:37,358
kiu produktas identajn homojn

50
00:02:37,358 --> 00:02:40,261
kaj kio estu la sekva paŝo,

51
00:02:40,261 --> 00:02:44,181
se ni volas uzi ĝin por io alia?

52
00:02:44,181 --> 00:02:45,871
"Lernejoj, kiaj ni konas ilin, estas eksmodaj."

53
00:02:45,871 --> 00:02:47,763
Jen fortika aserto.

54
00:02:47,763 --> 00:02:51,557
Mi diris, ke lernejoj, kiaj ni konas ilin nun, 
estas eksmodaj.

55
00:02:51,557 --> 00:02:53,291
Mi ne asertas, ke ili ne funkcias.

56
00:02:53,291 --> 00:02:56,288
Estas iom laŭmode diri, 
ke la lerneja sistemo ne plu funkcias.

57
00:02:56,288 --> 00:02:59,939
Ne estas tiel. Ĝi estas mirinde konstruita.

58
00:02:59,939 --> 00:03:06,165
Sed ni ne plu bezonas ĝin. Ĝi estas eksmoda.

59
00:03:06,165 --> 00:03:08,572
Kiajn laborpostenojn ni havas nuntempe?

60
00:03:08,572 --> 00:03:10,706
Nun la kontoristoj estas komputiloj,

61
00:03:10,706 --> 00:03:13,237
Estas miloj en ĉiu oficejo.

62
00:03:13,237 --> 00:03:16,442
Kaj estas homoj, kiuj funkciigas tiujn komputilojn,

63
00:03:16,442 --> 00:03:18,919
por ke tiuj faru la administran laboron.

64
00:03:18,919 --> 00:03:22,183
Tiuj homoj ne bezonas belan manskribon.

65
00:03:22,183 --> 00:03:25,215
Ili ne bezonas enkape kalkuli.

66
00:03:25,215 --> 00:03:27,487
Ili ja povu legi.

67
00:03:27,487 --> 00:03:31,637
Ili eĉ kapablu distinge legi.

68
00:03:31,637 --> 00:03:34,744
Tio temas pri hodiaŭ, sed ni ne scias,

69
00:03:34,744 --> 00:03:37,303
kiaj estos la postenoj en la estonteco.

70
00:03:37,303 --> 00:03:39,947
Ni scias, ke homoj laboros, kie ajn ili volos,

71
00:03:39,947 --> 00:03:43,145
kiam ili deziros, en mem elektita posteno.

72
00:03:43,145 --> 00:03:47,333
Kiel la nuntempa lernado...

73
00:03:47,333 --> 00:03:49,876
... preparos ilin por tiu mondo?

74
00:03:49,876 --> 00:03:54,924
Nu, mi tute hazarde trafis tiun temon.

75
00:03:54,924 --> 00:03:57,556
Antaŭ 14 jaroj mi instruis en Nov-Delhio,

76
00:03:57,556 --> 00:04:00,020
kiel programi komputilojn.

77
00:04:00,020 --> 00:04:03,777
Apud mia laborejo estis ladurbo.

78
00:04:03,777 --> 00:04:06,364
Mi scivolis, kiel la tieaj infanoj iam lernos,

79
00:04:06,364 --> 00:04:08,884
kiel skribi komputajn programojn.

80
00:04:08,884 --> 00:04:11,964
Aŭ ĉu tio ne estas dezirinda por ili?

81
00:04:11,964 --> 00:04:14,581
Samtempe estis multaj - riĉaj - gepatroj,

82
00:04:14,581 --> 00:04:17,012
riĉuloj, kiuj havis komputilojn,

83
00:04:17,012 --> 00:04:20,143
Ili diris al mi: "Mi kredas,

84
00:04:20,143 --> 00:04:22,332
ke mia filo estas talenta,

85
00:04:22,332 --> 00:04:25,206
ĉar li faras mirindaĵojn per komputiloj.

86
00:04:25,206 --> 00:04:29,182
Kaj mia filino certe estas inteligentega."

87
00:04:29,182 --> 00:04:31,290
Kaj tiel plu. Tiel mi subite pensis,

88
00:04:31,290 --> 00:04:33,086
kiel ĉi ĉiuj riĉuloj faris por akiri

89
00:04:33,086 --> 00:04:35,227
tiel eksterordinare talentajn infanojn?

90
00:04:35,227 --> 00:04:37,142
(Ridado)

91
00:04:37,142 --> 00:04:39,966
Kiun fundamentan eraron faris la malriĉuloj?

92
00:04:39,966 --> 00:04:42,969
Mi faris niĉon en la muro ĉirkaŭanta

93
00:04:42,969 --> 00:04:45,001
la ladurbon apud mia oficejo.

94
00:04:45,001 --> 00:04:47,745
Mi enŝovis komputilon en ĝin 
por vidi kio okazos,

95
00:04:47,745 --> 00:04:50,729
kiam mi donas komputilon al infanoj, 
kiuj neniam havos ĝin,

96
00:04:50,729 --> 00:04:54,065
kiuj ne scipovis la anglan 
kaj ne sciis, kio estas Interreto.

97
00:04:54,065 --> 00:04:55,017
La infanoj alkuris al ĝi.

98
00:04:55,017 --> 00:04:57,187
Ĝi troviĝis metron super la planko. 
Ili diris: "Kio ĝi estas?"

99
00:04:57,187 --> 00:05:00,171
Mi diris, "Nu, ĝi estas ..., mi ne scias."

100
00:05:00,171 --> 00:05:02,387
(Ridado)

101
00:05:02,387 --> 00:05:04,943
Ili diris, "Kial vi metis ĝin tien?"

102
00:05:04,943 --> 00:05:06,158
Mi diris: "Nu, ial."

103
00:05:06,158 --> 00:05:09,167
Ili diris: "Ĉu ni rajtas tuŝi ĝin?" 
Mi diris: "Se vi deziras."

104
00:05:09,167 --> 00:05:11,544
Kaj mi iris for.

105
00:05:11,544 --> 00:05:13,288
Okon da horoj poste,

106
00:05:13,288 --> 00:05:16,243
Ili interretumis kaj instruis kiel fari unu al la aliaj.

107
00:05:16,243 --> 00:05:18,740
Mi diris: "Nu, tio ja ne eblas.

108
00:05:18,740 --> 00:05:22,281
Kiel tio eblus? Ili scias nenion pri ĝi. "

109
00:05:22,281 --> 00:05:25,145
Miaj kolegoj diris: "Ekzistas simpla klarigo.

110
00:05:25,145 --> 00:05:27,968
Verŝajne unu el viaj studentoj preterpasis

111
00:05:27,968 --> 00:05:30,063
kaj montris al ili, kiel uzi la muson. "

112
00:05:30,063 --> 00:05:31,586
Mi diris: "Jes, ja eblas."

113
00:05:31,586 --> 00:05:34,645
Mi ripetis la eksperimenton. 
Mi iris al malproksima vilaĝo,

114
00:05:34,645 --> 00:05:36,636
300 kilometrojn for de Nov-Delhio,

115
00:05:36,636 --> 00:05:40,428
kie la ŝanco, ke pasas programisto,

116
00:05:40,428 --> 00:05:44,844
estas tre malalta.

117
00:05:44,844 --> 00:05:47,507
Tie mi ripetis la eksperimenton.

118
00:05:47,507 --> 00:05:49,794
Neeblis loĝi tie, mi do instalis mian komputilon,

119
00:05:49,794 --> 00:05:51,994
kaj foriris. 
Reveninte post kelkaj monatoj,

120
00:05:51,994 --> 00:05:53,689
mi vidis infanojn rulantajn ludojn per ĝi.

121
00:05:53,689 --> 00:05:54,640
Vidante min, ili diris:

122
00:05:54,640 --> 00:05:57,122
"Ni bezonas pli rapidan procesilon
kaj pli bonan muson."

123
00:05:57,122 --> 00:06:01,416
(Ridado)

124
00:06:01,416 --> 00:06:04,825
Do mi diris, "Ho! Kiel vi scias ĉi ĉion?"

125
00:06:04,825 --> 00:06:07,280
La respondon mi trovis tre interesa.

126
00:06:07,280 --> 00:06:08,945
Riproĉete ili diris:

127
00:06:08,945 --> 00:06:11,498
"Vi donis al ni maŝinon, kiu funkcias nurangle,

128
00:06:11,498 --> 00:06:17,583
ni do devis meminstrui la anglan por uzi ĝin." 
(Ridado)

129
00:06:17,583 --> 00:06:19,560
Estis la unua fojo en mia instruista laboro,

130
00:06:19,560 --> 00:06:24,651
ke mi aŭdis la vorton "meminstrui" dirite tiel ordinartone.

131
00:06:24,651 --> 00:06:28,253
Jen bildoj el tiuj jaroj.

132
00:06:28,253 --> 00:06:30,900
Tio estis la unua tago ĉe la niĉo.

133
00:06:30,900 --> 00:06:33,138
Dekstre estas okjara knabo.

134
00:06:33,138 --> 00:06:38,858
Maldekstre lia lernantino, sesjara.

135
00:06:38,858 --> 00:06:42,455
Li instruas al ŝi, kiel interretumi.

136
00:06:42,455 --> 00:06:45,741
Sekvis aliaj partoj de la lando.

137
00:06:45,741 --> 00:06:48,024
Mi ripetis tion ĉiam denove,

138
00:06:48,024 --> 00:06:51,469
ĉiam kun precize la sama rezulto.

139
00:06:51,469 --> 00:06:55,396
[filmo "Truo en la muro" - 1999]

140
00:06:55,396 --> 00:06:59,661
Okjarulo diranta al sia pli aĝa fratino, kion ŝi faru.

141
00:07:04,460 --> 00:07:10,017
Fine knabino klariganta en la marata, kio ĝi estas.

142
00:07:10,017 --> 00:07:14,266
Ŝi diris: "Estas procesilo ene de ĝi."

143
00:07:14,266 --> 00:07:16,759
Sekve mi komencis publikigi ĉie.

144
00:07:16,759 --> 00:07:19,314
Mi notis ĉion kaj mezuris ĉie.

145
00:07:19,314 --> 00:07:21,516
Mi asertis, ke en naŭ monatoj grupo de infanoj,

146
00:07:21,516 --> 00:07:24,214
lasita sola kun komputilo en ajna lingvo,

147
00:07:24,214 --> 00:07:28,729
atingos la saman nivelon,
kiel kontoristo en Okcidento.

148
00:07:28,729 --> 00:07:33,489
Mi vidis tion okazi ree kaj ree.

149
00:07:33,489 --> 00:07:36,221
Sed mi tre scivolis,

150
00:07:36,221 --> 00:07:38,461
kio krome eblis.

151
00:07:38,461 --> 00:07:40,989
Mi ekeksperimentis pri aliaj temoj,

152
00:07:40,989 --> 00:07:43,957
interalie pri prononcado.

153
00:07:43,957 --> 00:07:46,405
En suda Hindujo estas komunumo de infanoj,

154
00:07:46,405 --> 00:07:49,173
kies angla prononco vere malbonas

155
00:07:49,173 --> 00:07:52,693
Ilia prononcado devus pliboniĝi 
por estonta pli bona dungeblo.

156
00:07:52,693 --> 00:07:56,771
Mi donis al ili parolrekonan komputilon.

157
00:07:56,771 --> 00:08:00,045
Mi diris: "Daŭre parolu kun ĝi, 
ĝis ĝi tajpas, kion vi diras."

158
00:08:00,045 --> 00:08:04,677
(Ridado)

159
00:08:04,677 --> 00:08:09,861
Ili faris tion. Rigardu tion.

160
00:08:09,861 --> 00:08:15,373
Komputilo: "Ĝojiga renkontiĝo". 
Infano: "Ĝojiga renkontiĝo".

161
00:08:15,373 --> 00:08:17,644
Sugata Mitro: Mi intence finas 
per la vizaĝo de tiu junulino,

162
00:08:17,644 --> 00:08:21,461
ĉar mi supozas, 
ke multaj inter vi konas ŝin.

163
00:08:21,461 --> 00:08:24,957
Ŝi nun laboras en alvoka centro en Hyderabad.

164
00:08:24,957 --> 00:08:29,679
Eble ŝi turmentis vin en tre klara angla

165
00:08:29,679 --> 00:08:34,452
pri viaj kreditkartaj fakturoj.

166
00:08:34,452 --> 00:08:38,829
Tiam oni diris: "Nu, kiel tio evoluos?"

167
00:08:38,829 --> 00:08:40,399
Kie tio finiĝos?

168
00:08:40,399 --> 00:08:43,762
Mi decidis ataki mian propran rezonadon

169
00:08:43,762 --> 00:08:46,266
per absurda propono.

170
00:08:46,266 --> 00:08:50,154
Mi faris ridindan supozon.

171
00:08:50,154 --> 00:08:51,958
La tamila estas sudhinduja lingvo, 
kaj mi demandis:

172
00:08:51,958 --> 00:08:54,603
"Ĉu tamil-infanoj en sud-hinduja vilaĝo povas lerni ...

173
00:08:54,603 --> 00:08:58,108
... la teknikaron de DNA-reproduktado en la angla

174
00:08:58,108 --> 00:09:00,355
per stratranda komputilo?

175
00:09:00,355 --> 00:09:02,540
Mi diris, ke mi testos ilin. 
Ili ricevos nulon.

176
00:09:02,540 --> 00:09:05,594
Mi donos kelkajn monatojn al ili.

177
00:09:05,594 --> 00:09:07,898
Poste mi ree testos ilin, 
ili ricevos plian nulon.

178
00:09:07,898 --> 00:09:12,254
Mi reiros al la laboratorio, 
petante instruistojn.

179
00:09:12,254 --> 00:09:16,317
Mi trovis vilaĝon, nomata Kallikuppam en suda Hindujo.

180
00:09:16,317 --> 00:09:18,994
Mi instalis niĉajn komputilojn tie

181
00:09:18,994 --> 00:09:22,681
kaj elŝutis ĉian informon el Interreto 
pri DNA-reproduktado;

182
00:09:22,681 --> 00:09:25,986
kiun mi mem grandparte ne komprenis.

183
00:09:25,986 --> 00:09:28,963
La infanoj alkuris dirante: "Kio estas ĉi ĉio?"

184
00:09:28,963 --> 00:09:33,971
Mi diris, "Estas io tre aktuala kaj grava. 
Sed ĉio nur angle."

185
00:09:33,971 --> 00:09:37,325
Ili diris, "Kiel ni povos kompreni 
tiel malfacilajn anglajn vortojn

186
00:09:37,325 --> 00:09:39,403
kaj grafikaĵojn kaj ĥemion?"

187
00:09:39,403 --> 00:09:42,227
Intertempe mi evoluigis novan pedagogian metodon,

188
00:09:42,227 --> 00:09:45,111
kiun mi nun aplikis. Mi diris: "Mi havas nenian ideon."

189
00:09:45,111 --> 00:09:48,306
(Ridado)

190
00:09:48,306 --> 00:09:51,256
"Cetere, mi tuj foriros."

191
00:09:51,256 --> 00:09:55,624
(Ridado)

192
00:09:55,624 --> 00:09:59,213
Mi forestis dum duo da monatoj.

193
00:09:59,213 --> 00:10:01,848
Ili akiris nulon en mia testo.

194
00:10:01,848 --> 00:10:02,772
Mi revenis post du monatoj.

195
00:10:02,772 --> 00:10:06,432
La infanoj ariĝis kaj diris: "Ni komprenis nenion."

196
00:10:06,432 --> 00:10:08,507
Nu, tion mi atendis.

197
00:10:08,507 --> 00:10:12,592
Mi diris, "Bone, sed kiom da tempo vi bezonis,

198
00:10:12,592 --> 00:10:15,353
antaŭ ol vi decidis, ke vi komprenas nenion pri ĝi?"

199
00:10:15,353 --> 00:10:17,301
Ili diris: "Ni ne rezignis.

200
00:10:17,301 --> 00:10:19,277
Ni ĉiutage rigardas ĝin. "

201
00:10:19,277 --> 00:10:21,742
Mi diris, "Kio? Vi tute ne komprenas tiujn ekranojn

202
00:10:21,742 --> 00:10:24,446
kaj tamen vi rigardadas ilin dum 2 monatoj? 
Kial? "

203
00:10:24,446 --> 00:10:26,959
Kaj la knabineto, kiun vi vidas ĝuste nun,

204
00:10:26,959 --> 00:10:29,691
levis sian manon, kaj parolante al mi en miksita tamila-angla

205
00:10:29,691 --> 00:10:31,888
Krom la fakton,

206
00:10:31,888 --> 00:10:35,039
ke misa reproduktado de la DNA-molekulo kaŭzas malsanon,

207
00:10:35,039 --> 00:10:37,560
ni komprenis nenion pli. "

208
00:10:37,560 --> 00:10:43,272
(Ridado) (Aplaŭdo)

209
00:10:43,272 --> 00:10:47,392
Mi do testis ilin.

210
00:10:47,392 --> 00:10:50,664
Jen eduka neeblo: nul ĝis 30%

211
00:10:50,664 --> 00:10:52,968
en du monatoj en la tropika varmego

212
00:10:52,968 --> 00:10:56,408
per komputilo sub la arbo en nekonata lingvo,

213
00:10:56,408 --> 00:10:59,480
pri io, kio jardekon antaŭas ilian aĝon.

214
00:10:59,480 --> 00:11:04,857
Absurde. Sed mi devis labori laŭ Viktorinana normo.

215
00:11:04,857 --> 00:11:08,257
30% signifas malsukceson.

216
00:11:08,257 --> 00:11:11,193
Kiel sukcesigi ilin? Ili bezonis 20 pliajn procentojn.

217
00:11:11,193 --> 00:11:16,030
Instruisto ne troveblis, sed ja amikino de la infanoj,

218
00:11:16,030 --> 00:11:18,416
22jara knabino, kiu estis librotenisto

219
00:11:18,416 --> 00:11:20,864
kaj kiu ĉiam ludis kun ili.

220
00:11:20,864 --> 00:11:22,985
Mi demandis al ŝi: "Ĉu vi povas helpi ilin?"

221
00:11:22,985 --> 00:11:25,256
Ŝi diris: "Tute ne.

222
00:11:25,256 --> 00:11:28,333
Mi ne studis sciencon en la lernejo. Mi havas neniun ideon

223
00:11:28,333 --> 00:11:32,862
pri tio, kion ili faras sub tiu arbo la tutan tagon. 
Mi ne povas helpi vin."

224
00:11:32,862 --> 00:11:37,393
Mi diris: "Uzu la avinan metodon. "

225
00:11:37,393 --> 00:11:38,723
Ŝi respondis: "Kio estas tio?"

226
00:11:38,723 --> 00:11:40,110
Mi diris: "Ekstaru malantaŭ ili.

227
00:11:40,110 --> 00:11:41,716
Kion ajn ili faros, vi nur diru:

228
00:11:41,732 --> 00:11:44,513
Dio! Kiel vi faris tion?

229
00:11:44,529 --> 00:11:47,625
Kio estas la sekva paĝo? 
Bona Dio, tion mi ne povintus je via aĝo.

230
00:11:47,625 --> 00:11:50,547
Vi ja scias, kion avinoj ĉiam faras.

231
00:11:50,547 --> 00:11:52,721
Tion ŝi faris dum du sekvantaj monatoj.

232
00:11:52,721 --> 00:11:55,635
La rezultoj saltis al 50%.

233
00:11:55,635 --> 00:11:57,289
Kallikuppam atingis

234
00:11:57,289 --> 00:11:59,167
mian referencan lernejon en Nov-Delhio,

235
00:11:59,167 --> 00:12:03,303
riĉa privata lernejo kun aparta instruisto pri vivoscienco.

236
00:12:03,303 --> 00:12:08,140
Tiu grafikaĵo montris al mi, ke ekzistas maniero 
por doni al ĉiu saman ŝancon.

237
00:12:08,140 --> 00:12:10,236
Jen Kallikuppam.

238
00:12:10,236 --> 00:12:18,431
(Parolantaj infanoj) Neŭronoj ... komunikado.

239
00:12:18,431 --> 00:12:22,122
Mi filmis el malbona angulo... amatoraĵo.

240
00:12:22,122 --> 00:12:24,618
Sed vi povis aŭdi, ke temas pri neŭronoj

241
00:12:24,618 --> 00:12:27,025
Per siaj manoj ŝi montris,

242
00:12:27,025 --> 00:12:30,581
ke neŭronoj komunikadas.

243
00:12:30,581 --> 00:12:33,925
12jarulino...

244
00:12:33,925 --> 00:12:37,135
Kiel aspektos laborpostenoj?

245
00:12:37,135 --> 00:12:39,426
Ni scias, kiaj ili estas hodiaŭ.

246
00:12:39,426 --> 00:12:41,764
Kiel aspektos la lernado? Ni scias, kia ĝi estas nun.

247
00:12:41,764 --> 00:12:44,817
Infanoj per unu mano tenantaj sian poŝtelefonon

248
00:12:44,817 --> 00:12:48,590
kaj malvolonte prenantaj siajn lernolibrojn per la alia mano.

249
00:12:48,590 --> 00:12:52,549
Kia ĝi estos morgaŭ?

250
00:12:52,549 --> 00:12:57,449
Ĉu eble ne plu necesos iri al lernejo?

251
00:12:57,449 --> 00:13:00,989
Ĉu venos tempo, kiam vi povos trovi

252
00:13:00,989 --> 00:13:04,309
ene de du minutoj, kion vi volas scii?

253
00:13:04,309 --> 00:13:08,414
Jen eble konsterna demando,

254
00:13:08,414 --> 00:13:11,206
formulita por mi de Nicholas Negroponte:

255
00:13:11,206 --> 00:13:14,245
Ĉu eblus, ke ni aliras aŭ jam alfrontas estontecon,

256
00:13:14,245 --> 00:13:17,605
kie scio estas malaktuala?

257
00:13:17,605 --> 00:13:20,138
Tio estas terura. Ni estas "Homo sapiens".

258
00:13:20,138 --> 00:13:24,055
Scio estas tio, kio distingas nin de la simioj.

259
00:13:24,055 --> 00:13:25,832
Sed rigardu la aferon jene.

260
00:13:25,832 --> 00:13:28,378
La naturo bezonis 100 milionojn da jaroj

261
00:13:28,378 --> 00:13:30,514
por igi la simion stara

262
00:13:30,514 --> 00:13:32,698
kaj igi ĝin Homo sapiens.

263
00:13:32,698 --> 00:13:36,394
En nur 10 000 jaroj ni sukcesis igi scion eksmoda.

264
00:13:36,394 --> 00:13:38,576
Kia atingo!

265
00:13:38,576 --> 00:13:42,603
Sed ni devas integrigi tion en nia propra estonteco.

266
00:13:42,603 --> 00:13:45,562
Kuraĝigo ŝajnas esti la ŝlosilo.

267
00:13:45,562 --> 00:13:46,772
En Kuppam

268
00:13:46,772 --> 00:13:49,586
kaj ĉe ĉiuj miaj ceteraj eksperimentoj,

269
00:13:49,586 --> 00:13:56,721
simpla vorto, "Ho!" sufiĉis kiel honorsaluto al la lernado."

270
00:13:56,721 --> 00:13:59,115
Ekzistas pruvo de neŭroscienco.

271
00:13:59,115 --> 00:14:02,317
Centre de nia cerbo estas reptilia parto.

272
00:14:02,317 --> 00:14:06,053
Antaŭ minaco, ĝi malŝaltas ĉion alian,

273
00:14:06,053 --> 00:14:09,731
La cerebra kortekso, la partoj, kiuj lernas,

274
00:14:09,731 --> 00:14:12,475
ĉio estas malŝaltata.

275
00:14:12,475 --> 00:14:16,623
Puno kaj ekzameno konsideratas minacoj.

276
00:14:16,623 --> 00:14:20,248
Ni estigas ion, kio malŝaltas la cerbon de niaj infanoj

277
00:14:20,248 --> 00:14:22,944
kaj tiam ni diras: "Sukcesu".

278
00:14:22,944 --> 00:14:26,425
Kial oni kreis tian sistemon?

279
00:14:26,425 --> 00:14:28,071
Ĉar oni bezonis ĝin.

280
00:14:28,071 --> 00:14:30,656
En la epoko de la grandaj imperioj

281
00:14:30,656 --> 00:14:34,926
oni bezonis homojn, kiuj sukcesis postvivi minacojn.

282
00:14:34,926 --> 00:14:37,193
Kiam vi staris sola en tranĉeo

283
00:14:37,193 --> 00:14:41,224
kaj vi postvivis tion, vi sukcesis.

284
00:14:41,224 --> 00:14:44,197
Se vi ne postvivis tion, vi malsukcesis.

285
00:14:44,197 --> 00:14:46,853
Sed tiu epoko estas pasinteco.

286
00:14:46,853 --> 00:14:50,491
Kion fari pri kreemo en nia tempo?

287
00:14:50,491 --> 00:14:53,506
Ni ŝovu la pezocentron

288
00:14:53,506 --> 00:14:56,915
de minaco al plezuro.

289
00:14:56,915 --> 00:15:00,867
Mi reiris al Anglujo serĉante britajn avinojn.

290
00:15:00,867 --> 00:15:03,884
Mi dissendis alvokojn dirantajn:

291
00:15:03,884 --> 00:15:07,304
Se vi estas brita avino kun larĝbenda retaliro kaj reteja kamerao,

292
00:15:07,304 --> 00:15:10,531
ĉu vi volas senpage doni al mi unu horon semajne de via tempo?

293
00:15:10,531 --> 00:15:12,643
200 prezentis sin en la unuaj du semajnoj.

294
00:15:12,643 --> 00:15:17,551
Mi konas pli da britaj avinoj ol iu ajn tutmonde. (Ridado)

295
00:15:17,551 --> 00:15:21,366
Ili nomiĝas "Avina nubo".

296
00:15:21,366 --> 00:15:23,096
"Avina nubo" estas en Interreto.

297
00:15:23,096 --> 00:15:27,470
Kiam infano trafis en mizero, ĝi vokas avinon.

298
00:15:27,470 --> 00:15:31,039
Per Skajpo ŝi aranĝas solvon.

299
00:15:31,039 --> 00:15:34,658
Mi vidis ilin fari tion el Diggles

300
00:15:34,658 --> 00:15:36,703
en nordokcidenta Anglujo

301
00:15:36,703 --> 00:15:40,007
al Nadu, Hindujo, 10 000 kilometrojn for,

302
00:15:40,007 --> 00:15:42,247
en Tamil Nadu, Hindujo.

303
00:15:42,247 --> 00:15:45,823
Ŝi aranĝas la aferon per praa gesto.

304
00:15:45,823 --> 00:15:47,538
"Ŝŝ."

305
00:15:47,538 --> 00:15:50,263
Ĉu en ordo?

306
00:15:50,263 --> 00:15:51,799
Jen:

307
00:15:51,799 --> 00:15:56,055
Avino: "Vi ne povas kapti min. Ripetu ĝin.

308
00:15:56,055 --> 00:15:59,823
Vi ne povas kapti min."

309
00:15:59,823 --> 00:16:02,791
Infanoj: "Vi ne povas kapti min."

310
00:16:02,791 --> 00:16:08,373
Avino: "Mi estas la kukulo."
Infanoj: "Mi estas la kukulo."

311
00:16:08,373 --> 00:16:12,963
Avino: "Bone! Bonege."

312
00:16:12,963 --> 00:16:15,421
SM: Kio do okazas ĉi tie?

313
00:16:15,421 --> 00:16:17,265
Mi kredas, ke ni konsideru

314
00:16:17,265 --> 00:16:19,646
la lernadan proceson

315
00:16:19,646 --> 00:16:24,234
kiel produkton de eduka mem-organizado.

316
00:16:24,234 --> 00:16:27,079
Kiam la instruproceso povas mem-organizi,

317
00:16:27,079 --> 00:16:29,570
tiam aperas lernado.

318
00:16:29,570 --> 00:16:31,963
Oni ne devigu la lernadon.

319
00:16:31,963 --> 00:16:34,179
Oni lasu ĝin okazi.

320
00:16:34,179 --> 00:16:37,452
La instruanto startas la proceson

321
00:16:37,452 --> 00:16:40,171
kaj de distanco rigardas,

322
00:16:40,171 --> 00:16:42,539
kiel la lernado ekestas.

323
00:16:42,539 --> 00:16:45,492
Mi kredas, ke estas tio, pri kio temas.

324
00:16:45,492 --> 00:16:48,244
Sed kiel ni akiru la scion?

325
00:16:48,244 --> 00:16:49,919
Nu, mi intencas konstrui

326
00:16:49,919 --> 00:16:53,220
mem-organizajn lernadajn mediojn.

327
00:16:53,220 --> 00:16:56,905
Ili estas kombinaĵo de larĝbenda retaliro,

328
00:16:56,905 --> 00:16:59,298
kunlaborado kaj kuraĝigo.

329
00:16:59,298 --> 00:17:01,004
Mi jam provis tion

330
00:17:01,004 --> 00:17:03,539
en multaj lernejoj tutmonde

331
00:17:03,539 --> 00:17:07,165
Instruistoj skeptike diris: "Ĉu tio funkcias per si mem?"

332
00:17:07,165 --> 00:17:10,282
Mi diris: "Jes, tio iras per si mem." "Kiel vi scias tion? "

333
00:17:10,282 --> 00:17:13,775
Mi diris, "Por vi la infanoj, kiuj diris ĝin al mi,

334
00:17:13,775 --> 00:17:16,703
ne estas kredindaj pro sia fono."

335
00:17:16,703 --> 00:17:19,654
Jen SOLE (Mem-organiza lerna medio) en praktiko.

336
00:17:19,654 --> 00:17:22,605
(Infanoj interbabilas)

337
00:17:22,605 --> 00:17:25,556
Tio estas en Anglujo.

338
00:17:25,556 --> 00:17:31,845
Li respektigas ordon kaj pacon,

339
00:17:31,845 --> 00:17:35,611
ĉar, kiel vi scias, ne ĉeestas instruisto.

340
00:17:35,611 --> 00:17:44,126
Knabino: La entuta nombro da elektronoj 
ne egalas al la entuta nombro da protonoj

341
00:17:46,096 --> 00:17:49,999
Knabino: — donanta al ĝi rezultan pozitivan 
aŭ negativan elektran ŝargon.

342
00:17:49,999 --> 00:17:56,734
La rezulta ŝargo de jono egalas 
al la nombro da protonoj en la jono...

343
00:17:56,734 --> 00:18:00,318
... minus la nombro da elektronoj.

344
00:18:00,318 --> 00:18:03,611
SM: Ŝi antaŭas per jardeko sian aĝon.

345
00:18:03,611 --> 00:18:06,660
Por SOLEoj, ni bezonas lernoplanon kun gravaj demandoj.

346
00:18:06,660 --> 00:18:10,263
Vi jam aŭdis, kion tio signifas.

347
00:18:10,263 --> 00:18:12,469
La ŝtonepokaj homoj

348
00:18:12,469 --> 00:18:15,870
rigardis supren kaj diris:

349
00:18:15,870 --> 00:18:17,974
"Kio estas tiuj trembrilaj lumoj?"

350
00:18:17,974 --> 00:18:20,453
Tiel ekestis la unua lernoplano, 
sed tiuj mirindaj demandoj ne plu ekzistas.

351
00:18:20,453 --> 00:18:25,247
Ni okupiĝas pri la tangento de angulo.

352
00:18:25,247 --> 00:18:29,377
Sed tio ne estas sufiĉe alloga.

353
00:18:29,377 --> 00:18:33,085
Oni devus demandi al naŭjarulo:

354
00:18:33,085 --> 00:18:36,046
"Se meteorito venus al la tero,

355
00:18:36,046 --> 00:18:39,199
kiel vi kalkulus, ĉu ĝi frapos la teron aŭ ne?"

356
00:18:39,199 --> 00:18:42,597
Kaj kiam li diras, "Kiel mi faru tion?",

357
00:18:42,597 --> 00:18:45,157
tiam vi diras: "Jen la magia vorto: la tangento de angulo"

358
00:18:45,157 --> 00:18:48,142
Sekve lasu lin sola. Li mem trovos ĝin.

359
00:18:48,142 --> 00:18:51,013
Jen kelkaj bildoj pri SOLEoj.

360
00:18:51,013 --> 00:18:55,471
Mi provis neimageblajn demandojn:

361
00:18:55,471 --> 00:19:01,060
Kiam komenciĝis la mondo? Kiel ĝi finiĝos?

362
00:19:01,060 --> 00:19:05,348
Ĉe naŭjaruloj.

363
00:19:05,348 --> 00:19:07,293
Ĉi tio temas pri la aero, kiun ni spiras.

364
00:19:07,293 --> 00:19:10,269
Ĉi tion faras infanoj sen la helpo de instruanto.

365
00:19:10,269 --> 00:19:15,227
La instruanto nur starigas la demandon,

366
00:19:15,227 --> 00:19:17,611
malproksimiĝas kaj admiras la respondon.

367
00:19:17,611 --> 00:19:21,275
Kio estas do mia deziro?

368
00:19:21,275 --> 00:19:25,011
Mia deziro estas,

369
00:19:25,011 --> 00:19:27,227
ke ni desegnu la estontecon de la lernado.

370
00:19:27,227 --> 00:19:31,541
Ni ja ne volas esti anstataŭigiloj

371
00:19:31,541 --> 00:19:33,507
por granda homa komputilo, ĉu ne?

372
00:19:33,507 --> 00:19:35,899
Do ni bezonas desegni estontecon por lernado.

373
00:19:35,899 --> 00:19:39,555
Kaj mi devas - momenton,

374
00:19:39,555 --> 00:19:41,191
mi devas precize vortumi tion,

375
00:19:41,191 --> 00:19:43,891
ĉar ĉi tio estas tre grava.

376
00:19:43,891 --> 00:19:46,535
Mi volus helpi projekti estontecon de lernado

377
00:19:46,535 --> 00:19:48,851
subtenante infanojn tutmonde

378
00:19:48,851 --> 00:19:51,085
uzi siajn miron kaj sian kapablon kunlabori.

379
00:19:51,085 --> 00:19:54,131
Helpu min konstrui tiun lernejon.

380
00:19:54,131 --> 00:19:56,363
Ĝi nomiĝos "Lernejo en la nubo".

381
00:19:56,363 --> 00:19:59,699
Ĝi iĝos lernejo, kie la infanoj iras en intelektan aventuron,

382
00:19:59,699 --> 00:20:04,772
pelataj de la grandaj demandoj, kiujn iliaj perantoj starigis.

383
00:20:04,772 --> 00:20:08,629
Mi volas akiri tion

384
00:20:08,629 --> 00:20:10,900
per konstruo de servo, kie mi povos studi ĉi tion.

385
00:20:10,900 --> 00:20:15,260
Ĝi estos preskaŭ senhoma servo.

386
00:20:15,260 --> 00:20:18,060
Estas nur unu avino

387
00:20:18,060 --> 00:20:19,827
kiu mastrumos sanon kaj sekuron.

388
00:20:19,827 --> 00:20:22,268
La cetero venas de la nubo.

389
00:20:22,268 --> 00:20:23,701
La lumo estas ŝaltata kaj malŝaltata de la nubo

390
00:20:23,701 --> 00:20:25,616
ktp, ktp. Ĉio venas de la nubo.

391
00:20:25,616 --> 00:20:27,644
Sed mi bezonas vin por alia celo.

392
00:20:27,644 --> 00:20:30,869
Vi povas fari mem-organizajn lernadajn mediojn

393
00:20:30,869 --> 00:20:33,628
hejme, en kaj ekster la lernejo, en kluboj.

394
00:20:33,628 --> 00:20:38,644
Tio tre facile fareblas.

395
00:20:38,644 --> 00:20:40,772
TED havas mirindan dokumenton, kiu klarigas, kiel fari ĝin.

396
00:20:40,772 --> 00:20:42,660
Ĉu vi volus fari tion

397
00:20:42,660 --> 00:20:46,036
sur la kvin kontinentoj

398
00:20:46,036 --> 00:20:48,401
kaj sendi al mi la donitaĵojn?

399
00:20:48,401 --> 00:20:50,612
Tiam mi kunmetos ĉion kaj movos ĝin al la Lernejo de nuboj

400
00:20:50,612 --> 00:20:54,116
kaj formos la estontecon de lernado.

401
00:20:54,116 --> 00:20:57,380
Tio estas mia deziro.

402
00:20:57,380 --> 00:20:59,172
Kaj nur unu lasta afero.

403
00:20:59,172 --> 00:21:00,595
Mi kunirigos vin al la supro de Himalajo.

404
00:21:00,595 --> 00:21:03,188
Je alto de 3600 metroj, kie la aero estas maldensa,

405
00:21:03,188 --> 00:21:06,491
mi iam instalis du niĉajn komputilojn,

406
00:21:06,491 --> 00:21:09,476
kaj la infanoj amasiĝis ĉirkaŭ ilin.

407
00:21:09,476 --> 00:21:10,931
Kaj tie estis knabineto, kiu sekvis min ĉien.

408
00:21:10,931 --> 00:21:13,828
Mi diris al ŝi: "Mi volas doni komputilon al ĉiu infano.

409
00:21:13,828 --> 00:21:18,544
Kiel mi faru tion?"

410
00:21:18,544 --> 00:21:20,945
Mi provis kviete foti ŝin.

411
00:21:20,945 --> 00:21:24,976
Ŝi subite levis sian manon jene, kaj diris

412
00:21:25,226 --> 00:21:29,032
"Ek kun ĝi."

413
00:21:29,032 --> 00:21:30,921
(Ridado) (Aplaŭdo)

414
00:21:30,921 --> 00:21:42,785
Miaopinie tio estis bona konsilo.

415
00:21:42,785 --> 00:21:44,646
Mi sekvos ŝian konsilon kaj ĉesos paroli.

416
00:21:44,646 --> 00:21:46,714
Dankon. Dankegon.

417
00:21:46,714 --> 00:21:50,704
(Aplaŭdoj)

418
00:21:50,704 --> 00:21:54,455
Dankon. Dankon. (Aplaŭdoj)

419
00:21:54,455 --> 00:22:02,779
Koran dankon. Ho! (Aplaŭdoj)

420
00:22:02,779 --> 00:22:09,194
Dankegon. Ho! (Aplaŭdoj)