0:00:07.014,0:00:12.249
‎ئیسانۆل: ئەم گەردیلەیە، لە گەردیلەی بچوکی[br]‎ کاربۆن درووست کراوە،

0:00:12.249,0:00:15.089
کە بەرپرسیارە لە بێ ئاگابوون .

0:00:15.089,0:00:17.750
کە زۆر جاریش بە سادەیی پێی دەوترێت [br]ئەلکحول،

0:00:17.750,0:00:21.120
ئیسانۆڵ پێکهاتەیەکی چالاکە لە ناو [br]خواردنەوە مەست کەرەکاندا.

0:00:21.120,0:00:23.840
سادەییەکەی یارمەتی دەدات بە ناو[br]توێژەکاندا تێپەڕێت

0:00:23.840,0:00:26.160
پاشان لە بۆشاییە جیاوازەکاندا جێگیر دەبێت،

0:00:26.160,0:00:31.369
کاریگەریەکی فراوان تر دروست دەکات[br]بە بەراورد بە گەردیلەکانی تر.

0:00:31.369,0:00:33.979
بەم شێوەیە دەبێتە هۆکار بۆ سەرخۆش بوون،

0:00:33.979,0:00:38.510
وە بۆچی بە شێوەیەکی بەرچاو کاریگەری[br]جیاوازی دەبێت لەسەر کەسە جیاوازەکان؟

0:00:38.510,0:00:40.058
بۆ وەڵامدانەوەی ئەم پرسیارانە،

0:00:40.058,0:00:43.905
پێویستە چاودێری کحول بکەین کاتێک[br]گەشت دەکات بەناو لاشە ی مرۆڤدا.

0:00:43.905,0:00:47.293
کحول لەسەر گەدە دەنیشێتە پاشان[br]لەلایەن خوێنەوە هەڵدەمژرێت

0:00:47.293,0:00:51.300
بەنێو کرداری هەرسدا،[br]بە تایبەت ڕیخۆڵە بچووکەکان.

0:00:51.300,0:00:53.820
پێکھاتەکانی گەدە کاریگەری لە سەر[br]توانای کحول هەیە

0:00:53.820,0:00:57.563
بۆ چوونە ناو خوێنەوە لە دوای نان[br]خواردن، ماسوولکەی هێنەر،

0:00:57.563,0:01:01.231
گەدە لە ڕیخۆڵە بچووکەکان جیا دەکاتەوە، [br]دایدەخات.

0:01:01.231,0:01:04.443
ئاستی کحول کە دەگاتە خوێن[br]لە دوای ژەمێکی قوورس

0:01:04.443,0:01:09.066
تەنها یەک چارەکی ئەو کحولەیە[br]کە دەچێتە گەدەیەکی بەتاڵەوە.

0:01:09.066,0:01:11.756
لە خوێنەوە، کحول دەچێتە لای ئەندامەکان،[br]بە تایبەتی

0:01:11.756,0:01:14.073
بۆ ئەو بەشانەی ڕێژەیەکی[br]زیاتری خوێنیان تێدایە:

0:01:14.073,0:01:16.673
جگەر و مێشک.

0:01:16.673,0:01:19.583
سەرەتا بەر جگەر دەکەوێت،[br]پاشان ئەنزیمەکانی ناو جگەر

0:01:19.583,0:01:22.953
گەردیلەکانی کحول بە دوو[br]هەنگاو تێک دەشکێنرێن.

0:01:22.953,0:01:29.427
یەکەمجار، ئەنزیمی ADH کحول دەگۆڕێت بۆ[br]ئەسیتادێل، کە مادەیەکی ژەھراوییە.

0:01:29.427,0:01:36.090
دواتر، ئەنزیمێکی تر بە ناوی ALDH[br]ئەسیتادێلی ژەھراوی دەگۆڕێ بە خوێی بێ ژەھر.

0:01:36.090,0:01:40.210
لەکاتی سووڕی خوێندا، جگەر بەبەردەوامی [br]خۆی خاڵی دەکاتەوە لە کحول—

0:01:40.210,0:01:44.026
ئەم لە ناوبردنەی کحول دیاری دەکات [br]کە چەندێک کحول

0:01:44.026,0:01:47.269
دەگاتە مێشک و ئەندامەکانی تر.

0:01:47.269,0:01:51.199
ھەستیاری مێشک بەرپرسە لە ھەست، ھۆش،

0:01:51.199,0:01:56.623
و ھەروەھا ئەو کاریگەرە ڕەفتاریانەی کحول—[br]ناسراوە بە سەرخۆشبوون.

0:01:56.623,0:02:01.360
‏‎کحول دەسکی سەرەکی مێشک ھەڵدەداتەوەو،[br]‏‎ دەماری گوێزەرەوەی GABA،

0:02:01.360,0:02:06.081
‎گازی سەرەکی بڵاودەکاتەوە،[br]‎دەماری گوێزەرەوەی گلوتمەیت.

0:02:06.081,0:02:08.631
‎ئەمەش وا دەکات هەستە دەمار[br]‎کەمتر زانیاری بگەیەن،

0:02:08.631,0:02:13.375
بەکارهێنەر بەم دەرمانانە خاو دەبێتەوە،[br]بە خواردنەوەی زیاتر خەوی لێ دەکەوێت،

0:02:13.375,0:02:19.330
و ڕێگری لە چالاکیەکانی مێشک دەکات[br]کە پێویستن بۆ ڕزگاربوون لە ژەھرەکە.

0:02:19.330,0:02:22.100
هەروەها کحول هاوشێوەی گرووپێکی دەمارەخانە

0:02:22.100,0:02:25.574
لە ناوەندی مێشکەوە بۆ کاکڵی [br]مێشک درێژ دەبێتەوە،

0:02:25.574,0:02:28.164
ناوچەیەکی گرنگ بۆ وروژاندن.

0:02:28.164,0:02:29.854
وەکو هەموو دەرمانە ئالودەکەرەکان،

0:02:29.854,0:02:32.944
بەهۆی ئەم کحولەوە دۆپامین دەوروژێت [br]لەناو کاکڵی مێشکدا

0:02:32.944,0:02:36.004
کە خۆشیەیەک بە بەکارهێنەر دەبەخشێت.

0:02:36.004,0:02:40.746
کهول دەبێتە هۆکار بۆ هەندێک لە [br]دەمارەخانەکان وا دەکات ئیندرۆفین دەربدەن.

0:02:40.746,0:02:44.566
ئیندۆرفین یارمەتیمان دەدات ئارام بین[br]کاتێک تووشی فشار یا مەترسی دەبین.

0:02:44.566,0:02:47.354
بەرزی ڕێژەی ئیندۆرفین دەبێتە[br]ھۆی مەست بوون

0:02:47.354,0:02:51.104
حەسانەوە و خاوبوونەوەش پەیوەندی [br]بە بەکارهێنانی کهولەوە هەیە.

0:02:51.104,0:02:51.970
لە کۆتاییدا،

0:02:51.970,0:02:55.776
لەکاتێکدا جگەر ئەو کحولە شی دەکاتەوە [br]کە مێشک وەری دەگرێت،

0:02:55.776,0:02:58.006
سەرخۆش بوون نامێنێت.

0:02:58.006,0:03:00.616
جیاوازیی بەپێی کەسەکان[br]لەهەر شوێنێکی ئەم گەشتەدا

0:03:00.616,0:03:03.966
وادەکات خەڵکی کەمتر یا زیاتر[br]سەرخۆش دەربکەون.

0:03:03.966,0:03:07.846
بۆ نموونە، ژن و پیاوێک کە هەمان کێشیان[br]هەیە و بڕێکی یەکسان بخۆنەوە

0:03:07.846,0:03:12.781
تەنانەت ژەمێکی چونیەکیان هەبێت ھێشتا[br]خەستی کهول لە خوێنیاندا جیاواز دەبێت،

0:03:12.781,0:03:14.731
یان BACs.

0:03:14.731,0:03:17.656
ئەمەش لەبەر ئەوەی ئافرەتان خوێنیان کەمترە—

0:03:17.656,0:03:20.056
ڕێژەی قەڵەوی بە گشتی لە ئافرەتاندا بەرزە،

0:03:20.056,0:03:22.466
ئەمەش پێویستی بە ڕێژەی خوێنی کەمترە[br]لە ماسوولکە.

0:03:22.466,0:03:25.816
قەبارەیەکی کەمتری خوێن، هەمان ڕێژەی [br]کحول هەڵدەگرێت،

0:03:25.816,0:03:29.356
مانای وایە خەستیەکەی لە ئافرەتاندا زیاترە.

0:03:29.356,0:03:34.908
جیاوازییە بۆماوەییەکان لەناو جگەردا[br]و پڕۆسەی ئەنزیمەکان و کاریگەری BAC.

0:03:34.908,0:03:37.938
و خواردنەوەیەکی ئاسایی [br]بەرهەمهێنانی ئەم ئەنزیمانە زیاد دەکات،

0:03:37.938,0:03:40.103
و ئارامی دەبەخشێت.

0:03:40.103,0:03:43.693
لە لایەکی ترەوە، ئەو کەسانەی بۆ [br]ماوەیەکی درێژ لەڕادەبەدەر کهول دەخۆنەوە

0:03:43.693,0:03:48.252
جگەریان زیانی پێ دەگات، کە ئەمەش[br]کاریگەریەکی خراپی دەبێت.

0:03:48.252,0:03:52.092
لە هەمان کاتدا، جیاوازیە بۆماوەییەکان[br]لە دۆپامیندا، GABA،

0:03:52.092,0:03:54.723
هەروەها بڵاوبونەوەی ئیندۆرفین لەوانەیە[br]مەترسی دروست بکات

0:03:54.723,0:03:57.743
لەسەر بەکارھێنانی کحول بە ناڕێکی.

0:03:57.743,0:04:01.253
ئەوانەی بە سروشتی ئیندۆرفینیان کەمە[br]یان دۆپامینیان جڵەو کردوە بە دەرمان

0:04:01.253,0:04:02.574
لە خواردنەوەدا.

0:04:02.574,0:04:05.183
هەندێک مەترسی گەورەیان توش [br]دەبێت بەهۆی خواردنەوەی زۆر

0:04:05.183,0:04:08.873
بەھۆی ئێندۆرفینی ھەستیارەوە زیاتر[br]وەڵامی کاریگەری خۆشنودەکەی

0:04:08.873,0:04:10.243
کحول دەداتەوە.

0:04:10.243,0:04:12.803
ئەوانی تر جیاوازییان هەیە لە گواستنەوەی[br]‏ GABA دا

0:04:12.803,0:04:16.593
وایان لێ دەکات بە تایبەتی هەستیار بن[br]بە کاریگەریە سڕکەرەکانی کهول،

0:04:16.593,0:04:20.873
مەترسی نەخۆش کەوتنیان بەهۆی [br]خواردنەوەی ناڕێکەوە کەم دەکاتەوە.

0:04:20.873,0:04:25.575
لە ھەمان کات، مێشک ڕادێت بە وەرگرتنی [br]کھول بە بەردەوامی بە کەمکردنەوە GABA،

0:04:25.575,0:04:30.423
بڵاوبوونەوەی دۆپامین، و ئیندرۆفین، چالاکی[br]گلوماتیک باشتردەکات.

0:04:30.423,0:04:34.413
ئەمە واتا ئەو کەسانەی ڕێژەیەکی گونجاو [br]دەخۆنەوە، ھیلاک دەبن، کێشەی خەویان دەبێت،

0:04:34.413,0:04:37.513
و چێژی کەمتر وەر دەگرن.

0:04:37.513,0:04:41.103
گۆڕانکاری لەم پێکهاتە و هاوکێشانە دەبێتە [br]ھۆی خواردنەوە بە ناڕێکی

0:04:41.103,0:04:45.053
کاتێک خواردنەوە ئاسایی دەبێت،[br]نەخواردنەوەی نا ئاسودەت دەکات،

0:04:45.053,0:04:47.587
و ئەمەش سوڕێکی بەتاڵە.

0:04:47.587,0:04:53.333
بۆماوەو ئەزمونەکەی پێشوو کاریگەری دەکاتە [br]سەر ئەوەی چۆن کەسێک ئەزمونی کھول دەکات

0:04:53.333,0:04:55.543
واتا ھەندێک کەس لاوازترن لە بەرامبەر[br]کھولدا

0:04:55.543,0:04:58.247
لە چاو کەسانی تردا،

0:04:58.247,0:05:02.847
و مێژووی خواردنەوەی بەکاربەر کاردەکاتە سەر[br]ھەڵسوکەوت و توڕەیی.