Je kent dit gevoel misschien: je wordt wakker met meerdere ongelezen berichten op je smartphone. Je kalender staat vol met meetings, soms dubbel of driedubbel geboekt. Het voelt of je het heel druk hebt. Eigenlijk voel je je best productief. Maar als puntje bij paaltje komt, ontbreekt er nog steeds iets. Je probeert te ontdekken wat dat is. Maar voor je dat kan doen, begint de volgende dag al. Zo voelde ik me twee jaar geleden: gestresseerd en ongerust. Ik voelde me een beetje gevangen. De wereld om me heen bewoog heel snel. En ik wist niet wat ik moest doen. Ik vroeg mezelf af: Hoe kan ik dit bijbenen? Hoe vinden we vervulling in een wereld die, letterlijk, zo snel verandert als we kunnen denken, of misschien wel sneller? Ik begon naar antwoorden te zoeken. Ik praatte met vele mensen, met mijn vrienden, met mijn familie. Ik las zelfs vele zelfhulpboeken. Maar ik vond geen bevredigende antwoorden. Integendeel, hoe meer zelfhulpboeken ik las, hoe gestresseerder en ongeruster ik werd. (Gelach) Het was alsof ik mijn gedachten met junkfood aan het voeden was en ik mentaal obees werd. (Gelach) Ik stond op het punt om op te geven, toen ik op een dag dit vond. De Daodejing: Het boek van de Weg en de Deugd. Dit is een Oud-Chinese filosofische klassieker die meer dan 2600 jaar geleden geschreven werd. Het was veruit het dunste en kleinste boek in het boekenrek. Het had slechts 81 pagina's. Op elke pagina stond een kort gedicht. Ik herinner me het gedicht waar ik het boek opensloeg. Dit is het. Het is prachtig, niet? (Gelach) Laat me het voorlezen. "De opperste goedheid is als water. Hij doet goed aan alle dingen zonder te twisten. Hij verblijft op nederige plekken. Hij bereikt grote dieptes. Als hij spreekt, is hij eerlijk. In confrontaties blijft hij mild. Hij heerst, maar controleert niet. Hij beweegt op het goede moment. Hij is tevreden met zijn natuur en daarom kan men niets op hem aanmerken." Wauw! Ik herinner me nog dat ik dit stuk voor het eerst las. Ik voelde een koude rilling op mijn rug. Ik voel het nog steeds nu ik het voorlees. Mijn onrust en stress verdwenen gewoon ineens. Sinds die dag probeer ik de ideeën uit deze passage toe te passen in mijn dagelijks leven. Vandaag wil ik drie lessen delen die ik tot zover heb geleerd van deze filosofie van het water -- drie lessen die me volgens mij hebben geholpen om meer voldoening te vinden in bijna alles wat ik doe. De eerste les gaat over bescheidenheid. Denk eens aan water dat in een rivier stroomt: het blijft altijd laag. Het helpt alle planten te groeien en houdt alle dieren in leven. Het trekt de aandacht niet en heeft geen beloning of erkenning nodig. Het is bescheiden. Maar zonder de bescheiden bijdrage ervan zou het leven zoals we het kennen misschien niet bestaan. De bescheidenheid van water leerde me enkele belangrijke dingen. Het leerde me dat in plaats van te doen alsof ik weet waar ik me bezig ben of alsof ik alles weet, er niets mis mee is om te zeggen: "Ik weet het niet. Ik wil meer leren en ik heb je hulp nodig." Het leerde me ook dat in plaats van mijn glorie en succes te promoten, het veel bevredigender is om de glorie en het succes van anderen te promoten. Het leerde me dat in plaats van dingen te doen die mezelf vooruit helpen, het veel bevredigender en zinvoller is om anderen te helpen hun uitdagingen te overwinnen, zodat ze kunnen slagen. Met een bescheiden mentaliteit kon ik veel rijkere connecties maken met de mensen rondom mij. Ik raakte oprecht geïnteresseerd in de verhalen en ervaringen die hen uniek en magisch maken. Het leven werd veel leuker want elke dag ontdekte ik nieuwe eigenaardigheden, ideeën en oplossingen voor problemen die ik nog niet kende, dankzij de ideeën en hulp van anderen. Alle stromen leiden uiteindelijk tot de oceaan, omdat die lager ligt. Bescheidenheid geeft water zijn kracht. Ons geeft het het vermogen om met beide voeten op de grond te staan, om aanwezig te zijn, om te leren van en te veranderen door de verhalen van de mensen rondom ons. De tweede les die ik leerde, gaat over harmonie. Als we denken aan water dat naar een rots vloeit, gaat het er gewoon omheen. Het geraakt niet van streek, het wordt niet boos, het irriteert zich niet. Eigenlijk voelt het niets. Wanneer het een obstakel tegenkomt, vindt water ergens wel een oplossing, zonder brute kracht, zonder conflict. Toen ik hierover dacht, begon ik te snappen waarom ik me gestresseerd voel. In plaats van in harmonie te werken met mijn omgeving werkte ik haar tegen. Ik forceerde veranderingen, omdat ik zo nodig moest slagen of mezelf moest bewijzen. Uiteindelijk veranderde er niets en groeide mijn frustratie. Door mijn aandacht te verleggen van succes najagen naar streven naar harmonie, voelde ik me meteen weer kalm en gefocust. Ik begon vragen te stellen als: Brengt wat ik doe meer harmonie in mij en mijn omgeving? Ligt dit in lijn met mijn aard? Ik voelde me beter door gewoon te zijn wie ik ben, in plaats van wie ik zou moeten zijn, of wie ik verwacht wordt te zijn. Het werk werd gemakkelijker, omdat ik me niet meer focuste op dingen buiten mijn bereik, maar alleen op de dingen erbinnen. Ik vocht niet meer met mezelf en ik leerde samenwerken met mijn omgeving om haar problemen op te lossen. De natuur heeft geen haast. Toch wordt alles volbracht. Zo omschrijft de Doadejing de kracht van harmonie. Net zoals water een oplossing kan vinden zonder brute kracht of conflict, geloof ik dat we een grotere voldoening kunnen vinden in onze activiteiten door onze focus te veranderen van meer succes bereiken naar meer harmonie vinden. De derde les die ik leerde van de filosofie van het water gaat over openheid. Water staat open voor verandering. Afhankelijk van de temperatuur kan het vloeibaar, vast of gasvormig zijn. Afhankelijk van waarin het zit, kan het een theepot, beker of vaas zijn. Door de mogelijkheid om te veranderen, zich aan te passen en flexibel te blijven, heeft water vele tijdperken doorstaan, ondanks alle veranderingen in het milieu. Ook nu leven we in een wereld van constante verandering. We kunnen niet langer werken volgens een vaste job-omschrijving of één enkele loopbaan volgen. Ook van ons wordt verwacht dat we onze vaardigheden steeds vernieuwen om niet achter te blijven. In onze organisatie organiseren we veel 'hackathons', waar kleine groepen of individuen samenkomen om een bedrijfsprobleem op te lossen binnen een beperkte tijd. En wat ik interessant vind, is dat de teams die meestal winnen niet de teams zijn met de meest ervaren leden, maar de teams met leden die graag willen bijleren, die willen afleren en die elkaar willen helpen om door veranderende omstandigheden te navigeren. Het leven is op bepaalde manieren zoals een hackathon. Het spreekt ons allemaal aan om het initiatief te nemen en een domino-effect te starten. We kunnen ons blijven verschuilen en ons laten verlammen door zelfbeperkende overtuigingen zoals: "Ik zal nooit kunnen praten over Chinese filosofie voor een groot publiek." (Gelach) Of we kunnen ons openstellen en genieten van de ervaring. Het kan enkel een prachtige ervaring zijn. Dus bescheidenheid, harmonie en openheid. Dit zijn de drie lessen die ik tot nu toe van de filosofie van het water leerde. Afgekort wordt dat B-H-O of HBO. (Gelach) Dit zijn de basisprincipes in mijn leven geworden. Wanneer ik me nu gestresseerd, onvoldaan, onrustig of onzeker voel, vraag ik me gewoon af: wat zou water doen? (Gelach) Deze simpele maar krachtige vraag, geïnspireerd door een boek dat geschreven werd lang voor de dagen van bitcoin, fintech en digitale technologie, heeft mijn leven verbeterd. Probeer het en laat me weten hoe het voor je werkt. Ik hoor graag van je. Bedankt! (Applaus)