0:00:06.737,0:00:11.226 Thực tại, kiến thức,[br]ý nghĩa cuộc sống là gì? 0:00:11.226,0:00:13.551 Để giải thích sự tồn tại này [br]bạn bắt đầu đi tìm một hình tượng, 0:00:13.551,0:00:18.496 nào là cuộc hành trình trên cạn[br]hoặc xuyên biển, 0:00:18.496,0:00:25.278 chuyến leo núi, chiến tranh, quyển sách,[br]cuộn chỉ, trò chơi, cánh cửa sổ cơ hội, 0:00:25.278,0:00:29.386 hoặc ngọn đèn[br]chóng tàn rồi phụt tắt. 0:00:29.386,0:00:30.991 Cách đây 2400 năm, 0:00:30.991,0:00:36.262 một trong những nhà tư tưởng nổi tiếng đã[br]nói rằng cuộc sống như bị cầm tù trong hầm tối 0:00:36.262,0:00:40.022 buộc chúng ta nhìn vào những cái bóng [br]thấp thoáng hắt lên bức tường đá. 0:00:40.022,0:00:41.658 Nghe vui nhỉ? 0:00:41.658,0:00:45.803 Đó chính là ý tưởng của Plato trong phần[br]Dụ ngôn Hang Động 0:00:45.803,0:00:48.216 thuộc chương 7 tác phẩm[br]"Cộng hòa" của ông. 0:00:48.216,0:00:51.821 nơi ông đưa ra hình dung[br]về một xã hội lí tưởng 0:00:51.821,0:00:56.669 dựa trên các khái niệm về[br]chính nghĩa, chân lí và mĩ học. 0:00:56.669,0:01:01.682 Trong câu chuyện, một nhóm tù nhân[br]bị nhốt trong hang từ khi mới lọt lòng 0:01:01.682,0:01:05.126 quay lưng về phía cửa hang, [br]không thể quay đầu lại, 0:01:05.126,0:01:08.428 và hoàn toàn không biết gì[br]về thế giới bên ngoài. 0:01:08.428,0:01:13.184 Dù vậy, thỉnh thoảng, người[br]và các con vật đi ngang cửa hang 0:01:13.184,0:01:17.875 làm in bóng và hắt tiếng vang[br]lên bức tường đá. 0:01:17.875,0:01:20.927 Những tù nhân gọi tên [br]và phân loại các ảo ảnh này, 0:01:20.927,0:01:24.199 tin rằng họ đang tiếp xúc [br]với các thực thể. 0:01:24.199,0:01:29.345 Đột nhiên, một tù nhân được phóng thích[br]và lần đầu tiên bước ra thế giới bên ngoài. 0:01:29.345,0:01:33.721 Ánh sáng chói mắt, ông ta thấy [br]môi trường xung quanh đảo lộn. 0:01:33.721,0:01:36.061 Khi được bảo rằng[br]những thứ xung quanh đây mới là thật 0:01:36.061,0:01:40.202 còn những gì ông thấy vừa qua [br]chỉ là cái bóng, ông đã không thể tin. 0:01:40.202,0:01:42.745 Những cái bóng còn thực hơn thế này cơ mà. 0:01:42.745,0:01:45.036 Nhưng rồi đôi mắt dần thích ứng, 0:01:45.036,0:01:47.327 cuối cùng ông đã có thể nhìn vào[br]những cái bóng trên mặt nước, 0:01:47.327,0:01:49.619 vào chính những vật thể đó, 0:01:49.619,0:01:51.650 và cả ánh mặt trời, 0:01:51.650,0:01:55.824 nguồn sáng vô tận phản chiếu[br]tất cả những gì ông ta thấy trước kia. 0:01:55.824,0:01:59.479 Người tù quay lại hang động[br]và chia sẻ về khám phá của mình 0:01:59.479,0:02:01.828 nhưng mắt không còn quen với bóng tối, 0:02:01.828,0:02:06.004 ông gần như không thể nhìn ra[br]những cái bóng trên tường. 0:02:06.004,0:02:09.796 Hai tù nhân còn lại nghĩ rằng[br]chuyến đi đã khiến ông ngu mị và mù lòa, 0:02:09.796,0:02:13.776 kịch liệt từ chối bất cứ hỗ trợ nào[br]muốn giúp họ tự do. 0:02:13.776,0:02:16.733 Plato sử dụng hình ảnh trên[br]như một ẩn dụ 0:02:16.733,0:02:21.169 về việc nhà triết học [br]cố gắng giáo dục đám đông. 0:02:21.169,0:02:24.288 Đa số con người không chỉ thoải mái[br]với sự ngu dốt của mình 0:02:24.288,0:02:28.199 mà còn chống lại bất cứ ai[br]chỉ ra sự thực đó cho họ. 0:02:28.199,0:02:31.928 Trên thực tế, Socrates bị [br]nhà nước Athen phán tội tử hình 0:02:31.928,0:02:35.521 với tội danh[br]gây rối trật tự xã hội, 0:02:35.521,0:02:38.194 còn Plato, học trò của ông,[br]dành đa phần cuốn "Cộng hòa" 0:02:38.194,0:02:40.702 để chỉ trích nền dân chủ Athen 0:02:40.702,0:02:44.422 và đề xuất các vị hiền triết trị vì. 0:02:44.422,0:02:45.773 Với dụ ngôn cái hang, 0:02:45.773,0:02:50.013 Plato chỉ ra rằng đám đông[br]quá cứng đầu và tăm tối 0:02:50.013,0:02:52.138 để có thể tự trị. 0:02:52.138,0:02:56.123 Câu chuyện trên đã gợi ra bao tưởng tượng[br]trong suốt 2400 năm qua, 0:02:56.123,0:02:59.501 vì có quá nhiều cách để giải thích. 0:02:59.501,0:03:03.294 Nhưng cơ bản, dụ ngôn này[br]gắn liền với thuyết mô thức 0:03:03.294,0:03:05.793 được bàn luận sâu hơn trong những [br]cuộc đối thoại khác của Plato, 0:03:05.793,0:03:08.079 lập luận rằng [br]như những cái bóng trên tường, 0:03:08.079,0:03:12.870 mọi vật trong thế giới vật chất đều là[br]phản chiếu sai lệch của các hình thái lí tưởng, 0:03:12.870,0:03:16.273 như hình tròn hay cái đẹp. 0:03:16.273,0:03:19.738 Trong trường hợp này, cái hang dẫn đến[br]nhiều câu hỏi về bản chất, 0:03:19.738,0:03:21.926 bao gồm nguồn gốc của kiến thức, 0:03:21.926,0:03:24.040 vấn đề hình tượng đại diện, 0:03:24.040,0:03:27.227 và bản chất của thực tại. 0:03:27.227,0:03:32.043 Với các nhà thần học, hình thái lí tưởng[br]chỉ tồn tại trong óc của đấng sáng tạo. 0:03:32.043,0:03:36.059 Với các nhà triết học ngôn ngữ,[br]họ sẽ xét vật thể từ các khái niệm ngôn ngữ, 0:03:36.059,0:03:39.366 lí thuyết làm sáng tỏ vấn đề[br]về phân loại các nhóm sự vật 0:03:39.366,0:03:42.032 bằng các thuật ngữ trừu tượng. 0:03:42.032,0:03:44.446 Và một số người khác vẫn tự hỏi[br]liệu ta có thể thật sự biết rằng 0:03:44.446,0:03:49.164 sự vật ngoài hang động[br]thật hơn nhiều những cái bóng hay không. 0:03:49.164,0:03:50.610 Quay về với[br]cuộc sống của chúng ta, 0:03:50.610,0:03:53.352 liệu ta có tự tin về những gì ta nghĩ[br]mình đã biết tường tận? 0:03:53.352,0:03:54.787 Có lẽ một ngày nào đó, 0:03:54.787,0:03:58.962 một tia sáng sẽ soi rọi vào[br]những niềm tin cơ bản nhất của bạn. 0:03:58.962,0:04:01.439 Liệu bạn có thoát ra[br]để tìm đến nguồn sáng đó 0:04:01.439,0:04:04.203 dù rằng phải trả giá [br]bằng cả bạn bè và gia đình, 0:04:04.203,0:04:07.572 hay nhất quyết bám lấy[br]những ảo ảnh dễ chịu quen thuộc kia? 0:04:07.572,0:04:11.014 Sự thật hay thói quen?[br]Ánh sáng hay bóng phản chiếu? 0:04:11.014,0:04:14.724 Quyết định khó khăn đấy,[br]nhưng bạn không một mình đâu. 0:04:14.724,0:04:17.264 Có cả một đám đông ở đây đang chờ.