WEBVTT

00:00:08.722 --> 00:00:13.253
Οι Αυστραλοί τα λένε runners,
οι Βρετανοί τα ξέρουν σαν trainers.

00:00:13.253 --> 00:00:17.257
Οι Αμερικάνοι τα αποκαλούν
παπούτσια του τένις ή sneakers.

00:00:17.257 --> 00:00:21.068
Όπως και να τα πείτε, αυτά τα άνετα
και με λαστιχένιο πάτο παπούτσια

00:00:21.068 --> 00:00:24.280
φοριούνται από δισεκατομμύρια
ανθρώπους από όλον τον κόσμο.

00:00:24.280 --> 00:00:27.320
Πρώτη φορά φτιαγμένα
στα τέλη του 19ου αιώνα

00:00:27.320 --> 00:00:30.947
αυτές οι απλές δημιουργίες από ύφασμα
και λάστιχο έχουν αλλάξει πολύ

00:00:30.947 --> 00:00:33.285
από την πρώτη φορά
που ακούμπησαν το πεζοδρόμιο.

NOTE Paragraph

00:00:33.285 --> 00:00:37.090
Σήμερα, η κατανάλωση των αθλητικών
παπουτσιών είναι πιο ψηλά από ποτέ.

00:00:37.090 --> 00:00:40.566
Καμία χώρα δεν αγοράζει περισσότερα
αθλητικά απ' ό,τι οι ΗΠΑ,

00:00:40.566 --> 00:00:44.050
όπου οι άνθρωποι αγοράζουν
3 ζευγάρια τον χρόνο κατά μέσο όρο.

00:00:44.050 --> 00:00:49.139
Για καλυφθεί η ζήτηση, παράγονται
σχεδόν 23 δις παπούτσια ετησίως,

00:00:49.139 --> 00:00:52.839
κυρίως σε εργοστάσια
στην Κίνα και τη Νοτιοανατολική Ασία.

00:00:52.839 --> 00:00:56.888
Αλλά η κατασκευή υποδημάτων
έχει γίνει πιο περίπλοκη, πιο κοπιαστική

00:00:56.888 --> 00:00:59.258
και σε κάποιες περιπτώσεις,
πιο επικίνδυνη,

00:00:59.258 --> 00:01:02.603
για τους εμπλεκόμενους εργάτες,
αλλά και για τον πλανήτη μας.

NOTE Paragraph

00:01:02.603 --> 00:01:05.433
Η βιομηχανία υποδημάτων
ευθύνεται σχεδόν για το ένα πέμπτο

00:01:05.433 --> 00:01:08.683
της εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα
της βιομηχανίας της μόδας.

00:01:08.683 --> 00:01:15.682
Τα αθλητικά μόνο παράγουν 313 εκ. 
μετρικούς τόνους διοξειδίου ετησίως,

00:01:15.682 --> 00:01:20.523
το οποίο ισούται με την αντίστοιχη 
εκπομπή διοξειδίου 66 εκ. αμαξιών.

00:01:20.523 --> 00:01:23.833
Για να καταλάβετε καλύτερα
το αποτύπωμα άνθρακα του παπουτσιού σας

00:01:23.833 --> 00:01:27.063
ας διεισδύσουμε στην ανατομία
των αθλητικών παπουτσιών.

NOTE Paragraph

00:01:27.063 --> 00:01:31.736
Για αρχή, η φτέρνα, η εσωτερική
και η μεσαία σόλα, και το πάνω στρώμα

00:01:31.736 --> 00:01:37.030
φτιάχνονται συνήθως από συνθετικά υλικά
όπως πολυεστέρα, νάιλον, λατέξ

00:01:37.030 --> 00:01:38.660
και πολυουρεθάνη.

00:01:38.660 --> 00:01:41.488
Η εξόρυξη των ορυκτών καυσίμων 
που συνθέτουν αυτά τα υλικά

00:01:41.488 --> 00:01:43.972
εκπέμπει τόνους αερίων του θερμοκηπίου.

00:01:43.972 --> 00:01:48.098
Και η επεξεργασία των ακατέργαστων υλικών
σε συνθετικά υφάσματα

00:01:48.098 --> 00:01:52.738
καταναλώνει πολλή ενέργεια
εκτός της μόλυνσης που προκαλεί.

00:01:52.738 --> 00:01:56.168
Το πάνω μέρος κάποιων αθλητικών
είναι φυσικής προελεύσεως, όπως το δέρμα,

00:01:56.168 --> 00:01:59.473
αλλά η βυρσοδεψία αυτού του υλικού
βασίζεται στο χρώμιο,

00:01:59.473 --> 00:02:04.143
μια καρκινογόνο χημική ουσία
που βλάπτει τα οικοσυστήματα γλυκού νερού.

NOTE Paragraph

00:02:04.143 --> 00:02:07.133
Οι εξωτερικές σόλες των πιο πολλών
παπουτσιών είναι από λάστιχο

00:02:07.133 --> 00:02:10.213
που έχει υποστεί επεξεργασία
ονομαζόμενη βουλκανισμός.

00:02:10.213 --> 00:02:13.770
Αυτή η τεχνική βάζει θείο σε ακατέργαστο
καουτσούκ που έχει υπερθερμανθεί

00:02:13.770 --> 00:02:17.707
για να δημιουργήσει ένα υλικό
που είναι εξίσου ελαστικό και ανθεκτικό.

00:02:17.707 --> 00:02:21.630
Μέχρι πρόσφατα, χρησιμοποιούταν
φυσικό καουτσούκ για αυτή τη διαδικασία.

00:02:21.630 --> 00:02:25.595
Πλέον, οι περισσότερες εξωτερικές σόλες
φτιάχνονται με μια συνθετική μίξη

00:02:25.595 --> 00:02:30.135
φυσικού καουτσούκ και υποπροϊόντα
άνθρακα και πετρελαίου.

NOTE Paragraph

00:02:30.135 --> 00:02:35.370
Η διαδικασία αυτή παράγει το 20% του
αποτυπώματος του άνθρακα των αθλητικών.

00:02:35.370 --> 00:02:40.004
Αλλά, περισσότερο από τα δύο τρίτα,
δημιουργείται από το επόμενο βήμα.

00:02:40.004 --> 00:02:41.914
Την κατασκευή.

00:02:41.914 --> 00:02:46.090
Ένα αθλητικό παπούτσι συνήθως
απαρτίζεται από 65 ξεχωριστά κομμάτια,

00:02:46.090 --> 00:02:49.269
και καθένα παράγεται
από ένα εξειδικευμένο μηχάνημα.

00:02:49.269 --> 00:02:53.572
Άρα, είναι πιο φθηνό για τις εταιρίες 
το να παράγουν μαζικά κάθε κομμάτι χωριστά

00:02:53.572 --> 00:02:57.334
από το να φτιάχνουν όλα τα κομμάτια
σε ένα εργοστάσιο.

00:02:57.334 --> 00:03:00.589
Όμως, η μετακίνηση που απαιτείται
για να μεταφερθούν αυτά τα κομμάτια

00:03:00.589 --> 00:03:05.262
σε ένα εργοστάσιο συγκέντρωσης,
εκπέμπει και άλλο διοξείδιο του άνθρακα.

NOTE Paragraph

00:03:05.262 --> 00:03:07.702
Μόλις τα κομμάτια καταφτάσουν
στη γραμμή παραγωγής

00:03:07.702 --> 00:03:12.984
τα κόβουν, τα συμπιέζουν, τα λιώνουν,
τα ψήνουν, τα ψύχουν και τα κολλούν,

00:03:12.984 --> 00:03:16.544
προτού, μπορέσει να ραφτεί
το τελικό προϊόν.

00:03:16.544 --> 00:03:21.022
Η σύνθεση ενός αθλητικού παπουτσιού
απαιτεί περισσότερα από 360 βήματα,

00:03:21.022 --> 00:03:26.537
και είναι υπαίτια για το υπόλοιπο 20%
της περιβαλλοντικής επίπτωσης.

NOTE Paragraph

00:03:26.537 --> 00:03:32.518
Η διασπορά των εργοστασίων πυροδοτεί
το πρόβλημα της κατάχρησης εργασίας.

00:03:32.518 --> 00:03:36.218
Οι περισσότερες μάρκες δεν κατέχουν
ή δεν διαχειρίζονται τα εργοστάσιά τους

00:03:36.218 --> 00:03:38.655
άρα, οι μονάδες
με τις οποίες συνεργάζονται,

00:03:38.655 --> 00:03:41.855
βρίσκονται σε χώρες με λίγους
ή χωρίς νόμους προστασίας των εργατών.

00:03:41.855 --> 00:03:45.555
Ως αποτέλεσμα, πολλοί εργάτες
λαμβάνουν λιγότερα του μισθού διαβίωσης

00:03:45.555 --> 00:03:49.945
και εκτίθενται σε βλαβερές χημικές ουσίες,
όπως τοξικές αναθυμιάσεις κόλλας.

NOTE Paragraph

00:03:49.945 --> 00:03:51.859
Όταν ολοκληρωθεί η κατασκευή,

00:03:51.859 --> 00:03:56.165
τα αθλητικά συσκευάζονται και μεταφέρονται
σε καταστήματα σε όλο τον κόσμο.

00:03:56.165 --> 00:03:59.028
Για πολλούς, η χρήση αυτών
των υποδημάτων θα κρατήσει χρόνια.

00:03:59.028 --> 00:04:01.715
Αλλά για αυτούς που τρέχουν 
30 χιλιόμετρα την εβδομάδα,

00:04:01.715 --> 00:04:06.327
ένα ζευγάρι παπουτσιών για τρέξιμο
θα αρχίσει να φθείρεται σε 6 μήνες.

00:04:06.327 --> 00:04:09.527
Και αφού τα αθλητικά φτιάχνονται
από τόσα πολλά διαφορετικά υλικά,

00:04:09.527 --> 00:04:13.979
είναι σχεδόν αδύνατο να χωριστεί
σε ανακυκλώσιμα μέρη.

00:04:13.979 --> 00:04:18.891
Το 20% των παπουτσιών καίγονται,
ενώ τα υπόλοιπα καταλήγουν σε χωματερές,

00:04:18.891 --> 00:04:22.871
όπου μπορεί να χρειαστεί
μέχρι και 1.000 χρόνια για να διασπαστούν.

NOTE Paragraph

00:04:22.871 --> 00:04:25.942
Επομένως, πώς μπορούμε να ισορροπήσουμε
την αγάπη για τα αθλητικά

00:04:25.942 --> 00:04:27.979
με την ανάγκη για βιωσιμότητα;

00:04:27.979 --> 00:04:31.013
Πρώτον, οι σχεδιαστές πρέπει
να βελτιώσουν τα υλικά σχεδίασης

00:04:31.013 --> 00:04:33.999
και να εστιάσουν σε υλικά
φιλικά προς το περιβάλλον.

00:04:33.999 --> 00:04:37.679
Τα εργοστάσια οφείλουν να αναπτύξουν
τρόπους κατασκευής με ενεργειακή απόδοση

00:04:37.679 --> 00:04:40.709
που ενοποιούν τα βήματα
δημιουργίας και τα υλικά.

00:04:40.709 --> 00:04:43.159
Και οι καταναλωτές πρέπει
να υποστηρίζουν εταιρείες

00:04:43.159 --> 00:04:46.992
που χρησιμοποιούν καθαρή ενέργεια
και ηθική διαδικασία κατασκευής.

00:04:46.992 --> 00:04:50.472
Μπορούμε ακόμη να αγοράζουμε πιο λίγα
παπούτσια και να τα φοράμε πιο πολύ

00:04:50.472 --> 00:04:53.152
και να δωρίζουμε
αυτά που δεν χρειαζόμαστε πια.

00:04:53.152 --> 00:04:55.268
Επομένως, ανεξάρτητα
από το στιλ του καθενός

00:04:55.268 --> 00:04:59.186
μπορούμε όλοι να κάνουμε βήματα
για να πλησιάσουμε ένα βιώσιμο μέλλον.