WEBVTT

00:00:00.760 --> 00:00:03.180
İndi bir az

00:00:03.180 --> 00:00:06.640
ABŞ-da hər il digər dövlətlərdən daha çox 
bərk tullantıya rast gəlinir,

00:00:06.640 --> 00:00:11.160
tullantı sayı artdıqca onları atmaq üçün

00:00:11.160 --> 00:00:13.580
yerlər tükənir.

00:00:13.580 --> 00:00:16.380
Bərk tullantıların iki əsas növü var,

00:00:16.380 --> 00:00:20.830
bərk sənaye tullantıları
və bərk məişət tullantıları.

00:00:20.830 --> 00:00:23.540
Bərk sənaye tullantıları fabriklər,

00:00:23.540 --> 00:00:27.980
mədənlər və fermalar kimi 
sənayelərdən gəlir.

00:00:27.980 --> 00:00:31.140
məişət tullantıları isə evlərdən 
və ofislər kimi

00:00:31.140 --> 00:00:33.350
iş yerlərindən gəlir.

00:00:33.350 --> 00:00:35.880
Bunlar əsasən kağız, plastik torbalar,
karton, qida

00:00:35.880 --> 00:00:40.770
tullantıları, qutular, butulkalar və

00:00:40.770 --> 00:00:43.910
həyət tullantıları kimi zibil qutunuza
qoyacağınız şeylərdir.

00:00:43.910 --> 00:00:46.740
Fərz edək ki, Ekologiya və ətraf 
mühit üzrə təhsil alan

00:00:46.740 --> 00:00:49.300
biri kimi dostlarınızla piknikə 
getmisiniz,

00:00:49.300 --> 00:00:52.030
özünüzlə yenidən istifadə oluna bilən
qablar aparmısınız,

00:00:52.030 --> 00:00:55.650
bu zaman yerdə boş , köhnə kartof cipsi 
torbası görürsünüz və

00:00:55.650 --> 00:00:58.140
onun məişət tullantısının bir nümunəsi
olduğunu

00:00:58.140 --> 00:01:00.280
anlayırsınız, onu götürüb zibil qutusuna
atmaq

00:01:00.280 --> 00:01:03.180
qərarına gəlirsiniz,

00:01:03.180 --> 00:01:06.270
bəs indi o hara gedəcək?

00:01:06.270 --> 00:01:09.210
Çox güman ki, o, ABŞ-dakı bərk məişət 
tullantılarının

00:01:09.210 --> 00:01:10.350
yarısından çoxu kimi,

00:01:10.350 --> 00:01:12.980
paliqona aparılacaq,bu qədər tullantı
poliqonu həqiqətən

00:01:12.980 --> 00:01:17.100
çox böyük olmalıdır,

00:01:17.100 --> 00:01:19.950
poliqon bir növ açıq zibillikdir,

00:01:19.950 --> 00:01:23.740
ya da böyük bir sahə yaxud 
zibillə dolu çuxurdur.

00:01:23.740 --> 00:01:26.350
Gəlin, bu böyük, açıq zibilxanaların
üstünlükləri

00:01:26.350 --> 00:01:28.620
haqqında düşünək,

00:01:28.620 --> 00:01:32.240
belə ki. onlar bir çox insana
tullantılardan qurtulmağa

00:01:32.240 --> 00:01:34.210
imkan yaradırlar. Buna görə də 
onlar

00:01:34.210 --> 00:01:36.160
adətən, çoxlu əhalisi olan böyük

00:01:36.160 --> 00:01:38.970
şəhərlərin yaxınlığında istifadə olunur.
Həmçinin, onları

00:01:38.970 --> 00:01:41.330
qoruyub saxlamaq olduqca ucuzdur və
onlar

00:01:41.330 --> 00:01:44.190
tullantıları insanların evlərindən
və iş yerlərindən uzaq

00:01:44.190 --> 00:01:46.850
tutmaqda da çox yaxşıdırlar.

00:01:46.850 --> 00:01:49.980
lakin açıq zibilliklərə daha yaxından
nəzər salsaq görərik ki,

00:01:49.980 --> 00:01:52.870
bəzi problemlər də var, ilk növbədə açıq
zibilliklərdən iy

00:01:52.870 --> 00:01:54.440
gələ bilər ki, bu da onların

00:01:54.440 --> 00:01:55.920
ətrafında yaşayan insanlar üçün

00:01:55.920 --> 00:01:59.840
xoşagəlməzdir. Çünki açıq zibilliklər 
örtülməmiş bir yerdir,

00:01:59.840 --> 00:02:02.340
buna görə də hava və vəhşi
təbiət tullantıları

00:02:02.340 --> 00:02:04.310
ətraf mühitə yaya bilər.

00:02:04.310 --> 00:02:07.820
Açıq poliqonlardakı zibil təhlükəli
qazlar buraxa və hətta alovlana

00:02:07.820 --> 00:02:09.853
bilər, buna görə də qazları və yanğınları

00:02:11.220 --> 00:02:14.160
mənfi cəhətlərimiz siyahısına əlavə edə
bilərik, çünki bunlar

00:02:14.160 --> 00:02:17.350
canlılar üçün təhlükəli ola bilər.

00:02:17.350 --> 00:02:20.480
Yağış yağanda isə başqa bir
problem yaranır,

00:02:20.480 --> 00:02:24.400
su zibilxanaya sızır və oradan keçdikcə
elektronikanın ağır metalları

00:02:24.400 --> 00:02:27.360
və ya reseptlə satılan dərmanların
tullantıları kimi

00:02:27.360 --> 00:02:29.470
zəhərli materiallarla çirklənir,

00:02:29.470 --> 00:02:32.740
Həmin bu çirklənmiş

00:02:32.740 --> 00:02:35.420


00:02:35.420 --> 00:02:39.130


00:02:39.130 --> 00:02:42.830


00:02:42.830 --> 00:02:44.350


00:02:44.350 --> 00:02:47.860


00:02:47.860 --> 00:02:49.630


00:02:49.630 --> 00:02:51.560


00:02:51.560 --> 00:02:52.810


00:02:52.810 --> 00:02:54.750


00:02:54.750 --> 00:02:58.310


00:02:58.310 --> 00:03:00.190


00:03:00.190 --> 00:03:02.330


00:03:02.330 --> 00:03:04.483


00:03:07.640 --> 00:03:10.490


00:03:11.530 --> 00:03:12.550


00:03:12.550 --> 00:03:16.440


00:03:16.440 --> 00:03:17.880


00:03:17.880 --> 00:03:21.100


00:03:21.100 --> 00:03:25.560


00:03:25.560 --> 00:03:28.890


00:03:28.890 --> 00:03:31.240


00:03:31.240 --> 00:03:34.920


00:03:35.880 --> 00:03:37.253


00:03:38.290 --> 00:03:40.910


00:03:40.910 --> 00:03:43.570


00:03:43.570 --> 00:03:46.070


00:03:46.070 --> 00:03:48.750


00:03:48.750 --> 00:03:51.260


00:03:51.260 --> 00:03:52.720


00:03:52.720 --> 00:03:55.970


00:03:55.970 --> 00:03:58.960


00:03:58.960 --> 00:04:01.740


00:04:01.740 --> 00:04:05.720


00:04:05.720 --> 00:04:08.130


00:04:08.130 --> 00:04:10.100


00:04:10.100 --> 00:04:12.370


00:04:12.370 --> 00:04:15.190


00:04:15.190 --> 00:04:17.960


00:04:17.960 --> 00:04:21.440


00:04:21.440 --> 00:04:23.830


00:04:23.830 --> 00:04:26.900


00:04:26.900 --> 00:04:30.810


00:04:30.810 --> 00:04:34.023


00:04:34.960 --> 00:04:38.370


00:04:38.370 --> 00:04:41.040


00:04:41.040 --> 00:04:44.660


00:04:44.660 --> 00:04:48.990


00:04:48.990 --> 00:04:50.770


00:04:50.770 --> 00:04:54.070


00:04:54.070 --> 00:04:57.220


00:04:57.220 --> 00:04:59.440


00:04:59.440 --> 00:05:02.960


00:05:02.960 --> 00:05:04.370


00:05:04.370 --> 00:05:06.580


00:05:06.580 --> 00:05:08.610


00:05:08.610 --> 00:05:10.673


00:05:11.710 --> 00:05:15.580


00:05:15.580 --> 00:05:19.950


00:05:19.950 --> 00:05:22.510


00:05:22.510 --> 00:05:25.370


00:05:25.370 --> 00:05:28.630


00:05:28.630 --> 00:05:31.640


00:05:31.640 --> 00:05:34.490


00:05:34.490 --> 00:05:37.580


00:05:37.580 --> 00:05:42.010


00:05:42.010 --> 00:05:44.420


00:05:44.420 --> 00:05:48.140


00:05:48.140 --> 00:05:50.900


00:05:50.900 --> 00:05:52.330


00:05:52.330 --> 00:05:54.840


00:05:54.840 --> 00:05:56.980


00:05:56.980 --> 00:05:59.030


00:05:59.030 --> 00:06:01.150


00:06:01.150 --> 00:06:03.960


00:06:03.960 --> 00:06:07.780


00:06:07.780 --> 00:06:09.210


00:06:09.210 --> 00:06:11.810


00:06:11.810 --> 00:06:16.210


00:06:16.210 --> 00:06:18.270


00:06:18.270 --> 00:06:19.830


00:06:19.830 --> 00:06:22.170


00:06:22.170 --> 00:06:24.170


00:06:24.170 --> 00:06:27.410


00:06:27.410 --> 00:06:29.530


00:06:29.530 --> 00:06:31.660


00:06:31.660 --> 00:06:34.700


00:06:34.700 --> 00:06:37.690


00:06:37.690 --> 00:06:39.800


00:06:39.800 --> 00:06:41.770


00:06:41.770 --> 00:06:46.020


00:06:46.020 --> 00:06:47.970


00:06:47.970 --> 00:06:50.730


00:06:50.730 --> 00:06:52.980


00:06:52.980 --> 00:06:56.880


00:06:56.880 --> 00:06:59.330


00:06:59.330 --> 00:07:01.540


00:07:01.540 --> 00:07:04.890


00:07:04.890 --> 00:07:06.550


00:07:06.550 --> 00:07:09.273


00:07:10.340 --> 00:07:12.800


00:07:12.800 --> 00:07:15.600


00:07:15.600 --> 00:07:17.570


00:07:17.570 --> 00:07:19.890


00:07:19.890 --> 00:07:22.490


00:07:22.490 --> 00:07:25.280


00:07:25.280 --> 00:07:27.173


00:07:28.450 --> 00:07:30.170


00:07:30.170 --> 00:07:31.780


00:07:31.780 --> 00:07:34.780


00:07:34.780 --> 00:07:36.720


00:07:36.720 --> 00:07:39.580


00:07:39.580 --> 00:07:41.840


00:07:41.840 --> 00:07:44.460


00:07:44.460 --> 00:07:48.350


00:07:48.350 --> 00:07:51.100


00:07:51.100 --> 00:07:52.550