1
00:00:06,481 --> 00:00:11,020
Etrafınızda sizi saran trilyonlarca 
bakteri olduğunu söylesem ne yaparsınız?

2
00:00:11,044 --> 00:00:12,499
Bu doğru.

3
00:00:12,523 --> 00:00:16,598
Bakteri denilen mikroorganizmalar
yeryüzünde ortaya çıkan

4
00:00:16,622 --> 00:00:18,074
ilk yaşam formlarındandır.

5
00:00:18,526 --> 00:00:20,833
Yalnızca tek bir hücreden 
oluşmalarına rağmen

6
00:00:20,857 --> 00:00:25,796
toplam biyokütleleri tüm bitkiler
ve hayvanların toplamından fazladır.

7
00:00:26,538 --> 00:00:28,888
Ve gerçek anlamda her yerde yaşarlar:

8
00:00:28,888 --> 00:00:30,995
Yerde, suyun içinde,

9
00:00:31,019 --> 00:00:33,601
mutfak masanızın üzerinde, cildinizde

10
00:00:33,715 --> 00:00:35,630
ve hatta içinizde.

11
00:00:35,855 --> 00:00:38,252
Ama hemen panik düğmesine uzanmayın.

12
00:00:38,276 --> 00:00:42,072
Vücudunuzda insan hücrelerinden
10 kat fazla bakteriyel hücre

13
00:00:42,096 --> 00:00:43,993
olmasına rağmen

14
00:00:44,018 --> 00:00:48,081
bu bakterilerin çoğu zararsızdır 
hatta bazıları faydalıdır,

15
00:00:48,106 --> 00:00:50,836
sindirim ve bağışıklığa yardımcı olurlar.

16
00:00:51,086 --> 00:00:54,871
Ama aralarında, küçük rahatsızlıklardan
ölümcül salgınlara kadar

17
00:00:54,895 --> 00:00:58,352
bir çok zararlı enfeksiyona neden
olabilen birkaç çürük elma vardır.

18
00:00:58,717 --> 00:01:04,120
Neyse ki, bakteriyel enfeksiyonla 
mücadele için tasarlanan harika ilaçlar var

19
00:01:04,144 --> 00:01:08,020
kimyasallardan sentezlenen ya da 
küf gibi şeylerin içinde doğal olarak

20
00:01:08,044 --> 00:01:11,091
oluşan bu antibiyotikler, 
hücre duvarı sentezini durdurarak

21
00:01:11,115 --> 00:01:13,951
veya protein sentezi gibi 
hayati süreçlere müdahale ederek

22
00:01:13,975 --> 00:01:18,031
insan hücrelerine zarar vermeksizin

23
00:01:18,055 --> 00:01:20,859
bakterileri öldürür veya 
etkisiz hâle getirirler.

24
00:01:21,131 --> 00:01:24,430
20. yüzyılda antibiyotiklerin 
yaygınlaşmasıyla, daha önceleri

25
00:01:24,454 --> 00:01:27,950
tehlikeli olan birçok hastalık 
kolayca tedavi edilebilir olmuştur.

26
00:01:27,974 --> 00:01:30,847
Ama günümüzde,
antibiyotiklerin etkisi

27
00:01:30,871 --> 00:01:32,963
gitgide azalmaktadır.

28
00:01:32,987 --> 00:01:35,564
Antibiyotiklerin işe yaramasını
engelleyen bir sorun mu çıktı?

29
00:01:35,588 --> 00:01:40,423
Sorun antibiyotiklerde değil,
onların savaştığı bakterilerde

30
00:01:40,447 --> 00:01:43,977
ve bunun nedenini Darwin'in 
doğal seçilim teorisi açıklar.

31
00:01:44,587 --> 00:01:46,578
Tıpkı diğer organizmalar gibi,

32
00:01:46,578 --> 00:01:49,766
tek bir bakteri de 
rastgele mutasyon geçirebilir.

33
00:01:49,937 --> 00:01:53,211
Bu mutasyonların çoğu 
zararlı ya da yararsızdır

34
00:01:53,235 --> 00:01:56,584
ancak arada sırada, organizmaya 
hayatta kalma avantajı sağlayan

35
00:01:56,608 --> 00:01:58,361
bir mutasyon oluşur.

36
00:01:58,488 --> 00:01:59,870
Ve bir bakteri için

37
00:01:59,895 --> 00:02:02,911
onu antibiyotiğe karşı dirençli 
kılan bir mutasyon

38
00:02:02,936 --> 00:02:05,054
oldukça iyi bir avantajdır.

39
00:02:05,208 --> 00:02:07,976
Direnci olmayan bakteriler 
öldürülüp yok edilirken,

40
00:02:08,000 --> 00:02:11,224
bu hastaneler gibi antibiyotik
bakımından zengin ortamlarda

41
00:02:11,224 --> 00:02:12,774
özellikle daha çabuk olur,

42
00:02:12,774 --> 00:02:16,195
dirençlilerin hayatta kalıp gelişeceği 
daha çok boşluk ve kaynak oluşur

43
00:02:16,255 --> 00:02:19,573
ve yalnızca mutasyona uğramış 
işe yarar genlerini aktarırlar.

44
00:02:19,597 --> 00:02:22,265
Bunun tek yolu üreme de değildir.

45
00:02:22,580 --> 00:02:26,572
Bazıları öldüğünde, 
diğer bakterilerin alması için DNAlarını

46
00:02:26,596 --> 00:02:29,408
serbest bırakır, diğerleri konjugasyon
yöntemini kullanarak

47
00:02:29,408 --> 00:02:32,107
genlerini paylaşmak için
pili ile birbirine bağlanır.

48
00:02:32,131 --> 00:02:34,833
Zamanla dirençli genler hızla çoğalıp

49
00:02:34,857 --> 00:02:38,457
tamamen farklı türden 
süper dirençli bakteriler oluşturur.

50
00:02:39,127 --> 00:02:42,931
Peki, bu süper türlerin kontrolü ele 
geçirmesine ne kadar kaldı?

51
00:02:43,466 --> 00:02:46,363
Şey, bazı bakterilerde 
bu çoktan gerçekleşti.

52
00:02:46,859 --> 00:02:50,462
Örneğin deri enfeksiyonlarından zatürre
ve septisemi (kan zehirlenmesi) gibi

53
00:02:50,462 --> 00:02:54,157
birçok hastalığa sebep olan 
staphylococcus aureusun bazı dizileri

54
00:02:54,181 --> 00:02:56,209
gelişip MRSA' ya dönüşerek

55
00:02:56,233 --> 00:02:59,340
penisilin, metisilin ve oxasilin gibi 
beta-laktam antibiyotiklere

56
00:02:59,340 --> 00:03:01,761
dirençli hâle gelmiştir.

57
00:03:02,573 --> 00:03:07,351
Normalde beta-laktamların hedef aldığı
ve bağlandığı proteinin yerini alan

58
00:03:07,351 --> 00:03:10,946
bir gen sayesinde, MRSA engellenmeden
hücre duvarı yapmaya devam edebiliyor.

59
00:03:10,946 --> 00:03:13,885
Salmonella gibi diğer süper bakteriler 


60
00:03:13,909 --> 00:03:17,055
hatta bazen beta-laktam gibi 
enzimler üreterek

61
00:03:17,079 --> 00:03:20,678
antibiyotik saldırılarını henüz 
kendilerine zarar vermeden durdururlar

62
00:03:20,702 --> 00:03:23,505
ve çok çeşitli bir bakteri 
grubu olan E. coli (koli basili)

63
00:03:23,505 --> 00:03:26,771
ishal ve böbrek bozukluklarına neden olan
farklı türler içerir,

64
00:03:26,771 --> 00:03:29,733
hücreye girmeyi başaran herhangi 
bir yabancıyı, etkin şekilde

65
00:03:29,733 --> 00:03:31,821
dışarı atarak 
kinolon gibi antibiyotiklerin

66
00:03:31,821 --> 00:03:34,304
işlev göstermesini engelleyebilir.

67
00:03:34,566 --> 00:03:36,368
Ancak iyi bir haberim var.

68
00:03:36,392 --> 00:03:39,587
Bilim insanları, bakterilerden 
bir adım önde olmak için çalışıyor

69
00:03:39,611 --> 00:03:41,755
ve son yıllarda yeni antibiyotiklerin 


70
00:03:41,755 --> 00:03:43,713
gelişimi yavaşlamış olsa da,

71
00:03:43,713 --> 00:03:47,746
Dünya Sağlık Örgütü, yeni tedaviler
geliştirmeyi öncelik olarak belirledi.

72
00:03:48,487 --> 00:03:51,249
Diğer bilim insanları da,
bakteriyofaj terapi veya

73
00:03:51,273 --> 00:03:55,072
enfeksiyon engelleyici aşı gibi
alternatif çözümler araştırıyor.

74
00:03:55,784 --> 00:03:59,597
En önemlisi ise, kendiliğinden 
iyileşebilen küçük enfeksiyon

75
00:03:59,621 --> 00:04:02,810
gibi vakalarda aşırı ve gereksiz
antibiyotik kullanımını kısıtlamak

76
00:04:02,810 --> 00:04:06,490
ve ayrıca hastane enfeksiyonlarını önlemek
için tıbbi uygulamaları değiştirmek

77
00:04:06,490 --> 00:04:09,047
ve daha çok dirençsiz bakteriyi,
dirençli türlerle

78
00:04:09,047 --> 00:04:10,975
rekabet unsuru olarak 
hayatta tutmak da

79
00:04:10,975 --> 00:04:12,920
büyük bir etki yapabilir.

80
00:04:13,082 --> 00:04:16,815
Süper bakterilere karşı savaşta,
onların hız ve gücünü azaltmak

81
00:04:16,839 --> 00:04:20,415
bazen evrimsel silahlanma yarışından
daha fazla işe yarayabilir.