[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:03.10,Default,,0000,0000,0000,,Câu hỏi đơn giản nhất thường là \Ncâu hỏi khó trả lời nhất.
Dialogue: 0,0:00:03.12,0:00:04.26,Default,,0000,0000,0000,,Vật chất là gì?
Dialogue: 0,0:00:04.26,0:00:06.54,Default,,0000,0000,0000,,Tạo sao vật chất tồn tại?
Dialogue: 0,0:00:06.56,0:00:08.65,Default,,0000,0000,0000,,Tại sao chúng tồn tại \Nvà cách đó là gì?
Dialogue: 0,0:00:08.65,0:00:11.39,Default,,0000,0000,0000,,Hãy cùng tiếp cận nó từng bước một.
Dialogue: 0,0:00:11.40,0:00:13.01,Default,,0000,0000,0000,,Bạn được làm từ gì?
Dialogue: 0,0:00:13.03,0:00:16.11,Default,,0000,0000,0000,,Bạn là vật chất, \Ncái mà được làm từ các phân tử.
Dialogue: 0,0:00:16.11,0:00:19.79,Default,,0000,0000,0000,,Phân tử là cái làm từ nguyên tử mà \Nnguyên tử được làm từ các hạt cơ bản .
Dialogue: 0,0:00:19.79,0:00:24.21,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng nếu các hạt cơ bản \Nlà vật nhỏ nhất tồn tại
Dialogue: 0,0:00:24.21,0:00:26.09,Default,,0000,0000,0000,,Thì các hạt ấy làm từ gì?
Dialogue: 0,0:00:34.96,0:00:40.50,Default,,0000,0000,0000,,Để trả lời một câu hỏi đơn giản, \Nhãy bắt đầu một cách đơn giản. Quét sạch đi vũ trụ,
Dialogue: 0,0:00:40.50,0:00:44.89,Default,,0000,0000,0000,,Quên đi những vật chất, phản vật chất\Nbức xạ, hạt... bất cứ thứ gì!\N
Dialogue: 0,0:00:44.89,0:00:48.51,Default,,0000,0000,0000,,Giờ hãy nhìn gần hơn và nó...chẳng có gì!
Dialogue: 0,0:00:49.35,0:00:50.98,Default,,0000,0000,0000,,Không gian trống là gì?
Dialogue: 0,0:00:50.98,0:00:52.62,Default,,0000,0000,0000,,Nó là cái chúng ta gọi là \NKhoảng chân không.
Dialogue: 0,0:00:53.12,0:00:55.53,Default,,0000,0000,0000,,Nơi đó không có nguyên tử, vật chất...\Nkhông có gì cả!
Dialogue: 0,0:00:55.100,0:00:57.80,Default,,0000,0000,0000,,Nó có thật sự trống không?
Dialogue: 0,0:00:58.30,0:01:01.32,Default,,0000,0000,0000,,Không có gì cho chúng ta những \Nviên gạch cho tất cả.
Dialogue: 0,0:01:01.74,0:01:05.95,Default,,0000,0000,0000,,Trong một khung cảnh, Khoảng không gian trống trông giống như một biển lặng lớn.
Dialogue: 0,0:01:06.25,0:01:08.93,Default,,0000,0000,0000,,Trong khi nước vẫn im ắng trong khi chưa có gì đang diễn ra.
Dialogue: 0,0:01:09.29,0:01:11.76,Default,,0000,0000,0000,,Thì một làn gió tạo nên nhiều làn sóng mạnh.
Dialogue: 0,0:01:12.30,0:01:14.45,Default,,0000,0000,0000,,Vũ trụ của chúng ta hoạt động rất giống như vậy.
Dialogue: 0,0:01:14.54,0:01:16.53,Default,,0000,0000,0000,,Biển có ở mọi nơi
Dialogue: 0,0:01:16.75,0:01:18.30,Default,,0000,0000,0000,,Các nhà vật lý gọi nó là những trường.\N(Fields)
Dialogue: 0,0:01:18.83,0:01:21.06,Default,,0000,0000,0000,,Nó có thể lạ và mới
Dialogue: 0,0:01:21.06,0:01:23.44,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng hãy nghĩ về bức xạ như là một ví dụ.
Dialogue: 0,0:01:23.45,0:01:26.74,Default,,0000,0000,0000,,Thật thú vị khi nó được gọi là trường điện từ
Dialogue: 0,0:01:26.74,0:01:30.34,Default,,0000,0000,0000,,Một chút xoắn được tạo ra hạt \Nmà chúng ta gọi là Photon.
Dialogue: 0,0:01:30.34,0:01:33.71,Default,,0000,0000,0000,,Một vật chất mang bức xạ chúng ta \Nnhận thức rằng nó là Ánh sáng.
Dialogue: 0,0:01:34.21,0:01:36.44,Default,,0000,0000,0000,,Nó không chỉ liên quan tới ánh sáng.
Dialogue: 0,0:01:36.44,0:01:38.92,Default,,0000,0000,0000,,Mọi hạt trong vũ trụ \Nđược tạo ra như thế này.
Dialogue: 0,0:01:38.92,0:01:42.80,Default,,0000,0000,0000,,Có những trường cho mỗi hạt vật chất \Nvới những quy tắc riêng của nó.
Dialogue: 0,0:01:43.36,0:01:45.90,Default,,0000,0000,0000,,Lấy ví dụ, tồn tại song song với trường điện từ
Dialogue: 0,0:01:45.90,0:01:48.66,Default,,0000,0000,0000,,có một trường của Electron mọi nơi trong vũ trụ.
Dialogue: 0,0:01:48.66,0:01:51.53,Default,,0000,0000,0000,,và những xoắn nhỏ trong trường ấy là các hạt Electron.
Dialogue: 0,0:01:51.55,0:01:55.89,Default,,0000,0000,0000,,Cùng với nhau, các trường trong vũ trụ của chúng ta \Ncó thể tạo nên 17 loại hạt.
Dialogue: 0,0:01:55.89,0:01:58.22,Default,,0000,0000,0000,,Và có thể được chia thành 3 nhóm:
Dialogue: 0,0:01:58.22,0:02:01.39,Default,,0000,0000,0000,,Hạt Lepton, hạt Quark và hạt Boson.
Dialogue: 0,0:02:01.39,0:02:07.32,Default,,0000,0000,0000,,Hạt Lepton bao gồm hạt Electron như là \Nngười anh em họ của mình: hạt Muon và Tau.
Dialogue: 0,0:02:07.32,0:02:10.02,Default,,0000,0000,0000,,Mỗi cái có một Neutrino với nó.
Dialogue: 0,0:02:10.02,0:02:11.45,Default,,0000,0000,0000,,Sau đó là các hạt Quark.
Dialogue: 0,0:02:11.45,0:02:14.82,Default,,0000,0000,0000,,Hạt Quark là gia đình hạt nhân của hạt to hơn.
Dialogue: 0,0:02:14.82,0:02:17.51,Default,,0000,0000,0000,,Chúng luôn được tìm thấy một cách ràng buộc với nhau theo nhóm và cặp.
Dialogue: 0,0:02:17.52,0:02:21.01,Default,,0000,0000,0000,,và tạo nên Proton và Neutron, từ đó tạo nên hạt nhân của nguyên tử.
Dialogue: 0,0:02:21.01,0:02:24.61,Default,,0000,0000,0000,,Cùng với nhau, Electron và Quark cũng là hạt của vật chất.
Dialogue: 0,0:02:24.62,0:02:26.47,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tạo nên tất cả vật mà bạn thấy.
Dialogue: 0,0:02:26.47,0:02:27.95,Default,,0000,0000,0000,,Không khí bạn thở,
Dialogue: 0,0:02:27.95,0:02:29.25,Default,,0000,0000,0000,,mặt trời sưởi ấm bạn,
Dialogue: 0,0:02:29.25,0:02:32.90,Default,,0000,0000,0000,,chiếc máy tính bạn đang dùng bây giờ, để phâm tâm công việc bạn đã nên làm.
Dialogue: 0,0:02:32.90,0:02:35.02,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng mọi vật không chỉ tồn tại,
Dialogue: 0,0:02:35.02,0:02:36.98,Default,,0000,0000,0000,,Nó cũng làm công việc.
Dialogue: 0,0:02:36.98,0:02:39.59,Default,,0000,0000,0000,,Trong một ý nghĩa triết học, các tính chất của một vật
Dialogue: 0,0:02:39.59,0:02:42.53,Default,,0000,0000,0000,,chỉ là một phần trong sự tồn tại của nó.
Dialogue: 0,0:02:42.53,0:02:46.51,Default,,0000,0000,0000,,Nó là nơi hạt Boson và các trường đưa chúng vào cuộc chơi
Dialogue: 0,0:02:46.51,0:02:49.79,Default,,0000,0000,0000,,Trong khi các hạt Quark và Lepton được làm từ trường vật chất,
Dialogue: 0,0:02:49.79,0:02:51.84,Default,,0000,0000,0000,,Hạt Boson được làm từ lực trường.
Dialogue: 0,0:02:51.84,0:02:55.34,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta gọi luật của vũ trụ là Lực (force).
Dialogue: 0,0:02:55.34,0:02:58.64,Default,,0000,0000,0000,,Và cho đến nay, 4 luật cơ bản đã được tìm thấy:
Dialogue: 0,0:02:58.66,0:03:03.48,Default,,0000,0000,0000,,Lực điện từ, trọng lực, lực liên kết mạnh và yếu của hạt nhân.
Dialogue: 0,0:03:03.48,0:03:05.81,Default,,0000,0000,0000,,Những lực ấy là luật chơi của một trò chơi
Dialogue: 0,0:03:05.82,0:03:07.67,Default,,0000,0000,0000,,Nơi đó những quân cờ là các hạt,
Dialogue: 0,0:03:07.68,0:03:09.21,Default,,0000,0000,0000,,Và trò chơi là Vũ trụ.
Dialogue: 0,0:03:09.23,0:03:12.60,Default,,0000,0000,0000,,Nó nói những hạt khả năng của chúng và cách làm khả năng đó.
Dialogue: 0,0:03:12.68,0:03:16.98,Default,,0000,0000,0000,,Tượng đi theo đường chéo, hạt không khối lượng đi theo tốc độ ánh sáng.
Dialogue: 0,0:03:16.98,0:03:20.08,Default,,0000,0000,0000,,Ngựa có thể nhảy, Trọng lực thu hút chúng lại.
Dialogue: 0,0:03:20.08,0:03:23.76,Default,,0000,0000,0000,,Những lực ấy là luật cho việc tương tác giữa các hạt.
Dialogue: 0,0:03:23.76,0:03:25.70,Default,,0000,0000,0000,,Mà cuối cùng làm các quy tắc cho
Dialogue: 0,0:03:25.70,0:03:29.08,Default,,0000,0000,0000,,việc giúp các hạt lắp ráp thành những vật lớn chúng ta thấy trong vũ trụ.
Dialogue: 0,0:03:29.08,0:03:32.49,Default,,0000,0000,0000,,Trọng lực không chỉ là luật các hành tinh quay quanh mặt trời,
Dialogue: 0,0:03:32.49,0:03:34.16,Default,,0000,0000,0000,,hay là táo rơi xuống từ cây.
Dialogue: 0,0:03:34.16,0:03:38.79,Default,,0000,0000,0000,,Như là một luật, các vật chất tương tác với nhau, tạo nên hành tinh và ngôi sao.
Dialogue: 0,0:03:38.82,0:03:42.48,Default,,0000,0000,0000,,Lực từ không chỉ là lực để thu hút
Dialogue: 0,0:03:42.48,0:03:45.43,Default,,0000,0000,0000,,hay là đẩy lùi dòng điện trong bóng đèn.
Dialogue: 0,0:03:45.43,0:03:49.70,Default,,0000,0000,0000,,Nó quản lý sự liên kết của hạt nhân, tạo nên các phân tử.
Dialogue: 0,0:03:49.71,0:03:54.52,Default,,0000,0000,0000,,Cùng với nhau, các lực và hạt giống như trò Tinkertoys cho sự tồn tại,
Dialogue: 0,0:03:54.52,0:03:56.94,Default,,0000,0000,0000,,Hạt Boson như là người đưa thư
Dialogue: 0,0:03:56.94,0:03:59.50,Default,,0000,0000,0000,,Hoặc có thể nói, liên kết các hạt của vật chất
Dialogue: 0,0:03:59.51,0:04:02.96,Default,,0000,0000,0000,,và dùng để các hạt "nói" với nhau cách di chuyển.
Dialogue: 0,0:04:02.96,0:04:05.09,Default,,0000,0000,0000,,Mỗi hạt sử dụng một lực sắp xếp cố định
Dialogue: 0,0:04:05.09,0:04:07.16,Default,,0000,0000,0000,,Để tương tác với các hạt còn lại.
Dialogue: 0,0:04:07.16,0:04:10.43,Default,,0000,0000,0000,,Quark, như là một ví dụ, có thể tương tác với nhau
Dialogue: 0,0:04:10.43,0:04:12.67,Default,,0000,0000,0000,,qua lực điện từ và lực tương tác mạnh của hạt nhân.
Dialogue: 0,0:04:12.67,0:04:14.73,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng Electron không dùng lực tương tác mạnh ấy,
Dialogue: 0,0:04:14.73,0:04:16.27,Default,,0000,0000,0000,,Chỉ dùng lực điện từ thôi.
Dialogue: 0,0:04:16.27,0:04:19.24,Default,,0000,0000,0000,,Hạt Quark trao đổi hạt Boson mạnh,
Dialogue: 0,0:04:19.24,0:04:22.11,Default,,0000,0000,0000,,Liên lạc với sự tương tác mạnh của các nguyên tử với nhau.
Dialogue: 0,0:04:22.11,0:04:25.50,Default,,0000,0000,0000,,Trong khi các Proton trao đổi các hạt trao đổi bằng lực từ
Dialogue: 0,0:04:25.50,0:04:27.30,Default,,0000,0000,0000,,giữa Proton và Electon.
Dialogue: 0,0:04:27.30,0:04:30.65,Default,,0000,0000,0000,,Do đó hạt Quark kết thúc bằng cách bị nhốt trong các hạt nhân,
Dialogue: 0,0:04:30.65,0:04:32.48,Default,,0000,0000,0000,,Trong khi đó các Electron vẫn tương tác với chúng
Dialogue: 0,0:04:32.48,0:04:34.78,Default,,0000,0000,0000,,Bởi sự tương tác điện và tạo nên nguyên tử.
Dialogue: 0,0:04:34.78,0:04:38.60,Default,,0000,0000,0000,,Mặc dù vũ trụ có rất nhiều hiện tượng lộn xộn lớn
Dialogue: 0,0:04:38.60,0:04:42.19,Default,,0000,0000,0000,,Như cuộc sống, vụ nổ lớn và máy tính nhìn phức tạp trên bề mặt.
Dialogue: 0,0:04:42.21,0:04:44.75,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bạn phóng to đủ lớn vào bất cứ vật gì
Dialogue: 0,0:04:44.75,0:04:47.71,Default,,0000,0000,0000,,Bạn chỉ thấy được 17 loại hạt đang nổi lên từ các trường cơ bản
Dialogue: 0,0:04:47.71,0:04:49.93,Default,,0000,0000,0000,,Chơi một trò chơi với 4 luật.
Dialogue: 0,0:04:49.93,0:04:53.24,Default,,0000,0000,0000,,Tóm tắt lại, bằng một cách đơn giản nhất chúng ta biết hiện nay
Dialogue: 0,0:04:53.24,0:04:55.42,Default,,0000,0000,0000,,đó là những vật chất.
Dialogue: 0,0:04:55.43,0:04:57.98,Default,,0000,0000,0000,,Giả thuyết này được các nhà vật lý học gọi là
Dialogue: 0,0:04:57.98,0:04:59.70,Default,,0000,0000,0000,,Mô hình chuẩn của Vật lý hạt.\N(The Standard Model of Particle Physics)
Dialogue: 0,0:04:59.70,0:05:02.36,Default,,0000,0000,0000,,Về cơ bản, bạn không là gì hơn là sự hỗn loạn
Dialogue: 0,0:05:02.36,0:05:05.67,Default,,0000,0000,0000,,Trên một bãi biển tồn tại bởi năng lượng và được hướng dẫn bởi
Dialogue: 0,0:05:05.67,0:05:08.51,Default,,0000,0000,0000,,Các lực tạo nên luật cho vũ trụ.
Dialogue: 0,0:05:10.67,0:05:13.01,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng lực là gì và tại sao?
Dialogue: 0,0:05:13.01,0:05:14.96,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta phải trả lời một số câu hỏi đơn giản nữa
Dialogue: 0,0:05:14.96,0:05:16.74,Default,,0000,0000,0000,,Để đi đến đáy vấn đề này.
Dialogue: 0,0:05:16.74,0:05:20.22,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi đã làm một số hình nền cho các hình ảnh trong video này
Dialogue: 0,0:05:20.22,0:05:22.49,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể lấy chúng trên trang patrion.com
Dialogue: 0,0:05:22.50,0:05:24.59,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bạn muốn giúp chúng tôi làm video
Dialogue: 0,0:05:24.59,0:05:26.07,Default,,0000,0000,0000,,Bạn cũng có thể làm được.
Dialogue: 0,0:05:26.07,0:05:28.12,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi thật sự đánh giá cao sự trợ giúp của các bạn.
Dialogue: 0,0:05:28.12,0:05:30.49,Default,,0000,0000,0000,,Trong khi quyết định, đây là một số video chúng tôi đã làm.
Dialogue: 0,0:05:31.98,0:05:33.77,Default,,0000,0000,0000,,Translated by: Lưu Minh Long, L'1518, PTNK-Tp.HCM.