1
00:00:14,504 --> 00:00:15,747
Hãy nghĩ về 1 thế giới ¶

2
00:00:15,747 --> 00:00:17,892
trong đó bạn thấy con số và chữ cái 
bằng màu sắc

3
00:00:17,892 --> 00:00:19,750
mặc dù chúng được in bằng màu đen,

4
00:00:19,750 --> 00:00:21,833
khi âm nhạc hay giọng nói tạo vòng xoáy

5
00:00:21,833 --> 00:00:23,922
của chuyển động, những khối màu,

6
00:00:23,922 --> 00:00:25,858
trong đó các từ và tên từ miệng bạn

7
00:00:25,858 --> 00:00:27,592
có hương vị khác thường.

8
00:00:27,592 --> 00:00:30,437
Nhà tù có vị lạnh, như thịt xông khói cứng

9
00:00:30,437 --> 00:00:33,123
trong khi Derek có vị như ráy tai.

10
00:00:34,091 --> 00:00:35,807
Chào mừng bạn đến với cảm giác kèm,

11
00:00:35,807 --> 00:00:37,072
1 hiện tượng thần kinh

12
00:00:37,072 --> 00:00:41,032
có thể gán gép 2 cảm giác hay nhiều 
hơn thế và xuất hiện ở 4% dân số thế giới.

13
00:00:41,032 --> 00:00:43,505
Người có cảm giác kèm không chỉ 
nghe được giọng nói,

14
00:00:43,505 --> 00:00:44,413
mà còn thấy nó,

15
00:00:44,413 --> 00:00:44,920
nếm được nó,

16
00:00:44,920 --> 00:00:47,555
hoặc cảm thấy nó như
một va chạm thân thể.

17
00:00:48,771 --> 00:00:51,065
Có chung gốc với từ 'gây mê',

18
00:00:51,065 --> 00:00:52,400
nghĩa là không có cảm giác,

19
00:00:52,400 --> 00:00:55,152
cảm giác kèm mang nghĩa là có nhiều
cảm giác.

20
00:00:55,152 --> 00:00:57,446
Với một loại, chẳng hạn như nghe được màu,

21
00:00:57,446 --> 00:00:59,699
sẽ cho bạn 50% cơ hôi có được
cảm giác thứ hai,

22
00:00:59,699 --> 00:01:00,116
thứ ba,

23
00:01:00,116 --> 00:01:01,609
hoặc loại thứ tư.

24
00:01:03,702 --> 00:01:06,764
Cứ 90 người trong chúng ta sẽ có 1 người
có trải nghiệm về tự vị,

25
00:01:06,764 --> 00:01:08,312
phần tử viết của ngôn ngữ,

26
00:01:08,312 --> 00:01:08,975
như chữ cái,

27
00:01:08,975 --> 00:01:09,434
chữ số,

28
00:01:09,434 --> 00:01:10,797
và các dấu câu,

29
00:01:10,797 --> 00:01:12,850
được bão hòa với màu sắc.

30
00:01:12,850 --> 00:01:15,313
Một số thậm chí có giới tính hay 
cá tính riêng.

31
00:01:15,313 --> 00:01:19,502
Đối với Gail, 3 có tính vận động
và thể thao,

32
00:01:19,502 --> 00:01:22,319
9 là một cô gái thượng lưu rỗng tuếch.

33
00:01:22,319 --> 00:01:24,694
Ngược lại, các đơn vị âm thanh 
của ngôn ngữ,

34
00:01:24,694 --> 00:01:25,946
hay âm vị,

35
00:01:25,946 --> 00:01:27,863
sẽ kích hoạt cảm giác kèm.

36
00:01:27,863 --> 00:01:30,369
Đối với James, đại học (college) có vị
như xúc xích,

37
00:01:30,369 --> 00:01:32,411
cũng như tin nhắn và những từ tương tự

38
00:01:32,411 --> 00:01:34,206
có đuôi -age.

39
00:01:35,699 --> 00:01:38,542
Cảm giác kèm là một đặc điểm,
giống như ta có đôi mắt xanh,

40
00:01:38,542 --> 00:01:40,125
chứ không phải chứng rối loạn

41
00:01:40,125 --> 00:01:41,754
bởi vì nó không có gì sai cả.

42
00:01:41,754 --> 00:01:43,104
Thực tế, có cảm giác kèm

43
00:01:43,104 --> 00:01:45,997
sẽ cho ta những móc nối giúp
ta lưu trữ kỉ niệm tốt hơn.

44
00:01:45,997 --> 00:01:49,309
Ví dụ, một cô gái chạy đến một người cô 
đã lâu không gặp.

45
00:01:49,309 --> 00:01:51,346
"Xem nào, cô ấy có 1 cái tên màu xanh lá.

46
00:01:51,346 --> 00:01:52,310
D là màu xanh:

47
00:01:52,310 --> 00:01:52,847
Debra,

48
00:01:52,847 --> 00:01:53,229
Darby,

49
00:01:53,229 --> 00:01:53,646
Dorothy,

50
00:01:53,646 --> 00:01:54,146
Denise.

51
00:01:54,146 --> 00:01:56,920
A! Tên cô ấy là Denise! "

52
00:01:56,920 --> 00:01:58,359
Khi biết điều đó từ nhỏ,

53
00:01:58,359 --> 00:02:00,736
suy nghĩ đó sẽ được duy trì mãi.

54
00:02:00,736 --> 00:02:03,254
Cảm giác kèm kế thừa một xu hướng sinh học

55
00:02:03,254 --> 00:02:05,282
kích thích kết nối tế bào thần kinh não,

56
00:02:05,282 --> 00:02:08,017
nhưng cần được tiếp xúc với các
tạo tác văn hóa

57
00:02:08,017 --> 00:02:08,870
như lịch,

58
00:02:08,870 --> 00:02:09,536
tên thực phẩm,

59
00:02:09,536 --> 00:02:11,245
và bảng chữ cái.

60
00:02:11,245 --> 00:02:13,833
Điều đáng ngạc nhiên là sự thay đổi
các nucleotide

61
00:02:13,833 --> 00:02:17,378
trong trình tự DNA của một người sẽ làm
thay đổi nhận thức của họ.

62
00:02:17,378 --> 00:02:19,793
Bằng cách này, cảm giác kèm
cung cấp một con đường

63
00:02:19,793 --> 00:02:22,049
để hiểu được sự khác biệt chủ quan,

64
00:02:22,049 --> 00:02:25,385
làm thế nào 2 người có nhận thức khác nhau
về cùng 1 vấn đề.

65
00:02:25,385 --> 00:02:27,972
Sean, người thích ăn đồ có vị màu xanh,

66
00:02:27,972 --> 00:02:30,303
chẳng hạn như sữa, cam, và rau chân vịt.

67
00:02:30,303 --> 00:02:32,691
Các gen làm tăng sự kết nối

68
00:02:32,691 --> 00:02:34,939
giữa vùng cảm nhận hương vị trong
thùy trán

69
00:02:34,939 --> 00:02:37,481
và vùng cảm nhận màu sắc.

70
00:02:37,481 --> 00:02:39,269
Nhưng giả sử với người khác

71
00:02:39,269 --> 00:02:41,683
khi các gen lại ở trong những vùng
không cảm giác.

72
00:02:41,683 --> 00:02:43,579
Sau đó, bạn sẽ có khả năng liên kết

73
00:02:43,579 --> 00:02:45,772
những điều dường như không liên quan,

74
00:02:45,772 --> 00:02:47,948
đó là định nghĩa của ẩn dụ,

75
00:02:47,948 --> 00:02:50,787
để thấy sự liên quan trong thứ không 
liên quan.

76
00:02:50,787 --> 00:02:52,997
Không quá ngạc nhiên khi cảm 
giác kèm xuất hiện

77
00:02:52,997 --> 00:02:55,374
ở những nghệ sĩ sử dung phép ẩn dụ
xuất sắc

78
00:02:55,374 --> 00:02:57,541
như nhà văn Vladimir Nabokov,

79
00:02:57,541 --> 00:02:59,293
họa sĩ David Hockney,

80
00:02:59,293 --> 00:03:00,693
và nhà soạn nhạc Billy Joel

81
00:03:00,693 --> 00:03:02,219
và Lady Gaga.

82
00:03:04,142 --> 00:03:06,002
Vậy vì sao có những người
không có cảm giác kèm,

83
00:03:06,002 --> 00:03:08,583
để hiểu nghĩa ẩn dụ chẳng hạn như
"pho mát sắc nét"

84
00:03:08,583 --> 00:03:10,632
hoặc "người ngọt ngào"?

85
00:03:10,632 --> 00:03:12,009
Nó vẫn xảy ra với dấu hiệu,

86
00:03:12,009 --> 00:03:12,342
âm thanh,

87
00:03:12,342 --> 00:03:12,891
và chuyển động,

88
00:03:12,891 --> 00:03:15,300
với quan hệ chặt chẽ.

89
00:03:15,300 --> 00:03:17,732
mà ngay cả người nói tiếng bụng
cũng thuyết phục chúng ta

90
00:03:17,732 --> 00:03:19,646
rằng người câm đang nói.

91
00:03:19,646 --> 00:03:21,478
Phim ảnh, tương tự, có thể thuyết phục

92
00:03:21,478 --> 00:03:23,526
ta rằng âm thanh phát ra từ
miệng diễn viên

93
00:03:23,526 --> 00:03:25,694
chứ không phải từ loa bên ngoài.

94
00:03:25,694 --> 00:03:28,447
Vì vậy, thật ra, chúng ta đều có 
cảm giác kèm.

95
00:03:28,447 --> 00:03:30,449
khi chúng ta không chú ý đến xung quanh

96
00:03:30,449 --> 00:03:32,533
thì nó luôn xảy ra.

97
00:03:32,533 --> 00:03:34,748
Sự nhiễu âm trong não là quy luật,

98
00:03:34,748 --> 00:03:36,435
chứ không phải ngoại lệ.

99
00:03:37,643 --> 00:03:41,010
Và nghe nó thật là ngọt ngào với tôi!