1
00:00:00,975 --> 00:00:03,269
Ja sam hirurg koji proučava kreativnost,

2
00:00:03,294 --> 00:00:06,134
a nikada nisam imao pacijenta
koji bi mi rekao:

3
00:00:06,200 --> 00:00:08,738
"Želim da budete kreativni
tokom moje operacije."

4
00:00:08,746 --> 00:00:09,936
(Smeh)

5
00:00:09,976 --> 00:00:12,196
Tako da mislim da tu postoji
mala doza ironije.

6
00:00:12,221 --> 00:00:15,014
Reći ću uprkos tome,
nakon toliko obavljenih operacija,

7
00:00:15,039 --> 00:00:17,823
da je operisanje jako slično
sviranju muzičkog instrumenta.

8
00:00:17,863 --> 00:00:20,800
I za mene, ova vrsta duboke
i dugotrajne fascinacije zvukom

9
00:00:20,800 --> 00:00:22,775
je činilac koji me naveo da budem i hirurg

10
00:00:22,800 --> 00:00:25,147
ali i da se bavim naukom
o zvuku, posebno muzikom.

11
00:00:25,172 --> 00:00:27,100
I tako ću vam narednih minuta pričati

12
00:00:27,100 --> 00:00:28,248
o svojoj karijeri,

13
00:00:28,273 --> 00:00:30,873
o tome kako sam bio u stanju
da proučavam muziku

14
00:00:30,898 --> 00:00:33,304
i kako sam pokušao da se izborim
sa ovim pitanjima

15
00:00:33,329 --> 00:00:35,345
kako je mozak u stanju da bude kreativan.

16
00:00:35,370 --> 00:00:38,161
Većinu ovog rada sam završio
na Džons Hopkins Univerzitetu,

17
00:00:38,186 --> 00:00:41,232
ali i na Nacionalnom institutu
zdravlja gde sam prethodno radio.

18
00:00:41,257 --> 00:00:43,100
Proći ću kroz neke naučne eksperimente

19
00:00:43,125 --> 00:00:45,373
i pokušati da objasnim
tri muzička eksperimenta.

20
00:00:45,398 --> 00:00:46,863
Počeću jednim snimkom.

21
00:00:46,888 --> 00:00:49,458
To je snimak Kita Džereta,
poznatog džez improvizatora

22
00:00:49,483 --> 00:00:51,243
i verovatno najpoznatiji primer

23
00:00:51,268 --> 00:00:54,077
osobe koja stvara improvizacije
na izuzetno visokom nivou.

24
00:00:54,102 --> 00:00:55,891
I on će improvizovati čitave koncerte

25
00:00:55,916 --> 00:00:57,308
iz svoje glave,

26
00:00:57,333 --> 00:01:00,101
i nikada ih neće svirati
na potpuno isti način.

27
00:01:00,126 --> 00:01:02,126
I tako, kao oblik intenzivne kreativnosti,

28
00:01:02,151 --> 00:01:03,858
mislim da je ovo sjajan primer.

29
00:01:03,883 --> 00:01:05,549
I zašto da onda ne pustimo snimak.

30
00:01:05,574 --> 00:01:09,574
(Muzika)

31
00:02:03,274 --> 00:02:05,950
Zaista je neverovatno,
fenomenalno to što se dešava ovde.

32
00:02:05,975 --> 00:02:08,770
Uvek sam zapanjen -
samo kao slušalac, kao obožavatelj -

33
00:02:08,794 --> 00:02:10,169
kad god slušam ovo.

34
00:02:10,193 --> 00:02:11,921
I mislim: kako je to uopšte moguće?

35
00:02:11,946 --> 00:02:14,389
Kako mozak uopšte može
da stvara toliko informacija,

36
00:02:14,414 --> 00:02:15,857
toliko muzike, spontano?

37
00:02:16,079 --> 00:02:18,434
Tako sam postavio ovaj koncept, naučno,

38
00:02:18,459 --> 00:02:21,459
da je umetnička kreativnost
magična, ali nije magija.

39
00:02:22,378 --> 00:02:24,258
Što znači da je proizvod mozga.

40
00:02:24,283 --> 00:02:27,259
Nema mnogo ljudi bez moždane
aktivnosti koji stvaraju umetnost.

41
00:02:27,284 --> 00:02:29,648
I sa tom pretpostavkom
da je umetnička kreativnost

42
00:02:29,673 --> 00:02:31,029
zapravo neuronski proizvod,

43
00:02:31,054 --> 00:02:33,172
uzeo sam tu tezu da bismo
je mogli proučavati

44
00:02:33,197 --> 00:02:36,641
kao što bismo mogli proučavati bilo koji
drugi složeni neurološki proces.

45
00:02:36,666 --> 00:02:39,308
I mislim da postoje i neka podpitanja
koja sam postavio.

46
00:02:39,333 --> 00:02:41,816
Da li je zaista moguće
naučno proučavati kreativnost?

47
00:02:41,841 --> 00:02:43,570
Mislim da je to jako dobro pitanje.

48
00:02:43,678 --> 00:02:45,841
I reći ću vam da su
najnaučnije studije muzike

49
00:02:45,866 --> 00:02:47,532
veoma neprovidne.

50
00:02:47,557 --> 00:02:50,725
I kada prođete kroz njih, veoma je teško
prepoznati muziku u njima.

51
00:02:50,750 --> 00:02:53,095
Zapravo, deluju vrlo
nemuzikalno u celini gledano

52
00:02:53,120 --> 00:02:55,120
i kao da propuštaju čitavu poentu muzike.

53
00:02:55,145 --> 00:02:57,145
I tako nas to dovodi do narednog pitanja:

54
00:02:57,170 --> 00:02:59,170
zašto bi naučnici proučavali kreativnost?

55
00:02:59,195 --> 00:03:00,957
Možda mi nismo prave osobe za to.

56
00:03:01,010 --> 00:03:02,526
Pa, možda,

57
00:03:02,551 --> 00:03:04,754
ali ja bih rekao da,
iz naučne perspektive -

58
00:03:04,779 --> 00:03:06,696
mi pričamo puno o inovacijama danas -

59
00:03:06,721 --> 00:03:08,612
o nauci o inovacijama,

60
00:03:08,637 --> 00:03:11,799
koliko razumemo način na koji je
mozak sposoban da stvara inovacije

61
00:03:11,824 --> 00:03:12,950
u najranijem uzrastu.

62
00:03:12,975 --> 00:03:16,506
Istina je da znamo veoma malo o tome
kako smo u stanju da budemo kreativni.

63
00:03:16,531 --> 00:03:18,307
I zato mislim da ćemo tek videti

64
00:03:18,332 --> 00:03:19,902
u narednih 10, 20, 30 godina

65
00:03:19,927 --> 00:03:23,228
pravu nauku o kreativnosti koja je
u razvoju i koja će tek procvetati.

66
00:03:23,253 --> 00:03:25,608
I jer sada imamo nove metode
koje će nam omogućiti

67
00:03:25,633 --> 00:03:27,370
da procese kao što je jedan ovakav,

68
00:03:27,395 --> 00:03:29,550
složena džez improvizacija,
detaljno proučimo.

69
00:03:29,575 --> 00:03:31,230
Tako se sve svodi na mozak.

70
00:03:31,255 --> 00:03:33,255
Svi mi imamo ovaj izuzetan mozak,

71
00:03:33,334 --> 00:03:35,945
koji je u najmanju ruku, slabo shvaćen.

72
00:03:35,970 --> 00:03:37,706
Mislim da neuronaučnici

73
00:03:37,731 --> 00:03:39,731
imaju mnogo više pitanja nego odgovora.

74
00:03:39,756 --> 00:03:41,756
I ja vam neću dati
previše odgovora danas,

75
00:03:41,781 --> 00:03:43,355
samo ću postaviti puno pitanja.

76
00:03:43,380 --> 00:03:45,720
I u osnovi to je ono
što ja radim u laboratoriji.

77
00:03:45,745 --> 00:03:47,831
Postavljam pitanja o tome
šta to mozak radi,

78
00:03:47,856 --> 00:03:49,775
a što nam omogućava da budemo kreativni.

79
00:03:49,800 --> 00:03:53,350
Ovo je glavni metod koji koristim.
Zove se funkcionalna magnetna rezonanca.

80
00:03:53,375 --> 00:03:56,486
Ako ste nekada bili na magnetnoj
rezonanci, to vam je jako slično,

81
00:03:56,511 --> 00:03:58,511
samo je ova opremljena na specijalan način

82
00:03:58,536 --> 00:04:00,427
da pravi slike aktivnih zona mozga.

83
00:04:00,452 --> 00:04:02,452
Način na koji to radi je sledeći.

84
00:04:02,477 --> 00:04:04,477
Postoji nešto što se zove BOLD slikanje,

85
00:04:04,502 --> 00:04:06,648
i odnosi se na prikaz
nivoa kiseonika u krvi.

86
00:04:07,282 --> 00:04:09,442
Kada ste na funkcionalnoj
magnetnoj rezonanci,

87
00:04:09,467 --> 00:04:10,836
vi ste u velikom magnetu

88
00:04:10,861 --> 00:04:13,251
koji poravnava vaše molekule
u određenim regijama.

89
00:04:13,276 --> 00:04:16,863
Kada je određena zona mozga aktivna,
što znači da je neuronska zona aktivna,

90
00:04:16,887 --> 00:04:18,543
dobija dotok krvi u to područje.

91
00:04:18,569 --> 00:04:20,569
Taj dotok krvi izaziva povećanje

92
00:04:20,949 --> 00:04:22,949
lokalne krvi u tom području

93
00:04:22,974 --> 00:04:25,669
kao i promenu u koncentraciji
deoksihemoglobina.

94
00:04:25,694 --> 00:04:28,450
Deoksihemoglobin se može
detektovati magnetnom rezonancom,

95
00:04:28,475 --> 00:04:29,850
dok oksihemoglobin ne može.

96
00:04:29,875 --> 00:04:31,875
Putem ovog metoda zaključivanja -

97
00:04:31,900 --> 00:04:34,475
a merimo takođe i dotok krvi,
ne neuralnu aktivnost -

98
00:04:34,500 --> 00:04:36,875
možemo reći da je deo mozga
koji dobija više krvi

99
00:04:36,900 --> 00:04:38,465
aktivan tokom određenog zadatka.

100
00:04:38,490 --> 00:04:40,390
I to je suština načina rada fMRI-a.

101
00:04:40,415 --> 00:04:42,173
I on se koristi još od devedesetih

102
00:04:42,198 --> 00:04:44,266
kako bi se analizirali
neki složeni procesi.

103
00:04:44,291 --> 00:04:46,291
Sada ću opisati studiju koju sam ja radio,

104
00:04:46,316 --> 00:04:48,656
a to je džez u funcionalnoj
magnetnoj rezonanci.

105
00:04:48,681 --> 00:04:51,294
Radio sam sa svojim kolegom,
Alanom Braunom, na NIH-u.

106
00:04:51,319 --> 00:04:53,977
Ovo je kratak video prikaz
kako smo radili taj projekat.

107
00:04:54,002 --> 00:04:56,517
(Video) Čarls Lim:
Ovo je plastična MIDI klavijatura

108
00:04:56,542 --> 00:04:58,273
koju koristimo za Džez eksperimente.

109
00:04:58,298 --> 00:05:00,086
A to je klavijatura sa 35 dirki

110
00:05:00,111 --> 00:05:02,111
dizajnirana tako da stane u skener,

111
00:05:02,136 --> 00:05:04,030
da bude magnetski sigurna,

112
00:05:04,055 --> 00:05:05,890
da ima minimalne smetnje

113
00:05:05,915 --> 00:05:07,808
koje bi uticale na neke nalaze

114
00:05:07,833 --> 00:05:10,833
i ima ovaj jastuk koji može
da se položi na sviračeve noge

115
00:05:10,858 --> 00:05:13,782
dok sviraju u ležećem položaju,
dok su u skeneru.

116
00:05:13,807 --> 00:05:16,728
I to radi ovako -
ovo ne proizvodi nikakav zvuk.

117
00:05:16,753 --> 00:05:18,753
Ono šalje zvuk koji se zove MIDI signal -

118
00:05:18,778 --> 00:05:20,778
ili digitalni muzički interfejs -

119
00:05:20,803 --> 00:05:23,546
kroz ove žice u kutiju
i potom u kompjuter,

120
00:05:23,571 --> 00:05:26,722
koji potom aktiviraju uzorke klavira
visokog kvaliteta poput ovog.

121
00:05:27,177 --> 00:05:29,508
(Muzika)

122
00:05:33,090 --> 00:05:39,260
(Muzika)

123
00:05:54,360 --> 00:05:56,259
ČL: Ok, dakle radi.

124
00:05:56,284 --> 00:05:58,284
Tako kroz ovu klavijaturu,

125
00:05:58,309 --> 00:06:00,586
imamo način da proučavamo muzičke procese.

126
00:06:00,611 --> 00:06:03,328
Pa šta onda radite sada kada
imate ovakvu kul klavijaturu?

127
00:06:03,353 --> 00:06:06,034
Ne možete samo reći - "Sjajno,
imamo ovakvu klavijaturu."

128
00:06:06,059 --> 00:06:08,177
Moramo uraditi i nekakav
naučni eksperiment.

129
00:06:08,202 --> 00:06:10,891
A eksperiment zaista počiva na sledećem.

130
00:06:10,931 --> 00:06:14,297
Šta se dešava u mozgu
tokom učenja i memorisanja,

131
00:06:14,322 --> 00:06:16,069
a šta se dešava tokom

132
00:06:16,094 --> 00:06:18,532
nečega što je spontano izvedeno
ili improvizovano,

133
00:06:18,557 --> 00:06:20,847
na način koji se poklapa motorički

134
00:06:20,872 --> 00:06:23,740
u terminima nižeg nivoa
senzornih motoričkih funkcija?

135
00:06:23,765 --> 00:06:26,541
I tako, imam ovde nešto
što zovemo paradigme.

136
00:06:26,566 --> 00:06:30,310
Imamo ovde paradigmu skale, što je zapravo
sviranje skale gore dole, zapamćeno.

137
00:06:30,335 --> 00:06:31,980
I tu je i improvizacija na skali -

138
00:06:32,005 --> 00:06:33,845
četvrtine nota, metronom, desna ruka -

139
00:06:33,870 --> 00:06:35,353
naučno veoma sigurno,

140
00:06:35,378 --> 00:06:37,169
ali muzički jako dosadno.

141
00:06:37,249 --> 00:06:39,734
I onda je tu i poslednja,
koju zovemo džez paradigma.

142
00:06:39,759 --> 00:06:41,877
Doveli smo profesionalne
džez muzičare u NIH,

143
00:06:41,902 --> 00:06:44,791
oni su morali da zapamte
ovaj deo muzike levo, niže levo -

144
00:06:44,816 --> 00:06:46,816
što je ono što ste mene čuli da sviram -

145
00:06:46,841 --> 00:06:49,897
i onda su morali to da improvizuju
sa istim promenama u akordima.

146
00:06:49,922 --> 00:06:52,079
Kliknite tu zvučnu ikonu
sa donje leve strane,

147
00:06:52,104 --> 00:06:54,174
to je primer onoga
što je zapisano skenerom.

148
00:06:54,199 --> 00:06:58,691
(Muzika)

149
00:07:21,908 --> 00:07:24,268
I na kraju, ovo nije
najprirodnije okruženje,

150
00:07:24,293 --> 00:07:26,361
ali su oni u stanju
da sviraju pravu muziku.

151
00:07:26,386 --> 00:07:28,055
Slušao sam taj solo 200 puta,

152
00:07:28,080 --> 00:07:29,240
i još uvek mi se sviđa.

153
00:07:29,265 --> 00:07:31,875
I muzičarima je bilo
izuzetno ugodno na kraju.

154
00:07:31,900 --> 00:07:33,657
Prvo smo izračunali broj nota.

155
00:07:33,682 --> 00:07:36,404
Da li oni zapravo sviraju
mnogo više nota dok improvizuju?

156
00:07:36,429 --> 00:07:37,865
Nije to bilo u pitanju.

157
00:07:37,890 --> 00:07:39,481
Pogledali smo aktivnost mozga.

158
00:07:39,506 --> 00:07:41,417
Pokušaću ovo da vam sažmem.

159
00:07:41,812 --> 00:07:44,514
Ovo su kontrastne mape
koje pokazuju razlike

160
00:07:44,539 --> 00:07:46,601
između onoga što se dešava
dok improvizujete

161
00:07:46,626 --> 00:07:48,537
i onoga što radite a što je memorisano.

162
00:07:48,562 --> 00:07:51,140
Crveno je deo koji je aktivan
u prefrontalnom korteksu,

163
00:07:51,165 --> 00:07:52,729
frontalnom režnju mozga.

164
00:07:52,754 --> 00:07:54,754
Plavo je deo koji nije bio aktivan.

165
00:07:55,082 --> 00:07:58,075
Tako smo imali taj žarišni deo,
središnji prefrontalni korteks,

166
00:07:58,100 --> 00:07:59,280
koji je bio aktivan.

167
00:07:59,305 --> 00:08:02,598
Imali smo taj široki pojas koji se zove
lateralni prefrontalni korteks

168
00:08:02,623 --> 00:08:05,234
kome je aktivnost opadala,
i to ću vam sada sumirati.

169
00:08:05,298 --> 00:08:07,298
Ovo su multifunkcionalne zone mozga.

170
00:08:07,323 --> 00:08:09,957
Kako ja to volim da kažem,
ovo nisu džez zone mozga.

171
00:08:09,982 --> 00:08:12,387
One radi mnogo drugih stvari

172
00:08:12,658 --> 00:08:14,169
kao što su samorefleksija,

173
00:08:14,194 --> 00:08:16,194
introspekcija, radna memorija
i tako dalje.

174
00:08:16,219 --> 00:08:18,585
Svest je smeštena u frontalnom delu.

175
00:08:18,610 --> 00:08:20,610
Ali imamo ovu kombinaciju

176
00:08:20,671 --> 00:08:23,992
područja koja se navodno angažuju
tokom samoposmatranja, koja se gase,

177
00:08:24,017 --> 00:08:26,325
i područja za koja se misli
da su autobiografska,

178
00:08:26,350 --> 00:08:27,982
ili samoekspresivna, koja se pale.

179
00:08:28,007 --> 00:08:30,872
I mi mislimo, bar sad na početku -
to je jedna studija.

180
00:08:30,897 --> 00:08:32,490
Verovatno je pogrešna.

181
00:08:32,515 --> 00:08:34,265
Ali to je jedna studija.

182
00:08:34,289 --> 00:08:37,087
Mislimo, razumna je hipoteza

183
00:08:37,113 --> 00:08:38,749
to da, kako biste bili kreativni,

184
00:08:38,774 --> 00:08:41,455
morate da imate ovu čudnu
disocijaciju frontalnog režnja.

185
00:08:41,480 --> 00:08:43,732
Jedna zona se pali,
a druga velika zona se gasi,

186
00:08:43,758 --> 00:08:47,375
kako ne biste bili inhibirani, kako biste
dozvolili sebi da pravite greške,

187
00:08:47,400 --> 00:08:48,857
kako ne biste stalno gasili

188
00:08:48,882 --> 00:08:51,048
sve te generišuće impulse.

189
00:08:51,495 --> 00:08:54,604
E sada, mnogo ljudi zna da muzika
nije uvek samostalna aktivnost -

190
00:08:54,629 --> 00:08:56,585
nekada se radi u komunikaciji sa drugima.

191
00:08:56,610 --> 00:08:57,929
I tako je sledeće pitanje:

192
00:08:57,954 --> 00:09:00,434
šta se dešava kada muzičari
improvizuju naizmenično -

193
00:09:00,459 --> 00:09:01,662
improvizujuća četvorka -

194
00:09:01,687 --> 00:09:04,220
što je nešto što se normalno
radi u džez eksperimentu?

195
00:09:04,245 --> 00:09:06,181
Ovo je bluz sa skalom od 12.

196
00:09:06,206 --> 00:09:08,267
I razbio sam to na grupe skala
od po četiri,

197
00:09:08,292 --> 00:09:10,292
kako biste znali kako biste improvizovali.

198
00:09:10,317 --> 00:09:12,370
Mi smo doveli muzičare
u skener - sve isto -

199
00:09:12,395 --> 00:09:14,395
dali smo im da memorišu ovu melodiju

200
00:09:14,420 --> 00:09:16,267
imali smo muzičara i u kontrolnoj sobi

201
00:09:16,292 --> 00:09:18,009
koji je improvizovao interaktivno.

202
00:09:18,844 --> 00:09:20,551
Ovo je muzičar, Majk Poup,

203
00:09:20,576 --> 00:09:23,394
jedan od najboljih svetskih basista
i fenomenalni pijanista.

204
00:09:29,470 --> 00:09:30,947
On svira komad

205
00:09:30,972 --> 00:09:32,577
koji smo upravo videli

206
00:09:32,602 --> 00:09:34,602
nešto bolje nego što sam ja zapisao.

207
00:09:35,305 --> 00:09:38,138
(Video) ČL: Majk, hajde uđi.
Čovek: Neka sila bude sa tobom.

208
00:09:38,163 --> 00:09:40,163
Sestra: Nemaš ništa u džepovima Majk?

209
00:09:40,188 --> 00:09:42,598
Majk Poup: Ne. Ništa nemam u džepovima.
Sestra: OK.

210
00:09:50,621 --> 00:09:53,464
ČL: Morate da imati ispravan stav
kako biste pristali na to.

211
00:09:53,489 --> 00:09:54,940
(Smeh)

212
00:09:54,965 --> 00:09:56,654
Zapravo je na neki način i zabavno.

213
00:09:58,137 --> 00:10:00,046
I tako sada sviramo naizmenično.

214
00:10:00,071 --> 00:10:02,435
On je unutra. Možete videti njegove noge.

215
00:10:03,476 --> 00:10:06,404
Ja sam u kontrolnoj sobi tamo,
sviram naizmenično.

216
00:10:06,677 --> 00:10:09,677
(Muzika)

217
00:10:18,465 --> 00:10:21,447
Majk Poup: Ovo je prilično
dobra prezentacija

218
00:10:21,472 --> 00:10:23,242
kako to zapravo jeste.

219
00:10:23,526 --> 00:10:25,526
I dobro je što nije prebrzo.

220
00:10:25,551 --> 00:10:27,551
Činjenica da mi to radimo iznova i iznova

221
00:10:27,846 --> 00:10:31,085
dozvoljava da se prilagodite okruženju.

222
00:10:32,186 --> 00:10:34,881
Najteža stvar mi je bila
ta kinestetička stvar,

223
00:10:34,906 --> 00:10:36,906
da gledam svoje ruke

224
00:10:36,931 --> 00:10:38,419
kroz dva ogledala,

225
00:10:38,444 --> 00:10:39,940
ležeći na leđima

226
00:10:39,965 --> 00:10:42,627
i što nisam u mogućnosti
da pomeram išta izuzev ruku.

227
00:10:42,669 --> 00:10:44,229
To je bio izazov.

228
00:10:44,254 --> 00:10:45,754
Ali ipak,

229
00:10:46,661 --> 00:10:48,930
bili su trenuci,

230
00:10:48,955 --> 00:10:50,329
zaista,

231
00:10:52,796 --> 00:10:55,282
pravog, istinskog zajedničkog sviranja.

232
00:10:55,796 --> 00:10:57,796
ČL: U ovom trenutku, uzeću par trenutaka.

233
00:10:58,765 --> 00:11:00,319
Ono što vidite ovde -

234
00:11:00,344 --> 00:11:02,171
i činim najgori greh u nauci,

235
00:11:02,196 --> 00:11:04,259
a to je da vam pokažem
preliminarne podatke.

236
00:11:04,284 --> 00:11:05,807
Ovo su podaci jednog subjekta.

237
00:11:05,832 --> 00:11:07,281
Podaci Majka Poupa.

238
00:11:07,306 --> 00:11:09,243
Šta vam zapravo pokazujem ovde?

239
00:11:09,268 --> 00:11:12,632
Kada je svirao sa mnom,
improvizovao, a ne svirao naučeno,

240
00:11:12,860 --> 00:11:15,765
njegove lingvističke zone su se upalile,
njegova Brokina zona,

241
00:11:15,790 --> 00:11:18,093
što je inferiorni frontalni girus
sa leve strane.

242
00:11:18,118 --> 00:11:19,974
Imao je gotovo iste i sa desne strane.

243
00:11:19,999 --> 00:11:22,720
To je zona koja je aktivna
tokom ekspresivne komunikacije.

244
00:11:22,745 --> 00:11:24,543
Čitava postavka da je muzika jezik,

245
00:11:24,568 --> 00:11:27,568
možda postoji čitava neurološka osnova
za to na kraju krajeva,

246
00:11:27,593 --> 00:11:30,875
možemo da je vidimo kad dva muzičara
zapravo razgovaraju kroz muziku.

247
00:11:30,900 --> 00:11:32,626
Ovo smo uradili sa osam subjekata,

248
00:11:32,651 --> 00:11:34,561
i sada sakupljamo sve podatke.

249
00:11:34,586 --> 00:11:36,586
I nadamo se da ćemo pronaći
nešto značajno.

250
00:11:36,611 --> 00:11:40,238
Sada kada razmišljam o improvizaciji
i jeziku, zapitam se šta je sledeće?

251
00:11:40,300 --> 00:11:42,300
Rep, naravno, rep -

252
00:11:42,300 --> 00:11:43,476
slobodni stil.

253
00:11:43,890 --> 00:11:45,912
Oduvek sam bio fasciniran
slobodnim stilom.

254
00:11:45,937 --> 00:11:47,766
I hajde da pogledamo i ovaj video.

255
00:11:47,791 --> 00:11:50,202
(Video) Mos Def: ... tamne kože ja sam,
1.80 ja sam

256
00:11:50,227 --> 00:11:52,702
sviram gde god sam,
u tvojoj blizini sam

257
00:11:52,727 --> 00:11:54,924
sinergija celog stila,
prepoznajem simetriju

258
00:11:54,949 --> 00:11:57,492
hajde probaj da me povrediš,
slomi ih hemijski

259
00:11:57,517 --> 00:12:00,013
nije broj 10 M.C., pričaj o tome kako si

260
00:12:00,038 --> 00:12:02,607
stilizovan kao Kenedi,
kasnim kao 10 do 3

261
00:12:02,632 --> 00:12:05,725
kada kažem tu sam,
cure kažu sakrij ožiljak

262
00:12:06,006 --> 00:12:07,648
ČL: I tako postoji puno analogije

263
00:12:07,673 --> 00:12:09,673
između slobodnog stila i džeza.

264
00:12:09,700 --> 00:12:12,575
Postoji zapravo jaka korelacija
između ova dva oblika muzike

265
00:12:12,600 --> 00:12:14,267
u različitim vremenskim periodima.

266
00:12:14,292 --> 00:12:16,569
Na mnogo načina,
rep je imao sociološku funkciju

267
00:12:16,600 --> 00:12:17,799
istu koju je imao i džez.

268
00:12:17,824 --> 00:12:19,225
I kako proučavate rep naučno?

269
00:12:19,250 --> 00:12:21,250
Moje kolege misle da sam malo lud,

270
00:12:21,275 --> 00:12:22,950
ali ja mislim da je to vrlo moguće.

271
00:12:23,000 --> 00:12:25,875
I ovako ja radim:
umetnik slobodnog stila

272
00:12:25,900 --> 00:12:28,275
koji dođe i memoriše muziku
koju ste mu napisali,

273
00:12:28,300 --> 00:12:29,661
koju nikada ranije nije čuo,

274
00:12:29,686 --> 00:12:31,432
i zatim on uradi slobodan stil.

275
00:12:31,700 --> 00:12:34,175
Rekao sam članovima svog tima
da ću repovati za TED,

276
00:12:34,200 --> 00:12:35,694
a oni su rekli, "Nema šanse."

277
00:12:35,719 --> 00:12:37,118
I tada sam pomislio -

278
00:12:37,143 --> 00:12:38,502
(Smeh)

279
00:12:38,527 --> 00:12:44,200
(Aplauz)

280
00:12:44,353 --> 00:12:45,647
Evo o čemu se radi.

281
00:12:45,672 --> 00:12:48,672
Sa ovim velikim ekranom,
možete svi repovati sa mnom. Ok?

282
00:12:49,300 --> 00:12:50,568
Od njih smo tražili

283
00:12:50,593 --> 00:12:52,593
da memorišu ovu ikonu dole levo.

284
00:12:52,618 --> 00:12:55,474
Ovo je kontrolni uslov.
Ovo je to što su memorisali.

285
00:12:55,768 --> 00:12:57,768
Kompjuter: Memorija, udar

286
00:12:57,863 --> 00:13:00,190
ČL: Udari ritma u poznatoj sredini

287
00:13:00,215 --> 00:13:03,024
Ritam i rima, čine me kompletnim

288
00:13:03,049 --> 00:13:05,642
Klima je uzvišena kada sam za mikrofonom

289
00:13:05,667 --> 00:13:08,052
Izbacujem rime koje udaraju kao gromovi

290
00:13:08,077 --> 00:13:09,276
Kompjuter: traženje.

291
00:13:09,300 --> 00:13:11,163
Tražim istinu u ovom večitom lutanju

292
00:13:11,188 --> 00:13:13,835
Moja strast nije moda,
vidite kako sam obučen

293
00:13:13,860 --> 00:13:16,432
Psihopatske reči, pojavljuju se u glavi

294
00:13:16,457 --> 00:13:18,959
Pevam ove reči koje samo ja čujem

295
00:13:18,959 --> 00:13:20,257
Kompjuter: umetnost

296
00:13:20,300 --> 00:13:22,027
Umetnost otkrivanja u kojoj se lebdi

297
00:13:22,052 --> 00:13:24,450
Unutar misli slobodnih po volji

298
00:13:24,475 --> 00:13:27,021
Sve ove reči teku kao kiša

299
00:13:27,046 --> 00:13:29,838
Treba mi ludi naučnik da proveri moj mozak

300
00:13:30,656 --> 00:13:37,041
(Aplauz)

301
00:13:40,300 --> 00:13:42,501
Obećavam vam da se ovo
više nikada neće desiti.

302
00:13:42,526 --> 00:13:44,358
(Smeh)

303
00:13:44,383 --> 00:13:47,013
I sada, ono što je sjajno
kod muzičara slobodnog stila,

304
00:13:47,038 --> 00:13:49,038
oni dobiju stimulus
u vidu različitih reči.

305
00:13:49,063 --> 00:13:51,221
Ne znaju šta sledi, ali će čuti nešto.

306
00:13:51,246 --> 00:13:52,930
Kliknu na tu zvučnu ikonu desno.

307
00:13:52,955 --> 00:13:56,400
Oni treba da budu stimulisani nekom
od ove tri reči: sviđati, ne i glava.

308
00:13:56,425 --> 00:13:57,589
On ne zna šta dolazi.

309
00:13:57,614 --> 00:13:59,382
Muzičar slobodnog stila:
Ja sam nalik

310
00:13:59,407 --> 00:14:02,913
neljudskoj, nebeskoj slici

311
00:14:02,938 --> 00:14:05,700
Nekada, ja sam sedeo
na piramidama i meditirao

312
00:14:05,733 --> 00:14:07,239
Sa slušalicama na glavi

313
00:14:07,264 --> 00:14:08,414
Kompjuter: glava.

314
00:14:08,439 --> 00:14:11,655
Da vidim da li još uvek mogu
da slušam, izbacuje zvuk

315
00:14:11,680 --> 00:14:13,680
Vidi kako se keziš

316
00:14:13,705 --> 00:14:15,705
Učim decu u pozadini učionice

317
00:14:15,730 --> 00:14:17,950
O poruci apokalipse

318
00:14:17,950 --> 00:14:19,100
Kompjuter: ne.

319
00:14:19,125 --> 00:14:21,526
Ne mnogo ipak, mora biti jednostavno

320
00:14:21,551 --> 00:14:23,773
(nejasno) instrumental

321
00:14:23,798 --> 00:14:26,476
Štetno je igrati Super Maria

322
00:14:26,501 --> 00:14:29,163
(nejasno) kutije (nejasno) hip hop

323
00:14:29,188 --> 00:14:30,450
Kompjuter: stani.

324
00:14:30,475 --> 00:14:32,475
ČL: I ponovo, nešto
neverovatno se dešava.

325
00:14:32,500 --> 00:14:34,648
Dešava se nešto neurološki fascinantno.

326
00:14:34,673 --> 00:14:36,673
Nebitno je da li volite ili ne tu muziku.

327
00:14:36,698 --> 00:14:39,053
Sa kreativnog stanovišta,
to je fenomenalna stvar.

328
00:14:39,078 --> 00:14:41,608
Ovo je video kako smo to radili u skeneru.

329
00:14:41,611 --> 00:14:43,095
[fMRI snimak repovanja]

330
00:14:43,119 --> 00:14:45,500
(Smeh)

331
00:14:45,500 --> 00:14:47,500
(Video) ČL: Ovde smo sa Emanuelom.

332
00:14:47,500 --> 00:14:49,500
To je bilo snimljeno u skeneru, inače.

333
00:14:49,500 --> 00:14:51,500
(Video) ČL: To je Emanuel u skeneru.

334
00:14:52,015 --> 00:14:54,606
Upravo je naučio rime.

335
00:14:58,079 --> 00:15:01,079
Emanuel: Udari ritma u poznatoj sredini

336
00:15:01,104 --> 00:15:03,357
Ritam i rima, čine me kompletnim

337
00:15:03,382 --> 00:15:06,096
Klima je uzvišena kada sam za mikrofonom

338
00:15:06,121 --> 00:15:08,375
Izbacujem rime koje udaraju kao gromovi

339
00:15:09,042 --> 00:15:11,315
Tražim istinu u ovom večitom lutanju

340
00:15:11,340 --> 00:15:14,020
Moja strast je moda,
vidite kako sam obučen

341
00:15:14,719 --> 00:15:17,600
ČL: Ok. Prekinuću ovde.
Šta vidimo u njegovom mozgu?

342
00:15:17,625 --> 00:15:19,625
Ovo su zapravo mozgovi četvorice repera.

343
00:15:19,650 --> 00:15:22,211
I ono što vidimo,
jesu govorna područja koja se pale,

344
00:15:22,236 --> 00:15:23,719
ali onda - zatvorenih očiju -

345
00:15:23,744 --> 00:15:26,284
kada ste u slobodnom stilu -
nasuprot memorisanju,

346
00:15:26,309 --> 00:15:28,577
imate upaljenu široku zonu
vizuelnog područja.

347
00:15:28,602 --> 00:15:29,966
Glavnu cerebralnu aktivnost,

348
00:15:29,991 --> 00:15:32,148
koja je uključena
pri motoričkoj koordinaciji.

349
00:15:32,173 --> 00:15:35,295
Imate povišenu moždanu aktivnost
kada radite komparativan zadatak,

350
00:15:35,320 --> 00:15:38,320
kada je jedan zadatak kreativan,
a drugi baziran na memorisanju.

351
00:15:38,345 --> 00:15:40,827
Ovo je sve preliminarno,
ali mislim da je nekako kul.

352
00:15:40,852 --> 00:15:43,631
I tako samo da zaključim,
imamo mnogo pitanja.

353
00:15:43,656 --> 00:15:47,009
I kao što sam rekao, ovde smo da
postavljamo pitanja, ne da odgovaramo.

354
00:15:47,034 --> 00:15:49,787
Želimo da dođemo do korena
kreativnih genija, neurološki.

355
00:15:49,812 --> 00:15:52,812
I mislim da smo se ovim
metodama jako približili tome.

356
00:15:53,265 --> 00:15:55,265
I nadam se da ćete
u narednih 10, 20 godina

357
00:15:55,290 --> 00:15:57,480
zaista moći da vidite prave,
značajne studije

358
00:15:57,675 --> 00:16:00,699
koje će pokazati da nauka
mora da sustigne umetnost,

359
00:16:00,724 --> 00:16:02,503
i mislim da sada počinjemo sa tim.

360
00:16:02,528 --> 00:16:04,789
Želim sada da vam zahvalim
na vremenu. Cenim to.

361
00:16:04,814 --> 00:16:09,814
(Aplauz)