1
00:00:00,902 --> 00:00:02,530
Mijn naam is Hannah.

2
00:00:02,554 --> 00:00:04,652
En dat is een palindroom.

3
00:00:05,140 --> 00:00:11,715
Een woord die je hetzelfde spelt 
van links naar recht en andersom,

4
00:00:11,944 --> 00:00:13,429
...als je kan spellen.

5
00:00:13,453 --> 00:00:14,755
Maar weet je,

6
00:00:14,779 --> 00:00:16,053
(Gelach)

7
00:00:17,112 --> 00:00:19,296
mijn hele familie heeft
palindromische namen.

8
00:00:19,320 --> 00:00:20,634
Het is een traditie.

9
00:00:21,152 --> 00:00:24,265
We hebben mam, pap...

10
00:00:24,289 --> 00:00:26,304
(Gelach)

11
00:00:26,328 --> 00:00:28,538
Nan, Pop.

12
00:00:28,562 --> 00:00:30,510
(Gelach)

13
00:00:31,447 --> 00:00:33,812
En mijn broer, Kayak.

14
00:00:33,836 --> 00:00:35,276
(Gelach)

15
00:00:35,442 --> 00:00:36,442
Alsjeblieft.

16
00:00:36,609 --> 00:00:38,745
Dat is een soort van grap.

17
00:00:38,769 --> 00:00:39,878
(Gelach)

18
00:00:39,902 --> 00:00:42,989
Ik begin graag met een grap
want ik ben een komiek.

19
00:00:43,123 --> 00:00:45,248
Nu weten jullie al
twee dingen van mij:

20
00:00:45,248 --> 00:00:47,260
Mijn naam is Hannah 
en ik ben een komiek.

21
00:00:47,260 --> 00:00:48,621
Ik verspil geen tijd.

22
00:00:48,965 --> 00:00:51,549
Hier is het derde ding
dat jullie van mij kunnen weten:

23
00:00:51,549 --> 00:00:55,404
Ik denk niet dat ik geschikt ben
om mijn gedachten uit te spreken.

24
00:00:55,428 --> 00:00:57,987
Een gewaagde manier 
om een lezing te beginnen,

25
00:00:58,011 --> 00:00:59,412
maar het is waar.

26
00:00:59,702 --> 00:01:02,011
Ik heb altijd veel moeite gehad


27
00:01:02,011 --> 00:01:04,121
om mijn denken 
om te zetten naar spreken.

28
00:01:04,454 --> 00:01:05,454
(Gelach)

29
00:01:05,627 --> 00:01:07,627
Dus het lijkt een tegenstelling

30
00:01:07,627 --> 00:01:10,154
dat iemand zoals ik,
die zo slecht is in praatjes,

31
00:01:10,178 --> 00:01:13,180
zoiets als een stand-up comedian 
zou kunnen zijn.

32
00:01:13,373 --> 00:01:15,280
Zo zie je maar weer.

33
00:01:15,304 --> 00:01:16,964
Het is wat het is.

34
00:01:16,988 --> 00:01:20,987
Mijn eerste poging tot een stand-up
comedi -- comedie ... zie je?

35
00:01:21,011 --> 00:01:22,174
Zie je?

36
00:01:22,198 --> 00:01:24,652
(Gelach)

37
00:01:24,942 --> 00:01:27,213
Mijn eerste poging tot stand-up comedy

38
00:01:27,213 --> 00:01:29,310
deed ik toen ik achter in de twintig was.

39
00:01:29,310 --> 00:01:32,926
En ondanks dat ik ziekelijk verlegen ben,
zwijgzaam als het graf,

40
00:01:32,926 --> 00:01:34,616
weinig zelfwaardering heb

41
00:01:34,616 --> 00:01:37,056
en ook nog nooit
een microfoon had vastgehouden,

42
00:01:37,056 --> 00:01:41,184
wist ik dat, zodra ik voor 
het publiek stond

43
00:01:41,184 --> 00:01:44,489
wist ik dat, zelfs voor 
de eerste grap geland was

44
00:01:44,513 --> 00:01:47,231
wist ik dat ik stand-up heel leuk vond,

45
00:01:47,231 --> 00:01:49,847
en stand-up vond mij ook heel leuk.

46
00:01:50,123 --> 00:01:53,570
Al sla je me dood,
ik wist niet waarom.

47
00:01:53,594 --> 00:01:58,829
Hoe komt het dat ik zo goed kon zijn
in iets waar ik zo slecht in was?

48
00:01:58,853 --> 00:02:00,040
(Gelach)

49
00:02:00,064 --> 00:02:03,074
Ik kon er niet achter komen,
ik kon het niet begrijpen.

50
00:02:03,098 --> 00:02:05,057
Althans, tot ik het wel kon.

51
00:02:05,081 --> 00:02:07,952
Voordat ik jullie uitleg
waarom het zo is,

52
00:02:07,976 --> 00:02:11,232
dat ik zo goed kan zijn in iets
waar ik zo slecht in ben,

53
00:02:11,256 --> 00:02:14,103
gooi ik nog een tegenstelling
in de groep,

54
00:02:14,127 --> 00:02:18,407
door te zeggen dat, vlak nadat
ik snapte waarom dat was,

55
00:02:18,431 --> 00:02:20,503
ik besloot te stoppen met comedy.

56
00:02:20,939 --> 00:02:23,741
En voor ik deze
tegenstrijdige knuppel uitleg,

57
00:02:23,765 --> 00:02:26,467
die ik tussen de denkende hoenders gooi,

58
00:02:26,491 --> 00:02:29,060
vertel ik je nog even dit:

59
00:02:29,084 --> 00:02:31,937
stoppen lanceerde mijn carrière.

60
00:02:31,961 --> 00:02:33,919
(Gelach)

61
00:02:33,943 --> 00:02:38,014
Echt, zo goed, dat ik na 
het stoppen met komedie,

62
00:02:38,038 --> 00:02:40,972
de meest besproken komiek werd
op de planeet.

63
00:02:40,996 --> 00:02:44,624
Blijkbaar ben ik nog slechter
in het plannen van mijn pensioen

64
00:02:44,648 --> 00:02:47,145
dan in mijn gedachten uitspreken.

65
00:02:50,448 --> 00:02:52,461
Het enige wat ik tot nu gedaan heb,

66
00:02:52,461 --> 00:02:55,913
los van het sprenkelen
met wat persoonlijke gegevens,

67
00:02:55,931 --> 00:02:58,428
is jullie indirect vertellen
dat ik drie ideeën heb,

68
00:02:58,448 --> 00:03:00,348
die ik met jullie wil delen vandaag.

69
00:03:00,348 --> 00:03:03,702
Dat heb ik gedaan door middel van 
drie tegenstellingen.

70
00:03:03,726 --> 00:03:06,781
Eén: Ik ben slecht in praten,
ik ben goed in praten.

71
00:03:06,811 --> 00:03:09,004
Ik stop. Maar ik stopte niet.

72
00:03:09,618 --> 00:03:11,409
Drie ideeën, drie tegenstellingen.

73
00:03:11,409 --> 00:03:13,920
Mocht je denken: waarom staan 
er maar twee dingen

74
00:03:13,920 --> 00:03:15,721
op mijn zogenaamde lijst van drie

75
00:03:15,721 --> 00:03:16,423
(Gelach)

76
00:03:16,423 --> 00:03:19,188
... dan bedenk dat dit
een lijst van tegenstellingen is.

77
00:03:19,188 --> 00:03:20,339
Even bijblijven.

78
00:03:20,339 --> 00:03:22,953
(Gelach)

79
00:03:22,977 --> 00:03:27,458
Welnu, de mensen van TED adviseerden mij
dat met een lezing van deze lengte

80
00:03:27,482 --> 00:03:30,234
je het beter bij één idee kan houden.

81
00:03:30,958 --> 00:03:32,429
Ik zei: "Nee."

82
00:03:32,453 --> 00:03:34,869
(Gelach)

83
00:03:35,783 --> 00:03:37,321
Wat weten zij er nu van?

84
00:03:37,737 --> 00:03:42,205
Om jullie uit te leggen waarom ik
zulk goed advies negeer,

85
00:03:42,205 --> 00:03:45,046
gaan we terug
naar het begin van de lezing:

86
00:03:45,046 --> 00:03:46,902
mijn palindroomgrapje.

87
00:03:46,902 --> 00:03:51,044
Nou, dat grapje maakt gebruik van mijn
favoriete truc in de wereld van komedie:

88
00:03:51,044 --> 00:03:52,357
'de wet van drie'.

89
00:03:52,381 --> 00:03:53,929
Je doet een uitspraak,

90
00:03:53,929 --> 00:03:56,333
en bekrachtigt die dan met een lijst.

91
00:03:56,574 --> 00:03:59,239
Mijn hele familie heeft 
palindromische namen:

92
00:03:59,239 --> 00:04:01,969
mam, pap, Nan, Pop.

93
00:04:02,029 --> 00:04:06,114
De eerste twee op die lijst
creëren een patroon

94
00:04:06,136 --> 00:04:08,686
en dat patroon creëert een verwachting.

95
00:04:08,710 --> 00:04:10,960
En dan het derde ding, bam!
Kayak. Wat?

96
00:04:11,344 --> 00:04:12,685
Dat is de wet van drie.

97
00:04:12,685 --> 00:04:15,113
Eén, twee, verrassing! Ha, ha.

98
00:04:15,113 --> 00:04:17,076
(Gelach)

99
00:04:20,638 --> 00:04:25,275
De wet van drie is niet alleen belangrijk
voor de wijze waarop ik mijn vak uitoefen,

100
00:04:25,719 --> 00:04:28,463
Het is ook belangrijk voor de
wijze waarop ik communiceer.

101
00:04:28,463 --> 00:04:31,059
Dus ik ga voor niemand
iets veranderen,

102
00:04:31,067 --> 00:04:32,251
zelfs niet voor TED...

103
00:04:32,251 --> 00:04:35,468
wat, om het te benadrukken,
staat voor drie ideeën:

104
00:04:35,516 --> 00:04:37,422
Technologie, Entertainment

105
00:04:37,426 --> 00:04:38,704
en Druiloren.

106
00:04:38,704 --> 00:04:40,814
(Gelach) (Applaus)

107
00:04:41,553 --> 00:04:43,605
Het werkt iedere keer, niet?

108
00:04:45,709 --> 00:04:47,797
Maar je hebt meer nodig dan alleen grapjes

109
00:04:47,797 --> 00:04:50,167
om het te maken als professioneel komiek.

110
00:04:50,167 --> 00:04:53,795
Je moet in staat zijn om die dunne lijn
te bewandelen tussen charmant

111
00:04:54,087 --> 00:04:55,390
en ontwapenend zijn.

112
00:04:55,390 --> 00:05:00,117
En ik ontdekte dat de beste manier 
om de mate van charme te genereren,

113
00:05:00,117 --> 00:05:01,227
die ík nodig had,

114
00:05:01,227 --> 00:05:05,503
om mijn...ontwapenende persoonlijkheid
te compenseren,

115
00:05:05,535 --> 00:05:07,805
was niet door grapjes, maar door verhalen.

116
00:05:07,879 --> 00:05:10,013
Dus mijn stand-ups
zijn gevuld met verhalen:

117
00:05:10,013 --> 00:05:12,315
Verhalen over opgroeien,
over uit de kast komen,

118
00:05:12,329 --> 00:05:15,847
verhalen over de agressie die ik tegenkwam
omdat ik niet alleen vrouw was,

119
00:05:15,847 --> 00:05:19,247
maar een forse vrouw,
en een mannelijk aangelegde vrouw.

120
00:05:19,265 --> 00:05:22,662
Als je mijn werk online bekijkt,
lees dan de reacties onderaan,

121
00:05:22,662 --> 00:05:25,258
om voorbeelden te zien ... van belediging.

122
00:05:25,268 --> 00:05:27,151
(Gelach)

123
00:05:27,151 --> 00:05:30,373
Het is nu het moment om
in de tweede versnelling te gaan,

124
00:05:30,419 --> 00:05:34,733
en ik ga jullie een verhaal vertellen
over alles wat ik zojuist gezegd heb.

125
00:05:34,817 --> 00:05:37,060
In de laatste dagen van haar leven,

126
00:05:37,060 --> 00:05:39,516
was mijn oma omringd met mensen,

127
00:05:40,074 --> 00:05:41,356
veel mensen.

128
00:05:41,786 --> 00:05:44,296
Omdat mijn oma de geliefde matriarch was

129
00:05:44,296 --> 00:05:46,732
van een groot en liefdevol gezin.

130
00:05:47,132 --> 00:05:49,072
Als het kwartje nog niet gevallen is,

131
00:05:49,072 --> 00:05:50,732
ik behoor tot die familie.

132
00:05:50,732 --> 00:05:51,702
(Gelach)

133
00:05:51,862 --> 00:05:54,932
Ik had het geluk dat ik
afscheid mocht nemen van mijn oma

134
00:05:54,962 --> 00:05:56,875
op de dag dat ze stierf.

135
00:05:56,875 --> 00:05:59,919
Maar omdat ze toen al helemaal
in zichzelf gekeerd was,

136
00:05:59,919 --> 00:06:03,102
was het een eenzijdig afscheid.


137
00:06:03,850 --> 00:06:06,425
Ik dacht over veel dingen na,

138
00:06:06,439 --> 00:06:09,437
over dingen waar ik lang 
niet aan had gedacht.

139
00:06:09,437 --> 00:06:11,875
Zoals de brieven die ik
altijd aan mijn oma schreef,

140
00:06:11,875 --> 00:06:13,823
toen ik net begon op de universiteit.

141
00:06:13,823 --> 00:06:16,666
Brieven die ik vulde met 
grappige verhalen en anekdotes

142
00:06:16,666 --> 00:06:19,020
die ik verfraaide voor haar vermaak.

143
00:06:19,020 --> 00:06:21,655
En ik weet nog dat ik niet kon uitleggen

144
00:06:21,655 --> 00:06:27,442
hoeveel spanning en angst ik voelde
terwijl ik mijn kleine leventje vorm gaf,

145
00:06:27,452 --> 00:06:31,158
in een wereld die veel te groot
aanvoelde voor mij.

146
00:06:31,213 --> 00:06:34,230
En ik herinner me dat ik troost
vond in die brieven,

147
00:06:34,230 --> 00:06:37,661
want ik schreef ze 
met mijn oma in gedachte.

148
00:06:37,997 --> 00:06:40,754
Maar terwijl de wereld
steeds overweldigender werd

149
00:06:40,754 --> 00:06:44,682
en mijn vaardigheid ermee om te gaan
slechter werd, niet beter,

150
00:06:44,772 --> 00:06:47,633
stopte ik met die brieven schrijven.

151
00:06:48,053 --> 00:06:53,390
Ik dacht niet dat ik een leven leefde
waar oma over wilde lezen.

152
00:06:54,153 --> 00:06:56,393
Oma wist niet dat ik homoseksueel was.

153
00:06:56,517 --> 00:06:58,507
En ongeveer zes maanden voor ze stierf,

154
00:06:58,507 --> 00:07:01,364
vanuit het niets, vroeg ze
of ik een vriend had.

155
00:07:02,130 --> 00:07:05,743
Ik weet nog dat ik op dat moment 
een heel bewust besluit nam

156
00:07:05,743 --> 00:07:08,358
om niet uit de kast te komen bij mijn oma.

157
00:07:08,878 --> 00:07:12,220
En dat deed ik omdat ik wist 
dat haar leven ten einde liep,

158
00:07:12,228 --> 00:07:14,099
en mijn tijd met haar was nog kort,

159
00:07:14,099 --> 00:07:16,809
en ik wilde niet praten over dingen
waarin we verschilden.

160
00:07:16,809 --> 00:07:19,977
Ik wilde praten over dingen
die ons zouden verbinden.

161
00:07:20,601 --> 00:07:22,964
Dus ik veranderde van onderwerp.

162
00:07:23,064 --> 00:07:25,828
Toentertijd voelde het
als de juiste beslissing.

163
00:07:26,372 --> 00:07:29,154
Maar terwijl ik daar zat
en zag dat mijn oma's leven

164
00:07:29,154 --> 00:07:31,457
richting het onvermijdelijke eind ging,

165
00:07:31,475 --> 00:07:34,362
kreeg ik het gevoel dat ik
een fout gemaakt had

166
00:07:34,362 --> 00:07:37,759
om zoiets belangrijks over mijn leven
niet te delen.

167
00:07:39,249 --> 00:07:42,672
Maar ik wist ook 
dat ik mijn kans gemist had.

168
00:07:43,136 --> 00:07:45,226
Maar zoals mijn oma altijd zei:

169
00:07:45,226 --> 00:07:47,670
"Het is nu onderdeel van de soep."

170
00:07:47,670 --> 00:07:50,052
"Het is nu te laat
om de uien eruit te halen."

171
00:07:50,052 --> 00:07:51,707
(Gelach)

172
00:07:52,273 --> 00:07:53,875
En daar dacht ik over na,

173
00:07:53,875 --> 00:07:58,649
en over hoe ik moest omgaan
met te veel uien als kind,

174
00:07:59,545 --> 00:08:03,918
als opgroeiende homo in een staat
waar homoseksualiteit illegaal was.

175
00:08:04,392 --> 00:08:07,955
En daardoor kon ik zien
hoe gevangen ik werd gehouden

176
00:08:07,955 --> 00:08:10,639
door mijn innerlijke schaamte.

177
00:08:10,949 --> 00:08:13,653
En daardoor dacht ik aan 
al mijn trauma's:

178
00:08:13,813 --> 00:08:17,136
het geweld, de misbruik, 
mijn verkrachting.

179
00:08:20,092 --> 00:08:22,649
En met deze cluster van gedachtes,

180
00:08:22,703 --> 00:08:25,523
één gedachte, een vraag,
bleef maar opkomen,

181
00:08:25,523 --> 00:08:27,803
waar ik geen antwoord op had:

182
00:08:27,803 --> 00:08:30,803
wat is het doel van mijn mens-zijn?

183
00:08:31,588 --> 00:08:35,248
Van iedereen in de familie voelde ik
de diepste band met mijn oma.

184
00:08:36,148 --> 00:08:39,316
We hebben het meeste met elkaar gemeen.

185
00:08:39,364 --> 00:08:40,904
Nu iets minder.

186
00:08:40,924 --> 00:08:42,915
De dood verandert mensen echt.

187
00:08:42,915 --> 00:08:44,071
Maar dat...

188
00:08:44,071 --> 00:08:44,860
(Gelach)

189
00:08:44,864 --> 00:08:47,177
is mijn oma's gevoel voor humor.

190
00:08:47,195 --> 00:08:49,699
Maar de persoon die het 
dichtst bij me stond,

191
00:08:49,699 --> 00:08:52,399
was een moeder, grootmoeder,
en overgrootmoeder,

192
00:08:52,399 --> 00:08:54,040
een betovergrootmoeder.

193
00:08:54,040 --> 00:08:58,054
Ik? Ik vertegenwoordigde het uiterste punt
van mijn tak van de familieboom.

194
00:08:58,290 --> 00:09:01,992
En ik was er niet helemaal zeker van
of ik nog wel vast zat aan de stam.

195
00:09:02,236 --> 00:09:04,436
Wat is het doel van mijn mens-zijn?

196
00:09:05,960 --> 00:09:11,696
Het jaar na mijn oma's dood was
het meest creatieve jaar van mijn leven.

197
00:09:11,696 --> 00:09:15,436
Waarschijnlijk omdat bij een einde,
mijn gedachtes zich meer verzamelen

198
00:09:15,436 --> 00:09:17,471
dan dat ze zich verstrooien.

199
00:09:17,471 --> 00:09:19,750
Mijn denkproces is niet rechtlijnig.

200
00:09:19,750 --> 00:09:22,294
Ik ben een visuele denker. 
Ik zie mijn gedachtes.

201
00:09:22,294 --> 00:09:24,061
Ik heb geen fotografisch geheugen

202
00:09:24,061 --> 00:09:29,688
en evenmin is mijn hoofd een uitstalling
van verstandig verzamelde denk-stukken.

203
00:09:30,048 --> 00:09:34,816
Het is meer iets als een constant
evoluerende taal van hiërogliefen

204
00:09:34,816 --> 00:09:36,213
die ik heb ontwikkeld

205
00:09:36,213 --> 00:09:39,943
en die ik vloeiend begrijp
en waarmee ik diep kan nadenken,

206
00:09:39,943 --> 00:09:42,174
maar die me moeite kost om te vertalen.

207
00:09:42,174 --> 00:09:45,760
Ik kan niet schilderen, tekenen,
beeldhouwen of zelfs knutselen.

208
00:09:45,760 --> 00:09:48,335
En wat betreft het geschreven woord,

209
00:09:48,335 --> 00:09:50,869
ik doe het aardig, 


210
00:09:50,869 --> 00:09:53,435
maar het is een kwellend proces
van vertalen,

211
00:09:53,435 --> 00:09:56,023
en dan nog schiet het tekort.

212
00:09:56,783 --> 00:09:58,763
En wat betreft mezelf uiten,

213
00:09:58,763 --> 00:10:00,823
zoals ik al zei,
ik ben er niet goed in.

214
00:10:00,843 --> 00:10:04,308
Spraak heeft altijd aangevoeld als
een onvolledige moment-opname

215
00:10:04,308 --> 00:10:06,348
voor wat er in mij leeft.

216
00:10:06,709 --> 00:10:08,131
Dit alles gezegd hebbende,

217
00:10:08,131 --> 00:10:13,052
ik heb altijd véél meer begrepen
dan dat ik kon vertellen.

218
00:10:13,988 --> 00:10:16,111
Ongeveer een jaar voordat oma overleed,

219
00:10:16,111 --> 00:10:19,007
werd ik formeel gediagnosticeerd
met autisme.

220
00:10:19,157 --> 00:10:21,211
Dat was voor mij
voornamelijk goed nieuws.

221
00:10:22,251 --> 00:10:26,604
Ik heb altijd gedacht dat ik mijn leven
niet kon invullen als een normaal mens.

222
00:10:27,018 --> 00:10:29,323
omdat ik depressief en angstig was.

223
00:10:29,693 --> 00:10:31,100
Maar het bleek

224
00:10:31,160 --> 00:10:32,759
dat ik depressief en angstig was

225
00:10:32,759 --> 00:10:36,058
omdat ik mijn leven niet kon invullen 
als een normaal mens,

226
00:10:36,078 --> 00:10:38,442
want ik was géén normaal mens

227
00:10:38,444 --> 00:10:40,043
en ik wist het niet.

228
00:10:40,053 --> 00:10:42,435
Dit wil niet zeggen dat ik
er geen moeite mee heb.

229
00:10:42,435 --> 00:10:45,009
Iedere dag is best wel een strijd,
als ik eerlijk ben.

230
00:10:45,009 --> 00:10:47,998
Maar nu weet ik tenminste
wat mijn strijd is,

231
00:10:47,998 --> 00:10:51,354
en streven naar 'normaal'
gaat niet werken.

232
00:10:51,704 --> 00:10:54,526
Mijn strijd is niet
het ontsnappen aan de storm.

233
00:10:54,526 --> 00:10:59,357
Mijn strijd is om het oog van de storm
te vinden zo goed als ik kan.

234
00:10:59,567 --> 00:11:02,718
Los van het gewone gedrag
dat wij mensen van het autismespectrum

235
00:11:02,718 --> 00:11:04,328
vertonen om kalm te worden --

236
00:11:04,338 --> 00:11:08,367
dwangmatig gedrag, routine
en obsessief denken --

237
00:11:08,367 --> 00:11:11,932
heb ik een verrassende ingang ontdekt

238
00:11:11,932 --> 00:11:14,572
om in het oog van de storm te komen:

239
00:11:14,572 --> 00:11:16,155
stand-up comedy.

240
00:11:16,329 --> 00:11:19,678
En als je nog meer bewijs wilt
dat ik neurodivergent ben, ja!

241
00:11:19,992 --> 00:11:24,656
Ik ben kalm terwijl ik iets doe
dat velen het zweet doet uitbreken.

242
00:11:24,950 --> 00:11:27,228
Ik ben zowat dood vanbinnen, hierboven.

243
00:11:27,248 --> 00:11:30,059
(Gelach)

244
00:11:31,067 --> 00:11:34,858
De diagnose gaf mij een kapstok
waar ik dingen van mezelf aan kon hangen,

245
00:11:34,878 --> 00:11:36,510
die ik nooit begreep.

246
00:11:36,510 --> 00:11:38,675
Het onaangepaste in mij, paste opeens

247
00:11:38,675 --> 00:11:41,406
en even was ik duizelig
van het nieuwe zelfvertrouwen

248
00:11:41,406 --> 00:11:43,386
dat ik had in mijn denken.

249
00:11:43,435 --> 00:11:46,634
Maar nadat oma stierf
nam mijn zelfvertrouwen af,

250
00:11:47,638 --> 00:11:50,871
omdat denken mij helpt rouwen.

251
00:11:50,898 --> 00:11:52,991
En door al die gedachten van verdriet,

252
00:11:52,991 --> 00:11:55,972
kon ik plotseling zo duidelijk zien,

253
00:11:55,972 --> 00:12:00,780
hoe ongelofelijk eenzaam ik was
en altijd ben geweest.

254
00:12:02,171 --> 00:12:05,813
Wat was het doel van mijn mens-zijn?

255
00:12:06,607 --> 00:12:11,182
Ik dacht veel na 
over hoe autisme en PTSD

256
00:12:11,182 --> 00:12:12,732
zoveel gemeen hadden.

257
00:12:12,732 --> 00:12:14,375
En ik begon me zorgen te maken,

258
00:12:14,375 --> 00:12:16,043
want ik had beide.

259
00:12:16,137 --> 00:12:19,494
Kan ik ze ooit uit elkaar houden?

260
00:12:20,378 --> 00:12:23,065
Mij was verteld dat je
uit trauma kon ontsnappen

261
00:12:23,065 --> 00:12:25,568
met hulp van een samenhangend verhaal.

262
00:12:25,568 --> 00:12:27,932
Ik had een samenhangend verhaal,

263
00:12:27,932 --> 00:12:30,748
maar ik was nog steeds
overgeleverd aan mijn trauma's.

264
00:12:31,296 --> 00:12:35,174
Het was allemaal onderdeel van mijn soep
maar de uien deden nog steeds pijn.

265
00:12:35,174 --> 00:12:37,582
En toen had ik door

266
00:12:37,582 --> 00:12:40,415
dat ik altijd mijn verhalen
vertelde voor een lach.

267
00:12:40,415 --> 00:12:43,278
Ik had het duistere weg getrimd,
de pijn eruit gesneden

268
00:12:43,278 --> 00:12:47,614
en mijn trauma's vastgehouden
voor het gemak van mijn publiek.

269
00:12:48,024 --> 00:12:50,433
Ik verbond anderen 
door middel van de lach,

270
00:12:50,443 --> 00:12:53,438
maar ikzelf bleef
helemaal uit het contact.

271
00:12:53,726 --> 00:12:56,732
Wat was de bedoeling van mijn mens-zijn?

272
00:12:56,902 --> 00:13:00,077
Ik had geen antwoord
maar ik had een idee.

273
00:13:00,631 --> 00:13:03,851
Ik had het idee om
mijn waarheid te vertellen,

274
00:13:04,025 --> 00:13:05,772
en dan alles,

275
00:13:05,772 --> 00:13:07,399
niet om de humor te delen

276
00:13:07,399 --> 00:13:11,033
maar de letterlijke, wezenlijke pijn 
van mijn trauma's.

277
00:13:11,033 --> 00:13:14,653
En ik dacht dat de beste manier
omdat te doen is door een comedy-show.

278
00:13:14,653 --> 00:13:16,208
En dat is wat ik gedaan heb.

279
00:13:16,230 --> 00:13:19,745
Ik schreef een comedy-show
die niet de clou respecteerde,

280
00:13:19,745 --> 00:13:23,493
zo'n clou waarbij komieken
geacht worden om stekeligheden

281
00:13:23,493 --> 00:13:25,146
om te zetten naar gekietel.

282
00:13:25,286 --> 00:13:26,498
Ik deed dat niet.

283
00:13:26,498 --> 00:13:28,136
Ik ramde die clou

284
00:13:28,136 --> 00:13:31,090
in de figuurlijke maag van mijn publiek.

285
00:13:31,540 --> 00:13:34,173
Ik wilde ze niet aan het lachen maken.

286
00:13:34,673 --> 00:13:36,882
Ik wilde ze sprakeloos maken,

287
00:13:36,882 --> 00:13:38,005
ze shockeren,

288
00:13:38,005 --> 00:13:42,322
zodat ze luisteren naar míjn verhaal
en míjn pijn dragen,

289
00:13:42,362 --> 00:13:46,852
als individuen, niet als een hersenloze, 
lachende massa.

290
00:13:46,852 --> 00:13:50,215
Dat is wat ik deed
en ik noemde die show: 'Nanette'.

291
00:13:50,562 --> 00:13:51,797
Nu, vele...

292
00:13:51,797 --> 00:13:55,190
(Applaus)

293
00:13:57,624 --> 00:13:59,622
Velen hebben beweerd

294
00:13:59,666 --> 00:14:02,160
dat 'Nanette' geen comedy-show is.

295
00:14:02,274 --> 00:14:06,933
Terwijl ik ook vind dat
'Nanette' zeker geen comedy-show is,

296
00:14:06,963 --> 00:14:08,954
hebben die mensen het toch fout.

297
00:14:08,954 --> 00:14:10,301
(Gelach)

298
00:14:10,301 --> 00:14:12,329
omdat zij dat argument benutten

299
00:14:12,329 --> 00:14:16,153
om te kunnen zeggen
dat ik gefaald heb om komisch te zijn.

300
00:14:16,781 --> 00:14:20,197
Ik heb niet gefaald komisch te zijn.

301
00:14:20,931 --> 00:14:23,687
Ik nam alles wat ik wist over comedy:

302
00:14:23,687 --> 00:14:26,302
alle trucks, middelen en kennis,

303
00:14:26,322 --> 00:14:29,985
ik nam dat allemaal,
en daarmee vermorzelde ik comedy.

304
00:14:30,009 --> 00:14:32,954
Je kan comedy niet
vermorzelen met comedy,

305
00:14:32,954 --> 00:14:35,039
als je faalt in comedy.

306
00:14:35,087 --> 00:14:37,261
(Hoe rubberig uw hamer ook zij)

307
00:14:37,621 --> 00:14:43,155
(Gelach) (Applaus)

308
00:14:43,361 --> 00:14:45,256
Dat was niet mijn bedoeling.

309
00:14:45,256 --> 00:14:48,859
Mijn bedoeling was niet alleen 
om comedy te vermorzelen.

310
00:14:49,897 --> 00:14:53,978
Ik wilde comedy vermorzelen zodat ik 
het weer kon opbouwen en vormgeven,

311
00:14:53,978 --> 00:14:59,197
En zo vormgeven dat
alles erin paste wat ik wilde delen.

312
00:14:59,507 --> 00:15:03,415
En dat is wat ik bedoelde
toen ik zei dat ik stopte met comedy.

313
00:15:04,923 --> 00:15:06,864
En waarschijnlijk denken jullie nu:


314
00:15:06,864 --> 00:15:10,432
"Leuk allemaal, maar wat zijn die
drie ideeën nu precies?"

315
00:15:10,432 --> 00:15:12,078
"Het is een beetje vaag."

316
00:15:12,078 --> 00:15:14,640
Ik ben blij dat ik het jullie deed vragen.

317
00:15:14,640 --> 00:15:16,886
(Gelach)

318
00:15:18,884 --> 00:15:24,266
Ik ben er vrij zeker van dat een aantal
de drie ideeën al hebben ontdekt.

319
00:15:24,314 --> 00:15:26,595
Een slim publiek, denk ik zo,

320
00:15:26,625 --> 00:15:28,693
dus ik ben helemaal niet verbaasd.

321
00:15:29,123 --> 00:15:32,929
Maar het zal jullie mogelijk verbazen 
om te horen dat ik geen drie ideeën heb.

322
00:15:33,117 --> 00:15:36,367
Ik zei dat ik drie ideeën had
maar dat was een leugen.

323
00:15:36,742 --> 00:15:39,698
Dat was pure misleiding.
Ik ben erg grappig.

324
00:15:39,892 --> 00:15:46,269
Wat ik in plaats daarvan hebt gedaan
is handenvol ideeën als zaden

325
00:15:46,600 --> 00:15:49,905
uitgestrooid door mijn praatje.

326
00:15:50,026 --> 00:15:51,703
En waarom heb ik dat gedaan?

327
00:15:51,703 --> 00:15:54,522
Wel, los van de grappen en grollen,

328
00:15:54,522 --> 00:15:58,396
komt het neer op iets 
dat mijn oma altijd zei:

329
00:15:59,394 --> 00:16:03,844
"Het is niet de tuin ,
maar het tuinieren dat telt."

330
00:16:04,352 --> 00:16:08,073
En "Nanette" leerde mij 
de waarheid achter die dooddoener.

331
00:16:08,133 --> 00:16:11,127
Ik verwachtte dat, door met de regels
te breken van comedy

332
00:16:11,127 --> 00:16:15,601
en mijn verhaal te vertellen
met alle waarheden en pijn,

333
00:16:16,436 --> 00:16:21,699
dat dát, me verder naar de marges
zou duwen van leven en kunst.

334
00:16:21,769 --> 00:16:25,691
Ik verwachtte dat,
en ik was bereid de prijs te betalen,

335
00:16:25,721 --> 00:16:28,176
om mijn waarheid te vertellen.

336
00:16:28,446 --> 00:16:30,613
Maar dat is niet wat er gebeurde.

337
00:16:30,613 --> 00:16:34,789
De wereld duwde mij niet van zich af
ze trok me dichter naar zich toe.

338
00:16:35,091 --> 00:16:38,951
Doordat ik afhaakte, kon ik aanhaken.

339
00:16:39,804 --> 00:16:41,738
En het duurde lang 
eer ik begreep,

340
00:16:41,738 --> 00:16:44,317
dat de kern van díe tegenstrijdigheid

341
00:16:44,351 --> 00:16:47,425
ook de kern is van 
de tegenstrijdigheid van:

342
00:16:47,425 --> 00:16:51,276
waarom ik zo goed ben in iets
waar ik zo slecht in ben.

343
00:16:53,096 --> 00:16:54,712
Want weet je, in de echte wereld

344
00:16:54,712 --> 00:16:56,739
kost het me moeite om met
mensen te praten

345
00:16:56,739 --> 00:17:02,169
omdat mijn neurodiversiteit
het me lastig maakt om

346
00:17:02,716 --> 00:17:06,686
denken, luisteren, praten
en informatie verwerken

347
00:17:06,686 --> 00:17:08,466
tegelijkertijd te doen.

348
00:17:08,526 --> 00:17:10,627
Maar op de bühne hoef ik niet te denken.

349
00:17:10,787 --> 00:17:13,654
Ik bereid mijn gedachten ver vooruit.

350
00:17:13,686 --> 00:17:15,894
Ik hoef niet te luisteren.
Dat is jullie taak.

351
00:17:16,082 --> 00:17:17,620
(Gelach)

352
00:17:17,620 --> 00:17:20,066
En ik hoef niet echt te praten,

353
00:17:20,066 --> 00:17:23,469
want eigenlijk, technisch gezien,
ben ik aan het opzeggen.

354
00:17:23,649 --> 00:17:26,833
Dus wat er overblijft voor mij,

355
00:17:26,833 --> 00:17:29,601
is mijn best te doen

356
00:17:29,601 --> 00:17:33,608
om zo oprecht mogelijk contact
te maken met mijn publiek.

357
00:17:35,762 --> 00:17:38,922
En als 'Nanette' me iets geleerd heeft,

358
00:17:38,922 --> 00:17:43,092
is dat het 'contact maken'
niet alleen bij mij ligt.

359
00:17:43,916 --> 00:17:46,772
Jullie spelen ook een rol.

360
00:17:47,372 --> 00:17:50,073
'Nanette' mag dan met mij begonnen zijn,

361
00:17:50,073 --> 00:17:54,378
nu leeft en groeit ze
in een wereld van andere geesten,

362
00:17:54,378 --> 00:17:56,788
geesten waar ik geen deel van uitmaak.

363
00:17:56,788 --> 00:17:59,469
Maar ik vertrouw erop
dat ik in contact ben.

364
00:18:00,497 --> 00:18:03,590
En daarin is ze zoveel groter dan ik ben,

365
00:18:03,911 --> 00:18:08,511
net zoals het doel van mens-zijn
zoveel groter is dan wij tezamen.

366
00:18:09,100 --> 00:18:10,520
Maak ervan wat je wilt.

367
00:18:10,520 --> 00:18:12,070
Bedankt en hallo.

368
00:18:12,400 --> 00:18:14,710
(Applaus)