1
00:00:16,256 --> 00:00:19,210
Inteligencija - šta je to?

2
00:00:19,993 --> 00:00:24,610
Ako pogledamo unazad kroz istoriju
kako su videli inteligenciju,

3
00:00:24,610 --> 00:00:31,187
jedan važan primer je bio
poznati citat Edsgara Dajkstre:

4
00:00:31,187 --> 00:00:34,898
"Pitanje da li mašina može da misli

5
00:00:34,898 --> 00:00:37,779
je isto tako zanimljivo

6
00:00:37,779 --> 00:00:40,942
kao i pitanje da li podmornica
može da pliva."

7
00:00:41,412 --> 00:00:46,832
Kad je Edsgar Dajkstra napisao ovo,
nameravao je da to bude kritika

8
00:00:46,832 --> 00:00:51,519
pionira u kompjuterskoj nauci
kao što je Alan Tjuring.

9
00:00:52,679 --> 00:00:55,532
Međutim, ako pogledate u prošlost

10
00:00:55,532 --> 00:00:59,406
i razmislite koje su bile
najvažnije inovacije

11
00:00:59,406 --> 00:01:03,007
koje su nam omogućile da pravimo
veštačke mašine koje plivaju

12
00:01:03,507 --> 00:01:06,278
i veštačke mašine koje lete,

13
00:01:06,388 --> 00:01:10,700
otkrićete da smo samo
pomoću razumevanja

14
00:01:10,810 --> 00:01:15,514
fizičkih mehanizama koji čine osnovu
plivanja i letenja

15
00:01:15,916 --> 00:01:18,442
mogli da napravimo ove mašine.

16
00:01:18,442 --> 00:01:22,019
I tako, pre nekoliko godina,
sproveo sam program

17
00:01:22,019 --> 00:01:26,487
da bih pokušao da razumem
fizičke mehanizme

18
00:01:26,487 --> 00:01:29,065
koji čine osnovu inteligencije.

19
00:01:30,275 --> 00:01:32,338
Hajde da se vratimo korak unazad.

20
00:01:32,364 --> 00:01:35,613
Da počnemo prvo
sa misaonim eksperimentom.

21
00:01:35,613 --> 00:01:38,019
Zamislite da ste vanzemaljska rasa

22
00:01:38,019 --> 00:01:42,854
koja ne zna ništa o biologiji Zemlje
ili o neuronauci Zemlje

23
00:01:42,854 --> 00:01:46,565
ili o Zemljinoj inteligenciji,
ali imate neverovatne teleskope

24
00:01:46,655 --> 00:01:51,021
i možete da posmatrate Zemlju
i imate neverovatno duge živote,

25
00:01:51,021 --> 00:01:55,943
tako da možete da posmatrate Zemlju
milonima ili čak milijardama godina.

26
00:01:55,943 --> 00:01:59,227
I primećujete veoma čudan efekat.

27
00:02:00,134 --> 00:02:03,623
Primećujete da je tokom milenijuma

28
00:02:03,649 --> 00:02:09,798
Zemlja konstantno bombardovana asteroidima
sve do jednog momenta

29
00:02:09,798 --> 00:02:13,201
i da u jednom momentu
koji odgovara, po gruboj proceni,

30
00:02:13,221 --> 00:02:18,980
našoj 2000. godini, asteroidi
koji su na putu da se sudare sa Zemljom,

31
00:02:19,241 --> 00:02:23,293
koji bi inače udarili,
misteriozno bivaju skrenuti

32
00:02:23,893 --> 00:02:26,643
ili eksplodiraju pre
nego što udare u Zemlju.

33
00:02:26,863 --> 00:02:30,364
Naravno, kao Zemljani
znamo da je razlog to

34
00:02:30,364 --> 00:02:35,088
što pokušavamo da se spasemo,
pokušavamo da sprečimo udarac.

35
00:02:35,088 --> 00:02:38,087
Ali ako ste vanzemaljska rasa
koja ne zna ništa od ovoga,

36
00:02:38,087 --> 00:02:40,664
nema nikakvu ideju
o inteligenciji na Zemlji,

37
00:02:40,664 --> 00:02:42,543
bili biste prisiljeni da smislite

38
00:02:42,543 --> 00:02:46,945
fizičku teoriju koja objašnjava kako
do određenog trenutka u vremenu

39
00:02:47,925 --> 00:02:51,508
asteroidi koji bi
uništili površinu planete

40
00:02:52,258 --> 00:02:55,110
misteriozno ne učine to.

41
00:02:55,361 --> 00:02:59,325
Tvrdim da je ovo isto pitanje

42
00:02:59,610 --> 00:03:03,112
kao i razumevanje
fizičke prirode inteligencije.

43
00:03:03,762 --> 00:03:08,420
U ovom programu koji sam
sproveo pre nekoliko godina

44
00:03:08,580 --> 00:03:13,630
video sam raznovrsne tragove
u nauci, u raznovrsnim disciplinama

45
00:03:13,766 --> 00:03:19,048
koji su ukazivali, na jedan mehanizam
koji je u osnovi inteligencije.

46
00:03:19,910 --> 00:03:22,024
U kosmologiji, na primer,

47
00:03:22,314 --> 00:03:24,968
bilo je mnoštvo različitih
tragova dokaza

48
00:03:24,968 --> 00:03:28,904
da je naš svemir, izgleda,
lepo naštimovan

49
00:03:29,035 --> 00:03:33,135
za razvoj inteligencije
i posebno, za razvoj

50
00:03:33,135 --> 00:03:38,594
univerzalnih stanja koja maksimiziraju
raznolikost mogućih budućnosti.

51
00:03:38,941 --> 00:03:44,063
U igrama na primer, u igri Go -
svi se sećaju kada je 1997.

52
00:03:44,403 --> 00:03:48,120
IBM-ov "Dip blu" pobedio
Garija Kasparova u šahu -

53
00:03:48,480 --> 00:03:51,934
manje ljudi je svesno činjenice
da je u poslednjih 10 godina,

54
00:03:51,934 --> 00:03:56,137
igra Go, možda mnogo izazovnija
igra od šaha jer ima

55
00:03:56,137 --> 00:04:00,804
mnogo veći faktor grananja,
takođe počela da se predaje

56
00:04:00,804 --> 00:04:03,332
pred igračima kompjuterskih igara
iz istog razloga:

57
00:04:03,332 --> 00:04:06,529
trenutno, najbolje tehnike
za kompjutere koji igraju Go su tehnike

58
00:04:06,529 --> 00:04:11,481
koje pokušavaju da maksimiziraju
buduće opcije tokom igre.

59
00:04:12,091 --> 00:04:15,693
Na kraju, u planiranju robotskih pokreta

60
00:04:15,693 --> 00:04:17,863
postoji mnoštvo novih tehnika

61
00:04:17,863 --> 00:04:22,572
koje pokušavaju da iskoriste
mogućnosti robota da maksimiziraju

62
00:04:23,018 --> 00:04:27,116
buduću slobodu delovanja
da bi obavili složene zadatke.

63
00:04:27,496 --> 00:04:31,340
I tako, ako uzmemo sve
ove različite tragove i sastavimo ih,

64
00:04:31,730 --> 00:04:36,090
počeo sam da pitam pre nekoliko godina,
da li postoji mehanizam

65
00:04:36,340 --> 00:04:40,249
u osnovi inteligencije koji možemo
da izdvojimo od ovih različitih tragova?

66
00:04:40,509 --> 00:04:45,134
Da li postoji jedna jednačina
za inteligenciju?

67
00:04:46,990 --> 00:04:50,181
I odgovor je, ja mislim, da.

68
00:04:50,468 --> 00:04:55,711
Ono što vidite je verovatno
najbliži ekvivalent E = mc²

69
00:04:56,431 --> 00:04:59,399
za inteligenciju koji sam video.

70
00:05:00,098 --> 00:05:02,276
Ono što vidite ovde

71
00:05:02,371 --> 00:05:07,422
je iskaz odnosa
gde je inteligencija sila, F,

72
00:05:08,466 --> 00:05:13,125
koja se ponaša tako da maksimizira
buduću slobodu delovanja.

73
00:05:13,590 --> 00:05:17,324
Ponaša se tako da maksimizira buduću
slobodu delovanja ili drži opcije otvorene

74
00:05:17,324 --> 00:05:19,654
sa nekom snagom T,

75
00:05:19,904 --> 00:05:24,756
sa raznolikošću mogućih
dostupnih budućnosti, S,

76
00:05:24,985 --> 00:05:28,181
do nekog budućeg
vremenskog horizonta, tau.

77
00:05:28,181 --> 00:05:31,463
Ukratko, inteligencija ne voli
da bude zarobljena.

78
00:05:31,463 --> 00:05:34,498
Ona pokušava da maksimizira
buduću slobodu delovanja

79
00:05:34,498 --> 00:05:37,566
i da drži opcije otvorene.

80
00:05:37,566 --> 00:05:39,526
I tako, kad imate ovu jednačinu,

81
00:05:39,526 --> 00:05:42,155
prirodno je pitati
šta možete da uradite s njom?

82
00:05:42,155 --> 00:05:45,856
Kolika joj je mogućnost predviđanja?
Predviđa li inteligenciju ljudskog nivoa?

83
00:05:45,856 --> 00:05:48,609
Da li predviđa veštačku inteligenciju?

84
00:05:48,609 --> 00:05:53,463
Sada ću vam pokazati video
koji će, ja mislim, demonstrirati

85
00:05:54,006 --> 00:05:58,294
neke od neverovatnih primena
samo ove jedne jednačine.

86
00:05:59,704 --> 00:06:03,597
(Video) Skorija istraživanja u kosmologiji
su ukazala da univerzumi koji proizvode

87
00:06:03,597 --> 00:06:07,531
više nereda ili "entropije"
tokom svog postojanja

88
00:06:07,531 --> 00:06:11,269
bi trebalo da pokazuju tendenciju
da imaju povoljnije uslove za postojanje

89
00:06:11,269 --> 00:06:13,445
inteligentnih bića kao što smo mi.

90
00:06:13,445 --> 00:06:15,763
Ali šta ako ta provizorna
kosmološka povezanost

91
00:06:15,763 --> 00:06:19,259
između entropije i inteligencije
nagoveštava dublji odnos?

92
00:06:19,259 --> 00:06:22,012
Šta ako inteligentno ponašanje
nije samo u uzajamnoj vezi

93
00:06:22,012 --> 00:06:26,226
sa proizvodnjom dugoročne entropije,
već, u stvari, direktno nastaje od nje?

94
00:06:26,576 --> 00:06:30,114
Da bismo to saznali, razvili smo softver
zvani Entropika,

95
00:06:30,114 --> 00:06:34,184
napravljen da maksimizira
proizvodnju dugoročne entropije

96
00:06:34,184 --> 00:06:36,001
bilo kog sistema u kome se nađe.

97
00:06:36,001 --> 00:06:40,645
Entropika je, neverovatno, uspela da prođe
više testova životinjske inteligencije

98
00:06:40,645 --> 00:06:43,766
da igra ljudske igre i čak
da zarađuje novac trgujući deonicama,

99
00:06:43,766 --> 00:06:46,157
a da joj to nije bilo naloženo.

100
00:06:46,157 --> 00:06:48,610
Evo nekih primera Entropike u akciji.

101
00:06:48,610 --> 00:06:52,164
Baš kao što čovek stoji uspravno,
a da ne padne, ovde vidimo Entropiku

102
00:06:52,254 --> 00:06:56,225
koja automatski balansira
na gredi koristeći kolica.

103
00:06:56,225 --> 00:07:00,342
Ovo ponašanje je vredno pažnje delom zato
što uopšte nismo zadali cilj Entropici.

104
00:07:00,342 --> 00:07:03,754
Jednostavno je sama odlučila
da balansira na gredi.

105
00:07:03,754 --> 00:07:06,997
Ova sposobnost balansiranja
će imati primenu u humanoidnoj robotici

106
00:07:06,997 --> 00:07:09,277
i u tehnologiji za pomoć ljudima.

107
00:07:09,305 --> 00:07:12,679
Baš kao što neke životinje mogu
da koriste predmete u svojoj okolini

108
00:07:12,679 --> 00:07:15,056
kao alatke da bi dohvatili nešto
kroz uzak prostor,

109
00:07:15,056 --> 00:07:18,967
ovde vidimo Entropiku koja,
ponovo na sopstvenu inicijativu,

110
00:07:18,967 --> 00:07:22,192
uspeva da pomeri veliki disk
koji predstavlja životinju

111
00:07:22,192 --> 00:07:25,450
da bi mali disk
koji predstavlja alatku

112
00:07:25,450 --> 00:07:28,346
stigao u zatvoreni prostor
u kome je treći disk

113
00:07:28,346 --> 00:07:31,953
i izbacuje treći disk
sa njegove početne pozicije.

114
00:07:31,953 --> 00:07:36,658
Ova upotreba sposobnosti alatke imaće
primene u proizvodnji i poljoprivredi.

115
00:07:36,788 --> 00:07:40,295
Osim toga, baš kao što su neke druge
životinje sposobne da sarađuju

116
00:07:40,295 --> 00:07:44,043
tako što vuku suprotne krajeve konopca
u isto vreme, da bi oslobodile hranu,

117
00:07:44,043 --> 00:07:46,740
ovde vidimo da je Entropika
sposobna da postigne

118
00:07:46,740 --> 00:07:48,497
verziju tog zadatka pomoću modela.

119
00:07:48,497 --> 00:07:52,136
Ova sposobnost kooperacije ima zanimljive
implikacije na ekonomsko planiranje

120
00:07:52,136 --> 00:07:55,450
i mnoštvo drugih oblasti.

121
00:07:55,450 --> 00:07:59,288
Entropika ima široku primenu
na niz domena.

122
00:07:59,288 --> 00:08:03,661
Na primer, ovde vidimo kako uspešno igra
igru pong, sama protiv sebe,

123
00:08:04,371 --> 00:08:06,347
ilustrujući svoj potencijal za igre.

124
00:08:08,103 --> 00:08:09,794
Ovde vidimo Entropiku kako pravi

125
00:08:09,794 --> 00:08:13,289
nove veze na društvenoj mreži
gde prijatelji konstantno gube kontakt

126
00:08:13,289 --> 00:08:17,341
i uspešno drži mrežu dobro povezanom.

127
00:08:17,671 --> 00:08:22,252
Ova sposobnost organizovanja mreže
takođe ima primenu u zdravstvu,

128
00:08:22,252 --> 00:08:25,404
energetici i inteligenciji.

129
00:08:25,404 --> 00:08:28,816
Ovde vidimo Entropiku kako usmerava
puteve flote brodova,

130
00:08:28,816 --> 00:08:33,260
tako što uspešno otkriva i koristi
Panamski kanal

131
00:08:33,260 --> 00:08:35,951
da bi ih sprovela
od Atlantika do Pacifika.

132
00:08:35,951 --> 00:08:39,253
Pored toga, Entropika ima
široku primenu na probleme

133
00:08:39,253 --> 00:08:43,496
autonomne odbrane, logistike i prevoza.

134
00:08:44,566 --> 00:08:49,370
Na kraju, ovde vidimo Entropiku
kako spontano otkriva i izvršava

135
00:08:49,370 --> 00:08:53,843
strategiju "kupi jeftino, prodaj skupo"
na simulaciji promena na berzi,

136
00:08:53,843 --> 00:08:57,369
uspešno uvećavajući dobit
pod svojim vođstvom, eksponencijalno.

137
00:08:57,369 --> 00:09:00,513
Ova sposobnost menadžmenta sa rizikom
imaće široke primene

138
00:09:00,513 --> 00:09:02,911
u finansijama i osiguranju.

139
00:09:08,475 --> 00:09:11,101
AVR: Ono što ste upravo videli

140
00:09:11,101 --> 00:09:15,643
je niz originalno ljudskih
inteligentnih kognitivnih ponašanja

141
00:09:16,142 --> 00:09:18,895
kao što su korišćenje alata
i uspravan hod

142
00:09:19,490 --> 00:09:24,005
i društvena saradnja
koji proizilaze iz jedne jednačine

143
00:09:24,255 --> 00:09:29,254
koja pokreće sistem da bi maksimizirala
buduću slobodu delovanja.

144
00:09:30,242 --> 00:09:33,237
U ovome ima duboke ironije.

145
00:09:33,237 --> 00:09:37,492
Ako se vratimo na početak
korišćenja izraza "robot",

146
00:09:38,503 --> 00:09:41,499
dramski komad "R.U.R";

147
00:09:41,499 --> 00:09:46,515
uvek je postojala ideja da ako bismo
stvorili mašinsku inteligenciju,

148
00:09:47,345 --> 00:09:49,930
desila bi se kibernetska pobuna.

149
00:09:49,930 --> 00:09:52,930
Mašine bi se pobunile protiv nas.

150
00:09:53,452 --> 00:09:58,731
Jedna velika posledica ovog rada je ta
da smo možda svih ovih decenija

151
00:09:58,731 --> 00:10:02,572
imali obrnut princip kibernetske pobune.

152
00:10:03,772 --> 00:10:06,918
Nije se desilo da su mašine
prvo postale inteligentne

153
00:10:06,918 --> 00:10:11,283
pa onda megalomanijačne
i pokušale da preuzmu svet.

154
00:10:11,283 --> 00:10:15,621
Potpuno je suprotno.
Poriv da se preuzme kontrola

155
00:10:15,621 --> 00:10:19,441
svih mogućih budućnosti
je osnovniji princip

156
00:10:20,071 --> 00:10:23,949
od inteligencije; opšta inteligencija
može u stvari da nastane

157
00:10:25,138 --> 00:10:28,456
direktno od ovakvog grabljenja kontrole,

158
00:10:28,456 --> 00:10:30,635
pre nego obrnuto.

159
00:10:32,589 --> 00:10:36,312
Još jedna važna posledica
je traženje cilja.

160
00:10:36,652 --> 00:10:42,293
Često me pitaju kako sposobnost traženja
ciljeva proizilazi iz ovakve strukture?

161
00:10:42,293 --> 00:10:44,837
I odgovor je da će sposobnost

162
00:10:44,837 --> 00:10:48,295
za traženje ciljeva proizaći direktno
iz ovoga, na primer ako igrate šah,

163
00:10:48,543 --> 00:10:53,252
pokušate da pobedite u toj partiji
kako biste osvojili svetovna dobra

164
00:10:53,252 --> 00:10:55,599
i postignuća van igre,

165
00:10:55,809 --> 00:10:59,124
onda proističe i ovo u sledećem smislu:

166
00:10:59,554 --> 00:11:03,855
baš kao što biste putovali kroz tunel,
uskim prolazom u prostoru

167
00:11:03,855 --> 00:11:07,050
vašeg budućeg puta,
da biste postigli mnoge druge

168
00:11:07,050 --> 00:11:11,178
različite ciljeve kasnije
ili kao kad biste uložili

169
00:11:11,178 --> 00:11:15,350
u finansijsku sigurnost, smanjujući svoju
kratkoročnu platežnu moć

170
00:11:15,350 --> 00:11:17,825
da biste uvećali svoje bogatstvo
tokom dužeg perioda,

171
00:11:17,825 --> 00:11:21,613
traženje ciljeva direktno nastaje
od dugoročnog poriva

172
00:11:21,613 --> 00:11:25,571
da se uveća buduća sloboda delovanja.

173
00:11:25,571 --> 00:11:29,881
Na kraju, Ričard Fajnmen, čuveni fizičar,
jednom je napisao da kad bi

174
00:11:30,361 --> 00:11:34,703
ljudska civilizacija bila uništena i kad
biste mogli da prenesete samo jednu ideju

175
00:11:34,703 --> 00:11:38,164
našim potomcima da im pomognete
da ponovo izgrade civilizaciju,

176
00:11:38,524 --> 00:11:41,620
ta ideja bi trebalo da bude
da se sva materija oko nas

177
00:11:42,240 --> 00:11:45,506
sastoji od sićušnih elemenata
koji se privlače međusobno

178
00:11:45,506 --> 00:11:48,101
kad su razdvojeni,
ali se međusobno odbijaju

179
00:11:48,341 --> 00:11:50,096
kad su blizu.

180
00:11:50,126 --> 00:11:53,152
Moj ekvivalent ovoj izjavi
za prenošenje potomcima

181
00:11:53,472 --> 00:11:55,915
da bismo im pomogli
da prave veštačke inteligencije

182
00:11:55,915 --> 00:11:59,988
ili da razumeju ljudsku inteligenciju,
je sledeći:

183
00:12:00,108 --> 00:12:03,541
inteligenciju bi trebalo posmatrati
kao fizički proces

184
00:12:03,541 --> 00:12:06,492
koji pokušava da maksimizira
buduću slobodu delovanja

185
00:12:06,492 --> 00:12:09,551
i izbegne ograničenja
u svojoj budućnosti.

186
00:12:10,194 --> 00:12:11,452
Hvala vam mnogo.

187
00:12:11,478 --> 00:12:14,478
(Aplauz)