0:00:00.000,0:00:02.000
Nazywam się Ryan Lobo i przez 10 lat

0:00:02.000,0:00:04.000
angażowałem się w branży

0:00:04.000,0:00:08.000
filmów dokumentalnych na całym świecie.

0:00:08.000,0:00:10.000
Podczas tworzenia tych filmów

0:00:10.000,0:00:13.000
zacząłem fotografować,

0:00:13.000,0:00:16.000
często drażniąc przy tym operatorów.

0:00:16.000,0:00:19.000
Stało się to dla mnie nałogiem.

0:00:19.000,0:00:22.000
Czasami pod koniec kręcenia filmu czułem, że

0:00:22.000,0:00:25.000
moje fotografie opowiadały lepsza historię

0:00:25.000,0:00:29.000
niż niekiedy sensacyjne filmy dokumentalne.

0:00:29.000,0:00:31.000
Trzymając moje fotografie czułem,

0:00:31.000,0:00:33.000
że trzymam coś prawdziwego,

0:00:33.000,0:00:36.000
niezależnego od panującego porządku czy polityki.

0:00:36.000,0:00:40.000
W 2007 roku byłem w 3 strefach działań wojennych.

0:00:40.000,0:00:43.000
Byłem w Iraku, Afganistanie i Liberii.

0:00:43.000,0:00:45.000
Będąc tam na miejscu, doświadczyłem

0:00:45.000,0:00:48.000
osobiście ludzkiego cierpienia.

0:00:48.000,0:00:52.000
Zanurzyłem się w historie pełne emocji i intensywności,

0:00:52.000,0:00:57.000
czasem mając wielką obawę o własne życie.

0:00:57.000,0:00:59.000
Zawsze mógłbym wrócić do miasta Bangalur w Indiach.

0:00:59.000,0:01:02.000
Mógłbym często wracać do żywych dyskusji

0:01:02.000,0:01:04.000
z przyjaciółmi i poruszać różne kwestie.

0:01:04.000,0:01:07.000
Oni marudziliby na godziny otwarcia pubów,

0:01:07.000,0:01:09.000
gdzie drink kosztuje więcej niż zatrudnienie

0:01:09.000,0:01:11.000
14-letniej pokojówki.

0:01:11.000,0:01:15.000
Czułbym się bardzo obco przy takich rozmowach.

0:01:15.000,0:01:18.000
Jednocześnie pytam sam siebie

0:01:18.000,0:01:22.000
o swoje przekonania i cel w opowiadaniu historii.

0:01:22.000,0:01:26.000
Zdecydowałem, że pójdę na kompromis

0:01:26.000,0:01:29.000
tak jak uczynili to moi przyjaciele w tych dyskusjach,

0:01:29.000,0:01:32.000
w których opowiadaliśmy historie

0:01:32.000,0:01:35.000
w kontekście, który usprawiedliwialiśmy

0:01:35.000,0:01:39.000
zamiast wziąć za niego odpowiedzialność.

0:01:39.000,0:01:46.000
Nie będę wchodził w szczegóły, co tknęło mnie do takiej decyzji.

0:01:46.000,0:01:48.000
Powiedzmy, że dotyczyło to alkoholu, papierosów

0:01:48.000,0:01:51.000
innych substancji oraz kobieta.

0:01:51.000,0:01:52.000
(śmiech)

0:01:52.000,0:01:54.000
W zasadzie, to byłem cały ja,

0:01:54.000,0:01:56.000
a nie aparat czy sieć,

0:01:56.000,0:01:59.000
czy cokolwiek innego poza mną.

0:01:59.000,0:02:01.000
W opowiadaniu historii, to tylko narzędzia

0:02:01.000,0:02:04.000
które były warte podłączenia.

0:02:04.000,0:02:07.000
Kiedy chciałem coś osiągnąć w życiu,

0:02:07.000,0:02:10.000
sukces czy uznanie - omijało mnie to.

0:02:10.000,0:02:13.000
Paradoksalnie, kiedy porzuciłem te cele

0:02:13.000,0:02:16.000
i pracowałem w miejscu współczucia i determinacji,

0:02:16.000,0:02:20.000
poszukując raczej doskonałości w działaniu niż rezultacie,

0:02:20.000,0:02:25.000
wszystko zjawiło się samo, razem z satysfakcją i spełnieniem.

0:02:25.000,0:02:28.000
Fotografia przekraczała kulturę, również moja własną.

0:02:28.000,0:02:32.000
Dla mnie jest to język, wyrażający rzeczy niematerialne,

0:02:32.000,0:02:34.000
będącym głosem historii i pozbawionych głosu ludzi.

0:02:34.000,0:02:36.000
Przedstawiam wam moje 3 ostatnie historie,

0:02:36.000,0:02:39.000
będące o tym rodzaju patrzenia,

0:02:39.000,0:02:42.000
który stanowi przykład

0:02:42.000,0:02:46.000
zasady współczucia w opowiadaniu historii.

0:02:46.000,0:02:51.000
W 2007 pojechałem do Liberii,

0:02:51.000,0:02:55.000
gdzie wraz z grupą przyjaciół

0:02:55.000,0:02:58.000
kręciliśmy na własny koszt, niezrealizowany jeszcze film

0:02:58.000,0:03:02.000
o legendarnym i okrutnym dowódcy wojskowym

0:03:02.000,0:03:04.000
o imieniu Generał Goły Tyłek.

0:03:04.000,0:03:07.000
Jego prawdziwe imie to Joshua i jest tutaj przedstawiony w celi,

0:03:07.000,0:03:10.000
w której sam kiedyś torturował i mordował ludzi,

0:03:10.000,0:03:13.000
w tym również dzieci.

0:03:13.000,0:03:15.000
Joshua przyznał się do osobistego mordu

0:03:15.000,0:03:19.000
ponad 10 000 osób podczas wojny domowej w Liberii.

0:03:19.000,0:03:22.000
Swoje imię zawdzięcza temu, że walczył całkiem nago.

0:03:22.000,0:03:24.000
Jest on prawdopodobnie najbardziej wyrafinowanym masowym mordercą

0:03:24.000,0:03:27.000
jaki żyje dziś na Ziemi.

0:03:27.000,0:03:32.000
Ta kobieta była świadkiem morderstwa swojego brata z rąk generała.

0:03:32.000,0:03:35.000
Joshua rozkazał swoim dziecięcym żołnierzom popełnianie okropnych czynów,

0:03:35.000,0:03:38.000
a narzucał swoje rozkazy z wielkim okrucieństwem.

0:03:38.000,0:03:41.000
Dziś, wiele tych dzieci jest uzależnionych od heroiny

0:03:41.000,0:03:46.000
oraz pozostawionych bez środków do życia, tak jak ci na zdjęciu.

0:03:46.000,0:03:48.000
Jak żyć ze sobą wiedząc,

0:03:48.000,0:03:53.000
że popełniło się tak straszne zbrodnie?

0:03:53.000,0:03:57.000
Dzisiaj, generał jest ochrzczonym ewangelistą chrześcijańskim.

0:03:57.000,0:03:59.000
i wyjechał na misję.

0:03:59.000,0:04:02.000
Dotrzymywaliśmy mu towarzystwa, kiedy przechadzał się po Ziemi

0:04:02.000,0:04:05.000
odwiedzając wioski, gdzie gwałcił i mordował.

0:04:05.000,0:04:07.000
Szukał tam przebaczenia

0:04:07.000,0:04:09.000
twierdząc, że dąży do zmiany

0:04:09.000,0:04:11.000
bytu jego dziecięcych żołnierzy

0:04:11.000,0:04:13.000
Podczas tej wyprawy sądziłem,

0:04:13.000,0:04:15.000
że zostanie bezpośrednio zamordowany, a my razem z nim.

0:04:15.000,0:04:17.000
Jednak, to co zobaczyłem otworzyło mi oczy

0:04:17.000,0:04:19.000
na ideę przebaczenia,

0:04:19.000,0:04:22.000
w którą nigdy nie wierzyłem.

0:04:22.000,0:04:25.000
W środku niesamowitej biedy i straty,

0:04:25.000,0:04:27.000
ludzie niemający już niczego rozgrzeszyli człowieka,

0:04:27.000,0:04:31.000
który wcześniej zabrał im wszystko co mieli.

0:04:31.000,0:04:33.000
Błagał o przebaczenie

0:04:33.000,0:04:35.000
i otrzymał je od tej samej kobiety,

0:04:35.000,0:04:38.000
której zamordował brata.

0:04:38.000,0:04:40.000
Senegalese, młody mężczyzna siedział tutaj na wózku inwalidzkim

0:04:40.000,0:04:43.000
był kiedyś dziecięcym żołnierzem, pod rozkazem generała

0:04:43.000,0:04:45.000
do czasu niewykonania rozkazu.

0:04:45.000,0:04:49.000
Generał odstrzelił mu obydwie nogi.

0:04:49.000,0:04:52.000
On wybacza generałowi na tym zdjęciu.

0:04:52.000,0:04:54.000
Narażał życie i podchodził do ludzi,

0:04:54.000,0:04:57.000
których rodziny mordował.

0:04:57.000,0:05:00.000
Na tej fotografii, otacza go wzburzony tłum ze slamsów.

0:05:00.000,0:05:03.000
A Joshua milczy,

0:05:03.000,0:05:07.000
kiedy oni dają upust swojej wściekłości.

0:05:07.000,0:05:09.000
To zdjęcie dla mnie jest niemal jak ze sztuki Szekspira,

0:05:09.000,0:05:12.000
gdzie mężczyzna otoczony różnymi wpływami

0:05:12.000,0:05:16.000
desperacko tłamsi w sobie prawdę

0:05:16.000,0:05:20.000
w kontekście wielkiego cierpienia, które sam sobie zgotował.

0:05:20.000,0:05:22.000
Bardzo mnie to wszystko poruszyło.

0:05:22.000,0:05:24.000
Ale pytanie brzmi:

0:05:24.000,0:05:28.000
czy przebaczenie i odkupienie zastępuje sprawiedliwość?

0:05:28.000,0:05:30.000
Joshua twierdzi, że to nie ma znaczenia

0:05:30.000,0:05:32.000
i mógłby stanąć przed sądem za swoje zbrodnie

0:05:32.000,0:05:34.000
i mówić o nich w całej Monrovi

0:05:34.000,0:05:38.000
do osób, które często stanowiłyby jego ofiary.

0:05:38.000,0:05:40.000
Dziwny byłby to rzecznik idei

0:05:40.000,0:05:43.000
separacji Kościoła od państwa.

0:05:43.000,0:05:45.000
Druga historia, którą chce wam opowiedzieć

0:05:45.000,0:05:47.000
jest o specjalnej grupie walczących kobiet

0:05:47.000,0:05:50.000
z oryginalnymi umiejętnościami utrzymywania pokoju.

0:05:50.000,0:05:52.000
Liberia została zdewastowana przez jedną z

0:05:52.000,0:05:54.000
najbardziej krwawych wojen domowych,

0:05:54.000,0:05:56.000
która pochłonęła ponad 200 000 ofiar,

0:05:56.000,0:05:58.000
tysiące zgwałconych i okaleczonych kobiet,

0:05:58.000,0:06:01.000
zbrodni na niezbadana skalę.

0:06:01.000,0:06:03.000
Liberia jest teraz domem

0:06:03.000,0:06:05.000
dla hinduskiego kobiecego

0:06:05.000,0:06:08.000
kontyngentu pokojowego ONZ.

0:06:08.000,0:06:10.000
Kobiety te, pochodzące z małych miasteczek w Indiach

0:06:10.000,0:06:15.000
będąc daleko od domu pomagały zachować pokój w Liberii.

0:06:15.000,0:06:17.000
Posługiwały się znacznie częściej negocjacją

0:06:17.000,0:06:19.000
i tolerancją niż siłą.

0:06:19.000,0:06:21.000
Ich dowództwo twierdziło, że kobieta może ocenić

0:06:21.000,0:06:23.000
potencjalnie groźną sytuację

0:06:23.000,0:06:25.000
lepiej od mężczyzny.

0:06:25.000,0:06:29.000
W dodatku, były one w stanie rozwiązać sytuację bez użycia agresji.

0:06:29.000,0:06:31.000
Ten mężczyzna był bardzo pijany

0:06:31.000,0:06:33.000
i zainteresował się moim aparatem

0:06:33.000,0:06:35.000
do czasu, kiedy dostrzegł kobiety z kontyngentu, które się nim zajęły

0:06:35.000,0:06:38.000
z uśmiechami na twarzy i AK-47 w gotowości oczywiście.

0:06:38.000,0:06:39.000
(śmiech)

0:06:39.000,0:06:42.000
Ten kontyngent wydawał się mieć szczęście

0:06:42.000,0:06:44.000
i nie odniósł żadnych strat,

0:06:44.000,0:06:47.000
pomimo tego, że wielu żołnierzy sił pokojowych zostało zabitych w Liberii.

0:06:47.000,0:06:51.000
Tak, wszyscy spośród zabitych byli mężczyznami.

0:06:51.000,0:06:53.000
Wiele z tych kobiet to żony i matki,

0:06:53.000,0:06:56.000
które uważają, że najtrudniejszą częścią ich misji

0:06:56.000,0:06:59.000
było rozdzielenie ich od swoich dzieci.

0:06:59.000,0:07:01.000
Towarzyszyłem tym kobietom podczas patroli

0:07:01.000,0:07:03.000
i obserwowałem jak przechodziły obok mężczyzn,

0:07:03.000,0:07:06.000
którzy ciągle rzucali sprośnymi komentarzami w ich stronę.

0:07:06.000,0:07:08.000
Kiedy zapytałem jedną z kobiet o ich reakcje,

0:07:08.000,0:07:10.000
odpowiedziała mi: "bez obaw, w ojczyźnie mamy tak samo,

0:07:10.000,0:07:12.000
wiemy jak sobie radzić z takimi typami"

0:07:12.000,0:07:15.000
i zignorowała ich.

0:07:15.000,0:07:17.000
W kraju zniszczonym przez przemoc wobec kobiet,

0:07:17.000,0:07:20.000
Hinduski kobiecy kontyngent zainspirował wiele miejscowych kobiet

0:07:20.000,0:07:22.000
do przyłączenia się do policji.

0:07:22.000,0:07:25.000
Kiedy wojna się kończy i znikają wszystkie ekipy filmowe,

0:07:25.000,0:07:27.000
najbardziej inspirujące historie to te,

0:07:27.000,0:07:30.000
które nie wychodzą na światło dzienne.

0:07:30.000,0:07:34.000
Kiedy wróciłem do Indii, nikt nie był zainteresowany kupieniem tej historii.

0:07:34.000,0:07:36.000
Jedna pani wydawca powiedziała mi, że nie była zainteresowana

0:07:36.000,0:07:41.000
robieniem, jak to nazwała "historii pracy fizycznej".

0:07:41.000,0:07:46.000
W 2007 oraz 2009 roku uchwyciłem historię o Straży Pożarnej w Delhi (SPwD),

0:07:46.000,0:07:49.000
która, w lecie jest prawdopodobnie najaktywniejszą strażą pożarną na świecie.

0:07:49.000,0:07:52.000
Odpowiadają na ponad 5 000 zgłoszeń w ciągu 2 miesięcy.

0:07:52.000,0:07:55.000
I to wszystko mimo niesamowitych przeciwności logistycznych

0:07:55.000,0:07:58.000
takich jak upał i korki na ulicach.

0:07:58.000,0:08:00.000
Coś niesamowitego stało się podczas uchwycenia tej chwili.

0:08:00.000,0:08:03.000
Z powodu korka ulicznego byliśmy spóźnieni w drodze do slamsu,

0:08:03.000,0:08:06.000
wielkiego slamsu, którego ogarnął pożar.

0:08:06.000,0:08:09.000
Kiedy się zbliżaliśmy, rozwścieczony tłum zaatakował nasz wóz

0:08:09.000,0:08:12.000
obrzucając go kamieniami i to przez tysiące ludzi dookoła.

0:08:12.000,0:08:14.000
Ci ludzie byli przerażeni

0:08:14.000,0:08:17.000
kiedy tłum zaatakował nasz wóz.

0:08:17.000,0:08:19.000
Mimo wszystko, pomimo wrogości

0:08:19.000,0:08:23.000
strażacy opuścili pojazd i ugasili ogień.

0:08:23.000,0:08:25.000
Przedzierali się przez wrogi tłum,

0:08:25.000,0:08:28.000
a niektórzy nosili kaski by uchronić się przed obrażeniami.

0:08:28.000,0:08:31.000
Niektórzy tubylcy siłą zabierali węże strażakom

0:08:31.000,0:08:34.000
by ugasili ogień właśnie w ich domach.

0:08:34.000,0:08:36.000
Tysiące domów zostało zniszczonych.

0:08:36.000,0:08:40.000
Pytanie, które tkwiło mi w głowie to:

0:08:40.000,0:08:43.000
co sprawia, że ludzie niszczą wozy strażackie,

0:08:43.000,0:08:45.000
które jadą do ich domów?

0:08:45.000,0:08:48.000
Skąd pochodzi ta wściekłość?

0:08:48.000,0:08:52.000
Jaką my ponosimy za to odpowiedzialność?

0:08:52.000,0:08:55.000
45% z 14 milionów ludzi,

0:08:55.000,0:08:57.000
którzy mieszkają w Delhi, mieszkają w nielegalnych slumsach,

0:08:57.000,0:09:00.000
które są cały czas przeludnione.

0:09:00.000,0:09:02.000
Brakuje nawet najbardziej podstawowego wyposażenia.

0:09:02.000,0:09:07.000
To jest coś, co występuje w każdym z naszych dużych miast.

0:09:07.000,0:09:10.000
Wracając do SPwD. Kiedyś wybuchł pożar w dużym składzie chemicznym,

0:09:10.000,0:09:13.000
płonęło tysiące beczek wypełnionych chemikaliami.

0:09:13.000,0:09:16.000
Wszystko wokół nas wybuchało.

0:09:16.000,0:09:18.000
Upał był tak ogromny, że węże były używane

0:09:18.000,0:09:20.000
do chłodzenia strażaków

0:09:20.000,0:09:24.000
stojących bardzo blisko ognia i bez odzieży ochronnej.

0:09:24.000,0:09:28.000
W Indiach uwielbiamy narzekać na rząd.

0:09:28.000,0:09:30.000
Ale tutaj, szefostwo SPwD

0:09:30.000,0:09:32.000
pan R.C. Sharman i pan A.K. Sharman

0:09:32.000,0:09:35.000
prowadziłli akcje gaszenia ognia razem ze swoimi ludźmi.

0:09:35.000,0:09:37.000
Coś pięknego w kraju, w którym

0:09:37.000,0:09:40.000
na prace fizyczną patrzy się z góry.

0:09:40.000,0:09:44.000
(oklaski)

0:09:44.000,0:09:48.000
Przez te lata, moja wiara w siłę opowiadania historii została poddana próbie

0:09:48.000,0:09:51.000
i miałem bardzo poważne wątpliwości co do jej skuteczności

0:09:51.000,0:09:53.000
i mojej wiary w człowieczeństwo.

0:09:53.000,0:09:57.000
Pomimo tego film, który nakręciliśmy wciąż leci na National Geographic

0:09:57.000,0:10:01.000
i kiedy jest nadawany, dostaję telefony od ludzi, z którymi tam byłem

0:10:01.000,0:10:05.000
i mówią mi, że otrzymują tysiące telefonów z gratulacjami.

0:10:05.000,0:10:07.000
Niektórzy strażacy powiedzieli mi, że zostali zainspirowani

0:10:07.000,0:10:09.000
by lepiej pracować, bo byli bardzo zadowoleni,

0:10:09.000,0:10:12.000
że dostali wiele podziękowań zamiast negatywnych opinii.

0:10:12.000,0:10:16.000
Wydaję się, że ta opowieść pomogła zmienić postrzeganie o SPwD

0:10:16.000,0:10:19.000
przynajmniej w umysłach odbiorców, oglądających TV,

0:10:19.000,0:10:22.000
czytających magazyny i tych, których domy nie płoną.

0:10:22.000,0:10:27.000
Czasami, skupianie się na czynach godnych, heroicznych i pięknych

0:10:27.000,0:10:29.000
bez odnoszenia się do kontekstu,

0:10:29.000,0:10:33.000
może pomóc powiększyć znaczenie tych wartości 3 sposobami:

0:10:33.000,0:10:37.000
dzięki bohaterowi opowieści, dzięki odbiorcom,

0:10:37.000,0:10:39.000
jak również dzięki autorowi opowieści.

0:10:39.000,0:10:41.000
I to jest właśnie siła opowiadania historii.

0:10:41.000,0:10:43.000
Skupmy się na tym co godne, odważne i piękne,

0:10:43.000,0:10:46.000
a ono samo wyrośnie.

0:10:46.000,0:10:59.000
(oklaski)