WEBVTT

00:00:06.481 --> 00:00:08.877
Wat als ik je vertelde 
dat er overal om je heen

00:00:08.877 --> 00:00:10.873
biljoenen minuscule bacteriën zijn?

00:00:10.873 --> 00:00:12.499
Het is waar.

00:00:12.523 --> 00:00:18.058
Micro-organismen, bacteriën genoemd, 
waren bij de eerste levensvormen op Aarde.

00:00:18.526 --> 00:00:20.833
Hoewel ze slechts 
uit één enkele cel bestaan,

00:00:20.857 --> 00:00:25.426
is hun totale biomassa groter 
dan die van alle planten en dieren samen.

00:00:26.668 --> 00:00:28.618
Ze leven vrijwel overal:

00:00:28.642 --> 00:00:30.995
op de grond, in het water,

00:00:31.019 --> 00:00:33.531
op je keukentafel, op je huid,

00:00:33.555 --> 00:00:35.210
zelfs binnen in je.

00:00:35.945 --> 00:00:38.252
Nog niet naar de paniekknop reiken.

00:00:38.276 --> 00:00:41.544
Hoewel er 10 keer 
meer bacteriële cellen

00:00:41.544 --> 00:00:43.982
dan menselijke cellen 
in je lichaam zitten,

00:00:43.982 --> 00:00:48.081
zijn veel van die bacteriën 
onschadelijk of zelfs nuttig

00:00:48.106 --> 00:00:50.446
voor de spijsvertering en de immuniteit.

00:00:51.086 --> 00:00:54.871
Maar een paar rotte appels 
kunnen schadelijke infecties veroorzaken,

00:00:54.895 --> 00:00:57.942
van kleine ongemakken 
tot dodelijke epidemieën.

00:00:58.717 --> 00:01:01.818
Gelukkig zijn er verbazingwekkende 
medicijnen ontworpen

00:01:01.818 --> 00:01:04.649
om bacteriële infecties te bestrijden.

00:01:04.649 --> 00:01:08.240
Gesynthetiseerd uit chemicaliën 
of van nature uit zaken als schimmels,

00:01:08.240 --> 00:01:11.091
doden of neutraliseren 
deze antibiotica bacteriën

00:01:11.115 --> 00:01:13.951
door onderbreking 
van de celwandsynthese

00:01:13.975 --> 00:01:18.031
of interfereren ze met vitale processen 
zoals de eiwitsynthese,

00:01:18.055 --> 00:01:20.369
terwijl ze de menselijke cellen 
ongedeerd laten.

00:01:20.971 --> 00:01:24.430
De inzet van antibiotica 
in de loop van de 20e eeuw

00:01:24.454 --> 00:01:27.950
maakte veel eerder gevaarlijke ziekten 
gemakkelijk te behandelen.

00:01:27.974 --> 00:01:30.847
Maar vandaag worden 
meer en meer van onze antibiotica

00:01:30.871 --> 00:01:32.963
steeds minder effectief.

00:01:32.987 --> 00:01:35.564
Ging er iets mis 
waardoor hun werking stopte?

00:01:35.588 --> 00:01:38.324
Het probleem ligt niet 
bij de antibiotica.

00:01:38.324 --> 00:01:41.060
Bacteriën zijn gemaakt om te vechten.

00:01:41.060 --> 00:01:43.967
De reden ligt in Darwins theorie 
van natuurlijke selectie.

00:01:43.967 --> 00:01:46.238
Net als alle andere organismen,

00:01:46.262 --> 00:01:49.596
kunnen individuele bacteriën 
willekeurige mutaties ondergaan.

00:01:49.937 --> 00:01:53.211
Veel van deze mutaties 
zijn schadelijk of nutteloos,

00:01:53.235 --> 00:01:56.528
maar zo nu en dan komt er een 
die het organisme

00:01:56.528 --> 00:01:58.471
een voordeel bij het overleven geeft.

00:01:58.488 --> 00:02:01.865
Voor een bacterie
is een mutatie die ze ongevoelig maakt

00:02:01.865 --> 00:02:05.161
voor een bepaald antibioticum, 
een groot voordeel.

00:02:05.208 --> 00:02:07.976
Aangezien de niet-resistente 
bacteriën worden gedood,

00:02:08.000 --> 00:02:11.350
wat vooral snel gebeurt 
in antibiotica-rijke omgevingen,

00:02:11.374 --> 00:02:12.474
zoals ziekenhuizen,

00:02:12.520 --> 00:02:15.715
is er meer ruimte en middelen 
om de resistenten te laten gedijen.

00:02:15.740 --> 00:02:19.573
Ze geven alleen de gemuteerde genen door 
die hen helpen te overleven.

00:02:19.597 --> 00:02:22.605
Voortplanting is niet de enige manier 
om dit te doen.

00:02:22.605 --> 00:02:24.772
Van sommige komt het DNA 
na hun dood vrij

00:02:24.772 --> 00:02:26.964
om opgepikt te worden 
door andere bacteriën.

00:02:26.964 --> 00:02:29.828
Anderen maken gebruik 
van de ‘conjugatie’-methode,

00:02:29.828 --> 00:02:31.731
door langs ‘pili’ 
hun genen te delen.

00:02:31.731 --> 00:02:35.163
Na verloop van tijd 
halen de resistentiegenen de bovenhand

00:02:35.163 --> 00:02:39.027
en creëren hele stammen 
van resistente superbacteriën.

00:02:39.127 --> 00:02:42.561
Hoeveel tijd hebben we nog 
voordat deze superbacteriën het overnemen?

00:02:43.466 --> 00:02:45.823
Bij sommige bacteriën 
is het al zover.

00:02:46.989 --> 00:02:50.352
Zo hebben sommige stammen 
van staphylococcus aureus,

00:02:50.376 --> 00:02:54.157
die van alles van huidinfecties 
tot longontsteking en sepsis veroorzaken,

00:02:54.181 --> 00:02:56.209
zich ontwikkeld tot MRSA.

00:02:56.233 --> 00:02:59.100
Ze zijn resistent 
tegen beta-lactam antibiotica,

00:02:59.124 --> 00:03:01.581
zoals penicilline, methicilline 
en oxacilline.

00:03:01.863 --> 00:03:05.567
Dankzij een gen dat het proteïne vervangt
waar bètalactam-antibiotica

00:03:05.567 --> 00:03:08.081
zich gewoonlijk op richten 
en aan binden,

00:03:08.081 --> 00:03:10.836
kan MRSA zijn celwanden 
ondoordringbaar maken.

00:03:10.860 --> 00:03:13.885
Andere superbacteriën zoals salmonella,

00:03:13.909 --> 00:03:17.055
produceren soms zelfs enzymen 
zoals bètalactams

00:03:17.079 --> 00:03:20.678
die antibiotica afbreken 
voordat ze schade kunnen aanrichten.

00:03:20.702 --> 00:03:23.415
E. coli, een diverse groep van bacteriën

00:03:23.439 --> 00:03:26.511
met varianten die diarree 
en nierfalen veroorzaken,

00:03:26.511 --> 00:03:29.303
kunnen de antibiotica-functie 
van chinolonen uitschakelen,

00:03:29.303 --> 00:03:31.381
door alle indringers

00:03:31.405 --> 00:03:33.234
in de cel binnen te activeren.

00:03:34.566 --> 00:03:36.368
Maar er is ook goed nieuws.

00:03:36.392 --> 00:03:39.211
Wetenschappers proberen 
de bacteriën voor te blijven.

00:03:39.211 --> 00:03:41.469
Hoewel de ontwikkeling 
van nieuwe antibiotica

00:03:41.469 --> 00:03:43.373
in de afgelopen jaren is afgenomen,

00:03:43.397 --> 00:03:46.654
heeft de Wereldgezondheidsorganisatie 
er een prioriteit van gemaakt

00:03:46.654 --> 00:03:48.631
om nieuwe behandelingen te ontwikkelen.

00:03:48.631 --> 00:03:51.249
Anderen doen onderzoek 
naar nieuwe oplossingen,

00:03:51.273 --> 00:03:55.194
zoals faagtherapie 
of vaccins om infecties te voorkomen.

00:03:55.194 --> 00:03:58.076
Belangrijker nog is het terugdringen 
van het buitensporig 


00:03:58.076 --> 00:03:59.768
en onnodig gebruik van antibiotica,

00:03:59.768 --> 00:04:02.660
zoals voor kleine infecties 
die zichzelf oplossen.

00:04:02.684 --> 00:04:06.060
Betere medische praktijk 
in ziekenhuizen om infecties te voorkomen,

00:04:06.060 --> 00:04:07.717
kan een grote impact hebben

00:04:07.741 --> 00:04:10.265
door niet-resistente bacteriën 
in leven te houden

00:04:10.289 --> 00:04:13.020
als concurrentie 
voor de resistente stammen.

00:04:13.082 --> 00:04:16.815
In de oorlog tegen superbacteriën 
kan de-escalatie soms beter werken

00:04:16.839 --> 00:04:18.935
dan een evolutionaire wapenwedloop.