[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:08.72,0:00:11.06,Default,,0000,0000,0000,,Australiërs noemen ze \N'hardloopschoenen'.
Dialogue: 0,0:00:11.06,0:00:13.25,Default,,0000,0000,0000,,De Britten kennen ze als 'gymschoenen'.
Dialogue: 0,0:00:13.25,0:00:17.32,Default,,0000,0000,0000,,Amerikanen spreken over \N'sportschoenen' of 'sneakers'.
Dialogue: 0,0:00:17.32,0:00:20.87,Default,,0000,0000,0000,,Hoe je ze ook noemt, \Ndeze vrijetijdsschoenen met rubberen zolen
Dialogue: 0,0:00:20.87,0:00:24.17,Default,,0000,0000,0000,,worden wereldwijd \Ndoor miljarden mensen gedragen.
Dialogue: 0,0:00:24.17,0:00:27.36,Default,,0000,0000,0000,,Ze werden uitgevonden \Naan het eind van de 19e eeuw,
Dialogue: 0,0:00:27.36,0:00:30.99,Default,,0000,0000,0000,,maar deze simpele stof- en\Nrubbercreaties zijn erg veranderd
Dialogue: 0,0:00:30.99,0:00:33.29,Default,,0000,0000,0000,,sinds ze voor het eerst\Nin de straten verschenen.
Dialogue: 0,0:00:33.29,0:00:37.09,Default,,0000,0000,0000,,Tegenwoordig staat de sneakerconsumptie \Nop een historisch hoogtepunt.
Dialogue: 0,0:00:37.09,0:00:40.57,Default,,0000,0000,0000,,Geen enkel land consumeert meer sneakers\Ndan de Verenigde Staten,
Dialogue: 0,0:00:40.57,0:00:44.09,Default,,0000,0000,0000,,waar men gemiddeld drie paar \Nnieuwe schoenen per jaar koopt.
Dialogue: 0,0:00:44.09,0:00:45.66,Default,,0000,0000,0000,,Om aan de vraag te kunnen voldoen
Dialogue: 0,0:00:45.66,0:00:49.14,Default,,0000,0000,0000,,worden er jaarlijks pakweg \N23 miljard schoenen geproduceerd,
Dialogue: 0,0:00:49.14,0:00:52.84,Default,,0000,0000,0000,,voornamelijk in fabrieken \Nin China en Zuidoost-Azië.
Dialogue: 0,0:00:52.84,0:00:56.89,Default,,0000,0000,0000,,Maar de schoenproductie\Nis een ingewikkelder, arbeidsintensiever
Dialogue: 0,0:00:56.89,0:00:59.34,Default,,0000,0000,0000,,en in sommige opzichten\Ngevaarlijker proces geworden
Dialogue: 0,0:00:59.34,0:01:02.60,Default,,0000,0000,0000,,voor het betrokken personeel \Nén voor onze planeet.
Dialogue: 0,0:01:02.60,0:01:05.43,Default,,0000,0000,0000,,De schoenproductie is verantwoordelijk\Nvoor ongeveer 1/5de
Dialogue: 0,0:01:05.43,0:01:08.68,Default,,0000,0000,0000,,van de totale CO2-uitstoot\Nin de kledingindustrie.
Dialogue: 0,0:01:08.68,0:01:15.68,Default,,0000,0000,0000,,De sneakerproductie alleen al genereert\N313 miljoen ton koolstofdioxide per jaar,
Dialogue: 0,0:01:15.68,0:01:20.35,Default,,0000,0000,0000,,wat gelijkstaat aan de jaarlijkse\NCO2-uitstoot van 66 miljoen auto's.
Dialogue: 0,0:01:20.35,0:01:23.83,Default,,0000,0000,0000,,Om een beter inzicht te krijgen\Nin de CO2-voetafdruk van je schoenen,
Dialogue: 0,0:01:23.83,0:01:27.06,Default,,0000,0000,0000,,verdiepen we ons\Nin de anatomie van de sneaker.
Dialogue: 0,0:01:27.06,0:01:31.92,Default,,0000,0000,0000,,Om te beginnen: de hiel, binnenzool,\Nmiddenzool en bovenlaag
Dialogue: 0,0:01:31.92,0:01:36.91,Default,,0000,0000,0000,,zijn meestal gemaakt van synthetisch\Nmateriaal, zoals polyester, nylon, latex
Dialogue: 0,0:01:36.91,0:01:38.39,Default,,0000,0000,0000,,en polyurethaan.
Dialogue: 0,0:01:38.39,0:01:41.81,Default,,0000,0000,0000,,De winning van de fossiele brandstoffen\Nwaaruit deze materialen bestaan,
Dialogue: 0,0:01:41.81,0:01:44.11,Default,,0000,0000,0000,,veroorzaakt tonnen broeikasgassen.
Dialogue: 0,0:01:44.11,0:01:48.10,Default,,0000,0000,0000,,En om deze edele grondstoffen\Ntot synthetisch materiaal te verwerken,
Dialogue: 0,0:01:48.10,0:01:52.60,Default,,0000,0000,0000,,wordt er ook veel energie verbruikt,\Nwaardoor de vervuiling toeneemt.
Dialogue: 0,0:01:52.60,0:01:56.22,Default,,0000,0000,0000,,Sommige sneakers hebben een bovenwerk\Nuit natuurlijke materialen zoals leer,
Dialogue: 0,0:01:56.22,0:01:59.47,Default,,0000,0000,0000,,maar om dit materiaal te looien,\Nis er chroom nodig;
Dialogue: 0,0:01:59.47,0:02:04.01,Default,,0000,0000,0000,,een kankerverwekkende chemische stof \Ndie zoetwaterecosystemen kan aantasten.
Dialogue: 0,0:02:04.01,0:02:07.13,Default,,0000,0000,0000,,De loopzolen van de meeste schoenen \Nzijn gemaakt van rubber
Dialogue: 0,0:02:07.13,0:02:10.21,Default,,0000,0000,0000,,dat een vulkanisatieproces\Nheeft ondergaan.
Dialogue: 0,0:02:10.21,0:02:13.89,Default,,0000,0000,0000,,Bij deze techniek wordt zwavel toegevoegd\Naan sterk verhitte ruwe rubber
Dialogue: 0,0:02:13.89,0:02:17.71,Default,,0000,0000,0000,,om een materiaal te creëren \Ndat zowel soepel als stevig is.
Dialogue: 0,0:02:17.71,0:02:21.63,Default,,0000,0000,0000,,Tot voor kort werd natuurrubber gebruikt\Nvoor dit productieproces.
Dialogue: 0,0:02:21.63,0:02:26.66,Default,,0000,0000,0000,,Vandaag bestaan de meeste loopzolen\Nuit een synthetische mengeling van rubber
Dialogue: 0,0:02:26.66,0:02:30.14,Default,,0000,0000,0000,,en bijproducten uit kolen en olie.
Dialogue: 0,0:02:30.14,0:02:33.25,Default,,0000,0000,0000,,De productie van deze materialen\Ndraagt voor maar liefst 20% bij
Dialogue: 0,0:02:33.25,0:02:35.55,Default,,0000,0000,0000,,aan de CO2-voetafdruk van een sneaker.
Dialogue: 0,0:02:35.55,0:02:38.69,Default,,0000,0000,0000,,Maar ruim tweederde van die voetafdruk
Dialogue: 0,0:02:38.69,0:02:40.32,Default,,0000,0000,0000,,is afkomstig van de volgende stap:
Dialogue: 0,0:02:40.32,0:02:42.03,Default,,0000,0000,0000,,vervaardiging.
Dialogue: 0,0:02:42.03,0:02:45.88,Default,,0000,0000,0000,,Een typische sneaker\Nbestaat uit 65 afzonderlijke delen
Dialogue: 0,0:02:45.88,0:02:49.38,Default,,0000,0000,0000,,die elk met gespecialiseerde \Nmachines vervaardigd worden.
Dialogue: 0,0:02:49.38,0:02:53.80,Default,,0000,0000,0000,,Voor fabrieken is het goedkoper om elk\Ndeel apart in massaproductie te nemen,
Dialogue: 0,0:02:53.80,0:02:57.30,Default,,0000,0000,0000,,dan om alle delen \Nin dezelfde fabriek te produceren.
Dialogue: 0,0:02:57.30,0:03:02.19,Default,,0000,0000,0000,,Maar het transport waarmee deze stukken\Nnaar een montagefabriek verzonden worden,
Dialogue: 0,0:03:02.19,0:03:05.26,Default,,0000,0000,0000,,stoot zelfs nog meer CO2 uit.
Dialogue: 0,0:03:05.26,0:03:07.78,Default,,0000,0000,0000,,Zodra de componenten \Nbij de assemblagelijn arriveren,
Dialogue: 0,0:03:07.78,0:03:12.98,Default,,0000,0000,0000,,worden ze uitgesneden, begoten, \Ngesmolten, gebakken, afgekoeld en gelijmd
Dialogue: 0,0:03:12.98,0:03:16.54,Default,,0000,0000,0000,,voordat de eindproducten \Naan elkaar genaaid kunnen worden.
Dialogue: 0,0:03:16.54,0:03:21.02,Default,,0000,0000,0000,,De assemblage van een typische sneaker \Nvereist meer dan 360 stappen
Dialogue: 0,0:03:21.02,0:03:26.54,Default,,0000,0000,0000,,en zorgt voor de resterende 20% \Nvan de milieu-impact van een sneaker.
Dialogue: 0,0:03:26.54,0:03:31.09,Default,,0000,0000,0000,,De versplinterde productie\Nveroorzaakt nog een bijkomend probleem:
Dialogue: 0,0:03:31.09,0:03:32.52,Default,,0000,0000,0000,,arbeidsuitbuiting.
Dialogue: 0,0:03:32.52,0:03:36.06,Default,,0000,0000,0000,,De meeste merken bezitten \Nof beheren geen eigen fabrieken.
Dialogue: 0,0:03:36.06,0:03:37.94,Default,,0000,0000,0000,,De fabrieken waarmee ze samenwerken,
Dialogue: 0,0:03:37.94,0:03:41.86,Default,,0000,0000,0000,,bevinden zich in landen\Ndie weinig werknemersbescherming bieden.
Dialogue: 0,0:03:41.86,0:03:45.56,Default,,0000,0000,0000,,Als gevolg daarvan verdienen \Nveel arbeiders beneden modaal
Dialogue: 0,0:03:45.56,0:03:49.94,Default,,0000,0000,0000,,en komen ze in aanraking met schadelijke \Nchemicaliën, zoals giftige lijmdampen.
Dialogue: 0,0:03:49.94,0:03:51.86,Default,,0000,0000,0000,,Wanneer de productie is voltooid,
Dialogue: 0,0:03:51.86,0:03:56.16,Default,,0000,0000,0000,,worden de schoenen verpakt en vervoerd \Nnaar winkels over de hele wereld.
Dialogue: 0,0:03:56.16,0:03:59.03,Default,,0000,0000,0000,,Sommige paren gaan jarenlang mee.
Dialogue: 0,0:03:59.03,0:04:01.72,Default,,0000,0000,0000,,Maar voor iemand die wekelijks \N32 kilometer hardloopt,
Dialogue: 0,0:04:01.72,0:04:06.33,Default,,0000,0000,0000,,zal één paar hardloopschoenen \Nna ongeveer zes maanden slijten.
Dialogue: 0,0:04:06.33,0:04:09.53,Default,,0000,0000,0000,,Doordat de schoenen uit veel \Nverschillende materialen bestaan,
Dialogue: 0,0:04:09.53,0:04:13.98,Default,,0000,0000,0000,,kunnen ze bijna niet in recycleerbare \Ncomponenten gesplitst worden.
Dialogue: 0,0:04:13.98,0:04:18.88,Default,,0000,0000,0000,,20% van deze schoenen wordt verbrand;\Nde rest wordt op de stortplaats gegooid
Dialogue: 0,0:04:18.88,0:04:22.87,Default,,0000,0000,0000,,en het kan wel 1.000 jaar duren\Nvoor ze volledig afgebroken zijn.
Dialogue: 0,0:04:22.87,0:04:25.94,Default,,0000,0000,0000,,Hoe kunnen we onze liefde \Nvoor sneakers afwegen
Dialogue: 0,0:04:25.94,0:04:27.98,Default,,0000,0000,0000,,tegen de behoefte aan duurzaamheid?
Dialogue: 0,0:04:27.98,0:04:31.04,Default,,0000,0000,0000,,Ten eerste dienen ontwerpers \Nde ontwerpelementen te stroomlijnen
Dialogue: 0,0:04:31.04,0:04:33.100,Default,,0000,0000,0000,,en zich te focussen \Nop milieuvriendelijke materialen.
Dialogue: 0,0:04:33.100,0:04:37.66,Default,,0000,0000,0000,,Fabrieken dienen energie-efficiënte \Nproductieprocessen te ontwikkelen
Dialogue: 0,0:04:37.66,0:04:40.71,Default,,0000,0000,0000,,die de verschillende stappen \Nen sneakercomponenten consolideren.
Dialogue: 0,0:04:40.71,0:04:44.23,Default,,0000,0000,0000,,En consumenten dienen bedrijven \Nte steunen die groene energie
Dialogue: 0,0:04:44.23,0:04:46.99,Default,,0000,0000,0000,,en ethische productiemethoden gebruiken.
Dialogue: 0,0:04:46.99,0:04:50.47,Default,,0000,0000,0000,,We kunnen ook minder schoenen kopen, \Nze langere tijd dragen
Dialogue: 0,0:04:50.47,0:04:53.15,Default,,0000,0000,0000,,of doneren aan anderen\Nals we ze zelf niet meer dragen.
Dialogue: 0,0:04:53.15,0:04:54.95,Default,,0000,0000,0000,,Wat je stijl ook is:
Dialogue: 0,0:04:54.95,0:04:58.95,Default,,0000,0000,0000,,iedereen kan stappen zetten\Nrichting een duurzame toekomst.