Αφηγηματικό μοτίβο είναι ένα συνηθισμένο θέμα σε μια ιστορία ή μια αναγνωρίσιμη ιδιότητα ενός χαρακτήρα που επικοινωνεί την πληροφορία στο κοινό. Το μοτίβο γίνεται κλισέ όταν χρησιμοποιείται υπερβολικά. Δυστυχώς, κάποια από αυτά τα μοτίβα συχνά διαιωνίζουν προσβλητικά στερεότυπα. #6 Η Φεμινίστρια-σκιάχτρο Κάθε τόσο, στη χώρα του Χόλυγουντ ένας χαρακτήρας που αναγνωρίζεται ως φεμινιστής θα περάσει μαγικά μέσα από την διαδικασία παραγωγής και θα εμφανιστεί στις οθόνες μας δυστυχώς αυτό δεν είναι σχεδόν ποτέ καλό. Αυτό που ξερνά η χολιγουντιανή μηχανή είναι μια διαστρεβλωμένη και παραμορφωμένη μορφή φεμινισμού που λίγο θυμίζει τα πραγματικά φεμινιστικά κινήματα. Σε μια ύστατη προσπάθεια να διαχωρίσουν τους εαυτούς τους, την πλοκή και τους χαρακτήρες από οτιδήποτε θα μπορούσε με οποιοδήποτε τρόπο να παρεξηγηθεί λανθασμένα ως φεμινισμός, οι συγγραφείς του Χόλυγουντ στηρίζονται σε ένα από τα πιο απατηλά και αηδιαστικά μοτίβα που έχουν φτιαχτεί ποτέ στις φωτιές του Βουνού του Χαμού. Αυτό το μοτίβο ονομάζεται η Φεμινίστρια-σκιάχτρο. Στην τηλεόραση και τις ταινίες η Φεμινίστρια-σκιάχτρο εμφανίζεται με μια εσκεμμένα υπερβολική καρικατούρα φεμινίστριας Που οι συγγραφείς τότε γεμίζουν με ένα σωρό υπεραπλουστεύσεις, παραποιήσεις και στερεότυπα για να είναι εύκολο να δυσφημίσουν ή να απονομιμοποιήσουν τον φεμινισμό. Ο στόχος είναι να κάνει τις φεμινίστριες και τα κινήματά μας να μοιάζουν εντελώς γελοίες, υπερβολικές και περιττές. Όταν μιλάμε για παρουσίαση στα μίντια, ένα από τα πιο ενοχλητικά παραδείγματα φεμινίστριας-σκιάχτρου μπορεί να βρεθεί στην 3η σεζόν του Veronica Mars. Δυστυχώς, η συγγραφική ομάδα του Veronica Mars μετέτρεψε την τελευταία σεζόν σε καταστροφή εν μέρει με το να εισάγει μια ομάδα φεμινιστριών-σκιάχτρων ως τις κακιές της σειράς. Χαρακτήρες σαν αυτές εξυπηρετούν στο να υπονομεύσουν και να δυσφημίσουν φεμινιστικά κινήματα αλλά εξυπηρετούν και στο να διαχωρίσουν πρωταγωνίστριες που είναι έξυπνες, δυνατές και πνευματώδης, σε αυτήν την περίπτωση, η Veronica, από οποιαδήποτε συσχέτιση με τον φεμινισμό. Η χαρακτήρας φεμινίστρια-σκιάχτρο είναι μέρος ενός πλασματικού μετά-φεμινιστικού κόσμου που υπάρχει μόνο στο Χόλιγουντ. Το μοτίβο είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται για να προωθήσει την λογική πλάνη ότι όλοι είναι ήδη ίσοι. Αυτό που είναι εξαιρετικά απογοητευτικό είναι ότι οι χαρακτήρες συχνά αναφέρουν έγκυρες φεμινιστικές ανησυχίες σχετικά με τα δικαιώματα των γυναικών και την ισότητα των γυναικών αλλά αυτές οι ανησυχίες γρήγορα υπονομεύονται από τους συγγραφείς που κάνουν τους χαρακτήρες να μοιάζουν υπερβολικοί, τρελοί και εξτρεμιστές. Για παράδειγμα η φεμινίστρια-σκιάχτρο εμφανίζεται στο Παντρεμένοι με Παιδιά ως η Marcy D'Arcy, η εκνευριστική και πομπώδης γειτόνισσα. Σε αυτήν την περίπτωση, η φεμινίστρια-σκιάχτρο αναπαριστάται ως η σύζυγος που ευνουχίζει και καταπιέζει τον πειθήνιο, χαζό άντρα της. Βλέπουμε το μοτίβο να επαναλαμβάνεται στα Rugrats με την μητέρα του Phil και της Lil που η Wikipedia περιγράφει ως ιδιαιτέρως αθλητική και φεμινίστρια και την αναγνωρίζουμε ως φεμινίστρια-σκιάχτρο λόγω του τεράστιου γυναικείου συμβόλου στο πουλόβερ της. Όπως την Marcy, την παρουσιάζουν ως την ευνουχίστρια σύζυγο που γαυγίζει εντολές στον υποτακτικό σύζυγό της. Στην [ταινία] Legally Blonde του 2001 οι συγγραφείς πέταξαν μια φεμινίστρια-σκιάχτρο σαν φτηνό αστείο που πίστευε ότι η λέξη "semester" [εξάμηνο] είναι μια σατανική συνωμοσία εναντίον των γυναικών. «Πάρε την λέξη "semester". Είναι το τέλειο παράδειγμα της διάκρισης που κάνουν τα σχολεία και προτιμούν τα σπερματοζωάρια [semen] από τα ωάρια [ovaries] και για αυτό μαζεύω υπογραφές να αναφερόμαστε στην επόμενη περίοδο ως το χειμερινό ov-es-ter." Άλλο ένα προβληματικό παράδειγμα συναντάται στο επεισόδιο «Equal Fights» στην 3η σεζόν του Powerpuff Girls. Τα Powerpuff Girls συναντούν μια κακιά που ονομάζεται Femme Fatale που αμέσως μπορούμε να δούμε ότι είναι φεμινίστρια-σκιάχτρο γιατί έχει το ω-πόσο-τρομερό γυναικείο σύμβολο στην μάσκα, στα ρούχα ακόμη και ως το όπλο της. Το επεισόδιο ξεκινάει με το παραδοσιακό πανάρισμα στην Townsville να μας δείχνει ότι η έμφυλη ανισότητα δεν είναι πρόβλημα. «Μια πόλη όπου όλοι έχουν την δίκαιη μοιρασιά τους» Ακόμη και τα αγόρια και κορίτσια στο προαύλιο τα πάνε καλά. «Είναι η σειρά σου Jenny...σκέψου γρήγορα» «Ουπς!» «Πολύ αστείο Joey.» «Θα το πληρώσεις!» Αλλά αυτή η αρμονική ισορροπία διακόπτεται ύπουλα από την Femme Fatale και την πονηρή, απατηλή ρητορική της περί δικαιωμάτων των γυναικών. Ωστόσο, κατά κάποιο περίεργο τρόπο, η Femme Fatale αναφέρει μερικά βάσιμα θέματα όπως η απουσία θηλυκών προσώπων στα Αμερικάνικα χρήματα, ή την απουσία θηλυκών υπερηρωίδων στην ποπ κουλτούρα. «Σίγουρα, θα έχετε παρατηρήσει, οι θηλυκές υπερηρωίδες δεν θαυμάζονται όσο οι αρσενικοί υπερήρωες.» «Φυσικά και θαυμάζονται!» «Υπάρχει η Supergirl, η Batgirl» «Αυτές είναι απαράδεκτες» «Απλά προεκτάσεις των αντίστοιχων αρσενικών.» Τα Powerpuff Girls επηρεάζονται από την κακοπροαίρετη ρητορική της Femme Fatale και βλέπουν καλοήθη, καθημερινά πράγματα ρουτίνας ως μια συνωμοσία εναντίον των γυναικών και εναντίον αυτών προσωπικά. Οι συγγραφείς του Powerpuff Girls έχουν προσεκτικά δημιουργήσει έναν πλασματικό κόσμο χωρίς έμφυλη καταπίεση, ώστε να κάνουν τα Powerpuff Girls να βλέπουν καταπίεση εκεί που δεν υπάρχει. «Είδαμε τι έκανες Joey Finklemeyer» «Τιιιιιιι έκανα;» «Βούλωσέ το!» «Μην μας το παίζεις χαζός!» «Έκανα επιτέλους όλες τις δουλειές του σπιτιού και το μόνο που έμεινε είναι το δωμάτιό σας.» «Αν θα μπορούσατε να το κάνετε αυτό σας παρακαλώ.» «ωχ, εεε, θα το κάνω πιο μετά» «Γιατί δεν βρίσκεις κάποιον μεγάλο δυνατό άντρα να σώσει την πολύτιμη πόλη σου;» «Ή ακόμη καλύτερα, σταμάτα να βάζεις τις γυναίκες να κάνουν τις βρωμοδουλειές σου και κάν' τες μόνος σου!» Το πρόβλημα είναι, ότι όλα αυτά για τα οποία παραπονιούνται τα Powerpuff Girls πραγματικά συμβαίνουν! Τα κορίτσια τραμπουκίζονται στα σχολικά προαύλια και οι γυναίκες είναι σε συντριπτικό βαθμό υπεύθυνες για τις οικιακές εργασίες. Οι γυναίκες καταπιεζόμαστε θεσμικά όλη την ώρα σε σχεδόν κάθε πτυχή των ζωών μας. Για ακόμη μια φορά αυτό το μοτίβο χρησιμοποιείται να διαχωρίσει τα Powerpuff Girls από οποιαδήποτε ιδέα ότι θα μπορούσαν με οποιοδήποτε δυνατό τρόπο να είναι ίσως φεμινίστριες. Γιατί ξέρετε, φοβερές, αστείες, σώζουν τον κόσμο, ανεξάρτητες νέες γυναίκες, αλλά ξέρετε, όχι φεμινίστριες... Το μοτίβο της φεμινίστριας-σκιάχτρο περνάει σε εντελώς διαφορετικό επίπεδο στα κινούμενα σχέδια ενηλίκων όπως το South Park ή το Family Guy. Στο επεισόδιο "I Am Peter, Hear Me Roar" οι συγγραφείς του Family Guy την έπεσαν στην φεμινίστρια δικηγόρο Gloria Allred. Η Allred είναι γνωστή για το ότι αναλαμβάνει σημαντικές υποθέσεις υπεράσπισης γυναικών που έχουν κακοποιηθεί ή παρενοχληθεί. Σε αυτήν την επίθεση, οι συγγραφείς του Family Guy δημιούργησαν έναν χαρακτήρα που συμπτωματικά ονομάζεται Gloria Ironbox η οποία κάνει πλύση εγκεφάλου στον Peter ότι εκείνος είναι γυναίκα αφότου αυτός κατηγορήθηκε για σεξουαλική παρενόχληση. Ο ευνουχισμός και εκθηλισμός του Peter και η ξαφνική αλλαγή του σε φεμινιστή χρησιμοποιείται για αστείο. «Δεν μπορώ να σεβαστώ τους άντρες, οι άντρες είναι ο λόγος που ο κόσμος μας είναι σε τόσο άθλια κατάσταση» «Αν οι άντρες έδειχναν όσο ενδιαφέρον δείχνουν οι γυναίκες δεν θα είχαμε έγκλημα ή βία.» Γιατί, ξέρεις, τίποτα δεν είναι χειρότερο σε μια πατριαρχική κοινωνία από το να είσαι γυναίκα, εκτός ίσως από το να είσαι φεμινίστρια... Σε αυτές τις φανταστικές αφηγήσεις η θεσμική καταπίεση και ο ευρείας κλίμακας σεξισμός απλώς δεν υπάρχουν. Είναι ένας προσεκτικά κατασκευασμένος κόσμος όπου ο φεμινισμός δεν είναι απαραίτητος πια. Ακόμη και ο κόσμος των κόμικ δοκιμάζει αυτό το μοτίβο με τον Y the Last Man. Όπου όλοι οι άντρες στη γη πεθαίνουν εκτός από έναν, και υπάρχει μια εξτρεμιστική φονική ομάδα που ονομάζονται Daughters of the Amazons. Η βίαιη, αυτόκλητη τιμωρός ομάδα έχει βάση την περιφρόνηση και μίσος εναντίον των αντρών και όποιον θρηνεί τον θάνατο των αντρών, ακόμη κι αν δεν έχουν μείνει πια άντρες. Ας επιστρέψουμε στην Veronica Mars, υπάρχει μια ιστορία που διαρκεί 9 επεισόδια στην 3η σεζόν σχετικά με μια σειρά βιασμών που συμβαίνουν στην Πανεπιστημιούπολη. Μια ομάδα φεμινιστριών-σκιάχτρων στον χώρο κάνουν διαμαρτυρίες, προσφέρουν εθελοντικά να συνοδεύσουν νέες γυναίκες σπίτι στο πλαίσιο προγράμματος και απαιτούν το πανεπιστήμιο να εισάγει έναν επίσημο κώδικα σεξουαλικής συμπεριφοράς. Όλα αυτά είναι λογικά και σημαντικά βήματα για να γίνουν οι πανεπιστημιακοί χώροι πιο ασφαλή μέρη. Παρ' όλα αυτά, οι συγγραφείς γρήγορα απορρίπτουν τους χαρακτήρες ως παράλογες, ισχυρογνώμωνες, ξεροκέφαλες μίσανδρες και αυτό βοηθά να ικανοποιηθεί το κουρασμένο παλιό στερεότυπο σχετικά με τις αγριεμένες και μαχητικές έγχρωμες γυναίκες. «Γουρούνι» «Βιαστή» «Γουρούνι» Οι συγγραφείς της Veronica Mars πήγαν την φεμινίστρια-σκιάχτρο σε ένα αισχρό επίπεδο με το να τις βάλουν να προσποιηθούν βιασμό με σκοπό να κατηγορήσουν την αδελφότητα. Οι γυναίκες που λένε ψέματα για σεξουαλική κακοποίηση είναι ένας χονδροειδώς υπερχρησιμοποιημένος μύθος Οι γυναίκες γενικά δεν θα υποβάλλουν τον εαυτό τους στην κοινωνική ντροπή του να παραδεχτούν κακοποίηση για ευτελή προσωπική εκδίκηση. Σε μια χούφτα επεισοδίων οι δημιουργοί της Veronica Mars υπονομεύουν τη δουλειά που κάνουν χιλιάδες φοιτητές παγκόσμια στους πανεπιστημιακούς χώρους για να σταματήσουν την βία κατά των γυναικών. Ενώ βλέπουμε την φεμινίστρια-σκιάχτρο ξανά και ξανά στην τηλεόραση και στις ταινίες, δυστυχώς αναπαράγεται συχνά από τις Αμερικάνικες τηλεοπτικές εκπομπές και τηλεσχολιαστές Τα κυρίαρχα θρησκευόμενα και συντηριτικά μίντια συχνά επιτίθενται σε γυναίκες με εσκεμμένες παραπλανητικές περιγραφές και εξτρεμιστικές υπερβολές του τι είναι φεμινισμός. Αυτή την ψευδή εντύπωση εμφυσσούν στα κυρίαρχα μέσα από δημοφιλείς παρουσιαστές τηλεοπτικών εκπομπών όπως οι Michael Savage, Glenn Beck και Bill O’Reilly. Μπορεί να έχετε ακούσει την βρισιά «Φεμιναζί» που έγινε δημοφιλής από τον Rush Limbaugh. Ένας όρος που χρησιμοποιείται για να δυσφημίσει και να δαιμονοποιήσει κάθε γυναίκα που πολεμά για κοινωνική ισότητα «Οι φεμινίστριες, οι φεμιναζί δουλεύουν χρόνια ολόκληρα για αυτό το σκοπό να προωθούν τις γυναίκες με το να μειώνουν τους άντρες.» Ννναι... Η Φεμινίστρια-σκιάχτρο έχει δημιουργηθεί για να διαιωνίσει και να προωθήσει τον μύθο ότι ο φεμινισμός δεν είναι πια απαραίτητος, ότι έχουμε φτάσει στην ισότητα μεταξύ φύλων και όποιος διαφωνεί με συνοπτικές διαδικασίες ταπεινώνεται και απεικονίζεται ως εξτρεμιστής. Αυτό το μοτίβο αναπαριστά μια αντίδραση κατά του φεμινισμού και των ομάδων που υποστηρίζουν τα δικαιώματα των γυναικών. Όσο κερδίζουμε περισσότερα βήματα προς την ισότητα, η αντίδραση δυναμώνει. Είναι μια παλιά αλλά αποτελεσματική τακτική που όμως δουλεύει αφού συχνά ακούω νέες γυναίκες να λένε, «Πιστεύω στα ίσα δικαιώματα των γυναικών αλλά δεν είμαι φεμινίστρια.» Αυτό το αίσθημα είναι ένα άμεσο αποτέλεσμα του μοτίβου της φεμινίστριας-σκιάχτρο. Γιατί οι γυναίκες θέλουν να διαχωρίσουν τους εαυτούς τους από τις εξτρεμιστικές και ψευδείς αναπαραστάσεις που βλέπουν στην τηλεόραση και σε ταινίες. Πρέπει να διεκδικήσουμε περήφανα τον τίτλο και να πολεμήσουμε τις παραμορφωμένες και εξευτελιστικές αναπαραστάσεις στα μίντια και στην πραγματική ζωή, και αν πιστεύετε στην ισότητα των γυναικών τότε χρειάζεται να συνεχίσουμε αυτήν την μακρά κληρονομιά του φεμινισμού και να πολεμήσουμε για αυτή. Και Χόλυγουντ, ξεπέρνα το φόβο σου για τις δυνατές, έξυπνες και ταλαντούχες γυναίκες και σταμάτα να συνεισφέρεις στην αντίδραση με το να γράφεις παράλογες και γελοίες φεμινίστριες-σκιάχτρα. Τώρα θα σας αφήσω με την Polly Bergen να λέει κάτι πολύ ωραίο στην κατά τα άλλα μέτρια σειρά Commander in Chief. «Κοίτα απλώς επειδή έχει σημασία για την μαμά δεν σημαίνει ότι έχει σημασία και για 'μένα.» «Θέλω να πω, δεν είμαι φεμινίστρια.» «Οπότε δεν πιστεύεις ότι οι γυναίκες θα έπρεπε να έχουν δικαιώματα ίσα με αυτά των αντρών» «μ..μα και βέβαια το πιστεύω.. απλώς-» «Τότε να προτείνω καλή μου» «να ψάξεις τον ορισμό της φεμινίστριας;» ♪ Οι φεμινίστριες δεν έχουν αίσθηση του χιούμορ ♪ ♪ Οι φεμινίστριες θέλουν απλώς να είναι μόνες ♪ ♪ Μπου-χου-χου-χου ♪