1
00:00:06,481 --> 00:00:11,020
Што ако ви кажам дека околу вас
има трилион ситни бактерии?

2
00:00:11,044 --> 00:00:12,499
Вистина е.

3
00:00:12,523 --> 00:00:16,598
Микроорганизмите наречени бактерии
се едни од најраните облици на живот

4
00:00:16,622 --> 00:00:18,504
кои се појавиле на Земјата.

5
00:00:18,526 --> 00:00:20,833
Иако се состојат само од една клетка,

6
00:00:20,857 --> 00:00:25,426
нивната вкупна биомаса е поголема од таа 
на сите растенија и животни заедно.

7
00:00:26,668 --> 00:00:28,618
Живеат практично насекаде:

8
00:00:28,642 --> 00:00:30,995
на земја, во вода,

9
00:00:31,019 --> 00:00:33,531
на вашата трпезариска маса, 
на вашата кожа,

10
00:00:33,555 --> 00:00:35,210
па дури и во вас.

11
00:00:35,945 --> 00:00:38,252
Сепак, сè уште не паничете.

12
00:00:38,276 --> 00:00:42,072
Иако вашето тело има 10 пати 
повеќе бактериски клетки

13
00:00:42,096 --> 00:00:43,993
отколку што има човечки клетки,

14
00:00:44,018 --> 00:00:48,081
многу од овие бактерии се безопасни, 
па дури и корисни,

15
00:00:48,106 --> 00:00:50,246
и помагаат на варењето
и имунитетот.

16
00:00:51,086 --> 00:00:54,871
Но постојат неколку кои можат да 
предизвикаат штетни инфекции,

17
00:00:54,895 --> 00:00:57,942
од најмали непријатности 
до смртоносни епидемии.

18
00:00:58,717 --> 00:01:04,120
За среќа, постојат одлични лекови 
наменети против бактериски инфекции.

19
00:01:04,144 --> 00:01:08,020
Создадени хемиски или од 
природни извори како мувла,

20
00:01:08,044 --> 00:01:11,091
овие антибиотици ги убиваат
или неутрализираат бактериите

21
00:01:11,115 --> 00:01:13,951
преку прекинување на синтезата 
на нивниот клеточен ѕид

22
00:01:13,975 --> 00:01:18,031
или попречување на некои 
витални процеси како синтеза на протеини,

23
00:01:18,055 --> 00:01:20,759
правејќи го тоа без да ги уништат 
човековите клетки.

24
00:01:20,941 --> 00:01:24,430
Со употребата на антибиотици 
за време на 20-от век

25
00:01:24,454 --> 00:01:27,950
многу од смртоносните болести 
се денес лесно излечливи.

26
00:01:27,974 --> 00:01:30,847
Но денес сè повеќе и повеќе
од антибиотиците

27
00:01:30,871 --> 00:01:32,963
стануваат помалку ефикасни.

28
00:01:32,987 --> 00:01:35,564
Дали некаков дефект ја 
наруши нивната делотворност?

29
00:01:35,588 --> 00:01:40,423
Проблемот не се антибиотиците, но
бактериите против кои треба да се борат

30
00:01:40,447 --> 00:01:43,797
и причината лежи во Дарвиновата
теорија за природна селекција.

31
00:01:44,587 --> 00:01:46,238
Исто како и секој друг организам,

32
00:01:46,262 --> 00:01:49,596
секоја бактерија може да биде 
изложена на мутации.

33
00:01:49,937 --> 00:01:53,211
Многу од овие мутации
се штетни или бескорисни,

34
00:01:53,235 --> 00:01:56,584
но од време на време, настанува некоја 
мутација која му помага

35
00:01:56,608 --> 00:01:58,211
на организмот да преживее.

36
00:01:58,488 --> 00:01:59,870
За бактеријата,

37
00:01:59,895 --> 00:02:02,911
мутацијата која ја прави отпорна
на некој антибиотик

38
00:02:02,936 --> 00:02:04,364
претставува огромна помош.

39
00:02:05,208 --> 00:02:07,976
Додека неотпорните бактерии се уништуваат

40
00:02:08,000 --> 00:02:11,350
доста брзо во присуство на 
голема количина на антибиотици,

41
00:02:11,374 --> 00:02:12,340
како во болниците,

42
00:02:12,340 --> 00:02:15,785
има повеќе услови за отпорните
бактерии да напредуваат, 


43
00:02:15,785 --> 00:02:19,573
пренесувајќи ги само мутираните
гени кои им помагаат.

44
00:02:19,597 --> 00:02:21,905
Репродукцијата не е единствениот
начин за ова.

45
00:02:22,580 --> 00:02:26,572
Некои ја ослободуваат ДНК-та со смртта 
за потоа да ги употребат други бактерии.

46
00:02:26,596 --> 00:02:29,158
Други користат процес наречен 
конјугација,

47
00:02:29,182 --> 00:02:32,107
се поврзуваат со пилуси за да ги 
споделат своите гени.

48
00:02:32,131 --> 00:02:34,833
Со тек на време, резистентните 
гени се распространуваат,

49
00:02:34,857 --> 00:02:37,837
создавајќи целосно нов тип на отпорни 
супербактерии.

50
00:02:39,127 --> 00:02:42,561
Колку време имаме пред овие супер
бактерии да нè надвладеат?

51
00:02:43,466 --> 00:02:45,823
Некои бактерии го имаат 
веќе направено тоа.

52
00:02:46,989 --> 00:02:50,352
На пример, одреден тип на бактеријата 
стафилококус ауреус,

53
00:02:50,376 --> 00:02:54,157
која предизвикува сè,од кожни заболувања, 
до пневмонија и сепса,

54
00:02:54,181 --> 00:02:56,209
се разви во МРСА,

55
00:02:56,233 --> 00:02:59,100
и стана отпорна на бета лактамски
антибиотици,

56
00:02:59,124 --> 00:03:01,581
како пеницилин, метицилин и оксацилин.

57
00:03:02,443 --> 00:03:07,527
Благодарение на генот кој заменува
протеин за кој се врзуваат бета-лактамите,

58
00:03:07,527 --> 00:03:10,836
МРСА може да го одржи својот 
клеточен ѕид неоштетен.

59
00:03:10,860 --> 00:03:13,885
Други супербактерии, како салмонела,

60
00:03:13,909 --> 00:03:17,055
некогаш дури произведуваат ензими, како 
бета лактамази,

61
00:03:17,079 --> 00:03:20,678
кои ги разградуваат антибиотиците пред
да им наштетат на бактериите.

62
00:03:20,702 --> 00:03:23,415
Ешерихија Коли, разновидна
група на бактерии,

63
00:03:23,439 --> 00:03:26,827
која содржи форми што предизвикуваат
дијареја и бубрежни заболувања.

64
00:03:26,851 --> 00:03:28,963
може да ја спречи улогата на
антибиотиците,

65
00:03:28,987 --> 00:03:31,381
како хинолони,со активно 
исфрлување на напаѓачите

66
00:03:31,405 --> 00:03:33,214
кои успеале да влезат во клетката.

67
00:03:34,566 --> 00:03:36,368
Но постојат и добри вести.

68
00:03:36,392 --> 00:03:39,587
Научниците работат на тоа да се 
чекор понапред од бактериите,

69
00:03:39,611 --> 00:03:41,705
и иако развојот на нови антибиотици

70
00:03:41,729 --> 00:03:43,373
е намален во последните години,

71
00:03:43,397 --> 00:03:47,626
Светската здравствена организација дава
приоритет на новите начини на лекување.

72
00:03:48,487 --> 00:03:51,249
Други научници истражуваат
алтернативни решенија,

73
00:03:51,273 --> 00:03:54,912
како бактериофагна терапија, или
користење на вакцини против инфекции.

74
00:03:55,784 --> 00:03:59,597
Најважно, намалувањето на прекумерното и
непотребно користење на антибиотиците,

75
00:03:59,621 --> 00:04:02,584
на пример за мали инфекции кои
се лечат сами по себе,

76
00:04:02,584 --> 00:04:06,320
како и менувањето на медицинската практика
за спречување на болнички инфекции,

77
00:04:06,344 --> 00:04:07,717
можат да имаат огромна улога

78
00:04:07,741 --> 00:04:10,265
преку одржување во живот
на неотпорни бактерии

79
00:04:10,289 --> 00:04:12,320
како конкуренција на отпорните бактерии.

80
00:04:12,922 --> 00:04:17,345
Во борбата против супербактериите, 
воздржаноста некогаш е поделотворна

81
00:04:17,345 --> 00:04:19,505
отколку жестокиот противнапад.