0:00:07.001,0:00:10.921
Bir yaz gecesi bir tarlanın üzerinde [br]erkek bir ateş böceği

0:00:10.921,0:00:13.951
bir dizi çekici parıltı yayar.

0:00:13.951,0:00:17.281
Yakındaki bir dişinin ona [br]kendi ışık gösterisiyle cevap verip

0:00:17.281,0:00:18.741
onunla çiftleşeceğini umar.

0:00:18.741,0:00:20.401
Ne yazık ki bu erkek için

0:00:20.401,0:00:23.501
işler planladığı şekilde sona ermeyecek.

0:00:23.501,0:00:28.071
Farklı türden bir dişi onun [br]titreyen örüntülerini taklit eder:

0:00:28.071,0:00:31.091
Onunla ilişkiye girme umudu verip [br]erkeği yanıltarak

0:00:31.091,0:00:32.601
onu cezbeder –

0:00:32.601,0:00:35.061
ve onu kolay bir yemeğe dönüştürür.

0:00:35.061,0:00:37.281
O aldatıldı.

0:00:37.281,0:00:42.286
Davranış biyologları insan dışındaki[br]hayvanlarda aldatmanın üç tanımlayan

0:00:42.286,0:00:44.506
niteliğini ortaya koydular:

0:00:44.506,0:00:46.576
Alıcıyı yanlış yönlendirmeli,

0:00:46.576,0:00:48.546
aldatıcı yarar sağlamalı

0:00:48.546,0:00:51.286
ve sadece bir tesadüf olamaz.

0:00:51.286,0:00:55.810
Bu durumda biliyoruz ki yırtıcı [br]ateş böceği sinyali kazara değildi,

0:00:55.810,0:00:59.000
çünkü dişi farklı türün erkeğiyle [br]eşleşmesi için parıltı örüntüsünü

0:00:59.000,0:01:02.080
esnek olarak ayarlar.

0:01:02.080,0:01:03.650
Bu tanıma göre,

0:01:03.650,0:01:07.240
hayvan aldatması doğada nerede görülür?

0:01:07.240,0:01:09.490
Kamuflaj iyi bir başlangıç noktası –

0:01:09.490,0:01:13.360
ve hayvan aldatmalarının [br]en bilinen örneklerinden biri.

0:01:13.360,0:01:17.060
Yaprak kuyruklu geko ve ahtopot [br]üzerinde durdukları yüzeylere karışarak

0:01:17.060,0:01:20.430
izleyenleri yanıltıyorlar.

0:01:20.430,0:01:23.615
Diğer hayvanlar kendilerini [br]korumak için taklit eder.

0:01:23.615,0:01:28.375
Zararsız kırmızı kral yılanı, [br]işaretlerin taşıdığı koruyucu uyarılardan

0:01:28.375,0:01:31.945
yararlanmak için zehirli [br]doğu mercan yılanına benzer

0:01:31.945,0:01:36.475
kırmızı, sarı ve siyah [br]desenlerle evrilmiştir.

0:01:36.475,0:01:38.483
Bazı bitkiler bile taklit kullanır:

0:01:38.483,0:01:41.653
Talihsiz erkekleri çekmek için görünüşü [br]

0:01:41.653,0:01:44.353
ve kokusu dişi eşek arıları gibi [br]olan orkideler vardır

0:01:44.353,0:01:47.233
ki bu erkekler bitkiyi tozlaştırırlar.

0:01:47.233,0:01:50.723
Bu hayvanların bazıları çevrelerine [br]evrimsel olarak uygun olan

0:01:50.723,0:01:54.163
sabit özelliklere sahip olmaları [br]yüzünden yarar sağlarlar.

0:01:54.163,0:01:55.473
Fakat bazı durumlarda

0:01:55.473,0:01:59.553
aldatıcı, diğer hayvanların [br]reaksiyonlarını tahmin edip

0:01:59.553,0:02:02.443
ona göre davranışlarını [br]ayarlıyor gözükmektedir.

0:02:02.443,0:02:03.543
Bir tehdit hissedince

0:02:03.543,0:02:08.103
ahtopot hemen renklerini [br]değiştirerek etrafına uyar.

0:02:08.103,0:02:11.812
Yılan yerine yırtıcı bir kuş [br]gördüklerinde cüce bukalemunların

0:02:11.812,0:02:14.952
renkleri çevrelerine daha çok uyar–

0:02:14.952,0:02:18.392
kuşlar renkleri daha iyi görür.

0:02:18.392,0:02:21.392
Hayvan aldatmalarının [br]en harika örneklerinden biri

0:02:21.392,0:02:24.212
çatal kuyruklu drongodur.

0:02:24.212,0:02:28.062
Kalahari Çölü'nde yüksek [br]ağaçların tepesinde otururlar,

0:02:28.062,0:02:32.612
alanda yırtıcı hayvanları ararlar [br]ve tehdit hissettiklerinde öterler.

0:02:32.612,0:02:37.622
Bu mirket, çığırtkan kuşu ve [br]diğer hayvanların saklanmalarını sağlar.

0:02:37.622,0:02:40.432
Ancak drongo diğer türler [br]avı kaptıkları zaman

0:02:40.432,0:02:43.452
yanlış alarm verecektir.

0:02:43.452,0:02:45.932
Mirketler ve çığırtkan kuşları kaçarken

0:02:45.932,0:02:49.612
drongo avlarını kapmaya çalışacaktır.

0:02:49.612,0:02:52.022
Bu taktik yarı yarıya işe yarar–

0:02:52.022,0:02:55.602
ve drongoların yiyeceklerinin [br]çoğunu sağlar.

0:02:55.602,0:02:57.392
Hayvanların kendi türlerinden üyeleri

0:02:57.392,0:03:01.056
kandırmak için sinyal kullandıkları [br]az örnek vardır

0:03:01.056,0:03:02.896
ama bu da olur.

0:03:02.896,0:03:04.945
Mantis karidesini düşünün.

0:03:04.945,0:03:06.347
Diğer kabuklu hayvanlar gibi

0:03:06.347,0:03:08.107
büyüdükçe deri değiştirir,

0:03:08.107,0:03:11.547
bu da onun yumuşak gövdesini [br]saldırılara açık hâle getirir.

0:03:11.547,0:03:15.447
Ama yine de evini rakiplerine [br]karşı korumak ister.

0:03:15.447,0:03:18.627
Bu yüzden usta bir blöfçü [br]hâline gelmiştir.

0:03:18.627,0:03:20.207
Kırılgan olmasına rağmen

0:03:20.207,0:03:22.947
yeni deri değiştirmiş [br]bir karidesin aslında

0:03:22.947,0:03:24.997
işgalcileri tehdit etmesi [br]daha muhtemeldir,

0:03:24.997,0:03:30.508
ki rakiplerine vurmak veya batırmak için [br]genelde büyük bacaklarını kullanır.

0:03:30.508,0:03:31.721
Ve bu işe yarar –

0:03:31.721,0:03:36.461
blöfçülerin blöfçü olmayanlara nazaran [br]evlerini korumaları daha muhtemeldir.

0:03:36.461,0:03:37.976
Yumuşak hâliyle

0:03:37.976,0:03:40.496
mantis karidesi kavgaya karşı duramaz–

0:03:40.496,0:03:42.336
o yüzden davranışının blöf

0:03:42.336,0:03:44.506
olduğuna emin olabiliriz.

0:03:44.506,0:03:48.472
Biyologlar blöflerinin [br]taktik olduğunu bile fark ettiler:

0:03:48.472,0:03:51.932
Yeni deri değiştirmiş [br]mantis karideslerinin

0:03:51.932,0:03:53.502
özellikle kaçmaya meyilli olan

0:03:53.502,0:03:57.032
daha küçük rakiplerine karşı [br]blöf yapması daha olası.

0:03:57.032,0:04:00.302
Sadece refleks olarak tehdit etmek yerine,

0:04:00.302,0:04:05.192
mantis karidesleri en iyi sonucu [br]almak için hızla durumu ölçer

0:04:05.192,0:04:07.272
ve diğerlerinin [br]davranışlarını taklit eder.

0:04:07.282,0:04:09.372
Yani hayvanların aldatabildiğini biliyoruz

0:04:09.372,0:04:11.372
ama bunu bilerek mi yaparlar?

0:04:11.372,0:04:12.482
Bu zor bir soru

0:04:12.482,0:04:16.672
ve pek çok bilim insanı bunu hiçbir zaman [br]cevaplayamayacağımızı düşünüyor.

0:04:16.672,0:04:19.112
Hayvanların iç düşüncelerini [br]gözlemleyemiyoruz.

0:04:19.112,0:04:24.042
Aldatmayı saptamak için hayvanın [br]ne düşündüğünü bilmek zorunda değiliz.

0:04:24.042,0:04:26.472
Davranışı ve sonucunu gözleyerek,

0:04:25.885,0:04:30.195
hayvanların yırtıcı havyanları, [br]avını ve rakiplerini manipüle ettiklerini

0:04:30.195,0:04:32.765
ve aldatma kapasitelerinin [br]şaşırtıcı derecede karmaşık

0:04:32.765,0:04:35.815
olabileceğini öğreniyoruz.