WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:00.000
.

00:00:00.000 --> 00:00:03.210
ဇီဝေဗဒဆိုင္ရာ ဗီဒီယိုေတြ ၾကည့္လာတာ အခုအခ်ိန္မွာဆို

00:00:03.210 --> 00:00:07.590
ခင္ဗ်ားဆီမွာ ေမးခြန္းတစ္ခုရွိေနမွာပဲ ၊ သက္ရွိေတြမွာ အဖို - အမ

00:00:07.590 --> 00:00:09.380
ဘယ္လို ကြဲျပားလာသလဲေပါ့ ?

00:00:09.380 --> 00:00:11.840
ဒီမွာ သိသာထင္ရွားတယ့္ အေျဖေတာ့မရွိပါဘူး ၊ ဘာလို႕လဲဆိုေတာ့

00:00:11.840 --> 00:00:15.210
သတၲဝါေလာကမွာ ဖိုမကြဲျပားမႈကို အရာေတာ္ေတာ္မ်ာမ်ားက လႊမ္းမိုးမႈ ရွိေနလို႔ပါ

00:00:15.210 --> 00:00:21.280
တစ္ခ်ိဳ႕ သတၲဝါေတြမွာ အထူးသျဖင့္ တြားသြားသတၲဝါမ်ိဳးစိတ္ တစ္ခ်ိဳ႕မွာ

00:00:21.280 --> 00:00:23.920
ပတ္ဝန္းက်င္က လႊမ္းမိုးေနပါတယ္

00:00:23.920 --> 00:00:26.300
တြားသြားသတၲဝါ အားလံုးအတြက္ေတာ့ မမွန္ေပမယ့္ တစ္ခ်ိဳ႕အတြက္ေတာ့ တကယ္မွန္ပါတယ္

00:00:26.300 --> 00:00:29.750
အဲဒါဟာ အထီးလား အမလား ခြဲျခားေပးႏိုင္္တဲ႕

00:00:29.750 --> 00:00:32.320
သေႏၶသား ၾကီးထြားရာ ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ အပူခ်ိန္ ျဖစ္ႏိုင္သလို

00:00:32.320 --> 00:00:34.480
အျခားေသာ ပတ္ဝန္းက်င္လႊမ္းမိုးမႈေတြလည္း ျဖစ္ႏို္င္ပါတယ္

00:00:34.480 --> 00:00:39.140
တစ္ျခား သတၲဝါေတြ အထူးသျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔လို ႏို႔တိုက္သတၲဝါေတြအတြက္ဆိုရင္ေတာ့

00:00:39.140 --> 00:00:44.950
မ်ိဳးရိုးဗီဇက အေျခခံက်ပါတယ္

00:00:44.950 --> 00:00:48.180
အဲေတာ့ ခင္ဗ်ားမွာ ေမးစရာ ရွိလာလိမ့္မယ္

00:00:48.180 --> 00:00:57.880
ကဲ ခ်ေရးလိုက္ရေအာင္ ႏို႔တိုက္သတၲဝါေတြမွာ မ်ိဳးဗီဇဆိုတာကိုေပါ့

00:00:57.880 --> 00:01:01.300
ဒီမွာ မတူတဲ႕ ဗီဇမ်ိဳးကြဲ ( Allele ) ေတြရွိမယ္ ၊ အဖိုဗီဇမ်ိဳးကြဲ ၊ အမဗီဇမ်ိဳးကြဲတို႔ေပါ့ ....

00:01:01.300 --> 00:01:03.470
ဒါေပမယ့္ ေယာက္်ားတစ္ေယာက္နဲ႔ မိန္းမတစ္ေယာက္ၾကားမွာ

00:01:03.470 --> 00:01:06.460
မတူညီတဲ႕ ထူးျခားခ်က္ေတြ

00:01:06.460 --> 00:01:08.050
အမ်ားၾကီး ရွိေနတယ္ေလ

00:01:08.050 --> 00:01:10.210
တစ္ျခား ဗီဇပစၥည္း အစိတ္အပိုင္းေတြအားလံုးက

00:01:10.210 --> 00:01:11.320
ပါဝင္ပတ္သက္ေနတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္

00:01:11.320 --> 00:01:13.050
အတိုင္းအတာတစ္ခုထိေတာ့ ခင္ဗ်ားရဲ႔ ဒုတိယအေျဖက

00:01:13.050 --> 00:01:14.300
ပိုမွန္ေနပါလိမ့္မယ္

00:01:14.300 --> 00:01:16.720
....

00:01:16.720 --> 00:01:18.690
ဖို - မ ျဖစ္လာျခင္းအေပၚမွာ ဗီဇပစၥည္း တစ္စုတစ္ေဝး ေတာင္ မကပါဘူး

00:01:18.690 --> 00:01:21.410
တကယ္ေတာ့ ခရိုမိုဆုန္း - Chromosomes အားလံုးက လႊမ္းမိုးေနတာပါ

00:01:21.410 --> 00:01:24.360
Nucleus - ႏူကလီးယပ္ တစ္လံုးေလာက္ ဆြဲလိုက္ရေအာင္

00:01:24.360 --> 00:01:25.540
ဒါက ကၽြန္ေတာ့္ Nucleus ဆိုပါေတာ့ ....

00:01:25.540 --> 00:01:27.590
ဒီေတာ့ ေယာက္်ားတစ္ေယာက္ရဲ႔ Nucleus ေပါ႕ဗ်ာ ....

00:01:27.590 --> 00:01:31.750
ဒီ ခရိုမိုဆုန္းအတြဲ ၂၂ ခုဟာ သာမန္

00:01:31.750 --> 00:01:33.670
ဖိုမ ခြဲျခားမႈကို အေထာက္အကူ မျဖစ္ေစတဲ႕ ခရိုမိုဆုန္းေတြပါ

00:01:33.670 --> 00:01:39.050
ဒီေတာ့ ဒီလိုဆြဲလိုက္ရေအာင္ အတြဲလုိက္ေပါ့ ....

00:01:39.050 --> 00:01:41.380
၂ ၄ ၆ ၈ ၁ဝ ၁၂ ၁၄ ....

00:01:41.380 --> 00:01:42.340
ဆက္ဆြဲလို႔ ရပါေသးတယ္

00:01:42.340 --> 00:01:45.590
ခင္ဗ်ားမွာ ၂၂ တြဲ ရွိတယ္ေလ

00:01:45.590 --> 00:01:51.230
သည္ ၂၂ တြဲကို Autosomal - ေအာ္တုိဆိုမယ္ လို႔ ေခၚတယ္

00:01:51.230 --> 00:01:54.080
ဒါေတြက အရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားအတြက္ ဗီဇအမွတ္အသားလုပ္ေပးေနတဲ႕

00:01:54.080 --> 00:01:55.340
သာမန္ ခရိုမိုဆုန္းအတြဲေတြပါ ၊

00:01:55.340 --> 00:02:02.850
ဒီတစ္ခုစီတိုင္းက ဟုိမိုလို္ဂပ္စ္ ဆင္တူႏွစ္ခုတြဲေလးေတြပါ

00:02:02.850 --> 00:02:04.830
ကၽြန္ေတာ္တို႕ သိခဲ႕ျပီးတဲ႕အတုိင္း

00:02:04.830 --> 00:02:05.560
အေဖ အေမ ဆီကေန တစ္ခုစီ ရထားတာေပါ့

00:02:05.560 --> 00:02:08.410
သူတို႔ႏွစ္ခုက ဗီဇအခ်က္အလက္ေတြကို တစ္ပံုစံ တစ္ေထရာတည္း မွတ္ထားတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး

00:02:08.410 --> 00:02:10.210
ဒါေပမယ့္ သူတို႔က တူညီတဲ႕ ဗီဇေနရာကို

00:02:10.210 --> 00:02:11.210
မွတ္သားထားတာပါ

00:02:11.210 --> 00:02:14.450
တကယ္လို႕ ဗီဇပစၥည္းတစ္ခုက မ်က္လံုးအေရာင္ကို မွတ္သားထားတာဆိုရင္

00:02:14.450 --> 00:02:15.640
သူ႕ရဲ႕ တြဲဖက္ဗီဇပစၥည္းကလည္း ဒါကိုပဲ မွတ္သားထားပါလိမ့္မယ္

00:02:15.640 --> 00:02:17.100
ဒါေပမယ့္ အဲဒီ့ႏွစ္ခုက မတူညီတဲ႕ အေရာင္တစ္မ်ိဳးစီကို

00:02:17.100 --> 00:02:20.670
မွတ္သားထားတာ ျဖစ္ေနႏိုင္ျပီး သူတို႕က ခင္ဗ်ား မ်က္လံုးအေရာင္ကို ဆံုးျဖတ္ေပးလိမ့္မယ္

00:02:20.670 --> 00:02:24.170
ဒါေပမယ့္ ဒါေတြက သာမန္ ဗီဇပစၥည္းေတြျဖစ္ျပီး

00:02:24.170 --> 00:02:25.460
ဖိုမ ကြဲျပားမႈနဲ႔ သက္ဆိုင္မႈ မရွိလွပါဘူး

00:02:25.460 --> 00:02:29.030
ဒါ႕အျပင္ ထူးျခားတဲ႕ ခရိုမိုဆုန္း ၂ခု ရွိပါေသးတယ္

00:02:29.030 --> 00:02:31.670
.

00:02:31.670 --> 00:02:32.460
ဒီလိုေလး ဆြဲလိုက္မယ္

00:02:32.460 --> 00:02:36.600
အညိဳေရာင္ ခပ္ရွည္ရွည္တစ္ခု နဲ႔ အျပာေရာင္ ခပ္တိုတိုတစ္ခု

00:02:36.600 --> 00:02:39.160
ဒီေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔ ပထမဆံုး သတိထားမိမွာက သူတို႕ဟာ

00:02:39.160 --> 00:02:39.990
ပံုစံတူ တြဲဖက္ေတြ မဟုတ္ဘူး

00:02:39.990 --> 00:02:42.025
သူတို႕ ႏွစ္ခုမွာ အျပာေရာင္တစ္ခုက တိုေနျပီးေတာ့ အညိဳေရာင္တစ္ခုက ရွည္ေနေတာ့

00:02:42.025 --> 00:02:44.180
ဘယ္လိုလုပ္ျပီး တူညီတယ့္အရာတစ္ခုကို မွတ္သားႏိုင္ပါ့မလဲ

00:02:44.180 --> 00:02:44.860
မွန္ပါတယ္ ....

00:02:44.860 --> 00:02:46.480
သူတို႕က ပံုစံတူ တြဲဖက္ ဗီဇပစၥည္းေတြ မဟုတ္ၾကပါဘူး

00:02:46.480 --> 00:02:49.225
သူတို႕ကို ဖိုမ သတ္မွတ္ေပးတဲ႕ ခရိုမိုဆုန္းေတြလို႕ ေခၚၾကပါတယ္

00:02:49.225 --> 00:02:59.900
....

00:02:59.900 --> 00:03:03.680
ဒီအရွည္တစ္ခုကေတာ့

00:03:03.680 --> 00:03:05.050
( အဂၤလိပ္အကၡရာ ) " x " ခရိုမိုဆုန္းလို႕ ေခၚပါတယ္

00:03:05.050 --> 00:03:07.650
....

00:03:07.650 --> 00:03:09.240
( ေအာက္နည္းနည္း ဆင္းလိုက္ဦးမယ္ )

00:03:09.240 --> 00:03:13.630
ဒီအျပာေရာင္ေလးကေတာ့

00:03:13.630 --> 00:03:16.350
" y " ခရိုမိုဆုန္းေပါ့

00:03:16.350 --> 00:03:18.730
အဖိုျဖစ္မလား အမျဖစ္မလား စဥ္းစားဖို႕

00:03:18.730 --> 00:03:20.840
လြယ္လြယ္ေလးပါ

00:03:20.840 --> 00:03:23.900
ခင္ဗ်ားမွာ y ခရိုမိုဆုန္း ရွိရင္ အဖို ( ေယာက္်ား) ျဖစ္လိမ့္မယ္

00:03:23.900 --> 00:03:26.840
ဒီမွာ ခ်ေရးရေအာင္

00:03:26.840 --> 00:03:29.820
ကၽြန္ေတာ္ဆြဲထားတဲ႕ဒီ Nucleus ....

00:03:29.820 --> 00:03:32.180
( အဲ -- သူ႔ပတ္လည္မွာ အုပ္ထားတဲ႕" ဆဲလ္ " လဲ ရွိမွာေပါ့ )

00:03:32.180 --> 00:03:34.030
ဒါက ေယာက္်ားတစ္ေယာက္ရဲ႕ Nucleus ပါ

00:03:34.030 --> 00:03:36.960
တကယ္လို႔ ခင္ဗ်ားမွာ ရွိေနတယ့္ "x " ခရိုမိုဆုန္းတစ္ခုက

00:03:36.960 --> 00:03:39.660
ဘာလို႕ အေမဆီကပဲ ရႏိုင္တယ္ဆိုတာ သိပ္မၾကာခင္ ေျပာျပမွာပါ

00:03:39.660 --> 00:03:42.990
အေမ့ဆီက x ခရိုမိုဆုန္းရယ္ အေဖ့ဆီက y ခရိုမိုဆုန္းရယ္ ဆိုရင္

00:03:42.990 --> 00:03:46.290
ခင္ဗ်ားက ေယာက္်ားေလး ျဖစ္လာလိမ့္မယ္

00:03:46.290 --> 00:03:50.110
အေမ့ဆီကလည္း x ခရိုမိုဆုန္း အေဖ့ဆီကလည္း x ခရိုမိုဆုန္း ဆိုရင္ေတာ့

00:03:50.110 --> 00:03:54.590
ခင္ဗ်ားက မိန္းကေလး တစ္ေယာက္ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္

00:03:54.590 --> 00:03:56.100
ကၽြန္ေတာ္တို႔ မ်ိဳးဗီဇ ျဖန္႔ေဝပံု တြက္ခ်က္ျပတဲ႕ ဇယားကြက္ ( Punnet square ) ဆြဲၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္

00:03:56.100 --> 00:03:59.720
ဒါကေတာ့ လြယ္ကူတဲ႕ Punnet ဇယားကြက္ကေလးေပါ့

00:03:59.720 --> 00:04:02.310
ဒါေပမယ့္ သူက ျဖစ္ႏုိင္တဲ႕အလားအလာအားလံုးကို ျပသႏိုင္ပါတယ္

00:04:02.310 --> 00:04:05.860
ဆိုၾကပါစို႔ ၊ ဒါက ခင္ဗ်ားအေမရဲ႕

00:04:05.860 --> 00:04:07.340
ဖိုမသတ္မွတ္ေပးတယ့္ ခရိုမိုဆုန္းေတြေပါ့

00:04:07.340 --> 00:04:09.140
သူ႕ဆီမွာ " x " ႏွစ္ခု ရွိတယ္

00:04:09.140 --> 00:04:11.920
ဒါေတြေၾကာင့္ သူမက ခင္ဗ်ား အေဖ မျဖစ္ဘဲ အေမျဖစ္လာတာေပါ့

00:04:11.920 --> 00:04:16.980
ခင္ဗ်ားအေဖမွာေတာ့ x တစ္ခု y တစ္ခု

00:04:16.980 --> 00:04:19.990
( အကၡရာ အၾကီးနဲ႔ ေရးမွပဲ ) Y ခရိုမိုဆုန္းတစ္ခု ....

00:04:19.990 --> 00:04:20.850
ဒါဆို Punnet ဇယားကြက္ ဆြဲလို႔ရျပီ

00:04:20.850 --> 00:04:23.300
ကၽြန္ေတာ္တို႕ ဘယ္လို မ်ိဳးဆက္ေတြ ရႏိုင္မလဲ

00:04:23.300 --> 00:04:26.450
ခင္ဗ်ားအေမက ေဟာသည္ X ခရိုမိုဆုန္း ေပးျပီး

00:04:26.450 --> 00:04:28.420
ခင္ဗ်ားအေဖကလည္း သည္ X ခရိုမိုဆုန္းကို ေပးတယ္ဆိုရင္

00:04:28.420 --> 00:04:29.580
မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္

00:04:29.580 --> 00:04:31.620
ခင္ဗ်ားအေမက ေဟာသည့္ တစ္ျခား X ခရိုမိုဆုန္း တစ္ခုကို

00:04:31.620 --> 00:04:32.780
ေပးတာလဲျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္

00:04:32.780 --> 00:04:35.540
ဒါဆိုလဲ မိန္းကေလးပဲ ျဖစ္လာမွာပါပဲ

00:04:35.540 --> 00:04:37.490
ခင္ဗ်ားအေမကေတာ့ အျမဲတမ္း ခင္ဗ်ားကို X ခရိုမိုဆုန္းပဲ

00:04:37.490 --> 00:04:38.340
ေပးေနမွာပဲ

00:04:38.340 --> 00:04:42.180
ခင္ဗ်ားအေဖကသာ X ဒါမွမဟုတ္ Y ခရိုမိုဆုန္း တစ္ခုခု ေပးႏို္င္တယ္

00:04:42.180 --> 00:04:44.510
ဒီေနရာမွာဆိုရင္ Y ခရိုမိုဆုန္း ေပးတာ ျဖစ္လိမ့္မယ္

00:04:44.510 --> 00:04:46.900
ဒီေတာ့ ဒါေတြက မိန္းကေလးေတြ ဒါေတြက ေယာက္်ားေလးေတြ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္

00:04:46.900 --> 00:04:49.140
မ်ိဳးဆက္ေတြရဲ႕ တစ္ဝက္က မိန္းကေလးေတြ ျဖစ္ျပီး

00:04:49.140 --> 00:04:50.590
တစ္ဝက္က ေယာက္်ားေလးေတြ ျဖစ္တယ္

00:04:50.590 --> 00:04:56.450
ဒါေပမယ့္ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းျပီး မထင္မွတ္ထားတဲ႕ အေတြးတစ္ခု

00:04:56.450 --> 00:04:59.850
ဒါကို ၾကည့္ျပီးေနာက္ ေတြးမိလိမ့္မယ္

00:04:59.850 --> 00:05:04.270
သားသမီးေတြက ေယာက္်ားေလး မိန္းကေလး ဘာျဖစ္လာမလဲဆိုတာ ဘယ္သူက အဆံုးအျဖတ္ေပးသလဲေပါ့

00:05:04.270 --> 00:05:07.380
အေမလား ? အေဖလား ?

00:05:07.380 --> 00:05:10.840
အေမက အျမဲတမ္း X ခရိုမိုဆုန္းပဲ ေပးေနမွာဆိုေတာ့

00:05:10.840 --> 00:05:17.060
အေမ့ရဲ႕ သားဥထဲမွာပါတဲ႕ မ်ိဳးဗီဇတစ္ဝက္ ( Haploid ) က

00:05:17.060 --> 00:05:20.520
သားသမီးေတြရဲ႕ ဖိုမ ကြဲျပားမႈအေပၚမွာ

00:05:20.520 --> 00:05:22.030
ဆံုးျဖတ္ေပးႏိုင္စြမ္း မရွိေတာ့ပါဘူး

00:05:22.030 --> 00:05:26.970
( ပံုေလး ဆြဲလိုက္ရေအာင္ )

00:05:26.970 --> 00:05:31.950
အေဖ့ရဲ႕ သုတ္ပိုးေတြက သားဥ ရွိရာဆီကို အေျပးအလႊား

00:05:31.950 --> 00:05:34.000
လာေနၾကတယ္

00:05:34.000 --> 00:05:38.390
သူတို႔ထဲက တစ္ခ်ိဳ႕က X ခရိုမိုဆုန္းေတြ ပိုင္ဆိုင္ထားျပီး

00:05:38.390 --> 00:05:41.010
တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ Y ခရိုမိုဆုန္းေတြနဲ႔ေပါ့

00:05:41.010 --> 00:05:42.610
တစ္ျခား သုတ္ပိုးေတြလည္း ရွိေနႏုိင္ပါတယ္

00:05:42.610 --> 00:05:46.530
အဲဒီထဲကမွ ေဟာဒီ အေကာင္ေလးက အႏုိင္ရသြားတယ္ဆိုပါစို႔

00:05:46.530 --> 00:05:48.340
( X ခရိုမိုဆုန္း နဲ႔ဆိုေတာ့ ) ေကာင္မေလးလို႔ပဲ ေခၚမလား

00:05:48.340 --> 00:05:52.640
ဒီေကာင္မေလးသာ ႏိုင္သြားရင္

00:05:52.640 --> 00:05:53.800
မ်ိဳးေအာင္တဲ႕ သားဥေလးက မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္

00:05:53.800 --> 00:05:57.200
တကယ္လို႔ ေဟာဒီက သုတ္ပိုးေလးက အႏိုင္ရရင္ေတာ့

00:05:57.200 --> 00:05:59.020
ေယာက္်ားေလး ျဖစ္လာမွာေပါ့ေလ

00:05:59.020 --> 00:06:01.880
ကၽြန္ေတာ္အေနနဲ႔ မထင္မွတ္ထားတဲ႕အရာလို႔ ဘာလို႔ေျပာရသလဲဆိုေတာ့

00:06:01.880 --> 00:06:04.650
အဂၤလန္ဘုရင္ ရွစ္ေယာက္ေျမာက္ ဟင္နရီ ရဲ႕ ေက်ာ္ၾကားတဲ႕ ရာဇဝင္တစ္ခု

00:06:04.650 --> 00:06:06.350
ရွိခဲ့လို႔ပါ ....

00:06:06.350 --> 00:06:09.900
.

00:06:09.900 --> 00:06:11.490
ဘုရင္ေတြမွေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး

00:06:11.490 --> 00:06:14.950
ကၽြန္ေတာ္တို႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ

00:06:14.950 --> 00:06:18.080
ေယာက်္ားေတြက လႊမ္းမိုးထားျပီး သားေယာက္်ားေလး

00:06:18.080 --> 00:06:20.720
ေမြးျပီး မိသားစုအရိုက္အရာခံယူႏိုင္ဖို႔

00:06:20.720 --> 00:06:21.840
စိတ္စြဲေနၾကတာပဲ

00:06:21.840 --> 00:06:24.740
ဒီ ရွစ္ေယာက္ေျမာက္ ဟင္နရီဘုရင္ နန္းတက္ျပီးတဲ႕ေနာက္

00:06:24.740 --> 00:06:28.220
သူ႕ မိဖုရားေတြကေန သမီးေတာ္ေတြခ်ည္း ေမြးေပးေနလို႔

00:06:28.220 --> 00:06:31.360
စိတ္ပ်က္ေဒါသထြက္ျပီး မိဖုရားေတြကို အျပစ္တင္ခဲ့ပါတယ္

00:06:31.360 --> 00:06:33.140
ဒါေပမယ့္ ဒါက သူ႔အျပစ္ေတြခ်ည္းပါပဲ

00:06:33.140 --> 00:06:35.230
ရွစ္ေယာက္ေျမာက္ ဟင္နရီ ဆိုေပမယ့္

00:06:35.230 --> 00:06:36.480
အဓိက ကေတာ့ သူ႔ မိဖုုရား အန္နီ ဘိုလင္း ( Anne Boleyn ) အေၾကာင္းပါ

00:06:36.480 --> 00:06:39.160
.

00:06:39.160 --> 00:06:44.630
ကၽြန္ေတာ္က သမိုင္းသုေတသီေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး ၊ ဒါေပမယ့္ သိရသေလာက္

00:06:44.630 --> 00:06:47.240
ဘုရင္ၾကီးက မိဖုရားျဖစ္သူကေန သားေယာက္်ားေလး မေမြးေပးႏိုင္တာကို စိတ္ပ်က္ျပီး

00:06:47.240 --> 00:06:51.060
အေၾကာင္းရွာျပီး ေခါင္းျဖတ္ သတ္ပစ္ခဲ့တယ္

00:06:51.060 --> 00:06:55.135
ဒါေပမယ့္ ဒါက သူ႔အျပစ္ေတြ မဟုတ္လား

00:06:55.135 --> 00:06:58.710
.

00:06:58.710 --> 00:07:01.320
တကယ္ေတာ့ ဘုရင္ၾကီးကေန ေဟာဒီလို သုုတ္ပိုးေတြ

00:07:01.320 --> 00:07:03.030
ပိုထြက္ေနတာ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္

00:07:03.030 --> 00:07:05.670
ေနာက္ေတာ့ ဘုရင္ၾကီးကေန သားေယာက္်ားေလး ေမြးခဲ့ပါတယ္

00:07:05.670 --> 00:07:09.640
တကယ္လို႕သာ အဲဒီသားက သူ႕သား တကယ္အစစ္ဆိုရင္ေတာ့

00:07:09.640 --> 00:07:12.280
သူ႕မွာ ေဟာဒီ သုတ္ပိုးေလးတစ္ခ်ိဳ႕ ရွိေနေသးလို႔ေပါ့

00:07:12.280 --> 00:07:13.320
ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီအျဖစ္အပ်က္မွာေတာ့ ဘုရင္ၾကီး အျပစ္ေတြခ်ည္းပါပဲ

00:07:13.320 --> 00:07:15.350
ဒါေၾကာင့္ မထင္ရဘူးလို႕ ေျပာခဲ့တာေပါ့

00:07:15.350 --> 00:07:18.790
အျပစ္တင္ခံစရာ ရွိခဲ့သူေတြက တစ္ျခားသူေတြကို သားေယာက္်ားေလး မေမြးေပးႏိုင္လုိ႕ဆိုျပီး

00:07:18.790 --> 00:07:20.890
အျပစ္တင္ခဲ့ၾကတယ္

00:07:20.890 --> 00:07:24.770
အခု ခင္ဗ်ား ေခါင္းထဲမွာ ေမးခြန္းတစ္ခု ရုတ္တရက္ ေပၚေကာင္းေပၚလာလိမ့္မယ္

00:07:24.770 --> 00:07:29.280
အဲဒီ့ ခရိုမိုဆုန္းေတြမွာ ဖိုမ ခဲြျခားေပးတဲ႕ အမွတ္အသားေတြပဲ ပါတာလား

00:07:29.280 --> 00:07:32.970
သူတို႔ဆီမွာ ဖိုမနဲ႕ မသက္ဆိုင္တဲ႕ တျခားဘာေတြမ်ား

00:07:32.970 --> 00:07:34.510
မွတ္သားထားေသးလဲေပါ့

00:07:34.510 --> 00:07:38.400
ခရိုမိုဆုန္းတစ္ခ်ိဳ႕ ဆြဲၾကည့္ရေအာင္

00:07:38.400 --> 00:07:41.930
ဆုိၾကပါစို႔။ ဒါက X ခရိုမိုဆုန္း

00:07:41.930 --> 00:07:43.720
ဒါက Y ခရိုမိုဆုန္း

00:07:43.720 --> 00:07:47.010
သည္ X ခရိုမိုဆုန္းမွာ သာမာန္ ခရိုမိုဆုန္းေတြနဲ႔ ယွဥ္ရင္ ဗီဇ မွတ္သားမႈ နည္းပါးေပမယ့္

00:07:47.010 --> 00:07:50.760
ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေတာ့ ရွိေနပါေသးတယ္

00:07:50.760 --> 00:07:55.720
ဗီဇ ၁၅ဝဝ ေလာက္ကို မွတ္သားထားတယ္

00:07:55.720 --> 00:07:59.640
သည္ Y ခရိုမိုဆုန္းကေတာ့ ဗီဇမွတ္သားမႈ

00:07:59.640 --> 00:08:00.690
အနည္းဆံုးပါ

00:08:00.690 --> 00:08:05.400
ဗီဇ ၇၈ ခုကိုပဲ မွတ္သားထားတယ္

00:08:05.400 --> 00:08:09.160
စဥ္းစားၾကည့္ရင္ အတိအက် ၇၈ ခု မွန္း ဘယ္သူ သိႏိုင္မွာလဲ

00:08:09.160 --> 00:08:12.030
ဒါေပမယ့္ ဖိုမ ခြဲျခားေပးတာကလြဲရင္ တစ္ျခားထူးျခားတယ့္ ဗီဇ

00:08:12.030 --> 00:08:13.700
သယ္ေဆာင္ထားတာ အေတာ္နည္းတယ္ဆိုတာေတာ့ သိရတာေပါ့

00:08:13.700 --> 00:08:17.650
သူက ဖိုမကြဲျပားမႈကို ဘယ္လိုျဖစ္ေစသလဲဆိုေတာ့

00:08:17.650 --> 00:08:19.960
သူ႔မွာ SRY လို႕ေခၚတဲ႕ဗီဇ တစ္ခုပါတယ္

00:08:19.960 --> 00:08:21.930
သူ႕အေၾကာင္း သိစရာေတာ့ မလိုပါဘူး

00:08:21.930 --> 00:08:32.950
SRY က ေယာက္်ား မ်ိဳးပြားအဂၤါ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္တယ့္ ေဝွးေစ့ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈမွာ

00:08:32.950 --> 00:08:34.750
ပါဝင္ေနတယ္

00:08:34.750 --> 00:08:38.320
တကယ္လို႕ ခင္ဗ်ားမွာ အဲဒိီ SRY သာရွိရင္

00:08:38.320 --> 00:08:40.669
သူ႕မွာ ပါေနတဲ႕ ဗီဇအမွတ္အသားေတြေၾကာင့္

00:08:40.669 --> 00:08:42.179
ေဝွးေစ့ ဖြံ႔ျဖိဳးလာလိမ့္မယ္

00:08:42.179 --> 00:08:44.110
ခင္ဗ်ားမွာသာ မရွိခဲ့ဘူးဆိုရင္ေတာ့

00:08:44.110 --> 00:08:45.760
မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ ျဖစ္လာမွာေပါ့

00:08:45.760 --> 00:08:48.500
ဒါကေတာ့ အရွင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ ေျပာျပတာပါ ....

00:08:48.500 --> 00:08:52.710
အခုထိ ေျပာေနတာက ဒီ ခရိုမိုဆုန္းေတြက

00:08:52.710 --> 00:08:53.890
ဖိုမ ကြဲျပားမႈမွာ တကယ္ကို အေရးပါေနတယ္ ဆိုတာပဲ

00:08:53.890 --> 00:08:58.390
ဒါေပမယ့္ သည္ ခရိုမိုဆုန္းေတြေပၚမွာ တစ္ျခား အမွတ္အသားေတြ ပါေနေသးတယ္

00:08:58.390 --> 00:09:02.920
အဲဒါေတြက သီးျခားေရာဂါေတြနဲ႔ သက္ဆိုင္မႈ ရွိေနျပန္္တယ္

00:09:02.920 --> 00:09:05.560
ဥပမာအားျဖင့္ အေရာင္ကန္း တဲ႕ ေရာဂါေပါ့

00:09:05.560 --> 00:09:08.530
ဗီဇေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္

00:09:08.530 --> 00:09:15.550
အဲဒီဗီဇေျပာင္းလဲမႈေတြေၾကာင့္ အေရာင္ကန္းမႈ ( Color blindness ) ေတြ ျဖစ္ရတယ္

00:09:15.550 --> 00:09:21.000
အနီ အစိမ္း မကြဲတဲ႕ အေရာင္ကန္းမႈမ်ိဳးေပါ့

00:09:21.000 --> 00:09:24.250
ဒီေနရာမွာ ကၽြန္ေတာ္ အစိမ္းေရာင္သံုးတာ သိပ္ေတာ့ မသင့္ေတာ္လွဘူး ၊

00:09:24.250 --> 00:09:28.240
အေရာင္းကန္းမႈ အျပင္ ဟီမိုဖီးလီယား - Hemophilia ဆိုတဲ႕

00:09:28.240 --> 00:09:30.960
ေသြးမခဲတဲ႕ ေရာဂါလဲ ရွိတယ္

00:09:30.960 --> 00:09:32.840
Hemophilia က ပံုစံကြဲ ၂ မ်ိဳး ရွိပါတယ္

00:09:32.840 --> 00:09:35.060
ဒါေပမယ့္ Hemophilia တိုင္းကေတာ့

00:09:35.060 --> 00:09:36.830
ေသြးေကာင္းေကာင္း မခဲႏိုင္တာခ်ည္းပါပဲ

00:09:36.830 --> 00:09:39.935
၂ မ်ိဳးလံုးက X ခရိုမိုဆုန္း ဗီဇေျပာင္းလဲတာေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာပါ

00:09:39.935 --> 00:09:45.590
.

00:09:45.590 --> 00:09:47.115
ေနာက္ျပီး သူတို႔ေတြက လႊမ္းမိုးခံ ဗီဇေျပာင္းလဲမႈမ်ိဳး ( Recessive mutation ) ျဖစ္ပါတယ္

00:09:47.115 --> 00:09:49.910
.

00:09:49.910 --> 00:09:51.150
အဲဒါ ဘာကို ေျပာတာလဲ

00:09:51.150 --> 00:09:54.360
အဓိပၸါယ္ကေတာ့ ခင္ဗ်ားရဲ႕ X ခရိုမိုဆုန္း ႏွစ္ခုစလံုးမွာ ....

00:09:54.360 --> 00:09:57.120
ဥပမာ Hemophilia ေရာဂါပဲ ထားပါေတာ့ ....

00:09:57.120 --> 00:10:00.460
ခင္ဗ်ားရဲ႕ X ခရိုမိုဆုန္း ႏွစ္ခုလံုးမွာ Hemophilia ျဖစ္ေစတဲ႕ ဗီဇေျပာင္းလဲမႈ

00:10:00.460 --> 00:10:04.180
ျဖစ္ေနမွ ေရာဂါလကၡဏာ ( Phenotype ) ကို ခံစားရမယ္

00:10:04.180 --> 00:10:08.080
ဆိုၾကပါစို႔ ၊ မိန္းကေလးတစ္ေယာက္မွာ အဲလို ဗီဇေျပာင္းလဲမႈ

00:10:08.080 --> 00:10:09.360
ရွိေနျပီေပါ့

00:10:09.360 --> 00:10:11.610
" သူမ " မွာ ပံုမွန္ X ခရိုမိုဆုန္းတစ္ခု ရွိမယ္

00:10:11.610 --> 00:10:15.200
ေနာက္ထပ္ X ခရိုမိုဆုန္း တစ္ခုမွာေတာ့

00:10:15.200 --> 00:10:17.580
( ဒီ h က Hemophilia အတြက္ အမွတ္အသားပါ )

00:10:17.580 --> 00:10:20.510
hemophilia ေရာဂါဗီဇ ပါေနတယ္

00:10:20.510 --> 00:10:21.870
သူမ က ေရာဂါသယ္ေဆာင္သူ ( Carrier ) ျဖစ္လာမယ္

00:10:21.870 --> 00:10:26.480
သူမ မွာ Hemophilia ရဲ႕ လကၡဏာေတာ့ ခံစားရမွာ မဟုတ္ပါဘူး

00:10:26.480 --> 00:10:29.950
.

00:10:29.950 --> 00:10:32.460
သူမ မွာ ေသြးခဲမႈနဲ႔ပတ္သက္တဲ႕ ျပႆနာ ရွိမွာ မဟုတ္ဘူး

00:10:32.460 --> 00:10:36.040
ဒီမိန္းကေလးမွာ ေရာဂါျပႏိုင္ဖုိ႔က

00:10:36.040 --> 00:10:37.910
ဗီဇေျပာင္းလဲမႈ ခရိုမိုဆုန္း ႏွစ္ခုလံုးမွာ ရွိေနရမယ္

00:10:37.910 --> 00:10:39.160
ဒါက လႊမ္းမိုးခံ ဗီဇေျပာင္းလဲမႈပဲ ျဖစ္တယ္

00:10:39.160 --> 00:10:42.230
.

00:10:42.230 --> 00:10:49.510
အခု ဒီတစ္ေယာက္မွာေတာ့ ေရာဂါ ျဖစ္ေနျပီ

00:10:49.510 --> 00:10:54.660
ေယာက္်ားေလးေတြမွာ X ခရိုမိုဆုန္းက တစ္ခုပဲ ရွိတာေလ

00:10:54.660 --> 00:10:57.990
ဒီေတာ့ ေယာက္်ားေလးေတြမွာ ေရာဂါ ျပႏိုင္ဖို႔က

00:10:57.990 --> 00:11:00.630
Hemophilia ေရာဂါ ဗီဇေျပာင္းလဲမႈ X ခရိုမိုဆုန္းတစ္ခုထဲမွာ

00:11:00.630 --> 00:11:03.530
ရွိရံုနဲ႔ ရတယ္

00:11:03.530 --> 00:11:05.040
ေနာက္ထပ္ ခရိုမိုဆုန္းတစ္ခုက Y ခရိုမိုဆုန္းေလ

00:11:05.040 --> 00:11:07.980
.

00:11:07.980 --> 00:11:11.150
ဒီေတာ့ သည္ေယာက္်ားမွာ Hemophilia ေရာဂါ ျဖစ္ေနမွာပါ

00:11:11.150 --> 00:11:14.510
ဒီေတာ့ ေမးစရာတစ္ခု ေပၚလာမွာက

00:11:14.510 --> 00:11:18.120
တကယ္လို႔ Hemophilia ေရာဂါက

00:11:18.120 --> 00:11:22.210
X ခရိုမိုဆုန္ေပၚမွာ ရွိျပီး အနည္းငယ္ ရွားပါးတဲ႕ ေရာဂါလည္း ျဖစ္တယ္ဆိုရင္

00:11:22.210 --> 00:11:25.960
ေမးခြန္း က ဘယ္သူေတြမွာ ဒီရာဂါ ပိုျဖစ္မလဲ

00:11:25.960 --> 00:11:27.020
ေယာက္်ားေလးမွာလား ? မိန္းကေလးမွာလား ?

00:11:27.020 --> 00:11:29.620
တစ္ျခားအရာေတြ အကုန္တူတယ္ဆိုရင္ ဘယ္သူ႕ဆီမွာ ပိုေတြ႕ရမလဲ

00:11:29.620 --> 00:11:33.490
တကယ္လို႔သာ ရွားပါးတဲ႕ ဗီဇသာ ျဖစ္မယ္ဆိုရင္

00:11:33.490 --> 00:11:35.640
မိန္းကေလးတစ္ေယာက္မွာ ေရာဂါလကၡဏာ ျပဖို႔ ၂ ခု စလံုးမွာ ရွိဖို႕လိုတယ္

00:11:35.640 --> 00:11:40.400
ဆိုၾကပါစို႔ ၊ သည္ ဗီဇေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်က

00:11:40.400 --> 00:11:43.360
ဒီ ဗီဒီယို မတိုင္ခင္ ကၽြန္ေတာ္ ၾကည့္လိုက္တာ မွန္းေခ်အားျဖင့္

00:11:43.360 --> 00:11:46.460
၅ဝဝဝ ကေန ၁ဝ,ဝဝဝ မွာ တစ္ေယာက္ႏႈန္း ရွိေနတယ္

00:11:46.460 --> 00:11:51.020
X ခရိုမိုဆုန္းတစ္ခုမွာ ဒီ h ဗီဇေျပာင္းလဲမႈ ( Xh ) ပါႏိုင္ေခ်

00:11:51.020 --> 00:12:00.130
၇ဝဝဝ မွာ ၁ ေယာက္ႏႈန္း ရွိတယ္လို႔

00:12:00.130 --> 00:12:01.100
ဆိုၾကပါစို႕ ....

00:12:01.100 --> 00:12:04.490
ဒီေတာ့ ေယာက္်ား ၇ဝဝဝ မွာ ၁ ေယာက္က ေရာဂါလကၡဏာျပမယ္

00:12:04.490 --> 00:12:07.190
ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ X ခရိုမိုဆုန္း တစ္ခုမွာ Hemophilia ဗီဇ ပါႏိုင္ေခ်

00:12:07.190 --> 00:12:09.810
၇ဝဝဝ မွာ ၁ ခုႏႈန္း

00:12:09.810 --> 00:12:11.250
ရွိေနလို႔ပါပဲ

00:12:11.250 --> 00:12:14.120
ဘယ္လို Y ခရိုမိုဆုန္း ရထားသလဲဆိုတာေတာ့ အေရးမပါ ပါဘူး

00:12:14.120 --> 00:12:17.130
အေၾကာင္းကေတာ႕ သူက ေသြးခဲမႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ႕ Hemophilia နဲ႔ ပတ္သက္တဲ႕ မ်ိဳးဗီဇဟာ

00:12:17.130 --> 00:12:19.700
Y ခရိုမိုဆုန္း အေပၚမွာ မရွိလို႔ပါပဲ

00:12:19.700 --> 00:12:20.870
မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ Hemophilia ေရာဂါရဖုိ႔

00:12:20.870 --> 00:12:23.140
ဘာလိုအပ္မလဲ

00:12:23.140 --> 00:12:26.120
X ခရိုမိုဆုန္း ၂ ခုစလံုးမွာ ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္ေနဖို႔ လိုအပ္တယ္

00:12:26.120 --> 00:12:31.020
ခရို္မိုဆုန္း တစ္ခုမွာ သည္ေရာဂါဗီဇ ပါႏိုင္ေခ်က

00:12:31.020 --> 00:12:33.630
၇ဝဝဝ မွာ တစ္ေယာက္ႏႈန္းေလ

00:12:33.630 --> 00:12:38.110
ဒီေတာ့ သူမမွာ ေရာဂါလကၡဏာ ျပႏိုင္ေခ်ကိုတြက္ၾကည့္ရင္

00:12:38.110 --> 00:12:46.150
၇ဝဝဝ အေျမွာက္ ၇ဝဝဝ ဆိုေတာ့ ၄၉ သန္းမွာ တစ္ေယာက္ႏႈန္း ရွိပါတယ္

00:12:46.150 --> 00:12:49.790
စဥ္းစားၾကည့္ရင္ မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ Hemophilia ျဖစ္ႏိုင္ေခ်က

00:12:49.790 --> 00:12:52.880
ေယာက္်ားတစ္ေယာက္နဲ႔ ယွဥ္လိုက္ရင္

00:12:52.880 --> 00:12:54.220
ေတာ္ေတာ္ကို နည္းပါတယ္

00:12:54.220 --> 00:12:56.600
ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဗီဇတစ္ခုဟာ ဖိုမခြဲျခားတဲ႕ မ်ိဳးဗီဇနဲ႔လဲ ဆက္ႏြယ္ေနမယ္႕

00:12:56.600 --> 00:13:00.990
လႊမ္းမိုးခံ ဗီဇမ်ိဳးလည္း ျဖစ္ေနမယ္ဆိုရင္

00:13:00.990 --> 00:13:03.530
ေယာက္်ားေလးတစ္ေယာက္မွာ ဒီဗီဇ ရွိတယ္ဆိုတာနဲ႔ လကၡဏာ ျပမယ္

00:13:03.530 --> 00:13:06.740
ဘာလို႔လဲဆုိေတာ့ သူ႔ကို လႊမ္းမိုးမယ့္ ေနာက္ထပ္ X ခရိုမိုဆုန္း မရွိလို႔ပါ

00:13:06.740 --> 00:13:08.640
မိန္းကေလးေတြမွာဆုိရင္ေတာ့

00:13:08.640 --> 00:13:09.870
အဆုိပါဗီဇမ်ိဳး ႏွစ္ခုလံုးမွာ ရွိဖို႔ လိုအပ္လိမ့္မယ္

00:13:09.870 --> 00:13:18.150
ေယာက္်ားေလးတစ္ေယာက္မွာ ေရာဂါလကၡဏာ ျပႏိုင္ေခ်ကို

00:13:18.150 --> 00:13:20.060
m လို႔ ထားလို္က္မယ္ဆိုရင္

00:13:20.060 --> 00:13:23.725
.

00:13:23.725 --> 00:13:24.975
( ကၽြန္ေတာ္ စာလံုးေပါင္း ေတာ္ေတာ္မွားတာပဲ )

00:13:24.975 --> 00:13:29.560
.

00:13:29.560 --> 00:13:33.330
မိန္းကေလးတစ္ေယာက္မွာ ျဖစ္ႏို္င္ေခ်က ဘယ္ေလာက္ျဖစ္မလဲ ?

00:13:33.330 --> 00:13:36.040
ဒါက X ခရိုမိုဆုန္းမွာ ဒီေရာဂါ ျဖစ္ေစတဲ႕ ဗီဇေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်နဲ႔

00:13:36.040 --> 00:13:38.000
အတူတူပါပဲ

00:13:38.000 --> 00:13:40.110
မိန္းကေလးေတြမွာ ေရာဂါလကၡဏာ ျပဖို႔ ဗီဇ ႏွစ္ခု ရွိဖို႔လိုအပ္မယ္

00:13:40.110 --> 00:13:42.680
ဒီေတာ့ မိန္းကေလးေတြမွာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်က m ရဲ႕ ႏွစ္ထပ္ကိန္း ျဖစ္လိမ့္မယ္

00:13:42.680 --> 00:13:44.680
ဒါဆို ကိန္းဂဏန္းေတြ သိပ္ၾကီးကုန္မွာေပါ့လို႔ ခင္ဗ်ား ေျပာခ်င္လိမ့္မယ္

00:13:44.680 --> 00:13:45.280
ကၽြန္ေတာ္ ႏွစ္ထပ္ကိန္း တင္လိုက္ျပီ

00:13:45.280 --> 00:13:48.610
ဒီဂဏန္းေတြကို မွတ္မိဖို႕ေတာ့ လိုလိမ့္မယ္

00:13:48.610 --> 00:13:51.250
Hemophilia မွာဆို

00:13:51.250 --> 00:13:53.200
အၾကိမ္ ၇ဝဝဝ မွာ တစ္ၾကိမ္ႏႈန္း

00:13:53.200 --> 00:13:58.680
ဒီေတာ့ ၇ဝဝဝ မွာ တစ္ၾကိမ္ ရဲ႕ ႏွစ္ထပ္ကိန္းက ၄၉ သန္းမွာ တစ္ၾကိမ္ ျဖစ္ပါတယ္

00:13:58.680 --> 00:14:01.240
ခင္ဗ်ားအေနနဲ႔ ဒီအေၾကာင္းအရာေတြကို စိတ္ဝင္စားမယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္သလို

00:14:01.240 --> 00:14:05.210
ေယာက္်ား မိန္းမ ဘယ္လို ျဖစ္လာတယ္ဆိုတာလဲ သိေလာက္ျပီ ထင္ပါတယ္

00:14:05.210 --> 00:14:11.470
ေယာက္်ားေလး အေလးထားတဲ႕ မိဘေတြမွာ ေယာက္်ားေလး ေမြးဖို႔ ခက္ခဲေနခဲ့ရင္

00:14:11.470 --> 00:14:16.340
ဘယ္သူေတြမွာ တာဝန္ရွိ အျပစ္ရွိေနလဲဆိုတာ သိသြားျပီဆိုရင္

00:14:16.340 --> 00:14:17.590
ပိုေကာင္းပါတယ္ ။

00:14:17.590 --> 00:14:18.336
.