WEBVTT

00:00:01.880 --> 00:00:05.840
მონაცემები და მედიცინა

00:00:09.200 --> 00:00:12.080
ახლანდელი დრო ნამდვილად ჯადოსნური
ერაა პროგრამული უზრუნველყოფისთვის.

00:00:12.080 --> 00:00:16.580
ახლა კომპიუტერების გამოყენება უამრავი
რაღაცის სიმულირებისთვის შეგვიძლია.

00:00:16.580 --> 00:00:21.040
ყველა ადამიანს აქვს დნმ-ს ჯაჭვი,
რომელიც 3 მილიარდი ასოსგან შედგება,

00:00:21.040 --> 00:00:22.470
ეს კი ძალიან გერძელი ჯაჭვია!

00:00:22.470 --> 00:00:25.130
და თუ მინდა, შევისწავლო ეს ჯაჭვი,
ამას ხელით ნამდვილად ვერ გავაკეთებ.

00:00:25.130 --> 00:00:27.030
დამჭირდება კომპიუტერული
პროგრამირების გამოყენება, იმისთვის,

00:00:27.030 --> 00:00:30.630
რომ გავიარო ეს 3 მილიარდ
ელემენტინიანი ჯაჭვი

00:00:30.630 --> 00:00:34.180
და დავადგინო, როგორ არის
დაკავშირებული დნმ კოდი დაავადებასთან.

00:00:34.180 --> 00:00:39.149
მე რაც მაინტერესებს, ზუსტად ბიოლოგიისა და
კომპიუტერული მეცნიერებების გადაკვეთაზეა.

00:00:39.149 --> 00:00:43.865
გვაქვს უზარმაზარი მონაცემთა ბაზა,
რომელიც შეიცავს ყველა ცნობილი ორგანიზმს -

00:00:43.865 --> 00:00:47.809
ადამიანებს, მაიმუნებს, თაგვებს,
ვირუსებს, ბაქტერიებს.

00:00:47.809 --> 00:00:52.501
ჩვეულებრივ, დღესდღეობით, თუ ექიმი
ფიქრობს, რომ ინფექცია გაქვთ,

00:00:52.501 --> 00:00:56.851
თქვენს ასაკზე დაყრდნობით
და იმაზე, სად გაქვთ ინფექცია,

00:00:56.851 --> 00:01:00.354
და ყურში გაქვთ, გულში თუ ტვინში,

00:01:00.354 --> 00:01:05.320
ექიმი ეცდება, გამოიცნოს,
რა სახის ინფექცია გაქვთ.

00:01:05.320 --> 00:01:10.154
შემდეგ ის გააგზავნის ტესტს
ამ კონკრეტულ ბაქტერიებზე.

00:01:10.154 --> 00:01:13.954
თუ ფიქრობს, რომ ყელის ანთება გაქვთ,
ტესტს გააგზავნის სტრეპტოკოზე.

00:01:13.954 --> 00:01:20.440
მაგრამ, რადაგანც ჩვენ ნებისმიერი სახის
ინფექციას ვამოწმებთ ერთი ტესტით,

00:01:20.440 --> 00:01:26.827
არ გვჭირდება ვარაუდი და ტესტის ასე
ჩატარება: ვფიქრობ, ეს იქნება X, y, ან Z.

00:01:26.827 --> 00:01:31.229
ჩვენ უბრალოდ ვნახულობთ,
რასთან გვაქვს საქმე.

00:01:31.229 --> 00:01:34.430
თინეიჯერი Cottage Grove-ში ამბობს,
რომ ის ყოველ დღე თითო ცხოვრებას ცხოვრობს,

00:01:34.430 --> 00:01:37.630
მას შემდეგ, რაც ძალიან სერიოზული,
ამოუცნობი დაავადებით დაავადდა.

00:01:37.630 --> 00:01:42.100
მერი ჯოლას საკუთარი ამბავი აქვს ახალი
დნმ-ს ჯაჭვის მეთოდთან დაკავშირებით;

00:01:42.100 --> 00:01:45.420
რომლის დახმარებითაც მისი
უჩვეულო დაავადება დაამარცხეს.

00:01:45.420 --> 00:01:51.320
ახლა გაზაფხულია და ჯოშუა ოსბორნსაც, როგორც
სხვა თინეიჯერებს, არ შეუძლია სახლში გაჩერება.

00:01:51.320 --> 00:01:54.050
ჯოში: "დღეს თავს შესანიშნავად
ვგრძნობ, გარეთ 80 გრადუსია,"

00:01:54.050 --> 00:02:01.250
გასულ ზაფხულთან შედარებით დიდი ცვლილებაა,
მაშინ აქ იყო, საავადმყოფიში, კომაში.

00:02:01.250 --> 00:02:03.890
სიმპტომები აპრილში დაეწყო,

00:02:03.890 --> 00:02:07.140
მაღალი სიცხეებით და თავის ტკივილით
და უფრო და უფრო ცუდად ხდებოდა.

00:02:07.140 --> 00:02:09.360
კლარკი: "ჰოსპიტალში გადაყვანა იყო საჭირო."

00:02:09.360 --> 00:02:14.083
ჯოშს შეიძლება არ ახსოვს საავადმყოფოში
გატარებული დრო, მაგრამ მამამისს, ახსოვს.

00:02:14.083 --> 00:02:18.400
"ყველაფერზე შეამოწმეს, რაც კი იცოდნენ.
შეამოწმეს ვირუსებზე და ბაქტერიებზე,

00:02:18.400 --> 00:02:25.420
გაუკეთეს ტვინის სკანირება და ორჯერ
თუ სამჯერ აუღეს სინჯი ხერხემლიდან.

00:02:25.420 --> 00:02:30.490
რაღაც საშინელი მილები ეკეთა. მახსოვს,
იმ შაბათ-კვირას, როდესაც ამას ვუკეთებდით,

00:02:30.490 --> 00:02:35.071
ისე ცუდად იყო, გვეგონა, ვერ გადარჩებოდა.

00:02:35.071 --> 00:02:37.940
ჯოშის ექიმმა მისი ანალიზის
პასუხები მოგვცა და გვითხრა,

00:02:37.940 --> 00:02:40.940
რომ ნებდებოდა. წარმოდგენა არ ჰქონდათ.

00:02:40.940 --> 00:02:46.390
მილიონობით დოლარი დაიხარჯა ამ ბავშვის
ანალიზებში, ათასობით ტესტი გამოიყენეს.

00:02:46.390 --> 00:02:51.962
ასობით გაიგზავნა CDC-ში, სხვადასხვა
ლაბორატორიაში და პასუხს ვერავინ გვაძლევდა.

00:02:51.962 --> 00:03:04.950
ამდენი ფული დაიხარჯა და მოგვიბრუნდეოდნენ
და გვეუბნებოდნენ: "უნდა ვიცოდეთ, რა სჭირს."

00:03:04.950 --> 00:03:08.489
აქ გვაქვს გენური სეკვენსორები.

00:03:08.489 --> 00:03:13.869
ჯოშის სპინალური სითხის
მცირე რაოდენობა დაგვჭირდა,

00:03:13.869 --> 00:03:16.311
ეს არის სითხე, რომელშიც
მოთავსებულია ტვინი,

00:03:16.311 --> 00:03:21.569
ძალიან ძლიერი კომპიუტერული ალგორითმებით
ვნახეთ ყველა ადამიანური ჯაჭვი,

00:03:21.569 --> 00:03:28.559
რომელიც არსებობდა მონაცემებში.
შემდეგ მივაღწიეთ არაადამიანურ ჯაჭვამდე.

00:03:28.559 --> 00:03:31.410
გადავამოწმეთ ეს გენები
უზარმაზარ მონაცემთა ბაზაში,

00:03:31.410 --> 00:03:36.310
რომელშიც თავმოყრილია ყველა
ცნობილი ორგანიზმის ჯაჭვები.

00:03:36.310 --> 00:03:42.877
მალევე ვნახეთ, რომ ეს გენი
ეკუთვნოდა კონკრეტულ ორგანიზმს,

00:03:42.877 --> 00:03:45.690
რომელთანაც, სავარაუდოდ,
ჯოშს მაშინ ჰქონდა კონტაქტი,

00:03:45.690 --> 00:03:49.070
როცა პუერტო რიკოში
იმოგზაურა, ცხრა თვის წინ.

00:03:49.070 --> 00:03:53.298
საბედნიეროდ, ეს ორგანიზმი ბაქტერიაა.

00:03:53.298 --> 00:03:57.577
მისთვის ძალიან მარტივი
მკურნალობა არსებობს: პენიცილინი.

00:03:57.577 --> 00:04:03.318
ექიმმა ჯოშს წამალი მისცა და
24 საათის შემდეგ ის კარგად იყო.

00:04:03.318 --> 00:04:07.196
"მხოლოდ ის შემიძლია ვთქვა,
რომ მიხარია, რომ ცოცხალი ვარ,

00:04:07.196 --> 00:04:16.531
ბევრი ოცნება მაქვს და
მათ მისაღწევად ვიბრძოლებ."

00:04:16.531 --> 00:04:23.165
მონაცემთა ანალიზი ცვლის მთლიანად მედიცინას,
არა მხოლოდ დიაგნოზირების ნაწილს.

00:04:23.165 --> 00:04:27.045
ის ცვლის დაავადებების
მკურნალობის აღმოჩენის გზებს.

00:04:27.045 --> 00:04:29.400
მას შემდეგ, როცა მკურნალობის გზა ცნობილია,

00:04:29.400 --> 00:04:31.890
ის გვეხმარება პაციენტებისთვის
მედიკამენტების მიწოდებაში.

00:04:31.890 --> 00:04:34.550
მაგალთად, აფრიკაში პოლიოსთან
ბრძოლის შემთხვევაში, გვეხმარება,

00:04:34.550 --> 00:04:37.710
გადავანაწილოთ ვაქცინები
ყველაზე, ვისაც სჭირდება.

00:04:37.710 --> 00:04:45.770
პოლიოს დასამარცებლად საჭიროა, ვიპოვოთ
ყველა ბავშვი და სამჯერ გავუკეთოთ ვაქცინა.

00:04:45.770 --> 00:04:53.950
ამისთვის, ვიღებთ სატელიტურ სურათს და ვიყენებთ
ვიზუალურ ანალიზს პოპულაციის გასარკვევად.

00:04:53.950 --> 00:05:01.020
შემდეგ შეგვიძლია შევამოწმოთ, თუ ვაგზავნით
იმდენ წამალს, რომ ყველა ბავშვამდე მივაღწიოთ.

00:05:01.020 --> 00:05:06.470
გასაოცარია, რომ ხშირად, პოლიტიკური
ტერიტორიების საზღვრებთან, ხდება ისე,

00:05:06.470 --> 00:05:12.140
რომ ერთ ჯგუფს ჰგონია, რომ იქ
მედიკამენტები მეორე ჯგუფმა მიიტანა.

00:05:12.140 --> 00:05:16.780
გარდა ამისა, შეგვიძლია, თან
წავიღოთ GPS-ს მქონე მობილურები

00:05:16.780 --> 00:05:21.503
და დღის ბოლოს შევაერთოთ ისინი კომპიუტერში

00:05:21.503 --> 00:05:24.335
და ვნახოთ, სად ვიყავით
დროის ნებისმიერ მონაკვეთში.

00:05:24.335 --> 00:05:30.180
სწორედ ეს ქმნის განსხვავებას, რადგან
მხოლოდ 80%-ის დაფარვა და 90%-ის დაფარვა -

00:05:30.180 --> 00:05:33.748
ეს არის სხვაობა წარმატებასა
და წარუმატებლობას შორის.

00:05:33.748 --> 00:05:38.599
ეს პროგრამები გვეხმარება, დავაკვირდეთ
გუნდების გადაადგილებას:

00:05:38.599 --> 00:05:43.020
ვუყურებთ სატელიტურ რუკას,
ვაგროვებთ სტატისტიკურ მონაცემებს

00:05:43.020 --> 00:05:45.536
და აღვნიშნავთ გადაადგილებებს რუკაზე.
სწორედ ამ ყველაფრის დახმარებით,

00:05:45.536 --> 00:05:49.744
პოლიო იქნება მეორე დაავადება,
რომელსაც სამუდამოდ დავამარცხებთ:

00:05:49.744 --> 00:05:55.305
სისტემური ანალიზი და პროგრამული
უზრუნველყოფის ჯადოქრობა.