1 00:00:14,504 --> 00:00:15,747 Zamislite svet 2 00:00:15,747 --> 00:00:17,892 u kom vidite brojeve i slova u boji 3 00:00:17,892 --> 00:00:19,750 iako su štampani crnom bojom, 4 00:00:19,750 --> 00:00:21,833 u kom muzika ili glasovi pokreću vrtlog 5 00:00:21,833 --> 00:00:23,922 pokretnih oblika u boji, 6 00:00:23,922 --> 00:00:25,858 u kom reči i imena ispunjavaju vaša usta 7 00:00:25,858 --> 00:00:27,592 neobičnim ukusima. 8 00:00:27,592 --> 00:00:30,437 Zatvor ima ukus kao hladna, tvrda slanina, 9 00:00:30,437 --> 00:00:33,123 dok Derek ima ukus kao ušni vosak. 10 00:00:34,091 --> 00:00:35,807 Dobrodošli u sinesteziju, 11 00:00:35,807 --> 00:00:37,072 neurološku pojavu 12 00:00:37,072 --> 00:00:41,032 koja spaja dva ili više čula kod 4% populacije. 13 00:00:41,032 --> 00:00:43,345 Sinesteta možda neće čuti samo moj glas, 14 00:00:43,345 --> 00:00:44,303 već će ga i videti, 15 00:00:44,303 --> 00:00:45,490 osetiti njegov ukus, 16 00:00:45,490 --> 00:00:47,555 ili ga osetiti kao fizički dodir. 17 00:00:48,771 --> 00:00:51,065 Deleći isti koren sa anestezijom, 18 00:00:51,065 --> 00:00:52,400 što znači bez osećaja, 19 00:00:52,400 --> 00:00:54,942 sinestezija znači - udruženi osećaj. 20 00:00:54,942 --> 00:00:57,446 Ako imate jedan njen tip, kao što je obojeni sluh, 21 00:00:57,446 --> 00:00:59,699 imate 50% šansi da imate i drugi, 22 00:00:59,699 --> 00:01:00,446 treći 23 00:01:00,446 --> 00:01:01,609 ili četvrti tip. 24 00:01:03,702 --> 00:01:06,764 Jedna u 90 osoba doživljava grafeme, 25 00:01:06,764 --> 00:01:08,272 pisane elemente jezika, 26 00:01:08,272 --> 00:01:08,975 kao slova, 27 00:01:08,975 --> 00:01:09,694 brojeve 28 00:01:09,694 --> 00:01:10,797 i znakove interpunkcije 29 00:01:10,797 --> 00:01:12,850 kao osenčene bojama. 30 00:01:12,850 --> 00:01:15,313 Neki čak imaju rod ili ličnost. 31 00:01:15,313 --> 00:01:19,502 Za Gejl, 3 je atletski i sportski tip, 32 00:01:19,502 --> 00:01:22,319 9 je sujetna, elitistička devojka. 33 00:01:22,319 --> 00:01:24,694 Suprotno tome, glasovne jedinice jezika 34 00:01:24,694 --> 00:01:25,946 ili foneme, 35 00:01:25,946 --> 00:01:27,863 pokreću sinestetičke ukuse. 36 00:01:27,863 --> 00:01:30,369 Za Džejmsa, fakultet ima ukus kao kobasica, 37 00:01:30,369 --> 00:01:32,411 kao i poruka i slične reči 38 00:01:32,411 --> 00:01:34,206 sa nastavkom -age u engleskom. 39 00:01:35,559 --> 00:01:38,542 Sinestezija je osobina, kao što je posedovanje plavih očiju, 40 00:01:38,542 --> 00:01:39,775 a ne poremećaj, 41 00:01:39,775 --> 00:01:41,614 jer ne postoji ništa što nije u redu. 42 00:01:41,614 --> 00:01:43,104 U stvari, sve dodatne veze 43 00:01:43,104 --> 00:01:46,007 dodeljuju sinestetama superiornu memoriju. 44 00:01:46,007 --> 00:01:49,309 Na primer, devojka naleti na nekoga koga je odavno upoznala. 45 00:01:49,309 --> 00:01:51,346 „Kako beše, imala je zeleno ime. 46 00:01:51,346 --> 00:01:52,310 Slovo „d” je zeleno: 47 00:01:52,310 --> 00:01:54,207 Debra, Darbi, Doroti, Denis. 48 00:01:54,207 --> 00:01:56,640 Da! Zove se Denis!” 49 00:01:56,640 --> 00:01:58,359 Jednom uspostavljeno u detinjstvu, 50 00:01:58,359 --> 00:02:00,736 uparivanje ostaje fiksno za ceo život. 51 00:02:00,736 --> 00:02:03,254 Sinestete nasleđuju biološku sklonost 52 00:02:03,254 --> 00:02:05,282 hiperpovezanosti moždanih neurona, 53 00:02:05,282 --> 00:02:08,007 ali onda moraju biti izloženi kulturološkim artefaktima, 54 00:02:08,007 --> 00:02:09,100 kao što su kalendari, 55 00:02:09,100 --> 00:02:09,876 nazivi za hranu 56 00:02:09,876 --> 00:02:11,245 i abecede. 57 00:02:11,245 --> 00:02:13,833 Zapanjujuća stvar je da promena samo jednog nukleotida 58 00:02:13,833 --> 00:02:17,378 u nečijem DNK nizu menja percepciju. 59 00:02:17,378 --> 00:02:19,793 Na ovaj način, sinestezija obezbeđuje put 60 00:02:19,793 --> 00:02:22,049 ka razumevanju subjektivnih razlika - 61 00:02:22,049 --> 00:02:25,385 kako dvoje ljudi može videti istu stvar na različite načine. 62 00:02:25,385 --> 00:02:27,972 Uzmite za primer Šona, koji voli hranu plavog ukusa, 63 00:02:27,972 --> 00:02:30,303 kao što su mleko, pomorandže i spanać. 64 00:02:30,303 --> 00:02:32,391 Gen pojačava uobičajena povezivanja 65 00:02:32,391 --> 00:02:34,659 između područja za ukus u frontalnom delu mozga 66 00:02:34,659 --> 00:02:37,491 i područja za boju, koje se nalazi nešto dalje u pozadini. 67 00:02:37,491 --> 00:02:39,219 Pretpostavimo da je kod nekog drugog 68 00:02:39,219 --> 00:02:41,683 taj gen uticao na područja nevezana za čula. 69 00:02:41,693 --> 00:02:43,579 Tada biste imali sposobnost da povežete 70 00:02:43,579 --> 00:02:45,772 naizgled nepovezane stvari, 71 00:02:45,772 --> 00:02:47,948 što je definicija metafore - 72 00:02:47,948 --> 00:02:50,287 gledati slično na različito. 73 00:02:50,287 --> 00:02:52,717 Tako nije iznenađujuće da je sinestezija učestalija 74 00:02:52,717 --> 00:02:55,374 kod umetnika koji su veoma dobri u korišćenju metafora, 75 00:02:55,374 --> 00:02:57,541 kao što su romanopisac Vladimir Nabokov, 76 00:02:57,541 --> 00:02:59,293 slikar Dejvid Hokni 77 00:02:59,293 --> 00:03:00,693 i kompozitori Bili Džoel 78 00:03:00,693 --> 00:03:02,219 i Lejdi Gaga. 79 00:03:04,142 --> 00:03:06,002 Ipak, zašto mi ostali nesinestetičari 80 00:03:06,002 --> 00:03:08,583 razumemo metafore kao što su „oštar sir” 81 00:03:08,583 --> 00:03:10,632 ili „slatka osoba”? 82 00:03:10,632 --> 00:03:12,009 Slučaj je takav da su vid, 83 00:03:12,009 --> 00:03:12,892 zvuk i pokret 84 00:03:12,892 --> 00:03:15,300 već ucrtani toliko blizu na mapi 85 00:03:15,300 --> 00:03:17,732 da nas čak i loš trbuhozborac može ubediti 86 00:03:17,732 --> 00:03:19,646 da lutka priča. 87 00:03:19,646 --> 00:03:21,478 Filmovi nas, slično, mogu ubediti 88 00:03:21,478 --> 00:03:23,526 da zvuk dolazi iz usta glumaca, 89 00:03:23,526 --> 00:03:25,694 a ne iz obližnjih zvučnika. 90 00:03:25,694 --> 00:03:28,447 Tako smo iznutra svi sinestete, 91 00:03:28,447 --> 00:03:30,449 spolja nesvesni opažajnih spojnica 92 00:03:30,449 --> 00:03:32,533 koje se dešavaju istovremeno. 93 00:03:32,533 --> 00:03:34,748 Među-saobraćanje u mozgu je pravilo, 94 00:03:34,748 --> 00:03:36,795 ne izuzetak, 95 00:03:37,973 --> 00:03:40,813 a to mi zvuči kao slatki dogovor!