1
00:00:10,729 --> 00:00:13,400
To mi se stalno dešava u Dubaiju.

2
00:00:14,164 --> 00:00:16,010
"Draga, ovde ste na odmoru?"

3
00:00:16,010 --> 00:00:17,400
(Smeh)

4
00:00:17,400 --> 00:00:20,400
"Došli ste u posetu deci?

5
00:00:20,400 --> 00:00:22,400
Koliko ostajete?"

6
00:00:22,901 --> 00:00:25,720
Pa, u stvari se nadam
da ću ostati bar još neko vreme.

7
00:00:25,720 --> 00:00:29,242
Živim i radim u Zalivu

8
00:00:29,510 --> 00:00:31,260
preko 30 godina.

9
00:00:31,260 --> 00:00:34,900
(Aplauz)

10
00:00:34,953 --> 00:00:38,500
I za to vreme, viđala sam mnogo promena.

11
00:00:39,626 --> 00:00:42,990
Ta statistika je prilično šokantna.

12
00:00:43,490 --> 00:00:45,200
I želim da vam danas govorim

13
00:00:45,200 --> 00:00:47,200
o gubitku jezika

14
00:00:47,200 --> 00:00:50,200
i globalizaciji engleskog jezika.

15
00:00:50,473 --> 00:00:52,460
Hoću da vam govorim o svojoj prijateljici

16
00:00:52,460 --> 00:00:54,900
koja je predavala engleski
odraslima u Abu Dabiju.

17
00:00:55,286 --> 00:00:56,600
I jednog lepog dana,

18
00:00:56,600 --> 00:00:59,539
odlučila je da ih odvede u vrt

19
00:00:59,620 --> 00:01:01,890
da ih uči rečima iz prirode.

20
00:01:01,890 --> 00:01:03,910
Ali je na kraju ona završila učeći

21
00:01:03,910 --> 00:01:06,070
arapske reči za lokalne biljke,

22
00:01:06,070 --> 00:01:07,870
kao i njihovu upotrebu -

23
00:01:07,870 --> 00:01:10,508
medicinsku, kozmetičku,

24
00:01:10,550 --> 00:01:12,700
kuvarsku, biljnu.

25
00:01:13,000 --> 00:01:15,450
Kako su svi ti studenti stekli to znanje?

26
00:01:15,450 --> 00:01:17,920
Naravno, od njihovih baka i deka

27
00:01:17,920 --> 00:01:20,000
pa čak i pradeda i prababa.

28
00:01:20,000 --> 00:01:23,000
Nije neophodno
da vam kažem koliko je važno

29
00:01:23,000 --> 00:01:25,580
imati mogućnost komunikacije

30
00:01:25,580 --> 00:01:27,580
kroz generacije.

31
00:01:27,580 --> 00:01:29,470
Ali nažalost, danas,

32
00:01:29,470 --> 00:01:31,000
jezici umiru

33
00:01:31,000 --> 00:01:33,000
po nečuvenoj stopi.

34
00:01:33,217 --> 00:01:35,740
Svakih 14 dana umre jedan jezik.

35
00:01:35,777 --> 00:01:38,177
Ne znam kako to znaju, ali tako kažu

36
00:01:39,854 --> 00:01:41,100
E sada, u isto vreme,

37
00:01:41,100 --> 00:01:43,830
engleski je neosporno globalni jezik.

38
00:01:44,630 --> 00:01:46,320
Ima li tu neke povezanosti?

39
00:01:46,340 --> 00:01:47,760
Pa ne znam.

40
00:01:47,760 --> 00:01:50,400
Ali znam da sam videla mnogo promena.

41
00:01:50,400 --> 00:01:53,400
Prvi put kad sam došla u Zaliv,
došla sam u Kuvajt,

42
00:01:54,004 --> 00:01:57,120
u trenutku kada je još bilo
teškoća u komunikaciji.

43
00:01:57,120 --> 00:01:59,300
U stvari, ne tako davno.

44
00:01:59,300 --> 00:02:01,400
Ovo je prerano.

45
00:02:01,400 --> 00:02:03,400
Ali ipak,

46
00:02:03,400 --> 00:02:05,400
Britiš Kaunsil me je regrutovao

47
00:02:05,400 --> 00:02:07,880
zajedno sa oko 25 drugih učitelja.

48
00:02:07,880 --> 00:02:10,580
I mi smo bili prvi ne-Muslimani

49
00:02:10,620 --> 00:02:13,650
koji su predavali
u državnim školama u Kuvajtu.

50
00:02:13,650 --> 00:02:15,630
Dovedeni smo da predajemo engleski

51
00:02:15,630 --> 00:02:19,000
jer je vlada želela da modernizuje zemlju

52
00:02:19,000 --> 00:02:22,000
i osnaži građane kroz obrazovanje.

53
00:02:22,500 --> 00:02:24,500
I naravno, Britanija je dobila

54
00:02:24,500 --> 00:02:27,500
nešto od tog divnog naftnog bogatstva.

55
00:02:27,500 --> 00:02:29,500
Okej.

56
00:02:32,600 --> 00:02:35,600
Ovo je velika promena koju sam videla -

57
00:02:35,711 --> 00:02:37,400
kako se učenje engleskog

58
00:02:37,400 --> 00:02:42,366
od obostrano korisne prakse pretovrilo

59
00:02:43,057 --> 00:02:46,200
u masovni međunarodni biznis,
koji danas viđamo.

60
00:02:46,976 --> 00:02:50,100
Više nije samo strani jezik
u školskom programu.

61
00:02:50,100 --> 00:02:52,422
I više nije isključivo vlasništvo

62
00:02:52,500 --> 00:02:54,500
majke Engleske.

63
00:02:54,500 --> 00:02:56,500
Postao je trend

64
00:02:56,500 --> 00:02:59,500
u svakoj naciji na Zemlji
koja govori engleski.

65
00:02:59,877 --> 00:03:01,200
I zašto da ne?

66
00:03:01,200 --> 00:03:04,200
Naposletku, najbolje obrazovanje -

67
00:03:04,200 --> 00:03:07,200
prema najnovijoj rang listi
Svetskog univerziteta -

68
00:03:07,536 --> 00:03:09,680
može se naći na univerzitetima

69
00:03:09,680 --> 00:03:12,434
u Engleskoj i Americi.

70
00:03:13,200 --> 00:03:17,200
Dakle, prirodno je da svi žele
englesko obrazovanje.

71
00:03:17,400 --> 00:03:19,400
Ali ako vam to nije maternji jezik,

72
00:03:19,400 --> 00:03:21,400
morate da prođete test.

73
00:03:21,869 --> 00:03:23,300
E sad, da li je ispravno

74
00:03:23,300 --> 00:03:26,035
odbiti studenta samo

75
00:03:26,060 --> 00:03:28,210
na osnovu jezičkih sposobnosti?

76
00:03:28,210 --> 00:03:30,610
Možda imate kompjuterskog naučnika

77
00:03:30,610 --> 00:03:31,800
koji je genije.

78
00:03:31,800 --> 00:03:35,193
Da li je njemu potreban isti jezik
kao i advokatu, na primer?

79
00:03:35,815 --> 00:03:38,007
Pa, mislim da ne.

80
00:03:39,386 --> 00:03:42,485
Mi, profesori engleskog
ih stalno odbacujemo.

81
00:03:42,510 --> 00:03:44,000
Postavimo znak stop,

82
00:03:44,000 --> 00:03:46,470
i zaustavimo ih na njihovom putu.

83
00:03:46,470 --> 00:03:48,690
Više ne mogu da prate svoj san,

84
00:03:48,690 --> 00:03:51,000
dok ne prođu engleski.

85
00:03:53,658 --> 00:03:55,800
Hajde da to postavim ovako,

86
00:03:55,800 --> 00:03:58,997
da upoznam jednojezičnog
holandskog govornika

87
00:03:59,000 --> 00:04:01,000
koji ima lek za rak,

88
00:04:01,000 --> 00:04:04,000
da li bih ga sprečila da uđe
na britanski univerzitet?

89
00:04:04,183 --> 00:04:06,000
Mislim da ne.

90
00:04:06,000 --> 00:04:09,000
Ali zapravo, to je upravo ono što činimo.

91
00:04:09,000 --> 00:04:12,000
Profesori engleskog su čuvari na kapiji.

92
00:04:12,484 --> 00:04:15,322
I prvo morate nas da zadovoljite

93
00:04:15,497 --> 00:04:17,800
svojim dovoljno dobrim engleskim.

94
00:04:19,790 --> 00:04:22,472
Može biti opasno dati -

95
00:04:22,562 --> 00:04:24,774
(Smeh)

96
00:04:24,810 --> 00:04:27,551
preveliku moć

97
00:04:27,600 --> 00:04:29,600
uskom delu društva.

98
00:04:29,635 --> 00:04:33,080
Možda bi granice bile suviše univerzalne.

99
00:04:33,099 --> 00:04:34,300
Okej.

100
00:04:34,843 --> 00:04:37,200
"Ali", čujem vas kako kažete,

101
00:04:37,500 --> 00:04:39,500
"šta sa istraživanjima?

102
00:04:39,500 --> 00:04:41,500
Sve je na engleksom."

103
00:04:41,500 --> 00:04:43,500
Knjige su na engleskom,

104
00:04:43,500 --> 00:04:45,500
časopisi se pišu na engleskom,

105
00:04:45,500 --> 00:04:48,500
ali to je proročanstvo
koje se samo ispunjava.

106
00:04:48,500 --> 00:04:50,500
Ono hrani zahteve engleskog.

107
00:04:50,931 --> 00:04:52,500
I tako to ide.

108
00:04:52,500 --> 00:04:55,500
Pitam vas, šta se desilo prevođenju?

109
00:04:55,800 --> 00:04:59,042
Ako se prisetite islamskog zlatnog doba,

110
00:04:59,922 --> 00:05:02,400
tada su rađeni mnogi prevodi.

111
00:05:02,400 --> 00:05:05,400
Prevodilo se sa latinskog i grčkog

112
00:05:05,400 --> 00:05:07,400
na arapski, persijski,

113
00:05:07,700 --> 00:05:09,700
pa se onda prevodilo

114
00:05:09,700 --> 00:05:11,700
na germanske jezike Evrope

115
00:05:11,700 --> 00:05:13,700
i onda romanske jezike.

116
00:05:13,700 --> 00:05:17,424
I tako je sunce sinulo
na mračno doba Evrope.

117
00:05:19,499 --> 00:05:20,942
Nemojte me pogrešno shvatiti;

118
00:05:21,010 --> 00:05:23,442
nisam ja protiv učenja engleskog,

119
00:05:23,500 --> 00:05:24,800
svi vi profesori engleskog.

120
00:05:24,800 --> 00:05:28,345
Volim to što imamo globalni jezik.

121
00:05:28,370 --> 00:05:30,900
Danas nam je potreban više nego ikada.

122
00:05:31,303 --> 00:05:33,310
Ali sam protiv toga da se on koristi

123
00:05:33,310 --> 00:05:34,900
kao barijera.

124
00:05:35,110 --> 00:05:37,975
Da li zaista želimo
da završimo sa 600 jezika,

125
00:05:38,000 --> 00:05:41,000
a da glavni bude engleski ili kineski?

126
00:05:41,074 --> 00:05:43,970
Treba nam više od toga.
Gde povlačimo crtu?

127
00:05:44,451 --> 00:05:45,800
Ovaj sistem

128
00:05:45,800 --> 00:05:48,800
izjednačava inteligenciju

129
00:05:48,800 --> 00:05:52,538
sa znanjem engleskog

130
00:05:52,570 --> 00:05:54,307
(Smeh)

131
00:05:54,332 --> 00:05:55,800
što je vrlo proizvoljno.

132
00:05:55,800 --> 00:06:01,005
(Aplauz)

133
00:06:01,800 --> 00:06:03,800
I želim da vas podsetim

134
00:06:03,800 --> 00:06:06,800
da giganti na čijim ramenima

135
00:06:06,800 --> 00:06:08,800
stoje današnji intelektualci

136
00:06:09,200 --> 00:06:11,770
nisu imali engleski,

137
00:06:11,794 --> 00:06:14,200
nisu morali da polože test iz engleskog.

138
00:06:14,200 --> 00:06:16,200
Na primer, Ajnštajn.

139
00:06:17,100 --> 00:06:20,100
Inače, smatrali su da mu je potrebna
specijalna škola

140
00:06:20,100 --> 00:06:22,800
jer činjenica je da je bio disleksičar.

141
00:06:22,843 --> 00:06:24,420
Ali srećom po svet,

142
00:06:24,420 --> 00:06:27,100
nije morao da položi test engleskog.

143
00:06:27,100 --> 00:06:30,100
TOEFL, američki test engleskog,

144
00:06:30,100 --> 00:06:32,100
je počeo da se koristi

145
00:06:32,100 --> 00:06:34,100
tek 1964.

146
00:06:34,100 --> 00:06:36,664
Sada je on eksplodirao.

147
00:06:36,695 --> 00:06:38,735
Postoje gomile i gomile testova engleskog.

148
00:06:38,770 --> 00:06:40,530
I milioni i milioni učenika

149
00:06:40,530 --> 00:06:42,480
svake godine polažu te testove.

150
00:06:43,080 --> 00:06:44,940
E sad možete pomisliti, vi i ja,

151
00:06:44,940 --> 00:06:47,585
da kotizacije nisu loše, da su okej,

152
00:06:47,650 --> 00:06:49,400
ali one su prevelike

153
00:06:49,400 --> 00:06:51,400
za milione mnogih siromašnih ljudi.

154
00:06:51,400 --> 00:06:53,400
I u samom startu ih mi odbijamo.

155
00:06:53,400 --> 00:06:56,400
(Aplauz)

156
00:06:56,747 --> 00:07:00,784
Sećam se naslova koji sam nedavno videla:

157
00:07:00,900 --> 00:07:02,900
"Obrazovanje: Veliki delilac."

158
00:07:03,535 --> 00:07:04,700
Sada shvatam,

159
00:07:04,700 --> 00:07:07,700
razumem zašto bi se ljudi
usmerili na engleski.

160
00:07:08,400 --> 00:07:11,400
Žele da svojoj deci pruže
najbolju moguću priliku u životu.

161
00:07:12,000 --> 00:07:15,000
A da bi to mogli, potrebno im je
zapadnjačko obrazovanje.

162
00:07:15,000 --> 00:07:17,000
Jer, naravno, najbolji poslovi

163
00:07:17,000 --> 00:07:20,540
idu ljudima koji dolaze
sa univerziteta sa zapada,

164
00:07:20,544 --> 00:07:22,000
kako sam ranije navela.

165
00:07:22,000 --> 00:07:24,000
To je kružna stvar.

166
00:07:24,440 --> 00:07:25,800
Okej.

167
00:07:26,200 --> 00:07:28,830
Dozvolite da vam ispričam priču
o dva naučnika,

168
00:07:28,830 --> 00:07:30,200
dva engleska naučnika.

169
00:07:30,200 --> 00:07:32,910
Radili su eksperiment

170
00:07:32,910 --> 00:07:34,590
u vezi sa genetikom

171
00:07:34,590 --> 00:07:37,200
i prednjim i zadnjim udovima životinja.

172
00:07:37,200 --> 00:07:40,020
Ali nisu mogli da dođu
do željenih rezultata.

173
00:07:40,021 --> 00:07:41,940
Stvarno nisu znali šta da rade,

174
00:07:41,940 --> 00:07:44,200
sve dok se nije pojavio nemački naučnik

175
00:07:44,200 --> 00:07:47,200
koji je shvatio da su koristili dve reči

176
00:07:47,405 --> 00:07:49,820
za prednje i zadnje udove,

177
00:07:49,820 --> 00:07:53,200
dok genetika zapravo ne pravi razliku

178
00:07:53,200 --> 00:07:55,200
kao ni nemački.

179
00:07:55,390 --> 00:07:57,240
Dakle bingo,

180
00:07:57,240 --> 00:07:59,370
rešen problem.

181
00:07:59,370 --> 00:08:01,540
Ako ne možete da mislite misao,

182
00:08:02,140 --> 00:08:04,300
zaglavili ste se.

183
00:08:04,300 --> 00:08:06,970
Ali ako neki drugi jezik može to da čini,

184
00:08:06,970 --> 00:08:08,590
onda, saradnjom,

185
00:08:08,590 --> 00:08:11,300
možemo postići i naučiti mnogo više.

186
00:08:13,264 --> 00:08:14,700
Moja ćerka

187
00:08:15,534 --> 00:08:18,080
je došla u Englesku iz Kuvajta.

188
00:08:18,080 --> 00:08:22,050
Učila je nauku i matematiku
na arapskom,

189
00:08:22,071 --> 00:08:23,700
na arapskoj višoj školi.

190
00:08:23,700 --> 00:08:26,700
Morala je da to prevede
na engleski u gimnaziji.

191
00:08:27,100 --> 00:08:29,740
I bila je najbolja u odeljenju

192
00:08:29,740 --> 00:08:31,100
u tim predmetima.

193
00:08:31,100 --> 00:08:33,100
To nam govori

194
00:08:33,100 --> 00:08:36,049
da, kada učenici dođu
kod nas iz drugih zemalja,

195
00:08:36,049 --> 00:08:38,210
moguće je da im ne odajemo priznanje

196
00:08:38,210 --> 00:08:39,830
za ono što već znaju,

197
00:08:39,830 --> 00:08:42,100
a znaju to na svom jeziku.

198
00:08:42,389 --> 00:08:44,100
Kada jezik umre,

199
00:08:44,100 --> 00:08:46,800
ne znamo šta sa njim gubimo.

200
00:08:49,684 --> 00:08:53,300
Ovo je - ne znam da li ste to videli
nedavno na CNN-u -

201
00:08:54,100 --> 00:08:56,573
dali su Heroes Award

202
00:08:56,900 --> 00:09:00,630
mladom kenijskom čobanu

203
00:09:01,030 --> 00:09:04,620
koji nije mogao noću da uči u svom selu,

204
00:09:04,620 --> 00:09:06,220
poput ostale dece iz sela,

205
00:09:06,220 --> 00:09:08,040
jer se kerozinska lampa,

206
00:09:08,040 --> 00:09:09,593
dimila i oštetila njegove oči.

207
00:09:09,624 --> 00:09:12,370
I svakako, nikada nije bilo
dovoljno kerozina,

208
00:09:12,370 --> 00:09:14,700
jer šta možete da kupite
sa dolarom na dan?

209
00:09:15,304 --> 00:09:17,110
Tako je napravio

210
00:09:17,110 --> 00:09:19,920
solarnu lampu koja ništa ne košta.

211
00:09:19,920 --> 00:09:22,090
I sada deca u njegovom selu

212
00:09:22,090 --> 00:09:24,120
dobijaju iste ocene u školi

213
00:09:24,120 --> 00:09:27,189
kao i deca čije kuće imaju struju.

214
00:09:28,500 --> 00:09:33,739
(Aplauz)

215
00:09:33,818 --> 00:09:36,510
Kada je primio svoju nagradu,

216
00:09:36,510 --> 00:09:38,210
izgovorio je ove divne reči:

217
00:09:38,210 --> 00:09:40,980
"Deca mogu Afriku da vode
od onoga što je ona danas,

218
00:09:41,580 --> 00:09:43,510
mračni kontinent,

219
00:09:43,510 --> 00:09:45,750
do svetlog kontinenta."

220
00:09:45,750 --> 00:09:47,530
Jednostavna ideja,

221
00:09:47,530 --> 00:09:50,100
koja može da ima dalekosežan uticaj.

222
00:09:51,360 --> 00:09:53,500
Ljudi koji nemaju svetlosti,

223
00:09:53,500 --> 00:09:56,270
bilo fizičke ili metaforičke,

224
00:09:56,270 --> 00:09:58,800
ne mogu proći naše testove,

225
00:09:58,928 --> 00:10:01,400
i nikada ne možemo znati šta oni znaju.

226
00:10:02,525 --> 00:10:05,280
Hajde da ne držimo ni sebe ni njih

227
00:10:05,280 --> 00:10:06,600
u mraku.

228
00:10:06,991 --> 00:10:09,600
Hajde da slavimo različitost.

229
00:10:10,451 --> 00:10:12,600
Negujte svoj jezik.

230
00:10:12,600 --> 00:10:16,062
Koristite ga da širite sjajne ideje.

231
00:10:16,600 --> 00:10:23,067
(Aplauz)

232
00:10:24,528 --> 00:10:26,060
Mnogo vam hvala.

233
00:10:26,060 --> 00:10:28,600
(Aplauz)